Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
2 articles on this Page
Hide Articles List
2 articles on this Page
IABLL RUSSELL.
News
Cite
Share
IABLL RUSSELL. YCHYDTG fynydan cyn un ar ddeg nos Fawrth, Mai 28, ehedodd enaid mawredd- og Iarll Russell i fyd yr ysbrydoedd. Tm- ddengys fod ei iechyd yn gwaelu er's mis- oedd; ac yr oedd y ffaith y buasai yn cyrhaeddya yr oedran o 86 yn Awst nesaf yn eglur ddangos fod oes y gwron eTI wog yn cyflym ddirwyn i ben. Credwn fod enwogrwydd bywvd yr Iarll, yn nghyda'r rhatt a gymerodd yn mhrif ddiwygiadau politicaidd yr oes, yn teilyngu byrgofion yn y CELT am ei fywyd a'i lafur. Hanai o deulu urddasoI-teulu hynod- odd hanes Lloegr oddiar amser y diwyg- iad, yn nheyrnasiad Harri yr VIII., hyd y dydd hwn. Ymgododd Russelliaid gyntaf i sylw breninol yn amser Harri y VII. Pan oedd Tywysog Germanaidd ar for- daith tua dinas Llundain, aeth yn llong- ddrylliad arno ar draethau swydd Dorset, a chafodd William Russell, boneddwr o fuddianau cymedrol, gyfleusdra i letya y gy y Tywysog, a gorehymyn breninol i gyd- ymdeithio &g ef i'r llys. Boddlonwyd Harri y VII. gymaint gan ymddyddan ae ymddygiad boneddigaidd yr Yswain gwled- ig nes y dyrchafwvd ef yn un o weinydd- wyr y brenin; ac oddiar hyny hyd Iarll Russell, y mae rhai o'r teulu urddasol bwnwedi ymddangos ar lwyfan wleidydd- ol Prydain Fawr, ae wedi cyflawni gorchest- ion sydd wedi eu tragwyddol brydferthu a garlantau anfarwoldeb, yn gymaint a bod gonestrwydd calon, unplygrwydd cymeriad, a chydwybodolrwydd ysbryd wedi rhoddi ysgogiad iddynt. Ganwyd yr larll yn y flwyddyn 1792. Derbyniodd ei addysg foreuol yn West- minster School." Yn lie ei anfon i Brif- ysgolion aristocrataidd Caergrawnt a.1 Rhufain, anfonwyd ef i Brifysgol Edin- burgh i yfed o ddyfroedd gloewon gwybod- aetb, dan ofal yr athronvdd galluog Pugald Stewart. Nid rhyfedd fod rbielni Arglwydd John Russell wedi peri iddo gefnu ar Brifysgolion Rhydychain a Chaer- grawnt, yn gymaint a'u bod yn nytb- leoedd Toriaeth. Yr oedd yn Edinburgh gydgyfarfyddiad o brif dalent a dysgeid- iaeth yr oes, a chyfleusdra neillduol i fon- eddigion ieuainc a berthynai i'r Whig Party i gaeleu gwreiddio yn egwyddorion llywod-ddysg. Yn nh^ Dugald Stewart daeth ein harwr i gyfarfyddiad a dynion galluocaf y wlad-meistriaid ysbrydion yr oes, y rhai a argraffasant eu henwau yn ddwfn, gyda llythyrenau euraidd, ar galon y byd gwyddonol a chrefyddol; ac y mae eu dylanwad yn fyw a nerthol heddyw yn nghysegroedd santeiddiolaf cymdeithas. Ymddengys fod Arglwydd John wedi enwogi ei hun fel dadleuwr yn Specula- tive Society" a berthynai i'r Brifysgol; ac yr oedd yr ymarferiad boreuol byny yn ei barotoi ar gyfer dadleuon pwysicach yn NhJ- y Cyffredin. Pan yn 17, gadawodd Edinburgh am daith i'r cyfandir, a dych- welodd yn 1818 i Loegr, ac etholwyd ef yn Aelod Seneddol dros Tavistock pan nad oedd yn llawn 21 oed. Bu ar ol hyn yn cynrychioli yn olynol Huntingdon, Ban- don, Devon, South Devon, Strand, a dinas Llundain. Bu yn aelod dros Llundain o'r flwyddyn 1841 hyd 1861, pan ddyrchafwyd ef i DJ yr Arglwyddi fel Iarll Russell. Yn nghychwyniad ei fywyd Seneddol, ni fa ei ymdrechion fel areithiwr cyhoeddus yn gwisgo gwedd lwyddianus. Ni anwyd Arglwydd John yn areithiwr i synu y byd a dylif hyawdledd, oblegid fod diffygion gwreiddiol pwysig yn perthyn i'w beimn- au areithyddol-düfygion nas gallasai braidd, hyd yn nod ymdrechion diflino, a phenderfyniad diguro Demosthenes, byth eu gorchfygu. Er ei holl ddiffygion areith- b yddol, yr oedd yn enwog fel. dadleuydd. Gwelai gyda llygaid eryraidd fanau gwein- ion ei wrthwynebydd, ac ymosodai arnynt yn egniol gyda nerth cawr. Dadleuodd gyda sel a brwdfrydedd dros ddilead y Test and Corporation Acts." Gwybyddys iddo ef oedd cwynion yr Ym- neillduwyr yn erbyn gormes ac anghyf- iawnder y llywodraeth o ddyddiau Siarl yr II. Tra yr oedd yr actau uchod mewn grym ar ddeddf-lyfrau Prydain, nis gall- asai yr Ymneillduwr, beth bynag fuasai ei ddysg, ei gyfoeth, a'i ddylanwad, gael yr un swydd v ymddiriedaeth dan y Goron, neu mewn Corporations, os na fuasai yn derbyn cymun o ddwylaw cysegredig offeiriaid Eglwys Loegr. Gwrthwyneb- wyd y bill gan holl allu ystrywgar y blaid Doriaidd; ond yr oedd y mwyafrif gy. maint fel y gorfu i Syr Robert Peel roddi i fynu yr ymdrech wedi ei lwyr orchfygu, a chafodd y blaid Doriaidd y fath holltiad yn ei Golgotha fel y mae yn y bendro byth er hyny, ac yn rhoddi leaps in the dark" yn barhaus. Pasiwyd y,bill crybwylledig yn y flwyddyn 1828, a dil/nwyd ef yn llwyddianus gan y Catholic Emancipa- tion Bill in 1829." Ar ol hyn, ymdaflodd yn egniol i'r cwestiwn o "Helaethiad yr Etholfraint. Er na pherthynai i'r weinyddiaeth, eto neillduwyd Arglwydd Russell i ddwyn yn mlaen y Reform Bill, yn Mawrth 1831," i sylw Tý- y Cyffredin. Yr oedd St. Stephan wedi ei orlenwi a gwrandawyr, a thraddododd un o'r areithiau mwyaf ys- blenydd, gan arddangos yr anghyfiawnder, y trais, a'r gormes, a'r drygioni cysylltied- ig a'r hen system; a phaentiai gyda lliw- iau dengar a phrydferth y daioni an- nhraethol fuasai yn debyg o ddilyn seliad y "Reform Bill." Ar ol ymdrech galed, pan oedd y wlad yn gynkyrfus i'w gwael- odion, daeth y "Reform Bill" yn un o ddeddfau Prydain yn y flwyddyn 1832. Ymddengys fod ei enwogrwydd wedi cyr- haedd y pwvnt uchaf ar binaclau anrhyd- edd yn yr adeg hon. Ac fel y sylwodd Arglwydd Macaulay, Yr oedd dwy o'r gorchestgampau a enillodd yn ormod mewn un bywyd." Bu wedi hyn yn Brif- weinidog o'r flwyddyn 1846 hyd 1852, ac wedi hyny o 1865 i 1866. Wedi gweithio yn rymus a phenderfyn- ol am flynyddau dros ryddid gwladol a chrefyddol, y mae Iarll Russell wedi gorphen ei yrfa, a'i gorff wedi ei gasglu at ei dadau. Yr oedd y llywodr- aeth am ei anrhydeddu ag angladd cy- hoeddus, a'i gladdu yn Westminster Abbey; ond ymddengys mai ei ddymuniad oedd cael gorphwys yn ymyl ei hynafiaid yn swydd Buckingham. Heddwch i lwch y gwron; nac aflonydded neb ei feddrod; prydferthed anian ei wely a blodau pryd- ferthion; siied yr awelon alargerddi o'i gwmpas, a bydded i angel gwyn o'r Wynfa Wen wylio ei fedd hyd udganiad t5 udgorn treiddgar archangel Duw. Llangaclog. DELTA. [Derbyniodd Gol. y CELT amryw notes oddiwrth Iarll Russell, drwy ei Private Secretary-un yn 1827 i gydnabod derbyniad ardystiad yn erbyn y "Test Laws," ac i erfyn am eu dilead o ddeddf-lyfrau Prydain; un arall i ddiolch am gopi o'i Pleadings for the Vote," ychydig cyn adeg y "Reform Bill" cyntaf. Yr oedd yr Iarll yn gwenu wrth ddarllen geiriau cyntaf y Pleader:—" My Lord,-I am a man, not a very big man, but am of a respectable size, rather bigger than the Prime Minister." Derbyniodd un arall i gydnabod derbyniad "Ymresymiad- au" yn erbyn cynddaredd poethwyllt y rhutliro i Ryfel, y Crimea; a derbyniodd o leiaf ddau eraill i ddiolch am dystiolaethau o ffyddlondeb i orsedd Prydain oddiwrth gyfarfodydd o wein- idogion; ac un i gydnabod cais am ostwng toll cludiad llythyrau. Y mae yn llawen genym fod y newyddiaduron mewn ysbryd mor gynes yn cydymroi i wyngalchu beddrod y gwladgarwr Rbyddfrydig larll Russell.-GoL. ]
YR YSGOL GREFYDDOL.
News
Cite
Share
YR YSGOL GREFYDDOL. Hanes Job a'r Gwersi a ddysgir oddiwrtho. PENOD I. YR wyf gyda dyddordeb a hyfrydwch mawr bob amser yu hoffi darllen a myfyrio ar gymeriadau sydd yn wrthddrychau teilwng o'n sylw, yn enwedig yr hen gewri ag y mae genym hanes am danynt ar ddalenau euraidd yr hen lyfr gwerth- fawr y Beibl; a gwnawn yn y fan hyn yehydig o nodiadau ar fywyd y gwr duwiol Job, sydd a'i enw yn perarogli trwy'r holl lyfr. Diamheu, yn ol tystiolaeth yr ysgrythyr, mai nid dameg yw llyfr Job. Y mae yn ffaith nas gellir ei gwrth- brofi fod y fath ddyn a Job wedi bod; ond nid oes gyda ni yr un sicrwydd pa amser y bu efe byw; y mae dysgedigion yn barnu ei fod yn bodoli cyn amser Moses, sef pan oedd meibion Israel yn ngwlad yr Aifft; a chan nad oes genym yr un dystiolaeth bendant o fewn yr holl lyfr, ofer fyddai i ni geisio profi hyny. Y mae y llyfr drwyddo yn cynwys amryw addysgiadau buddiol a gwerthfawr. Gallwn weled ynddo y fath gredoau a'r fath feddyliau oedd yn ffynu yn mhlith y bobl anghrefyddol yn yr oes h6no; acy mae tystiolaeth yr Ysgrythyr, a ddysgir i ni trwy y proffwyd Ezeciel xiv. 14, yn cadarnhau ei wirionedd, yn nghyda'r hyn a ddysgir i ni gan yr apostol Iago yn y v. 11, ac y mae hyn yn ein dysgu i feddwl yn uchel am ei gynwysiad, a thalu sylw manwl i'r hyn a gynwysir ac a ddysgir ganddo. "Yr oedd gwr yn ngwlad Us a'i enw Job; ac yr oedd y gwr hwnw yn berffaith ac yn uniawn, ac yn ofni Duw, ac yn cilio oddiwrth ddrygioni. Ac iddo y ganwyd saith o feibion, a thair o ferched. A'i olud oedd saith mil o ddefaid, a thair mil o gamelod, a phum' can iau o ychain, a phum' cant o asenod, a llawer iawn o wasanaethyddion; ac yr oedd y gwr hwn yn fwyaf o holl feibion y dwyrain." Gallwn weled yn y fan hyn mai defaid, camelod, ychain, asenod, &o., &c., oedd goludoedd yr amser hwnw, ac nid aur ac arian fel yn bresenol. Yr oedd yn arferiad gan feibion Job i wneuthur gwleddoedd—pob un ar ei ddi- wrnod; a gwahoddent eu tair chwiorydd i ddyfod i fwyta ac i yfed gyda hwynt. A phan ddeuai dyddiau y wledd, yna Job a anfonai ac a'u sant- eiddiai hwynt, ac a offrymai boeth-oflrymau yn ol eu rhifedi hwynt oil. Amcan Job wrth wneud hyn oedd, ymdrechu eu diwygio o'r eyflwr gresyn- us yr oeddynt wedi syrthio iddo:—"Fy meibion, ond odid, a bechasant," meddai, "ac a felldith- iasant Dduw yn eu calonau. Felly y gwnai Job yr holl ddyddiau hyny." Ond Satan a ddaeth, a cheisiodd gan yr Arglwydd estyn ei law, a chyff- wrdd a'r hyn oedd gan Job; ae yna, meddai Satan, efe a'th felldithia dionaen dy wyneb." Gadawodd yr Arglwydd iddo gael ei ddymuniad: "Wele yr hyn oil sydd eiddo ef yn dy law di." Pan oedd meibion Job yn bwyta ac yn yfed gwin yn nky eu brawd hynaf, daeth cenad at Job, ac a ddywedodd wrtho, Yr yehain oedd yn aredig, a'r asenod oedd yn pori gerllaw iddynt: a'r Sab- eaid a ruthrasant, ae a'u dygasant ymaith; y llanciau hefyd a darawsant hwy a min y cleddyf, a mi fy hun yn unig a ddiengais i fynegi i ti." Ac felly y daeth pedwar cenad at Job i fynegi iddo am ei golledion. "Yna y eyfododd Job, ac a rwygodd ei fantell, ac a eilliodd ei ben, ac a syrthiodd i lawr, ac a addolodd; ond yn hyn i gyd, "ni phechodd Job, ac ni roddodd yn ynfyd ddim yn erbyn Duw." A geiriau Job, y gwr wrth fodd calon Duw, yn ngwyneb yr amgylchiad pruddaidd, oeddynt, Yr Arglwydd a roddodd, a'r Arglwydd a ddygodd ymaith; bendigedig fyddo enw yr Arglwydd." Y mae amynedd Job yn esiampl ragorol i Gristionogion yr oes hon- efe a ymostyngodd i ewyllys y Duw mawr-ni ymffrostiodd yn ei gyfoeth a'i ddyrchafiad, ac ni phechodd yn ei ddarostyngiad; efe a wyddai fod Tad yr amddifaid a Barnwr y gweddwon" wedi addaw bod gyda'i bobl mewn chwech a saith o gyfyngderau, a dysgwn ninau ymostwng i drefn y Duw goruchaf yn mhob man a than bob am- gylchiad; a mynwn afael ar grefydd yn ei grym -crefydd a ddeil ei ffordd mewn awr o brofedig- aeth—crefydd wedi ei phlanu yn y galon, a h6no yn grefydd bur a dihalogedig gerbron Duw a'r Tad, ae a baro i ni ddweyd gyda Job mewn awr o brofedigaeth, "Yr Arglwydd a roddodd, a'r Ar- glwydd a ddygodd ymaith: bendigedig fyddo enw yr Arglwydd." J. MORGAN, Cwrn Afon.