Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
Hide Articles List
5 articles on this Page
GOHEBIAETHAU.
News
Cite
Share
GOHEBIAETHAU. EIN IIAELODAU SENEDDOL. MR. GOL.Cofos gan eich darllenwyr i Mr Rathbone, ynNhy v Cyffredin, ar y 7fed cyfisol. gynyg fod pwyilgor cyfansoddedig o aelodau seneddol Cymrel; I g-iel ei benodi i ystyried y Byliau Cyroreig a ddeuai o flaen y Senedd. Yr oedd y cYllygiad ynddo ei hun. yn llesol ddigon. ac yn addefiad diamwys o anghenrheidiau ar- benig y Cymrv fel cenedl, ac yr ydym yn ddioleh- gar i bawb, Rhyddfrydwyr Cymreig a Seisuig, y rhai a gefnoga?ant y cynyg. Ni fuaswn .yn dy- muno cyfeirio at fater a. .b&siodd oddeutu tair wythnos yn ol, oni b'-u imi gael fy siomi trwy fethu gweled yr un condemniad yn y Celt o'r rhesymau gwaradwyddus a ddef nyddid gan rai o'r aelodau Cvmreig o blaid y penderfyniad. Prif amcan Mr Rath hone, meddai ef, wrth gynyg penodiad y cyfryw bwyllgor, oedd cael atalfa ar y llanw cenedlaethol sydd yn cyflym godi yn Nghymru,—ac i ladd y mndiad er mynu Ym- reolaefch i'r genedi. Ond aeth Mr Osborne Mor- gan yn waeth, ac 3n nibellach-aeth i gabln y mudiad cent d! aeth ol am Ymreolaeth, a dywed- odd nad oedd neb yn ei synwyrau priodol yn breuddwydio am ofyn Home Rule i Gymru; defnyddiodd Syr H. Vivian hefyd resymau cyffelyb i ategn cats Mr Rath bone. Y mae yn 11awn br d dywedyd yn groew wrth y dynion iiyu a'n. cyffelyb jod Cymru yn gofyn ac yn haw lo Y mreolaeth, a'a bod fel cenedl yn credu nas gall cwestiynau Cymrsig fyth gael eu penderfynu yn foddhaol ond yn unol a barn pobl Cymru,—gan bod Cymru eu hunain. Y mae y Senedd Y merodrol wedi bod yn llesteirio ffyniant Cymru yn ystod y blynyddoedd diweddaf. trwy beidio deddfu mewn perthynas ag addysg, y degwm, a'r tir,—ac os bydd raid i ni yn y dy- fodol eto ddingwyl wrth y Sais, digon araf ac aüfoddog y caniata i ni hyd yn nod y briwsion oddiar ei fwrdd. Rhodder rbyddid i'r genedl i ymaflyd yn ei chwestiypau ei hun-ei chyfnn- drefn o addysg o'r y, e,)i elfenol i'r lan i'r Brif- ysgol Cymreig ydym yn obeithio weled wedi ei sefydlu yn fuan, yr anbawsderau a gylchynant gysylltiadau tiroi yn Nghymru, diwygiad y dnli annghyfiawn a<; atresyuiol o weinyddiad y gyf- raitn gan farnwyr ac yn-idon heb allu deall Cymraeg, afllu o be than ereill ar bajrai y dibyr.a hapusrwvdd plant Cymru yn y dyfodol, dad- blygiad adnoddau y wlad, a hyrwyddiant ei mas- nacho Dyweder wrthy Meistri Rathbone ac Osborne Morgan fod yn well geuym fod heb bwyllgor Cymreig yn y Senedd os mai trwy resyraau fel yr eiddynt hwy, ac i'r dy enicn a grybwyllent y mae i ni ei gael. Gwyddom naa gall y eyfryw biryllgor wneud llawer drosom; bydd i bob byl o'i eiddo fod yn ddarostyngedig i gael ei drin gan holl atdoiau y Senedd yn ol mympwy rag- farnllyd crachfeirniaid gwrth-Gymreig. Teflir ef allan yn gyfangwbl neu llyrgunir ef nes ei wneud yn hollol ddinerth, ond pe mor ffodus a i phasio Ty'r Cyffredin, byddai ei dynged yn ( hollol wrtb drugaredd arglwyddi ac esgobion y 'ty Uchaf. 1 mae yn bryd i Gymru wneud i'w 1 baelodau clustfyddar ddeall nad ydym am gael ein llywodraethu gan y Seison yn ein materion øartrefoJein hunain. Yr ydym yn foddlon masnachu gyda. hwy, a.c iddynt ddefnyddio dy. ffrynoedd a mynyddoedd Cymru fel haf-rodfeydd. Yr ydym yn dyuiuno bod yn rhan o'r Ymerodr- y aeth Brydeinig tr<v,y dalu cin cyfran tuag at amddiffyrtfeydd ein gwlad, ond ni chaniatawn i'r Sais benderfynu pa fath grefydd a ytnarferwn, nenpa fath addysg a ro'wn i'n plant, ac ni oddef. wn i'w auwybodaeth na'j ddifaterwch gamlywodr- aethu nag esgeuluao y materion hyny a berth- ynant i pi yn unijr. Yn nghwrs y s'arad yn y Senedd, gosod extinguisher itr obeithion "Cymru Fydd" ydoedd Ki'rchwyl y rhan fwyaf o'r 8iaradwyr Cyrr-reig y rliai a gefnogent y pwyll- gor. Wei os nas gaii y dynion hyn adlewyrchu barn Cymru yn wed, y mae yn llawn bryd gosod yr extinguisher ar ei h«eloda'tb hwy, ac edrych am ddymon mwy cymwys at y gwaith. Wele Merthyr ac Aberdare newydd ddychwelyd i'r Senedd bleidiwr selog 0 genedlaetholdeb Cymru, a gobeithiwn y bydd Gower wedi gwneud yr uu fath yn fuddugoliaethus, cyn y bydd hyn o ysgrifen wedi ymddangos. Deffroed yr ethol- aethauar.tillwllithicliwil!;oa,nd,.lvtii-oncy,llhw)s. gon?st, gwladgarol i'w cynrychioli. Beth ana Orllewinbarth Caerfyrddin, a'r Fwrdeisdref? betb am Frycheiniog ? a beth ana Drefal iwyn ? a ydvw yr etbolwyr yn cael eu boddloni yn eu cynrychiolwyr presenol? Os ydynt, ofnwyf nad ydynt wedi clywed, llai fyth ddeall yetyry ddan air bach sydd yn arwyddair cenedlaethol ein gwlad yn bresenol-" Cymru Fydd." Nevi a vdyw y geiriau byn yn ddim end adiais dwyllod- rus o Gymru Fn," ac nid oes gan Gymru un- rhyw obeithion am y dyfodol P Na, y mie "Cymru Fvdd "yn ddadganiad byw o eiddo cenedl yn ymddadebru o gwsg a marweidd-dra anwybodaeth difaterwch, a ffug-wladgarwch. Boed i bobpeth o Gymru gan hyny ymysgwyd ar wnwaith, ac ymwregysu eryterbyn a'r dyfodol. gan osod ei ffydd al gobaith yn nyfodol j Cymrll Fydrl," ac na oidefer. i'n haelodau i fyned i St. Stephan i enllibio a gwadio ein cen- edlaetholdeb fel Cymry. LLWYD.
-------LLITH AMERICA.
News
Cite
Share
LLITH AMERICA. DYDD GWYL DEWI. Nid oedd ryfedd yn y byd i'r hen Gymraes hono ddweyd, ar ol cael y pelleb vr d<<n y Werydd, fod y tywydd yn ddigon drwg pan oedd dan ofal y Brenin Mawr, end ei fod yn llawer gwaeth ar ol myned dan lywodraeth pobl America. Gyda bod vr ystorm fawr o Iwohfeydd eira wedi myned drosodd, a thua 200 wedi trengu yuddl, dyma cyclone yn d)fod ar draws deheubarth Illinois, ac yn ysgixbo dwy ran o dair o adeiladuu Moun t Vernon o'i blaen. Mae ugeiuiau wecii eu lladd a'u chvyfo yn y dref hono yu unig, heb son am ddainw'einian a cholledion mewn amryw fanau eraill oedd yn llwybr y corwynt ofaadwy. Peth difrifel yw byw yn nghyrhaedd yr hyrddwynt. oedd enbyd hyn sydd yn lledfynych yn y Wfst. Ac m:ie l-hai ohonynt yn ddiweddar wedi dyfod can belled ag Ohio. Otna. llawer y byddant yn cyniwair drwy y Dalaeth hon yn fynycbach- wedi torir y coedwigoedd sydd hyd yma wedi, bod yn gysgod mor dda iddi. Poth difrifol yw gwas- tadedd o bynatbeg cant o filltiroedd un Ifordd. a dwy fil ffordd arall, heb yr un mynydd yn unlle i dori grym y gwynt. Wedi poblogi talaethau mawrion y gorllewin, agor y rheilffyrdd i lanau y Tawelfor, a chael y pellebyr i anfou newyddion i bob Than o'r wlad, maent yn gallu dwevd yn gywir iawn am sefyllfa y tywydd amryw ddydd. iau yn mlaen Haw. Os bydd storm yn dyfod fil neu bymtheg cant o filltiroedd, pellebrir am dani, a dywedir pa bryd y daw i'r talaethau dwyreinio]. Yroedd ystormydd geirwon y gor- llewin yn goddiweddyd pobl yn ddirybudd gynt, ond yn awr tramwya y telegraph yn gynt na'r ystorm, a gesyd ddynion ar eu gwyliadwi-iaech i barotoi ar ei chyfer. Daw ystranciau ystormydd yn fwy adnabyddus eto fel y byddo y gwifran pellebrol yn amlhaa. Ni chawsom ni yn Ohio auaf inor galed a'r Uynedd, ond y mae hi yn rhy fuan i ganmol llawer net; y byddo mis Mawrth wedi myned drosodd. Ychydig o eira gafwyd yn y parthau yma eleni, dim digon i amddiffyn y gwenith rhag y rhew. Yr oeddid yn tybio er's amser fod olion gwar- eiidiad borau yn rhai o'r talaethau yma. Bemid fod yr adeiladwyr tomenaa yn bobl waraidd i fesur, a'u bod ya byw yn Ohio a manau eraill yn foreu iawn. Ond yn awr vr ydyis wedi cael sicrwydd fod yma bobl waraidd yn byw filoedd o flynyddoedd yn ol. Ar ol misoedd o lafor deu. wyd o hyd i adfeilion lluaw8 o ddinasoedd y cyn- fyd yn Nhalaeth Arizona, wediel1 claddu yn ddwfn tan y ddaear, a dichon y deuir o hyd i lawer eto. Dyma brofion diymwad fod gwar- eiddiad yn ngogledd America mor foreu, os nad yo foreuach, nag un man ar y ddaear. Tybir fod y dinadoedd hyn yn byn na Phyramydiau yr Aifft, a bod yma sefyllfa mor uchel o wareiddiad ag oedd ar lanau y Nilas bedair mil o flycydd- oedd yn ol. Y gred yw rnai daeargryn ysgytiodd y diuas- oedd hyn. Ond beth ddaeth o'r miloedd preswyl- wyr ? A ddiangodd rhai, neu ynteu a lyncwyd wyr ? A ddiangodd rhai, neu ynteu a lyncwyd hwy oIl i grombil y ddaear ilMae hon yn ffaith bwysig yn hanes y cyrfyd, a diaa yr a gwyddon- wyr yn mlaen eto yn eu darganfyddiadau. Ys« grifenodd rhywurl yn ddiweddar i geisioprofi mai yn Mexico yr oedd gardd Eden. Dyma ddefnyddicku newyddion iddo yn awr at y gorch* wyl hwnw. Ond gall hen dd nasoetid Asia eto godi o'u beddau a dweyd eu bod hwy yn hyn na dinasoedd claddedisr Arizona. Mae hi yn rhy ddiweddar yn awr i fanylu ar banes fy ymweliad a Chymru yr haf diweddaf, ond gallaf ddweyd ei bod drwyddi yn fwynhad digymysg. Cefais fy tnbei thyna,;au a'm cyfeill- ion yn iach a sitiol. Yr oedd yn hyfrydwch mawr i mi weled fy mam mor fywiog mewn corff a meddwl yn ei 83 rulwydd oed. Ysgrifena lythyrau yn awr gystal priced. ,Y gofid mwyaf i mi ydyw i mi golli Pwyilgor Coleg y Bala yn Medi; ond yr oedd fy airser mor fyr, a 11 minau yn awyddus i ymweled ag amryw fanan, fel y methais gael v pwyilgor. Da genyf fod yr hen goleg yn dal ei dir. Diethnm yn ol yn y 4 City of Rome' mewn chwe' diwrnod a dwy awr ar hugain. Llong ardderchog yw y 'City of Rome.' ond gwell genyf fi yr 'ArizQna' na hi. Mae mtermediQitG yr « Arizona' a'r Alaska' yn rhigori ar eiddo yr nn 1 long arall. Y brawd gvmerodd long i mi oedd Mr R. R. Williams, 54, High tield Street, Liverpool—y dyn caredicaf a mwyaf gohlus am ymfudwyr a welais eriocd ac y mae yn ei dy Ie ylan a chvsurus, a theulu cymwynasgar i ofalu am anghenion yr ymfudwyr. Nid oes dim diod feddwol yn ei dy, ond digonedd o de a choffi, ac ymborth o'r fath oreu, a'r cyfan am brisiau. rhesymol. Cynghorwn y Cyuiry a fwriadanfc ymfudo i roi eu hunain vu ngofal Mr vVilliams. Ac wedi hyny vu New York disgynais yn uhy Mr William J. Jones, Eagle Hotel, 3, Morris Street, Near Broadway. Lie glan, cysurus, prisiau rhesymol, a phobl ofalus a charedig. Ca ymfudwyr Cymreig bobcarerligrwvrld a gonest1- rwydd oddiar law Mr a Mrs Williams, Liver- pool, a Mr a Mrs Jones, New York. Gomer, O. MAWDDWY.
[No title]
News
Cite
Share
FFLINX.—Pregetbwyd vn nghyfarfod y Groglifch eleni gan y Parchn J. 0. Williams (Pedrog) ac E. James, Nefyn, yn felusac a(leiladol.- Goh. TEGRYN, LLANFYBN-ACH.—Cynhaliwyd cyng: herdd yma Mawrth 23ain. Gwasanaethodd y Mri. J. Hughes, Llanelli; Davie?, Bridgend Phillips, MK*S Davies ac ereill. Cyfeiliwyd ar y berdoneg gan Mr Charles Meudwy Davies, Llanelli. Cadeiiv iwyd gan y cerddor athrylithgar Mr Lemuel Joneet Teimlai pawb wedi eu llwyr foddloni.—Bleddyn.
[No title]
Detailed Lists, Results and Guides
Cite
Share
—Dywed brysneges 0 Germany fod darn o'r wlad am ddeng milldir vsgwar wedi ei gorchuddio a dwfr. Mae oddeutu 30,000 0 bobl yn byw yn y dalaeth hon. —Torodd Syr Morrell Mackenzie, meddyg Ymerawdwr yr .Almaen, eto ddarn .or afiechyd sydd yn ei wddf. Mae'r Ymerawdwr yn gallu cerdded allan. -Miss Fanny J. Crosby, dynes ddall yn America yw awdures y gan felus Yn mreicliiau fy, Ngwaredwr." -Aeth y Frenhines ar gost y wlad i anadlu awyr yr Ital. Beth pe rbod lai brawf ar awyr iach Cymru ? Mae ein hawyr ni fel em hianth can feddaled ag eiddo yr Italiaid. —Cyfrifa llr Hoyle pe cleddid y rhai sy'n marw drwy yfed mewn blwyddyn, yn yr un Hear y run pryd, yr ymestynai yr ang1 add o Lands End i Ogledd Ysgotland, 640 0 filldiroedd. —Dywed Mr Samuel Smiles fod un miliwn ar d^e» o bunau yn cael eu gwario yn y Deyrnas Gyfunol am fyglys mewn gwahanol ffurfiau yn ystoi deuddeng mis. --Tebyg yw y sicrheir heddwch rhwng Ital ag Abyssinia yn fuan. yr oedd y Tywysog Bismarck yn 73 ddydd Sul diweddaf..
Advertising
Advertising
Cite
Share
na YN YR WYTHNOS.—Gellir gwneud y swift d&Ll hwa yn rhwydd ac yn onest, gan bersonau • bob rhyw, bebrwystri'w galwedigaeth breseno..—-A« faavbon a samplau, anfsner envelope a r cyfeiriard 1 Evans, Watts & Company, (P975), Merchant, Bire mingham. Mae bwn ynddidwyll.