Y Celt

GANWYD: .Jy.Ttvis—Ilydref laf, priod Mr Robert JervIS (Gwynonwy), builder, a contractor, Gerrard- street, Birmingham, ar ferch. PitXTCHAiins—Medi 24ain, priod Mr E. Pritchardsj, Lozells-street, Birmingham, ar ferch. BU FARW. COLT.XKII—Boreu Sal, Medi 21ain, yn 19eg oed wedi misoedd o gystudd blin, bu farw. Howell Collier, mab Mrs Collier, Brynmenyn, yr oedd yn aelod gyda'r Annibynwyr ac yn ddyn ieuane gobeithiol. Bu yn aros am ysbaid o amser yn S antymoeI, ac wedi hyny ynTrehafod, 0 ba le y daeth adref yn glaf. Yr oedd yn hynocl o hawddgar, ac yn enill cyfeillion yn rhwydcl yn mhob man yr elai. Yr oedd yn gerddor da, ac yn cymmeryd rhan flaenllaw mewn dysgu cerddoriaeth i blant yr Ysgol Sul. Dydd Mercher canlynol, cladchvyd ef yn mynwent Brviiiiieiiyn, pryd y gwasanaethodd yn y ty y Parch. Tibbot. y gweinidog; yn y capel gan y Parefm T. Davies, Cwmogwy, a J.'Williams, Trehafod, ac I Y ar lan y bedd, J. A. Roberts, Nantvmoel, J. C. Evans, Gilfachgoch, Jones, Penbont (B.), ae Owens, Cefncartan (M.). Ey-ld yr aclgof am dauo yn anwyl gan lawer. Dymunir i'r perth- ynasau nerth yn en galar ar ol en Howell anwyl. EVAXS Hydref 3ydd, yn 25ain mlwydd oerl, wedit pnm nivvrnod 0 gystudd caled, bu farw Mrs Anne Evans, anwyl briod Mr Morris Evans, masnachydd, Station Road, Ffestiniog. Yr oedd Mrs Evans yn aelod dichlynaidd 0 eglwys Bethel (A.). Cydymdeimlwn yn fawr a'i phriod a'i dan blentyn bychau a adawyd i alaru ar ei liol. Hefyd teimlwll dros ei thad, Pierce Owen, Pantllwyd, nid yn ami y cawn fod neb yn cyfar- fod a chymaint o brofedigaefhau ac a ddarfa iddo ef drwy farwolaetliau ami yn ei deulu. Yr ydoedd yr ymadawedig yn bedwaredd ferch iddo gladdu heblaw ei briod a'i fam, yn ngliorplt y clnve blynedd diweddaf. Er cael fy whalln 0 don i don, Nes ofni bron cael bvw Diangol ydwyf hyd yn hyn— Fy Nhad sydd wrth. y Llyw." PAIIIIY—Hydref laf, yn lleg mlwydd oed, wedi wythnos o gystudd, bu farw Ann Parry, merch i Hugh ac Ellen Parry, Pantllwyd, Ffestiniog. SIMSON-Medi 27ain, ar ol Mr gystndd, bu farw Phoebe Simson, 26, Bathurst-stroet, Abertawe, yn 60ain mlwydd ced. Yr oedd yn enedigol 0 sir Aberteifi, yr oedd yn grefyddol er yn ienaue> ac yn aelod er ys blynyddau yn nghapel Seion, High-street. Claddwyd hi prydnawn dydd Merclier canlynol yn nghladdfa y dref, gwein- yddwyd ar yr aclilysur gan ei gweinidog, E.G. Davies.

Mae y Parchedigion D. S. Davies, Bangor, a Wi. e. Thomas, Llaufairfechan, yn bwriadu (D.V.) ymweled a'r Heoedd canlynol yr wythnos nesaf i bregethu, neu, areithio ar ddirwest, fel y dymuno. yr eglwysi. Hydref 13, nos Lun am 7, Llanbadarnfawr. J> 14, „ 10, Llanon. i H 7, Aberayron. ,,15, „ 10, Neuaddlwyd. 2, Mydroilyn. 7, Llwyncelyn 9, 16, 7, Ceinewydd. 1.7, 10, Nanternis. 2, Penrhiwgaled. 7, Maenygroes. Cynhaliwyd cylchwyl flynydiol cymdeithas ddii— westol Dorset, a'r siroedd deheuol, yn Blandford, ddydd Mawrth diweddaf. Dangosai yr adroddiad a ddarllenwyd gan yr ysgrifenydd fod y mewn ystad lewyrchus, a bod dros 700 wedi ymuB8» yn ystod y flwyddyn. Dangosai adroddiad. y trysorydd fod y gymdeithas mewn dyled a 30p.. Cyfododd un boneddwr a chynygiodd eu bod i glirio y ddyled cyn ymwahanu, a rhoddodd 5p. i gychwyn. Cyn pen haner awr gwnaed yn hysbys fod mwy na digon wedi eu derbyn, a chyfododd yr holl dorf, a ehanasant, I Dad y trugareddau i gyd." Cynhaliwyd cyfarfod cyhoeidus yn yr hwyr.

mesur Estymad yr Etholfraint fel o'r blaen, ac oddiar yr un rheswm. Purion, medd y Badicaliaid bob un. Amen, meddwn ninau. Mae hwn yn gyfleasclra rhy dda i'w golli, os gellir rywfodd beidio. Ni bll deiliaid Prydain erioed mor addfed i ddodi'r wialen ar gefn ynfydion Ty yr Arglwyddi. Ond yr ydym yn dra sicr y collant yr ysglyfaeth y tro hwn. Mae ein Prif Wemidog wedi Ilwyddo i\v harbed; neu o'r hyn lleiaf, dyna'l' unig esboniad a allwn ni ei roddi ar ei ymweliad diweddar a'r Frenhines pan yr ymddiried- old ei Mawrhydi y gorchwyl o geisio cyfryngu t) I "I n rhwng y ddwy blaid i laril Richmond. A bernir wrth iaith Mr Gladstone ar 01 b vn V ei fod ef a'r Teulu Brenhinol yn dealt eu gilvdd i'r dim. Yr ydym yn ofui fod y ewbl wedi cael ei drefnu yn urddasol ac anrhyd- eddus," ac y bydd yr arglwyddi yn ei ckael yn waith dig-on hawdd iddynt fyned dros ben Solspri. Y mae yn dra sicr na wel ef byth eto yr 50 o fwyafrif dros wrthod Mesur Estyniad yr Etholfraint, ac nad oes dim i ni i'w ddysgwyl bellach, ond y daw'r arglwyddi trwy y prawf hwn heb golii dim ond tipyn o ystyfnigrwydd mulaidd, ac y plygant eto mor ystwyth a chynt. Orn wn mai hyn fydd divvedd yr holl dwrw yn erbyn Ty yr Ar- glwyddi. Byddai yn clda genym weled ein bod yn camgymeryd. Y Penderfyniad Gwaharddol: Mewn colofn arall y mae gohebydd yn ein galw i gyfrif am ein nodiad ar ol gohebiaeth Onesi- mus mewn rhifyn diweddar gyda golwg- ar r;1 reoleidd-dra y penderfyniad a gyhoeddwyd. yn enw eglwys Annibyuol Dolgellau yn gwahardd dwyn pwnc v deuddeg cant punau gerbron cynhadledd y Cyfarfod Chwarterol. Gwadem y gosodiad fod yr eglwys yn anaddfed i bleidleisio ar y pwnc a chredwn eto fod hyny yn anmhosibl dan yr amgylchiadau, Ond yr oeddem yn cy- meryd yn ganiataol fod Mr Griffiths, fel cadeirydd, wedi rhoddi y eynygiad yn y dull arferol o flaen y gynulleidfa, gan ofyn arwydd dros ac yn erbyn y eynygiad. Os na wnaed hyny, wrth gwrs, nid oes tin pender- fyniad, o'r iath a gyhoeddwyd, mewn bod Os na. ofynwyd barn yr eglwys dros ac yn erbyn y eynygiad nid oedd modd ei alw yn benderfyniad, ac y mae'r maes mor rhydd a phe na buasai erioed air o son am y fath gynygiad.Mae gwirionedd an wad ad wy mewn ffurfiau, a rbaid i ni oil ymostwng iddynt. Gresyn na fedrai gohebwyr ysgrifenu heb ddlm chwerwder. Yr ydym yn dal y gellir ysgrifenu dan bob arngylchiad heb chwerw- In Ily der, ac mai gwendid mawryn llythyr Cyfaill In y i Onesimus yw y geiriau chwerwon a welir ynddi. ——— D.S.D Ymddengvs fod y tan yn parhau i gyneu yn mhlith diaconiaid eglwys Radnor-street, Chelsea, Llundain. Gwelaf yn y West- minster News, fod un John R. Evans, Bywater-street, Chelsea, yn cael ei gyhuddo o gyhoeddi cabldraeth ar Mr Daniel Davies, Flood-street, un o ddiaconiaid ieuangaf Radnor-street. ISTi ddywedir a yw Mr Evans yn ddiacon ai nad yw, ond dygir enw Mr D. Jeremy, diacon arall, i gryn gyhoeddusrwydd yn nglyn a'r drafodaeth. Erlynid gan Frank Satrord, ac amddiffynid gan Hutchin- son. Mae Mr Davies, yr erlynydd, os hyspyswyd fi yn iawn, yn enedigol o ardal ddedwydd Hawen, yn saer coed wrth ei alwedigaeth, ond wedi gadael ei alwedigaeth erys peth amser, ac wedi ymgymeryd a chadw shop i werthu melusion, sebon, canhwyllau, matches, ac ysglodion i cldechreu tan. Ymdderigys oddiwrth yr adroddiad sydd ger fy mron fod D. Jeremy,' wedi gwneud rhyw sylwadau angharedig am wisgqedd rhyw bersonau, awgrvmu eu bod yn gwisgo ddlad benthyg. Cadwyd pwyllgor eglwysig i edrych i'r achos(?)* a chafwjd nad oedd hyny yn gywir, yna cadwyd cynhadledd i edrych 1 mewn i ymarweddiad D. Jeremy, a'r canlyniad fu ei ddiarddel, ond ni ctdywedir am beth, gan na ddywedid wrth Mr Jeremy am ba achos y diarddelid ef, efe a wrtbododd gydnabod y diarddeliad, ly ond cadwodd ei le yn y capel fel cynt. Nis gwn ddim ai i amddiffyn Mr Jeremy, ai i ryw amcan arall yr ysgrifenodc1 Mr Evans erthygl yn y Lhmdeiniwr yn trin corff Mr Daniel Davies, yn hallt dros ben. Geiiw ef yn bob petb ond boneddwr. Mae'r achos wedi ei ohirio, a Mr Evans allan 9 dan feichiafon. GaJwyc1 fy sylw gan gyfaill ddoe at sylw- adau Eerber yn y Djsgedydd ar J. R. Nid yn fynyeh y gwelais nodiadau mwy Herber- aidd. Yr oedd Herber pan yn hogyn yn tybio mai J. R. oedd yr vsgrifenwr L, rrorea a'r pregethwr mwyaf, a'r Cronicl barh oedc1 iddo yn wledd fisol, ond teimla Herber ei fod er ys blynyddoedd bellach wedi myned yn fwy chwerw ei ysbryd, a'i fod wrth ys- gnienu pethau chwerwon wedi digio llawer o'i gyfeillion, ond 0 ran parch i'r teulu awydda gladdu yr holl chwerwderau. Na, nid fel yna vchwaith, Herber. Ni fvnai J. R., pan yn fyw, hawlio un ffafr na theilyng- dod ar gyfrif rhinweddau neb, ond safai ar ei droed ei hun, ac os nad yw byvvyd J. R., ei weithiau, a'i egwyddorion" yn werth i set] 11 arnynt eu hunain, ac i oddef beirniadaeth heb eisieu gofyn pwy oedd yr awdwr, na rhoddi iddo gymeradwyaetb nachanmoliaeth ar gyfrif hen gofion Llanbrynmair," dv- weder hyny yn eglur. Dylasai Herber gofio pan oedd J. R. yn fawr yn ei olwg ef, r nad oedd efe y pryd hwnw ar ben clawdd y cynhadleddau, ac nad oedd yr anwir hwnw wedi dadguddio ei drachwant Diotrephes- aidd am yr awdurdod i un Haw, fel v mae yn awr. Treuliodd J. R. ei oes i. ymladd o blaid yr Annibyniaeth broffesai Herber pan yn llanc, ac i bawb o'r rhai sydd yn glynu wrth yr Annibyniaeth hono, nid Annibyn- iaeth y Central Committees, cofier, aeth J. R. i'w fedd yn un o'r rhai addfwynaf ei ysbryd, ond i'r rhai a gyfeiliornasant oddi wrth y ffydd, pa ryfedd deimlo o honynt eu hunain yn cael llawer 0 ofidiau. Pe bliasai lesu yn marw ar ol pregeth y gwynfydau, y briodas yn Cana, a phorthi y pu m mil, buasai pob Rabbi yn ei ganmol ac yn ys- grifeau mciidau ffafriol am dano, Old al- ol pregeth y gwaedu mae'n debyg y dywedas- aat, mae wedi cyfnewid yn rhyfedd, yr oedd gynt yn ddyn fine, ond dyma ysbryd chwerw mae'n ddangos, mae'n meddwl fod pawb am ei latld. Heb ystyried mai hwy, ac nid lesu oedd wedi cyfnewid. Awgrymir fod cofiant i gael ei ysgrifenu i J. R. Carwn awgrymu y dylai manylrwydd mawr gael ei arfer i egluro y ddau gymeriad a briodolij, i J. R, a'r Cronicl, flynyddoedd yn ol, yn wledd fisol ond yn awr yn "gwdyri huddugl." Credaf y dylai y benod hono fod yn un o benodau pwysicaf hanesiaeth eglwysig y ganrif hon. E. PAN JONES. I