Tarian Y Gweithiwr

AMRYWION. Dywcd Mr Bell, A.S., ysgrifenydd Cym. deithas Gwasanaethyddion y Rheilffordd, nad yw y dyfarniad diweddaf yn achos. y Taff Vale yn rhoddi unrhyw wrbodaeth beth sydd yn gyfreithlon neu yn annghyf- reithlon. Y mae yr achos wedi costio i'r amddiflPynwyr 10,000 o bunau. Rhoddodd Tywysoges Cymru enedig- aeth ar fab yr wythnos ddiweddaf. Dydd Sul diweddaf, deuwyd o hyd i gorff dyn mewn ailt o goed yn agos i Lanharrar. Yr oedd y cnawd wedi cael ei fwyta ymaith. Am y cyfnod o'r Swyddyn yr oedd tym- heredd hin wythnos y Nadolig yn gym- harol fwyn. -0:-

Abertridwr. Yn ddiweddar, unwyd mewn glan briodas yn Swyddfa y Cofrestrydd, Pontypridd, Mr Henry Williams, a Miss Bronwen Willianis-y ddau o Abertridwr. Yn swyddfa y cofrestrydd Fe ddaliwyd eto un, Gan un o ferched Gwalia— Un hardd a theg ei 11 un Hir oes a fyddo i chwi fra'n teithio yn y bfrd Y nefoedd a'ch bendithio I Yn mhobpeth mwy o hyd. Mae Harri wedi rhodio Am flwyddi wrtho'i hun Ond serch a chariad Bronwen A'i gwnaeth e'n fwy o ddyn Pob llwydd i chwi gyd-dynu V w fy nymuniad i, I rodio llwybrau Iesu Nes cyrhaedd Salem fry. Abertridwr. CYMKO BRITH.

Cwmafon. Mr GOL.— Diau y caniatewch i mi yr l. wythnos hon gael corigl'o'r DAR IAN i groniclo dygwyddiadau y Gwyliau. Derbyniol dros ben oedd y newyddion ymddangosodd yn eich newyddiadur yr wythnos ddiv^cddaf am y dyfodol dysglaer sydd o flaen yr hen Gwm anwyl hwn; a prysured y dydd pan y cawn welcd gTo.wyi Cwmafon..yn cael He gartref eto yn He eti bod yn gorfod a^faelu I; V"m''¡,V} | dywydd. | Ond nid mewn ystyr weithfaoi yn unig rrae y Cwm yn d'od i sylw y dyddiau hyn. Gwn y llawenycha canoedd o hen ardalwyr y lie, y rhai sydd ar wasgar ym mhob man, glywed am fuddugoliaelh Cor Meibion Cwmafon yn Aberdar y Boxing Day. Cur- odd bedwar o bartion, sef Aberaman, Aberdar, Treherbert, a Sciwen. Mae enill ^30, a churo partion o safle y rhai hyn, yn siarad yn uchel am ei deilyngdod, ac hefyd am allu yr arweinydd ieuanc, sef Mr Tom George. Fe ddarfu i ni broff ivydo tua blwyddyn yn ol fod dyfodol dysglaer o f aen y cyfaill ieuanc hwn. Mab ydyw i'r Jiweddar Daniel George, Woodland Row, yr hwn o gyfarfyddodd a'i ddiwedd yn nglofa Cwmafon, rhyw 23 mlynedd yn ol, ^an adael gweddw a phump o blant ar ei ol-tri bachgen, a dwy ferch, a'r ieuangaf o'r rhai hyn ydyw Tommy. Rhyw wyth mlynedd yn ol, os wyf yn cofio yn iawn, wele eu mam drachefn yn gadael y fuchedd hon, gan adael pump o blant i drugaredd r, u 0 yr Arglwydd. Ond y mae yn dda genyf ally dweyd fod yr Ajglwydd wedi bod yn unol a'i addewid iddynt, ac nid oes parch- jsach na dedwyddach teulu yn Nghwmafon, ac yn esiampl i lawer o deuluoedd sydd yn feddianol ar dad a mam. 'Does dim yn well genyf na dymuno rhwyddideb mawr i'r "yfaill ieuanc Tommy George i ddringo yn uwch ar hyd risiau dyrchafiad. Mae yh bleser genyf hefyd gofnodi llvvyddiant cyfaill arall o Cwmafon yn Eis- teddfod Treforris, sef Mr D. J. Afan Thomas, ar ei waith yn enill mewn cangen arall o gerddoriaeth, sef cyfansoddi ton gynulleidfaol. Curodd amryw o gystadleu- wyr, a chafodd ganmoiiaeth uchel gan Mr Colieridge Taylor, Llundain. 4 Well done ,b wir. Naturiol ydyw gofyn, Beth fydd y bachgen hwn ? R. M.

MODDION NATURIOL a phuredydd y gwaed yw Seigel's Syrup, wedi ei wneyd o ffrwythau, gwreiddiau, a Uysiau. Gwellha ddiffyg treuliad, a rheoleiddia'r coluddion, glanha'r afu, rhwyddha'r treuliad, a rhydd fywyd i bob rhan o'r cyfansoddiad. Seigel's -C r Syrup Mewn llw difrifol o flaen Twrnai, ar Fawrth 24, 1902, cyfeiria MrWm Taylor, 15, Hanover St., Haverstock Hill, atym- osodiad hirbarhaol gafodd gan ddiffyg treuliad, oddiwrth yr 11 hwn y gwellhawyd ef ganMother Seigel's Syrup, a d) wed 41 Yr oedd hyn dair blynedd yn ol, ac yr wyf yn credu yn gadarn fod fy iechyd da presenol i'w dadogi i'r ffaith fy mod yn cymeryd Seigel's Syrup yn awr ac eil- waith, ac helpa y treuliad a rheoleiddia fy nghyfansoddiad. Nis gallaf fodoli hebdda." I'R HEN A'R IEUANC

CALENIG YR AWEN I E. THOMAS, Ysw. (Cochfarf). Maer Caerdydd. Cywir a da yw Maer Caerdydd,—a dyn Pwyllog, doeth, llawn crefydd Bardd yw o ddawn beirdd ei ddydd, A mawrygol Gymreigydd. Yr ucha'n ei barch o neb yw-Cochfarf, Ca wychfyd digyfryw Yn Nghaerdydd tra bydd ef byw Didwy!l brif ynad ydyw Eleni'r dref ddaw'n lanach-ei Sodom Arswydus ,khw'n burach Y Maer fyn Oomora fach I'w seiliau yn foesoiach. Cochfarf a darfa derfysg--trueiniaid Estronol, byr addysg A didor trwy'i dymhor dysg I fasweddwyr foes-addysg. Ymherawdwr fel Maer ydyw—a'i drem Vn iladd drwg ac ystryw Vc os saer oedd, cu Syr yw 0 lywodraeth ddiledryw! Pobmwyniant, llwyddiant, a lies—i'n cyf- ^c hefyd i'r Faeres; iaiil, Ac oesol boed Dwyfol des I'n cu barddw) eh Bencerddes. 2, Gorse Lane, H. GWERFYL JAMES. Abertawe, Nadolig, 1902.

44 YR HAF." Alia GOL.,—Dechreuodd D.M. ei lythyr diweddaf gyda thri phen fel pregethwr, a pham lai, g':n fod y diafol ei hun yn pre- gethu ar brydiau ? Cymeraf y penau yn ei drefn el hun 1. 4 Na wyddwn iddo ef gyfranu rhan o'r wobr am y traethawd.' Gwyddwn o'r goreu, ac mai y rhan leiaf oedd hono, ac nad oedd hyny yn rhoddi hawi iddo enwi y wobr ar ei enw ei hun, .c yn rhoddi hawl iddo i ddweyd ar esgynlawr yr Eisteddfod fod y traethodau yn deilwng o'r wobr, a dweyd mewn llythyr ataf fi nad oeddent yn deilwng, ond ei fod yn dyfarnu y wobr iddynt yn hytrach' na chael trafferth gyda hwy eilwaith. Pe cawsai y bechgyn hyn flwyddyn at-all, buasentyu werth eu gwobr- wyo, a chawsem nioau draethodau gwerth eu cyhoeddi. Beth am y consistency' hyn, j ?afydd ? 2. Yr wyf yn tystio gerbron Duw a dynion na wyddwn fod gweinidog y Bed- yddwyr yn cystadlu.' Na wyddech. Pwy ddywedodd eich bod yn gwybod ? Ond fe wyr Duw a dynion i chwi geisio cael allan gan un o'r pwyllgor os oedd i fewn, a chwi a gawsoch wybod fod byny yn debyg. Yna darfu i chwi ranu y wobr rhwng dau, tra yr oeddech wedi dweyd wrth ysgrifenydd yr Eisteddfod o fewn Jlai nag awr cyn hyny eich bod yn rhanu y wobr rhwng y tri. 3. 4 Nad oeddech wedi cael curfa gau y gweinidog hwnw.' Beth am y ddadl t'pAvr fu rhyngoch a'r gweinidog mvnw a'r Parci. j Spinther James, pryd yr oeddech wedi In y/ olaf sir hanes dechreuad y r- Rhymni'? Rhaid eich bod wedí dvrysu cyn y gailasecb wadu hyn. 4. 4 Fod tad Mr Eleozer Jones wedi anfon at Hughes a'i Fab i brynu yr 4 Haf.' Yr ydych o'r diwedd yn gwadu byn, drwy ddweyd eich bod yn 4 aniheus' a oedd Hughes a'i Fab yn argraffu cerddoriaeth yn 1861, ac y gellwch gasglu oddiwrth rhyw ohebiaeth nad oedd 4 casglu' yw sylfaen eich holl ddadl. Yr hyn ddywed tystion Rhymni yw i Hughes a'i Fab wrth- od prynu yr I Haf.' Felly, beth sydd yn 4 hyny yn annghyson a'r ffaith i dystion Rhymni anfon atynt hwy fel firms ereill ? Paham y gofynwch i mi i drafferthu cael allan yr hyn nad yw yn profi dim ? 5. 4 Dr Denning yn chwareu yr H y Castle Vaults.' Beth sydd ynh nyete ynanughyson a thystion Rhymni, taD -a bod yn profi fodyr H af mewn manuscript gyda G.G. yn myned o Rhymni. 6. 4 Y Twnel a'r Tramroad,' &c. Rhyng- och a r cystadleuwyr am danynt. Gan i chwi gael rhoddi eich hochr eich hun ger bron darllenwyr y DARIAN, YR wyf yn sicr y bydd i MR Go! yn uool a'i degweh arferol, ganiatau i'r cystadleuwyr wneyd yr un peth. 7. 4 Eangder gwybodaeth Twynog ar y mater.' Dyna y ganfed waith i D.M. geisib gan ddarllenwyr y DARIAN i gredu mai fi sydd yn bersonol yn dadleu mai yn Rhymni y cyfansoddwyd yr Haf,' a minan 1 wedi dweyd drosodd a throsodd nad wyf yn honi gwybod hyny fy hun, eithryn unig wedi ymgyrneryd a gosod tystiolaethau f tystion Rhymni gerbron darilenwyr y DARIAN. Yr oeddwn yn mhell o Rhymni pan oedd G.G. yma yn cyfansoddi yr' Haf,' a'i gyfeillion gydag ef yn ei chanu pan oedd yn ei chyfansoddi. D'l. y waith y bum i yn ysgwyd Haw a G G. erioed. Gwnaeth y diweddar Caradog i mi fyned i fewn i d;farn yn Aberdar unwaith i ysgwyd Haw a G.G. Ysgydwais law ag ef yn wresog ar gyfrif ei athrylith. Pan gefais gylfeusdra, gofynais iddo am roddi y cwrw i fyny, a dyfod yn ddirwestwr. Adrodd. is iddo eiriau canig ddirwestol o'i eiddo. Wylodd yntau yn hidl. Ooilais inau ddeigr n o gydymdeimlad fig ef, ond, methais ei g ei allan, er addaw ei gymeryd adref. Yn mhen tipyn wed yn, cyfarfyddais ag ef ar yr heol gerllaw siop y diweddar ddirwest- wr pybyr, Mr Abraham Mason. Gwnes fy ngoreu i'w gael i ardystio o flaen Vi r k Mason. Dywedat fod arno eisieu gweled r Caradog, ac y denai allan yn y fynbid gyda ] mi Ond er i mi ddysgwyl yn hir, ni < ddaeth alian, ac i mi yno y mae o hyd. Gofynodd i mi y ddau dro am eiriau i gyf-l 1 ansoddi miwsig. Ond yr oeddwn yn fwy awyddus am ^neyd dyn fobr o hono na gwneyd geiriau iddo. Dyna fy holl ym- wneyd yn bersonol ag ef, ac nid wyf wedi honi gwybod dim arall, eithr yn unig gosod tystiolaethau cerddorion Rhymni gerbron, a cheisio cael chwareu teg iddynt ar law y I twyll-ymresymwr D.M. 8. 4 Mai yn 1862 y cyfansoddwyd y ge r- iau.' Na, nid ydych wedi profi hyny hyd yn hyn, eithr ceisio tynu casgliad disail, yr hyn yw arguments 4 dail bysedd y cwn' (chwedl D.M.) 9. 4 Y Llythyr.' Na, rid oes y fath lyth- yr. mewn bod fel y daeth allan. Mae yn rhy debyg i'r scheme i gael awdl Gwlad Gwent' yn ol oddiwrth y beirniad cyn yr Eisteddfod, wedi methu cael y gadair i iddi. 10. 4 Yr anwiredd noethlymyn.' 4 Lleidr ddywed Ifeidr gyntaf,' a chelwyddwr ddy- wed celwyddwr gyntaf. Aeth v celwyddau oil yn ol i D.M. hyd yn hyn We!, beth am hwn ? Salwed y darl'enydd ar y pen hwn yn llythyr diweddaf D.M. Dywed ef mai au-wiredd oedd i mi ysgrifenu Awst 21ain, fod dadl frwd rhyngddo a rhai o'r Rhymniaid yn nghylch lie y cyfansod Iwyd yr 4 Haf,' ac mai anwiredd noethlymyn oedd i mi roi yr enwau yn y rhif luosog, gan na fu yn dadleu a neb ond a mi! Pe buaswn yn gwneyd cam a rhif yr enwau, aid yw yn ddigon i D.M. i geisio tori fy nghymeriad fel dyn getrwir. Ond y gwir yw, nid fi oedd yn dad'eu ag ef, end hen gyfeillion Gwilym Gwent. Nid oeddwn i yn gwneyd dim ond ysgrifenu eu tydtiol- aethau i Gaerdydd, i geisio rhwystro D.M. i fyned yn mlaen yn ei anwybodaeth, Mi ofalais ddweyd wrtho mai nid fy eiddo i oedd y profion. 11. 'Meindied pawb ei fusnes ei hun.' Chwi, D.M. ymyrodd a mi gyntaf gyda'ch heirniadaeth o'ch llythyrau cyfrinachol, a hyny pan oeddwn yn trigo mewn hedd wch a thangnefedd, ac yr ydych fyth er hyny yn fy humbugio 12. 4Cysondeb Twynog yn rhoi gair can- moliaethus i D.M. dro yn o! Do, bum yn credu yn hir ynoch, ac anhawdd a blin oedd genyf newid fy marn. Ond wedi cael j sicrwydd am danoch yn ceisio cael allan pwy oedd i fewn ar y traethawd cyn rhoi y feirniadaeth, a gweled yn egiur eich scheme gydag Awdl 4 Gwlad Gwent,' a'ch twyll- ( ymresymu yn y llythyrau hyn i wneyd dyn geirwir yn gelwyddog, yr wyf yn honi fy mod wedi cael achos i newid fy marn am danoch yn hollol ac am byth. TWYNOG.

MER TIiYR TYDFIL. Marwolaeth a Chladdedigaeth. Fel y nodwyd yn fiaenorol, bu farw Mrs Hannah Evans, gweddw y diweddar Hywel Moiganwg, yn nhy ei merch yn Nghaerdydd, a ohrvdnawn dydd Mercher, Rhagfyr 3edd, 1902, claddwyd ei gweddillion yn mynwent Tabor, Cefncoedycymffler. Daeth tyrfa lu- osog yn nghyd i dalu y gymwynas olaf iddi, a gweinyddwyd yn y ty ac ar lan y bedd gan ei gweinidog, Parch T J Edwards, Pont- morla'.s, mewn dull tarawiadol iawn. Dflyn- j wyd yr elorgerbyd gan John, Benjamin, a Hovell, meibion; David R Davies, John Penn, a W J Lewis, meibion yn-nghyfraith John Thomas, Trecynon, D Davies (Dewi Vychan), Aberdar, a Samuel Thomas, Georgetown, cefnderwyr, yn nghyd a'u teu- luoedd yn canlyn mewn cerbydau. Gadawodd luaws o gyfeillion a pherthyn- asau i alaru eu colled ar ei hoi, yn nghyd a naw o jo ba rai sydd yn America, sef S, ,vans (Cerddorfab), Tailor- vilie, I beth R Lewis, Wilkeson, Washing Teimlir cryn chwithdod yn Nar-t ,r Heolgerig ar ol colli eq chw? a'r hon a berchid mor •' 'Trt;<.1ip iwch i lwch y ddau hen bcrerin Jreu pan y ] -m beddau'r byd A) jr yn agoryd. (O.Y.—laer erfymr ar i'r Dryck Ameri-1 canaidd godi yr uchod), Ap-

—» BRYNAMAN. i Y peth gafwyd: i lomd ysbrydOedd gwyr y Bryn ad'eg y Nadolig oedd cyngherdd.fa'rvJ- eddüg. o dan nawdid, Pwyllgor Gweithiol Neusdd Gyhoeddus y lie. Yr artistes oedd- ynt Soprano, Miss Maggie Morris, TODAT- f efail contralto, Miss Margaret Sambrook, 2D N-ew^ort- tenor, Mr 'Edward Davies, Carl Rost Opera Company; bass, Mr Gwily m Thotias, Yinyshir; violinist, Mr Ben George,, Treiegar; cyfeilydd, Mr Gwilym Jones, MaP^mioni. Cadeiriwydi a llywyddwyd gan Dr. Lowell Rees, Y.H., Glan Garnant; Dr. Janis Lewis, Brynaman; a'r Parch. J. Morals Jones, Ficer; a'r mwyaf o'r tri wyi hynydoedd y Ficer. Aeth y cymeriadiau trw, eu gwaith yn ganmoladwy dros ben, fel y cfvv")"di cyngherdd Iwyddianus ym mhob ysx-c j cynulliad gweddus, ac elw da i Dry- sora?r Neuadd«. Mae yn bleseT genym gael c^usdra i lonigyfaroh y cerddor tal-entog MrJwilyrn Jones, Manceinion, sef brodor o BnJ^man, am yr unawd rhagorol sydd new- )'\(1< ei ddwyn allan gaíOddb, dan y teitl, "Te Old Church," yr hwn unawd gamvyd yn !Wyno.l iawm yn: ystod y gyrngherdd gani | MrKdward Daives, Carl Rosa Company, 11 Mi? y darn hwn yn cyrhaedd 'c!)max' llawn a cfniunol iawn, ac y mae y cyfeilia-nt sydd i'r mawd wedi ei dJroi allan yn yr '••I'ddiid [ fvvrf felodaidd a. chlasurol, fel yr ydym yn rhym o deimlo fod1 yn y cerddor ieuanc }Tii aJ!u neillduol gyda chyfansoddi darnau vf celdoro!; a chan mai ychydig yWI nife<r ein. cation cysegredlg, cyffKldias i'w dadgami YI eiln haddoldai a'n cyngheTddau cysegred- ig cyflwyrtwrii y darni melodus hwn 1 sylw e* cantorion goreu, gan ddymuno pob ivydd i'r cerddor ieuanc Mr GwilymJones. Hem Gerddor. I :o —

HERMON, YSTRADFELLTE. I Boreu Dydd Nadoiig, cynaliwyd cyfarfod i gweddi vn y capel uchod fel arferol, w mvvyn gwni'uthur adgof am enedigaeth T)^7sog Tanmefedd. Brysied' y dyddi pan gyr- I haedda i glust a chalon pob dyn byw: "Ar y j dda ear tangnefedd, i ddynion ewy-llys da." Di~na ran o gvdgan y "llu nefol' uwch bert { mtivsydd; Bethlehem, wedi roynegu ür ajigel i i'r bugeiliald v nevvvddion da a lavremydd' m;nv r. Gwy! cariad yw' Gwyl Nadoiig- Yn | Methleherii Ju-dea v gwdwyd Ef yn pabellu 3iewn cnawd yn ffurf baban egwan yni gor- pKwys yn v preseb. fel pe yn ymddadfhno ar l>ers ei da'.th birfaith o uchiler gogoniaiit i bpvildau isaf y cidaear. I Yn yr hvyyr cynaliwyd cyfarfoti adloniad- 01 i admAl a chanu, pryd y q-rnerwyd y gadair gin Mr D,Yi,(t. Price, Ysw, pryd y cy- merwvd rlumgan y plant ac amiyw ereill, v rhai a wnaethant eu gwaith yn rhagorol, yn enwedi; y cor. dan arweinlad Mr John Harris, yn cael eu cynorthwyo gan Mrs. Harriet wrth yr organ. Cafwyd cyfarfod ardnierfhog o'r d-eehreu i'r diwedd. Go- beithioy cawn gyfarfod o'r un fath heb fodi l beithioy cawn gyfarfod o'r un fath heb fod vn hir'awn. LL.M.

Your Furniture will not Ml take a higher polish than \|| 6 1"1: 11 OLDE OAK* I I furniture Paste I will put on It. g|g| For all article* of furniture and all kinds of woodwork. If Hjg jggg •» cleanly, easy, and economical to and without It* Sraf ggg equal en tU« market. A short use of It will convince yea 19 H of the truth of these statements. sra| « IMPORTANT: OLDE OAK* FURNITURE PASTE leave* §|| m no stickiness behind. Those who have tried other pre. M H nratlsas will know what a boos this is. HI Joseph Pickering & Sons, Ltd., IBS Sheffreki.

CWMAFON. I C\ fare hi ad at Egiwysi Cwmafon. Oddiwrth Bwyllgor o Gynrychiülwyr yr Kglwy^i. Anwvl Frodyr a Thadau,- A gawn ni eich sylw am foment ? 1. Wedi ymdsreohic-n diflin y tadau am dros gan' mlynedd, yn ngosodiad i lawr seil- I iau yr eglwysi mawrion sydd yn y phr)1 hwn, I ac adeiladn amyrct demlau, ac allorau i'r Duw nad adwaenir, ag sydd yn addurn i'r I ardaL y mae ym achos o lawenydd nid hychan i bob cajon syJd! yn euro yn gywir, i gael gohvg ar v Suliau, a'r Uchel-wyliau yn Ii y gwa.hanol eglwysi hyn. Cynyjch y llafur a hauw>d garn v tadau ydynt, a gwynfyd na ddisgynai deuparth o'u hvsbryd brwd, i'n gwresogi a'n deffro eto. -LIa.furaisant N-n I ddirfawr. a chyda gofal, i osod y seiliau yn eang a chadan., fel y saif yr adeiladaeth bob tywydd. A gawni ni sangu yn 01 eu traed r' I A laeswn ni ddwy law ? Na. ato Duw! I! j 2. Mae arweddion allanol, a gwychder yr I addoldai hyn yn brawf i ni o iechvd me\vi>oJ. Prawf y temlau heirdd yn am!wg, mai cref-I ydd yr ardal yw mxlwt-ckl amJvcaf yr ardal- wyr. Nid yn gyffredin y gwelir ardal weith- faol (feehan gydmharol) o rhyw chwe' neu j sait.h mil o boblogaeth, o weithw^T, wedi I adeiladu iddynt eu hunain addbldtai ag sydd yn gyfwerth i ugain, neu bum mil ar ugam I bureui. a'r oil braided wedi talu am danynt, a chrefydd 11 Groes yn ymgartrefu ynddynt ¡ o dan wenau v Tad Nefol. Cyfrol bWsig yn hanes ardal fel hon ydyw cyfrol hanes ei masnach vn y blvnyddoedd aeth heibio; ond mae cyfrol hanes ei chrefydd o ddydd ordeb llawer mwy. 3. Llawenhawn fel hyn a llawenydd di- gymrysg pan gydmharom ansawdd crefydd \r' ardal ddechreu y canrifoedd 1601, r 701/5 ISOI, 190X, hawdd canfod fod y plwyf wedi ei gymewid yn hollol a chyfangwbl. Yn y dosbarth o'r plwyf y trigwn ni ynddo. rid oeddi yma deml, nac allor i Dduw yn y cvf nodau dan sylw ond yr Eghvys Wladol, na chenedl vn gofyn arwydd, nac arweiniad' o gwbl o'r nefoedd. Erbyn heddyw mae yma genedl wedi codi ag sydd \Ti edrych at Dduw ni a gredw-ni am bob arweiniad, ac ysbn dol- rwydd, i d'eithio yr anial. ¡ 4. Tra yn lion genym ganfod yr agwedd flodeuog hen ar bethau yn. yr eghwsi hyn, fe garviata ein brodyr a'n tadau, yn y gwinllan- oedd hyn, i'w plant-eu meibion hwy en, hunain, ahv eu sylw am dro mewn. ffordd c J gyfarchiad, gydag amcan arbenig i ddiwygio I! un adran o waith y ty, a vstyriwn nd vn ca.el ei besgeuluso i fesuT gormodol. Cvfeirio yr yd fm at a-dran Caniadaeth y Cysegr. y ffurf uchaf ac vsbrrdolaf o bob canu, Dylid, a gellid ei diwygio. Diau ei bod' yn cael cam a.r ein dwy law yn ddiwybod i ni. Dylai gogoniant y Meistx rod. yn gymheHiact ¡ i'w diwygio. ¡ 5. Y mae pobl ieuainc o chiedd naturiol yn ganiadgar ac yn llawn hoender. Cwynir am: y rhe.gfeydd era sydd yma, y be! droed, yr hap~ch\vareu. cellweirdod. yr ol- wynfeydd, etc., tyner hwv- ym.aith. swyi> gyfaredder hwy at ganu'r cysegr. Dvna eu lie, ac yn yr Ysgol. Yn v ty gan ryw adran. Y mae y mawl yn swyngar. 6. Y mae Efe, yr Hwn a roes gerdd i'r corwynt, ac a wnaeth i ser y bore ganu cydgan ei fawl y mae chwibanogl y storm yn ardd'angos gaHuoedd Oratorio ei lais K.f. Y mae Ffe—yr 'Efe mawr—wedi rhvw go niirl y gwahaniaeth yn y mawl sydd rhwng pobl a'u gilydii. Y rone poh culni. ac annchyd-j welediad ymddangosi adol yn darfod \n y mawL Yn y mawl yn unag y mae pawb yn todd.1 yn urt. I Gan fed v mawl yn gymaint dvlanwad, yn 'factor' mor bwysig yn y gwasanaeth. os yw ] yn werth ei wneyd o gwbl. y mae n werth ei wnevd yn iawn. Cwynir. ac Jld. hob | achos, yn bur gyffredinol am afreol^idliwcb j yr ysgol a'r cor canu, am ddiffvg irefn, an- nghysondeb, ac feallai ddiffvg mots a chref- j ydd Wrih hvn colhr Uawer o'r dylanwad a gynyrcha. v. Pa ryf e(td frodVr? Bai pwy ydyw peth j fel hyn, ()(n.i:d bai yr eglwys ? Fè drefn ir pob j adran arall o'r gwasanaeth crefvdiiol yn yr j eglwysi gan frodyr penodedig gan yr eglwysi eu hunain Gofelir cadw y defosiwn yn y ty mor dawel, ac addoJgar. ag sydd ] cSdichon. G^-neir pobpeth yn rheolaidd a | threfnus gyda yr Ysgol Sul gan swyxicfogion, | trefniir y gyfeillach, v cwrdd' gweddi, a'r | cwTilni1 pxnegtrthn, a phob cyfarfod arall, mewn 1 trefn, ac y mae yn d-àu gen^-rn feckdwl am i hyny. Pan <ideaj(wn at yr adran. gerddorol 1 yn y ty--fe esgeulnsir hon braidd! yni hollol ¡ a chyfa:p>gvvbL Caiff un brawd-YT anvein ydd1'—ynboeni yn hon a phawb ereill vn troi eu cefnau, tra y dylid' trefmn pedwar neu, chwech o frodyr teil^Tig i v>neyd! y gwaith. Ein hapel atoch ydyw. am i'r e_s^wysi) ddeffro i bwvsigrwydcl y ddyleidswydd hoa i 7. Am vr arweinydd, fel gwneir yn fwch diangol am bechodl tyrfa, tra na. bydd neb gair cysurlawn iddb. Ar ncYSau oerion j gwdybion gauaf, chwerw, disgwylir iddo ef? j ym an ad n^>, i gyfarfod a'i gar, wrtho ei hun. j i drefn, a cherydldu, i aiwain a dysgu. Ni bydd yno neb fel cynghorvvr i'r ieuanc n b I o brofiad. Rhaid iddQ gyflawnu y sv.yd> ii ¡ hyn ei hun, am na yrso neb arall i w cyflawnu. o 8. Pan ddelo y Suhaiu, o!t prif Wyiia.u. gwtdtha ei fecbdwl y dy xii: u hyny nes y bydd ar ddiwedd y dydd yn hollol ar lawr. Beth fydd ei da] am hyrsy ? Gogenor ef gan vrns, gair anmhfixch.u>: gan yr ail, ac athrod gan y trydydi. Ori ddylem ystw- ied., frodyr, fod caniadaet) y cvsegr, ac cg- nion y cor, a dyfalwch yr :_rweinydd, i'r (-:f- iwys, yn agos at ddylaxiwa-d y weddi, a'r bit- geth? I wynebu y dorf, fe deimla yr t. weunydd ei hun yn yr adwy, yn annigonol :-r gwaith. fel y pregethwr, hieb help o idi-fry. Mae y mull fel y 114111 yn wan-ewvr&og (nervours) gan bwys y gwaith, rhag v ga-, 27, ent beru i gwmwl du, neu nudden oer i gymyhl gogoamant y gwasanaeth. Byrki tynged yr oedfa arnym bw)", gan. mai hi,,y fydd y pveision cyhoeddus. Rhaid i ni ddweyd iaith gref, nx:i pethau allan o'u lie yw gosod yr arweinyc-.i ffyddlon yn. fath o 'v^hip^ter-in' i'w gor, yn fath o watchman, yn tirefrwT, yn gervdd^rr, cymghorwr, yn oleuydcL, yn anogyxld, esc. Nid dyna ei swv-dd Ei »cv»ydd ydyw arWfÚn a dysgii, egwyd<Jari ac hyfforddi, yn ngwydc^- or y gerdd. Nid gnthio ei hun i'r swyckli wnaeth yr arweinydd, oDd ufyddhau i al\ID I yr eglwys. SvrySd a swydidog pencde-dig yr eglwys ycryw-parcher ef. Nid g-<1.:> u*. a^lwy ydyw, anrhydedder ef. Gan nad yw y Cor Caim a'r Y sgal Ciar-u a'r arweinydd ond sefvdiliatia swydviog o ber csdiad yr eglwys ei hun, dyifui ar bob cyfm, i. Wneyd trefn aT v COT, ac amddiffm enw da a chymeriad1 y swyddog. i. Calonogi y swyxkiog yn ei waith. 3. Gwneyd y swydd yn esmwyth i'r Ai- weinvdd, er iddo yntau gael heddwch medi- ltd, 4. Darparu cynorthwyr .-n digonol iddo bob ajnser. Frodyr, mae canu yr efengyl i rodli 'texne' uchel i'r ganrif newydd. Iii, y weddi, yr ysgol, a'r bregeth, fyddan-t elfcnau dyrciv afol yr yr eglwys a'u hesgeulusamt fydd ar ol yn y rhedegfx A ga wn ni waspi ar yr eglwys hon i u-neytt ei rhan ? Aed p'. b un at ei waith. Deilha daicni i'r tir or hyny, a bydd. gogoniant yr Arglwydd yn ytxi- ddysgkririo yn nghanol yr egiwys. Tachwedd, 1902. CynrychiohcyT: Mri. John Jones, Seion:, Daniel Phillips, Seion; W m. Rees, Tabernacl; Davk? Williams, Tabernacl; Thomas Jamts., Bethanaa; Owen Rees, Bethania; Rhyts Morgan. Rock; Rhys Morgan Penuei U. Griffiths, Penuei; Wm. Johiv, Taibei- nacl; Wm. Evans, Penael; H. Afanfiyn Hill, Bethania; Evan Thomas, Seiom.; Wm. Williams, Rock, John Harris; Evan T. Das des. Wcsleyan: J. L. Thomas, Eglwys Gymreig; Evaa Jenkins, Eglwys Seisrseg; Daniel GoweT, Tabor. Ydwyf. ar ran y (iymdeithas, H. Afanfryn Hill, Ysg. o

WYSTRYS A CHLEFYD Y TYPHOID. Y mae cryn gyffro wedi cael ei achosi yrc Portsmouth o herwydd I fed a en'ad clefyd y typhoid, yr hwn sydd! we-di ymosod ar amryw o'r teuluoed<$mwyraf parchns yoo. Mewr* cyfarfod a gynhaliwydi o'r Cyngor Iechydoi, da-rfu i'r Swyd*dog lechydol vneyd adtod>-i iad yn nglyn a'r achaf, a datganai fod yr oil dr achasion i'w priodoii i waith v teuluoodil hYl1 Y yn yrr l/orthf ar wystrys, y rhai a ddaethent o dref neiilduol He yr oedd > gwelyau westrj-s yn cael eu gorchuddio gai* wrtaith o'r carthffosyddv Penderfynwyd fod i'r swyddog dalu ynweliad a'r (inef gr\^rylledig a gwneyd adroddiiad' pellacb ai y mater. Gwnaeth yntau hyny, ac m-ems canh'niad galvn'd yn ckliatreg ar y Bwrdki lechyxiol yn nghyd i ystyrlt*] y mater

-:0:- BABAN BRENHINOL ETO. N<js SadwTn rhodrfosdUi ei Huchelder Bren- hinoJ Cynxm er»odigaeth i fab.

-:0:- Y DI WEDDAR JOHN KEN SIT. Mae Cynghor Prc«tast^n*fdd' Llundaia symud: i gaeJ oo^adieJ i'r gw.r enwoj Mr John Kensit. C).n«^.a, y cofadael y pethau a, gan'yn: I .Sodcareg 0 farmor i'w osod ar ei f&(M yn Nghiaddta H amp- stead; i fod FfyiKHi Ck.kffadwri,aethol i'w chodi ger y fXn y ca<M' ei ladd y* Birkenhead; gan fis-J ei wedd'w wedi ei gadae! yn dJnw-J, i fod y swm tua w easg1u iddi; a bod gwedd- ill wed.«, i fod yr arian h^Try i'w i achosion cydvreddal a chenhadaetk bpnxl Mr John Koosit. Derbynir rhcxklion gan Henry Miller. 14, Bucking:^ ham street, Strand. Loock>n. » -:0:- pi'

Y boreu ar ol marwcslaieth M r Price Hughes, cododd Dr. Parker yn svdvn vn ei web ac roetidai yn wvllt; "BleV ydwyf?" Atefcwyd ef mai yn. ei dy ei hum ydoedd. Pan ddywed^d w:th« ei fed gartref, dfywedar, "Oeddwn ym meddfwl fy mod yn rshy Mr Hugh Price Hughes.