Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
Hide Articles List
3 articles on this Page
PONTYBODKIN A'R CWMPASOEDD.
News
Cite
Share
PONTYBODKIN A'R CWMPAS- OEDD. Er nad ydyw Pontybodldn oncl pentref bychan, y mae deuddeg CELT yn dyfod yma, imvy o naw nag a fu o'r I Tyst a'r Dydd' hyd yn oed yn nyddiau llwyddiant penaf hwnw. Yr wyf yn cleall fod eg- iwvsi y cwmpasoedd hefyd yn pleidio y CELT, ac yn frwdfrydig iawn am gael ei weled, yn enwedig yr wythnosau diwedd- af yma. Y gw-yn yma (pa le mae'r bai, nis gwn ar yr argraffydd ynte y llythyr- dy ?)yw fod y GELT yn dyfod yma weith- iau dri liau ar ol y dydd y cyhoeddir ef, yr byn sydd wedi peri cryn siomedigaeth yii lieillduol Yl1 y tail' wythnos ddiweddaf. Mae ya y rhan yma o sir Fnint boblog- aetli luosog iawn, ac y mae yma lawer o gapelau gan yr Ymneillduwyr. Er mai aehos newydd sydd yma yn Mhontybod- kin, nid ydyw ond ychydig ar ol yr hen achosion sydd yma. Yn 1870 yr agorwyd y capel newydd, yr hwn a ddeil yn ughylch pedwar cant o bobl yn rhwydd, feliy nid yw yr Annibynwyr ond yn eu babandod yma. Os yn gymeradwy, ac os bydd-lle yn y CELT anfonaf yn awr ac eil- waith ycbydig am y pethau pwysisaf a gymerant le yn yrardaloedd hyn. Y BWKBD YSGOLDY YN NGHOEDLLAI. Bu ysgrifenu a dadlu lawer o blaid ac yn crbyn cael Ysgol Fyrddol yma, ond er holl ymdrechion yr Eglwyswyr, gorchfygwyd iiwy yn llwyr gan yr Annghydffurfwyr, a'r caulyniad fydd ysgoldy bardd niewp man cyfleus yn Nghoedllai. Gresyn mawr na allesid cyfod i gytundeb a'r ficer, a phrynu yr Ysgoldy Cenedlaethol,yr hyn afuasaiyn ysgafnhau baich y trethdalwyr. Wrth bob golwg, bydd yma ddau ysgoldy,- a hyny yn bollol olierwydd cyndynrvyydd dynion. Mae chwech o bob saith o'r trigolion yn Ymneillduwyr. Pa ysgol fwy cyfaddas nas: Ysgol Fyrddol, gan mai felly y mae? I'llEGETH ANGLADDOL DAVID HUGHES. Traddododd y Parch J. Myrddin Tho- mas, Wyddgrug, bregeth ar ei ol, er mai yn Lerpwl y bu farw, oherwydd iddo fod yn bregethvvr cynorthwyol yn yr Wydd- grug am flynyddoedd lawer. Yr oedd yn briod a chwaer y diweddar Barch H. Jones, Eutbyn, ac yn adnabyddus iawnyn eglwysi sir Fflint, fel pregethwr ruelus a chymeradwy, a dyn hedd- ychlawn a diddichell. Cyfeiriai Mr Thomas at ei helyntion a'i gymeriad y profedigaethau yr aeth drwyddynt, a'r bryntwch a dclioddefodd gan broffeswyr crefydd yn yr Wyddgrug. Dywedai Mr Thomas mai crio yr oedd pan welodd ef gyntaf oherwydd ymddygiad annynol ac anfrawdol rhai o'r brodyr penaf pan yr oedd dan ddysgyblaeth ddiangenrhaid. Un wedi syrthio o'r weinidogaeth oedd y bryntaf iddo yn ei brofedigaeth, ond ym- ddengys i'r ceryddwr annghristionogol gy- faddef ei fai a ehaelmaddeuant Cyfarfu yr hen frawd Dafydd Hughes a phrofed- igaethau am fod ynddo ddiniweidrwydd a medclalwch natur. Ni fu ondbyr amser ar ol ei urig ferch Mrs Jane Roberts, Ler- pwl, yr hon oedd yn anwyl ganddo fel canwyll ei lygad. Testun y bregeth oedd y xxiii Salm. Y CYFAKFOD BLYNYDDOL. Cynelir ef dydd Mawrth a dydd Mer- cher, Mai 6ed a'r Tfed—wythnos races Caer. Sefydlwycl y cyfarfod er bod yn atalfa, os gellid, i'r rhai a arferent fyned i Gaer i'r races o'r cwmpasoedd hyn. Mae yr eglwys yn teimlo ei bod wedi Jlwyddo i radclau yn,ei hamcan pa fodd bynag, arfera y cynulleidfaoedd fod yn fawrion ar ddau ddiwrnod ei chylchwyl. Y gweinidogion a ddysgwylir yma eleni Z, ydynt y Parchn. Ap Vychan, Bala; D. S. Davies, Bangor, a'r brodyr cymydog'aethol, sef y Parchn. P. W. Hough, Llanarmon; H. U. Jones, Ehesycae; ac R. Hughes, Coedllai. Er fod masnach yn farwaidd, yr ydym yn dicgwyl y cawn gyfarfodydd poblog a llwyddianus lawn. JJymunol annrhaeth- adwy fyddai cael y marwor tanllyd o dan y diwygiad sydd yn llosgi yn Mangor. A fyddai yn ormod i ni ddisgwyl a gofyn i'r Parch. D. S. Davies ddwyn yciiydig o'r marwor gydag ef ? Glesygen. HEN ANNIBYNWE,,
CYFUNDEBGOGLEODOL MOR-GANWG.
Detailed Lists, Results and Guides
Cite
Share
CYFUNDEBGOGLEODOL MOR- GANWG. Cynaliwyd Cyfarfod Chwarterol y Cyfundeb uchod yn Horeb, Peadaran, ar y dyddiau Llun a Mawrth, yr 31ain o Fawrth, a'r laf o Ebrill, 1879. Y gynadledd am 2 o'r gloch y dydd cyntaf, dan lywyddiaeth y Parch R. Rowlands, Aberaman, y cadeirydd am y flwyddyn. Dechreuwyd y gynadledd trwy weddi gan y Parch J. Davies, Abercwmboy; yr hwn sydd ncwydd ddyfod i'r Cyfundeb hwn o'r un dwyreiniol. Wedi darllen a chadarnhau cofnodion y cyfarfod blaenorol, penderfyn- wyd 1. Fod y Cyfarfod Chwarterol nesaf i fod, yn ol trefn y gylchres, yn Cwmbach. 2. Fod y Parch J. M. Bowen, Pendaran i bregethu yn y cyfarfod nesaf ar Rwymedig- aeth yr eglwys tuagat yr Ysgol Sabbothol." 11 1 el 3. Rboddodd y Parch J. M. Bowen rybudd am gynyg i wneud cyfnewidiad yn nhrefn cynaliaeth y Cyfarfod Chwarterol. 4. Penderfynwyd fod y Parch W. Edwards, Aberdar, a Mr Thomas Williams, Gwaelody- garth House, i gynrychioli y Cyfundeb ar Fwrdd Cyfarwyddwyr Cymdeitbas Genhadol Llundain am y flwyddyn ddyfodol. 5. Ein bod yn dymuno cyraell i ystyriaeth yr eglwysi y priodoldeb iddynt arfer gwin an- feddwol yn y Cymundeb; ac yn dymuno ar yr Ysgrifenydd a'r Trysorydd i barotoi cylch- lytbur, yn cynwys nifer o fleithiau ar y mater, i'w anfon at yr eglwysi. б. Etholwyd y Parch R. Evaus, Troedy- rhiw, i fod yn gadeirydd y Cyfundeb am y flwyddyn sydd o hyn hyd Gylarfod Chwar- terol Ebrill yn y flwyddyn r.esaf. 7. Ptnderfynwyd ein bod yn dymuno galw sylw yr eglwysi eleni eto at gymdeithas yr Achosion Seisnig, ar iddynt barhau ac ychwanegu yn eu ffyddlondeb i gasglu ati, ac ar iddynt dderbyn a chroesawu y Parch J. Morgan, Cwmbach, fel eu goruchwyliwr. n'l 0 tI. Ein bod yn llawenychu wrth sylwi fod nifer yr eglwysi sydd yn mabwysiadu yr ar- feriad o argraffu adroddiad blynyddol o'u cyfrifon yn cynycklu, ac yn dymuno galw sylw yr eglwysi yn gyflredinol at hyny, gan gredu y byddai lies mawr b wneud hyny yn fwy cyffredinol. 9. Rhoddodd y Parch W. Edwards, Aber- dar, rybudd am gynyg i wneud cyfnewidiad yn y rheol yn nghylch arosiad yr Ysgrifenydd yn ei swydd. 10. Ar ddiwedd y gynadledd cafwyd ym- ddiddan cyffredinol am sefylifa crefydd yn ein mysg. Cymerwyd rhan yn yr ymddiddan <,an amryw frodyr :—Mr Davies, Abercwmboy; Mr Williams, Soar, Merthyr; Mr John Wil- liams, Gwernllwyn; Mr Williams, Gwaelod- ygarth, ac ereill. Datganwyd Uawenydd gan yr holl gynadledd wrth glywed am newydd- ion o lwyddiant crefyddol mewn gwahanol fanau, yn nghyda dymuniad awyddus am weled ychwanegiad o L, yspryd gras a gwedd- lau yn yr eglwysi yn gyffredinol. 11. Penderfynwyd ein bod yn cyflwyno i'r Parch R. Rowlands, Aberaman, ein diolch- garwch gwresocaf am ei wasanaeth ffyddlon fel cadeirydd am y flwyddyn sydd yn awr yn terfynu. Terfynwyd y gynadledd trwy weddi gan y Parch R. Rowlands. Am saith o'r gloch yn yr hwyr dechreuwyd trwy ddarllen a gweddio gan y Parch J. Davies, Abercwnboy a phregethodd y Parch R. O. Jones, Bedlinog, a'r Parch R. Evans, Troedyrhiw, ar y mater a benodasid iddo, set Cyfryngwriaeth Crist" (bryd cinio dydd Mawrth diolchwyd yn wresog i Mr Evans am ei bregeth ragorol, gan ddatgan teimlad o awydd am ei gweled eto). Am haner awr wedi deg dydd Mawrth dechreuwyd trwy ddarllen a gweddio gan y Parch T. M. Howells, Salem; Aberdare, a phregethodd y Parch J. R. Williams, Hir- waen, a J. Davies, Soar, Aberdar. Am ddau yn y prydnawn, yn lie fel a geir lynychaf, cafwyd cyfeillach gyffredinol. Dechreuwyd trwy ddarllen a gweddio gan y Parch W. Tibbot, Fochriw. a siaradodd amryw frodyr a rhai chwiorydd :—Mr Bowen, Pendaren; Mr Griffiths, Cefn Mr Williams, Gwaelodygarth; Mr Rowlands, Aberaman Mr Evans, Troedyrhiw; Mr Rees, Ynysgau, ac ereill. Dywed y rhai oedd yn y gyfeillach hon fod eu gwresogrwydd yn gyfryw nas gellir ei anghofio. Y mae yn ddiau y gallai adroddiad da ohoni gan ryw un oedd yn bresenol wneud lles mawr. Am saith o'r gloch yn yr hwyr pregethodd y Parch R. Morgan, Bethel, Aberdar, a'r Parch J. Morgan, Cwmbach. JOHN DAVIES, Ysgrifenydd.
URDDO CENADWR YN NGWYNFE.
News
Cite
Share
URDDO CENADWR YN NGWYNFE. Cafodd yr efengyl ei phregethu yn dra boreu yn y lie bw:i tuag amser yr Anghydffurfwyr, (1662). Yù mae y lie neillduedig yn min y Mynydd Du. Ae yr oedd ar adegau erledig- aethus gynt yn dra manteisiol i addpli Duw. Y mae wedi bod, ac yn bod/ yn He llwyddiannus adymunol ar greiyddMab Duw. Na ato y nef iddo ddarfod a bod. Y mae o'r ardal hon amryw wedi codi i bregethu yr efengyl bono am y Deyrnas nad yw o'r byd hwn. Cyfodwyd y personau canlynol i bre- gethu o Jerusalem: Thomas Coslet, David Evans, Cwmwysg David Griffiths, Cenadwr, Madagasg.ir yma hefyd y ganwyd y diweddar Samuel Howells, Park River, America, a Daniel Howelts (dau frawd), pregethwyr cynorthwyol parchus yn Llanymddyfri David Williams, Bethlehem Joseph Jones, J. M. Bowen, Pendaran; John Thomas, Glasbury, a David Morgan, Ystradfellte, Capel y Waen. Cangen o Jerusalem,tua dwy filldir yn nes i'r gorllewin, a adeiladwyd yn 1852. Y mae yr eglwys fechan hon wedi esgor ar ei meibiou ac ar ei merched. Y mae tri o fechgyn ieuainc gobeithiol wedi ymneillduo i bregethu o'r eglwys bon hefyd un o honynt yn fyfyriwr yn Ngholeg Aberhonddu, set Mr David Wil- liams, Cwmsite, a'r ddau ereill, sefMr William Griffiths, Glanmeilwcb, a Mr David Williams, Cwmllwyd, ydynt efrydwyr yn y Western College, Plymouth helydy mae ynoefrydydd arall, genedigol o'r ardal hon, set Mr Griffith Griffiths, Deribach. Y mae y tri olaf hyn wedi teimlo digon o yspryd dyngarol yn eu calonau, nes y maent wedi penderfynu myned yn genadon dros y Duw byw, i'r gwledydd lie teyrnasa tywyll nos, i roddi gwybodaeth i'r bobl am Geidwad colledigion byd, ac i wasgaru goleuni efengyl y tangnefedd er dwyn y byd i'w ryfeddol oleuni Ef. Ganwyd William Griffiths yn amaethdy henafol Glaumeilwch; yno befyd y ganwyd sc y magwyd ei ewythr— D. Griffiths, Madagasgar. Y mae W. Grifliths yn un o gymeriad dichlyn, a pherffaith di-son am dano yn nglyn ag un drygioni, ac y mae iddo air da gan bawb a'i hadwaenai., Y mae yn addysgwr eyflym, ac wedi bod yn llwydd- iannus iawn yn ei alholiadan. Bu dair blynedd yn efrydu yn Ngboleg Caerfyrddin, a dwy yn y Western College. A daeth yr amser iddo fyned i faes ei lafur, sef Ujiji, Canolbarth Affiica. Y mae ef a Mr Southon, meddyg cenadol, o Edinburgh, yn cychwyn o Lundain ar y 17eg cyfisol, i'w mordaith bell am Zanzibar. Y maent yn myned odditan y cybydedd ar y ffordd, ac os wyf yn deall yn iawn, y mae Uiiji yn o agos iddo hefyd.