Y Celt

UffDEB CRISTIONOGOL. [GAN CRANOGWEN.] Amser ydyw bsllach i chwareu ar y tant hwn, a cheisio peri clywed llais ei felodi drwy Gymru oil a'r byd. Y mae wedi cael tyff wrdd ag ef ddwywaith neu dair yn ddi. weddar gan fysedd gwahanol, mewn pa-rtba-u gwahanol o'r wlad, a'r sain oddiarno wedi treiddio yn mhell, ac wedi pen eisoes lawer o hyfrydWch a phleser. Y mae calonau crefyddol luoedd wedi teimlo yn dda i j r glywed son am fwy o undeb, a chydweith- rediad, a cbydymdeimlad, a llai o ymryson, ac ymbleidiau, a sel bartiollrhwng gwahaiiol ddosbarthiadau teyrnas y Gwaredwr. Y mae yn wir yn bryd i ni ymestya at rywbeth uwch a rhagorach-mwy hanfodol i Iwydd- iant teyrnas ein Harglwydd a'n Hachubwr lesu Grist, na chynydd a helaethiad, o ran rhif, a gallu arianol a gwleidyddol ein heawad neilldnol ein hunain, a hyuy yn ami, fe wyddys, ar draws pob rbeol o haelfrydedd ac ewyllys da,os nad uniondeb hefyd, ar ran a thuag at ein gilydd. Y mae yn hen bryd inifeddwl mwy am Waredwr dyn, a bod iddo Ef gael gweled o lafur ei enaid," gan nad yn mha, fodd, a thrwy bwy bynag fel pfferynall-meddwl mwy am dano, ef, a Ilai am danom ein hunain, ac ar fod i ni, fel y llwyth hwn neu arall, gael gweled o'n llafur 1 ni, bobl barod i wasassaeth ein henwad. Gwyrasom oil, aethom i gyd yn an- f uddiol" yn y math hwn o sel enwadol ddall, rai hefyd, efaliai, yn fwy nag eraill, ond nid oes fawr o le gan un i daflu careg at y llall, neu i ddyweud wrtho, "gad i mi fwrw allan y brycheu yn o'th lygaid" yn yr achos hwm canys wele y trawst yn ein llygaid nid yIleiddo neb efaliai, yn fwy na'r on y sydd yn ysgrifenu hyn. Sat bynag, y mae y galon hon mewn undeb ag eiddo mil- oedd eraill, yn ateb yn galonoe i sain y lief am "fywyduwch," cyd-ddealltwriaeth gweli, a mwy o gydgyfarfod i amcanion uchel, ceisio adnabod Duw, ceisio yr Ysbryd Glan, a cheisio darparu ac arfer moddion er llwyddiant y deyrnas ysbrydol, yn anibynol ar bob ystyriaeth bleidiol, ar y tir llydan ac anwaharddedig o ffydd yn Nghrist, cariad ato, a chariad at eneidiau dynion. Y mae y tant wedi cael ei dara-w fel y soniwyd, ac wedi cael ei deimlo yn hyfryd ac yn beraidd gan laweroedd. Yn awr, pa ateb a. roddwn iddo? Pa beth yn gyntaf, ac, efallai, yn ail, a wneir, er lladd ysbryd ym- ryson^a dadl, ac eiddigedd, a meithrin ysbryd ffydd, a chariad, a thangnefedd ? E fu i mi. freuddwyd hyfryd ryw amser yn ol, nad wyf byth wedi ei anghofio, ac y sydd o hyd yn ymddangos ger fy mron ac yn trigo gyda mi. Yn mron nad wyf yn awr yn tybied ei fod yn brophwydoliaeth wir, ac y daw i ben. Beth a dybiwch, frodyr a chwiorydd, dadau a mamau crefyddol? Breuddwyd ydoedd am Gynadledd Grist. ionogel," anadnabyddus yn Nghymru, ac i'r Cymry hyd yn hyn, ond adnabyddus i'r Seison yn y wlad hon ryw gymaint, ac yn I my America yn fwy. Cynadledd cynghor cre- fyddol, i'r amcan o weddi a mawl, a meithrin a chryfhan y bywyd ysprydol puf yn y rhai fyddont yn nghyd, yn nghyda cbydystyried moddion a chyfryngau cyffredinol anenwadol i ddwyn pawb i wybodaeth o'r gvvirionedd, Y tro cyntaf y bum i yn America, cefais gyfleusderau gwerthfawr i brofi eyfarfodydd o'rnatur hyn yno, y rhai gan y Seison (canys nid yw y Cymry yn y wlad draw yn fwy nag yn y wlad hon, wedi tyfu i fyny i'r uchder godidog hon), a byth nid anghofiaf yr awyr iach a ehwythai drosodd yno, a'r iechyd ystrydol (fel y tybiwn) a deimlwn. Wele, mor felus ae mor hyfryd ydoedd trigo o frodyr yn nghyd yno," pawb yn sefyll ar yr un tir llydan a diogel o iachawdwriaeth trwy Grist, maddeuant llawn, maddeuant rhad" trwy waed y groes; ac am y pryd o leiaf, yn anghofio pob enw a roddid arnom i'n gwahaniaethu yn mhlith dynion, gan adael i'r un enw mawr, enw y Gware4wr, lyncu enwau gwael y llawr oil ynddo ef ei hnn." Hyfryd oedd bod yno yn wir, ac yfed y dwfr gloew, heb na digter na dadl yn ei gylch, y sydd yn disychedu. Y mae genym yn Nghymru yma gyflawn- der o gyfarfodydd mawrion i amcctnion mawrion (dybygem ni o leiaf), yn nglyn a'r "Enwadau" ae ar "Sefydiiad" felycyfryw. Y mae genym bregethu mawr, beb fod ei ragorach yn y byd, fel yr ymddengys gan hyay yn hyfdraigynlluniocyfarfod crefydd- ol arall, o nodwedd wahanol, i sefyll ar dir gwahanol, &c., ac eto, hwyrach y gellir .L anturio. Nid wyf fi yn unig yn y mater o feddu syniad am y fath beth a hyn, ond nid wyf yn gwybod fod neb wedi rhoddi dadganiad cyhoeddus iddo o'r blaen. A gawn ni hyn ? A fyddai yn fuddiol ac ymarferol ? Dyfod yn nghyd, pawb o bob enw crefyddol a allont aca fynont, i ryw fan canolog, fel pe y dywedid Aberystwyth, neu Lanidloes, neu Ferthyr Tydfil i ddechreu, i ddiwrnod neu ddau (fel y penderfynid arno) o gyfarfodydd i feithrin ysbryd, undeb, a, ffydd, a chariad, a gorfoledd, ac yna ym. wasgar i'w ddwyn bawb i'w cartrefi yn ol, a'i fyw allan yn oreu y gallom. Cyfarfodydd o weddi (yn benaf o lawer) a mawl, cynes a bywiog, ac anerch (nid pregethu fel y cyfryw am unwaith) dyna fy syniad i, ond ceid 11anw y eynllun, pe y cai ffair gan amlder o gynghorwyr," yn ol y doethineb sydd ganddynt hwy. Ar ol yn agos i flwyddyn o neillduaeth boenus o ddioddef mewn corff a meddwl, y I tu hwnt i allu neb ei ddesgrifio, yr wyf yn ceisio eto, ac am y waith gyntaf fel hyn, siarad ychydig eiriau a'rbyd. Yn nghanol y byd, fel y gwyr pawb, yr arferwn i fyw y rhan fwyaf o fy oes, a llwybr cwbl groes i natar" yw yr un drwy ytywyllwch a'r distawrwydd a'r neillduaeth yma, a thrwy frysgJwyni damweiniau a phoen. Yr wyf yn mawr hiraetbu am gael eto unwaith, ryw fan a rhyw fodd, yn a thrwy yr hwn i gyfar- fod y byd, a ys'tyriwn fod yn eiddo i mi fy hun. Nis gallaf, o leiaf am y prydnawn, yn y ffordd a fyddai arferol i mi, y mae y gallu 1 hyny wedi ei gymeryd oddiarnaf, y nerve wedi llaesu hyd nes fel pe nad yw; ond pe y ceidcyd-ddyfodiad yn nghyd o'r fath ag y soniwyf am dano, gallwn" obeithio cael mwynhau braint y gymdeithas -hono, a gweled a cbtywed pobi dda lawer o'r byd a garwyf eto yn nghyd. Y lleiaf i gyd o'r ystyron i'r path fyddai hyny fantais i mi yn bersonol, y mwyaf a.'r penaf, y pwysicaf o lawer fyddai brodyr a chwiorydd yn nghyd, dealldwriaeth gwell cvdrhyngddynt, undeb ffydd a gwybodaeth Mab Duw, a gogonedd- iad y Gwaredwr. Pel y byddont oil yn un." Gbbeithio y ceir geiriau ar hyn gan rywun neu rywrai, ac yn fuan. Y mae yr haiarn yn y fcan, na eholler y cyfleasdra i guro arno. #