Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
14 articles on this Page
-..'-3SAV3 THOii iS, YR UNDERTAKER,…
3SAV3 THOii iS, YR UNDERTAKER, ETO. Yr wyf yn credu nad oea neb yn artlao tiior arrl a mi i ganmol ei b«a^u- 0t:fJ ■eh ware u teg i'r lieu undertaker hefyd, md oes gatddo neb a rail i'w ganmol ond ei fcnnan; a chan nad, oes neb arall yn ei e&nmol. v mae vu penderfymi rial yn ixuaen i wneud'lu ny ei bunao. Ond y mae un petb yn flUfriol i'r ben frawd hefyd, uid ydyw yn canmo! ei hunan ond mewn dau beth, sef, canmol ei him fel pwrcaswr rhad, ac fel un yn gwerthu yn rha.d. Y mae ganddo eta i hyst-ysu y CyhOÐrld mor ffor tonns y mae wedi bod yn ddiweddar. Y mae wedi pwrcasu gwert^ canoedd o bunau ogoed a t. ÙH.millfjs c.yffiniau am yn agos 1 40p y cant yn rhatach nag erioed, ac o gan- lyniad, y mae yn ga lu gwneud y coffiuian jim yn agos i baner y prinoedd arferot. Fel y canlyn y mae y pcisoedd Coffin i blent- yn oil Nx e' uj.soi' d, wedieiaddaruo yn hardd a destlns, am y swm bychan o 6-i; eto, i ddyn yn ei faintioii. wedi ei orchuddio & -coburrj du, yn ngnydag bo -lion duon.y re's fyred trimmings goreu, a gw'.anen a ^addifewn, am c- to, ooiff)z, gycia solid brass neu Britannia Cofiod pawb fod yn iy mediant y coed £ *oreu a oldr eu caei a'Q arian, a r r.1' l!,nf,9'i o'r ffasiwa ddiwv ddaraf—o r an an 1 lawr at y cyfftedia. Cofiec. pawb hefyd iad wy £ am bed ddenn na thwyiio neb. 3 Yr eiddoch. ISAAC THOMAS, Undertaker, Aberdar.
EISTEDDFOD BETHLEHEM, TREALAW.
EISTEDDFOD BETHLEHEM, TRE- ALAW. Cydnabvddir yn ddieithriad bellach mai 'Eisteddfod fawr Trealaw fydd pri? wyl lenorol y Groglith, Y mae ei llwyddiant anynedol wedi sierhau iddi sylw a safie yn y byd Eisteddfodol. Y mae yn meddiant y fceirniad lonaid cerbyd o gyfansoddiadau, a liawer o honynt, ya or ei dystiolaeth, o -deilyngdod uchel, a chyson ddylifa i law yr TSgrifenydd Inaws mawr o ifogenwau. Dengys y ffeithiau uchod mai prif gyrchfa tneib y gan a'r awen eleni, fel arfer, fydd Trealaw. Y mae rhagolygon yr Eisteddfod y flwyddyn hon eto yn hynod ffafriol, ac 4kddewir Uawn gwerth ei docyn i'r neb a Ijddo mo* ffodas a'i sicrhau. Pwysir a | atesarir y beirdd a'r traethodwyr gan y Aardd-feirniad Thalamus, a cblorianir meib y g&n gan Mr Dan Davies. Dowlais, arwein- ydd medrus y cdr a g piodd y lOOp o frwydr Canrr gezddorol Abergafenni. Llywyddir xweithrediadau yr eisteddfod gan Gwilym WiUiama, Yaw., Miskin Manor, ac ymddeng. ya y Parch. J. W. Lewis yn y eymeriad o arvroinydd y dydd. Cynelir cyngberdd yn yr hwyr, o dan lrrryddiaetb Mr Tlios. Thomas, Tonypandy, mchymerir rban ynddi gan Llinosy Dyffryn, -Abertawe; Eos Fach, Dowlais; y beirniad oerddorol, Llew Rhondds, ac Ap Pearoe, Tceherbert. Cydnabyddir yn eyffredinoI fod Llinos y DyfEryn yn cyflym esgyn gris- ian dyrcbafol caniadaeth aruchel, ac y bydd yn faan yn un o ser dysgleiriaf y byd cerdd. carol. If mae Eos Fach yn meddu ar lais aoniarns a pheraidd, ac y mae ei dadgac. iadaa chwaetbns bob ember yn sicrban iddi dderbyciad croesawgar, a diau y gwna Mr Dan Davies a Llew Rhondda acquitto en lincain yn deilwng o'n safleoedd. Cymerir Than bwysig yn y gyngherdd gan Master <Jharles Pearce (Ap Pearce), Treberbelt- yr bogyn bychan saith mlwydd oed a an. ehegwyd a phedair gini yn Eisteddfod Gen- edlaetbol Ddinbych, 1882, gan Syr Watkin William Wynn am chwaren ar ei delyn. 3ydd hefyd yn canu penillion yn yr eistedd- fod a'r gyngherdd. I Drealaw i gael bendith Deuwcli oil dydd Gwener Groglith, Sef yw hyny, bendith 'steddfod— Bendith fawr heb lan na gwaelod, Bendith prydydd, bendith cerddor- Pa,beth fynwch gael yn rhagor ? Yno bydd Thalamus Morgan Dawnus fel pibelli organ; Caiff ei helpu gan ysbrydion, O'r rhai'n bydd ei bocedi'n llawnion; Yno ar dan fe a ryw Iong- Agerddlong nertkol o Hong Kong. 0 A lion fydd clywed Llinos—a'i hergyd Fel organ neu eos; Ein heurwyl fydd yn aros Wrth odl iawn ei cherdd dlos. Eos Fach, organes fyw, Symudol, ddisiom ydyw; A dawn difwlch Dan Davies Hwylia y prawf-uwchlaw pris. Dilesg lew Rhondda dilwm Yn taro draw fel tair drwm Ust! tora 'i lais fel taran— Dawn i gyd, wel, dyna g&n Pwy yw hwn ocd Ap Pearce Ar delyn glau yn gwau gwers; A Lewis, yr ail lywydd Hylaw, er doniau'r dydd Gwilym Williams bob amser Sydd barod ei dafod er Rhoi y dorf oil ar dan, O'i ewyndwym awendaa. Bydd Mr Parnell yn y cwrdd, O'Brien, Sexton, heb un twrdd; Daw Biggar yno a Farmy Hyland, A No. 1 i lawr o Ireland Ond hawl Home Rule gan neb ni fydd, EitLr rueol awen lywia'r dydd. x CROWN INFORMER.
PERFFORMIAD 0 ' JEPHTHA '…
PERFFORMIAD 0 JEPHTHA YN LLANELLI. Nos Fawrth, y Cfed cyfiscl. yn Egliapal y Tabernacl. cafwyd perfforu.iad o'r Oratorio ucbod gan g6r y lie. yn casl ci gynoxthwyo gan yr enwogion canlynol:—Miss M. J. Morewood, R A.WI Miss Gertrude Lo^'is. R.A.M.; Mr Dyfed Lewis, R.A.M a Mr Lucas Williams, R.A.M.; Stria'/ Band Llan- elli ac Abertawe, a'r cyfan o dau arweiniad Mr C. Davit-3 (Alaw Meudwy), U.C W. Digou yw dweyd i bawb fyccd drvi-y cu gwaith yn ardderchog. Yr occld y capcl yn larlawn o wrand&wyr astud, ac ya en plilh gerddorion galluog o wauacol fajjau^ Yr wyf yu sicr fod p-iwb yn tcimlo jn tKaolcn- gar iawn i Mr Da.vies a gte am clfhvyo y lath waith pwysig o e:ddo liaudf 1 o flaen y cyhoedd, a hyny mor dda. Ewch yu rulaen eto yw dymuijiacl—OERDDGK.
Advertising
IAr werth yn Swyddfa'r DARIAN, Hanes 'Bywyd Jadai Iscariot,' pris 3c. < Iscariot,' pris 3e.
LLWYNYPIA.
LLWYNYPIA. CYNGHERDD FAWKEDDOG.—Yn Jerusalem, addoldy y Bedyddwyr, y cynaliwyd yr uchod ar cosweithiau lau, Gwener, a Sadwrn, Mawrth yr 8fed, y 9fed, a'r lOfed. Peth eithriadol ydyw cael gwlead gerddorol fel hon i ymestyn dt os gymier o nosweitbiau Cor yn rhifo dros ddau cant o blant ysgol ddyddiol Llwynypia oedd y rhai a wasauaethent yn y gyngherdd. dan arweiuiad y medrns a'r cieheuig- M r Tho. John, yr ysgolfeistr Dyma ddyn yu eI Ie iawn pan wrth lyw addysgiaeth V E gan yn mha wedd y cymer hyny Is Yr oedd y rheolaeth a'r feistrolaetb a ddangosai ar y piaiit yn y gyngherdd hon yn ein synu Canent fel angylion-Bwynent bawb-hawl ient uchel oyiDoradwyaeth y honedd uchel a r gweitbiwr c&leu- ail alwid bwy i'r esoynlawr trwy guriad dwylaw y mwyafrif o hoaynt, gan fel y carient y gynnlleidfa ffyda hwy mev/n dylanwad. Yr oodd y daman a ddatgeuid yu cynwys amrywiaetb o'r woesol, digrifol, achrefyddol. a theimlem fod yn rhalli cael y tair gwedd hon i wneud y gyngherdd ya rhywbeth ac yn bobpeth a ellid ei ddysgwyl i gynulleidfa yn ami ywio mor fawr vn eu chwaeth. tiofa^odd Mr John am damaid blasus, wedi ei goginio yn fedrus, i bawb yn ol ei cbwaeth ei hun. Gwedd arall a ychwanegai at ddyddordeb y gyngherdd oedd y fife band—niier o r rbai bychain wedi eu dysgu i chwareu ar yr offerynau, a hyny yn dra medrus, a chy meryd i ystyriaeth fvrdra yr amser a rodd wyd at y wedd bon i'r cyngberdd. Ewch yn mlaen, medd y gobebydd, hyd nes y caffom flfe bund yn perthyn i'n Ile ni a ddeil ei gydmaru ag ucrbywjife band yn Morgan wg. Nid armyddorol oedd y wedd filwrol a nodweddai y gyngherdd. Edrychai y dragoons yn fawreddog iawn. Teimbm, os bu ychydig o wragtdd a shawls cochion yn ddigon i goeli ofn ar y Ffrancod yn Aber- gwaen, beth pe gwelsent y fyddin wrol a mawreddog yr olwg arni sydd gan Mr John ? Diau y ffoisent wea'yn. Ifeb fanylu rhagor, rhag trethu gormod ar eich gofod, dy wedwn fod yr oil o waith y gyngherdd yn ardderchog iawn, ac yn ad lewyrchu yn glodfawr at yr athraw da, Mr John. Gwasanaethid wrth yr offerynau cerdd gan yr enwog Air D Bowen, Dowlais, a'r addawol Mr G. Lewis, Llwynypia; hefyd nos Wener, yn absenoldeb Mr Bowen, gan Mr John, Ynyshir. Llywyddion y gwahanol nosweithiau oeddynt Archibald T. Hood, Ysw Sherwood, CMrdydd, a dyma foneddwr yn mhob ystyr, wedi gwneud ei ran yn ganmoladwy iawn dros addysgiaeth ein plant, a llanwodd y gadair fel nad oedd modd ei llanw yn well; hefyd Dr Washington David, ac yr oedd yn dda gan ein calon weled y boneddwr ieuano hwn yn y gadair, a cbredwn fod iddo ddyfodol dysglaer, a dy wedwn, Daw yn rhwyddiddo, ac hefyd Mr James Hood. Nid yw y boneddwr hwn ond ieuanc, ond y mae ynddo gymwysderau ceilldnol i fod yn llywydd. Y mae siarad mor naturiol iddo ag anadlo, dawn ymadrodd o'r fath oreu, ac ni welsom nemawr i neb erioed yn edrych mor foneddigaidd ar yr esgynlawr. Carwn ei weled yn ein plith eto, a hyny yn fuan. Da oedd genym weled y fath gefnogaeth gan yr holl ardalwyr i ymdrecb ion clodfawr Mr John a'i gor, a chredwn fod y gyngherdd eleni wedi llanw dysgwyliadau y mwyaf ffyddiog. Datganwyd teimladau cymeradwyol gan y boneddigion a fu yn llywyddu, a chan Mr John Thomas, D. Jones, J. Jenkins, H. Knill, Phillip Davies, a'r Parch J. R. Jones. Dychwelodd Mr W. Hood ei ddiolchgarwch mwyaf cynes drosto ei hunan a phwyllgor yr ysgol am wasanaeth I y capel mewn ychydig eiriau tarawiadol ac r i'r pwrpas. Melus moes eto. GOHEBYDD.
MOUNTAIN ASH.
MOUNTAIN ASH. HADAU GERDDI NEWYDD.- Y mae G. H. White, chemist, wedi derbyn stoc rhag orol o badau newydd i erddi, rhestr o'r rhai eilir gael ond galw am dano. Y mae yr hadau o ansawdd rhagorol, ac yn hynod rad. Sicrheir hefyd eu bod oil yn hadau newyddion.
[No title]
Marwolaeth Absalom.-■ Penillion cymeradwy' Ugain Oed.—Penillion addawol. Prydlondeb.-Y cyrchiad a'r llinell olaf yn wallus yn weddus Hyny ddaw, &c. Dry o fewn prydlon drefniad." Cywir fel hyn yn weddus Ni wyddai, &1. Dry o fewn ei derfynau. Deii:j'vin Mtynrdd ynol.—Penillion yn meddu liawer t:nc swynol. I Tymjed M'ddicyn.—-Gormcd o linellau I hub ddim cynghanedd ynddynt. Y Milicr Ieuanc, Y Quiithyn,—Engiynion lied wychion. Da chwi, ymdrechwch yygrift^nu yn cglurach. Y '/uwydd.—Llinei'.au ruydniaethol iawn. Ailtojjwch at Dafydd Morganwg atn yr Ysgol Farddol a'r Ysgol Gyimeig.^ Pris y naiil ywswllt, a'r Hail chwe cheimog. The Bible.—Llinellau gwychion iawn. The Bible.—Gormod obeo rarawiadau sydd 11 eisioesyn betbau teulualdd yn Y Gymraeg. Dii'th bydd dntgaroy —Pt/U'lhon o syniadau t-yner, ond nid ydynt o nodwedd farddoiiol i;.v. u. Y li t :r.—Y ilinell flat-caf yu valius. Y Oenuthrr -Cywir o ran cyBghanodd, ond rhyddiaetliol yw y syniadau. Y Cyfar fod IJenyddol, t(-a.—Y ddao englyn blaonaf yn wallus mewn cynghanedd. Yr olaf yn etiglyn Ôa, ac eithrio y Ilinell claf. Mae hon yn ei audwyo. Can o Glod i J. Price, Ysw,— Can wech iawn. Peidiwch dywedyd wrth neb-—Can ddoniol ac amserol. I'r ^uyddfa .—Teganwy, Homo Ddu, John Willi&rns, E. Bowen, E. Evans, 'Hedydd Bargoed, Daniel Joneg, a W. Howell.
'RWY'N METHU'N DEG CAEL GWRAIG.
'RWY'N METHU'N DEG CAEL GWRAIG. Rhyw anhawsderau fil a myrdd Ganfyddwn yn y byd, A thrallod groesa'n dysglaer ffyrdd, A siomiant gawn o hyd; Gofidian gefais drwy fy oes, Did' fel tonau'r aig, Ond dyma'r gofid mwya' 'i loos— 'Rwy'n methu'n deg "cael gwraig. i Mi fum yn cam Gwen Llwyn Onn, 1 Mor allwyl oedd y gwaith, Erioed Di welwyd glanach hon Er chwilio'r ddaear faith; Ond 01 cyn hir acth Gwen ar bwd, A'i cbalon fel y graig, Tra minau'n v ylo'r dagrau n firwd, Z, Yn methu'n deg cael gwraig. Mae genyf diroedd lawer iawn, A ffarm a phalas hardd, A d'wed y bobl yn hyf eu dawn Fy mod yu enwog fardd; Mae geuyf ddefaid, buwch a Ho, 'Rwy'n gampwr o 'scolaig, Yn trafod masnach byd, ond O 'Rwy'n methu'n deg cael gwraig. A oes rbyw eneth hawddgar, bar, Am gydmar bywyd HoD ? 'Rwy'n siwr y daliaf fel y dur Drwy daith y ddaear hon Nid wyf yn awr ond tri'gain oed, A cbadarn fel y graig, Ond ofer yw fy nghais erioed— 'Rwy'n methu'n deg cael gwraig. C3 Cyfarfod wnes a merch o'r fro, A'i gwedd yn serch i gyd, Ac addaw wnaeth y gwnai ryw dro j Fy uno wrthi 'nghyd Ond heddyw siomiant yn ei nerth A'm bratha fel hen ddraig, Y ferch briododd was Llwyn Berth- 'Rwy'n methu'n deg cael gwraig. Nid wyf yn deall yn y byd j Paham mae'r merched oil Yn cadw oddiwrthyf c'yd, A finau mor ddigoll! Mae'm bron yn orlawn o wir serch, Ac eaug fel yr aig, Ond O! fy hwtio wna pob merch— 'Rwy'n methu'n deg cael gwraig. Ar ganghau'r llwyni, 0 mor Hon Mae yr asgellog g6r, Pob un a'i gydmar ger ei fron, Yn pyncio mawl i'r 16r; < Fy mynwes inau sydd o hyd Yn rhuo fel yr aig, Nid oes im' fwyniant yn y byd- 'Rwy'n methu'n deg cael gwraig. -t. Cwmbach, Aberdar. GWILYK GwriiX.
GWROLDEB.
GWROLDEB. Beth yw gwroldeb? Byfedr dad egnion, A gwych ysgogydd i gryfban y galon; Grvreia penderfyniad befria yn ei bryd, A tblysau llwyddiant feiohia. 'i wisg i gyd; Mae bywyd a phrydferthweh yn ei gryfder, Ni all diogi fyw yn naws ei hoender; 'Dyw rhwystrau In o flaen ei hwylus hynt Ond megys ysgafn us o flaen y gwynt; Y mae ei bwynt at uchel fryn anrhydedd, A'i gyrhaedd fyn yn ngherbyd aur gorfoledd. Wroldeb hoff I ei berlog goron dlos Belydra'n nen ei fri fel tlysau'r nos; Clyd harddweh celf drwy 'i lafur a eanga, A'r diffrwyth dir o dan ei law flodena; Mae drych ei lwydd mor hardd a gloew drwyddo Nes cenfydd meibion dypg eu lluniau ynddo; Gwroldeb gwlad enilla goron rhyddia, Yr nnwedd Seion. hithau, ei chademid; o dan fendithiol wlith a thea y Wynfa o nerth i nerth, yn uwch, yn uwch ym- ddringa. PERLLANOG.
"Y GWEDDILL O'R TESTYNAU I'W…
"Y GWEDDILL O'R TESTYNAU I'W GWEL'D AR Y PROGRAM." Cyhoeddir eisteddfod I hoi 1 hoi! de'wch yn ngbyd, Medd bloeddwyr trwy gyrn y papyrau, Y gwir, dim ond y 44 Gwir yn etbyn y byd" Yw'r arwydd-mae hyny o'r gorau; Ceir testyn y bryddest fel brechdan o fel A gawn pan yn grwt gan fy hen fam- Rhyw damaid yn flaenbrawf fod rhagor dan sel, Fel Gweddill i'w wel'd ar y program." I'r gild mewn grymusder, gatrodau y gAn! O'ch ol gadewch rwyttrau'n ddiesgus, Mae llawryf anrhydedd mor ddengar, mor l&n, A'r prifddarn o'ch blaen-mae e'n gampus; Myn einioes cerddoriaetb I mae'r beirniad yn ddyn Penigamp, heb ddim sydd yn wyrgam, Cewch res o destynau, 'does yma ond un, Mae'r Gweddili i'w gwel'd ar y program. Anturus bwyllgorau lien wyliau fy ngwlad, Gwrandewch I dyma ergyd ardderchog, Dywedai Ceridwen dan wylo wrth Inhad, Nad gwladgar yw "Jlygad y geiniog Yn bon mae'r dirgelwch, ei dal ydyw'r tasc, Pe troai'n llenyddiaotb yn fongams Cylymir tri thestyn wrth edyn y wasg, A'r Gweddill i'w gwel'd ar y program." Hudolus yw traethawd ac anthem o fri, A chywydd a chan yu ei chanlyn, Mae byny'n gyfartal, yn ol fy nhyb i, I bluen ar filch i bysgodyn M ae swyn yn y cyfan. ni chactfyn'd ar goll, Enillwn y gwobran ar hirgam, Arafwch, pwy gebyst! wel, wel, wedi'r oil, Mae'r Gweddill yn ngweddill y pro- gram I" De'wch oil i'r eisteddfod, mae hwyl efo'r A ciawredd yn &\vn cenedlgarwch, [pres, Bydd awr y cadeirio'u ofnadwy mewn gwres Wrth ateb i'r waedd, A oes heddwch ?" Gwnaed ereill fel mynont, uf yno'n llawn Mewn osgo farddonol ar garlam, [nerth Mae'r hyu o'r testy:.au gyhoeddwyd o werth, A'r Gweddill i'w gwel'd ar y program." Aberdar. MORFAB.
THE EPITHET "EVERLASTING."
THE EPITHET "EVERLASTING." We are lost by the Everlasting "-shore, Its shade is heartrending That wander without ending Makes my soul to roll and wring! That "Eternal" without a turning-sends Its awe through me raving 1 Lord, by Thee we closely cling, Or lo&t for everlasting ATHAN FARDD. Ar-fin-y mor, Avonmouth.
[No title]
Gellir cael Envelopes yn Swyddfa'r Darian am geiniog y Packet—25. t) a
Advertising
SILOAM, GYFEILUON. BYDDED hysbys y cynelir y drydedd Eisteddfod a'r ddeg yn y capel tichod dydd GweDer y Groglith, 1883. Tjlywydd,—Idris Williams, Ysw. Beirniad y canu,-Mr T C. Evans, U C.W. Arweinydd, a beirniad yr adroddiadau,- Mr Wm. Abraham (Mabon). Programs yn cynwys yr holl o'r manylion, i'w cael am y pris arferol gan yr ysg.,— M. MORGAN, Cambrian House, Hafod. Yn mhob llafur y mae elw.' SARON, ABERAMAN. BYDDED hysbys y cynelir Eisteddfod yn y capel uchod dydd Gwener y Groglith, 1883, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr llwyddianu mewn caniadaetb, barddon. iaetb, rhyddiaeth, adroddiadaeth, &c. Cynelir Cyngherdd fawreddog yn yr hwyr. Y programmes yn cynwys yr holl o'r manylion yn awr yn barod, ac i'w cael gan yr ysgrifenydd am y pris arferol. JOHN WILLIAMS. Ysgrifenydd, Co-operative Stores, Aberaman, Aberdar. YMAE EOS DUFFRYN, R.A.M., Yr hwn sydd wedi ei engago yn y Royal Albert Hall, Llundain, Gwyl Dewi, Yn agored i dderbyn engagements fel Tenor a beirniad Eisteddfodol. Efe oedd yr arweinydd buddugol ar y prif ddarnau yn nhair Eisteddfod olynol Llundain. la, Pulross Road, Brixton, London. EISTEDDFOD Y GROGLITHT TRBALAW. I YNELIR YR EISTEDDFOD uchod yn Methlehem, Trealaw, ar ddydd Gwener y Groglith, 1883. Llywydd,—G. Williams, Ysw., Miskin Manor. Arweinydd,—Parch J. W. Lewis, Trealaw. Beirniad y farddoniaeth, &c.,—Parch J. T. Morgan (Thalamus), Pontardawe. Beirniad y ganiadaeth,- X r Dan Davies, A.C., Dowlais Perdonas,-Miss Priestly, Tonypandy. Telynor,-Master Charlie Pearce (Ap Pearce), Treherbert. Y programs yn awr-yn barod, ac i'w cael am y pris arferol gan Daniel Thomas, Liverpool House, Trealaw. Trysoryddion,—Mri J. Williams, Land Agent, a M. W. David, Ynyscynon Hotel. Noddfa, Pontycymmer, Cwm Garw. nYNBLIR EISTEDDFOD yn y capel V- xibhod dydd LInn, Mai 7fed, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr llwyddianus mewn oaniadaeth, barddoniaeth, rhyddiaeth, ac adroddiadaeth. I'r cbr heb fod dan 60 mewn infer, a gano yn oreu 'Wortby is the Lamb,' gwobr £10 10s, a medal arian i'r arweinydd. I'r ebr heb fod dan 80 mewn rhif a gano yn oreu I Blodeuyn bach wyf fi mewn gardd' (G Gwent), gwobr .£3.. Am y Bryddest oren ddim dros 800 Ilinell, I Gwahodcliad i'r train i Gwm Garw,' gwobr tl Is. Am y Traetbawd goreu ar y I Llusern Dyogelwch (Safety Lamp gwobr £1 Is. Cadeirwyr,-E. Thomas, Yaw., Braichy- cymer, a. John Davies, Ysw., Pwlloarn. Arweinydd, -Oumoa. BeirnMud,—Cafadog, a Dewi Afan, Aber- afon. Cynelir cyngerdd fawreddog yn yr hwyr. Y programs, yn cynwys yr holl fanylion, yn awr yn barod, ao i'w cael gan yr ys- grifenydd. Pris trwy y post, ltc. Ysg.,—Nicholas Llewellyn, Ffalda Col. liery, Cwm Garw. BETHEL, NANTYMOEL. I ^YNELIR EISTEDDFOD yn y capel uchod Gwener y Groglith, Mawrth 23, 1883. Llywydd a beirniad y rhyddiaeth, y farddoniaeth, &cM—NATHAN WYN, Ystraa- rhondda. Beirniad y gerddoriaeth,—Mr T. PRICE, A.C., Hengoed, via Cardiff. Programmes drwy y post, ltc. W. REES (Brynfab), Ysg., Mount Pleasant, NantymoeJ, Bridgend SARON CHAPEL, ABERAMAN. A GRAND Complimentary Concert Will be giveli at the above place to MR. PHILLIP PHILLIPS, Leader of the Congregational Singing at the above chapel, On Thursday Eveniug, April 5:h, 1S83. ARTI&TES :— Soprano,—Mrs. Gwenfil Davies, C.A M., Pontrhydygroes, Aberystwvth. Contralto,—Miss Bronwen M. Thomas, Porth. Tenors,—Messrs D, Howells (Gwynalaw), U C.W., & J. S. Jenkins, Aberaman. Baritone,—Mr T. Howells (Hywui Cynon), Aberaman. Accompanists,-Misses Jones, Aber^wawr. Assisted by the Aberaman Glee Party, Leader, Mr P. Phillips, Aberaman. Chairman R Roes, Esq., Manager, Cwm- aman. Conductor,—Hywel (Jyuon. Admission, Reserve*1 Seats, Is. G(1,; Second Seats, Is.; Third Seats. ()(1.. Doors open at 7.530 to commence at 8. Carriages may be ordered for 10 o'clock precisely. IECHYD I BAWB A HYNY YN RHAD Teml lechyd nou Turkish Baths, Merthyr, 0 dan lywyddiaeth Mis. Atkins. PFILSOEDD — ht Class, o 8 a-ill. hyd 3 p.m.—2s. 2nd „ o 3 p m. hyd 7 p.m.-Is. For the convenionca of travellers, trades- men, and other?, inst-class will be opened from 7 till 8 pm. Gwrywod—dydd i an Llun, Merch er, lau, a Sadwrn. Menywod—dyddiau Mawrth a Owener. Plunge and Shower Baths-comfortable fitted, 6d each. Hot Water Baths—1st Class, Is.; 2nd ClaEs, Cd.; Children to all Baths at half price. # I Môr o gan yw Cymru i gyd.' JERUSALEM, YSTALYFERA, Dan nawdd boneddigion yr ardal. | ^YNELIR EISTEDDFOD Gadeiriol yn gysyJltiedig a'r capel uohod, Llun y Pasc, Mawrth 26ain, 1883, mewn pabell eang ar gae canolog yn y lie, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr llwyddianus mewn cerddonaeth, rhyddiaeth, a barddoniaeth. darren^ Rawson, *Ysw., Ynys y- Arwemydd.-T. Davies, Ysw., cynfaer Abertawe. J Beirniad y gerddoriaeth, y cyfansodd- L^ne'lh50 ^ees ^u), Ceir en wan y beirniaid yn y DABIAN nesaf. Programs yn cynwys pob manylion ych- wanegol, i'w gael gan yr ysgrifenydd am y pris arferol.-Rees Lewis, Cooperative Stores, Panteg, Ystalyfera Eisteddfod Gadeiriol Treorc CYNELIR YR EISTEDDFOD uohod mewn pabell eang a chyfleus y LInn. gwyn, Mai 14eg, 1883. Arweinydd: PARCH W. MORRIS (Rhosynog), Treorci. Beirniaid y Ganiadaeth: MRI DYFED LEWIS, R.A.M Llundain, ac R. C. JENKINS, R.A.M., Llanelli. Beirniad y Farddoniaeth a'r Adroddiadau: BRYNFAB.. Beirniad y Traethodau: PARCH E. ROBERTS, D.D., Pontypridd. Beirniad y Gelfyddydwaith: MR D. MORGAN, adeiladydd, a MISSES OWEN a DAVIES, Ynysowen Schools. Perdonydd: Ma D. RHONDDA DAVIES, Treorci. I'r c6r heb fod dan 60 o rif, a gano yn oreu I Gloria' (12th Mass), gwobr £20. I'r parti o wrywod ddim dan 20 mewn rhif, a gano yn oreu I Y Wawr' (H. Smart), o'r Cerddor Cymreig, gwobr t4 4s. Awdl,' Y Cenadwr,' heb fod dros 800 o linellau, gwobr X3 3s. a chadair hardd. Am y farwnad oreu heb fod dros 100 o linellau iir diweddar Thomas Lewis, diacon gweithgar ac ymdrechgar yn Eglwys Noddfa, Treorci, gwobr oBI Is. Traethawd, I Rhagoriaethan a diffygiony Wasg Gymreig,' gwobr oBI Is. Programs i'w cael am y pris arferol gan yr Ysgrifenydd Gohebol, W. P. THOMAS, Ystradfechan, Troorky. Ysg. Arianol,—JOHN THOMAS, 115, Bute-st. Trysorydd,- WK. SAMUEL, 84, High-st. AMERICA!! AMERICAII Seduction in Steamers' Fares I The Fares are now until further notice 2 National Line-Adults M 00 Children under It years 2 0 0 Infants under 12 months 1 1 0 Inman, White Star, Guion, Cunard Lmes- Adults £4 4 0 Children under 12 years 2 2 0 Infants under 12 months 1 1 0 American Line-Steamers, Lord Gough, British Crown, British Queen, British King—Adults £ 4 0 0 Children under 12 years 2 0 0 Infants under 12 months 1 1 0 Steamers, Ohio, Pennsylvania, Illinois, Indiana—Adults X4 4 0 Children under 12 years 2 2 0 Infants under 12 months 1 1 0 For passage and particulars, apply to JAMES REES, 14, St. Paul's Square, Liverpool. Oastellnedd. Trydydd Eisteddfod Flynyddol Llun y Paso, 1883. CYNELIR YR EISTEDDFOD uchod yn Marchnadle Newydd y Dref, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr buddugol. Cadeirydd:-Rowland Thomas, Ysw., Maer y Dref. Arweinydd: -S. T. Evans, Ysw., Sciwen, Castellnedd. Beirniad :—Mr D. Prosscr (Eos Cynlais), Treorky. Y programs yn cynwys yr holl fanylion, yn awr yn barod, ac i'w cael gan 'yr yegn., J. P. REYNOLDS, Cwmpandy Mills, J. W. JONES, 13, Alfred St., Neath. E. MORGANS, Trysorydd, Skiwen Ymdrech a iwydda. I o gao yw Cymru gyd.' Boys' Schoolroom. Cwmafon fJYNELIR EISTEDDFOD yn y lie uchod dydd Gwener y Groglith, 1883 Y programs yn cynwys yr oil fanylioD, i'w cael gan yr ysgrifenydd—Reea Morgan, Pwllygwlaw, Taibach. "CWM^YR-ABERI CWrvl-YR-ABER. I CYNELIlt EISTEDDFOD Fawreddog yn n KJ y lie uchod mewn pabell eang dydd Mawrth Sulgwyn, Mai lofed, 1883, am ddau a chwech o'r gloch. Llywydd: Parch D. W. Williams, M.A., Y.H., Fairfield. Beirniaid Hywel Cynon a Mrs Thomas, Aberfawr. Tolynorion Mri R Barker 30'1 fab (R, A. M,) I Datod mao Rhwymau Caethiwed,' gwobr £6. Y Blodeuyn Olaf,' gwobr -63. Rhoddir gwobrwyon anrbydeddiis mewn cerddorfa.' til, adrodd. areithio, a bar^den iaetb. Mynediad i mewn, B aerisedaau, Is,; Olseddau, Gc; Plant, So. Y programmes i'w caf~ am yr gan yr ysgrifenydd.—-E. iuomag, Aber Fawr House, Caerphilly .u- If "COFGOLOFN MATIIEIJIST" i:-• MAg nindiad ar droed gan gyfeillioii y diweddar Mathefces i osci Cofgolofn ar ei fedd, f'd arwydd o Oarch i'w grff idwr iaeth am ei f-'Vy'r lafur yu ei ddvdd fel awdwr a gweiuiocg. Y rtiaf teiiyngdod y gwrthrddy ch yn gydnabyddedig gan hoi! ed- mygwyr talent a diifnyddioldeb. Bydd yn drla gan y rhai sydd â'u benwau isod dderbyn cyfrauiadau at y r.iuuUd.—D. DAVIES, OdebeIa;iJ. Merthyr, cadeirydd; T. MOEGAN, Baptist Minister, Dowlais, ysg.; T.Y. EVANS, 13, Church-street, Rhymney, trysorydd. Y MAE D. Howells (Gwynalaw), u.c.w.. Yn parhau yn agored i dderbyn engagements fel Tenor, i gymeryd rhan mewn (Jiatorios, cyngherddajj, neu iel beirniad eisteddfodol. Cvfeiriad Gwynalaw, Aberaman, Aber- • dar." Newydd Da i Ardd CYMOEDD RHONDDA -\0 ABEBDA NEWYDD EU DERBYN, cyi^ns^rc mawr o Hadau Gerddi, a hvtiv j > uniongyrchol o blanbigfa y perchen.vau wedi cwrmeryd y prif wobrwyon am 0 r prif lysiau, megvs Williams's Mu-nra,, Bonum Onion, Giant Zittau Onion, Mn « oi- burg Leek, Munich Turnip, Carter' Tele- phone Pea, Carter's LeviathianBroa i Beftu. Dr Macklean's pea> Hadau Pytatws, ( i White Eliphant, International ki'laey. Beauty of Hebron, felly y mae yi r a l/iu hyn yn fwv cymhwys na hen hada fel ? ceir yn gynredin, Gellir gwneud liawer mwy o bot nag a wneir, ond hau yn brydlon, a oiu-d yr iawn hadau. Gardd ydyw ffernr: dyu. tiawd. Gwerthir hefyd Wrtaith v;Tjet- phosphate, Blood and Bone Manure Anfonwch stamped envelope a'ch c% am brisoedd, a nodwch enwau yr ha awm. Telir cludiad pob hadau. TYSTIOLAETHAU. I Castell Cyfarthfa, Chwef. 2'; ii Syr,-Wedi gwneud archwiliad i'c toe amrywiol o bob math o geradx, 4c., y mae yn dda genyf a 8U^? °U yn edrych yn hyn ac addawol, y%hai £ yn/a affe ,-a 1 mi a brofais yn ofalus, a gallaf aia n uchel am en ffrwythlonrwydd. Yn dewisiad yn dda, aQ yn hynod gyt edig i'r cymydogaethau hyi, nid V i erddi ipawrion, ond hefyd gerddi wyr yn gyffredin. Yr eiddoch yn dd HENRY BATTRAM, Prif Arddwr W. Crawshay 1.Y." ♦ Abernant Honse, Abe; i" Anwyl Syr,—Rhydd i mi bleser r w» | hysbysu fy nghydarddwyr am y cyf. mawr o hadau gerddi sydd gen jv werth. Yr ydwyf ar eich cais, wedi L prawf ar bob esiampl o honynt, ac y ,:u wedi rhoddi i mi y boddlonrwydd fel y gallaf gyda pbob parodrwj 7 cymeradwyo i bawb. Yr eiddocb y „ ioneddol,— GEORGE WILIINF Prif Y mae Mr W. H. STONE, prif Arglwydd Aberdar, yn dweyd,—-• f genych y casgliad mwyaf a goreu o h tgerddi a welais erioed, ao yn deilvu AVi* • Pare Aberaman, Abera- n. Anwyl Syr,—Yr wyf wedi archwH Stoo newyad o hadau gerddi, ao oael yn dda, ao o ansawdd rhagorol, v deilwng o'r enw. Gallaf eu cymera ? bawb. Yr eiddoch,- WM. BBD.l. Prif arddwr Syr George Y mae Mr J. MORGAN, garddwr B j\Q. liDgton, Yaw., Gadlys Uchaf, yn dvayd,-«• Nid 008 amheuaeth na fydd yn ddydic'i. i chwi wybod fod yr hadau blocks n hadau gerddi a gefais oddiwrthych rhoddi boddlonrwydd mawz i i-ii cyflogwr.' Cofiwoh y cyfeiriad,— DANIEL TUDOR WILLIAMS, Seed Merchant (Wholesale and Gadlys Road, and Opposite Queen's JL.)te.{ Aberdar. I Yn mhob llafur y mae elw.' BETHEL, TO-NYPANDy, T>YDDED hysbys y cynelir ail Eiste"cidfo- Gadeiriol Flynyddol Cyfrinfa Te ai Cariad, o Urdd anrhydeddus yr Odnkl! yn y capel uchod dydd Llun, Ebrill SC.- 1883, pryd y gwobrwyir yr ymg-ib-zvs buddugol mewn rhyddiaeth, barddomaeti*f caniadaeth, &o. Traethawd. 1 Ffurf lywodraeth y Genedl dan j ?n- wyr,' gwobr 10s. Barddoniaeth. CAn o Glod i D A. Thomas, Yaw., V H,, Clydach Vale, gwobr Xi Is. Marwnad Goffadwriaethol, ddim dros j 5U o linellau, i'r diweddar David Rowbvn< '• Penygraig, gwobr 10s 6c Cfin o Glod i Gyfrinfa. TemI Caria-1 '? llwyddiant sydd wedi ei chanlyn o'r d -irea byd yn bresenol. gwobr 5s. Caniadaeth. I'r c6r ddim daa 40 o rif a gano yn oreti Let the Hills Resound' (Brinley Richaih?}, gwobr X5 a chadair hardd i'r arweinyud. 1'r c6r ddim dan 30 0 rif a gano yn o; «..o- ydon Huddertfield,' o Lawlyfr Moli.?i; gwobr JEI 10s. I'r c6r o blant ddim dan 300 rif, n ;1. 14 oed, a gano yn oreu 'Ai difater g-jyti ein colli ni,' gwobr XI a chromatic pit, upt i i'r arweinydd. Cadeirydd,-D. W. Davies, Ysw., wl Villa, Tonypandy. Beirniad y rhyddiaeth a'r farddoniastlv Mr C. Coslett (Caruelian) Pontyprida, Beirniad y ganiadaeth,—Mr h. Mer^n, arweinydd y Mertbyr Harmonic Soc: tv Perdonydd,—Mr J. Llewelyn .TuQal Rhondda), Penygraig, Cyfarfodydd i ddechreu am 2 a f, gloch. Bydd y program yn barod yn fuan- yn cynwys yr holl fanylion, ac i'w gael ;"iiJ y pris arferol gan yr ysgn,—Thomas Mgfc 142, Miskin Rd, Trtaiaw, a Robert Moiri^s 82, Trafalgar Terrace, Penygraig. Trysorydd,—H. H. Llewelyn, Bridgot-d Inn, Tonypancty. ~EHenTAllen'! Allen! Y dyn y chwiUaf ;'ltc C;[1,!10, sydd t'j yn NHEML IECHYD AMEBIC AN. MOD 2. Heol y Farchnad, Aberdar. 12Jj;" Sefydlwyd 23 mlynedd yn ui, Y meddve bynaf yn N^hyrnru fel llysitvydd, tr^laPJ'dTl, a darllenwr dwfr, yr hwt /ydd wedi meddygmifiethu cymaint 0 nioedd yu nghylchoedd y bryuja.11 Cymreig. Gt l v «r bawb sydd ya dyod'ief ortdiwrth ddo'.i.r;a,u yr afu, y cyda, ac achwyniadau gwat.. JI, i yraofyn aiu ei Livt-r Parcel Patent, iacaad diambenol at diifvg treuiiad, a anfo;'ir yn ddidraul am 2s 9c a 4s 6c o unrhyw ran o'r Deyrn. Gyfunol. Paham y dyoddefwch ? Y mae i^cL^d yn sicr Y mae miloedd wedi eu gwareda drwy ei driniaoth ef rhag myned i'r br td yn ieuainc Gyfeiriacl-Teml Iechyd Americanaldd, 2, Heol y Farchnad, A b, rdar. 1 Cangen,—94, Hcol Bute. Treorci, lie y gweiDyddir bob dydd Gwener. 13
AT Y BEIRDD.
AT Y BEIRDD. Cyfeiried ein cyfeillion y Beirdd eu holl Gyfansoddiadau Barddonol yn y model ac i'r oyfeiriad canlynol:— Tnos, WILLIAMS (Brynfab), Hendre Farm, Treforest, Pontypridd.