Y Celt

DANTEITHION. (Cyflioynedig i Baptw yr Enwad.") Yr wyf yn deall archwaeth goreu- gwyr yr enwad yn drwyadl a chan fod genyf ychydig ddysgleidiau o'r fath n ZD a garant, buaswn yn eu hanfon i fwrdd Papur yr Enwad" oni bae fod gagen- dor'wedi ei sicrhau rhyngof a'r santaidd hWllW, am fy mod yn digwydd perthyn i ddosbarth y meddyliau gweiniaid a'r personau siomedig." Gobeithio y caniata'r Gol. i mi gyflvvyno fy Nanteith- ion drwy, gyfrwng y Celt i deuluoedd yr Ogofeydd a'r Celloedd Cudd, oblegid sicrheir fi fod eich newyddiadur yn cael ei ddefnyddio yn gyson gan gyfon-gorph y Glymblaid, er yn ddirgelaidd iawn. 1. Pwy yw yr Enwad?—Bu y gofyn- iad yna yn troi i fyny filoedd o weith- ian mewn "meddyliau gweiniaid" yn ddiweddar. Pan ymosodid yn llechwr- aidd ar dadau Annibyniaeth a gwroniaid rliyddid gwladol ac eglwysig,nid oedd air o son fod yr Enwad yn dioddef ond os dywedid haner gair am blaid neillduol, a hyny mewn hunan-amddiffyniad, bloeddid fod perscnuu siomedig" yn ymosod ar yr Enwad, a cheisid cynhyrfu nefoedd a daear a Llyn Bethesda i wneud rhuthr ar anwyliaid "y werin a'r miloedd." Nid rhyfedd ein bod yn tybio mai plaid neillduol olygid byth a hefyd wrth yr Enwad; ond o'r diwedd "daeth y gath o'r cwd," a chafwyd enwau yr 88 a gyfansoddent yr Enwad. Ie, dim ond 88; ac ymae y rbai hyn yn meddu digon o baerllugrwydd yn y bedwaread ganrif ar bymtheg i gyhoeddi eu bod hwy fel Enwad yn gwaeud hyn ac arall! Syned y byd a'r planedau Pe bawn yn sior na ryfygwn buaswn yn defnyddio, yn y fan yma, syniad ben- digodigo eiddo tad y camwedd. lUiyfygu t3 tn neu beidio, dyma fe, YI1 awr, os medr gywilyddio, clylai wneud hyny" am ys- grifenu y fath gabledd. Beth ddywed Mawddwy ? 2. Y Glymblaid dan Argyhoeddiad !—■ Bu rliywun, nid un o'r meddyliau gweiniaid yn sicr, yn ymffrostio y gallai efe ddiffodd un o sefydliadau anwylaf y genedl. Y mae yr adsain yn y Tyst' diwr^dn-f. S^ru'r fod ,nvvllo;nr c.ynhvrf"0 yr Amwythig yn ddigon galluog i wneud gwyrthiau, "ond cymhellwyd pwyll, arafwch, a thynerwch." Y mae hyn yn ddigon i broil fod y Glymblaid eu liunain yn argyhoeddedig bellach mai "anmhwyll- edd, Lyrbwylldra, a ehreulondeb" fu eu prif nodweddion hyd yn hyn. Arbod- asent lawer o draul a thrafferth iddynt eu hunain pe defnyddiasent bwyll, araf- wch, a thynerwch yu gynt; ond gwell hwyr na hwyrach. 8. ffliwyg yn Nghamp Lm")?wl.- Y mae y nefoedd yn dyst fod rhywrai wedi bod yn diolch yn ddefosiynol fod rhwyg yn Nghamp y Bala. A ddiolcliant eto fod rhwyg yn Nghamp Lerpwl? Tor- calonus i'r eithaf oedd y rhwyg rhwng y Rhwysgfawr a'i gynflonwr ffyddlonai ZD ond nid at y rhwyg hwnw y cyfeiriaf. Darllener hancs cyfarfod defnyddiol, dylanwadol, nnfrydol, heddyehol, ac ar- gyhoeddiadol yr Amwythig, a cheir es- boniad go gyflawn ar y "rhwyg." Efallai y bydd darllen nodyn y sioni- edig" B. J. Owens yn y 'Tyst' yn gymorth ychwanegol: i ddeall y scandal, oblegid y mae pluen yn dangos cyfeiriad y gwynt. 4. Dyfais Newydd.—Mewn ymrafael- iou nid oes an llwybr anrhydeddusach i gymod n':1 chyflafareddiad, sef fod y pleid- iau yn ymrwymo i dderbyn dyfarniad y cyflafareddwyr yn derfynol. Gwyddis yn fiaenorol fod rhai o'r "Enwad yn emvog nodedig am eu gallu i ddyfeisio, ond prin y disgwylid hyd yn nod i oreu- gwyr" ddyfeisio cyflafareddiad o'r fath y cytunwyd arno yn yr Amwythig. Y ddyfais newydd ydyw trosglwyddo dy- farniad y cyflafareddwyr yn ol i farn yr ymrafaelwyr Yn sicr dylai rhywrai eto gael D. D." am ddangos y fath dreiddgarwch meddyliol a galluoedd Z, eneidiol Ie, cyflafareddiad heb fod yn derfynol ydyw eidclo yr Amwytbig, yr hyn o'i gyfieithu ydyw ymgais iselwael i geisio twyllo yr eglwysi yn wirfoddol. Croehfioeddiallt eubod yn barod i dder- byn cyflafareddiad teg, ond gofalant fod y cyflafareddiad hwnw yn hollol ddirym. Druain o honynt, nid ydyw yr eglwysi haner mor ddall ag y dymunent hwy iddynt fod. 5. Cynllun Gwreiddiol. — Gan fod amryw weinidogion (?) wedi mynu myned i'r. Amwytbig i bleidleisio yn n groes i farn eu heglwysi, y maent wedi n_ 0 dwyn eu liunain i "argyfwng dil'rifol." Buont yn rhy anhyblyg" ac "an- hydrin" i ymostwng i ymgynghori a'r eglwysi, felly nid rliyfedd fod rhai ohonynt eisoes ar y look out, Y mae cynllun gwreiddiol ar droed yn bresenol i chwilio am nifer o eglwysi gweigion iddynt—gwag yn mhob ystyr. Y mae Liverpoolyddiaeth i ymffurfio- yn bwyll- goi; er lies yr Enwad." Yr euw fydd 'Pwyllgol' ymgeledd y Gweiniaid." Anfonir cylch-lythur allan eto gan 88 yr Err..v:i<l. niohrn m"j 0, "R, fyrJd ceidwad y gôc1. Sibrydir mai offeiriad fydd yn y gadair; oblegid ofnir y bydd tD raid cyflwyno rhai drosodd i ofal y Fam Eghvys, dan nodded yr hon y dylasent fod er's talm. Wrth gwrs, bydd eisieu local agents yn y siroedd. Y mae Job Miles, Simon Evans, &c., &c.. yn fodau teilwng iawn. Duw yn rhwydd i'r mud- iad gwasapaethgar. (l'w barhau.)