Y Celt

LLANELLI. Dy wedir na fu fath gydymdeimlad yn gor- lenwi mynwesau trigolion Llanelli erioed, ag sydd yn y dyddiau presenol, tuagat Mrs Howell, yr hon trwy ryw anffiiwd truenus, neu ddyryswch synwyrati, a grogodd ei hunig aneth, boreu y Sul o'r blaen. Gwraig ydyw i Cadben James Howell, ac yn ymddangos fel rhai yn mwynhau pob cysuron teuluaidd angenrheidiol er gwneud cartrcf ac aelwyd yn ddedwydd. Ganwyd iddi ei merch ry w ddau fis yn ol; ac ymddengys na fu yn gwbl ddiberygl oddiar hyny. Am fod ei phriod ar y mor, byddai y forwyn yn cysgu y nos gyda hi; gan ei bod yo byw mewn ty ei hun ac yn gydmarol ieuanc fel gwraig. Oddeutu wyth o'r gloch y boreu a nodwyd, deffrodd y forwyn a chyfoiodd, gan adael y fam a'r baban nh effro yn y gwely; ond yn M"le,n, ychydig amser, clywodd y forwyn lais ei meistres yn gwaeddi fod ei geneth wedi ei chrogi; yna brysiodd am gael ei chymydoges yno fel ag i weled pobpeth fel ag yr oedd yr hnn a fl1 mor ddoeth ag hunan-feddiannol a rhoddi y plentyn mewn dwfr poeth er ceisio ei adferu ond er pob ymdrech a doethineb, methwyd adferu na chadw bywyd. Dydd Mawrth canlynol, cynaliwyd trengholiad ar gorff yr eneth, a dyehwelwyd rheithfarn o Lofrudd- illeLh wirfoddol" yn erbyn y fam. Tranoeth dygwyd hi ger brQn yr ynadot), pa rai a'i trosglwyddiasant hi i gar char Caerfyrddirr i aros ei phrawf yn y brawdlys nesaf. Tybiaeth gyffredinol y eyhoedd yw fod Mrs, Ilowell allan o'i synwyrau ar y pryd; oherwydd edrychid arni fel un o brif. funeddigesau y dref a'r eyiiiydocraeillau. Adnabyddid hi ga.) bawb am ei bod bod amser yn gwasanaethu fel cantores emvog yn y eyngherddau mwyaf nrddasol i bob enwad yn ddidal ac yn ddi- wahaniaeth. Yn ngwyneb cnledi yr- amser presenol, y tnae cwmni o'r Americawediagor eadgon or AMERICAN MARKET yn y He hwn, a mawr y son a'r siarad sydd," gan gigyddion y dref am. gig a 11 In gwabanol mvyd lati y dieithriaid; a hyn i'w briodoli yn hollol am cu bod yn gwerthu gwell ymborth am lai o artau na hwy. Dygasant gyhuddiad haerllug yn eu hcrbyn y dydd o'r blaen-nad oodd en mvyddau yn iachus fel bwyd dynion; ond da genyrn byfforddi y wcrin i'w holl ymborth ddal ei brawf, a'i bwyso yn ngblorianan cyfiitwnder, er gwaethaf ymosodiadau beiddgar gclynion. Ymddengys fod cig y wlad hon wedi gostwng d y. geiniog y pwys eissoes, a byny fel effaitb agoriad y sibp newydd. Dydd ism Sul a Merchor, yr wythnos d'r blaen, cafwyJ DWYLONG allan ychyd'g o'r po!'tbladj hwn, lieb neb o'r dwylaw ynddynt. Nid oes gwybodaeth sicr eto pa tin ai gadael y llongau, a myncd i ryw lan a wnaethant, ai ynte boddi. Yi-nactitior Hougau yn alluog i gario d wy fil o dyneiii a'r Halt dipyn yn llai; felly, rhwng pobpeth, amser digon tcrfypglyd ydyw hi ar y Llan- elliaid.—John James floan GwylHJ.

J, TREDEGAR. Cynaliwyd eisteddfod yn y Temperance Hall Mawrth 3ydd. Cymerwyd y gadair gaa y Parch W. Walters. Beirniad v gerddoriaeth, Mr 0. Griffiths (Eryr Eryri), Waenfawr, Car- narfon; y rhyddiaeth a'r farddoniaetb, Mr D. 1V. Jones (Dewi Glaritaf). BeirniadaeLh ar y Jiân, y Ddafod a'r Oenbuddngol, Gwy. ddonfryn, Merthyr. Cystadleuaeth c tnu y solo te"nor," Y BwthynaryTraeLb;" goreu, Mr Lewis, Ebbw Vale. Adrodd, "Mi gollais V TrenWaff?yn Wyri. Rhanwyfl y wobr rhwt^g un o Hirwaun ac un o Rhymni. Canu unrhyw ddeuawd; goreu, Mr Lewis, Ebbw Vale, a'i gyfaill.Beirniadaeth Dewi Glantaf ar yr "Englynion i'r Goleuni Gwefreiddiol buddugol, loan ab Dewi. Beirniadaeth yr Eryr ar y Don Gynulleidfaol; buddugol, allan o Wytli-ar-htigain, Mr J. Oledan Williams. Bcrirniadaeth Dewi Glantaf ar yrHir aThodd- aid i ddanblentyn Gelynas Tredegar; budd- ugolj Lhvch y Llawr. Cystadleuaeth ar Mor- gan Hen goreu, parti Gvvenb. Beimiadaeth ar y traethawd, IJndeb rhwng y Meistri a'r Gweithwyr; buddugol, D. Weeks (Honddu). Canu,. "Gwenau y Gwanwyn"- (G. Gwenf); goreu, parti Gwent. Cystadleuaeth ar "Th<> Slave Ship;" neb yn deilwng. Y brif gystad- leuactb, tri ch&r—Ooednor, Leinn, a Mori-ih, Rhymney; rhanwyd rhwng y ddau olaf. Cys- ladleuaeth yr anthem, "Duw sydd noddfa" (R. Mills); goreu, Moriah a Rhymney; buddiigol, y cyntaf. Cynaliwyd cyngherdd ynyr h.vyr, prydygwaRana-cthtvyd gan Haw Peris, Eos Morlais, a Llinos Rhondda, ac unncu ddau o barties y gymydogaeth. Yr oacld y,solos yn dda., yn enwedig y iri enwog, Limos, Eus Morlais, a Huw Poris.—Gohebydd.

CEINEWYDD. Y mne hwn yn le dymunol iawn i dreulio dyddinu hir-ddydd haf, er adferyd iechyd a, north i'r cyfausoddiad dyaol. Mae yr adeil- adau y rhan fwyaf yn ricwydd, ac yn cael eu cadw yn lan. Ymwelir S'r Ho gan gannoedd o yinwelwyr yn ystod tymor yr haf. Mao yma drichapel ac un Eglwys blwyfol, ac yn adeil- rtdau newyddion a iiardd acyn ddiweddar, fo adeiladwyd yma. ysgoldy newydd helaeth, mewn cysylltiad A r Bwrdd YsgoJ, er darparu a idy.Kg i'r do ienainc sydd yn fcyfu i fyny; ac er y gosS a'r cyfleusderau, mac amboll i John a Mary, &c, yn gomedd myned i'r Ysgol. Y canlyniad yw, fod y pwyllgor wedi penderfynu l-hoddi y compulsory mewn grym; HO y maent wedi dowis un o'r lie i latiw y swydd bwysig hon, ac un gwyllt ydyw of hef/d. Mae rhwng haner Dea Gogledd. Pa till fuont ddodwydd yn ei ddewisiad ai peidio, darfu i mi ei glywcd yn dyweyd wrth fam plctityn un disvrnod, na iydclai waeth gandlo fab i "aer coch fvvy na Saer gwyn, y gorfodai iddynt fyned i'r ysgol. Pahato ysoniai amy saer coch ? Mae ef yn huno er's droa ugain mlynedd; am byny, gad- awer i'w enw lonydd i orphwys gydÙ hen bererin. Mae doethineb yn angenrheidiol er bod yn addas i lanw yr unrhyw swydd o bwys. G ibeithio na, wna, y brawd ddim anghofio ei hun, er cael ei anrhydeddii â'r swydd. Mae rheol i weithio, ac wrth reol y dylid gweithio, ac nid vn ol mympwy direol a diamcan. Gwaith disynwyr yw dwrdian ac ymgecru a rhieni y plant ar beliau yr heolydd, ac i fygwtb y phnt ynta a thraw, er mwyn dangos fod ganddo ef awdmvlod gwell yw defnyddio y moddioll cyfreiihlawn a defnyddio synwyr cyffVtdin er bod yn efFeilhiol i gyrhaedd yr amcan mown golwg. Llestr gwag syddrn gwneud mwyaf o stwr; ae fe ellir penderfynu, os bydd dyn yn gwneud llawcr o stwtz, fod ei siol yn wag. Dylid ffrwyno tymer wyllt, ac nid dreifio plentyn fel pe bai yn asyn. Ar hyn o bryd, nid ymhcl- aethaf. Dyraunaf lwyddianfc i'r ysgol. Ydwyf, yr eiddoch, Tbiliwr GWEI.LT.

Genedigaethau, Priodakau, 8tc. GENEDIGAETHAU., DAVIES—Mawrth 32ain, priod Mr David Davies, tinman, Wesley Cottage, Llanbedr, ar ferch. Wele, Duw a gyfoetliogodd, Do, y teulu hwn o ferch; Bydded iddi gael hir ddyddi m, Fel y delo i enill serch; Duw o'r nef fo yn arweinvdd Ac yn gyfaill i'r un facli, Fel y bydd 'n ddefnyddiol Iddo Ac y daw yn mlaen yn iach. Gan mai hon yw'r gyntaf O'r rhyw deg i'r teulu hyn, Bendith Duw yn awr fo arno, Fel y caffo fywyd gwyn; Ar yr aelwyd bydd yn llawen Yn cysuro 'i thad a'i inhain; Ac yn nghwmni ei hoff frawd William Bydd y fach yn fwyn ddinam. T. R, PRIODASAU. WILLIAMS—LEWIS—Mawrth 10, jn swyddfa'r cof- restrydd, Porthmadog, Mr R. Williams, a Mrs Ellen Lewis-y ddati o Qliapet street, Porth- madog. MARWOLAETIIAU. WILLIAMS—Mawrth 25, yn 18 mis oed, Annie, mercb Mr Hugh Williams, grocer, &c., New- borough street, Caernarfon. DAVIES—Mawrth loeg, yn 33 rnlwydd oed, Mar- garet, anwyl briod. Mr John (Josu) Davies, Pound, ger Llanbadr Yr oedd yn wael ei hiechyd er's tro. Gwasanaetlnvyd yn y ty gan y Parch Joseph Jones, gweinidog y Wesleyaid. Claddvvyd hi yn mynweht Llanbedr y dydd Mawrth canlynol. Gadawodd dri o blant i alaru ar ei ho1..

GALWAD. Y mae eglwys Annibynol Penlan, Pwllheli, wedi rhoddi galwad unfrydol i'r Parch Owen Jones, Ebenezer, Arfon, i ddyfod yn weinidog iddi; ac y mae yntau wedi ei hateb yn gadarnhaol, a bwriada. ddechreu ei weinidogaeth ddechreu Gorpheuaf nesaf.