Y Celt

Pan yn ysgrifenu at eich cyfeillion defn- yddiwch Webster's Ink," I'w gael gan bob Stationer, mewn potelau, lo., 3C., 6C., Is.

J1 azb. CANIADAU Y CYSEGR A'R TEULU. DETHOLIAD newydd o d tnau at wasanaeth cynulleidfaoedd a theuluoedd, gyda geiriau Cymr.ieg a Seisnig, gan amryw gerddorion. l>inbycii, argraphwyd a chyiioecldwyd gan Thomas Gee. 1878. Ceir yn y detholiad yma bron bum' cant o donau, ar holl fesurau hen a newydd, Cymru a'r byd. Mawr lawenha teuluoedd moliant am y ceir yn y detholiad y fath nifer o'r hen fesurau, a'r hen dunau fyddent yn ai fer tanio cynulleidfaoedd Cymru yn adegau yr adfyw- iadau a fwynheid yn amser ein tadau. Y mae'r gyfrol yn un n. dedig o ddestlus, o'r argraffwaith goreu, ac yn bur radlawn am bedwar swllt. Dylai ein cantorion fynu ei gweled. PRYDDEST GOFFADWRIAETHOL I'R diweddar Mr. Rosser Beynon (Asaph Glan Taf,) a'r Parch. D. T. Williams (Tyd- fylyn,) gan Thomas Williams (Brynfab,) Pontypridd. Buddugol yn eisteddfod Cym- rodorion Dirwestol Merthyr, Nadolig 1876. Argraffwyd gan Joseph Williams, Heol Glebeland. Er mai ber ydyw y Bryddest, y mae yn nodedig o ddarluniadol. Rhoddwn yma y tri phenill arweiniol fel engraifft; a gellir casglu oddiwrthynt ei bod yn Uawn o deimladau yr awen, a bod y rhai hyny wedi eu gwisgo mewn iaith goeth, gref, gynes, gywir. Pa fodd y bu I Ferthyr Tydfil wisgo yn ei du ? Ah dau anwylddyp o binaclau bri, A dau oedd agos at ei chalon hi Gymerwyd ymaith; ond galaru'r dref Enynai'r cywair lion i engyl nef; Am Asaph a Thydfylyn wyhvn ni, A chwithau engyl cenwch, cenwch chwi. 0 Ataph anwyl, teithiodd hyd anialdir byd tymhestlog, A'i glod yn drinog'n uwch i'r bryn o fwthyn Glyn Eithinog, Nes canwn iach i fyd o loes yn hwyr ei oes ddihalog. At feddrod Asaph awn yn wyl i gynal;gwyl o hiraeth!; [alaeth Badd duwies cin yn brudd ei gwedd ar Ian y bedd mewu A dagrau'r awen wlych y clo a'i deil yu mro marwolaeth. 0 saf i wylo Seion, y mae dy galon gu Ar ddryllio dan law trallod a dymed angau da Y mae dy gadfridogion o dan lawryfau bri, Yn cwympo'n rhwydd i'w beddau oddiar dy dyrau di Yn mhlith yr anfarwolion fu'n chwifio baner hedd, Mae'r cyfaill pur Tydfylyn yn huno hun y bedd." Nid oedd yn rhyfedd genym ddeall fod awdwr y fath Bryddest wedi enill y gadair a'r goron yn eisteddfod ddiweddar Betnesda, Arfon. Y CRISTION RHAGOROL. Yn nghyda Phregeth ar y Fodnvy Briodasol, gan W. Seeker. Cyfiathiedig gan y Parch. M. Hopkins, IVern, Aberafon. Bala ar- grafedig gan II. Evans. Cyfrol hardd, radlawn, pris swllt; yn cynwys caut a hauer o dudalenau lie y ceir darlun- iad llawn, tarawiadol, mewn iaith goeth ys- twyth, o'r Gristion Rhagorol," Ar ol dang- os paham y dylai pob Cristion ymdrechu am "ragori," eglurir beth ydyw elfenau gwir ra- goroldeb, yn nghyd a'r cyfarwyddiadau egluraf, a'r cymheiliadau cryfaf er ymgais am eu cyi haedd. Y mae y Uyfr oil drwyddo yn deilwng o astudiaeth p OJ Cristion, yu enwed- ig y Cristi >n ieuanc. Nid all neb ei ddarllen yn ystyriol heb gael addysg a nerth a dydd- anwch. Nid ydyw Pregeth Y Fodrwy Briodasol" ond ber eithr byddai yn dda iawn i bob un sydd yn chwilio am gydmar bywyd fynu cyfle i'w darlleu; oblegid y mae ynddi bethau teilwng o'u hystyriaetbau difrifolaf, nid yn unig cyn cael y 11 fodrwy ond hefyd ar ol ei gwisgo.

Y mae yn dda genym alw sylw ein darilenwyr at Quinine Bitters Mr. Evane Y maent yn hynod Wyddianus a phobl- ogaidd drwy yr holl wlad. Gweler tudal. 2.

tori, a'r hen sopun wedu twmlo dinben drosben u'r dyfndera diwaulod, gwath na chors anobith Shon Bwnian, ta fatar am dano. Dyna dywusogeutha Walachia a Moldnfia dan yr enw Howmtlnia ar ochJr y north ur afon fawr y Daniwb; a Bwlgaria cidrhwng ochor y south u'r Daniwb ag oolior y north u fynydd-dir y Bal- cans, ac o'r m6r u beu ucha'r dyffrun wrth y y Glwyd Ha'rn (Iron Gate). Wel dyna ochor dde'r Balcaus wedunu, yn dal- ith o dan lywyddiath Rhaglaw o Gristion, o'r fath ag yw y sect alwur yn Miss Ecclws Groig, cybelled a hynu yto o dan archescopath y Patriarch yn Rwsha., fellu mewn enw yn wladol o dan y S wit an, ont inewn gwir-yn wlatol a chrefyddol, o dan Rwsha y bydd y ddwy dywusocatb a'r dalith yna. Wel, dyna Hersogofina, Boshnia, a Croata'r Twrcs, ont o hun allan. mywn enw'n unig, dyna nhwnta dan nodded Miss Ecclws Bufan, yn ap Rwsha. Pabyddion yw'r ymero Irath a'r tywusog- eutha yna, fellu Derynod o'r un lliw dynant u'r un lie." "Byt rhwngtgwyr Pentwrch a'u gilydd," ynte, nawr? Wel. dyna'r matar yna wedu setlo fyl yna 'nawr drys rhw dicin, beth bena. Dyna Serfia eilchwl, yn dywusocath annibynol, a'r wlad fach, fychan hynu ma nliw'n alw'n Fyn- udd-y-Negro, wedu mynad yn rhudd, a dial llong- borth yn y fargan u drafod busnas a'r holl fnd os myna nhw; yn wir y ma'r dynion dewiion yna yn hauddu cal rhydd-did, o bLtWb o bubo I y bud. Dan fod llawar iawn o'r darllenwyr yn an^hyfar- wydd a'r wlad sydd yn cynwys y ty wusogeutna yn y berfedd-wlad, os bydd dim mas o'i le fan hunu, fi rho i tipyn o'u llun nhw. Gos dim out llain o dir cul, ia, cul iawn, o'r enw Dal-ma-tua (sef tua'r mor), rhyntu nhw a ffordd fawr gyffretin y cen- for llydan, a ryfeddwn i damid yn awr ny fydd yna lefel fawr o dan y mynudd su rhwLlg Dal-ma- tua a Herzogofina, a cherbydres yn rhedag drw'r letai a thrys bob cwys o'r dyffrun oco u Ian y mor, nes cal trafotath a'r holl fuJ; ac oddyno eilw'ith u Bosh-ni-a trw lefal arall o dan y mynydd su rhun y ddwy dywysocath, a galw'r rheilffordd yn Grand Great Western Railway, er mwyn plant amddifad Die Shon Dafydd, ar ol myn'd dan nawdd Mua Rufan ag ap Bwsha. Wel tyna'r Albanwyr, a'r Grugwyr, a'r Thesal- onwyr ar Ian y m6r, a phob un o nhw wedu cal rydd-did u drin 'u achosion 'u hunain; ont y gweutha peth yw, fod y Twrc mywn enw 'n ben ernu nhw, a gall hynu fod yto'n achos blinfud u'r gwletudd, heblaw fod dylad wlatol y Twrc u gttllu rhanu cidryntu nhw. Wel, f'alla fod hynu 'n well ny gwath, "0 geisho ffol, ceishwch hen- ffol," medda rhen bobol onte ? Tyma ninai wedu hala 'r hen Iuddew pendwp yna u'r Ber- llwyn u nyuthur y petha ffola 'n y bud, dim llai os mynwchi, na noddi'r Ilwytha anhydrin yna yn Asha; tyswn i yno, fi clymswn o cin celsa fo nyuthur peth cyddwlad. Y fo su wth gorn Shon- Ben-tarw, ond y ni gaiif dalu'r talodd ar bobpeth, gewchi weld. Wel dyna ynus Cyprus wetunu, beth u ni fyl gwlad well o rau y cytundeb ffol a dichellddrwg y nethuwd gita'r Twrc; ont ys gwetws Pegi Daniel, "Dawn da yw dawn tewi," canus ar hun o brud, ma pawb yn dymuno heddwch ar unrhyw bris. Out beth wetwff William, gwart Tre Gwlat- us (W. E. Gladstone) wtho, ac wth ddygynull gwlad a goswlad, yn Nhy mawr Sant Stephan ? Boswchi nes cewchi weiad, fe ddaw hynu'n o fuan yto, amynedd-" Oaffad amunadd 'u pher- ffaith waith." Fe gauff "y gau brophwyd" welad yn ddicon buan, taw rhaffa pydron ma llonga Tarsus wedu farsiandio uddo; a thaw prena crin yw'r Run bagla rhowd uddo gen yr Iuddew yn Berllun, a cho's bren fydd y Balean i'r hen fwtwl tindew. Chautf Mies Ecslws Loicar buth o dir namoddioo rhen ewythr hwn, ta beth. Fysa rhaid u wur Ga'rllu'dd nyuthur cymint o fwstwr pyn ddychwela yr luddew o'r Berllun, ostyna Toris ou nhw, a haid o gydyrid segur, ag yn'u muse nhw lawer o Bigladrun yn llygatu am yspail, ont wth gwrs yn gweiddi moliant yr Iuddew gwaudlud, nes crycu. 0 ny fydda pry- ffeswyr crefudd mor parod u folianu'r gwir a'r unig WARETWR. Wel Fynddicions bach, tyma fi wedu cylchu'r bud y tro hwn. Wei, fi ddychruas yn nhre gita'r gwair, a fi ddybenas gitag enw'r gora o bawb. Titha machan anwl i, su'n copio ngwaith i, ma geni feddwl am dauati, os buth downi ar draws y'n gilidd, cotia fi am y' nylad i uch di, er u ti gam spelanu rhai o'm geira yn y llith dywetha, ma gen i fawr serch atati, fellu rwi wedu anshofio pob bai ont un, sef Whlûa, falla taw. Gwedlua yw'r gair yn iawn, ont Chwedleua yw y yn y Bibil, out y'n bod ni 'n 'i dori'n fur, yn "whlua;" nut siarad ne sihrwd ys gwetws y Bardd Cwsc yn 'i weledicatb-ymddlddau u ni'n feddwl wrth whlua, a nut sisial ne siarad cofia. Ma nhw'n gwfcd "wheia" yn shir Bemro; mewn rhan o sbir Bertifi ma nhw'n gwed "whloua," ont mown partha arall (yr haner isaf i'r Ystwyth) ma nhw'n gwed wbeua" hud afon Towi a Cha Myrddin, Gwlad y Tri Chwmwd, Gwtr, a Brychinog, a chynifar o Gymri a sudd yn shir Ma's yr haf a Phowus yr un peth; ont Gwent a Morganwg yn henach ny nhw, yn bnrha'r gair u "whlua." Diulch u ti fim dy tfyddlondeb, yr wuti'n ffyddlon- ach na'r un Prnntwr gwrddns i yto. Mowr ma nhw'n dy ganmoli yn y wlad yma, am dy fedar u ddyuall llaw yscrif. RHEN LOWR.