Y Celt

Pererindod yn Nghanaan. LLYTHYR I. Nis gall darllenwyr y Beibl lai na theimlo dydd- ordeb yn ngwlad Canaan, gwlad yr addewid, gwyddant fwy o'i hanea, ei daearyddiaeth, ei hyd, ei lied, a'i golygfeydd, nag a wyddant am an wlad arall, a thebyg iddynt deimlo awydd ei gweled ryw adeg yn en hoes. Yr oeddwn i yn teimlo felly er pan yn blentyn, a dymunais lawer gwaith i Rag- luniaeth agor y ffordd i hyny, canys dysgwyd fi o'r oryd i greda mai nid rhyw lawer fedrwn i wneyd yn y byd hwn os EO, fydd Rhagluniaeth yn foddlon, ond bu oymylau a thywyllwch yn amgylcha fy llwybr am gynifer o flynyddoedd, fel yr oeddwn wedi myned i wan obaith am sylweddoli brendd- wyd mawr bore fy oes. Pa fodd bynag, cyn fy mod i wedi cymhwyso fy hun yn bersonol, arwy ddysgu daearyddiaeth ao ieithoedd y gwledydd yr oedd genyf i deithio drwyddynt, ciliodd y oymylau, tor. odd y wawr, a theflais in an fy hnn ar gefn gwynt ao ager, a ffwrdd a mi fel Pedr o'r carohar, dan fwy na baner tybio mai mewn gweledigaeth yr oeddwn. Bu fy nhaith drwy yr anialwoh braidd yn avw ac ystormus byd yma, ond gallaf sicrhau y darllenydd fod cael rhodio yr heol a elwir UNIAWN," eistedd wrth ffiynon Jacob," gwaeddi bendith ar Gerizim, oysgu ar gareg yn Bethel, pysgota ar hyd noa ar for Galilea, "amgylcha caerau Jericho," eiatsdd yn mhreseb Bethlehem, ymweled a Gethsemane, a threulio rhan o fore Sabboth yn yr Oruwch ys- tafon" yn Jerusalem, yn llawer mwy na digon o dal am holl ofidiau y gorphenol. Gan fod y daith hon gan- byny yu banes fy mywyd fel diwrnod wedi ei nodi ag ine coch, red letter,• day," a llawer wedi bod yn gofyn genyf ysgrifena yr hanes, bwr- iadaf roddi llythyr byr bob wythnos yn y Celt cyhyd ag y byddo yn dderbyniol gan y'darllenwyr. Gan fodychydig o fanylion y daith droa dir a mor oddiyma i lenydd y Til' Sanctaiud," wedi ym- ddangos mewn nawyddiadur arall, af yn mlaen gyda'r llvthyrau hyn fel parhad o'r rhai hyny. Gadawodd y llythyrau hyny y darllenydd prm wedi cael ei draed ar dir yn Beiroot, un o Borth- laddoedd gore Syria, tref fawr yn oynwys o 70 mil i SO mil o drigolion, ar yr hon yr edrychir y tu dwyreiniol i For y Canoldir bron fel yr edrychir ar Paris yr ochr orllewinol. Yr unig sdegau i ymweled a Chanaan yw y gwanwyn—Mawrth ao Ebrill, a'r Hydref, Tach. a Rhagfyr. Yn y gwauwyn bydd gwyneb y wlad yn ngwisgoedd ei gogoniant, y gauafwedi myned heibio, y gwlaw wedi pasio, blodau ar y ddaear, yr adar yn canu, llais y durtnr ya y wlad, y dolydd wedi eu gwisgo a defaid, a'r dyffrynoedd o dan orchudd o yd; mae y dydd yn hir ao yn graddol ymestyn,a,c ar derfyn y pererindod ceir dychwelyd i Europe i ganol tywydd gweddol deg, ond y mae gan y gwanwyn ei anfanteision; mae y wlad yn orlawn o ymwelwyr o bob maith, yn neillduol pererinion Mahometaidd yn myned i, neu yn dyfod o Mecca, owoini llawn mor anifyr a chwain y •clad hou, fel na bydd lie na chysur mewn Hety,na. llanerch i babellu yn y macs heb fod rhywan yn sathra arnoch, nen yn eioh cadw mewn ofnau par- hans; anhawdd cael arweinydd, gofyn ant briaiau afresymol, nicheir ceffy: au. bron o fath yn y byd, os na fydd i'r teithiwr anfon ya mlaen neu ymuno a chwmni mawr, fel y byddo raid i'r arweinyddion ddyfod i drefn drwy weled y titl eich cwmni chwi yn well na'r un cwmni arall.

!:II( NEWYDDION DIWEDDARAF 0 PATAGONIA. Cyrhaeddodd Mr W. Williams, Bank Hall, Mostyn, a'i deulu yn ddyogel i Patagonia, Mawrth IBeg. Mae y teulu yn iach, ac yn mwynliau eu hunaia.t^dderehog ar gefaait coffylau o fan i, fan bob dydd. Maent yn parotoi at adeiladu ty ar y llanerch a elwir Trofa, D.S.sefy.Hecyn oedd y Parch D. S. Davies, meddir, wedi ddewis i adeiladu arno pe buasai yn dychwelyd. Mae Mr Edward J. Williams, y mab, yr hwn sydd yn fedrus iawn fel peirianydd wedi caelei awdurdodi gan y llywodraeth i gynllunio argae a phont dros y Gamwy. Maent yn awr yn aros yn nhai y gwahanol Sefydlwyr i aros adeiladu eu ty eu hunain. Ebrill lleg, 1881, yw dyddiad y llythyr, Mehefin 2, j daeth i law.

AT BIN G-OHEBWYS, A'N DERBYNWYR,—Orefwn arnoch ein hesgusodi y tro hwn a pheidio oin beio am unrhyw annhrefn ddiohon i chwi ganfod yn y rhifyn hwn-yr ydym yn dechreu byw—y cwbl mewn annhrefn heb nebohonom yn gwybod pa le i gael hyd i ddim, ac nid gwaifch hawdd penderfynu ar y pethau sydd yn ateb i'w gilydd oreu Rhoddwyd rhai llythyrau mewn Ilybhyren fras, pan ddylasent fod mewn llythyron fan, llythyr ar y dechreu, ddylasai fod ar y diwedd. Cymerer ni yn esgtModol am y tro. Mae amryw ysgrifau mewn Haw. Da chwi ysgrifenwch yn eglur. Os bydd eisiau ychwaneg o'r rhifyn cyntaf, anfonwch yn ddioed, os bydd genych or mod, anfonweh wybod i ni gael anfon llai y tro nesaf. Bu mviyrwyr o Athrofa y Bala yn cynal cyfarfod pregethu yn nghapel Rama, Llandderfel. Am 10 pregethodd y Meistri T. J. Evans, Rhymney, a W D. Davies, Cwmllynfell; am 2, D. LI. Morgan Ferndalo, a G. Parry, Llanhaiarn; am 6, D. E Williams, Alltwalis, a H. Edwards, Llanuwchllyn. Dechreu wyd y gwahanol oedfaon gan D. Lt. Mor- gan, J. J. Jones, yr athraw cynortliwyol, a T. J. Evans. Yr oeddynt yn pregethu yn dda, ac yr y 1:1 oedd yno wrandawiad astud a siriol, a diau genym fod llawer o ddaioui wedi cael ei wneyd. Eithaf peth fyddai galw am y myfyrwyr yn awr ac eil- waith i gynal cyfarfodydd, mewn trefn i barotoi pregethwyr mawr (?) at yr oes a ddeL—GpHRBYDO

laith dawel forth a diwallj Byw synwyr diabseaxi, Geiriau lion a gar y lluj Heddyw boed yn harddu'i ban, Da genym wyrdigynen Yn gyfaill mwyn a gofir, Moedwr hedd, dros amser hir; Bydd ei barch tra byddo byd, E genfydd Ie mewn gwynfyd; GWDaed ei ran, gwyued ei rod A difai iaith ei dafod; Tymer fwyn, dda, 'rwy'n ddirol Yn ei fryd, heb hunan frol; Ei galon yn y golwg Gyda gwêu, heb gadw gwg; Gweyd gwir didderbyn wyneb, Geiriau noeth heb guro neb 0 fwriad drwgfrad, da fron, Awch hyllig cudd ddiohellios; Ael siriol gweneuawl seren D3r fy w naid ar f wa nen, Neu rioau hedd, eirian haul, Rhyw olea moesgar araul. Gwir anwyl iaith Goronwy Yn ei draith, a danio drwy Ei araeth yn ffraeth a ffri; Wr uniawn, ar ei eni Yr ail waith, ei fri welir Yn allu teg i enill tir; Boed ei fri yn fri difrad, Yn gweini fel cen ganad, Droa y gwir yn glir a glan, Ac hefyd ddweyd y cyfan; Dadlena di d'oleuni I wydd,ne', rho wawdd i ni. Am gan'mlwydd mewn llwydd yn HOB,—yoh- A chwenych fy Dghalon, (waneg Adeg glir, byd hir, boed hon I'r gwir fod dan aar goron. A'r CELT fo a'r belt am bytb, A'i dalent fel aur dilyth. M. MON» PA LE MAE CYMRU GYNT ? Wrilt redeg yn frysiog i lawr o'r bryn 0 dwrf y croohwyntoedd a'r llwydrew gwyn Arawydwn wrth glywed bloeddio i'r gàd. A holwn o hyd am Gymru fy ngwlad. Tma. mae'r huan yn gwenu mor per, A galar orcbuddm wyneb y lloer- Mor wag yw y byd, estroniaid pob dyn, Ao eatron wyf fi ar fy aelwyd fy hun. Ow! beth fu dy dynged fy Ngwalia Wen ? Gwlad y gwroniaid o galon a phen— Oarfcrefla gobeithion ieuenctyd diloes, A gardd holl rosynau gwanwyn fy oes. Gwlad fy mreuddwydion gwylltion ell rhyw- Gwlad He mae meirw'r gorphenol yn byw- Gwlad y Gymraeg, yr awen, a'r tant, Gwlad lie chwareua hen bobl fel plant. Yeaa rhaid aros yn isel fy mhen A holi o hyd am fy « Nghymru Wen;" A'r ateb a gaf gan dafod y gwynt, Wedi diflanu waa'r hen Gymru gynt." M. STANDISH. UNWAITH ETO. U Once Again." Unwaith eto yn Nghymru anwyl, Unwaith eto yn nhy fy nhad, Unwaith eto 'rwy'n gwel'd fy ngheraint, Byth ni chefnaf ar f'anwyl wlad; Swynion geir mewn gwledydd eraill, Lie y tyf pob peth yn hardd, Ond i mi nid oes prydferthwch Fel yn Nghymru, gwlad.y bardd. Qydgan,— Hon yw gwlad fy ngenedigaeth, A ph'ie bynag y b'wyf is nen, Ar holl dlysion creadigaeth Cymra anwyl sydd yn ben. Unwaith eto 'rwy'n gwel'd dy fryniaa,, A dy gestyll henafol prid; Unwaith eto ty mam a welaf, Sy'n anwyluch na'r oil yn nghyd; Mi gaf gyfarch ceraint fEyddlon Er i'm fod mewn estron wlad, Gyda'th enw ar fy nghalon, Cofion byw am fam a thad. Unwaith eto 'rwyf yn fy nghartref, A'r holl deulu o gylch y tan, Unwaith eto estynir y Ilyilr- Beibl cysegredig lan; Darllen penod, yna gweddi, Bywiol deirnlad megys filam, Aelwyd allor aidoliadol, Anwyl wlad fy nhad a'm mam. Oydgan,— I Hon yw gwlad fy agenedigasth, j A ph'lo bynag y b'wjf is nen, J Ar holl dlysni'r greadigaeth, Cymru anwyl sydd yn ben. E. Y. WILLIAMS. FY NHAD. Cyfansod&ivyd y llinellau teimladvoy canlynol Sf cof am yr hsn Qristim didwyll Thomas Williams, Tan. yfron, Llanllechid, gan ei fob, Mr Thos. T. Wil. fHWcwws, Slatington, Pa., America. Yr Qeda- Thomas Williams yn un 0 ivir ffyddloniaid yr aclios Anni. tyno! yn Ngharmel, a bu fane yn fawr ei barch gan I bawb cedel, yn ei adnabod. Bethesda. GWH.YK JONES. Er cefau ar ardal fy mebyd, A gadael cyfeillion difrad, Meddyliwn o hyd am ddychwelyd Yn ol i hen fwthyn fy nhad Ond bellach efe nid yw yno, A'r aelwyd nid edwyn ef mwy, Adgofion hiraethus am dano Sy'n rhwygo fy nghalon yn ddwy. Eisteddle fy nhad sydd yn Ngharmel Yn wag o hen Gristion d-idwyll, Ddilynodd yr achos goraehel Drwy'i yrfa mewn gofal a phwyll; Mor wag yw y byd i mi bellach, Byth mwy ni ehaf weled ei wedd, Hyd nes y daw fyny yn holliack I gyfarch ei Brynwr o'r bedd. Fy mam dan ei llwythog flynyddau Sydd heddyw a'i llygaid yn llaith, A minau fu'n eugno ei bronau— Y'm oil yn araddifaid ein saith; Ondetomaennhen addewid Sydd gysur o fythol barhad, Yn dangos y DllW digyfnewid Yn llawnaoh na Phriod a Tbtad. Fy meddw] yn nyhwsg ao yn effro Ymwibia i fynwent y Llan, Pan wedi'm gorchfyga gan wylo, Fe garwn fedyddio y fan Ond bellach, ei lwch cysegredig Ni phrofant lawenydd na phoen, A'i enaid sydd gyda'r cadwedig Yn caumol rhinweddau yr Oen.