Y Celt

Y PEIRIANT BARDDOL. Ar foreu teg, #c.—Penillion swynol fel y testyn. rr Celt yn eu tro, Cynhauaf y bedd.—Llinellau meddylgar a bardd- onol; ond nid yw y Peiriant yn gallu llyncu athrawiaeth y brif ergyd ynddynt,— Ond pan ddaw marwolaeth i ddyn, Marwolaeth dragwyddol fydd hwnw." Mae yn hysbys fod awdwr y llinellau hyn yn lienor o radd uchel, ond tybiaf iddo gael ei dwyllo gan gystrawen y cwpl llinellau uchod. Onid marw- olaeth dragwyddol fydd hono," faasai yn gywir? Deigtyn•—Penillion da iawn o ran ansawdd eu barddoniaeth, ond y sillebiaeth a'r iaith yn lied wallus. Nid "baban tlos," ond baban tlws, sydd yn gywir. Nid yw trimio yn Gymraeg. Cynydda'r ffrwdyn afon.-Rhai syniadau da ar y cyfan, ond nid mor raenus ag y dymunasid mewn mydr ac iaith. Sut fu i chwi ysgrifenu llinell fel— "Ac unant oil mewn undeb." Mae rhai o'r ffugrau yn annaturiol. Dywedir nad oes ond cam o'r arddunol i'r chwerthinllyd, ac mae ambell i benill ag y mae yn anhawdd gwybod pa un ai chwerthin am ei ben, ai ei edmygu a ddylid- tebyg i'r syniad hwnw o eiddo y bardd Cymreig a ddywedai fod yr yn debyg i handle crochan I Mae rhywbeth yn y penill canlynol sydd yn debyg:— 'Nawr ebwyrnn wna.'n gynhyrfus A'i gwallt i fyny'n svtb, Mewn cynhwrf mala ewyn- Dychryna bawb a'i chwyth; Ni ddisgyn un aderyn Yn agos at ei glan, Rhag cael ei lusgo ymaith Neu'i foddi awn ei gan." Llipa, hefyd, yw llinellau fel— "Gan ddwyn a chludo nwyddau, O'r mor a 'nol i ni." (Jydag ychydig niwy o fyfyrdod beirniadol uwch- ben eich llinellau hyn, gallech weled y posiblrwydd o wella llawer arnynt. Y Tafarndy.—Dyma an o'r cywreinion cyngan- eddol penaf a ymddangosndd mewn englyn erioed. Diolch am dano, ac am ychwaneg oddiwrth yr un awdwr. Y Ceiliog.- Y tair llinell flaenaf yn unig A ddaethant drwy y Peiriant; felly, fe welir bod cyn- ffon y "ceiliog" hwn wedi ei dynu ymaith. Nid cyfan ceiliog heb ei gynffon." Beddargraff Cristion.—Crji a gwreiddiol. Cym- eradwy. 'Chwaneg, anwyl gymrawd HEN LAW.

TRO YN YR ALBA^T. [GAN ELWYN, LLUNDAIN.] Mae wedi digwydd i'n rha-n droion i dreulio llawer nosonmwy anghysurus na'r hon a dreuliasom yn y tren wrth deithio o Lun- dain i Aberdeen. Mae gan y cwmni lawer iawn i wneud a mwynhad y teithiwr bob amser. Felly y noson hon. Ysgotyn oedd pob teithiwr yn.y cerbyd heblaw y wreigan a minau, a morwr Gwyddelig oedd yn dychwelyd i Glasgow wedi deng mlynedd o deithio o gwmpas y b/d. Yr oedd pob un o'r teithwyr wedi prynti digon o bapurau i ddarllen y nos drwyddo, a gellid tybio wrth eu gweled yn gwneud eu hunain yn gysurus mewn osgo fyfyrgar yn eu lleoedd ar ol gadael King's Cross, mai darllenfa dawel oeddem wedi d'od iddi i dreulio y nos. 'Doedd gan y Gwyddel, fodd bynag, yr un papur i'w ddarllen na'r un rug i roi am ei goesau, a chan nad oeddem! mewn cerbyd ysmygu, barnem mai trwy gysgu a breu- ddwydio am longyfarchiad Bridget yn y boreu y bwyiadai ef dreulio yr amser. Wedi haner awr o ddista tfrwydd cyffyrddodd y Gwyddel a phenelyn clamp mawr o Ysgotyn pengoch oedd yn ei ymyl, a gofynodd iddo sawl mill- j dir yr awr oedd y tren yn myned, atebodd y pencoch yn swrth nas gwyddai, heb godi ei lygaid oddiar ei bapur. Distawrwydd eto am bum mynyd a ehyfyrddodd y Gwyddel a phenelyn hen Ysgotyn bochgoch penwyn a. eisteddai yr ochor arall iddo, a gofynodd a fuodd efe yn Mexico erioed, atebwyd ef a no swrth, sydyn, wnaeth i rai o'r teithwyr oeddent yn haner cysgu neidio ar euseddau. Credem yr ai y Gwyddel i gysgu bellaeh, neu yr arhosai yn iawel; bu yn dawel am oddeutu ugain mynyd; ar derfyn yr hwn gyfnod gwelem ef yn rhoi ei law ar ben lin yr bwn a eisteddai gyferbvn ag ef. Hogyn o Ysgotyn tua ugain oed oedd hwn, wedi bod yn Llun- dain yn treulio ei wyliau feddyliwn,cyfododd ei lygad llonydd oddiar dudalenau copi o Ivanhoe, ac edrychodd ar ei gyferbynydd, yr hwn a ofynodd iddo'n sobr, os oedd ef yn cyfrif Scott yn werth ei ddarllen ddwywaith. Ydwyf," oedd yr unig ateb gafodd gan hwn drachefn. Erbyn hyn yr oedd y Gwyddel yn edrych yn bur anesmwyth a thynodd botel o'i logell i gael dafn o wisci i gadw ei ysbryd i fyny. Yehydig eiliadau yn chwaneg a dyna'r trên yn aros yn Grant- ham. Neidiodd y Gwyddel ar ei draed gan ymwneud at y drws. Galwodd ar y guard i'w roi mown cerbyd arall, a rhoddodd iddo eglurhad canlynol am newid ei gwmni, "Bless my soul, if that ai'nt a carridge full of half- dead living wax-works, I've tried hard to be sociable, but niver a wurd will a single dummy spake to me." Bu tawelwch mawr ar ol ymadawiad y Gwyddel, yn yr hwn y cysgodd mwvafrif y teithwyr nes i'r wawr dori arnom yehydig cyn i'r trfen gyrhaedd Edinburgh. Llawer a. glywsom a llawer a ddarllenasom am brifddinas yr Alban. Dyma ni bellaeh yn ei golwg, a'r tren yn aros gyfer- byn a chofgolofn Syr Walter Scott, yt harddaf meddir yn yr holl fyd i lenor. Un o brif nodweddion trefydd a dinasoedd yr Alban, yn enwedig Edinburgh, yw fod y cofgolofnau harddaf a mwyaf costfawr wedi eu codi i feirdd a llenorion a dyngarwyr. Fel Oymro, nis gallwn lai na theimlo'a eiddigeddus wrth y Scotiaid o herwydd y parch cenedlaethol ddangosant yn mhob modd i'w beirdd a'i llenorion, a'r gefnogaetk gref roddant i lenyddiaeth. Y nifenestrpob Ilyfrwerthwr trwy'r pentrefydd yn gystal a'r dinasoedd ceir gweled darluniau Scott a Burns, a George Macdonald yn mhob ffurf a maintioli a phris, a'u gweithiau wedi eu rhwymo i ateb chwaeth a phoced pob dos. barth o ddynion. 0 Gymru anwyl! pa bryd y deui di i roi y gefnogaeth i'th feibion barddonol a llenyddol a sicrha iddynt fwyd a llety" tra'n ceisio cyhoeddi ffrwyth eu hathrylith i'r byd ? Peth arall a'm synodd ac a'm boddhaodd yn neillduol wrth siarad alr bobl yma a thraw oedd eu gwybodaeth yn hanes bywydau mawriou ac enwogion eu gwlad. Bu'r wreigan a minau yn siarad am awr o amser a hen wr o arddwr tu allaa i Aberdeen, yr hwn oedd yn gwybod y rhan fwyaf o farddoniaeth Bobby Burns ar ei gof, ac yn medru ei adrodd yn "rhigl." Cefais allan hefyd wrth siarad a gyrwr y goicb fawr" i'r Forth Bridge ei fod wedi darllen pob un o nofelau Scott, a phob un o draeth- adau David Hume! a. dywedai y ddau na.d oeddent yn eithriadau i'w cydweithwyr. Faint o Gymru tybed fedr scwrsio wrth yr awr am weithiau Dafydd Ionawr a Goronwy Owen? Mae yna rai wrth gwrs nad oes eisiau iddynt blygu eu penau ger bron yr un gweithiwr Scotaidd na Gwyddelig ar y ddaear, ond ofnwn fod eu thif yn llai o lawer nag y dylent fod, ac yn anghydmarel lai nag eiddo gweithwyr darllengar yr Alban, (I'w barhau). >