Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

2 articles on this Page

YMFUDIAETH.

News
Cite
Share

YMFUDIAETH. LLYTIIYE I. Os credir pobl yr Unol Daleithiau, nid oes un wlad yn y byd yn debyg iddi fel maes ymfudiaeth, nac un rhan yn yr Unol Daleithiau yn debyg i'r man y byddo'r canmolwr yn byw. Pan eir i deithio yr Unol Daleithiau, y gofyniad a roddir i newydd-ddyfodiaid o bob c-yfeir-. iad yw, "Sut yr ydych chwi yn hoffi'r wlad," ac y mae y gofyniadau liyn yn ymsaethu wrth y miloedd o bob cyfeiiiad at ymfudwyr newydd, fel pelydrau at ganol y fflam. Y wlad ydyw'r nwydd cyffredinol y mae'r genedl fel cwmni cydfael yn masnacha ynddo, a gwae i'r dyn a ddywedo'n facli, am dani. Maddeuir tipyn i'r glas ymfudwr (greenhorn), nes y bydclowedi prynu tir, a buan ydealla hwnw wed'yn mai ei fuddiant yw canmol y wlad, yn nghanol y canmol cyffredinol sydd ami. Mae gan p-n dy, a chan arall dir ar werth, ac y mae cynyddu'r boblog- aeth yn codi yn eu pris, a mantais y ddau yw canmol y lie fel y man mwyaf gobeith- iol yn y wlad. Mae gan un gapel ag eisieu ei lenwi, a chan un ystor i ychwan- egu ei chwsmeriaid, a chan arall esgidiau ag eisieu en gweithu, a chan arall eisieu amlhau gwoithwyr yn y wlad, am fod llafur yn brin a drud, ac y mae'r liall a'r gnofa arno am werthu eced adeiladu. a'r llall mewn gwewyr am weithio dillad, a'r golygyddion oil am wahodd pawb yno er mwyn cael gworthu eu papurau, a'r meddygon am gael ychwaneg. o bobl i'w cadw yn sal, nea eu gwella, yn ol fel y byddo hi yn tain oreu ac y mae'r cyfreithwyr yn canmol er mWcyn cael mwy o waith gwneud biliau. Mae'r rhai t-ycld. heb ddim i'w werthu wedyn yn nghanol y canmol cyffredinol yn myned i ganmol am fod yr ysbryd yn disgyn arnynt oddi- wrth bobl ereill. Mae canmol yn dwymyn gyffædinol drwy yr holl wlad. Mae'r bobl olaf yma yn canmol ar yr un egwyddoF ag y, mae cnud o fytheiaid yn rhoddi gwawch, ar ol i ddim ond un ci neu ddau glywed trywydd cadnaw neu geinach, a rhoddi eu gwawch a'r ysgyfarnog y mae genedl Americaidd yn ei hela mor awehus yw, y ddolar hollallwg. Hurddyn taledig yr ymfudwyr Cym- reig a'u disgynyddion yn y Taleithiau, yw Mr J. W. Jones, a Penwawchiwr y Drych/ ac yn arbenig y mae wedi cael ei dalu am fod yn Benwawchiwr Kansas, sef ran o'r hyn aelwicl mewn hen lyfrau yn anialwch mawr yr America," ac yr oedd angen gwawchiwr digon byw a dibetrus i werthu tit oedd mor wael a diddwfr. Aeth un gwr i brynu tyddyn i Kansas gan feddwl prynu tyddyn yn Eden John, a chymerodd lety mewn gwesty gerllaw. Yr oedd yn godwr boreu, a-gwelai gcffylau yn cludo rywbeth yn brysur iawn. Yn ystod y dydd, aeth i weled y tyddyn, a dyna fiynon 0" ddwfr diysbydd yn cael ei dangos iddo ond buan y deallodd y prynwr mai carlo chvfr yr oedd y ceffylau y boreu hwnw o'r afon i'r ffynon er mwyn gwneud y tir yn fwy gwerthadwy, ar yr un egwyddor ag y zn In darfu hen bregethwr gynt wnio cynffon o'r tanerdy wrth fuwch ddi-gynffon ag oedd ganddo, a chydior asiaid a biswail, oncl wrth fyned dros y clawdd ar y ffordd adref, cydiodd y prynwr yn nghynffon y fuwch i'w hatal, a daeth er ei ddychryn yn rhydd yn ei law Dywedodd fod y prynwr yn ei siomedigaeth wedi myned a'r gynffon yn dordi mewn cadach at y diweddar Mr David Petei-, Caerfyrddin, a bod Mr Peter wedi disgyblu yr hen bregethwr yn bur llym am ei dwyll. Wrth y gymeradwyaeth y mae Mr John Thomas, Liverpool yn ei roddi i Gol. y Drych' fel arweinydd ymfudol, or gwaethaf hanes "ffynonau diysbydd" Eden John yn Kansas, gellid tybio na fuasai gwrthwynebiad neiliduol i roddi gwahoddiad i hen bregethwr <{ cwt y fnwch" i gymanfa Llynlleifiad yn 1879. pe buasai heb fyned i'r nefoedd. Er ardderchoced pobi yw Gol. y Diych a Mr John Thomas, a chan nad pa faint y mae Gol. y Dryeh wedi myned i ffafr drwy fod yn ymosodwr diymarbed ar 'IS. R." ac M. D. Jones ac ereill o bleid- wyr crefydd a rhyddid, rhaid i'r par enwog yma ymbellbau oddiwrth weith- redoedd hen bregethwr cwt y fuwch rhag iddynt fod ynfwy haecldiollol na neb arall ar y ddaear i- etifeddu ei deill ar ei ol. Mae'r Unol Daleithiau wedi darfod i raddau mawr fel y maes ymfudol goreu, am fod yn rhaid ymfudo i'r Gorllewin pell cyn y ceir tir yn rhad. Mae'r daitli i Kansas tua dwy fil o filkliroedd, ac y mae cludiad nwyddau yn bwytdr cynyrch cyn y cludir ef i Jan y mor. Mae llawer o amaethwyr Kansas yn llosgi eu Iljc1 Indiaidd yn gynyd, am y byddai ei ddyrnu a'i gludo i Efrog Newydd yn golled. Pari yr oedd digon o dir i'w gael yn rhad yn Oneida, Efrog Newydd, ac hyd yn nod yn Nhalaeth Ohio, yr oedd"codi gvvnenith neu Indrawn yn onillol iawn, ac ymgyfoeth-- ogodd llawer o filoedd o Gymry drwy ymfudo. Ond yn awr, y mae y tiroedd da sydd o fewii pellder rhesymol i'r ITlûr, wedieu meddianu gan amaethwyr, neu eu prynu gan star cod o anturiaethwyr, fel nad yw yr Unol Daleithiau i'r ymfudwr y petli a fn. Mae'n anhawdd iawn i ym- fwdwr ddeall a chredu yr anfantais sydd o brynu tir yn Kansas f ba,or yn Nhalaeth Pensylvania neu Efrog Newydd. Mae y In. tiroedd yn Ohio, Wisconsin, Michigan, a thaleithiau agos i'r llynoedd a'r afonydd mawrion mewn IJawcr gwell mantais i gael eu cynyrch i'r mor, na thiroedd talaeth sych fel Kansas. Mae cludo ar dclwfr yn llawer rhatach cludo nag arhyd dir. Oherwydd llyn, y mae ymfudo i'r Gorllewin, tua dwy fil o filldiroedd, yn I anfanteisiol iawn am fod marchnad mor ,a\1Cdwftpl1¡; Mne'r un ripth vn wivlnnpdr] am Canada, heblaw fod ei hinsawdd yn hynod o oer, yn anirnadwy felly i Brydeitiiwr. Yn y gweithiau glo yn Pensylvania wedyn, nid oes lie i dderbyn Pensylvania wedyn, nid oes lie i dderbyn gweitinvyr, ac y mae yno eisoes lawer gormod o honynt. Nid yw'r gweitliian haiarn yn flodeuog yn Penfeylvania nac yn Ohio. Nid yw chwarelau Pensylvania na Vermount yn galw am neb, am fod masnacli wedi sefyll yno i raddau mwy nac yn Mhrydain. Er hyn oil, wedi Gol. y Drych' dacru fel y taerodd ganwaith yn erbyn ffeithiau, fod digon o diroedd i'w cael yn Efrog Newydd, Pensylvania, &c., i'w cael ar werth, ond pa fath diroedd sydd bwnc. Mae copa'r Wyddfa, a pen yr Aran yn ryw fath o dir, ac y mae rmliynau o erwau yn Canada yn oerach eu hinsawdd na Lapland; ond deuant yn ryw gvfnod o hanes y byd yn drigianol. Mae Patagonia yn gymedrol iawn ei hin- sawdd, ac nid oes un ran o honi nemawr dros ddau cant o filldiroedd oddiwrth for, ac y mae higymaintaphump o daleithiau mwyaf yi- Unol Daleithiau, a chymeryd yr ynysoedd a'i cylcbynant i fewn. Mae amryw afonydd mordwyol yn ei chroesi, a'r oil o lioni yn cael ei gylchynu gan y in or, ffordd fawr y byd. Mae y mor yma yn tymeru ei hinsawdd, fel nad yw hin- sawdd Prydain Fawr yn ragorach. M ae ynddi amrywiaeth mawr o hinsoddau, gwlyb a sych. Mae'r ochr Orllewinol yn wlyb iawn, a'r ochr Ddwyreiniol lie y mae'r Wladfa yn sych. Mae sefydliadau nowydddion ar gael eu cychwyn, a gobeithiaf cyn liir y byddaf yn alluog i hysbysu drwy'r papurau fod ymfudiaeth rad hollol ddidal i fod i rai manau, ney mae hyn oil yn cael ei ddweyd gan uu nad yw o un fantais iddo i ymfudwyr fyned i Patagonia, nac yn ddialedd ar neb i ganmol y wlad ond y mae cydwybod yn peri iddo rybuddio pob Cymro drwy'r byd i ymholi ac ymchwilio cyn cymeryd Gol. y "JDrych" yn arweinydd ymfudol, er fod y Gol. yn cael ei gymcradwyo gan Mr John Thomas, Liverpool, ac er ei fod mewn cymeradwyaeth mawr fel ereill o'i futjj, yn swyddfa'r "Herald Cymraeg." MICHAEL D. JONES.

FFESTINIOG.