Tarian Y Gweithiwr

BEIRUT ADAETH Y TRAETHAWD AR "TYMHOR lEUENCTYD/5 -VN" EISTEDDFOD HEOLFAWR, NELSON, 1902. (Paih:i:I.) Dosbarth II. Gwyneddwr.1Traethawd raaith, llawer rhy faith. Fel cy&nsoddiad y mae yn an- js j 1 a. niwlog. Ma- yn ?.u-dwg fod yr awdwr yn annghyfarw dd a. g -<ML ei feddwl ar b f Gy-'allau g--unrd^yd luaws a hoo- ynfr. \r orgrafF (spelling) t* Dylra gohT? <1 ^il-scl'rodd. \r un gar ar un frav- ck/blg o h)dl ac o, hyd yo beth hoilal annghy- meradv.y uv^wn ysgrlf. Does; dim yn poena darilenv.T .da yn fwy na hyn. Siarad 'a'r' dvnSeuasic ac 'am' y dyn j4¡fIWUC y bydkf yr awi|yr yma, ac nidi troethu ax1 'Dymor leu- esicPi' Credaf mai dyn diibriod yw hwn, rieu ot ieiaf ni cklylai fod yn briod, oblegid y ntieyn garedig iawn am benderfynu fod pob urn sydd. h >b hriodi yn ieuanc, betk by nag fydd ei oedL FfoLrdd aralI yw hon 01 ddweyd, "03 )-d)ch arn: fyn'd yn hen—priodwch." "Mae y cyfansodddad ymai ya un diwiwei iawn. Bydd! yn ofynol i'r awdwr hmT)t dda.r- llen flapper, a darllen traefthodau da, a ckeaao cad gyniad am draethodi, arddull hriodol, a ffuTfiad brawddegati,. ac ynai daw i 0 1x1 a4 ar j.sgrifenw y» ogystal nr udar- II n efntyrch ei feddwl mev.Ti ysr- u Mae dTF3&* & hwn "ed¡ e¡g1, mend our h awd- wr araS. Mootty.- -Wc-ii ysgrifenu ym faith iawn Fe bwaisai ei gryfder yn gyfart.:tl i'w fatSRer, buasai yn draethawd da iawm Yr awdwr ddim wedi meistnjii'r p\mc. Yn f t ddiffygiol 0 ran cyn Rhy bregefchwrod o ran arddull; ac o i;r 1. i.rnt' l' yn aaegiuir ac anystwytiu Mae _> t',ver iawu c wail an grarnadegoil. Y i i.) .r i.majv. a'r pieniyn sydd gaxi; yr ai" dwr h:wn, am daoynit y mesldydia ac yr ysgriieina, ac nil(1 "Tyintor v leuanetyd." Nidi ydyra yn er dkJeail pam y sonia; am 'fEieniyi)dcxl trwyudi er )nid:iiad- blygu yn ddymdodl arddieTchx^ Dywed: rail pethau. da Lawn, ac mevra dull hyncxl effed^hiol; ex esigraifft:—"Ychydig feddyl- iodd. y fami hono- pan: yn goaod ilaw ei baban yn ei mymves. y buasai. y Haw bono ryw ddiwitnod wedi ei throchii yn ei gvvaied hi ei bUil, ac yjT ng\yaued: rhagorolksn y ^fJd:aear, ac yr arinabyddid ef wrth yr enw, Nero Waed- lyd." Mae h.w*ij, )v nghyid a darniau treiJli cyffelyb, yn ddigotn da i fod, yn ddyfyuiajdau or weithJau yr awdwon goreu. NrcE oes àim'neilldu'Ol yn y tract haw I yma meMi fFo-rdd o ragoriaetii- Ond gall ft asmliwr I (Mod. yn d'ratthodwr da. and iddbi ymidktecbva cj.'farfodi a'r diffygron, a mxbvytd, a; chadwi gaif-tyfr wrth ei benelki pan yn ysgnf a gwneydi defnycid cyson o bwo,, Mab 0'1' Nelson:.—Mae hvwn* ytii UIIj dr do.sharth hwn.v heb gym<es-yv5 axuaer feddwl ac ystyrifjd yn bricxiol cyn dsech/reai ysgrlfeiiu. Detrhreua gyda g\\«!yd] gosod- ia.cr hollol dvbangtrirhaid, saf: "( '*<'hf fo# £ y tec.tyn. hwn yuu gcJygui y Pwysig^-yxUi s ddyni iawn draulio bo-reu oe-:r; oodf afflwn ei fod yn gvvneyxi y goisodiadi fewtti sxa naa.5 1'N' yn sicr beth i'w feddwl ac i'w gjredu parked yr hyu olyga y fc-styn'. Trioy mater' ddylai f(fd ei vraitb fsf, ac nidi rtvafMi fiys- b,5I1<\ydld dr hym raae yn gresJu. Maa ar> ryvv o'r cyfansoddiadaau hyn yn, caei e« bat> d-wyo drwy Jodi yT av\»ij vr) r yni <fec;hire« brawddtegan yn baxh-ttzs, drwy dldweyii "CmJaf"; a d:au fod hyn yn codi o didiSFyg yrnarferiadi mewn crfansodicfi bramftfe^awi-' Mae y tr»atha\vd hAvn yn tin maitfij iravm Y mae o rain orgrair (speHing) yn wH tML'r iteni fwyaf' yn¡ y gyfetadieuaet-ht WdcR ys- grifenu meWlJj Cyriiraeg gwedidk-A dd&, and ca ran ardduJi gajlal fod yn Ifaw.r uwt'. gWe,, Mae yt aw^Jwr yn arai^i^arwyii^ a, ehyf an- scdda. Yn IlghJàJÜl .eÎ ysgrif, fit f g't:i.t'" L!„ y mae yu yrrigj-mtiryd a rhoddi' a,r y testyn, "Hyffocdri'a Wemtyiii yr> chi^n, ai ffoirdd," etc., ac oki yw yn brql",Yt dda a gwbl. Yr w~yf bitwii credu y g'jft: vwn i igcts cystal a, hoit A thxarheofy H har^y: rmith. fel rbs-.n^; y bregeth. gyffr't»ihT i, :1' ha.Mesy.rt) ma-Lth, taae y cyfajn.srxfdi.id 7a ca«J ei wanhaat yn ddtirfawr, Maa ajcri>eit syiw cryf a da, tawm gamtiote. Er ertgraifFt':— 'Mae yn anAosibla ddyT> vttieyd uanaixyw beta oh bydd yn* pendêrfynu rsas. g.1il ei wueyd, ofoJ-egid: y rogia wrthi barederfyw.f 10 caw; y fFotfddi i ymdrachu." Dywed iatwer o betha;G da* ond mewri flFo«iid' a. duil tra, ch^S're%iiaL Ond cyian&odtl'hid gvvan ar y cyían. Y mae ■vc'-di tyfu gorroml ac )-n rhy gyliym i f-ml yn gryf. Dy !aj yr a»wdwr ddarllen trxethfxiati; dfa, ac astucMo pa. fadul i ffurRo 'fcrawpfftiegats, ac yiiia bydd PI .MCX o ddbd yngrfa:nGcJ(t;d1\vtv dlai, ac i encll gwabr, efaad- y ten raesaf, cs na fydd: nebl yr* wall ruig e.f.

Dotsbajthi Ill. Dyw T yr *wdwr yn I gywir a phrroidhl: mwrt gyda. rhanu oas dvn yn bedwôif tymhor: Piertyndbd^ leueiylyd, Canol-o^di, a H-en tint; ondl md yw )U ead'w at y pwnc, Tyrnor Ietienctytf/ wrth fyriVii yn mlaen. Ma-e gamdidb amr-ftr. ^all-ais gramadegol, ac; y mae hefyd yn htrr d ♦fifFyg-- ic4 o ran cynlbni; ond ysgrifemi* fiK Jus a chrynot mevra Cymraeg pur a gwna I ymgais w;i,r grcmrofad^vy. Dyiat ofyn iddo'i bun o hyd ,wrth y.-jgrifanu, <rB«tb fw y testy n?" GyfanstuMaJ i«toaa«v un h-eb gyfansoddi' -llawar dr bla.ani yw tt* <x*t! os bydd, iddo ba rhkiir i ddarlleo, a m»."IdM, ac f cptidwn. y dlaw i vraeydE traiethawdl pverth ei afijditM. Cyngh.onvns <4. fel y rhan lwya f t.'r t^'fajasKiriwyr ereiJl" i ffw.t nifer a dL'.u cwiihryt gailungv .Vui '• u>ti»dSo y.j „i' <v.ei synaad cywir ant tHr^^iLawl tla" <).< he'yJ-w nrwyn gaihi ntar>w\ j?&hv ar- ddu!;l i raetitt v foi .dd:a,1 Rhy(liden;h.- This essay b;jj! l»e!eso6 written t in English, cm: "The Seassoaaof Ya»jtt,h/f He dividt5 a Hiai/a life into 3 swdaona, as be rars thern (hut fieriods wrjsAt i^een a more appropxi-'tte fceraa tban SMcttona): I. Fromi batfc to 12 yt-Ae. of a^r ar the ag!e of diacafipSloini (but un&Kihtedfy he ineanit the age of z. From rrr to 22 years) of age. 3. From fcn the? end d: fife. But this is ratiaer an imp&fext division. Between 22 and emfi of ttfM; dhare sfiowld have t-"u nodrrd the. twime in life wfejcb is knaKKrs aj "lataahood. Rfcqpcldepch wastes in geacrf Ifn^nia, fliuve in :.trio, and l^ejty correct iri gzaxram?, fewil f aauity in cL *entWxs* aairf other as to consistency in his. statements; for ins- tance. he says, "A youth's glory is to have a healthy, vigorous bodily frame/' and further on he writes: "A youaig mani who has no religion! cannot speak of glory." Speaking of the Season of Youth he says: "This. is the age when, the law recognizes a youth's existence." Hut I thamk he means, or at least he ought to; mean, his 'responsi- bility,' and not existence, for the law reccg- nize O'Ur exirtence as sooni as we exist. But the great fault with this composition is that the writer has nv.ssedi the subject al- most as the outset. He treats entirely, not on. 'The Season of Youth,' but on that. netted verse. 'Tl'æ glory: of a youth is his streiii What we really have here is a sermon or rather an acldiress on '"Strength," as the glory of youth. The author, I atn sure, from what I can gather through his sayings, is a strong, stupdy young man, and he has a tendency to trooJt with some degree of contempt such slightly-built persons as m-vseif. This composition suffers from re- duai '.a" and is weak in. argument, conse- quenth it does not convince. The author is evidently thoxightfui, but he fails to make himse!! clear. We should! never 00 left in doubt a,s to wihat an author means. Por-, tians of this composition are very good, and some parts of .it seem to me to be worthy of A reat] ygreat and fluent author. It woukj C, take well as an aiddress after repressing it, but as an essay oni "The Season: of Youth," it is not good. Ym^eisydd'.—Nidi yw Ymgeiaytlid wedi meistroli ei. bwnc. er ei fod1 yn ymgodyimu a.c yn gwneyrl cym-g teg amo. Mae: y traethr awd hwn yn dHvyin olion ynidrectu. a, llawer o fecklylgarwch cyn diechreu, ysgrifenu. Traethawdi Had faith, ar gynillu-ni gweddol dda; ond er fotd yr a.wdwr yn colli golwg ar y testyn, ac yn crwydro at hanes dyn ieuanc, a; rhedda, gynghofnian a rhybuddion iddo, a, chsdsiaj ddadunio cymeriad da. Diffyg pen,- af y tra^thawd hwn ydyw ei fod yn wasgarog a thra ^iimherthyina.sol. Fel cyfansoddiad, y mae yn colli me^vm ystwythder ac eglur- der, on*:$wodi ei ysgrifenn mown Cymraeg pur dda, ac o ran gramadegi, heb fod yn ¡ ddiffvgiol Lxwni Y mae yn ddiffygiol iawn mown •atalnofiiau.' Ar al gorphen ysgrifermi, II invy'n meddwl, y xlaeth i gof yr awrlwr fod eisi^eu atalnodau, ac fe aeth yn ei ol a gos- I od1rydid hwynt; air am-can yn mhobm.im, ac aanryw ar ganol brawdd'egau. Credwn y I daw Ymgeisyd'dJ, ond, iddo geisio eto, a bod) yn ynidrechgcT i dtiiarllen a dysgu rheolau i gramadeg, a chyfans'o.i:ldiadi, i wneyd' traeth- odan wn-a gipio gv.-obrwyoaii D'aeth, y cyfa.nsi.»didiad tiv- n i law JI11 rhy <:ldiwe<idar. ond gall yr awdWr gysuro- ei hun a'r ffaith 11..11 ciioiiiodd! y wobr y troi h;wn o ddiffyg pr>*dion<l<rb. EwSrlil.—Cyfansoddiad neb fod yni gryf j hefyd. Y miae wedi ei yisgrifenu yo ystwythi iawn. me\m Cymraeg giviych, ac o ran, ar- I diluii yn weddol gymeradiwiy, and hytracn yn bregethwrol. Mae yr awehwe wedi cyfyngu'r testyn i "BwysigTOydd y tymoT, ar peryglon cysyilti.edig ag ef/yr hyn sydid: ar, unwaith yn gwneyd yr rmdirinri.adi a'r pwnc yn un hanemg iawn. Y mae yn aneglnr mewn manau, ac yn ysgrienu—fel lluaws ereill o'r cyfamoddSvyr—•arferiadau1 yn lie a,rf,erioa Yn y rhan ddiweddaf fe gymer yr .dwr at roddi ychydig .gyfarwyddiadau IT m fforddl 0 gynghorion, ac y mae un o'r cyfryw gyng- h-orioa yn un tra phoryglus. Wrth geisio pwy.sleisio gwerth buch-edd ddia, fe ddywed "Mae yrngadw yn alaoot yn cynyrchu llawer o ddedwyddwch yn y byd hiwn"; ac fe ychwanega. <fa dian na byddl yrngadw yrt allanijd £ yn un.ig) yn un anfantais erbyu, y byd a ddaw." Bydd yn anfanta's o'r mwyaf, oblegid beth yw yr allanoli heb y mewnol ? I, Mae Duw yn darllen gweithredbedd dyn: gan edrych arnynt drwy sefyll tu ol i'r galon, ac ni'l darllen y galo'n gan sefyil tu al i'r gweith- ¡ red:oed,d. Gobeithio nad y\r yr -awchvY yma: -am fod yn Pharisead: nac yn gefnog\\T Phari- t seaeth. Ond os ydyw yn creâu yr hyn a ddywed, mae ei grecla yn sawru a'r hyn sydd yn myn'd i wnteyd Pharisead. Fel cyfan- soddiad. y mae yn rhy grafydd'ol ac Ysgrythi- yrot ei don o lawer (fel ereill yn y gystad- I leuaeth) i fod yn gyfansoddiad da ax diestynJ I iel "Tymhor leuenctyd," Y mae o ran gTamadog, ac orgraff, yn hrnoo gywtir, a chydag ymdrech it ddarllen a medidNvl, ac ychydig bwyll, dylai yr awdvvtr ynlaJ wiraeydj 11.1 wer gweli traetbawd y tro nesaf. Moo yn teilyngu nvobr y tro hwn. Aeifryn.—Dechreua yr awdwr hwn gyda dweyd "Golyga y gair tymor 'Seosoo' ondl dydasai gofio nadi yw 'Sea,son yry ddim cmJdJ y gair Saesnig am tymhor. Nid yw yn un eglurhadi amo i Gymro. Rhanai yr awdwr oes dyn YIlI bediwar cyfnod, ac ntidi oes dim i'w ddweyd yn erbyn y dosraniad. ond gwna yr awdwr i 'Dymhor leuenctyd' gynwys y ddau gyfnod1 cyntaf. Ond un cyfnod yw T ymor leuenctyd, ac nis garll gynwys y cyf- nod cyTiiaf o'r oes. Mae y traethawd yma, wedi ei ysgrifenu yn o-falus a. chrytno iawn; ond nid yw yr awdwr wedii cael syniad cEr am y testyn, nac )-a yn feistrolgar, ac y mac fel yn gaeth iawn, air testyni yn feistr arno ef, yn Heel fodi ef yn feistr ar y testyn. Y maa yndido luaws o Availau gram:aidegal; ar- graff ddiffygiol iawn. Cynllun hytrach yn gyff rellin" ac a ran, arddfull yn rhy yffiddydd!- aniol; ondj y maier awdwr wedi bod In ym- drechtj yn galed a, meddwl llawer, a dywed lawer o bethau da j ond, fel cyfansoddiad,^ nid yw yn gafaelyd o gwbl, a, hyny yn benaf ami nad yw yr a.wdwT wedi cael gweledigaetb egiur parthed y testyn. CrtMlwn y gall, gydag ymdrech a gofal, feistroili rheolau gramadeg, a, chyfansoddiadi, ac ymairferta-ii mewn'gosodi ei feddwl- ar bapyr—wneyd! llawer cryfacb traethawd y tro, nesaf. Nidi aes. (;nfal. wedi e: gymerydgenyf yn y Dos, hwn. i drefrstf y ci7 yn oi en te; e

Dosbarth IV. Daniel.—Traethawd byr iawn, owi i'r pwynt:. yn arbenig yn: y rhan flaenaf. Ar- dduil draethodol dda; Cymraeg gwych iawt1¡ wedi ysgrifenu yn ystwythi ac heb fod yn wata. mewn un ystyr. Mae'n amlwg fod yr awdwr yn. weddbl gyfarwydd aj chyfansodidi ac ys- I grifeniu Cymraeg. Mae yn y cyfanS(Jjí:Mr:aJi:ti ychydig o wall.au grairaadteg^l, ac nidr yw -4 gywir o rUn orgraph. Ond ei ddiffygioo tra wy ■ ai ydynt ddim yn cadw at y pwnc, yn y frr,;JJn olaf yni arbenig. Traetha ax y dyn ieuaae yn Nhymor leuenctyd., ac old v TymhiX ei hun Y mae hefyd, llawef rhy fyr. Gallasai hwn fod wedi gwneyd yn' llawer rhagorach pe wedi astudio- ei pwnc yn dda cyn dechreu ysgrifenu. Ond, y mae yna 1 arnryw ragoriaethau yn perthyn, iddo fel y mae. Kid Mabon,- Tra,ethawd clir a, chryf air T pwnc, ac heb fod yn faàth-heb fod, mor j faith ag y mae ei gynllun! yn galw, Sylwa | ar Dymor Ieuenctydi mewn tair agwedd'. Yn I ei fanteision, beryglon a'i ^dyUmwadau. Mae ynddoi ychydig wali.au gramadegol, a gwnaj y camgymeriarl-fel ereill o'r cyiaosodkiwyr I —o gytléithu 'habits' yn 'ymarferion,' yn He i 'a,rferion.' Dylasai wybodi mai "exercises' j yw 'ymarferion.' Mae puido h\l rach, gor- | mod o Seisnig mewn dyfyniadau, a byddai y traethavrd yn gryfach pe byddai ynddb lad 0 ddyfyniadau. Mae yr awdwr wedi medldw ) wl a, pbarotoi yn dela cyn dechreu ysgrifenu, I •ac yn ymdrin a'r mater gyda delieiurwydd, oedi v mae, yn bradychu llawer o frys ac es- geulusdra ar ol dechremi ysgrifenu. Gall- j asai wneyct Uawer gwell traethaw"di pe dewis- j ai, ond y mae yn draethawd clir a cbryf, ac j ynddo laAver o ragoriaethau; ac yn y gystacb j leuaeth y mae yn tra. rhagori ar y lleill. "Nitd Mabon" yw y goreu. Yreiddoch, ar air a. chydwybodi Penuel, Nelson, John Jenkins. Nadoiig:, 1902.

•:#:—■—■—• PREG'ETHAU rru WERIN. II. "Anniweirdeb.—Exodus xx.. 14. Kid wyf yn tybio fod y merchedi, i ha. rai yr ydivM" yn pregethu y bregeth, hon, i gyd yn gwybod ystyr y gair "anniweirdeb." Golyga droseddiad o'r seithfed gcrchymv a. Dieu gydathrach; rhwng mab a. merch cyn myned i'r ystad briadasai. Ni chlvwais nernawrr dtÚm erioed o'r pwlpud ar y mater. Rhaid addef ei fod ynl bwnc cynil i'w dirin mown, cynulliad cymysg 0, wyr a g\vrag€xl!dl Ondi nid yw dystawrwyd'd y pwlpud yn brawf nad yw y pechodi yn, loii; ytu wir, mae yn rhemp mewn rhai ardaloeddi yn Nghymru heddyw, ac nis gall fod yn aaaddias i'r "Dar- ian" i geisio cysgodi ychydig ar gymeriad moesol gene:th,od! "Hen WSad y Menyg I GAvynion." Mewn un gymd'ogaelh wledig perffaith adinabydidus i mi, Mr Gol., nid oes n:ema,wr fetch ieuanc nadi yw yn cael ei goddiweddyd ar, y bSJi hwn. Nid dywedyd yr Wyten. fod yn warthnod "cenedlaethoi," eithr ei fed yn warthnod mierched un gym- ydOgaetli wiedig neillduoL Pe buaasi leuan Gwynedd yn fy w heddyw, (coffa da. ami danoi). nis gallasai efe ,amddi £ Fyn marched yr ardal grybwylledig yn ngwyneb y cyhuddi- iadi a, adewir wrth eu dnvs. M ae aaimweir- doowedii parhau mor faith fel atbenj g y g) mdogaeth, fel mae ei fodblaeth wedi darfod; cael ei gyfrif yn ddrwg. Dyna'r gwir am fexched o bob safle—moiwynkm; a merched yl ffermiwyr ac eireill. Paham na fyddai y pwlpud yn galw s) Jw at y Ilygrcdig- aeth? Credwn y gellid gwj^eyd hyny *heb didolurio lledneisrwydd neb, ac y dylai rhieni, ac arweinwyr crefyddol gj-nghori y genethod yn ddifrifoL Ferched anwyl, oni wnewch chwi gofio mai eich hardidweh yw eicb, camp- au? Erlyniai airn-och ystyried fod eich baru- n,i weir deb yn— i. Yn gam a chwi eich bunain. Unwaithi y tripia merch, nilis gall byth wedytn fod1 yr hynf a. fui; cyll ei safle yn marn pobl am dani, a danystri-a ei rhagolygoni am. y dyfodol. UUawenydd pob merch ieuanc yw, cael dewis. ar ei llaw," onid mae'r ferch brofodd ei human yn anniwair mill ai yn cael ei gadael ar ol, neru: yni caei eri gorfodii i gainer- yd 'rhyiwun.' Ac nid: oes amheuaeth nad oes llawer merch oddiiweddwyd ar y bai hwn. hebla w colli safle gymdeithasol, wedi dwyn eIfen o annghysur i mewtni i'w chartref tra b'o byw. Chwi famau, gosodv^ch y mateir Itolbbwysig hwn1 yn y goleu yma o flaen eich genethod. Eto, ÓTylai mcrched anniwair gofio eu bod, yn gwneyd— 2. Cam ag ereill. Mae d/n wrth syrthio i'r llaidu heblaw d'wyn'.o ei dd illadi ei hurt, yrt 1 spiasho y peth budr ar ddillad pobl ereill. A phan) lithra gwyryf ieuanc, anafa ei hum ( a. mwy na hyny, gofidia ei irhieni, diug wrid i wyneb ei phefthynasau, a gwna, ea rhan i dynu i lawr gymeriad moesol ardal gyfan. Tybiaf y byddai meddu l yni amlach am hyn yn atalfa i ferched gymeryd eu llithia. 3. Cam a chenedl gyfan. Nid wyf yni dweyd fod y Cymru yn ddfifai, a "dieil I"Al chymham ö, chenedloedid ereill; ondi par ham y gadewir y cyhuddiiad wrth ein drws—1 "cenedl ana waif*—-os nad oes rhyw sail iddo? Dvwedaf eto fod merched yr ardal neillduol syd<! o flaen iy meddwl yn: goisod sylfaen safad,vvy i'r cyhuddiad erchyJl i'n her- byn fel cenedl. Nemaiwr i ferch vn mVDied i'r ystad'1 briodasol fel y dylai! Meddylior mor ddinystriol yw peth felly i fc^esau ereill. Fe dderbynia pob cenedilaeth. ei nodwedid moesol i fesur mawr odkliiwrth y mamau afi magodd. Lie y collir parch i ddhveirdeb 1 yn y merched ieuainc, ofer dysgwyl moesol- deb uchel yn eu hiliogaeth. Dywed haniesiaeth, fod rhai aIr hen gen.ed!- oiedd yn gossod pwysigrwydd! ne:iHduol ax ddiweircleb. Dysga y Beibl m fod: Duw yn dlamgos yr a,nfodd,lon,rwydd mwy-af i'r pechr odi o odineb; ac ymdd!engys y cosbid ofi herwydd a naa,rwolaeth y n mhlith yr Iudde,W'- on. Yn ol cyfraith Moses yr oedd y godin- ebwr a'r odilnebwraig i'w rhoddi i farwol- u aeth. Ymdidengys fodi yr Iudidierwoni yn ami-, ser Crist yn I'abyddio a, meini, am y pechod. Yn mhlith yr Assyriaid) a'r Caildeaidi. cosbid godiinebwyr trwy dori eu trwynau ymaith. ig m B'eth byddai y gosb. bono mewn jgnym, yni hed^lyw..gynifer o -erched fyddai >" ombell. i blwyf heb adduriT penal en c -.ivbau? fecMyliedi .neb rcai fy anican yw di,fen.wi y rhvw deg yn gyffrediinol drwy Wal"a Wen. O na, clim, 0"11 fath, oindi ceisio "■^•anu'ar fed.dyj.iau merched! ardal: deneu e. r-1 ivblogaeth fod anntweirdeb yn bechod -Y:1: hechod yn erbyn Duw, mai nid dieuog /Vi'hto Ef y saw1 a dblfo! y seithfed gorch- .n ymyn; ei fod: yn gam a hwynt eu hunain, ac yt n-, ag ereill. Os syrthiacUygaid rhieni ac a.rwci.nwyr yr eglwys ar y Uineliau hym, diy- minnir amyntgario y genadwrti yn mhellach. "Lief Un yn Lkrfadn."

I it The Difference to You I H between the cost of pure soap *.„ -x H ft and common soap is fractional n, i i -a cake a shade ) ■ blggfer — a farthing ((^\ « ?/ B .1 cheaper; but that ;r B E difference makes I K M ail the difference A H P to your health, to K R "DON'T LET WBfflPlvVv', S THAT DIFFERENCE jF J. 1 TESVIPT YOU. It's a fraud- More profit to some- J| ^m\( ■ S body, less value to you. < mjk f 1 \j r> I B km 6/ is all jiamm* f ''ft| 1 pure soap..MimrMmA' Ml™ 18 No need to rub away the ljj jM9 M '|| K linen, or wear ] iMiljlU I m smelling of STALE u — M GREASES. 1 d uability. "DON'T LET WBfflPlvVv', S THAT DIFFERENCE jF J. 1 TESVIPT YOU. It's a fraud- More profit to some- J| ^m\( ■ S body, less value to you. < mjk f 1 \j r> I B km 6/ is all jiamm* f ''ft| 1 pure soap..MimrMmA' Ml™ 18 No need to rub away the ljj jM9 M '|| K linen, or wear ] iMiljlU I m smelling of STALE u — M GREASES. 1 I Stiniigk Soap 'mUttm I g is simple. Rub it well on ^Ijjjjm B m the clothes, let them soak, ^WMn K H rinse them out, they will be MMj/jMhm B H sweet, clean, and pure. ? I NO RUBBING! NO BOILING! I 1 LEVER BROTHERS, Ltd., PORT SUNLIGHT, CHESHIRE. 8 GLYN-NEDD. Cynahodd; Eghn'si Ymneiillduod y ll^i uchod eu Cytnw. a Ganu Undieboi dyddJ LIua, loaawr sed. Diwrnod mawr yn y cwm yw diwmod! y Gymanfa—daiwmod ag y mae o ddisgwy4iad am druno,. pryd y mae y ffin enwadol yn cael ei thynu i lawT, a'r hall enwadau yn ymuno a'u gilydd i ganu mawl i Dduw. Felly yr oedd yl diwrnod; hwn; nid oedd son am Annibynwr, Methodist, na Baptist, ondi 'pa.wb yn un' yn moll 'r Oen a'u can, am Gaifari.1 Hon ydyw y bedwaredd-ar-ddeg oddiar ei chychwyniad, tru mawr yw y lies sydd wedi deilliaw i'r gwa- ThallOl eglwysi oddiwrth y sefydliad bendi- gedig hWTI. Os ydyw y dafllenydd. am gael syniad: or hyn! y mae y gymanfa wedi ei wneyd yns y lie, deuedJ yma pan y bydid cyf- arfodyddi pregethu yn cael eu cynaJ yn un or capelai, a. sjcr w y d'aw i'r pendterfyniad fodi camiadaeth: y cysegr wedi cyrhaedd tir uchel yn y He—tupyni yn wahanol i'r hyn, oedd bymtheg mlynedd: pi ol i'r Gyman- fa Ganu yn unig y mae hyn iw briodoli; y mae prif ainveinyddiion perthynol i'r tri enwad wedi bod yn ei barwain Yr arwein- ydd, eicni ydoedd Mr T. J. Hughes, F.T.S.C., un o blant y lie, yr hwn, sydd wedi cyrhaedd, nod1 uchel yn y byd cerdidorol, ac yn gyflym ddyfod i sylw. Ychydig oedd ef yn feddwl pan sefydlwyd; y gymanfa, y byddai ryw ddvdd yn ei harwain ei hunari Teimla, yn brvdieus iawn, rhag iddo ef fod yn erbyn Hwyddiarat y gymianfa, oblegid dyma yr un gyntaf iddo; ac yr oeddl yn medd1- wl am y cewri oedd wedi. bod 0'1, flaen yn peri pryder nid: bychan iddo. Ondi yr oedd y pndi-r wedi ei symud yn llwyr cym fod! y Gymanfa dro-sodld; prof odd ei hun yn feistr arei waith. Cafwyd ganddo. awgrymiiadiau a. sylwad.au ag sydd yn. werth en cofiof. Nod- iwedd arbenig: yntddb ydyw ei fedr i ddeall yr emynau, a'r pwvs a roddai ar i'r cantorion i feddwl y,r hya oeddent yn ganiu. Creda^ nad ellir rhoddi mawl yn bniodol heb' ddeall yr hyn sydd yn y penilliorn. Yr oed:d y modd y darllenai yr emynau, ac yni eu, hegluro yn rheddii ryw ysbrydiiaeth. i'r cantorion. Haedda'r pwyllgor, ganmoliaeth ami roddli cychwvniad iddu gartref. "Nidi oes, anrhyl- edd i brophwyd yn ei wladi ei hun," meddiaa r Gair. Ond dvwed! un o',r HyiwydidkMH: "V mae Glyn-nedd wedi tori y record wTth) ddewis Mr Hughes yni arYrrinydd y Gynxanf- fa." Yr anrhydeddi uchaf a ailent oS:cJId\, larno; Da, ge-raym ddeall ei fod! i arwain! cymanifa- mown tref boblog yn fuan. Ar- wiainydd: y cyfarfodydd rhagbaratoawl eleni j oedd Mr William Morgan, yr hwn a, lafur-1 ionJd yn ddiflixx)' ar hyd y tymhor (yn cael t ei gytnorthiwyo gan Mr Rees Willi a,m,s), er cael y canu i r fath safle o berffeiithrwydd a:g yr ydoedd. Gwasanaethwyd wrth vr j offerynaui gan Mr W. Rhys Thorburn a Miss M. J. Thomas.' Llywyddwyd yn y gwahan- ol gyfarfodiydd gan Mri. E. Bevan, Cwm- j gwrach E. J. Hopkins, a J. D. Da vies. Y j buddugol ar y diom^ gystadleuol oedd Mr j Morgan; Rowlands. 'Er fod yr hini yn an- ffafriol drwy y dydd, cafwydi cynulliadau llu- osog iawn. Yr oeddi y ca,pel yn orlawn yn nghyfarfod yn hwjT. Caiwyd cymanfa, air- ddercliog yn mhob ysityr ac Y sbrydi Duw I i'w dieumlo yn mhob un o'r cyfarfodydd. Yr Ysg^ifenydd I

Mona)h. Cyflwyno anrhegion .i Mr Roger Rogers ari briod. Meddyliodd Cyfutndieb Methodi- istiadi Dosbarth Hirwaulli am anrhyxfeddfui Mr Rogers fel un 6 ffyddiloniaidi y cyich, aim) flynyddau lawer. Penderfynwyd1 fod hyny i fod mewn cyflwyno darluna.au o Mr Rogers a/i briod j a; nos Fercher, y 14 o Ionawr, gwnaed hyny miewn, cyfarfod. cyhoeddus, 01 dan lywyddiaeth y, Parch. H. T. Stephen, Carmel. Yr oedd cynulliad da wedi dad at eu gilydd. Anerchwyd y cyfarfodi gan wein- idogion a blaenoriaid Dosbarth Hirwaun, y rhai oeddynt yn bresenol, a, cliaii weinndog- ion: lleol y Lhrvdcaed. CvflwyTOyyd1 An, erchiad1 hardd i Mr Rogers, aY,j. diarluniau iddoef a Mrs. Rogers, a chydaid o aur i Mr Rogers. Yr oedd y cyfundeb yni anrhyd- eddu ei hun) wrth anrhydeddu Mr Roger Rogers. Cafwyd cyfarfod! tra ddiyddorol.

Marwolaeth Mr David Jones, Horeb Terrace. Gorphenodid ua a gymeriadau mwyaf j amlwg y Llwydicoed, ei yrfa, ddaearoil yn gynar ddfyddl lau, y Isfed o Ionawr. C'af- odd gystudd bl'in am fisoeidd gwnaeth bob ymdrech am well-had, o-ndi nid oedd. gwella, i fodi., Daeth, y diwedd1 yr adeg a, nod^wyd, Gadawodd weddw yni unig direi ol, a, dau 0 feibion a diwy o ferched, i alaru eu coilled. Yr oedd?yn b,riodi gofalus a thadi tyner, yn faiwr ei ofal am e] deulu. BO'edi yr Ar- glwydd yn, nodded i'w weddw unig. zI,

-— :o | marwolaeth ARGLWYDD i PIRBRIGHT. Dyddl Gwener,, ou iarw Arglwydd Pir- bright, a: adinabydd'jdi gyinitl wrth yr enw Baf wn die Worms, yr bwmi a fu: yn aelod' o Dy'r 1 Cyff reclini am: flynyddau. Cymierodldl -ddydil1,- ordieb airbenig yn y goheb ialethall rhvng- •vvladWriaetho,! yn n.glyn) a tholl: y siwigr.

• :o: NEWID, DEDFRYD. Brysnetges o Nice a, fyniega fod y dd( ,i- fryd o farwolaeth a basuvydi ar y llofrudd Vidatl wedi, cael ei ii uni o benyd-was^- anaeth am ei, oiest Pan mrated hyn yn hys- bys iddlo dierbynaoddi y niewydkl yn ho1] 0] ddidaro. I

RHYBUDD LLOFRUDD. Dienyddwydi dyn. ped'air ar huga-ini oed", dr enw Bouche, am lofruddlio dynes oecl," ranus. Ymddengys ddarfod iV troseddwr pan; ddeffrowyd ef saith o'r gloch ymddwya yn bur wrol. D^^ed-ai ed fod wedi disgwyil ei diynged, gan l u: 1 oil y carchanr wedi dbrl aAx-),a:llv!fu,,ei,law:. pan ddiaiPith at y diienyddt- le, gofynodd; am ganiatad'i asnerch y d'orf, ac mewn Uais mwyn d'ywedai niai buasai yn ei safle bresenol pe buasai weci dilyn; yt addysg a gafodd yni ei ieueoctydi.

:t>: —i dienyddio DYNES. Cafodd Mary Daly, yr hon a fu yn fodd- -ion i berswadio y Llofnidd TayJcr, a. ddieiv ydlcliiwydJ ddlau ddydd yn flaenorol, i lofTuddi.. io ei gvvr yn Clonbrook, ynt misi Mebetfin di- weddiaf» ei dieitydkli-o yni Ngharchar Tulla- more, ddydd (jwenier.

Treatment of Hernia. odge's Patent Trusses for J the Belief and Cure of Hernia. 1 The Lancet, October 3rd, 1885, ^ays "It is comfortable, adapts |f itself readily to the movements ot the body, and is very effective 1 improvement of Trasses, for the treatment of various kinds of Hernia, following the principles laid down by Proffesor Wood, of King's College Hospiital. PARTICULARS.—HODGES & GO80, College Street, Chelsea T.t\ 1:1 on, w The South Wales Coalfield; ITS GEOLOGY AND MINES, New Book. Highly Praised, Illustrated, 206 Pages. Cloth Binding, Free by Post, 5s. 4d., from the Author- HENRY DAVIES, Avenue, Powtyjp^t*