Y Celt

-"7' jlolnatiau pn ? #oL yr Herald of Peace, — Yn y rliifyn pin y mis yma, dangosir yn yr ysgrif gyntaf, fod gormes a gwastraff sefydliadau miiwr- aidd Germani a Rwssia a Phrydain yn beichio y deiliaitl mor drwm, drwy wan- ychu a dyrysu gweithiau a masnacb, nes bod cwynfanau y rhai gortbrymeclig yn chwyddo uwch uwch, nes bod yspryd gwrthryfel yn awr yn berwi drwy eu holl gylchoedd. Sylwai teithydd American aidd yn ddiweddar fod Germani yn deb- ycachi gyfandir gwersylloedd rhyfel nag i wlad celfyddyd a masnach ac amaethydd- iaetb. Y mae toimlad poeth cryf o'r un natur yn ymledu drwy Rwssia, am fod ei hawdurdodau yn parhau i drymhau gor- mes ei sefydliadau. miiwraidd; gellir dyweyd fod dosbarthiadaurgweithgar heddychgar cymydogol Lloegr wedi cael hen ddlgon ar ymyriad ymerodrol yr orsedd a'i gweinyddiaetli ag amgylcbiadaa gwledydd y Dwyrain ac a thywysogaeth- au Affrica, ac ar gynddaredd y Jingoes" ydynt o hyd yn bloeddio am rvfel. Ceir wedi hyny yn yr Herald hanes carchar- iad ereulawn Pliillipe Marqnio, James Pienedon, Jean Barlal, Josue-Missolle, ac ereill o ddyngarwvr Ffrainc, am ardyst- iadau eu cydwybod yn erbyn creulonder- au trcfniadau rhyfel. Ceir wedi hyny ganmoliaefchau amryw newyddiaduron i ardystiadau Cymdeitbas Heddwch yn er- byn y rhyfel yn Zululand, a'r parotoi i ryfel <1 Burmab. Crybwyllir wedi byny am y cynyg a. wnaed yn ddiweddar yn Senedd Germani. i gymell yr awduidodau yno i ddadarfogi ei byddinoedd, a'u goll- wng i ddilyn ryw alwedigaethau buddiol. Ceir wedi hyny dystiolaethau gweithwyr ein gwtad am y gwasgfeuon ydys wedi acbcsi drwy dreuliau rhyfeloedcli. a'u gwecldi ar i Eagluniaeth y nef wasgaru 9 y rhai sydd clda, ganddynt ryfel," a'u cymhelliad ar i eglwysi Ty wysog Tang- nefedd i gydymddeftro i wneud eu goreu i sefydlu bedihvcb. dros y byd. Yna ceir bywgraffiad byr o brif iinellau bywyd y diweddar ddysgedig ddyngarwr, Elihu Burritfc. Ceir wedi h-yn ardystiadau yr Arlywydd Hayes a'r Ysgrifenydd Evarts o'u hawyckj i gael Ilys o gyflafaveddiad i i derfynu pob dadleuon, Yna ceir cryb- wylliadau am y Zulu war, am gymdeifch- asau heddwch ymercbed; acyna ceir can- mo liaetb gref i ddeddfwyr yr Unol Dal- eithau am eu synwyr yn parhau i lei- han, eu byddinoodd, nes ydynt wedi tynu i lawr eu sefydliadau miiwraidd bron i'r dim. Cavern i bob gwladganvr geisio cyfle i astudio adroddiadau ac ymresym- ialau yr Iterald of Peace.' Hawliau MercJied. —■ Er fod pleidlais aelodau araf y Senedd wedi myned, ar ol y ddacll ddiweddar, yn eu herbyn, yn ol yr ben aiferiad, eto, gellir sicrhau fod eu haebos ynenill north yn barhaus. Yr oedd rbesymeg y seneddwyr dysgedig a byawdl a ddadleuent yn erbyn eu hawlLau weit-h- iau yn gloff ac weitbiau yn flylcbog weitbiau yn ddifrifol ac weitbiau yn goeg- lyd, weitbiau yn ogan o'r merched ac weitbiau yn fttwl iddynt, yn ol yspryd a ffashiwn pob dadleuon yn erbyn iawnder a gwelliant; ond er bod dau yn eu her- byn am bob un oedd drostynt, yr oeddid yn teimlo fod nerth yr ymresymu o'u tu, ac y byddir yn sicr o ddwyn eu pwnc i fuddugoliaeth. Y mae hanes doniau a dy- ianwad merched yr oes biesenol, megys Mrs Miller, Miss Taylor, Mrs Arnold, Miss Bewicke, Mrs Notley, Miss Simcocky Mrs Villari, Madam Belloc, Mrs Crawsbay, Mrs Barnett, Miss Becker, y Misses Bright, a channbedd ereill allesid enwi. Y mae'n wir fod Mrs Grote, a Mrs Jameson, a Mrs Senior, a Mrs -Somerville, a Miss Maritineau, ac ugeiniau ercill a ddadleu- ent dros eu bawliau, wedi eu galw oddiwrtb eu llafur cyn cyraedd eu nod, neu enill eu pwnc ond y inae miloedd o'u bolynwyr eto yn ffyddlawn a diymod ar y maes, ac y mae dros ganto awduresau en- wocaf yr oes newydd gyhoeddi eu tystiol- aetbtxu ar y pwnc, mewn llyfryn chwe' cbeiniog, a deitlir "0 pinions of Women on, Women's Suffrage." Dylid mynu darllen eu "Opi nious." Y maent i'w cael gan eu "Committee for Women's Suffrage," 64, Berners street, London, W.. Bu y rhesymwr enwog, J. Stuart Mill yn dadlu o blaid eu hawliau yn bur eff eithiol, and rliyw 70 o seneddwyr fedr- odd ef gael i'w gefnogi; ond y mae tros ddau 70 yn awr o brif aelodau y Senedd yn barod i bleidleisio o'u tu. Y mite rhai yn siarDod yn bur Sraeth: ond yn Iled ys- gafn ar y pwnc, heb roddi nemawr o as- iudiaetb iddo, Byddai yn deg i'rcyfryw ddarllen y < Women's Suffrage Journal,' a oJygir gan Miss Becker, 21, Jackson's Row, Alterfc square, Manchester.

BODDIAD GYRWR CERBYD Y LLYTHYliGOD RHWNG CONWY A LLANRWST, Dydd Llun, ar lan y rnor, o dan Bryn Mair, ger Conwy, cafwyd corff J. Wilkins, gyrwr y cerbyd ucbod. Yr oedd tua 30 mlwydd oed, ac yn fab i Mr W. Wilkins, Llanrwst. Arferai a chyraedd Conwy tua naw o'r glocli y nos, a myned am Lanrwst l'hwng' peclwar a phump yriy boreu. Oysgai yn y Black Lion Hotel. Dywedir iddo fod yn diota, ac nad oedd wedi bod yn alluog i gysgu er's peth amser. Y mae yn sicr i wr fyned ar ei ran at y meddyg nos Sul, ac i ddogn o composing draught gael ei roddi iddo. Gyda Wilkins yncysgu yr oedd bachgon bychan, a dywed fod y tranccdig wedl codi tua dau o'r gloch foreu ddydd Llun. Pan ddaeth yr adeg i'r Ilythyrgod fynecl ymaith gwnaed ym- holiad am dano, Ond nid oedd i'w gael, er fod ei lioll ddillad, oddigerth ei. hosanau a'i grys, yn ei ystafell wely. Metbid a dy-r falu pa le yr oedd, ac ofnid fod damwain wedi digwydd iddo. Yn y cyfamser aetli Mr Edward Williams, o'r Black Lion, ym- aith gyda'r llytbyrau. Yn ddilynol daeth rhai o deulu Wilkins i lawr o Lanrwst i wneutbur ymholiadau yn ei gylch, ac ycbydig wedi dau o'r gloch yn y prydnawn cafwyd ei gorff, fely dywodwyd, a cblud- wy wyd ef i'r Black Lion, i aros y trenghol- ;m iad. Yr oedd rhai ugeiniau o latheni rhyngddo a'r dwfr pan ei cafwyd. 0