Tarian Y Gweithiwr

LLANSAMLET—MARWOLAETH. Y mae wedi dyfod i'n rhan yr wythnos hon y gorchwyl anymunol a galarus o gofnodi marwolaeth y chwaer ieuanc garedig, Annie Jones, ail ferch Mr. David ac Ann .Tones, London Terrace, o fewn ychydig fisoedd i un- arbymthegoed. Cafodd ei chystuddio am yn agoo i dri mis, yn gyntaf gan dwymyn y typhoid, yna gan yr influenza, ac ail gydiodd y dwymyn ynddi drachefn, a boreu Sul, Chwef- ror y 33ain tua haner awr wedi deuddeg hed- odd ei hysbryd pur at Dduw yr hwn a'i rhoes ef. Yr oedd yn yr ymadawedig lawer iawn o rinweddau teilwng i'w cofnodi, yr oedd yn ddi- arebol am ei charedigrwydd a'i pharodrwydd i weini cymwynasgarwch i ereill, ni chai neb fod mewn angen o ddim os gallai Annie ei gyflawni. Yr oedd yn ostyngedig ac ufydd i'w rhieni, ei hoff waith oedd eu gwasanaethu, ac ni welid hi byth yn treulio ei hamser yn ofer ar hyd yr heolydd, nac yn chwedleua ei hamser yn ofer ac i ddim pwrpas. Yr oedd yn aelod ffyddlon o'r Ysgol Sul a'r Ysgol Gan, ac hyd y caniataodd amgylchiadau iddi, yr oedd yn aelod o Urdd Annibynol y Temlwyr Da; ac yn fwy na'r oil, yr oedd yn aelod hardd a dichlynaidd o eglwys y Duw byw yn Adulam, capel y Bedyddwyr. Bedyddiwyd hi yn mis Mai, 1888, gan y Parch. J. D. Harries, ac yn angeu talodd hyn y ffordd iddi, oblegyd cafodd yr Archoffeiriad Dwyfol i ddal ei phen yn yr afon, a thyna ddywedai ychydig fynydau cyn marw, Dde'wch chwi, modryb, (ei mobryb oedd yr un a weinai arni), yr wyf fi yn barod yn awr;" ac yna ehedoda y ddyrtur fwyn uwchlaw t6nau yr afon ddu, i ganghenau byth- wyrddion coedydd y bywyd yn y Wynfa wen, i felus delori anthemau o fawl i'r Hwn a gar- odd yn yr anial, a'i cynorthwyodd yn angeu, ac a'i harddelodd ger bron ei Dad yn y Gaer- salem fry. Duw'r dyddanwch a nertho'r tad a'r fam, y brawd a'r chwiorydd sydd ar ol, i beidio wylo fel rhai heb obaith, gan ystyried "mai yr Aglwydd a roddodd, a'r Arglwydd a gymerodd ymaith," ac fod eich Annie fach wedi myned at ei Cheidwad i fod yn dra- gwyddol debyg iddo. Dydd Mercher canlynol, ymgasglodd torf luosog yn nghyd i dalu y gymwynas olaf i'w marwol babell. Canodd yr Ysgol Gan o'i blaen yn swynol rai o'i hoff hymnau hi. Gwas- anaethwyd yn dyner a phwrpasol iawn gan y Parch. J. D. Harries, ei gweinidog. Gweddi- wyd yn doddedig iawn yn y capel gan y Parch. Wm. Jones (M.C.), Treforris. Yr oedd hefyd yn bresenol y Parch. J. Griffiths, Llanidloes, a'r Parch. W. B. Griffiths, New Tredegar, ewythrod yr ymadawedig. Gwylied engyl gwynfa ei gorweddfan, ao na ryfyged annuw- iolion droedio ei laswellt yn anystyriol, a chwythed yr awel yn dyner drosto hyd y boreu y daw ei Cheidwad tyner i'w chodi i fod byth ar ei ddelw mewn gogoaiant. t, Ffarwel fy chwaer, ffarwel am enyd bach, Ar dy ol yn fuan do'wn, ac yna'n iach Am byth, y rhodiwn ar hyd lwys barciau'r nef Yn uchel seinio moliant Iddo Ef." ELAI.

GLYN NEDD-LLWYDDIANT CERDD- OROL. Prydnawn dydd Mawrth, Ebrill 22ain, 1890, talodd W. T. Samuel, Ysw., G.,L.T.S.C., Aber- tawe, ymweiiad tig Ysgoldy Cenedlacthol Cwmgwrach, i arholi dosbarth y Tonic Sol-ffa, y rhai sydd dan ddysgyblaeth Mr. Thomas John Williams, Glyn Nedd. Pasiodd Miss M. Bevan, Board School, Glyn Nedd; Messrs. David Harries, Howell Powell, Resolven; Wil- iam Morgans, Pontneathvaughan, a Lemuel Phillips, Glyn Nedd, yr Intermediate Certificate. Messrs. David Rowlands, Jenkin Williams, T. G. Thorburn, a Morgan Rowlands, Glyn Nedd, yr Elementary Theo of lyonoitrs. Mr. Tom. John Hughes, Glyn Nedd, y First Grade Staff Notation, a phasiodd amryw yr Elementary Certificate. Dymunaf bob llwyddiant i'r athraw llafurus. UN O'R LLE.

TONAU, ABERDULAIS. MARWOLAETH.—Y mae genym y gorchwyl pruddaidd eto o gofnodi marwolaeth yr hen [ dad anwyl a'r Cristion pur, sef John Thomas, blaenor parchus yn eglwys Nazareth, Trefn- yddion Calfinaidd, y lie uchod. Cafodd gystudd am tua chwe' mlynedd, ond dyoddef- odd y cwbl fel Cristion, gan ymorphwys yn llwyr ar yr Hwn oedd wedi ymddiried ei hun iddo a dydd Mercher, Ebrill 9fed, tynodd yr anadliad olaf yn yr oedran teg o 74 mlwydd oed. Gallwn ddweyd am dano yn ddifloesgni, Wele, Israeliad yn wir, yn yr hwn nid oedd dwyll." Bu farw fel y bu fyw yn deilwng o'r Hwn oedd yn broffesu. Nid ydym yn credu i ni adwaen neb erioed a mwy o ofal am yr achos nag efe. Ni fuasai un a;mser yn absenoli ei hun o foddion gras os buasai yn abl i fyned. Gwelsom ef mewn ami i gyfarfod pryd nad oedd ei iechyd yn caniatau iddo fyned. Yr oedd yn esiampl iganoedd y dydd- iau hyn yn y peth hwn; ac erbyn heddyw, y mae y cwbl wedi troi yn elw tragwyddol iddo, ac yn mwynhau yr etifeddiaeth anniflanedig oedd yn nghadw iddo yn y Nefoedd. Yr oedd yr hen dad anwyl yn un o'r rhai mwyaf addfwyn, gostyngedig, a didwrw y darfu i ni adnabod erioed. Fel dyn a chymydog yr oedd yn hynod ddiniwed, ffyddlon a chywir. Fel Cristion, nid oedd neb a'i hadwaenai yn ameu ei grefydd. Ei brif hyfrydwch pan y byddem yn talu ymweliad ag ef oedd siarad am bethau crefyddol. Telais lawer iawn o ymweliadau ag ef tra yn ei gystudd blin, ac yn anaml iawn y byddem yno na fyddai ef yn darllen ei Feibl, o'r hwn y darfu iddo dynu mil a myrdd o gysuron i'w enaid tlawd. Clywsom ef yn dweyd, ychydig wythnosau cyn marw, am dano ei hun, ei fod unwaith wedi gadael cartref a myned i wasanaethu, ac 0! fel y byddai yn dyheu am weled nos Sadwrn yn dyfod i gael myned at ei deulu anwyl. Felly yr wyf heddyw," ebai, nid wyf yn teimlo fy hun yma ond megys 'lodger,' mae chwant arnaf fyned gartref, oblegyd y mae hono fry yn nhy fy Nhad." Cafwyd prawfion amlwg ei fod yn awyddus am fyned i'r wlad well, oblegyd yr oedd ei lwybr yn myned yn oleu- ach, oleuach fel yr oedd yn neshau a diau ei fod yn y wlad hono heddyw, ac yn mhlith y dyrfa lie nad oes yr un o'i phreswylwyr yn dweyd claf ydwyf." Y mae y frawdoliaeth yn gyffredinol yn teimlo yn hynod hiraethlon ar ei ol. Gallem nodi llawer iawn o ddywed- iadau yr hen Gristion anwyl hwn, ond amser a ballai i ni. Dydd ei angladd, ymgasglodd tyrfa luosog yn nghyd i dalu y gymwynas olaf iddo. Wrth godi y corff, canwyd yr hen emyn anwyl hwnw, Yn y dyfroedd mawr a'r t6nau," &c. Yna aethpwyd i gapel y Fforest, pan y pregeth- wyd gan y Parch. D. G. Jones, ac y gweddi- wyd gan y Parch. B. James (B.) Wedi rhoddi y corff yn y bedd, anerchwyd y dorf gan yr hen frawd anwyl, y Parch. J. Jenkins, Pont- rhydyfen. Wedi canu, Bydd myrdd o ryfeddodau," &c., ymwahanodd pawb gan ddweyd, Heddwch i'w lwch hyd y boreu y caiff eto godi ar ddelw ei Waredwr." Yr Arglwydd a nertho ei weddw alarus, a'i blant sydd ar ol, i ddal yn ngwyneb yr amgylchiad sobr a difrifol hwn, gan gredu fod pob peth yn cyd-weithio er daioni i'r rhai sydd yn caru Duw. Aberdulais. IOAN DULAIS.

CWMBACH-MARWOLAETH. Dydd Mawrth, Ebrill yr 2il, bu farw Mrs. Mary Griffiths, priod Mr. Daniel Griffiths, gynt o'r White Horse, Cwmbach, Aberdar, yn 66 mlwydd oed. Genedigol oedd o Merthyr Tydfil, ond wedi symud yma er ys 44 o flyn- yddau. Claddwyd yr hyn oedd farwol o honi yn Nghladdfa Gyhoeddus Aberdar, y dydd Sadwrn canlynol. Gan fod iddi frodyr yn America, ac nas gwyddom eu cyfeiriadau, dymunir ar i bapyrau Americanaidd godi yr uchod.-T. W.

TRENGHOLIAD TANCHWA Y MO-RFA. MR. GOL.,—Y mae y trengholiad i achos y danchwa uchod wedi dyfod i derfyniad, ac fel arfer, nid oes neb sydd yn fyw yn gyfrifol am y canlyniadau torcalonus y mae wedi gadael ar ei ol. Y mae yn eithaf gwir fod ugeiniau o wragedd wedi eu gwnead yn weddwon, a chanoedd o blant wedi eu gadael yn amddifaid. Y mae eglwysi wedi colli eu diaconiaid, ac aelodau gwerthfawr; y mae yr Ysgol Sab- bothol wedi colli ei hathrawon ffyddlonaf y mae ein cymdeithasau dyngarol wedi eu liam- ddifadu o rai o r brodyr mwyaf gweithgar yn y gyfrinfa; y mae ein cyfeillion goreu wedi rin a; cael eu hyrddio i dragwyddoldeb yn y modd mwyaf arswydus, a'r nefoedd a wyr faint a ddyoddefodd rhai o honynt cyn iddynt farw. Y mae cymdeithas wedi ei rhwygo, y mae y gymydogaeth lie bu yr alanas ofnadwy wedi myned megys mynwent, a phawb yn wylo. Y mae y golled yn fawr. Ond clyweh beth ddywed y coroner a'r jury ar ddiwedd yr archwiliad,—' We are of opinion that the ex- plosion was due to an accident, and that no one was to blame.' Yn wir, Mr. Gol., nid oeddem yn dysgwyl dim yn amgen oddiar y dechreu, oblegyd dyma ydyw diweddglo pob trengholiad ac archwiliad i achos colli bywyd- au glowyr y dyddiau hyn. Nid yw trenghoi- iadau y dyddiau presenol yn ddim amgen na farce twyllodrus a chostsawr, ac oni cheir rhywbeth er atal tanchwaau dinystriol yn y dyfodol, ofer dysgwyl cael gwybod yr achos trwy y trengholiad, yn enwedig os bydd swyddogion y lofa yn debyg o fod ar fai. Pa faint o lowyr Cymru sydd yn credu yn nghyf- iawnder a gwirionedd y ddedfryd uchod am lofa y Morfa ? Ychydig goeliaf fi. Ai tybed fod bywydau gwerthfawr glowyr Cymru i gael eu colli yn y dyfodol mor rhad a hyn ? Y mae yn wir fod llafur y glowyr wedi myned yn ddigon rhad; dim ond swllt a cheiniog y dynell oedd glowyr y Morfa yn derbyn am dori glo gwythien y Cribbwr, lie y collasant eu bywydau, tra yr oedd y perchenogion yn der- byn pymtheg swllt ac un swllt ar bymtheg y dynell am y glo o fewn dwy filldir i enau y pwll, sef Aberafon. Y mae yn wir fod pob gwraig a wnaed yn weddw yn cael pum' swllt yr wythnos, a phob plentyn a adawyd yn am- ddifad yn cael haner coron o'r Permanent Fund; ond, tybed fod hyn yn ddigon o iawn am golli priod a thad heb gael allan yr achos o'u colli, a chospi y rhai hyny fu yn achos o'u lladd. Na, na, y mae yn llawn bryd i lowyr y wlad yma i godi eu llef yn erbyn y pethau hyn, ac hawlio cyfreithiau er amddiffyn eu bywydau, ac nid rhyw insurance fund i dalu am ein cyrff wedi iddynt gael eu llosgi yn ulw fel coed a cheryg. Yr ydym yn cael ar ol pob tanehwa yr In- spector of Mines yn weithgar dros ben er dangos i'r cyhoedd ei bod yn awyddus iawn i gael allan yr achos, ac' os deuant o hyd i Insern (lamp) un o'r glowyr a gafodd ei ladd yn rhydd heb ei chloi, rhyfedd y stwr a gad- want, ond yn mha le y bydd y boneddigion yma yn byw cyn y danchwa ? Pa mor ami y gwelir hwynt yn ymweled a'r glofcydd er ar- chwilio y ffyrdd awyr a gweled bod y returns yn cael eu cadw mewn uchder a lied priodol i'r awyr i dramwy ? Pa UH a ydyw yr hen weithfeydd yn cael eu cadw yn rhydd oddi- wrth nwy, a pha un a ydyw y tyllau uwchben y coed lie bydd cwympiadau wedi digwydd yn cael ei cadw yn glir oddiwrth y gelyn marwol ? Yn ystod yr wyth mlynedd diweddaf dim ond pedair gwaith y mae yr Inspector wedi ym- weled ar lofa lie byddaf fi yn gweithio, a phoh tro yr ymwelodd danfonodd rhybudd i'r swyddogion cyn ei ddyfodiad, a mawr y par- atoi oedd ar ei gyfer. Y mae yn wir fod hawi yn ol y gyfraith gan y glowyr i wneud ar- chwiiiadau eu hunain, ond pa faint o honom sydd yn ddigon gwrol i roddi true account o sefyllfa wirioneddol y gwaith yn mhob man fel y cawsom ef, oblegyd os gwneir hyn mewn llawer o lofeydd nid rhyw hir iawn bydd ein oes yn y glofeydd hyny. Yr wyf fi, Mr. Gol., o'r farn y dylasai fod clause yn neddf reoleidd- iad mwngloddiau yn rhoddi hawl i bob dosbarth i ddewis check Inspector o blith y glowyr eu hunain; yr Inspector hwnw i gael ei ddewis gan y glowyr, a'i dalu gan y Llywodr- aeth; ac fod i'r Ysgrifenydd Cartrefol roddi yr un faint o bwys a sylw i adroddiad Inspector y gweithwyr ac a roddir i adroddiad Inspector neu archwyliwr y Llywodraeth. Ac os ceir hyn, bydd yn sicr o fod yn fendith fawr yn y dyfodol, ac fe arbedir llawer iawn o'r accidental death inquests sydd yn dygwydd mor ami y dyddiau presenol. Os ydyw yn angenrheidiol cael checkiveigher i wylio budd- ianau y glowyr yn y pwysdy, pa faint mwy angenrheidiol ydyw cael check Inspector i wylio ac i edrych fod pobpeth yn cael ei gario allan er dyogelwch bywydau y glowyr, ac i roddi tystiolaeth gywir a gwirioneddol mewn trengholiadau lie bydd damweiniau wedi cy- meryd lie. Gadawaf yn y fan yma yn bresenol, gan obelthio y bydd i'r rhai hyny sydd yn llawer mwy galluog na myfi gymeryd y cwestiwn i fyny. Ydwyf, Aberaman. P. D. REES.

-+- YSTALYFERA. Prydnawn dydd Llun wythnos i'r diweddaf, Ebrill 21ain, bu farw y brawd ffyddlon a thalentog John Williams (Asaph Godreu'r Graig), o'r lie hwn, yn 48 mlwydd oed. Bu yn afiach am lawer o amser, er na chollodd ond ychydig wythnosau ar ei waith. Yr oedd yn gweithio yn ngwaith alcan Ynysmeudwy, ond angeu, hen elyn dynoliaeth, a ddaeth i guro wrth ei ddrws, ac er gwneud llawer ym- drech i'w gadw draw, eto gorfod rhoddi i fyny. Gwnaeth ein brawd lawer o ymdrech gydag achosion daionus yn y lie. Bu yn ar- weinydd canu cynulleidfaol am lawer o flyn- yddau yn eglwys Panteg. Bu yn hynod lwyddianus gyda'r canu cystadleuol, ond gyda'r plant y byddai yn wastad wrth ei fodd. Bu yn aelod ffyddlon a llafurus am flynyddau, a dyrchafodd gymaint i sylw yr eglwys a'r gynulleidfa, fel y rhoddwyd tyst- ebau anrhydeddus iddo am ei lafnr diflino gyda'r canu. Y dydd Iau canlynol, daeth tyrfa luosog o bob gradd a sefyllfa yn nghyd i hebrwng ei weddillion marwol i dy ei hir gar- tref. Dywedir gan rai o'r hen ardalwyr na welwyd mwy os cymaint mewn un angladd yn y lie o'r blaen, yr hyn a ddangosai ei fod yn barchus iawn yn yr ardal a'r ardaloedd cylchynol. Cynaliwyd gwasanaeth cyhoeddus yn ysgoldy Godreu'r Graig, pryd y pregeth- wyd yn bwrpasol iawn gan y Parch. J. Davies, Wern. Yr oedd cantorion y lie wedi dyfod yno yn gryno, ac yn ol dymuniad yr ymadawedig canwyd yr hen benill hwnw cyn cychwyn a'r corff oddiwrth y tv, Tragwydd- oldeb mawr yw d'enw,' &c. Wedi hyny aeth y cantorion yn dorf luosog o flaen yr angladd, a chanwyd gwahanol emynau ar y ffordd o'r ty i'r eglwys, ac ar lan y bedd canwyd yr anthem P&r i mi wybod fy niwedd,' &c. Bu yr ymadawedig yn briod ddwy waith-ei wraig ddiweddaf oedd ferch i'r enwog Adolphus, Ystalyfera, yr hon a fu farw tua dwy flynedd a haner yn ol. Gadawodd ein brawd chwech o blant ar ei ol heb dad na mam i ofalu am danynt, a rhai o honynt yn ieuainc iawn. Heddwch i'w lwch, a Thad yr amddifaid a fyddo yn amddiffyn i'w blant. J. G. G.

BRYNAMAN. Dyddiau Sabboth a Llun, Ebrill 13eg a'r 14eg, cynaliodd y Methodistiaid yn y lie uchod eu cyfarfodydd pregethu haner blynyddol. Y cenadau fu yma yn pregcthu y tro hwn oedd- Sic, y Parchn. J. Walters, St. Clears; J. R. organ, Pontardawe; J. T. Job, Trefecca, ac L. Rhystyd Davies, gweinidog y lie. Ni chafwyd gwell cyfarfodydd erioed yn Moriah na'r tro hwn, meddir. Gobeithio y bydd ffrwyth toreithiog mewn canlyniad, a llawer yn cael eu troi o'r newydd at y Ceidwad, ac y bydd eglwys Moriah yn eglwys gref yn fuan. Da genym glywed am y llwyddiant sydd wedi bod yma yn barod,— Cerdd yn mlaen, nefol dan, Cymer yma feddiant glan.' Am ddau o'r gloch dydd Llun yr oedd cyf- arfod sefydlu y Parch. L. Rhystyd Davies, yn fugail ar eglwys Moriah. Cymerwyd y gadair gan y Parch. J. Walters. Dechreuwyd y cyfarfod trwy ddarllen a gweddio gan y Parch. J. R. Morgan, ac yna galwodd Mr. Walters ar Mr. J. D. Evans, gynt o Cwmbach, i ddarllen llythyr cyfiwyniad Mr. Davies a'i deulu o eglwys Cwmbach i Moriah, Bryn- aman, ac hefyd llythyr o ganmoliaeth uchel i Mr. Davies odftiwrth y Parch. D. Howell, Llanwinio. Rhoddodd Mr. E. Price Evans hanes yr alwad, a siaradwyd yn wresog ac i'r pwrpas gan Mr. John Thomas, Fron Uchaf, Cwmbach; Parchn. J. Oliver, Cwmamman; William Thomas, Gibea (A.); Roberts, Siloam (B.), a Morlais Jones, Ficer Brynaman. k

TREHARRIS. Nos Iau a nos Sadwrn diweddaf, Ebrill y 24ain a'r 26ain, yn ysgoldy y Bwrdd, gan gymdeithas Philarmonic Trelewis a Thre- harris, dan arweiniad y bydenwog Mr. T. Phillips (Alaw Wyn), cafodd y lie yma ei an- rhegu a datganiad ardderchog o'r Twelfth Mass,' cyfansoddiad cysegredig y cerddor an- farwol, Mozart. Cadeiriwyd gan y boneddig- ion W. W. Leigh, Ysw., a W. Stewart, Ysw., Bargoed House Y mae diwydrwydd a dyfal- barhad Mr. T. Phillips i ddyrchafu caniadaeth y cysegr yn y lie yn teilyngu sylw a chymer- adwyaeth pob un o'i gyd-gristionogion, yn nghyda'i gefnogi i fyned ragddo yn ngwasan- aeth ei Dduw. Y mae ei enaid megys yn dyheu am gyflawni gair ei Grewr,—' Cenwch yn llafar i'r Arglwydd, gwasanaethwch Dduw a chan.' Hyderwn y bydd hyn yn achos i ddeffroi llawer cerddor i ymaflyd yn ei orchwyl gyda brys. I

AT ALAW CYNLAIS, HIRWAUN. Gyfaill,—Ai gwir nad oedd neb o weithwyr Hirwain wedi eioh anfon i Gyngrair glowyr Deheudir Cymru a Swydd Fynwy, ar y 19eg o Ebrill, i ofyn caniatad y cyfryw Gyngor i fyned ag anghydfod Hirwain i'r Sliding Scale ? os anwir yw yr uchod, dywedwch yn y DARIAN nesaf pwy a'ch anfonodd. 2. Ai gwir eich bod wedi dweyd ar Hirwaun fod yr holl bwyllgor o blaid eich cais, a'u bod yn fy erbyn inau ? Os darfu i chwi ddweyd hyn, carwn wybod pa sail oedd-genych dros hyny ? 3. Ai gwir eich bod wedi dweyd ar Hirwaun na ddeuthum i gyfarfod y prydnawn ? Os do, pa fodd y beiddiwch ddweyd anwiredd, ac yn enwedig gan nad oeddych chwi eich hunan yn y cyiarfod hwnw ? Aberdar. D. MORGAN.

FAEDEE, CBYDACH. CYNELIR EISTEDDFOD yn y lie uchod 1- Awst 4ydd, 1890 (Bank Holiday), pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr llwyddian. mewn rhyddiaeth, barddoniaeth, cerddoriaeth, a chelf. Y manylion i ymddangos yr wythnos nesal. Dros y pwyllgor, JOHN PHILLIPS, Ysgrifenydd, .Orchard House, Vardre, Clydach, Swansea. QUININE BITTERS GWILYM EVANS. 1 Meddyginiaeth Anffaeledig. Cymeradwyir Quinine Bitters Gwilym Evans gan brif feddygon gwahanol wledydd at amryw glefydau fel meddyginiaeth sicr a dyogel. GOF Beth yw QUININE BITTERS GWILYM EVANS AT. Meddyglyn llysieuol a ddefnyddir yn helaeth yn y wlad hon a gwledydd tramor gan gleifion yn dyoddef oddiwrth lawer math o wendid a chlefydau, ac os oes un- rhyw werth i'w roddi ar dystiolaeth ddynol, y mae effeithiolrwydd y feddyginiaeth hon wedi ei,brofi tuhwnt i bob amheuaeth. I TYSTIOLAETH TYSTIOLAETH tPROPIAD DYSGEID- Y IAETH LLUAWS. MEDDYGON. Meddyginiaeth Meddyginiaeth Anffaeledig. j Sicr. Dyna paham y mae pawb yn credu mai QUININE BITTERS GWILYM EVANS ydyw MEDDYGINIAETH OREU YR OES TYSTIOLAETH TYSTIOLAETH GWYBODAETH DEDDFAU WYDDONOL. NATUR. Meddyginiaeth Meddyginiaeth Ddyogel. Bur. Defnyddiwch Quickie Bitters Gwilym Evans os aru welihad oddiw: th Ddiffyg Trenliad, Dolnr yr Aiu, Gwendfdan Gieiiol, Dolariau y Fiest. Peidiwch dyoddof poenau tra y gellir eich gwells trwy ddefnyddio QUININE BITTERS GWILYM EVANS MEDD-YGINIAET L-I OREU YR OES. Tystiolaeth. CURIAD Y GALON. 46, Bryn Celyn, Peuygraig, Pontypridd, Awst 28aio, 1889. Anwyl Syr,-Teimlaf fod y lies dderbyniais trwy ddef- QUININE nyddio eich Quinine Bitters yn fy ngosod dan Twyman i BITTERS wneud y ffaith yn hysbys i'r cyhoedd. Ychydig fisoedd GWILYM yn ol yr oedd fy mywyd yn faich, a'm cyflwr yo druenus, EVANS. o herwydd y cyflymder a pha un y curai fy nghalon ar brydiau, gan fy ngwnead mor ofnus fel na allwn syflyd o'm cadair ar ol i'r pwl fyn'd heibio. Yr oedd hyn yn dygwydd mor ami fel yr ofnwn yr arweiniai i ganlyn- iadau mwy difrifol. Biiuid fi gan yr anhwyldeb ar adegan pan wrth fy ngojchwyl, pan yn bwyta, a phan yn y gwely. Daeth mor boenus fel yr ofn- wn yn ami pan yn bwyta fy mod ar dynu fy auadi olaf, ac yn fynych pan yn y gwely OTTTNTNTF n'S gallWD gySgU &m °r'8U' gan deimladau pruddglwyfus UTTTFPS ac ofnau parhaus. Un noson, X wefjj |j0(j alXJ orjau yn Biethu w cysgn, codais a cherddais o (iWlLYM gwmpas fy ystafell fel un T?VA\rc §wa^§°f» on<i 0fidd hyn JSiVAJNfc. yn tycio j esmwythan fy meddwl. Ymeflais mewn llyfr ac eisteddais i ddarllen, ac o'r diwedd teimlwn fy am- rantau yn trymhau; yua aethum yn ol i'r gwely, a shefais gysgu. Nid oedd bywyd fel hyn yn ddymunol, felly penderfynaisreddi piawf y ar Quinine Bitters GwiIym Evans, ac yr wyf yn tp;m)o yn ddiolcbgar fy mod wedi caelfynhueddl1 i wneud hyny, caTiYs y roae yn dda genyf allu hysbysu fy mod erbyn hyn yn r*TTT\TT\r p h-ll"1 ydd oddivittu v trtiinl- adau prudd ac ofnus cedd yn BITTERS iy Hethu, ac yr wyf yn gallu mwynhau cwsg melus a natur- GWILYM ,Bam »«> dy- oddef cyn roadi prawf ar y EVANS Quinine Bitters, ond dechreu- ais deimlo eyfnewidiad er gwell pan yn cymeryd yr ail botelaid. Hyderaf y byd 1 i'r dystiolaeth wirfoddol hon fod yn gymhelliad i ddyoddefwyr ereill i roddi prawf teg ar Qr.ir.Sne rrttrs G w>)j. y. Evaoa Yr eiudocii y LJ udioietigar, I WILLIAM JENKINS. IFFEITHIAU AM Y QUININE BIITERS Y maent yo cael eu cymeradwyo gan feddygon a fferyllwyr i'w cleifion ar ol i bob meddyginiaeth arall fethn. Y maert yp cael eu cymeryd gan hen ac ieuanc, cyfoethog a thlawd, a chan ddynion yn mhob sefylifa ac o rln bob amgylcbind. Pah ana y d; ocMefweh oddiwrth £ doluriau pan y mae meddyginiaeth naturiol, syml, ac efieithioi i'w chael yn QUININE BITTERS GWILYM EVANS. PriB, Poteli, 2s,9c eto dw. b] fah t, 48 6c. blwch yo, cyirppya tair potsl dds; bI, 12s. 6c. I'w g&di yu innoo man. Qorucawyiwyr yn mhob parth o'r byd. Os ceir unrhyw atihawader iw ga-1, daaronir A am v p<-i8iau uchod yn d)60c1 a dyogei drwy y popt- i UD. rhyw gytunad yn y Deyraa. Gyfouol', yn unioneyrchol oddiwrth y peicheno^oa t 1. 1 T J L> ,J.. QUININE BITTSES MANUFACTURING CO., L I N). I Ti LTIANELLY, S. WALES. ( •-V' I '-0. I Bevan o. REGISTERED AS ""T HE QABDIFF PUKNISHERS." i I. '> ..■ L ARGER pURCHASES THAN JgVERI GREATER JgARGAINS THAN EYERt LOWER pRICES THAN E VERI Will be the result of recent changes in this firm. The Directors having firmly resolved to retain the premier position amongst the Household Furnishers of Monmouthshire and South Waies, and to further deVetope their already extensive business until it becomes the largest concern of the kind in the kingdom. More attention will be given to the Sale of MUSICAL INSTRUMENTS. Harmoniums from JE5 5 6 Organs from 8 12 6 Pianofortes from 12 15 0 Every Instrument warranted for ten yeais. 4 Furniture! Cheaper than ever. Our immense business enables us to sell at prices twenty to thirty per cent under those of our competitors. CARPETS! LINOLEUMS! FLOOR CLOTHS! In Great Variety and Newest Patte: u. LARGE JLLUSTRATED QATALOUGE3 GRATIS AND pOST pREE ON APPLICATION, V JJILLVERR OF ALL GOODS PRIB WITHIN ONE HUNDRED MILES I all The Cardiff Furnishers, 21 jjUKE STREET AND 97, bY" MABY STREET, CA IR D I Ir 7 S v

hoi ac foxiaa y eoieg uciioci, a nyny mewn llythyrenau o aur, ac wedi llwyddo i wneud eu trigfa yn mynwes ami i Sais rhagfarnllyd, heb son am genedl gyfan o Gymru, nid addol- wyr llythyrenau gweigion yw y rhai hyn, yn uwch yr elont eto yw dymuniad fy nghaion, ,gan obeithio na fydd iddynt hwythau adael i fy nymuniadau i syrthio i ddim fel hyn y mae yn ami, gwaethaf y modd. 1. Overture gan 11 y seindorf. 2. Mourn, ye afflicted.' Cafwyd datganiad pur ofalus partli seinian, &c., ych- ydig bach yn rhy araf oedd y symudiad i'm clust i, a'r p' &c., ychydig yn rhy gryi' a chaled, er hyn yr oedd y cor yn llwyddo i gyr- haedd effaith dda mewn riiai maaau. 4. Duett, Misses Julia a Hannah Jones, yn od idog iawn. 6. Adroddgan gan Mr. David Hughes fel arfer, yn dda. 7. Air,' Pions or- gies Miss Julia Jones yn dderbyniol iawn, ac mewn teimlad da, a phur ofalus gyda'i brawddegiad. 8. Chorus, 0 Father, whose Almighty power' yr agoriad, neu y weddi yn ol rhai, yn dda iawn. Pan yn gweithio i fyny rhan olaf y symudiad cyntaf, yr oeddych yn cyflymu yr amser, a hyny gydag amean da, ond yn esgor ar ganlyniadau drwg y mae yr hyn a enillir mewn cyflymder, yn cael ei golli mewn nerth. Y symudiad olaf, sef yr Allegro, And grant a leader, &c.' nid oeddwn yn hoffi y symudiad hwn o gwhl gan y cor; yn hyn yr ydych yn cyfeiliorni, os nad wyf yn camsynied yn fawr, yr oeddych yn rhy ryfelgar a than- 0 llyd o ran ansawdd ton a theimlad yn cym- eryd golwg anianol ar eich testyn, blin genyf hyn. 11. We come,' gan y cor, yn dda iawn, gallesid cael gwell cynghaniad ar y gair Judah, trwy ei seinio yn-Joo-da. 13. Air, Call forth, &c. gan Mr. William Evans, yn rhag- oroliav;n, idae yn rhoddi sylw neillduol i'r geirio. 19. Misses Julia a Hannah Jones, yn weddol dda etto. 22. Trio, 'Disdainful of danger' nid oedd y datganiad cystal ag y dy- lasai fod gan y tri wyr hyn, diffyg ymuniad y lleisiau oedd yr achos, teimlid y cyferbyniad ar unwaith, pan y dilynwyd hwynt gan y cor. Gwnaefch y cor a'r artists eu gwaith oddiyma i ddiwedd y rhan gyntaf yn o dda, efallai mai gelynion penaf y cor yn y rhan hon yw y slurs sydd yn gwau trwy y pedair rhan yn cydgan rhif 26. Rhan II. 27. Chorus, Fallen is the foe' cawsom ddechreuad neillduol o dda, ac awd yn miaen yn lied dda hyd at tudadlen 54, pedwerydd! score (copi Sol-ffa), lie y methodd yr alto yn llwyr a chymeryd y tcstyn i fyny, ond gan fod y gerddorfa a'r organ yn chwareu ar y pryd, nid oedd i'w ganfod mor amlwg. 31. Duett, Zion now her head shall raise' Misses Jones yn ardderchog iawn. 32. Cyd- gan, Tune your harps' yn fawreddog ac mewn ysbryd da. 34. Air, 'From mighty tings' Miss Julia Jones, yn rhagorol iawn. 38. How vain is man., Mr. W. Evans, yn ar- dderchog eto. 41. Cydgan, 'Ah! wretched Israel' gwnaeth y cor eithaf gyfiawnder a'r darn yma, a'i gymeryd yn gyffrédinol. 43. Air, 'The Lord worketh wonders' Mr. D. Hughes, yn ardderchog iawn. 44-45. Mae y teimladau bellach wedi eu codi yn bur uchel, ac i ddilyn, mae Sound an alarm' gan Mr. V illiam Evans, yn ardderchog eto. Mae gan y cyiaill hwn lais treiddgar a swynol dros ben. 46. Cydgan, We hear' mewn amser da a sef- ydlog. Nid oedd y Soprano yn gywir yn tud. 93 (copi Sol-ffa), lie mae'r trosiad yno o D. i F. Three flat removes, canasant ra fe' felly yn ateb 's l' yn y cyweirnod blaenorol, yn lie m f' yn F, ysbeiliodd hyn lawer iawn ar ogoniant y syniad oedd gan Handel. 52. Cyd- gan, 'We never will bow down.' Pan yn cym- eryd i ystyriaeth rif ac ansawdd y cor, yr ydym yn rhwym o gydnabod fod y cor wedi gwneyd ei ran yn o dda yma eto, er fod y gyd- gan yn un drom. Rhan III. 53. Air—Con- tralto, Father of Heaven' Miss Hannah Jones. Datganiad gwir effeithiol a gorphenol. 58. Air, So shall the lute and harps' Miss Julia Jones. Mae gan y foneddiges hon lais ystwyth a derbynioi iawn, ond credwn y dy- lai, er mwyn ereill, fod ychydig yn fwy gpfalns gyda'r amser, yn enwedig pan yn canu gyda herddorfa, weithiau achoswyd y gerddorfa i fyned ar goll yn herwydd petb felly. 58. Full Chorus, See the conquering hero comes yn dderbyniol iawn. 60. Solo and Chorus, 'Sing unto God.' Dyma y rhyw hwnw o gerddoriaeth sydd yn cwrdd a phrif wendid y cor hwn, sef aneglurder yn y rhedegfeydd hirion yna, sydd wedi cael eu gwau fel rhwyd trwy'r gwa- hanol ranau. 66. Duett, O lovely peace' Misses Julia a Hannah Jones, yn nodedig iawn. Mae y gerddoriaeth hon yn ddigon i liniaru a thawelu y galon galetaf. 68. Cyd- gan, 'Hallelujah! Amen' (yr olaf). Darn byr yw hwn, ac fe gawsom ddatganiad da gan y cor arno, ond teimlem fod yr organ yn llawer rhy gryf ar y darn hwn, am y rheswm mai hwn oedd yr olaf o bosibl. Gair yn fyr am y gerddorfa; teimlem nad oeddynt i fyny a'n dysgwyliad, yn neillduol ar rai o'r darnau cyflym oedd gan yr unawdwyr; nid yw y Violincello wedi cael ei breintio a chystal dawn ymadrodd ar crythau by chain, felly yr oedd yn rhaid ysbardino ychydig ar y gwr oedd a'i gofal weithiau. Oallasai chwareuwr y chwibanogi fod yn fwy gofalus mewn rhai achosion hefyd, credwn mai damwain oedd hyn ar y gwr hwn. Fe ddisgynai ami i nodyn .anafus iawn eddiar y viola weithiau hefyd, ond a chymeryd y cyfan i ystyriaeth gwnaeth- ant yn dda iawn, credwyf y dylasech gael y double-bass i fewn gyda'r cello, er mwyn cyf- ryngu rhwng yr organ ar cello, buasai yn gwneud pethau yn fwy derbyniol. Sicr yw, fod yr arweinydd, Mr. T. S. Thomas, G.T.S.C., wedi llafurio yn galed i ddysgu y cor i'r fath raddau o berffeithrwydd, nid gwaith bach yw peth fel hyn. Mae clod mawr yn ddyledus i'r brodyr oedd yn gofalu am y gwahanol swyddi, a'r gofal oeddynt yn gymeryd i osod pawb yn eu lleoedd priodol. Cafwyd cynull- iad rhagorol, ac yr oeddynt yn gwir deilyngu hyn oddiar law yr ardalwyr. Maddeuwch i minau am ysgriblo yr ychydig linellau hyn ar -eich cais, heb gymaint a breuddwydio am hyn cyn eich cwrdd yn Nghastellnedd. Ond gan fod Orpheus' wedi rhoddi ei adolygiad ar y gwaith yn flaeBorol yn y Bridgend Chronicl, mae hyn yn ysgafnhau fy ngwaith yn fawr, ewch yn mlaen eto gyda mwy o yci. Nac esgeuiuswch wneuthur daioni, ond ewch rhag- och at berffeithrwydd. Ydwyf, eich ewyllys- iwr da. M. DE LLOYD, Aberdar. MARWOLAETHAU. Dydd Mawrth, yr 22ain cyf., ar ol naw di- wrnod o gystudd caled mewn canlyniad i .dda.mwain a dderbyniodd yn Nglofa y Gadlys, ar y 14eg, bu farw yn 28 oed, y cyfaill diym- hongar Ebenezer Davies, mab Mr. John Davies, Gadlys St., Aberdar. Bernid iddo dori asgwrn ei gein trwy i gwymp syrthio artio. Yr oedd Ebenezer yn un o'r cyfeillion mwyaf tawel, diniwed, ac addfwyn, ag a adwaeneiu, ac hoffid ef yn fawr gan bawb o'i gydnabod. Dydd Sadwra, daeth torf anarferol o fawr yn nghyd i dalu iddo y gymhwynas olaf, ac i osod yr hyn oedd farwol o hono yn i;v y ci hir gartref. Gwa.^auaebhwyd ar yr .a-Tigylcbiad gan y Parchn. Evans, Gadlys, a Jacob, Bethel. Cysured Duw ei rieni anwyl a'i frodyr hoff yn eu galar. Dydd Sul, y 27ain cyf., yn ICegoed, bufarw Flavins Bazzett, mab Mr. Z. Bazzett, arlun ydd, &c., Gadlys Road, Aberdar. Dyoddefodd gystudd caled am oddentu tair wythnos, gan yr Intfamation. Cleitdir ef dyddlan. Yroedd yn hoif ittwn gan ei gyrlieuenctid, a pbawb a'i adwaenai ar gyfrif ei addtwyndar, a theimlir hiractii miwr ar ei ot. Duw fyddo yn gysur i'w rioni yn eu galar. Goa. |