Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
8 articles on this Page
TTHDEB YSGOLION ANNIBYNWYR.…
TTHDEB YSGOLION ANNIBYNWYR. MOBGANWG. Arholiad, Ebrill 19eg, 1898.-Dosbarth IV Derbyniwyd y nodiad canlynol gyd'r result oddiwrth yr arholwr, y Parch T. J. Morris, Aberteifi^— "Cefais lawer o bleser wrth edrych dros bapyrau Dosbarth IV, Yr wyf wedi fy llwyr foddloni ganddynt. Mae rhai o hon- ynt yn hynod dda, a'r oil yn dangos llafnr mawr. 1 Mary J Lewis, Bethania, Dowlais 100 John Jones eto 100 [Y wobr flaenaf.] 2 Evan Josbaa Ikoberick, Soair, dydaeh Vale 98 [Yr ail wobr.J 3 W Richards, AUtwen 97 Martha Davies, Bryn Seion, Dowlais 97 [Y drydedd wobr.] DOSBARTH I. 4 Maggie Edwards, Bethania Dowlais 96 John Williams, Ebenezer, Abertawy 26 Llewellyn Davies, Carmel, Clydach 96 Sarah Jane Roberts, Siloh, Glandwr 96 Arthur Williams eto 96 5 D D Jones, Tabernacl, Ynysybwl 95 Edwin R Daniel, Siloam, Pentre Estyll 85 Jennie Griffiths eto 95 T,.Siloh, Glandwr 95 David Lloyd, Ebenezer, Abertawy 95 6 John Lewis eto 94 7 Shenevn Dafydd, Carmel, Clydach 93 8 D R, Tabernacl, Ynysybwl 92 D Jones, Ebenezer, Abertawy 92 Rees Evans, Carmel, Bryntroedgam 82 9 Rachel Griffiths, Bethania, M'tain Ash 90 Thomas Jones eto 90 Margaret Rees, Bethania, Dowlais 90 Wm J Thomas, Seion, Abercanaid 90 Howell Evans, Bethesda, Ton 90 Richard John Bowen, Siloh, Pentre 90 Sarah Davies, Hermoa, Plasmarl 90 C Williams (Mrs) eto 90 Joseph Rees eto 90 W D,' Siloh, Glandwr 90 John Peregrine, Ebenezer, Abertawe 90 Ruth James, Ailtwen 90 Mary Jones eto 90 10 Wm James, Bryn Seion, Cwmbach 88 Wm Henry Davies, Ebenezer, Aberdar 88 James Davies, Bethania, Dowlais 88 John Tudor, Bethesda, Ton 88 Wm John Jones, Siloh, Pentre 88 W G Smith, Saron, Birchgrove 88 11 W G Thomas, Mynydd Bach 87 E Lloyd Jones, Tabernacl, Penybont 87 12 David Davies, Bethania, Dowlais 86 Silas Silas, Ebenezer, Abertawe 86 E J David, Tabernacl, Penybont 86 Lewis John eto 86 Phillip Jenkins, Carmel, Clydach 86 Daniel T Thomas, Alltwen 86 13 Daniel Lloyd, Ebonezer, Abertawe 85 Anne Thomas, Bethel Newydd, Cwm- aman 85 Lizzi Y Benjamin, Soar, Clydacy Vale 85 14 John Rhys James, Bryn Shion, Cwm- bach 84 Benjamin Thomas, Bethania, M'Ash 84 Hugh Ceinad Roberts, Carmel, Pen- rhiwceiber 84 John Grey, Saron, Birchgrove 84 Wm John Walters, Cwmbwrla 84 D L Roberts, Mynydd Bach 84 15 Wm Hughes, Bethania, Mountain Ash 83 16 John Harrison Evans, Salem, Aberdar 82 Thos Wm Jenkins, Seion, Abeicanaid 82 Henry D Jones, Bethania, Treorci 82 Gomer Stephens, Alltwen 82 17 Thomas Hughes, Siloh, Landwr 81 18 John Thomas, Bryn Seion, Dowlais 80 Evan Rosser Williams, Bethania, Treorci 80 Hettie Davies, Sardis, Pontypridd 80 John Powell, Hermon, Plasmarl 80 Wm Wilfiams eto 80 Egwan, Siloh, Landwr 80 Isaac Jones, Carmel, Bryntroedgam 80 Lewis Jones, Ajltwen 0 80 David Arthur, Ebenezer, Abertawe 80 19 Joseph Jonee, Bethania, Treorci 79 20 James Phillips, Saron, Aberaman 78 Ymgeisydd, Siloh, Landwr 78 John Lewis, Bodringallt 78 21 David Jones, Tabernacl, Ferndale 77 22 Thomas Evans. Tabernacl, Ynysybwl 76 Morgan Davies, Tabernacl, Ferndale 76 W S Williams, Cwmbwrla 76 John Llewellyn, Bethel Newydd, Cwmaman 76 T C Davies, Soar, Clydach Vale 76 James James, Bodringallt 76 23 Benjamin James, Seion, Abercanaid 75 Benjamin Jones eto 75 John R Richards, Mynydd Bach 75 24 David E Maddocks, Alltwen 74 Thomas John, Bodringallt 74 25 J S Arthur, Tabernacl, Penybont 73 26 Thos R Thomas, Tabernacl, Ferndale 72 M J Walters, Mynydd Bach 72 David Gibbs, Alltwen 72 27 Wm Merthil. Carmel, Bryntroedgam 71 28 Rees Jones, Soar, Clydach Vale 70 Evan Jones, Bethel Newydd, Cwm- aman 70 John Bowen, Siloh, Pentre 70 Evan Mayberry, Carmel, Clydach 70 Kate Williams, Cwmbwrla 70 DosÀTH II. 29 David Evans. Tynycoed 68 William John, Gilead, Coity 68 J E Thomas, Carmel, Penrhiwceiber 68 D E Williams, Bryn Seion, Cwmbach 68 30 Mary A Brown, Tabernacl, Ferndale 67 31 John Morris, Bethania, Treorci 66 Joseph Roberts, Bryn Seion,Cwmbach 56 Samuel Davies, Saron, froedyrhiw 66 32 David Lewis, Seion, Abercanaid 65 James Owen, Bryn Seion, Pencoed 65 S3 Evan John eto 64 Thomas Thomas, Tynycoed 64 loan Davies, Carmel, Clydach 64 Jenkin Thomas, Seion, Cwmafon 64 Gwilym Hitchings, Moriah Aman, Cwmaman 64 Benjamin Davies, Seion, Abercanaid 64 Wilnam James eto 64 34 Ann Davies, Seion, Cwmafon 63 Wm Henry Edwards, Bryn Seion, Cwmbach 63 James Williams, Seion, Abercanaid 63 35 Jacob James, Bryn Seion, Cwmbach 62 Methusalem Davies eto 62 Thos Morgan. Carmel, Penrhiwceibr 62 John Jones, Seion, Abercanaid 62 James Jones, Ebenezer, Abertawe 52 36 Thos Morgan, Bryn Seion, Cwmbach 60 Gwilym Hughes, Carmel, Penrhiw- ceibr 60 William Isaac eto 60 Thomas Lewis, Seion, Abercanaid 60 Samuel Jones eto 60 Wiiliam Davies, Blaenrbondda 60 Evan Jones, Siloh, Pentre 60 Lewis Jenkins, Carmel, Clydach 60 37 John W. Mathews, Bryn Seion, Pen- coed 58 Evan Morgan, Bethel, Hafod 58 Thomas Thomas, Seion, Abercanaid 58 James Jones, Bryn Seion, Cwmbach 58 Did ym'is. Siloh, Landore 58 38 Moses Williams, Seion, Abercanaid 57 39 David Davies, Carmel, Penrhiwceibr 56 William John, Bethel, Hafod 56 Thomas Francis, Carmel, Clydach 56 Rees Pevan, Bryn Seion, Pencoed 56 David Jaaes, Bodringallt 56 40 Thomas Davies etc 55 Evan Jones, Moriah Aman, CwmamanE5 41 David Evans, Salem, Aberdar 54 Joseph Jones, Scion, Abercanaid 54 Morgan Davies, Bethel, Hafod 54 Jennet Jones, Carmel, Clydach 54 Jacob Morgan, Bodringallt 54 42 Illtyd Hopkins, Soron, Aberaman 53 43 Daniel Thomas eto 52 44 Evan Jones, Soar, Clydach Vale 50 John C. Evans, Bryn Seion, Cwmbach 50 Thomas Perkins, Saron, Aberaman 50 Isaac Griffiths, Seion, Abercanaid 50 45 Margaret Williams, Carmel, Clydach 48 46 Samuel Davies, Bryn Seion,Cwmbach 35 Cwmbach. D. MORGAN DAVIES.
ETHOLIAD BWRBD YSflOL LLAX-SAMLET…
ETHOLIAD BWRBD YSflOL LLAX- SAMLET UWCHAF. Y mae yr uchod wrth y drws, a chura yn drwm. Gellir dweyd fel y bardd fod Swn taranau yn y gwynt, A awn magnelau'n rhuo.' Wrth gwr, rhaid edrych ar y llinellau hyn yn ffigyrol yn y fusnes etholiadol hon. Y mae pymtheg ar y maes yn ymladd am naw sedd ar y Bwrdd, a gellir dweyd am rai o honynt (yn ffigyrol ets) yn ngeiriau Telynog,- Rhai'n dew, rhai'n deneu, a rhai'n syth fel main.' Y mae rhai o'r ymgeiswyr newyddion fel ebolion gwyJltion heb eu tori i mewnweithiau ar arot, weithiau ar gallop, ac weithiau yn dangos eu pedolau yn ngoleuni y I Ilwybv Ilaethog Yn sier i chwi, medrant gicio yn rhagorol, ond iddynt gael ychydig o'u tebyg i oglais en penelau, a wablo eu geneuau ond y cwestiwn yw, a ddeuant byth yn ddigon dof a chryf i hwylysu peiriant addysg ar rheilffordd farnant hwy sydd mor igam-ogam. Rhaid cael rhyw- rai mwy profiadol, mwy pwyllog, a mwy ystyr- iol nag amryw o'r rhai newyddion sydd ar y maes i wastadhau gweithrediadau y Bwrdd diweddaf, os yw en cyflawniadau mor warthns ae mor I wastraff us' ag y myntymia rhai eu bod. Tebyg mai y bwbach' sydd wedi dychrynu y brain hyn o ymgeiswyr i hedfan mor uchel yn eu haddewidion chwyddedig, os yr etholir hwynt, ac i grawcian mor anmher- seiniol yn tu hanerchiadau dadansoddol—ydyw y codiad gafodd yr ysgrifenydd Mr A. li. Thomas (Crymlun) yn ei gytlog yn ddiweddar. Dyma bechod yu eu golwg na wena maddeuant ar ei gorpws du. Rhaid newid yr hen Fwrdd 'altogether' am y pechod mawr hwn. Os etholir y rhai hyn, byddant ar y Bwrdd fel pregethwyr- y diwygiadau mawrion, a gallwn y pryd hwnw ddechreu cami, dechreu canmol'— 'Torodd gwawr y mil blynyddoedel, Haul pob llwyddiant gwyd i'r lan.' Y mae y Bachan I fane wedi son ganoedd o weithiau am y fenyw lie mae yn lodgo' yn ei erthyglau dyddorol, a chlywais inau yr wythnos hon y fenyw lie yr wyf finau yn iodgo yn ym. yraeth yn ngwestiwn pleidleisio i'r ymgeiswyr am seddau ar Fwrdd Ysgol Llansamlet I Dafydd,' meddai gofalwch chi na rowch chi vote i'r taclach 'na sy'n promisho gwneud lot < jobs, ac yn brago'n hunen; i chi wedi sylwi pan wy' i yn trafod y llestr, 'ma fod mwy o swn gan y rhai gwag na sydd gan y rhai llawn, felna n gwmws mae hi gyta dynon sy'n catw lot o row. Os ych yn vot3 o gwbl, rhowch chi'ch votes i Richard Rees a John Rees. Y mae Richard yn fachan clever, ac yn scolar piwr digynyg, a ma John Rees y gaffer yn fachan nad os dim brags o gwbl omooyti fe- gwell gen i ddoti dynon i miwn ag i chi a'ch partners wedi cal trafferth dychrynllyd i gal gyta nhw i sefyll na rhyw hen sgogyn sy'n pwsho'i hunan ar ddynon,' &c. Yn sicr i chwi, yr oedd anerchiad y wraig i Dafydd yn synwyrol a phwysleisiol iawn, ac fe roddais i I applause' iddi am dani. Y mae ger fy mron ddalen helaeth o ddyledswyddan Bwrdd Ysgol Llansamlet, ac y mae hon, a goleuni cadeirydd y Bwrdd diweddaf, wedi fy argyhoeddi yn llwyr fed y codiad yn un teg. Ofnwyf fod mwy o falais ac eiddigedd wrth wraidd yr erledigaeth bresenol na dim arall. Pe buasai yr ysgrifenydd yn rhyw Sais mein- goes, neu Ysgotyn meindrwyn, nid wyf yn eredu y buasai yr ymosodiad mor ffyrnig, ond gan mai un o waed 'Cymru fu' ac ysbryd Cymru fydd' yw, rhaid ymosod. Gormod o eiddigeddu wrth lwyddiant Cymro-frawd sydd yn wendid ynom fel Cymry. Dyma foneddwr sydd wedi bod o wasanaeth mawr i'r pi wyf erioed mewn amryw ystyro.n- gwr 'sydd wedi gwastraffu arian ac amser am ddim er gwneu. thur cymwynasau drosto. Os bydd unrhyw beth o bwys ag eisieu cael arweinydd cymhwys i'w ddwyn i derfyniad llwyddianus, rhaid cael Crymlun wrth y llyw. Pa sawl gwaith mewn cvfarfodydd gynaliwyd yn ddiweddar i wneud ymchwlliad i fusnes pwysig-pan oedd corff gwr gladdwyd mewn dyfrllyd fedd yn cael ei anwybyddu gan berchenogion y lofa, y soniwyd am deiiyngdod Crymlun i dysteb am yr hyn wnai yr adeg hono, a llawer adeg cyn hyny ? Dyma y gwr rvfygodd aelodau yr hen Fwrdt roddi codiad iddo, nid am ei lafur i'r plwyf yn rhad, ond am gywirdeb ei waith, a'i ddylan- wad o blaid addysg, a'rcyfryw yn galw am fwy o gost. Da chwi, etholwyr, na chymerwch eich camarwain fel deillion gan gwn ystwrllyd wnant eich arwain i'r anialwch, ac nid i'r wlad yn llifeirio o laeth a mel' fel yr addawant. Carwn yn fawr eich gweled yn ethol y gor- euon. Methaf fi a gweled y gellir cael gwell yr hen fwrdd. Os na fydd Mr Richard Rees i fewn, fe gollir asgwm cefn y Bwrdd. Clywais fod Mr Phillip Powell yn tynu yn ol yn ffafr Mr John Rees. Os gwir, dywedaf 'Da machgen i.' Caled yw i ti wingo yn erbyn y symbylau.' Dyma foneddwr a ddylai fod i fewn ac nid oes un amheuaeth na fydd i fewn, o herwydd y mae gwyleidd-dra yn hanfodion llwyddiant. Gwaith caled gafwyd ganddo i sefyll; ac os nad yw yn un o'r rhai hyny y clywir eu I Ilef yn yr heclydd/ ac y gwelir eu siopau i gyd yn eu ffenestri—gellir bod yn sicr fod tuhwnt i'r lien' ambell i berlyn o feddwl; a sicr genyf y bydd pwyll a rheswm ganddo wrth y llyw bob amser. Yn swn rhyfeloedd o wahanol nodweddion, ceir allan mai teimladau sydd wedi bod yn achosyd1 o lawer o honynt. Hawdd iawn gosod hwn ar dan ond son wrtho am ormes ae anghyfiawnder, os na bydd rheswm yn gwylio ei symudiadau. Posibl y gall anerchiadau gwylltion a chwyddedig ami i ymgeisydd am sedd ar y Bwrdd uchod danio telmlad ami i etholwr, ac iddo gredu megys un o honynt fod y Bwrdd diweddaf yn 'wast- raff us' a gwarthus:' ond etholwyr Llansam- let, dangoswch ddydd y pleidleisio, fod genych reswm, a'ch bod yn medru barnu drosoch eich hunain. Cofiwch am y dynion profiadol, pwyll- og, ac ystyriol. Yr eiddoch, VULCAN.
ANMBYNWYR RHANBARTH UCHAF…
ANMBYNWYR RHANBARTH UCHAF ABERDAR. Cynaliwyd cymanfa ganu y plant perthynol i egiwysi SHoh a Salem, Aberdar; Horsb, Llwydcoed a Fbo, Hirwain, dydd Llun, Mai y 16eg. yn Horeb, Llwydcoed. Yr oedd tua 35 o blant yn bresenol. Cafwyd tywydd rhagorol, cynulliadau lluosog, a chanu gwir rymus. Yr arweinydd oedd Mr Thomas Thomas, Gwawr- fryn House, Trecynon, yr hwn oedd yn arwein- ydd y gan yn Siloh, ac aeth drwy ei waith gyda medr dihafal. Caed dau gy far fod — un am ddau, a'r llall am chwech o'r gloeh. Canwyd y tonau oil allan o Gemau'r Plant,' gan Mr J. T. Davies, G.T.S.C., Hirwain. Llywyddwyd y cyrddau gan y Parch W. Samlet Davies, a J D. Rees. Dechreuwyd yr oedfaon gan y Parch J. Snlgwyn Davies, ac E. Wern Williams. Cafwyd unawaau gan Misses Bessie Thomas, Mary John. May Hopkins, E Jones, D Landeg, Mary Davies. Triawd gan Mr J T Davies, Misses H J Davies ac Esther Jones. Anerchwyd yn bwrpasol gan y Parch J Grawys Jones, y Mri W D Thomas a J T Davies. y llywyddion. Cvfeiliwyd gan Mr W D Davies. organydd Nebo. Hirwain; ac i'r unawdwyr gan Mr J T Davies. a Miss Blodwen Hopkins. Yr oedd te a theisen flasus yn festri Horeb wedi ei barotoi gan chwioiydd yr eglwys, ac yn cael ei fwyn- bau yn rhagorol gan y dyeithriaid rhwng y j ddau gyfarfod. Yr oedd cymanfa y plant eleni yn un o'r rhai goreu a gafwyd o'r cychwyu. I Dilyned ffrwyth lawer.
[No title]
Hysbysir fod glofeydd Clydach Vale wedi codi, yn ystod yr wythnos cyn v diweddaf, 27,300 o dynelli o lo. i
Advertising
THE "TARIAN Y GWEITHWIR' J6100 INSURANCE COUPON. ONE HUNDRED POUNDS will be paid by the U General Accident Assurance Corporation, Limited, Perth, to the person whom the Corpora- tion shall decide is the next of kin of any persen killed by an accident to the Passenger Train, Omnibus, Tramcar (with a licensed driver plying for public hire), or Passenger Vessel htwn Ports of, and on Rivers in, the United Kingdom) in which the deceased was an ordinary passenger, or who shall have been fatally injured thereby, should death result within One Calendar Month after such accident, PROVIDER that at the time of suck accident the PEnMl so killed or fataiiy .in- jared was the owner of tbis INSURANCE COUPON for the current week, with his or her signature previously written in ink underneath. Date Signature This insurance is limited to One Coupon for*each holder, which must not be removed from this paper, and is not invalidated by any Insurance with this Corporation (other than coupon), but it $in addition thereto. Notice of Claims under the aforestated Conditions must be sent within 14 days. A*. W. T. MOROAX, Canon Street, Goruchwvliwr dros Aberdar a r Cylch. Salem, Cwmfelin, Bedlinog. CYNELlR EISTEDDFOD Yn y capel uchod dydd Llun Mabon, Gorphenaf 4, 1898. Beirniad y Gerddoriaeth-Mr Rhys Evans, A.C., Porth. Beirniad yr Amrywiaeth-Mr T. P. Thomas (Dyfedwr), Gilwern. Prif ddarn corawl—I'r cor heb fod dan 00 mewn rhif a gano yn oreu—' Yr Haf (Gwilym Gwent). Gwobr, £8. Rhoddir 10s i bob arweinydd anfudd- ugol. I'r Cor Meibion heb fod dan dan 40 mewn rhif a gano yn oreu—' Comrades in Arms.' Gwobr, £ 4. Rhoddir Medal i'r arweinydd buddugol. I'r Cor o Blant heb fod dan 40 mewn rhif a gaao yn oreu—' Filwyr Iesu;' Gwobr, f.2, a Medal i'r arweinydd buddugol. Y mae y Programmes yn barod, ac i'w cael am y pris arferol oddiwrth-J. R. DAVIES, 22, Colly Row, Bediinog, Treharris,R.S.O.
PONTNEDDFECHAN.
PONTNEDDFECHAN. Cynelir EISTEDDFOD FAWREDDOG- yn y lie uchod dydd Llun. Gorphenaf 4ydd, 18&8, o dan nawdd prif foneddigion yr ardal Llywydd,—S T Evans, Ysw, A.S. Arweinydd,—W Davies, Ysw, Plasyfelin Beirniaid y gerddoriaeth,—Mri Dan Davies, Merthyr, a T J Hughes, GTSC, Glynnedd ad- roddiad,-Mr Thomas Williams, Glynnedd Prif ddarn: I'r cor, heb fod dan 50 mewn nifer, a gano yn oreu 'Buddugoliaeth Calfari,' Evans, Mus Bac, Resolfen, gwobr 915, a Metronome gwerthfawr i'r arweinydd buddugol gwerthfawr i'r arweinydd buddugol Parti Gwrywod, heb fod dan 30 o nifer, a gano; yn oreu 'Anabel Lee,' Dr Parry, gwobr £ 10 a MedalrArian i'r arweinydd buddugol Dram "and Fife Band, gwobr X4 Cor Plant, gwobr £ 2 Hefyd, naawdau, pedwar- awd, adroddiad, &c Programs i'w cael oddiwrth yr Ysgrifenyddion fel arferol-W imorgan, Ynysdeg, a H Bevan, Oak villa, Clynnenth.
Advertising
"TARIAN" I a I w Printing Works. Every Description of Printing on the Shortet Notice. Latest Plant and Machinery. Thos. Ford & Co., PIER ST., SWASEA Are prepared to supply Tents and Marquees, Of various sizes l ON HIRE OR SALE. Flags, Shields, and Decorations, Of all Descriptions on HIRE or SALE. Makers of Tarpaulins. Hay-Rick Covers, Horse Cloths, iNose Bags, &c. Sole Agents for the Rothwell Cycles. Repairs of All Kinds attended to on the shortes not te by Lxperienced Men. Terms byapplicatioin. Aberoynon, late Aberdare Junction. A Grand Eisteddfod Will be held at the above place, in a Spacious Marquee, on Monday, July 4th, 1898, in aid of the Diamond Jubilee Lodge, G.W.O. Oddfellows. Adjudicators of Music—W E Edwards, Esq, (Gwilym Lon), Macheu, a David Evans, Esq (Eos Cwyno), Abercynon. Chief Choral: To the Choir, not less than 60 in number, that will best render Dyddiau Dyn sydd fel Glaswelltyn,' T Davies, Ebbw Vale, prize R8, and Silver Mounted Baton to successful conductor, and 10s for every unsuccesssul conductor. Male Voice To the Party, not less than 40 in number, that will best render 'Comrades in Arms,' prize t5. Juvenile Choir, not less than 40 in number, that will bpst render 'Angels of Jesus,' Gwilym Lon, prize £ 2, and Silver Medal to successful oocductor. Programmes ready shortly. THE NEW WELSH SONG, 'Hen Gadair Freichiaa fy Mam/ Sung with the greatest success by Madam tslodwen Jones, Mr David Chubb, Eos Gwyno, &c. Published in two Keys. 1:3 Stumps, post free, Mr J. JONES, Crossbrook iiu ;ic Stores, i Pontypridd. I MARIEROZE wri :—I consi- I der Peatakos a splendid remedy for BroochkA affections. I MR. AYITSLBY CooK, wrote, I must pronounce Pectakos adecid- ed success." HENRY GABRIEL, ESQ., Dental Sur- geon, Liverpool: I am very pleased with its results, and shall recom- mend it to my riends. Pectakos THE New Champion Remedy FOR Cough Bronchitis, Lung & Bronchial Complaints. Invaluable for Preachers, Singers, Teachers & Speakers. A genuine remedy manufactured by an experienced Cnemist. Does not contain poison or any injurious ingredient. Safe, Pleasant, Speedy. Sold in bottles, 9 £ d.,Ua. ita., and 8s. 9d., by Jesse Williams & Co., CARDIFF Key, PONTYPRIDD Boots, ABERDARE; GUNSON'S, MERTHYR Evans, DOWLAIS Or may be obtained from auy CJiamiat or Patent Medcine Dealer. LONDON Whoiesale Agents-Barclays. Rgy TV^ BTW m M.A., L^REMELD, writee^-I think Pecta&g a m«st valualjR remedy for CgHs and Bronchial GQHI* plaints. MR. BARTON liar GUCKIN: "I con- sider IJeetakos » splendidremedy. It gave me in- stant relief." MR. W. RoWLEY (International) i Captain Stoke, F.C., writes: I consider it the best remedy for Coughs & Colds." III5IIiIIIIIII! r I Francis's I Balsam BASILV MMWMIB rrø Unrivalled Reputation I Apt A. SIMPLE. SAfE ANSW Kmoy" FOR COUGHS, COLDS, &CSEST TMBLES. j In BOTTLES at I(I\ and 219. 2 t' Ymnnrfnnt Imitation is the sincerest form of liiipv/i laut flattery." Very true, FRANCIS'S Caution 1 1 BALSAM has imitators, therefore take care you are not cajoled into buying "SOMETHING LIKE IT," For there is nothing like it MATHPD5 Jfc See to it that you arrest atlv/ 1 1 your Child's Cough in its first symptoms by the use of FRANCIS'S BALSAM it is unrivalled as a harmless household remedy. Having tried FRANCIS'S I Testimony BALSAM, I can with great 4-U + + If f PleasurQ coaEdsrice STRONGLY til a I teilS I recommend it as an excellent remedy for Coughs, Colds, &c. çj II From Rev. Owen Evans, Dm Dm, London. I FRANCIS'S I asked for & FRANCIS'S I will have. AMMANFORD. Cynelir EISTEDDFOD FAWREDDOD yn y lie uchod dydd Sadwrn, Mai 38ain, 1898. Prif ddarn corawl—' We never will bow dow* gwobr R20, Parti Meibion "I The War House,' gwobr 98. Ehangan—' Y Ffyn«n Fach,' gwobr £ 5. Hefyd bydd Cystadleuaeth Brass Bands, a cheir pob manylion ar fyrder. JOHN LEWIS, Ysg.. Ammanford, £ R.S.U.^ CONFIDENTIAL TO LADIES A Lady who has suffered, but who has been restored to health and happiness by a simple self treatment, will be pleased to send full particulars of a Positive Remedy for all forms of Irregularities, Suppressions and Obstructions (so prevalent in the female sex), on receipt of a stamped addressed envelope. Address: Mrs. FRANCES HOPE, 5 Union Square, ISLINGTON, LONDON, N. GLYNNEDD. CYNELIR EISTEDDFOD FAWREDDOG Y n y lie uchod, DYDD SADWRN, MEH. 4YDD, 1898. .'ir. ;'74 J Beirniaid-D. W. Lewis, Ysw., F.T.S.C., a Mer- lin Morgan, Ysw., A.R.C.M., Challenge Gold Medalist, and holder of Five Years' Scholarship at of the Royal AcademyMusic, London. Beirmady Brass Band-J Hanney, Ysw., Pont ardawe. ,;i.:i' Pdf Ddam-" ArDon o fiaen y Gwyntoedd" (Dr Parry), i gorau ddim dan 60 o nifer. Gwobr, £ 20, a medal aur i'r arweinydd buddugol. Corau Meibion, heb fod dan 50 mewn nifer a gano yn oreu, Anabel Lee' (Dr Parry), gwobr JE15, a phar o esgidiau gwerth 10s. i'r arweinydd buddugol, rhoddedig gan Mr J Stanley Thomas, Glynnedd. I'r Brass Band a chwareuo yn oreu, Caledonia' (Wright & Round) gwobr laf, 1:6 ail, £ 2. Marching Contest, March, 'Forest Fiend,' pub- lished by F. Richardson, Cornet Office, Sibsey, Boston. Hefyd rhoddir dwy gini am Bedwarawd, gini yr un am yr Unawdau, haner gini am chwareu y berdoneg, a haner gini am Adroddiad. Manylion ar y program, yn barod yn fuan, ac:i'w gael am y prLsoedd arferol oddiwrth yr —Ysgn.—THOMAS D. THOMAS, Bethel Row, Giyn- neatli. a TOXLLIA'SJVA. WfC..M Bethania street, Glynneath. The General.Aeeident Assurance- Corporation, lUMllED] Principal Offices,- 42 to 44, TAY STREET, PERTH. CARDIFF OFFICE,—QUAY STREET CHAM BERS, ST. MARY STREET. F. Sk HARBRID#E, Resident Secretary MEISTOL OFFICE,-2, SMALL STREET. F. NOBIE MILLER, Manager and Secretary. CAPITAL £ 100,000. Policies are issued under, liberal conditions, and at moderate premiums, foi the following branches oflnsuram e Personal Accidents of all kinds—including Rail- way and Marines. ALL ACCIDENTS and allowance for Disable- ment by SMALL POX, TYPHOID, TYPHUS, SCARLET FEVER,5 DIPT IERIA, or MEASLEo from Xi per annum. Fidelity Guarantees for all positiors of trust, at rates from 5s. per cent. The Bonds o lthie( Jorpor- ation are accepted by her Majesty's Gc vernment. Emjiloyer's Liability Assurance at. Low Non. Tariff Rates, from Is. to £100 on yearly wages. Idemnity Assurance for damage caused by Horses or Vehicles in Streets to the persons or property of third parties, from 15s. upwards. Snrgimry Assurance. — All Householders Bhewld cover this ri. Loss and Loss only. damage. Country Honses 8s per 9100 8s M Residence 5s ) 5s td All loss is covered up to the amouut of the Insur ance, without reference to the value of the ein tents of the house. If full contents are insured, the Policy will be issuad at a premium of Is 6d per cent. Policies issued covering both Burglary and Fire for a bremium of 3s 6d per cent. On the total value of the contents of premises insured with a minimum premium of 7s. Local Agents appointed. Liberal remuneration Apply for prospectuses, &c., to above offices. YN EISIEU. Yn eisieu £4,000 mewn man symiau o C50 ac uchod, i Gymdeithas Adeiladu. Y Llog o 4 i 4! y cant. Gwrthodir pob cais oddiwrth Gymdeithasa* Arianol. Ysgrifener ar unwaith at- W. R. MORGAN, 2, Woodland Terrace, Cwmaman, Aberdare. OHILDRENJS HAIR. JK Hagon's CLEANSfjjt- DutroTB Hits, Ac., and m&lflp Children'* ifclTagi Hair grow Beautiful, Curly, 8o« and Strong. A lftdj writes," I tative used HAGONs CleviMZ fov mSESI 10 yoara for my girls, and they now h*™ jRjSSSE' Beautiful Golden Hair in great abajj^anee." Sou 'KyW bu moitChemisi$,and iny Chemist will obtain Hif fact ingist on Haoon'h; nothing else willdo-tKe work; M. Bottles, post free 9d.. 2 tot L/i. A
ELIAS Y PROFFWYD.
ELIAS Y PROFFWYD. Testyn Cystadleuol Eisteddfod Bethania, Dinas, Ma wrth. 23, 1898. (Parhad)r Ar ol hyn gorchymynodd y prophwyd i Ahab fwyta tra yr elai efe i ben Carmel i weddio am wlaw gosododd ei law i edrych tua'r mor am arwyddion gwlaw, ac wedi iddo edrych a dych- welyd at blias chwech gwaith heb weled dim, y seithfed tro gwelodd gwmwl bychan fel cledr 11aw gwr yn dyrchafu o'r mor. Yna Elias a anfonodd at Ahab i ddweyd wrtho am rwymo ei gerbyd a myned i waered mor fuan s.g a allasai. Ac yn yr enyd hono y nefoedd a ddu- odd gan gymylau a gwynt, a bu gwlaw mawr.' Ac Ahab a farchogodd ae a aeth i Jeeveel. A ilaw yr Arglwydd oedd ar Mias, ac efe a wre- gysodd ei lwynau, ac a redodd o flaen Ahab, nes ei ddyfod i Jezreel. Ni pharodd effeithian buddugoliaeth Elias. Mae yn dra thebyg i'r prawf ryfedd ar Carmel ddychwelyd llawer o'r bobl oedd yn byw tu allan i'r prif ddinasoedd i addoli y gwir Dduw, ond yn y dinasoedd yr oedd dylanwad Jezebel yn gryf o hyd. Pan welodd y frenines fod sel y bobl wedi oeri, antonodd genad at Elias, gan ei fygwth y byddai ei einioes ef, fel einioes y prophwydi a laddasai. Pan glywodd y prophwyd hyny, efe a aeth am ei einioes i Beerseba, lie y gadawodd ei lane, yr hwn a fethodd fyned yn mhellach gan flinder a llesgedd. Ond Elias a aeth i'r anialweh daith diwrnod, ac a eisteddoddo dan er ywen, ac a ddeisyfodd gael marw yna angel yr Arglwydd a'i deffrodd pan oedd yn cysgu, rhoddodd iddo ymborth a dwfr, ac wedi iddo fwyta, cysgodd drachefn, a'r angtl a ymddaug- osodd iddo yr ail waith, ac a'i gorchymynodd i fwyta, oblegyd fod ganddo lawer o ffordd i deithio. Elias a fwytaodd, ae yn ngrym y bwyd, cerddodd am ddeugain niwrnod a deu- gain nos. nes iddo gyrhaedd Horeb, mynydd Duw. Ni fuasai cyhyd, pe buasai yn eymeryd llwybr uniawn, ond mae yn dra thebyg iddo grwydro llawer oddiamgylch wedi ymgolli mewn myfyrdod dwys. Lletyodd tra yn Horeb mewn ogof. Tra yn gorphwys yno, clywodd lef yr Arglwydd ddwy waith yn gofyn iddo, Beth a wnei di yma, Elias ?' Yr ail waith yr Arglwydd a'i galwodd mewn llef ddystaw fain yn cael ei rhagflaenu gan wynt cryf, daear- gryn, a than. Elias a'i hatebodd yn y geiriau hyn—' Dygais fawr sel dros Arglwydd Dduw y Lluoedd, o herwydd i feibion Israel wrthod dy gyfamod di, a dlSbrywie dy allorau, a lladd dy brophwydi a'r cleddyf; a mi fy hunan a adaw- yd, a cheisio y maent fy einioes inau i'w dwyn hi ymaith.' Mae yr Arglwydd yn ei anog a'i gefnogi, trwy ei sicrhau fod eto saith o filoedd na phlygasant eu glinian i Baal, ac felly nid oedd yn unig. Mae yr Ar- glwydd yn anfon y proffwyd yn ol at ei waith, i eaeinio Hazael yn frenin ar Syria, Jehu yn frenin ar Israel, ac Eliseus yn broffwyd yn ei le ei hun. Mae gwahanol farnau yn nghylch ymddygiad Elias yn cilio i'r anialwch-rhai a ddywedant fod ei wroldeb wedi pallu, a'i ffydd wedi ymollwng i ddigalondid, ac y dylaeai fod wedi aros wrth ei waith yn ceisio diwygio Israel; ereill a ddywedant nad oedd i'w feio, o herwydd nid yw yr Arglwydd yn ei feio mewn geiriau. Hefyd nid yw yn ddoethineb i beryglu bywyd heb fod un amcan daionus yn cael ei gyrhaedd drwy hyny. Mae tebygolrwydd neill- duol yn hanes Elias yn yr anialwch, i hanes lesu Grist yn yr anialwch; disgynodd yr Ysbryd Glan ar lesu yn yr Iorddonea cyn iddo gychwyn, a chafodd Elias fuddugoliaeth ryfedd ar ben Carmel cyn iddo yntau gychwyn —felly gwelid fod y ddau wedi myned i grwydro pan y gallesid dysgwyl, ac edrych o safle ddaearol, iddynt wneuthur gwaith mawr. Hefyd yr un faint o amser y bu y ddau yn yr anialwch. Nid oes neb yn tueddu i feio y Gwaredwr am ei ymddygiad; ac os edrychir yn y goleu yma, nis gellir beio Elias hefyd. Mae yn dra thebyg fod ei arosiad yn yr anialwch vn barotoad ar gyfer datguddiad mwy o gymeriad mwy llwyr i' w wasauaeth ag oedd yn ei aros yn y dyfodol. Yn nesaf cawn Elias yn galw Eliseus, yr hwn oedd yn aredig yn y maes; ac wedi hyny cawn y proffwyd, gyda'i wroldeb gynt, yn cyhoeddi dinystr ofnadwy oddiwrth Dduw ar Ahab a'i wraig annuwiol, o herwydd iddynt roddi Naboth i farwolaeth, a chymeryd meddiant o'i winilan. Yn yr un ysbryd dewr mae yn rbagfynegi marwolaeth Ahaziah, mab Ahab, o herwydd iddoymofyn a Beelzebub, duw Ecron. Anfonodd y brenin Ahaziah dywysog a deg a deugain o wyr i'w ddal. Lladdwyd y rhai hyn hefyd gan dan o'r nefoedd yn eu hysu wrth alwad Elias. Danfonwyd deg a deugain arar, ond lladdwyd y rhai hyny hefyd. Ond y drydedd waitb, ymbiliodd y tywysog am ei fywyd ef a'i ddeg a deuf ain ae angel yr Arglwydd a orch- ymynodd i Elias fyned gyda'r tywysog Aeth at y brenin, a dywedodd wrtho Gan farw y byddi farw.' Fel yr oedd holl fywyd Elias yn rhyfedd, felly hefyd oedd ei ddiwedd. Tebyg i'r Arglwydd ddatguddio iddo amser ac amgylchiadau ei drosglwyddiad. Cyn iddo gael ei symud, ym- welodd a Meibion y Prophwydi yn Bethel, y rhai oeddynt yn ddiamhen ddynion ieuaine yn cael eu haddysgu yno. Yr oedd amryw o ath- rofeydd yn y wlad—y rhan fwyaf o honynt wedi eu sefydlu gan Elias. Yr oeddynt i gyd o dan ei olygiad ef. Cafudd meibion y pro- phwydi, ac Eliseus, wybod am ymadawiad Elias, a dilynasant ef. Meibion y Prophwydi, yn canlyn o bell, nes iddynt gyrhaedd yr lorddonen. Yno yr arosasant. Eliseus a lynodd yn agos at Elias, er iddo geisio ganddo dair gwaith i beidio ej ganlyn. Pan ddaethant at yr lorddonen, Elias a darawodd y dyfroedd a'i fantell, a hwy a ymwahan- asant, a'r ddau a aethant drosodd ar dir sych. Ac fel yr oeddynt yn rhodio ac yn ymddyddan, wele osgordd ogoneddus wedi ei pharotoi i drosglwyddo yr hen broffwyd o fyd o oorthrymderau, i wlad y gogoniant, sef cerbyd tanllyd, a meirch tanllyd. Dyrchafwyd Elias mewn corwynt i'r nefoedd, ac Elisaus a adaw- yd, heb ddim ond mantell yr hen broffwyd yn brawf o'i esgyniad. Cafodd Jehoram, brenin Judah, ysgrifen oddiwrth Elias wedi i'r hen broffwyd ymadael a'r ddaear. Bernir fod Elias wedi ei ysgrifenu mewn ystyr brophwydol yn rhag-weled beiau Jehoram ond dywed rhai mai Elias a'i hysgrifenodd. Prophwydir am loan Fedyddiwr, o dan yr enw Elias, am ddyfod o flaen yr Arglwydd lesu Grist yn ysbryd a nerth Elias. Yr oeddynt yn debyg i'w gilydd mewn llawer o betbau ganwyd Elias a loan a'r un o'r ddau ymwelydd a ymddangosodd i'r Gwaredwr a'i ddysgyblion ar Fynydd y Gweddnewidiad. Dywedir fod Moses wedi dyfod yno fel rhoddwr y gyfraith, ac Elias fel ei hadferwr, a'i fod hefyd yn cynryehioli y proftwydi. Yr oedd golwg ogoneddus ar Elias ar y mynydd. gan ei fod yn anllygredig, ae wedi disgyn o le mor anrhydeddus ac arddereh- og a'r nefoedd. Yr oedd Elias y Proffwyd yn cysgodi yr Ar- glwydd lesu, y Pen Proffwyd, ac athraw ei eglwys ond gan fod nefoedd a daear wedi eu cymodi eu cymodi trwy Aberth y Groes, yr oedd esgyniad lesu yn llai dychrynllyd, a chydag arwyddion mwy o heddweh a graslon- rwydd nag esgyniad Elias. Nid cerbyd tanllyd, ond cwmwl goleu a'i derbyniodd ef allan o olwg ei ddysgyblion. Gwelwn oddiwrth yr hanes fod Duw yn ofalus iawn o Elias ar hyd ei fywyd-porthodd ef yn wyrthiol mewn amser o newyn. Nerthodd ef pan yn isel ei ysbryd; cynorthwyodd ef i sefyll o flaen brenhinoedd i'w bargyhoeddi o'u pechodau. Ni chafodd neb o weision Duw, ond Enoch ac Elias, yr anrbydedd o ddianc y ddedtryd gyffredinol a gyhoeddwyd yn erbyn ayn wedi iddo bechu. Pndd wyt ti, ac i'r pridd y d/chweli. Dan yn unig hefyd o breswylwyr y nefoedd—heblaw lesu Grist a'r angylion—sydd wedi disgyn i'r ddaear wedi iddynt esgyn i ogoniact, ac y mae Elias yn un h'r dpau hyn. Felly y gwelir fod Elias wedi ei godi i'r safle uwcbaf yn mhlith enwogion yr Hen Destament. Nodweddil ei gymeriad yn fwy neillduol gan gymedrolder ac ymneillduaeth oddiwrth bob eymdeithas, ac eiddigedd dros achos Duw. JOSEPH.