Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
Hide Articles List
4 articles on this Page
Y DYDDIADUR ANNIBYNOL AM 1886.
News
Cite
Share
Y DYDDIADUR ANNIBYNOL AM 1886. n Dan olygiaeth y Parch. D. Evans, Heol Awst, Caerfyrddin, a D. Stanley Davies, Llanbrynmair. Pris 6c mewn llian; Is a ls 6c gyda llogellau, •R^!r 7°ryi a r?d' yn tra rhagori ar y llynedd. Khoddir lead pencil gyda'r rliai llogellau, yr hvn ni cheir mewn Dyddiaduron Cymreig. Cynwysa y wybodaeth arferol, yn nghydag ychwan- egiadau pwysig. Gwnaed ymdrech neillduol eleni er cael Rhestr America yn gyflawnach a chywirach ag erioed, wedi ei threfnu gau weinidogion oddiyno. Diolcha y cyhoeddwr am bob cefnogaeth, ac am bob help er gwneud y Dyddiadur morgywir achvflawn ag y mae modd. Antoner gwybodaeth am unrhyw wall neu gyfnewidiad i un o'r Golygwyr, neu i'r Cyhoeddwr,f mor fuan ag y bo modd. Yr eirchion oil i'w hanfen i H. EVA.NS, swyddfa'r Cornicl, Bala.
Advertising
Advertising
Cite
Share
"FOR BLOOD IS THB LIFE." CT,APICVQ WORLD FAMED BLOOD MIXTURE is wafran ted to cleanse the blood from all impurities from ?,h.anteve' ™us° ^risiQg- Fcr Scrofula, Scurvy iskm and Blood Diseases, and Sores of all kinds its affects are marvellous. Thousands of Testi- monials. Sold in bottles, 2s 9d and lis each by Chmists and Patent Medicine Vendors every^
CYNRYCHIOLAETH METRIONYDD.
News
Cite
Share
a CYNRYCHIOLAETH METRIONYDD. (Par had). 1 maent yn ei wrthod hefyd am nas gall siarad yn foneddigaidd a pbarchus yn y cyfarfodydd y mae yn ei gyual y dyddiau hyn, a llawer llai y g-all siarad yn y Senedd; ac hefyd nid yw yn aliuoo- i ddyfod ag unrhyw fesnr o fiaen y Senedd, na « L !°S^0 cllwa!th' os na J)ydd yn dal perthynas a ffyrdd haiarn y wlad; ac y mae gormod dair gwaith o dirfeddianwyr, ac o bobl y reilffyrdd, yn St. Stepjian eisoes. Y mae eisieu atal deunaw o bob ugam i fyned i'r seuedd ddyfodol, ac vn eu mysg gadawer Mr Robertson gartref, a bydd yno ddigon wed'yn, ond odid, i gynrychioli yr afonydd a. r mynyddoedd a'r gwningod a'r gwahanol adar asgellog sydcl yn bla ac yn felldith yn mhob man. Yr oedd canoedd lawer o bleidwyr Mr Morgan Lloyd yn yr heol yn methu a chael myned i fewn i'r cyfariod, am fod y drysau yn gauedig, a hedd- geidwaid ac eraill yn eu gwyiio; a diau, bydd rhywrai mor anheg ac un ochrog yn ysgrifean ei hanes, fod yr holl ddwylaw o blaid Mr Robertson, a r un Haw i fyny o blaid Mr Morp-an Lloyd Pel yiia y maent arfer a gwneud; ac os gwnant yn amgen y tro hwn bydd cyfnewidiad mawr wedi cymeryd lie ynddynt. Pe buasai Robertson yn dyfod at y bobl adau neu dri o weithwyr i'w gan- lyn, fel Mr Morgan Lloyd, cawsai dderbyniad parchus a chyffredmol yn mhob lie, ond mae yntau yn myn d at y bobl fel yr ydys wedi darlunio eisoes; ac mae gweled yr heddgeidwaid yn ei aanlyn yn cynddeiriogi y babl i godi yn ei erbyn, pblegid mae yn dyfod, fel yr oedd yr Ysgrifenydd- iOil a r Pharxseaid at Grist, megys gyda chleddyfau a flyn, i geisio eu gorfodi i roddi eu pleidleisiau iddo ef gwaetha yn eu danedd, a gwyr pawb a w ddim mai md dyna y fEordd i fyn'd at y natur P yiT? V w ytl cldrw» iawn genyf weled y arch. Mr Wei don yn y cyfarfod yn gorfod bod yn ddistaw^ Ni_cha I siarad yr un gair gan y gynull- eidia. Ceisiodd wneud lawer gwaith, ond gorfod- wya ef i fod yn ddystaw bob tro ac y mae hi wedi myn'd yn ofnadwy o anghariadus ar ddyn pan na chaiff siarad yn gyhoedd yn ei gartref; ac yn v sefyllfa yna yr oedd Mr Wheldon vn yr Assembly Rooms y prydnawn Sadwrn o'r "blaen. Y mae pleidwyr Mr Robertson, yn ddiarwybod iddynt eu ^jnam ef.aI1'a.' wrth sefyll yn erbyn Mr \lor an Lloyd, a cheisio ei bardduo ef a'i bleidwyr, wpdi gwneud mwy oddaioni iddo o lawer nac a wnaeth- o 7g Conde^ir Mr Robertson yn «. r am fyn d hyd y chwarelau ddyddiau o flaen y cyfarfod gyda boneddion, a John Cadwaladr, ysgrifenydd pwyllgor Mr Robertson (mae yn fwy pnodol ei alw ef feily na'i alw yn ysgrifenydd y blaid Ryddfrydig yn y sir), oblegid yr etholaeth newydd yw hono, yr hon sydd yn fwy lluosog dair gwaith naphlaidyr hen etholaeth. ac os yl- hen etholaeth loddodd J. C. yn ei svvydd, yr etholaeth newydd fedr ei daflu allan yr un mor rwydd pan ddaw yr adeg briodol i hyny, o achos pa bawl sydd ganddo ef i ochri at un blaid yn fwy na'u gilydd os ysgrifenydd y blaid Ryddfrydig ydyw, ac o'r ddwy blaid yr un mwyaf Rhyddfrydig o, lawer y, ,y7 >T,r etholaeth newydd ac mae plaid yr hen ethoketh,^ neu blaid Mr Robertson, yn fwy Ceid- waclol na'r Ceidwadwyr eu hunain. Y mae cyfar- fod y Blaenau ddydd Sadwrn, .ac amryw o rai blaenorol, yn profi hyny. Ni hoffwn i byth weled yr etholaeth newydd yu cau neb allan o gyfarfod cyhoeddus fel y mae yr hen etholaeth yngWud Y mae arnaf h eisieu i bob peth cyhoedd ac agored ga,el ei gario allan icily "yn ngwyneb haul a llygad goieuni, ac nia mewn celloedd endd, a drysau cauedig, a heddgeidwaid yn eu cadw, ac yn cael eu talu am hyny o arian y wlad. Pwy sydd yn C ,C]la<l yr heddgeidwaid yn ngherbydau y reilffyrdd I fyned i ganlyn Robertson yma ac acw i w gyfarfodydd ? Ai y trethdahvyr, yote Robert- son ei hun ? A pha hawl sydd gan Robertson i fyned a hwy i w ganlyn mwy na AJorgan Lloyd? Ond mae sefyllfa Mr Robertson yn ddrwg- iawn pan mae cymaint o heddgeidwaid, a cheldwaid afonydd a mynyddoedd yn ei ganlyn. Ond ni ddy- lasai ar unfeyfrif fyned i'r chwarelydd at y gweith- wyr, gan dybio hwyrach y buasai y chwarelwyr yn o.i y meistnaid a r stiwardiaid i ddweyd dim vn eriy-n;,°nd ]rodd P°b P&th allan yn Solo chwifch iddo wed yn. uouoi o Yn Maentwi-og nos Sadwrn, Hydref 24 rafodd a gyiai-f od poblogaidd lo ar^th- Derbir7d araeth Mr MorganLloyd! ac areithxau ex bleidwyr, gyda chymeradwyaeth wresog y gynulleidfa. Yr oedd y bloeddiadau Morgan Lloyd yn diaspedain trwy yr adeilad. Y L,o*d ITK O'R ETHOLWYR.
NEWYDDION CYMREIG.(
News
Cite
Share
Cafwyd pregethau nerthol ac effeithiol. Yr oed y gweinidogion oil ar eu liuchel fanau, a Duw Is ael yn amlwg yn cynorthwyo. Meddyliem fod yr un- deb a. ffurfiwyd yma yn un hapus iawn. Y mddang- osai yr eglwys yn llawn awydd i wrando geiriau y bywyd tragwyddol a'r gweinidog yn un myfyr- gar, wedi ymgydnabyddu a holl athrawiaethau y "ffordd newydd a bywiol." Gobeithio y bydd i ddeuparth o ysbryd yr hen weinidogion Lloyd a Lewis ddisgyn arno.—Qoh. BWLCHGWYN.-Cyfarfod Toriaidd.—Dyma y cy- farfodydd rhyfeddaf y buom ynddo erioed. Nos Sadwrn, Hydref 17eg, ydoedd yr adeg i ni gael golwg ar y Barwn newydd o Wynnstay. Tynid ef mewii cerbyd gan nifer o gynlfonwyr. Pan ddaeth y cerbyd i groesffordd y Bwlchgwyn dyna oruch- wyliwr Toriaidd neu ddau yn gwaeddi ar y blaen- Three cheers for Syr Watkin," a chyda'u bod wedi chwifio eu hetiau dyna floedd gan yr ardalwyr U Osborne Morgan for ever." Daethpwyd at yr ys- goldy lie y cynhaliwyd y cyfarfod. Y cadeiiydd oedd-Kyrke, Ysw., U.H., a dyna efe ar ei draed a dechreuodd yn union redeg y Rhyddfrydwyr i lawr. Dywedai fod nifer o weithiau plwm yn Ninbych a Fflint wedi sefyll a hj ny oherwydd diffygion y Rhyddfrydwyr, ac wedi canmol dipyn arnom ni y Toriaid, galwodd ar y bachgen ieuanc o Wynn- stay. Araeth debyg eto. Dywedai ei fod yn teimlo yn fawr dros y gweithwyr yn y dyddiau presenol ond os cai efe fyned i'rSenedd y byddai efe-l- The working man's friend hyd y gallai. Dylwn ddy- weud fod yr ychydig Doriuid oedd yno yn rhoi cheers i Syr Watkin bron bob gair ddywedai. Galwyd wed'yn ar frawd arall i ddyweud tipyn. Cymro. Ie! Annibynwr hefyd oedd y brawd hwn, ond gwrthwynebwyd ef yn y modd mwyaf penderfynol, gan y dyrfa drwy guro dwylaw a gwaeddi bw, bw,\&c. Wedi cael distawrwydd dyna'r areithydd yn: gwaeddi Os ydych am fod yn deirw aroswch i fyn'd allan," pryd yr atebwyd gan berthynas iddo Mae'n well genym fod yn deirw nac yn llwynogod," wed'yn dyna swn mawr gan y dorf a gwaeddodd eich gohebydd "Cysondeb frawd," a dyna yr areithydd yn gwaeddi, gan fy enwi yn bersonol "'Roeddwn i'n meddwl fod genyt ti fwy o sense yn dy ben na hyn yna," ac atebwyd ef 'Roeddem ni'n meddwl fod genych chi fwy na sydd genych i." Gan fod y brawd yma wedi fy en wi fe daenwyd drwy y Dyffryn yma mai fi oedd yr achos o'r terfysg i gyd, pryd mewn gwirionedd, mai haeriadau yr areithwyr a chodiad i fyny yr ar- eithiwr gwrthodedig oedd yr achos. Siaradodd un Humphreys o'r Rhyl, wed'yn. Siaradwr da oedd hwn, ond braidd yn herio gormod yr oedd yntau. Curoar "FasnachRydd" yr oedd y brawd yma fel y cadeirydd. Galwyd wed'yn ar un o'r ardal i ganu ryw gerdd oedd gan yr areithydd i Syr Watkin ond bach gwag iddo yntau hefyd. Tewi oedd goreu iddo o lawer. Yna cododd Dr. Gibbons ar ei draed i ddiolch i'r cadeirydi a chymerodd fantais yma i gcisio darnio tipyn ar araeth gawsom gan ei frawd dro yn ol mewn cyfarfod Rhyddfrydol. Cododd Butler, Ysw., ;Cyman Hall, a dywed- odd ychydig mor bwrpasol a neb fu yn siarad braidd. Daeth hyn ag un o'r cyfarfodydd digrifaf, salaf, a mwyaf afreolus y buom yuddo erioed i ben. -Iago Leiaf. TANYGitisiAti.—Cyfarfod Cyfhvyno Tysteb i Mr Cadwaladr Roberts a'i Briod.—Llywyddwyd y cyfarfod yn ddyheug a doniol gan yr hen frawd Mr William Roberts. Gwasanaethwyd gan gor Tany- grisiau dan arweiniad Mr Cadwaladr Roberts. Datganodd Miss Williams (Llinos Gwaenydd), Miss Roberts, Meistri Rich ard Roberts ac Evan Jones, a Llew Ystradau yn ganmoladwy. Cafwyd anerch- iadau barddonol gan loan Moelwyn, Eos Tudor a Mr William J. Williams. Anerchwyd y cyfarfod gan Meistri Robert C. Williams, John Griffiths, John Parry, William C. Williams, a Robert 0. Jones. Cyflwynwyd yr anerchiad gan Mr John Jones, Penycefn, a'r pwrs yr hwn oedd yn cynwys 16p 17s gan Mr Owen Jones, Maesyneuadd. Am- can y dysteb hon oedd arddangos teimlaiiau da eglwys Carmel a'u serch tuag at Mr a Mrs Roberts, ac hefyd cydnabyddodd ychydig ar eu llafur gyda cherddoriaeth yn yr eglwys. Ni raid treulio amser a gofod i ddyweud pwy yw Mr Cadwaladr Roberts am y rheswm ei fod ef a ch6r Tanygrisiau, cyn hyn, wedi dangos yn amlwg pwy a pha betb ydyw. Mr C. Roberts wedi enwogi ei hun yn y cyfeiriad a gymerodd, sef cerddoriaeth i raddau helaeth iawn. Llwydd iddo ef a'i briod.-Cyfaill. LLANFAIRCAEEKIMIOX. — Cyfarfod Sefydlu y Parch. O. J. Owens.—Cynlialiwyd Hydref 21ain a 22ain. Gweinyddwyd gan y Parehn. D. Rees, Capel Mawr; T. Eynon Da vies, Llundain; W. Roberts, Penybontfawr; a W. R. Edwards, Sardis. Cyfarfod rhagorol. Arosodd pedwar o'r newydd yn >« ■■ ygyfeillach ar y diwedd, a chlywais fod pedwar wedi aros y Sabbath blaenorol, o dan weinidogaeth Mr Owen. Onid yw hyn yn argoeli yn dda iawn ac yn rhoddi lie i gredu fod a wuelo Daw a'r gwaith 0 ddewis a sefydlu eu hanwyl weinidog ? Dechreu- wyd y gwahanol oedfaon gan y Parch. D. Lewis, Penarth; E. Roberts, Byrwydd; a J. M. Edwards, Rhyl. Yr oedd amryw o weinidogion a phraseth- wyr cynorthwyol y sir yn bresenol. Cafwyd cyn- ulleidfaoedd mawrion ar hyd y cyfarfod. Daugos- odd y cyfeillion yn Llanfair sirioldeb a charedio- rwydd anarferol at y dieithriaid. Yr oedd yn clda genym weled Mrs Owens yn edrych mor siriol yn ei chartref newydd.—J. J: 1 MILO, GER LLANDEILo.-Daethom i wybod fod Watcyn Wyn i ddarlithio ar Gwilym Hiraethog," yn Milo, nos Wener, y 23ain o Hydref. Er ein bod wedi clywed son am Watcyn fel darlithiwr o'r blaen, eto nid oeddem wedi ei glywed yn darlithio enoed. Feliy, nos Wener, dyma ni yn cychwyn tua chyfeinad Milo. Eglwys Annibynol yw .Viilo yn ymlochesu rhwng y bryniau ryw bedair milldir o Llandeilo. 1 r oeddem wedi clywed fod y myned- lad i fewn yn rhad, ac wrth gwrs yr oedd hyn vn ychwanegu at hwylusdod y daith. Yr oedd athraw- iaethau y ddarhth, fel eiddo yr efengyl, yn cael eu cynyg heb arian ac heb werth." A chan nad pa mor isel yw dyn ei hunan, y mae yn hoffi gweled tebygolrwydd i Grist mewn avail. Cyrhaeddasom -y1|le "iewn Pr.yd» ond yr oedd y darlithiwr*a'r gyn- ulleidfa yno on blaen, a dyma Watcyn Wyn o ilaen em llygaid Fel ben gyfaill hoff oedd genym ei weled. Nld yw y cadair-fardd o gorff mawr, eto m.af/ dYa oddlaIkn o wneuthuriad hardd a liun- xaidd. Mae y gwyneb agored yna yn ddaneos'esj o ysbryd pur a rhyddfrydig. Drwy y llygaid siriol, treiddiol yna, gwelwn feddwl cryf, a dedwydd yn y mwynhad o weithio. Synem weled y darlithiwr yn para i ymddangos mor ieuanc, a bachgenaidd yr olwg. Mae ereill yn myned yn hen, ond y mae blynyddau yn troi heb alw heibio i Watcyn. Y n wir, aiff e ^^byth yn hen neu, os aifH, wn i ddim pryd. I erthvna iddo ieuangrwydd ni heneiddia, a hoenusrwydd ni wywa. «' Gwilym Hiraethoo- hoenusrwydd ni wywa. -Gwi]ym Hiraethog" oedd testyn y ddarlith. Testyn mawr, ond nid rhy tawr i'r Hdyn gwyn" i'w drafod yn ddeheuio. Cymerodd olwg eang ar Hiraethog yn ei walianol nodweddion fel bardd, pregethwr, darlithiwr ac ysgrifenydd. Yr oedd y ddarlith drwyddi yn ddy- ac yn llawn amrywiaeth. Yr oedd gan Watcyn air i ddyweud wrth bob dosbarth -yr amaethwr, y masnachwr, y bardd a'r pregeth- wr. Caed gwm i loni'r ysbryd, a llaeth i faethu'r gwan, a gwledd o flasusfwyd w.edi ei barotoi yll dda i'r gwyr cedyrn a nerthol. Mewn gair, dyma ddarlith yn Hawn o wersi dyddorol a phwysg wedi eu gwisgo Y11 y dull mwyaf poblogaidd. Yr oedd perffaith gydymdeimlad rhwng y darlithiwr a'i gynulleidfa o'r dechreu i'r diwedd. Cafwyd gwrandawiad astud;a cbaionog iawn. Nid oeclcl yno fanllefau o gymeradwyaeth, ond yr oedd yno wrandawiad o natur uwch,—y gwrandawiad svdd yn wir werthfawrogi yr hyn a ddywedir,—Elwyn. J!II!Jt.