Y Celt

BWBDEISDEEPI SIR FFLINT.-Da oedd genym glywed, boreu dydd Sadwrn, fod Mr. John Roberts wedi cael ei ethol i'w cynrychioli yn y Senedd. Pleidleisiodd dros Mr. Roberts—Rbyddfrydwr 1,636 Mr. Pennant-Ceidwadwr 1-511 Mwyafrif 125 y r oedd y mwyafrif yn llawer llai nag oeddid yn ddysgwyl, yn enwedig ar OIl Mr. Muspratt dynu yn ol mewn modd mor foneddigaidd, yn lie rhanu y blaid Ryddfrydig. Yr ydys vn deall fod y Pab- yddion A'r Eglwyswyr, a rhai o weithwyr y Meistri Muspratt wedi gweithio yn ddyfal o du y Ceidwadwr, yr hwn sydd yn foneddwr gweithgar, hynaws, o gryn ddefnyddioldeb a dylanwad. Y mae gan y Rhyddfrydwyr wersi gwerthfawr i'w dysgu oddiwrth rag-ofal ackyd-weithred- iad y Ceidwadwyr. Er bod y frWydr yn dyn, enillodd y Rhyddfrydwyr y dydd; a da genym fod etholwyr Bwrdeisdrèfi Fflint wedi cael Rhyddfrydwr mor drwyadl i'w cynrychioli; oblegid os adolygwn ddyg- wyddiadau a gwelliantau yr haner can' mlynedd diweddaf, megys helaethu cylch y bleidlais, diddymu deddfau gorthrymus, ysgafnhau treulian y wladwriaeth,gostwng y trethoedd, rhyddhau masnach y gwled- ydd, ac felly ei helaethu a'i hwylysu, dyrchafu dylanwad yr ymerodraeth, a llawer o bethau da eraill, cawn brofion eu bod wedi cael eu cychwyn a'm gweithio allan gan y blaid Ryddfrydig, a hyny er gwaethaf gwrthwynebiadau y Ceidwadwyr. Ysbryd ac amean y Ceidwadwyr drwy'r oesoedd oedd ceisio gosod tramgwyddiad- au ar ffordd pob symud yn mlaen-eeisio cadw poh peth da a drwg megys yr oedd o'r dechreuadond ysbryd y Rhyddfryd- wyr drwy'r holl drefydd a hall siroedd Cymru ydyw ceisio tynu yn mlaen, symud rhwystrau o'r ifordd, unioni anghytiawn- derau cymdeithasol, a dringo uwch uwch i diroedd tawel iachus iawnder a thyddid a chynydd.

INDIAID YR UNOL DALEITHIATI.-Medr- odd y bobloedd gwynion a ymfudasant o hen wledydd Ewrop i'r "GorHewin pell," sef yr Unol Daleithiau, feddwi a llygru, a thlodi y llwythau brodorol Iudiaidd oedd- ynt yno, a'u gwasgu i werthu en tiriog- aethau i'r newydd-ddyfodiaid gwynion. Mae'n alarus i feddwl na cheisiodd y Cristionogion o Ewrop wneuthur dim tuag at wareiddio na Christionogeiddio yr In- diaid. Oblegid yr adgofion o hyny, y mae teimladau o ddialgarwch yn berwi trwy fynwesau llawer o'r llwythau Indiaidd o hyny hyd heddyw, yr hyn sydd wedi achosi llawer o ymladd ac o lofrnddio; ac y mae lie i ofni fod y teimlad anor boeth yn awr, nes y mae gwrthryfel Indiaidd ar dori allan drwy gyrau y TaleithiaTi—gwrth- ryfel all achosi llawer o gvnddaredd, difrod, ac o dywallt gwaed. Gallasai, a dylasai llywyddion enwog America ynyddwyn yn decach at lwythau y cynfrodprion. Ni ddeillia dim enill i unrhyw wlad na chenedl oddiwrth anghyfiawnderau.

ff,abiabau gait g (Sol. ADGOFION AM Y GOHEBYDD.- Y mae adgofion addysgiadol wedi cael eu cyhoeddi yn barod gan amryw o'i gyfeillion; ond y mae rhai pethau heb eu hadrodd ag y buasai yn deg eu crybwyll. Ni fanylwn yn awr ar helyntion ei febyd; ond gall ei "hen uncle S. R." ddweyd ei fod yn ei gofio yn fasnachydd bychan yn Nghymru. Yr oedd blys arno y prvd byny i weled mwy o'r byd; ac yr oedd am gael drws agored i fyned i Lundain; ac agorwyd y ff',rdd iddo drwy i'w uncle grybwyll ei ddymunind i'w hen gyfaiU gwladgar Mr. Griffith Francis. Pan yr oedd yn Wal- worth Road, yn gofalu am siop fechan dan Mr. Francis, bron ddeng mlynedd ar hug- ain yn ol, bu ei hen uncle yn treulio cryn lawer o amser gydag ef. Yr oedd yn bur gydwvbodol a gofalug, ac ar y cyfan yn lied ddiwyd gyda'i t'aanach; ond nid otd(I modd i'w uncle beidio deall fod gwaelod ei galon gyda phethau eraill, oblegid os byddai rhyw wyl, neu rhyw arddangosiad, o ryw natur, gwladol neu grelyddol, yn rhywle yn v Brifddinas, ceid ei weled ar unwaith yn tiwylio ei gerddediad tuag yno, gan adael y counter a'r fasnach i ofal ei chwaer; ac wedi dyfod adref, byddai yn hollol effro, ac wrth el fodd yn adrodd yr haneR dan un o'r gloch y bore; a buasai yn adrodd dan godiad haul, ond fel yr oedd ei uncle am ei ddenu, ac weithiau am ei dynu i'w wely. Wrth ei glywed yn ad- rodd mor fyw ac mor ddifyr am weithred- iadau cynhadleddau, a chymdeithasau, a seneddau, anogodd ei uncle ef i ysgrifenu ei adgofion o'r hyn a welai ac a glywai, er iddynt gael eu cyhoeddi yn y Cronicl; a dechreuodd yntau ysgrifenu ei lythyrau cyntaf dan yr enw Wmffra Edward" ar Allogaeth a than arolygiaeth ei uncle. Ysgrifenodd i'r Cronicl yn 1849 tua "I deuddeg o lythyrau, dan y penau—Bunhill Field, John Bunyan, Gwobrwyo Awdwyr Traethodau, Ail lith ar Bunyan, Taith y Pererin, Cyrchu Bunyan i'r Carcbar, Aws- tralia, Mynwentydd, Cymdeithas Hedd- wcb, Llofrudd:.aeth yn Bermondsea, Cym- deithas y Dadgysylltiad, Brenhines Mad- agascar. Ysgrifenodd yn 1850 lythyrau cynwysfawr ar Ryfeloedd Ftr'ainc a Lloegr, Beichiau y Llythyrdai ar y Sabbath, Croesawu Dr. Achilli, Ymweliad Finney, Senedd-dymor 1850, &c. Y sgrifenodd yn 1851 ertbyglau dyddorol ar Offeiriaid y Pab ac Oifeiriaid John Bull, Beth welais i yn Llundain, Golygfeydd yn v Brifddinas, Agoriad y Demi yn Hyde Park, Iechyd John Bull, Gavazzi a Haynau. Ysgrifen- odd yn 1852 Ail lith ar Iechyd John Bull a'i Ddoctoriaid, Adolygiad Senedd-dymor 1851, Iarll Derby yn Brifweinidog, Bren- hines Madagascar, Adolwg ar Etholiad 1852, Ail erthygl ar yr Etholiad. Ysgrif- enodd amryw fanion heblaw y pethau a enwyd. Rhywbryd tua'r adeg y bu yn gohebu i'r Cronicl, darfu i Hugh Owen, Yaw., yr hwn y mae ei fryd drwy'r blynyddoedd am ddyrchafiad ei genedl, ofyn i S. R., A allai ddim cymeryd agency fechan o blaid achos Addysg ? Gan nas goddefai ei ofalon eraill ar y pryd ddim iddo wneud hyny, gofynodd Mr. Owen, A wyddai efe am un- rhyw Gymro ieuanc a ymgymerai a hyny? Enwodd yntau y Gohebydd; ac felly y daeth i gysylltiad a'r mudiadau pwysfawr ag y bu Mr. Owen mor ddiwyd a ifydd. lawn yn gweithio drostynt. Teimla hen Olygydd y Cronicl yn rhwymedig a diolcb- gar i Mr. Hugh Owen ac i Olygydd y C, Goleuad am eu tegwch yn coffa y petbau hyn, pan yr oedd rhai o gyfeillion y Gohebydd am iddynt fyned i ebargofiant. Drwy fod y Cronicl Bach misol yn methu* cael lie i'r defnyddiau oeddynt yn dyfod i law, anogodd ei uncle ef i ysgrifenu i'r Fancr, am y byddai ynddj helaethach maes ac ddefnyddioldeb; a gwyddir yn dda erbyn heddyw am ei hirfaith ffydd- londeb fel gohebydd y Faner. Treuliodd amryw fisoedd gyda'i uncles yn Brynyffynon, Tennessee, ryw ddeng mlyuedd yn ol. Tra y bu yno, yr oedd yn cael lluniaeth iachus, mewn hinsawdd hyfryd; ac yr oeddid yn ei orfodi i iyned i'r gwely yn gynar, ac i godi yn foreu, ac i roddi toalk foreu a hwyr yn y goedwig. Yr oedd hyny yn elleithio yn rhagorol er lies ei iechyd a plte buasid yn ei gadw yno i arwain bywyd felly, eawsai lai o bes- wch, a buasai byw i weled ei bed war ugain.