Y Celt

yDDA U BWYLLGOR. Y mae arwyd'Jion er's blynyddoedd yn ngwersyll Anuibyniaeth fod yr eriwad mewn perygl o fyned yn ddwy blaid Ystyrir fod rliai gwyr lied gyhoeddus, nad ydynt yn rliagori ar eu brodyr mown dysg a thalent, yn ymyraeth ar y 0 Y mwyaf a mucliaclau cyhoeddus yr- en wad, ac y mae brodyr ereill 11 awn mor alluog a defnyddiol/ ond llai ymyrgar, yn anfodd- lawn i bethau g-ael eu cario.yn mlaen fel y gwneir tuedda hyny at fyned, yn ddwy blaid, a gellir galw un yn blaid yr Anni- bynwyr Annibynol, a'r llall yn blaid yr Annibynwyr Trefnyddol; ac ary 26aiuo Fawrth diweddaf, aeth Cymru yn rhy fach i'r ddwy blaid,, a gwersyllodd yr Annibynwyr yn y Bala, a diangodd byddin y Trefnyddion dros Glawdd Otra i'r Am- wythig. Ond gan fod y pleidiau yn awr yn cynyg am heddwcli, ymdrecbwn beidio dweyd dim a dueddo i wneud y rhwyg yn waeth. Yr ydym yn ysgrifenu mewn yspryd cariadlawii at bawb. Oddeuta yr un nifer o bobi oedd yn y ddau Bwyllgor—tua naw ugain yn mhob un. Yn sièry. mae A-nnibyniaeth yn lied fyw cyn y gallasai gasglu byddin o yn ngos i bed war cant o wyr i'r maes. Gweithiodd y ddwy oclir yn egniol- i gasglu y torfeydd yn nghyd. Yr oedd gan blaid yr Aruwythig y 'Tyst a'r Dydd,' yr Undeb, y Cymanfaoedd, a'r Cyrddau Chwarter at ei galwad ond nid oedd gan blaid y Bala ddim i roddi eyhoeddusrwydd i'w syniadan oyn cael y CELT, ac y mae yn syndod iddynt wneud cymaint drwyddo a hwythau wedi gadael iddi fyned o fewn ycbydig wytbnosau i'r Pwyllgor cyn dechreu gweitliio. Yr oedd rhai 0 gyfeillion y Bala wedi dewis myned i dcladleu eu hachos i'r Amwythig; ac yr oedd yno amryw ereill nad ydynt wedi dangos llawer o ymlyuiad wrth y naill blaid mwy na'r Hall tra nad oedd yn y Bala neb end ftyddloniaid y blaid a ymgyfarfyddai yno. Y mae un peth yn bollol amlwg, yr oedd llawer mwy o'r gweinidoglon yn yr Amwyt.hig, a mwy o'r aelodau yn y Bala, ac nid yw hyny yn arwydcl dda pan gofh; mai plaid y Bala oedd yn amddiffyn egwyddorion GynulleidfaoliaeLli ac os a y gweinidogion a'r eglwysi yn erbyn eu gilydd-fel yr ydys wedi dechreu— y mae yn liajvs gwneud mwyafrif 0 gan' mil o aelod.au nag 0 bam cant 0 weinidogion; ond "11a ato Duw" iddi fyned fell y! 0 dros wyth ugain enwau yr Amwythig 1 9 nid oedd yn eu plith, hyd y gallem ddeall, mo'r ugain o bobl a arferent ddyfod i Bwyllgorau y Bala yn mlynyddoedd heddwcli a tbangefedd a Thvyddiant yr Atbrofa yr oedd yno ugeiniau ereill 11a fuont yn y Bala cyn y Pwyllgor Gwylie Medi 1877, ac oddeutu haner y cynulliad na welwyd erioed 1110 honynt yn Mlnvyll- gorau y Bala. Tra o'r ochr arail yr oedd yn y Bala o ddcugain i haner cant o'r rhai a gynjTchont i Bwyllgorau rheolaidd In y Coleg am y deng mlynedd diweddaf, yn nghyda lluaws eroill a arferent eu mynychu ar brydiau, Deagys hyn pa un ai yn y Bala ai yn yr Amwytbig yr OOdll mwyaf o bobl fUO'11 ffyddlawn i'r Athrofa drwy'r blynyddoedd. Ac onid y bobl sydd ya teimlo mwyaf o ddyddordeb yn llwydd y iSefydliad yw y rhai cymwysaf idrafod ei amgylchiadau ? • 1 C, Digrif yw gweled y naill Bwyllgor yn daiod i'r llall nad oedd ganddo ddim awdurdod y mae genym clu barn ein hnnain am gyfroitlilondeb y Pwyilgorau, seiliedig ar yspryd yr efengyl a llythyrcn y gyfraith ond nid oes anger, am i ni en mynegu yma. Ystyriwn fod Pwyllgor yr Amwytbig yn annheg iawn mewn un peth, set ceisio argraffu ar feddw y wlad mai rhwng y Pwyllgor a'r Athrawon yr oedd yr annghydwelediad. ac nid y Pwyllgor ei hun. Yr oedd Pwyllgor- y Bala a'r Athrawon yn cyd- olygu. Y gwir yw y Pwyllgor ei hun sydd wedi ymranu. Ymranodd Pwyllgor Medi, 1&77, yn ei haner yn nghylch Bod- b iwan, ac nid yw wedi cyfanu eto. Y mae y 11 wir 11a chydnabydda, dau o'r athrawon mo'r Cyfanscddiad Newydd, ac y mae mor wir a hyny na doydnabydda y Pwyllgor oedd yn y Bala 1110-hono ychwaith; yr oedd yno ugeiniau na phlyganthyclypedd i rai oT. reolau, ac na chydnabyddant byth ei fod wedi pasio yn gallant ganiatau hyny fel pwnc 0 ras. Pe buasai yPwyllgor yn unfryd 11 y ) cwbl, ni buasai gau yr y y y athrawon ddim 1 w wneud ond ymostwng y lieu ymddirvMddo, ond pan y mae 1111 haner i'r Pwyllgor. o'r un farn a hwy, a'r haner arall yn eu berbyn, y mae pethauyn gwisgo gwedd dra difrifol. Y mae 0 bwys i'r wlad ddeall hyn yn gl'ir, oblegyd y mae tuedd mewn amryw bethau a ddywedwyd yn yr Amwytbig i osod yr athrawoa, yn neillduol Mr M. D. Jones, allan fel rhai anufudd i benderfyniadau y Pwyllgor rheolaidd. Y mae hyn yn gamgymeriad dybryd, ae yn ddiystyrwch anfaddeuol o'r naw ugain o bobl oedd wedi cyfarfod, dybicnt hwy, yn rheolaidd yn y Bala, amryw o'r rhai ooddynt gystal dynion a neb oedd yn yr Amwytbig; canys po boddlonai yr athrawon yfory i bob petha geisiai cyfarfod yr Amwytbig, -yr oedd ugeiniau yn Mhwyllgor y Bala na wnaent y hyny hyd eu bedd. Cofier mai yn mhllth aelodau y Pwyllgor y mae yr ymrafael. Y mae penderfyniadati y Bala yn gadarnaeh na rhai yr Amwythig, ae y maey Pwyllgorwyr yn myned yii mlaeii fel rhai yn teinilo fod ganddynt dir cadarn dan eu traed, a bod deddfau liefoedd a daear o'u tu ond nid yw yr adroddiad o Bwyllgor yr Amwytbig yn rhoi ar graft mor ffafriol ar fedclwl y darllenydd. Y mae yn dda genym fod Pwyllgor y Bala wedi diogelu Annibyniaetli yr eglwysi; ac yr oedd yn werth ei gynal pe na wnaethai dclim ond hyny pan y mae y fath ymosod ar egwyddorion Cynalleid- faoliaeth. Gan fod yr achos i gael ei drosglwyddo i gyflafareddiad, hyderwn y llwyddir i sefydlu heddwcli parhaol, y ceir gweled Colegdy Newydd toilwng yn y Bala, y byatl yr Athrofa: eto yn llwydd- iannus idroi allan weinidogion cymwys y Testament Newydd, ac y eeir heddwcli cyffredincl yn holl wersylloedd yr enwad.