Y Celt

ADOLYGIAD Y WASG. [GAN D. S. DAVIES]. Y CKONICL am Chwefror. Yr ysgrifhiraf yweiddo J. R. am farwol- aelh ei unig blentyn. Nis gall neb feio y tad gatarus am gymeryd cymaint o ofod y rliifyn am Chwefror i draethu ei alar ar ol ei unig fercb. Mae yr hen frawd mewn sefyllfa unig yn y byd bellach wedi claddu ei briod ai, blant. Dodwn yma ran o'r ysgrif, a fwriedir er lies cyffrediiiol, am ddefnyddiad Morphia a Nurses:— Tair blynedd yn ol, cafodd y Bheumafcic Fever. Bu yn bynod boenus am fisoedd, ac ni ddarfu bylh lwyr wellhau. Cafodd ergyd- ion ar ergydion eyn y diweddaf. Yr oedd yn hoff iawn o'i meddygon, ac yr oeddynb hwy- than yn hoff o honi bifcbau. Gwnaethant eu gorcu iddi Li. Ni allasent fod yn fwy gofal- us. Ba mewn Hydropathics a ffynonau, a chymerodd fwy na mwy o gyffuriau, ac ami iawn y defnyddiwyd Morpbia ileddfu ei pboen. Y mae y gair gwenwyn yn ysgrifenedig ar hwn. Anfonir ef i'r gwaed drwy y croen; a chredaf fod lJawer o wenwyn mewn cyffur- iau. Nid oes genyf ffydd ynddynt. Goreu pa leiaf a gymeiir ohonynt-y maent wrth leddfu poenau yn gwanbau y cytansoddiad. Bhaid i'r meddygon fy esgusodi am ddweyd fy mam, lies y cyhoedd sydd genyf mewn golwg. "Y mae meddygon yn dueddol i anog teu- luoedd, os bydd ganddynt fodd, i anion am nurse i edrych ar ol y cleifion, wedi ei dysgu yn Terpwl, Llundain, &e. Gwelais fwy na baner dwsin o'r rhai hyn yn en gwaith mewn gwahanol fanau. Y peth penaf yn ngolwg rhai o honynt hwy oedd gofalu am danynt. eu hunain. Yr oedd mwy o drafferfch gyda bwy na chyda'u cleifion. Un oer, wedi ei wneud gan ge-Ifyddyd oedd eu serch, Ond cafodd fy anwyl blentyn dynerwch cynes natur, oddi wrth Mary Smith, morwyn a fa gyda hi am flynyddau; ac oddiwrth langcesau ieuaingc y shop; a deufis cyn ei many, yr oedd wedi cyf- logi Hannah Jones, genedigol o'r Bala. Ni welais orioed y fath fedr a chalon wedi cyf- arfod i ofalu am glaf, ac yr oedd bithau yn hoff o Hannah. Ami iawn y byddai y ddwy a'u breicbiau am yddfau eu gilydd. Y perygl oedd, i'w thad, ei phriod, a'i pblant dybio fod. Hannah wedi myned o'n blaen hwyyn ei serch. Nid oedd dim gwaithgoftdu am Hannah, ond gofalai hi am y claf ddydd a nos. Yn wir, gwnai fwy, beblaw ei wneyd o'r galon, nac ambell bedair o'r boneddigosau y cyfeiriwyd atynt. Ysgrifenaf eto, er mwyn y cyhoedd, mewn oes ag y mae yr ysgafaaf yn mhob proffes yn ceisio rhoddi ar ddeall na fedr neb gymaint a chyweirio gwely i glaf'yn iawn heb gael addysg athrofaol. Gwnaed y dar- llenwyr y defnydd a fynont o'r hyu a ysgrif- enaf."

Y DYSGEDYDD am Chwefror. Mor ddesllus ac mor fuddiol ag erioed. Angen mawr ein. heglwysi-Diwygiad Cref- yddol Grymus, gan y Parob. W. Griffith, Caergybi. Moses a'rProphwydi, gan Gwilym Hiraethog. Adgofion am y diweddar Morris Roberts, Bsmsen, gan Ap Vychan. Dyna'r prif ertbyglau. Niraid caTimawtaroleuwrr awduron. Mao anarywiaetb mawr yn y cy- nwysind, nr oil yn dda. Y mae'r Nodiadau gan Herberyn ddyddorol fel arfer; ac y mae yn rbaid i'n darllenwyr gael yr hyfrydwch o ddarllen un o bonynt ar BYCHANWE YR ENWAD. "Y mae hwn yn perthyn i bob sect gref- yddol. Cyfarfyddir ag of yn ami yn y tren, a phob amser yn siarad yn ucbel, er argyhoeddi pawb ei fod ef yn gwybod y dirgelion oil per- tbynol i'w cuwad. 0:3 Methodist a fydd, mae wedi clywed llavver o bethau yn y ty capel, ac yn eu bail adrodd i brofi ei bwysigrwydd ei hun. Nidocs dirnyn rby gysegredig yii ei olwg i'w ail adrodd yn nghlyw yr ethnig a'r publican. Y mae yn dra hoft' o adrodd sylw un pregelhwr am y llall, ac yn cnwedig os bydd un o'r oraclau wedi dyweyd gair chwer- thinllyd am an rby w frawd arall. Y mae y rhai byn oil gan y 'bychanwr' wrth law. Dyma hoff nwyddau y trafaeliwr hwn. Os sonia rbyvvnn ei fod wedi gweled erthygl alluoggan y brawd afycbaniryn y Drysorfa, y mae yn ateb yn awdurdodol, Y Drysorfa wir/ meddai, (dywedoddDr. Hughes y nos arall wrth anerch gwyr ieuaingc LI fod deng munud yn ddigon i'w roddi bob mis i ddarllen holl gynyrcbion ein misolion.' Y msto bjch- anwr ei enwad wedi lloftk yr holl ddywediad- au ffol a mjiwrcddog a ddywedwyd gan wyr mawr mewn awr wan, ac yn eu bail adrodd gyda bias yn ngbyrchfa gyhoeddus y bobl- oedd. „ Yr ydym wedi cyfarfod a Mr. Bychanwr yn aelod gyda'r, Annibynwyr lawer gwaith • Nid oes dim da ganddo byth i'w ddyweyd am ddim oil pertbynol i'w enwad ei hun. Y mao hwn yn amlach yn nghyfarfodydd enwada u ereill na'r eiddo ei hun. Rhydd ddiwrnod i fyned j'[' sasiwn, ond erys gyda ei orchwyl pan fydd y gymanfa wrth. ddrws ei dy. Os cyfyd i ddyweyd gair yn y gyfeillach grefyddol bydd yn sicr o adrodd rhywbeth a glywodd gan lefarwr enwad arall, or ei fod wedi clywed yr un sylw lawer gwaith gan bregethwyr ei enwad ei hun. Y mae gauddo weinidog; ond pan gyferfydd ag ef, bydd yn wasfcad yn can. mol rhyw ragoriaethau sydd yn perthyn i Ysgol Sul, a symudiadau, a phregethau enwad- au ereill. Y mae yn wastad yn dwyn i'n cof gynghor Mr. A i bregethwr icuange;- 'Pnn fydd rhywun yn canmol pregethwr arall wrthych gyda'r amcan i'ch bychanu chwi, de- chreuwch chwithau ganmol un o'r un grefft ag yntau. Os teiliwr a fydd, canmolwch deiliwr arall; os erydd a fydd, dywedwch fod y crydd arall wedi gwneud par o esgidiau rhrgorol i un o'ch cydnabod, a chewch weled gwyneb y bychanwr yn syrthio, ac nid hir y bydd cyn troi ar ei sawdl, a ffwrdd ag ef.' Cynygiasom ar glawr ein rhifyn diweddaf i gaethglndo y tyIwyfch hyu i Ynys Eulli, a rhyfedd mor barod y mae cynygion i gyfranu at draul y caeth- gludiad yn dyfod i mewn. Yr ydym wedi cyfaddef eu bod yn pcrthyn i bob enwad, ond yr ydym yn dirgel gredn eu bod yn lluosoc- ach yn ein plith ni fel Anuibynwyr. Gwydd- oin y dywedir mai nisyddyn gwybod mwy am ein heuwad na'r un enwad arall. Y mae hyny yn wir; ond yn sicr, y mae rhyw ysfa anghy- fi'rodin ac anesboniadwy yn ein plith i ddibrisio y talentau sydd yn ceisio eiri gwasanaethu. Tra y bydd dyn yncydweled a ni, gwneir potT^N petb i'w ddyrchafn; ond unwaith y myn fod J yn aniiibynol ei farn, ac y gweithreda yn groes 1 i'li barnau ni, rbaid ceisio bychanu ei dalent, I ei ddylanwad, a'i nerfch. Os na fydd brawd yiwjl ceisio cyfansoddi a phai-abla yn ol yr arddull a gyfrifir genym yn ol y safon, rhaid iddo ddi- oddef pigiadau y bychanwyr. Dylai pob An- uibynwr iawn fod yn falch o bob dawn a thal- onfc perthynol i'w enwad; dylai ddiolch am bob dyn o ddylanwad, a phob dyn sydd yn debyg o ddyfod yu ddylanwadol; dylai fawrhau, nid y rhai sydd bob amser yn foddlon rhwyfo yn yr un ewch ag of ar bob mater, ond dynion hollol wab an ol, os yn byw i ddyrcbafa eu gwlad a'u cenedl. Dylai allu dyweyd, Dtiw yn rbwydd, wrLh bob dyn sydd yn ei ffordd ei bun, ac yn ol y goleuni a fedd, yn ceisio gwas- anaethu ei genhedlaeth yn olewvllys Duw. Y mae yn hawdd ddigon i briodoli gau-amcanion i bob dyn, ac i wneuthur y dyn goreu yn destun chwertbin. Y mae llenwi colofnau a jokes am ddynion cyhceddns yn ddigon hawdd, ond y maent yn annheg. Nid oes gan un dyn hawl i wneutbur dyn trail yu dtslun chwer- thiuiadau drwy y wasg. Y mae gossip hub