Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
17 articles on this Page
--------.--.-----.I WEDROSIA,!…
I WEDROSIA, I GOMER JONES* kbm YR YMGYRCH QARWRIAETHOL. i r. Yn ngodreu an m SiiwsM Deheudir Cvmru. ai sefyllfa o foma-itaur mdtldir i laa v mor, y mae peatflef bfchan C ■. Y prif adseiladi yo y peqtxei hwn flynjyxMaedd yrvol oedd! tafarmjjy ? saMya y cwir, gorltew- inol o hono, a phaaf y lie, ac arweahydd V 'public apÜríari yn f rbaa dcuoc-tl hon dr byd isloerawl, oedid y tafarmm Uni noson, yn nghanol gauaf ysfcorstilydi r8c—part oeddi yr eira yn gŒcbuddi,} f fr<^ a/r rhew yn dwyn y cyfaa ys ga-th i'w- oruchwyliaeth, geUid gweloo dye ieaanc ugaui &ed yn pasio d'rwy brif heal y pentnef. Yr aedti o ym- ddangosiad bonedk&tptMdij pofo aeiod yn gy- mesur. nid oedd y radd leiai a hiagrwch yn penhyOl idoo, ei wya £ »-fuyd an fath; fwyaf hawddgar a detsiadtoi j ac, wrth esdkych yn' ei lygaid duom, sirioi, m phtesnderfynol, yr vdvm vn Kd-xl iJr pendierfymadi ffiali nid cor- ach syddJ on blaen. GcffchurMid ei wddf a. 'cravat' favor, goch, yt hot*, ya nghpl a'r aI- hatgan dew, gysaes, a frethfn cutref oedd wedti ei botymu- yn dyw am dano, a brofai fodi y noson yn amnjhTSuru* a ow--r. CeTcklai yn miaein yn frysiog ra rrghyforriadi y taiarndy, ai meddyliai, gan fodi yr hii? mor oer, ac yn- rau mor anwydog, nrai doesth f uaj^ai iddo aiw ya y ty hwnw er cad rbywbeth, i weinyddu cysur iddo, a'i wretiogi; ac yr oeddl y wedd a ganfu aT yr adeiiad bmv& yn hytrod ddbngar a swynol. YmgiyTiMM yr hen ddenvera faiwr oedd o flaen y dtrwo ya fawredkfog uwchci ben., ac ymddarsgosai fel pa YrilI ymhyfrydu yn y gwaith 0 ffurfia liiocbe^ a. chysgodi idclo rhag y rtiew-N-rfit a ruai drn-y y fro, a. thaflai y tan coed: mawr af rr aelwyd ei adlewych- iadi o wydr y ffeauestr mp.\Vn moddl hynod 'fantastic,' yr hyn, yn nghyd n. swth chw«rth> iniad iach y cwn^peim. a w.aira^iuu er egluro fod cysur a dedkyiMvY^b yn r gegin, Omi wele y gwr i< .aam: ya gpsasl ei law ar giicied y, drws. o.-c a: i mewax Yn y '[passage/ cyfarf}Tidodd a'r taf arnNNT, yr bwTi ced( ddyis bydxazi twt, tew, pen wvii, a. chyfarchodkii y dyrt ieiumc fel y canlyn:- "EeJo! Gonier Jottes, chwi. sydd yna? Deir^A'ch yn mlaen; y mae'n liawenydd genyf each g'.veltd; sut yr ydVch ers* Hamper dyddJ ?" Ac ysgydrwodid y ddiau ddwylaw y-i-i gaiortog. "Da iawn, Mr Jooes, sitt yr ydych chwi ?"' ••W: K srmol, Gooaer Jorfcs; e^vch. yn mlaen i'r gegin at y cwmni sydB yn<a." j Edrychotid y dyn teuauc Ú gregin, ac ynsat dywediodd yn frysicrg- "Na. diolch i cbwi, y lIlQe arrzaf eisieu mynted gartref; cymaraf lasdaxi o frandy yn y fan hotn, o$gwehvch. yn (Ma.'5 I "Pw! pv-! Gomer Jones, peaxSr.«± a; bod yn ffol; mlaen a ctawi; y mae yn r-nar eto— go on." Yn mlaen yr aeth Go-BLer, ac yno yr oedd tri chwsmei yn ymgamaiioi ya ddifyr a flaerc v tarn coed, yr hrwrnn, yw nghyd ar 'brandy'' oedd1 yn eu gwydrau, a brofai nad ydoedid yno yn rhvw oer iawti Mewn cadair- t'reichiau f'.wt, eisteddai (Sj nsa'wd: tal, corff- oi:, tair-aj-hugain oed. Y syotiad cyrataf a ftidSdlaiMti fldtyeithr-dtiyn wrth, iidrrclx arr,j.» f ydlttai. futi ei V-raglog wedi" ffuifio mt-wii rhyv aaqg%fartaloddf i walianoi yainao c^eiltWi gorfF cyw^sc^aatkl Gailwm f'1 d^i'^lvn'^ ,:n & ardC"ûh fainti;iu, hyqf h{; b. fvyi ya eoc^ nt 'y "mid iedaf u. dd".vyn caxrKJyst;c4a^th. ra ••'•'H>y» e*- eint lymydog ^y-da hj-¡¡ c wiv hv^&vsu uxlr y hv?. t-byg, r (*r^<fir*c»kTiryt.fdi o »_ 'y-1'T'.i r. ccandvled, svxm»Jai y*i hfnoiu. (m- v ^v.-yr h., gaj^j tidaJ ei ben yn1 waj&ad yn y lath o»vgf> a. phe buasai yn dwfa asturlio serydd- j,-N<>rl:vw\liai} a bfirt^ytaai idtlo vdoedd, ei fodl bran bob aaaser ar ei wen. Ei emv ceidd John Price. Maib ydbedidl i opwr cyfoethog iaw-a o'r perftref, a John dbedd ei iiaiig blentyn, ac wrth. gw-r- yn afedd. Rhwng call a ffol y cyfrifid ef yn gymydo-ga-eth, ac felly yr yrloedtf mewn gwirioceidd. Nid oes dim yn gas, yixldb, i'r grarkiaii Ueiaf; hynod ddiiiiwed.. a, bob ajQr ser ar ei wen. 0 wel, Gomer Jones, yn wir l" ebai Price, "5Ut yr ydych fachigen?" "Sit down here, my boy," ebai, WL!y Felin, yr hvvn. a eisteddai ar y pentan Yr oedd Wil o daldra ca.r>olig, a'i weddi vn iachgen- aidd (er ei fodi tua chwech-ar-hugain oed}, cellweinis, al holl osgo yn dangoe rroo oedd yn prisio dim am neb. "We!, gyfeillicrt, Sttt Y-r ydiychi?" ebai Gomer; "gobeithio eich bod un ac oil yn, all right." "Yr ydym ni yn dda iawrti, sut yr ydych chwi," gofynai gwr bychan tew, a. chnwdi o flew duon ar E; u*yneb, yr hivis a eisteddai mewn cadair ara-tl yn ymyl Price. Gelwid y gfwr hwn yn Dafydd Jones y Cwrt. "VT ydavyf yn dda iawn, diolch i chwi," at ebai Gomer; "end1 yr wyf yn teimlo yn l-rynod oer, fel y gellwch famu wrth weled ty nhrwyn' coch a.'m 'top coat' "0, y mae hi yn oesr !n ebai Dafydd Jctnes, "ond' r/s gaik:.s>ech fecMwil wrth eiTIi gweled ni, gan mor hap-us yr ydynn, fod oerni iNN- gael y tu yma i'r pegwn Gogiedibi." Erbyn hyn, yr oedd Gomer wedri. cyrran-d ei sedd, ac vn ymdwyrnano o flaen y tan: co%d:. a glasiad o 'fraimdy' ar y bwcJd o'i flae-n. Yno yr rmgomienit yn ddifyr ryfeddoi, a phob un a ] bibell wen canddso yn "chwiffia cwmwl mvrg- a hyrrr. draul achosi ami i bvd o besweb vr tafarnwr bcJiog. Yr oeddL ynk oil yn ddonift} a haptv. rviedkiol—y tan yn gwenu o'u b]aeK—g vr y ty eilwaith yn wen o glust i glust, >rth redeg i adkimvi y gwytdrau a gwrando ar x;-kes' y cwTr,peini— adlewryrchiad v tan tr y 'plates' ar v 'dresser,' ac ar wyraeb crwi* y cloc oedd yn vitiyl y ffenestr—p\s >mi •hwyrrra wrth draped Price; ond! wajeth heb f&inyiti, digon yw hysbysu fod y pedwar yn mvynhau eu J hunaini yn gampus. i "Another glass of beer," ebai Wi\, ac yr oedd yn ha wdd gweled na fuasai eifii-eb ond ua 'an(;ther giassr arill er gvmeyti i Wil deimlo ei ben. yn waisach nag y bu y twna- path hwn-A erioed1 wrth natur, a.'i aainghyra- wyiO ef (y perchenog o honc-i) i wasanaethu yn y cpnerird o wis r rr^eli nvdid <lraoiWth.' "Yr wyt t:, Wil, yn glamp o SitJA,1 eb;u Dafvd'd Jones "pa bry-J'y caiV^st y cyfrwnv- idiad rhyf-cxM hvm, cywe>dr" J :;We}, wmonedd i," atebr.i. W ll, '"ms gallat j eich bysbysu; end yr wyf yn teimlo fy hun yn g. n Sais bob aniser ToJ cael diferyti o ckiiod. Efallai mai; yr aehos o hyn yw-~ fod yr 'hops' VTI' dod o Loegr." "Ha ha 1 Well done! Wil," ebai'r tafarn- \\T, a chwarddtxld y evvmni ynt iachus, nes oedd y s^n yn boddi chvvibaniad y gwynt TO nghangau'r ddej-wen.. "Pa bryd y daethoch gartref? Dy-vvedas- och o'r blaen, oorl nidi wyf yn cofio." gofynai Price i Gomer Jones, 'wl i ddistawtrwydd gael ei adferu. "Daethum i Biynllefrith" (cartref Gomer, tyddyn bychan o fewn dwy filldir i'r pentref), "l eithiwr, Price, wedi bed }ti lletya am noso<ni gyda chyfaill i mi, yn ei gartref ef." "Yn yr ysgol yn Nghaerfyrddin yr oeddych yr haner bhvyddyTi' ddiweddaf, onide ?" gof-nai Daf} dd Jones. "Ie, siwr," atebai Gomer. "Ai yn Brynowen y buoch yn lodgio y noson yna?" gofynai Price. "Ie," otedd yr atebiad. "0, 'rvvy'n gvvybod am y He yn gampu-s; dyna ferch. fach net sytldi ym," ebai Price. "Ddala i ginci. fodi Gomer yn llygadu am wraig; 'rogue yw ef," ebai Dafydd Jones. "Wel, y mae :-111 llygad ei Ie. Amgylch- iadl v fOOi;}' yn rhaid i ni gyd fvned drwyddo ydyw," ebai Wii. 'Teidiwch a baidorddi," -ebai Gomer, gan wenu. "be" sy'n well na chwmra mexch," "Eithaf gvvir," ebai Wil; "yr wyf yn cofio yn burion pani yr ceoown i yn yr ysgOil, yn Pamtypetris, gyda Shoni Gkin Gloff, yn dysgu y 'multiplicatioo' a'r 'counts, a finau yn methu, ac yntaui yn gwneyd i mi sefyll ar ben y 'desk' ag un glun. ac wedy'rr dyfod a'r hen ffon gam yno a'm 'ffiogio' yn ddychryn- y Uydf' (yr oedd yn gwybod na wnai i Wil byth deimlo ond drwy y croen), "a gwaeddi nerth ei ben mawr, uwchben fy mhm bach i, lgc),c)l for nothing rascal, as you aredyna falch oeddwn i gael myned allan am bedwar. a myned at Mary Penrhiw i 'gam nid oedd- vn yni hadio w edi'nj u-n, Shoni Glun Gloff, y ffoa, nar 'multiplication,' na. dim arail." Fel hyn y buAyd yn baldordda hyd nes i'T cloc daro d'euddieg o'r gloch. "Dear me!" ebai Dafydd) Jones, mewn syndod, Hdyma hi yn dkieuddeg o'r gloch, a finau yn y 'Ship.' Sut yr af gartref at Mally heno." "Y mae'r cloc. yn rhv ffast," ebai Wil, gan dynu h-tm oriawr fawr fel meipen allan o'i logell. "Faint sydd rhwng eich 'watch' a'r cloc," gofynai, y tafarmvr. "Pum' Hath, Mr Jones, o ran 'lie,' a phurri rmnud1 o ran 'amser." (I'w. Barhau.)
-:0:-I SYLWADAU.
-:0:- SYLWADAU. GLAK Y GORS. Yn nghanol y miri mawr ar clnvareufarii y o wlrdv ac mi a d>dyw!edla.f chwareu-fan eto, (oblegid ni a welwn fodi y 'playground;' yn eangu yn arunghyffrooin y blynyddioedd di- weddaf), mae y gelfyddyd o chwerthin }1!] diflairn o'r tir; hyny Jr\ er yr holl chwareu, mae c^fyrvch yv. He;hau, gan n-ad oes a-mlyc- I nch anv.,nc1 o lawetryrW na nhw-erthin, Gwuawd y <$argajtfydir!iajd; gan ^ysga^vdwT Gemianaidd' ontdj y mae vs ilicj\JWe<iiad ar y j oyfandir fod pobl v wlsui hon yn difyru en hurnin.vn n^Ildviol o brucki Pa un a vdyw j y d-d-uvn i ch«vtith;n ya bdnach vn y Pryd a cbenedtoiedii -ereili n;d yvv vyefJ ei t.J/. -^you^ attircittaeth mewn. chwerthin- chwi i welwch fed. y gvtr syxJd ya clivvertbin ar (kl., ) crau f 1-i ag ef ei hun;, ac y mae yna) iech\ d mev,-n: chwerthin! Pwy na fu niew n gofid1 calon filwaith, dim byd ^nd na iuzud yn alluog i chwerthin ? Ie, dyna pryd mae haf a-r ei fwynder pani v mae yn gallu chwerthin. I md, mae y gwr sydd yn teimlo ei hun1 uwch- law chwerthin islaw bod yn naturiol. Mae ina rywbeth yn onest iawn mewn teimlad- au-—fe dtlichom eu bcxl N-,n wamal, ond y maent yn gywix ar yr adeg. Beth sydtl vn fwy oeraidd na; gwerd gwynteb fel marwor difywyd^—heb yr um llygedyn a fynegiant i gonest sut y mae yn teimlo? Nid yw ef yn I onest id<]o ei hun, ac yn sicr nid yw vsm onest i ereili. Y dyddiau hyns mae dysgeidiaeth yn cael ei gwasgaru syddi yn ddim-str 0011-01 i ddiynoEaeth iach-vr athrawiaeth y dviai dyn guddio ei deimiadau, a dyna farddon- iaeth- bywyd wedi ymgolli, Nid YVv1 antifeil- iaid yn meddu y dda,wn hon er y cysylltir math o draetho<iiad a rhywogaeth neill- dbal. Nid y ffaith hon yn hanes Prydain yw yr tmll cr un sydJd yn profi dirywiad: y wlad drvvy fywyd cuddiedig-mae mor amilwg yn y byd crefyddbl ag ydtyw y tu allan. Mae bywyd ciKld, cyfrwys, yn cael ei feithain yn y set fawr ac yw yn y sedidau ol yn fynych. Mae bywyd ffugiol yn fywyd awnatuiriol. a 'does dim llavver o arabedd yni myvvyd J esuitaidd. 1 Mae yr hen didywediad Scisnig, ''Laugh rod' grow fat' yn lied1 awgxymol; ydyw, ac yxi fwy na hynv. Os a rhywnm o ddarllen'- I Wyf y 'Darian' i'r drafferth i sylwi ar vr I' ouchwyliaeth anianol y mae dyn yn m)-nl(-I, drwyddo pan vm chwerthin. Chlywais i er- ioed am farwoJaeth nel> wrth chwerthiirn; na, mae yri-i ormod o fywvd ynddii o lawer. Gwir fod rhai wedi marw o orlawenvdd-; Gwir fod rhai wedi marw o orlawenvdd-; ond' pe huasent heb eu dial can sydymnvydd. a chodi y llifiklorau i ffry-«]]if o chwerthin- ia)d iach ddyfod o'u mynwt^au, tebyc v byddai eu hanes yn wahanol; a pha nifer dywedwee, y byddai ei han^s yn wahanol pe bae gwaddolasid hwy ag ychydig o arab- edd? Ceir terfynau mewn testynau chwerthin. Nawr, hoffwu ni ddim gweI'd "Madonna" Raphael ym chwerthin, ond fe garwn wel'd gwvneb Shakespeare yn duo. yn orchudd- iedig a gwen. Byddai gwef d. gvven ar wyneb llyfndewJ Twm o'r Nant mor gyfaddas ag y bvdtiai mor anadclas: ar wyneb Richard Baxter. Yr oedd Ceiriog yn gallu chwerth- in, ond gall WIT feddwl fod Mynvddog yn rhaerori aroo vtji y cyfeiriad hw uU—a baxnu ccWiwrth farddemaeth y ddau. Edrvcber i ar y "v^eOvDer. eiri cy Migrawn cenied^a-efeh- J 01. híÎcoed yvr yr j&grifenwyr sydd yn.alluog i i daflu bywj'd ax-xbus ar ei gwyneb. Rhwv un. na raid ei cn',vi,.fydd vn txirheus yn^ givargar. v r elfen hon iddri, a phob tro y byddwn yn" derbyn "Cenmen' (jwyl Dewi, tybivvn ein { hed yn y gwasanaeth claddu, ac yn gwrandc» < a.r be nod yr adgyfoduad. t) Yr ydym yn byw mewn byd a 1 lawer iawn o arabedd yn perthyn idido. Mae yma lawer i glogwyn brigog yn ymsythu yn nghymoedd y Rhondda. Pe buasai tipyn a uchelgais v-ndd'ynt, buasent wedi symu-d o.'r gymydogaeth yn lie sath-ru ar sodlau eu gil- ydd. Mae gwvnebau yn ein pLith y byddai yn fwy addas i ,el'd beddargraph arnynt na gwen—allartt hwy d<liinv chwerthin, a hyny }m weddus; a hoffwn niddim o'u gvveFd yn treio. Ac v\*n i ddim beth wnelai rhai i chwerthin os na wnai gvvrando rhai o gan- torion peraidd Rhytnrn yn canu yr "Haf ddwy flynedd cyn iddfi gael ei chyfansoddi.
-:0:--YSBEILIO A R G LVHTDD…
-:0: YSBEILIO A R G LVHTDD ES CAER- NARFON 0'[ GEMAU. Lladrad Beiddgar M-e-wn Treiu 0 Y Sabboth wsboiliwyd Iarlles Caernarfon o'i gemau. mewn un o'r ffy,rdd rhyfeddaf a gymerodd le yn y dyddiau divveddan Yr oedd yr Ia,r11 a'r Iarlles wedi bod- yn aros yn Paris, a phobpeth wedi cael ei drefmi jrkhnt adael a.m Lundain boreu; Sabboth. Pan gyrhaeddasart i'r Gare du North cafodd eu pymthesg bocs a'u pecynau eu cofrestru, a gosodvvyd hwy yn y tr-era i fyned i Calais, yn mhresenyldeb gwasarEaethyddiox! yr IarJ 1. Yn un o'r rhai hyn—<lressing case mawr, gyda chloadau a 'stJraps'-yr üedd 'case' o emau, yn cynwys gemau yr larlks, gwerth £5.000, wedi cael eu gosod: yn ofdus o dan un. o'r 'trays/ Gal] fod y cludgelfi wedi cael eu cofrestru, rwd oedd unrnyw gyfrifokTeb pellach yn gofvvedd ar bercheitogion yr eiddo hyd nes y cyrhaeddodd' i Dover, pan vr oedd yn angenrheidiol gwneyd y dadigan- ia.d ademl wrth svuddogion y cyllid. Gan foci derbyneb y cofrestriad, yn ntghyd a'r 'labels' oedd ar bob pecyn, yngwrueyd yn glir pwy oedd y perchenog, ni égorwyd dim, a gosodwyd yr amrvwiol barsdi yn y 'van oedd' wedi ei nieHIduo a.r gfer cludgelfi cofrestredig. Hyd yma nid o-edd unxhyw ddigïYTcMiad wedi; cymeryd. Uei achosi drwg- dybia,eth yn roeddyliau gwa;-amethydcLion Iarll Caernarfon, na'r swywlogiom trwy ddwylaw pa rai yr oedd, y cludgelfi wedi j myned. Pan gyrhaeddwyd Lunt Tain ntos Sabboth gyrodd yr Iarll a'r tulles yn union i'w pala-s yn Berkeley Squae, a dalynrwyd hwy yn union gan. eu gwisanaeth.yd'dion gvda'r cludgelfi. 0 dan amgylchiadau cyffrecEn buasai rhail o'r clulgelfi hyn yn aros heb eu hagcr y noson k)n:o, ond yr otedd yr Iarll a'r Iarlles wedltiefnu i fyned i giniaw. a rhoddwyd cyfarwxklyd dioed. i'r fonvyn, oedd ym gweird air Iarlles Caernar- fon i agor y 'dressing case jedd yn cymvys y gemau. Yr adeg hono gwelwyd fod y clo wedi cael ei bigo yn ofalut, a bod) y 'case' 0 ledr gwyTdd a. gynwysai y grnmi wedi cael ei gymeryd i ffordd, a bod y 'bag' wedi ei I I ag ail strapio yn ddiof 1 ar y dech- reu, fed: y cael ei oc i m m eio v am vr Ya; £ Uei
Y PREGETHWR YN TROI YN DAFARNWR.…
Y PREGETHWR YN TROI YN DAFARNWR. Yn ddiweddar darfu i'r Parch. Crt. rge Mack Donald, gweinidog adnabytldus y Bedyddwyr yn Brooklyn, Newi York (medd y 'Daily Mail' am dydld Llun), roddi ti vvein-j idogaeth i fyny o hervvydd fodi rhai; o'r aelod- aon o'i eglwys yn codi gwrthwynebiad ym. ei erbyn am ei fod. ef yn yfvvr C} rnedrol, tra mad' oedd dim a'u boddlomai hwy ond Ivvyrym- wrthodiad. Y mae y gwr ^paxchedi^ erbyn hyni wedi agor tafarn, mewn ysbrvd- j her- feiddiad i'r dirvvestw-yr egwyddorol iyinJ, ac efe ei hunan a. geiT wrth y 'bar' yn £ olIw>ng diod i'w gwsmeriaid; ,a dvwedir 'od: y 'busnes' a wneir gandkio yn un hdaeth. Drwg geny-m orfod dweyd hvn. Defiyddia ei dalentau disglaer i avnddiffyn y cvrs y mae efe wedi ei gymeryd; ac a mor lell a cMnyddio adnodau o'r Beibl, gan; en htsbon- io a thafod hyawdl o blaid ei dafam, a gwerthu diodydd meddwol i vvyr, gwrajedd, a phlant. YrÓ mysg pethau ereill, dy.v d fod gan y werin eisieu diDdi a fydd yn symMiad- 01 iddynt; ac yni ei farm ef yr unig ffordi.li ym- arferol ac effeithiol i hyrwyddo. yr achcj dir- westol ei huim a lleihau drygau annighymedr- oldeb y<lyw gofalu am roddi diodyld pur iddynt, a'u hargymhell i yfed yn gymdrol Efe ai wrthoda roddi dim chwaneg o clciod ir cwsmeriai hyny ag y barna efe eu bod wedi cael gormod yn barod. Ni chaiff ieb dyngu na rhegi yn ei dy, ac y mae gan^do am.ryw reolau ereili mewn ymarferiad maiwl er mwyn sicrhau trefn a thaweJwch vn, ei dafarn. 0 d:afaro gallem dybiti- ei bod md un n'r rhai lleiaf i'w ddweyd yn ei herbvn yn holl New' York. Ond' dyna.:—tafarnf—a. dim p.rail—yvv hi. Heblavv darparu digon o ddiod, rhvddi bryd da o fwyd; am dair cein- iog- Dyma ffordd y pregethwr pan vedi troi yn dafarniwr.
--:0:-PELYDRAU ROITT-N A THROSEDD-WYR.
-0:- PELYDRAU ROITT-N A THROSEDD- WYR. Y mae masnachdy yn Philadelphia n-w- ydd dderbyn1 archeb oddiwrth I .wxlta'th Japan am nifer o gelfi yr "X-ray. Yn rdi- Z!l weddar darfu i gynrychiolydd y Miktdo brynu tm o'r peiriaroau i'r dibem, fe ddyw^d- ai- o ddal personam anonest yn Mathdai v Llvwodraeth. Defnyddiiwyd y peiriant vn ddyddiol j'r pwrpas o archwilio rhai o'r d'wylawi a, amhenid, a thrwy ei gymhorth deinvvd o hyd i ddarnan oeddynit wedi eu cuddio yn ystumogau v drwgweithredwvr. Yn wir yr oedd- y prawf mor llwyddianus fel yr archt»bcx.kJ v Llyw,« Kth offervn- au yn ychwanegcJ.
TABERNACL. PONTYPRIDD. I !…
TABERNACL. PONTYPRIDD. I í Am haner awr wtdi dta: boreu Nadoiig, wedi myned trwy rhanau axw-einiol v cwrdd gamy Parch. T. Davdes, Tie £ forest, ,I' a. Mr J. Roberts, Tabernacl, ca\vd solo rhagorol gan Miss Williams, Comin. Yna cawsom anerchiad Saesneg gan Mr J. Roberts ar "Enedigaeth Crist." Yr oedd yr anerchiad yn rhagorol iavm. Siaradodd J. Crockett, Ysw., yni dd'a. am y brawxli a'i an, erchiad galluog. Yma anerchwyd y cwrdd YIli Gymraeg gan. y Parch, J. R. Jones yn ei, ffordd ddofliol arferol a, dfiweddivvyd trwv weddi gan Mr Willie Evans. Yr oedd y cvf- arfod1 yn ddymunol trvvydtlo, a dymunwyd bob llwydd1 i gyrddau y bobl ieuainc. Ar- I weiniwyd y gan gan; Mr W. Lloyd, a chwar- I' euwyd gan Mr Evans. Y Sabboth a'r IItin blaenorol cynaliodd I eglwys Talvemacl ei chyfarfodyddi haner- blynyddal. Yr etholedigion; elend i dTa- ddodi yr Headaoos oedklynt y Parchn. J. Y. Jontes, Treal aw; a D. James, To'ny-refail. Cymerwyd rhan gan y Parch. T. Davies, Trefforest. Cawd cyfarlodVdd a hir go-fir. Mae gwedd gystirus aT yr aehos yn Taber- nacl, dan weinidogaeth rhymus Mr Jones. jrSrawd.
• — :o GYMANFA YSGOLION NADOLIG…
— :o GYMANFA YSGOLION NADOLIG YN LLANILLTYD. Cyn:diwyd y Gymanfa elerai vni Brvntirion. Am ddeg o'r gloch aeth, Ysgol yr Efail Isaf hapus iawn. Yr oedd yr arvvcinydd yn ai d-dull medrus yn myn'd trwy y gan yn fedru.s fel arfer. Yr oedd yi Parch. J. Davies yn holi yn fanwl fel arfer. Am ddau daeth Ysgol Gwaun-y-Celv-jni i a-drodd rhan o'r 5fed1 Benod o Matthew1; ac holwyd y plant ar Hanes Ruth. Aeth y plant a'r holwr, sef v Parch. T. Richards, trwy eu gwaith yn dda. iawn. Arweiniwyd y gan gan Mr J. Hughes yn hapus ia.wn. Nid oeddym yn teimlo fed! yr hoJwr llIa'r ysgo-l mor hapus ag ajrfer; feallai fodi eisieu mwy 01 arferiad; ond yr oedd yn d),-tia iawn. Ond gan fed yr ysgod hon yn arfer bod yn dd'a., feallai fy mod yn disgwyl gormod; ond mae lie mawr i wella ar bwnc y Gvvynfydau. Am chw-ech, Ysgol y Brvn yn adrodd y :;fed Benod, o Rhuf. 'Cvfiawnhad' yw pvvnc y beinifxi'. Holwyd ga.n- v Parch. D. Lloyd. Aeth pobpeth yn mlaen: yn dda iawn. Wel, dyma Gymanfa'r Nadoiig wedi myned beibio eto. Parotoai yr ysgoJion); yr ydych yn cadw lie i berffeithio. T. Davies. — :o:
CWMAFON.
CWMAFON. Y Gyrndeithas G erddorol. Mr Gdygydd!.— gy Mae y Gymdeithas uchod wedi ei ffurfio ers misoedd bellach yni y lie. Ffurfiwyd hi gan holl ion, y gwahano-1 gapelai ag eglwysi y llt'zn nghyd a chynrychiolvvyr dewisedig o'r egilVysi gan y gwahanol enwad- au. Yr ydym' wedi cyfarfod bellach amryw- iol weithiau, ac wedi cael cyfarfody dd lles- iol a buddiol. Teimlwyd geinvm fel arweinvddion bod ^gesn fwy o gydwele-diad yr* ein plith, ac y lylasem fod yn fwy naill at y Hall pan dd tmgen .cvnorthwy er hyir-yddo cenddcr. "n «-i biaen; a <ia genvm dystkd^nt,.r ■Mthas wedi b<. I vn, Ui^diqn. 1 -_n agH?s. -'Prif rncan "$r>in < -.niadaeth y cysegr. Ac Hvybr yn y dlyfodpl a'r .<ia-e genym- le cryf i gredn ceir j- gweled ffrwytii fla1 oddiwrth ein lhfur. ] Pendtorfynwyd gan y gymdeithas i ftdan- i fen cyfa.rch.iad.at holl eglwysi y lie, gan ein I bodi yni wir gredu bod angem diwygiad1 ar yr eglwysi parthed y guasanaetb gerdddrol. Mr Gol., mae Hawer o'm! cyfeillion cerdd- 1 wedi danfon ataf am gcpi o'r cyfarch- iad gan ei bod: wedi ei ha-jgraphu; ondJ ani- mhosibl oeddi danfon gopi o honi iddynt, ga nf(-Cil yr holl wedi eu dosbarthu ar hyd a lied y vvlad. Felly, byddaf vni diolchgar i chwi, Mr Gol., os caniatevvch- i'r cyfarchiad ymddang- os ar diidalenau eich pa.pyr gwasanaethgar, sef y "Darian1." Rhydd hyny foddlo-nrwydd i ganoedd ag sydd. yn awydaisi am ei da.rllen. Hefvd ddylasem, hysbysu fod y cyfarchiad hon wedi ca-el ei darllen; yr mhob capel trwy'r cwm, ac wedi cael sylvv neillduol gan yr eglwysi.
LLWYDDIANT MARCONI.
LLWYDDIANT MARCONI. Edrydd y Cadiben Livions, cynrychioJydd Marconi yn Rhufain. ei fodl newnkl dderbyn Hythyr dyddorol oddiwrth y dyfeisydd enwog o Cape Breton, oddeutu deng niwrnod; yn oJ, yn yr hwni yr hysbysaii ei fod: n-wni cymun- "Y deb perffaith 31 Chernyw drvvy gyfrwng v peilebyr di-\vifrau. Y mae yn anfon ac yn derbyn amryw negeseuont yni didydd;iol, a'r rhai hyny yn gwbl glir a; diealladwy. Cyn diiweddi y mis presenol bydd y gor/afau yn Cape Breton a Chernyw ym barod) at wasan- aeth. y cyhoedd, Dywed Marconi y bydd iddb ddychwelyd i Itali ddechreu y mis. nes.af i'r pwrpas o airoiygu gwneuthuriad gorsaf- oed^d nerthol yn y wlad hen. ar ar ol hvny v bydd-1 iddo dahi A-mAveliad ag Argen,tin.a.. Y mae efe yn 1.1 wyr argyhoeddedng y bvdd y peilebyr di-wdfrau yn ol ei gv 11 llun ef YTli fuan iawnj .mcnvn' defnydrjiaid cyffredinol am bell- dieroeddl o ugaiira mil 0' fiildiroedd'.
—: o:— GWYL Y PRIF FARNWR.…
—: o:— GWYL Y PRIF FARNWR. Adroddir hanesyn da yn nghylch yr Ar- glwydd Brif Farnvvr. Ra.i biynvddau" yn ol derbyniodd wahodxlia-d i ø1péuIidr Nadoiig gyda, rhai cyfeillion- a breswylient mev.m rhan anghysbell o'r wdad, a daeth i'r pender- fytniad, os Qedicli yn cv m^ryd! gvvyl o gwhl, y buasai yn cymeryd wythnos. 0 ganlymiad! pellebrofld i ofyn. "A gaf fi aros am vvyth- no.s.?" Cafodd y frysnegesi eJdwyn i'w gj-faill yn. bryxllon- gan niegesydd marchogol, yr hwm a haw Hai ch.vve' swllt o da] am ei chludo. Ei atebiad' ydoedd1, "Cewch, wrth gwrs, and peidiweh pellebru." Daeth: vr hwyr, a chvdag ef negesydd marchogol arall, yr hni-n a hawdiai chwe' swlLt eto. Yr oedd yr ail geamdwri yn fv.r ac i bwrpas; dim ond yw> holi, "Paham felly?"
DARIX'Nl MJ ANW'EDDAIDD. j…
DARIX'Nl MJ ANW'EDDAIDD. j Y rnae'r. Ariywydd Roosevelt wedi cy- meryd cam sytid yn de-}:)yg o dklwytn ar ei I ben. anathema. IT7, Di-rv«--«to-l C ol y Mexchedi. Datfu i arlunydd o'r enw I Mr George Frederick Watts gyflwyno diarlun godidog o'i waith o "Gariad a Bywyd," i Lywodraeth yr Unol Dalaethau, yr hwn dilarlun a fu yn cael ei ajrddangos ac yn tynu cryn sylvv yn Ffair y Bydi yn Chicago, a rhoddwyd lie amlwg yn v Ty GWYTh yn Wash- ington. Fodell bynag, cymaerodd yr Undeb uchod; mewn: Haw woeyd ymo-so-diad ffyrnig yn erbyn y daxlun. gan' haeru fodi y darluniau noethlymyn oeddynt ar y lien yn andwyol 0 lygredig yn ei ddylanwad, ac y dylesid ar bob cyfrif ei symuõ ar un waith o'r adeilad enwüg. Yr oedd yr ymosodiad yn gyfryW fel i- cynygiodd ar Arlywydd Clevelaind, er yn anfoddog, idido gael ei symud > Oriel Corcoran. Yn awT, y mae yr Arlywydd Roüseyeltwedi mymtsymud y daxlun yn ei 01 i'r llys ll} vvO'draetho.l, He yrhodcliir iddo y He mwyaf amlwg ac anrhydeddus yn yr ys- tafell ginriaw. Y mae y merched yn barod wedi rhodidli ar dd-eajl i'r'Arlywydd nad ydymt yn bwriadu gad'a-el llonydd iddo nes ei symud oddiv no eto.
---:0:-NA CHREDWCH. ! I -I
-0:- NA CHREDWCH. Perygl mawr yr oes hon yw ymlesgiad y meddwl, sef ei ymollyngiad yn ol i ofergoel- iaeth a phlentyneiddiwch. Dvledswydd y meddwl yw myned yn fwy ymarferol, yn fwy gwrol Digon yw yr amser a aeth heibio, ebe yr Apostol, i ymddfwyn a gw-eithredu fel ofergoelwyr ac ai-mijetl-iicfnl Y mae Duw a, phreswylwyr ei nefoedd yn dlisgvvyl i ni bell- ach woeyd y <3efnydd; priodol a theihvng o'n symvyrau godidog. Y mae oes v dychymyg- Z, iOln wedi my ned, ac y mae yn llawn bryd i b-awb gymeryd y golygiad sylweddol o fywyd a dyleclswyddau bywyd. Y mae yn resyn gweled Prydaun FawT, yr Eglwys Brotestan- aidd sefydiedig, o; leiaf yn ymoJlvmg yn o-l i dywyllwch ofergoeliaeth y Cfinol Oesau! Gel lid dysgwyl i'r Eglwys Sefydiedig fod yn fwy sefydiog. Gwelir y meddwl, hefyth yn gwibio yr goeg-grefydriol i. bob cydeiriid, a than, hudol iaeth pob ofergoel dan arwfeiniiad v Dowiaid. y Pr-go-ttiaid, vr Eddyaid, a phob amryv iaeth o gau-broffwyd1'. a. gau-athrawcii. Addawa hyn. ffyniad gawnifry-diedd difrifol r r fyr, oddigerthi i ni gael tro ar fyd. Gobeith- ivvn y byrheir y dy*dd!isu ofergoelus hyn) er mwyni budefi cynitdteithas. Y mae y bob!, filoedd 0> honynt, yn dechreu ymhurtio wrth "Llyma" v gau breffwyd hwn, a "Llyna" y gau broffwyd arall Cymered y bobi gyngor yr Athraw ei 111';1 "oN a chredwch."—O'r "Drych."
—^ :o: DAMWAIN ANGEUOL MEWN…
—^ :o: DAMWAIN ANGEUOL MEWN GLOFA. Cymerodd damwain ddychrynlhd le mewn glofa yn Daw ley, ger Wellington, Salop, nos Wenex, yr hyn. a: fu yn foddion i ddau go(H eu bywydau ac i ddau ereili gael eu clwvfo'n ddifrifol. Perchenog y lofa ag y cymerodd y ddamwain le ynddii ydyw Mr Thmoas Jones, Mossy Green. Y mae yn cael ei gweithio yn oJ yr hen dull hen ffaisiwn, a thorodd rhaff wifrefn; tra yr oeddi y I dSnion yn dodt i fynyi i'r wyneb, gyd'a'r can- !yn:ad fod pedw ax o'r dynio'n wcdi cwympo I i waelod y siaift, yr hyn oedd oddeutu 190 o diroedCedk.h ü ddyfnd-T .Cafoidd Sa.nut-el ac El'as C'out brc'yx o Mos-sy < ireeir. eu V-y j r'^idau H_,n e\o vn Irodyr, <sr clvwfo yn j j ddcfrj.L'i, ft-] .g yr cn.'r am ew hadlferiad. | -0
BWRDl) MASNACH A CHWAR ELWYR…
BWRDl) MASNACH A CHWAR ELWYR Y PENRHYN. j Derbyniold swyddogion Unåeb Chwarel- wyr Gog!edf. Cymru atebiad.; oddiwTth y Bvvrdd Masnich 11 gais oeidd wtedi caiel ei w ney d gan: y \treicwyr, fodi y Bwrdd yn rhoddi Cyfraiti. Cymod mewn gw-eithrediad. 0 dan. yr armgykhiadiau presenoi nidi ydyw y Bwrdd vn meddwl y byddai i unrhyw weith- rediad; or fath aŒ"{:iD i ganlvniad' llwyddian- us. Teimla arweiiwyr y dynion yn awr eu bod wedi g,wneyd: p-)bpet b: oeddi yn bosibl iddynt mewn ffordd odclwvn yr anmghydwel- ediad hwn i derfyniad heb fod y d'yrnon yn rhoddi i fyny yra llwyr> a. dadganant nad yclynt hvvy na'r dynion ym meddwl am vvneydi dim o'r fath..
---'-:g:--HEULWEN HAELIONI.
-g HEULWEN HAELIONI. Y mae Gwarcbeidwiaid Aberystwyth wedi penderfynu rhoddi gwi.eddt NadoJig" deilwng i'r tiodion. Dywedai y Clerc y byddai raid wrth chAvarter-ol o ychgig, haner can' pvvys o folk-gig, chwech o. wy ddau: tewion, a, dieg pwys 0 sausages. Awgrymodd y I Meistr ar fod iddynt, gael "jound of beef" yn) lie y "chwarter-ol" crybwydledig, a chefn- ogwyd ef gam un o'r Gwarcheidwaid, yr hwn a sylwai ei fod1 ym gwybod am rai tMion yn y ty ag a fuont gynefm mewn dyddiiiu: gwell I na'r cyfryw ddlanteithfwydL Mr E. Morgan: A ydyw y ddarpariaeth hon i wneyd am. yr w}thno-s? Y Clerc: Ydyw; nid oes and 47 o dy- lodioni yn y ty, ac nid wyf yn credu fod yn bosibl y gallent fwyta y biff a,'r miutton a.'r ehwe) gnvydd ar un pryd (chwerthin). b
--:0;--DIGRIFWCH Y DUC.
-0; DIGRIFWCH Y DUC. Diifyrwch penaf y Due o Norfolk ydyw adrodd straeo-n yn erbyn ei hun an. Dyma un o honynt: Cyrhaecldodd parti mawr o Americaml)i yn Arundel un dVdd, gyda llythyr yn rhoddi caniatad iddvnt fynrl dros y Caste 11'. Gan fod! y bwtler yn digwvddl bod) i ,ffwrddi ar y pryd, cymerocM- y Due, yr hwn sydd yn hoff o dipyn a, hwyl, fel y dy- •w-ed?r, ei le, ac arweiniodd; hwynt yn bersom- oi drvvy y gwahanol ystafelloedd gorwych, Gofynai yr ymweiwyr Ianciaiddi lu 01 gwes- tiynau iddb, megis, "Pa fath ddyn yw y Dii.c ?" "Onádi oes modid L ni gael oipdrem- annoi?" "A ydyw ef yn ddtyn golygus?" "A ydtyw )111 feistr da ?, "Pa nior hir y. buoch chwi yn ei wasanaeth?" etc. Cad.wodd y Due ei hun.anfedidiant drwy yr holl ymhal- I' iadau hyn, gan ateb yr Iancis yn barchus, a phan ymadawodd y parti derbyniiodd y xhodd anrhydieddus o hanier ceiron am ei foesgarweh a'i garediigrwyckl1 tuag atynt.
Advertising
if D1 8d MKhmid W Pawb ag sydd yn dioddef oddiwrth y clefyd » marwol ac enbydus Y Dropsy ii os na chymherir y Feddyginiaeth bwrpaso tuag ato mewn pryd I'M- -w- 9 *-a A-%k A-% Hughes's Dropsy Pills ydyw y Feddyginiaeth fwyaf bwrpasc* llwyddianus a welodd y byd erioed a clefyd peryglus ac angeuol hwn. Y mae o'r pwys mwyaf i bob Dyr Dynes, Mab neu Perch, ag sydd yr > oddef oddiwrth Dropsy Dwfr a Dropsy Wynt yn ei ganghenau gymeryd y Pills Hynod felly at Dropsy Ddwfr a Dropsy W Cymherer Hughes's Dropsy P At y Grafel a Poen yn y Cefc Cymherer Hughes's Dropsy P At Diffyg Dwfr a Poen yr Are *'■ Cymherer Hughes's Dropsy P At Chwydd yn y Bol, Coesau Traed Cymherer Hughes's Dropsy F At Tewdra Afiach Cymherer Hughes's Dropsy F At Gwynt y Cylla a'r Bol "vmherer Hughes's Dropsy I A Asthma, Diffyg Ana Cymherer Hughes's Dropsy i At jr*oen Pen, Corffrwym Cymherer Hughes's Dropsy I Y MAE HUGHES'S DROP- PILLS" » wedi iachau canoedd lawer drwy mlynedd diweddaf, ac y maent yr *.$ syndod yn ddycidiol yn eu beffeithiol. gwyrthiol mewn llawer o achosion a; f wedi eu rhodJi i fyny i farw gan y r iaid. e- Y maent yn gwneyd Daioni i Ba fe ddylai pob Dynes eu cymeryd yn lysurol Rhodder PrawAray it Ar werth gan bob Che mist a gwerthwyr Pa- tent. Medicine am 2/9, 4/8, neu danfoner "< cu gwerth mewn P.Cv heti "istatfips aty Gwneuthut wr JACOB HUGHHSj M.P.S., L.D.S. Maaufacturing Chemist, Penarth. Cofaler wrth bryhu gaet gweled fc< Trade Mark uchod, sef Hun Diamonc bob blwch, heb hyn nid yw yn iawn. 177" Gelyn Pena y Corff Dynoi ydyw Clefydau y Prest Ysgyfaint. Y maent yn lladd eu miIo( yn flynyddol. Yr unig Feddyginiaeth tuag at W sefyll Ymosodiadaa y Clefydau hyn yd: meddygyn a ddarg^nfyddwyd yw Gwy y Mor o Norway, yr hwn, mewn unde Extract o Lysiau o Ian Mor y Pad: oidir mewn potelau o dan yr enw XSe a Weed I ung= Life y Peddygintaeth hon. yn W yn eu heffeithioldeb at Pesw;hacAnwyd Bronchitis, Ajftiiia, Crygni, DolurGwddf, Diptheria, Pas, Whooping Catarnh, Influenza. Ac yn rodedig at Rhagflaenu y Darfodedigaeth. S?LwtR—Mae Sea Weed Lung-Life mewn gvirionedd yn Feddyginiaeth heb el fath, Mae rob dose yn gwneud Paloni. Mae yn g'faddas i bob Dyn a Dynes o bob oedran, ac hefyd i Blant mawr a bach. Rhoddwch Brawf Arno. RhybuAd—Wrth brynu, gofaler cael jp enw "Soa Weed Lung-Life" ac enlW JACOB HUGHES, yn llawn ar bob potel. Heb hyn, twylljydyw. Na thwyller chwi i gyixs- eryd dimtarall, eithr mynwch gael yr un- iawn.jyQ 4 • Ar wertl gan bob Chemist a gwerthWJt Patent Medcirie am Ill. 2/9, neu dasfone* eu gwerth me wn Stamps neu P.O. at f gwneuthurw— I J^CiOB HUGHES. i' M.KS.. L.D.S., Manufac&urit kg Chemist, Penartb ( GARDIF^