Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
6 articles on this Page
Advertising
""Y"r'.A'. _II CANCER, A phob afieohyd peryglus arall perthynol ifr GWAED, fel esiampl,- f,: p v y, Gwynegon, Olwyfau, inflammations, Twym- Gout) Erysipelas nea'r Blast, Tonadan allan ar y Onawd, Gwendid yn y Nerves, A GEOWlR DBiW WRTB GYMmSYD Y FBODYGINIABTH SYNOD HUa-:S:ES7 00 1 SE Patent Blood Pills! Ymaeyn rhaid oadw Gwaed, sef bywyd jtsorff, yn bur, cyn y bydd ynb°sibl 11: coriE fod yn rhydd o afieohyd. Y mae hyn yn wmonedd anwadadwy i bawb a all feddwl, iSyoymerer y Pills hyn er mwvn rhwystro drwg, ao hefyd ermwyn puro y gwaed o bob drwg. Wele a ganlyn fel prawf o'u gwerth:— UN BOX GWERTH DEG PUNT. I< Svr gefais box o'ch Pills, sef HUGHES' PATENT BLOOD PILLS,' gan Mr. 2iltan Ohamist ao yr wyf wedi eu profi yn fwy gwerthfawr na'r holl foddion yr oedd rSS "W Tffliad. laaliet Ysbryd, Taridiant ar y Cnawd, Poen yn I Pen &o. &o. Yr wyf wedi bod o dan driniaeth Dr Ferner, Dr Verers, Dr Ball, a Dr bavie's ao nid oedd yn bosibl oael dim i'm lleshau hyd nee i mi gael eich Pills chwi, y thai sydd wedi gwneuthur mwy o les na'r pethau yr wyf wedi talu DEG PUNT am "'W T6C0MMENDI° A. CHRISTOPHER." Scurvy, Clefyd y Brenin, &c. Khyfedd tel y mae Hughes' Patent Blood Pills yn glanhau y Gwaed o'r clefydau hyn. Bhodderprawf arnynt. Sicrheir Gwaed Par, Oroen Iach, a Nerves Cadarn. Ar werth trwy y deyrnas am Is. l £ o., 2s. 9c., a 4s. 60. Perchenog a'r Patentee -Jacob Hughes, Apothecaries' Hall, Xilanelly. o YMYL MARW I F Y W I X maa canoedd wedi teimto hyn pan ynngafaal y clefydau marwol, y Dropsy, DiffvK Anadl, Diffyg Dwfr, Chwydd mawr, a'r Galon ar ffaelu, trwy • gymeryd y Pills hynod,— HUGHES Patent Dropsy Pills! Gwyrthiol yw eu heffaith ar bawb. Bhodder prawf arnynt. Gwerth Is. lie., 2s. 9c., a 4s. 6c. yn mhob man. Spring Clothing! Spring Clothing! Spring Clothing! THE STAK. CLOTHING EMPORIUM, 14, CARDIFF-ST. & 1, MERCHAT-ST., ABERDARE. WHITWORTH AND COMPANY, The well-known cheap Clothiers, of ABERDARE, PENTRE YSTRAD AND PORTH, RHONDDA N ALLEY, 4re now showing all immense assortment of Men's, Boys' and Youths' NEW SPRING fimmK il ever? description at such low prices that will ensure a quick sale. Ml good^are guarSd to weat well. Style and workmanship not to be excelled. ° Below are some of the leading lines.— Men's Fancy Tweed Suits, 15s lid, 21s lid, Men's 25s 6d, to 40s. Men's Black Worsted Suits, 28s 6d, 80s, 35s, to Fancy Tweed 50b> Youths'Suits, 7s6d, 8s lid, 9d lid, 12s6d. to25s. T afpsf Trousers, Boys> Knickerbocker Suits, Is 9d, 2s 6d, 2s lid, latest ^yles 3s 6d, 4s 6d, to 15s. Man,a newest patterns ]\ien's an(i boys' Single Garments at very low and styles, prices. Black Diagonal Whitworth & Company invite special attention a7 ran fit everybody, to their Men's & Boy's Working Clothes:— Worsted Mourning Men's Moleskin Trousers (Special), 3s lid, Ss lia, 4s lid, 4S lid, 5s 6d, 6s 6d, 8s 6d. Coats and Vests Men's Duck and Bronze Cord Trousers, 4s lid, 6s lid, 6s 6d, 5S Hd, Gs 6d, 7s 63, 8s 6d. from Bovs' Moleskin and Cord Trousers at all prices. 7s6d,8s6d,9slld, M ^.8 Duck Trousers and Jackets, Is lid, 24s lid to 40s. 2s 3d 2s 6d, 23 11. 10s lid, 12s 6d, — Grand display of New Goods next Saturday 13s 6d, 14s 6d. gee our windows. Our Hat, Cap, and Gentlemen's Mercery Departments are well stocked with all the newest styles and fashions, and are sold at exceedingly low prices. Note 0,6 Adaress "Whitworth & Company, The Star Clothing Emporium, 14, CARDIFF-ST. & 1. MERCHANT ST., ABERDARE. I Branch Establishments :—STATION-ST.. PORTH, & 17, BAGLAN PLACE, PENTRE, YSTRAD. Y dyn y chwiliaf am dano, sydd eto JSHEMLt IECHYD AMERICANAIDD Heol y Farehnad, Aberdar. ESsf* Seiydlwyd 23 mlynedd yn ol. ¥ meddyg hynaf yu Nghymru fel llysieuydd, trydanydd, a darilenwr dwfr, yr hwn sydd wedi meddygiuiaethu cymaint o filoedd yn I Y meddyg hynaf yn Nghymru felllysieuydd, Bghylcb oedd y bryniau Cymreig. Geilwar b&wb sydd yn dyoddef oddiwrth ddoluriau yr afu, y cyila, ac achwyniadau gwaedol, i ymofyn am 01 Liver Parcol Patent, iachad diamheuol at diffyg treuliad, a anfonir yn ddidraut am 2s 9c a 4s o unrhyw ran o'r Deyrnas Gyfunol. Paham y dyoddefwch ? Y mae lachad yn sicr Y mae miloedd wedi eu gwareclv3 drwy ei driuiaoth ef rhag myned i'r bedd yn ieuaiuc, Cyfeiriad —Teml Iechyd Americanaidd, 2, Heol y Farohnad, Aberdar, Cangen,—94, Heol Bute, Treorci, lie y gweinyddir bob dydd Gwener. N ALBERT HALL, ABERTAWE. M CYNELIR EISTEDDFOD Fawreddog yn y lie ucl od dydd Llun y Pasc, 1883, pryd y gwobrwyir yr ymge:swyr buddueol ar y testynnu caulynol:— I'r c&r ddim dan 100 o rif, a gano yn oreu 5 We never will bow down (Judas Macoabaus), gwobr i'30, a £ 3 i'r arweinydd. Beirniaid,- W. J. Williams, Ysw., Caer iiarfon, ac O. O. Robens, Ysw. Dolgelly. Am fanvlion pellach, gwel y program, yr IIWB fydd yn barod yn fnan, i'w gael am y f arferol gan yr ysgrifenydd,—STEPHEN Jvi^EYs, 90, Symon Street, Camutheu 1\.O&.it Swansea. Drill Hail, Merthyr Tydfil. Thursday, April 5th, 1883. A ?RAND PERFORMANCE of Handel's beautiful Serenata, 'Acis and Galatea,' Wili be rendered by THE YNYSYGAU CHOIR, Assisted by several musical friends of the town and neighbourhood. PRINCIPAL ARTISTES Soprano,—Madame Williams-Penn. Tenors,—Eos Morlais and Eos Wenallt. Baas,—Mr JLucas Williams, R.A.M. Orohestra,-Cyfarthfa btring Band. Pianist,—Miss P. M. Walker. Harmoniumist,—Mr David Bowen. Conductor,—Mr John Evans. Doors open at 7.30, to commence at 8 o'clock. Tickets:—Family Ticket to admit three to Reserved Seats, 7s 6c; Reserved Seats, Th\rJl id0,r!Sr.6c; ^econd d°. I* 6c; 91 i 99 a}a{^ P- Wlliiams, Hon. Sec., 21 & 22, Glebeland Street, Merthyr. Aflan o'r wasg, cerddoriaeth newvdi gyf. addas i Ysgolion Sabbothol, cymanfaoedd canu, a. gorymdeithiau, sef f Y mdeíthgan. y Pererinion,' I THE PILGRIM'S MARCH,' Qeiriau gan Prof. Rowlands, Aberhonddu. A 'GLAN YR IORDDONEN,' 'THE VERGE OF JORDAN,' Y ddau ar yr un copi yn y ddau nodiant, pris 2g. Cyfeirier am dano gyda blaendal at yr awdwr,-W. G. Smith, Bircbgrove, Llano samlet, Swansea. PONTFAEN. I CYNELIR EISTEDDFOD yn y He uchod y Llungwyn, 1883. I Beirniad Barddol,-E. ap Ieuan, Abt-r- cynffig. Beirniad y Rhyddiaeth, &c,- Mr J. Evans, Gol. y Bridgend Chronicle. Beirniad Cerddorol,—Eos D&r, Maerdy, Pontypridd. Prif ddarnau. I'r cor heb fod dan 50 o rif, a gano yn oreu 'We never will bow down,' gwobr £12 10s., a chadair i'r arweinydd. I'r c6r heb foi dan 30 u rif, a gano yu oreu Mai,' gwobr £4. I r parti beb fod dan 16 meanou; yn oreu Little Church,' gwobr X2 10 J. Programs pris ltc, oddiwrth yr ysgrifen- ydd,-W. Radcliffe, Great House, Peui.yae, near Cowbridge. RHOS, MOUNTAIN ASH. BYDDED hysbys y cynelir Tii PARTI BLYNYDDOL yr Eglwys uchpd dydd Llun y SuLwyn nesaf Te ar y byrdda.u am 2 o'r gloch. Tooynau. Is. yr un. T. EDWARDS. IECHYD I BAWB A HYNY YN RHAD Teml Iechyd neu Turkish Baths, Merthyr, 0 dan lywyddiaeth Mrs. Atkins. PRISOEDD :— 1st Class, o 8 a.m. hyd 3 p.m.—2a. 2nd „ o 3 p.m. hyd 7 p. ro.-Is. For the convenience of travellers, trades- men, and others, first class will be opened from 7 till 8 pm. Gwrywod-dyddiau Llun, Mercher, Iau, a Sadwrn. Menywod—dyddiau Mawrth a. Gwener. Plunge and Shower Baths—comfortable fitted, 6d each. Hot Water Batiis-is-, Class, Is.r 2nd Class, 6d.; Children to all Baths at half price. Myned yn mlaen gydar am- seroedd! Cyfnewidiadau pwysig yn Shop HODGES A'l FEIBION (diweddar Copeland), 6, Commercial place, Aberdar. DYMUNA HODGES A'l FEIBION hys bysu eu bod, er cadw vn mlaen a'r gwelliantau sydd yn myned yn mlaen yn Aberdar, yn gwneud cyfnewidiadau mawr ion yn eu masnachfa ddillad ucnoJ. Bydd y cyfnewidiadau wedi eu gorphen erbyn y Sadwrn nesaf-y 17eg, pryd y gwnant arddangosiad neillduol o'u Stoc Newydd Fawr o Ddillad, Hethu, Ties &o a hyny am y fath brisoedd nad all lai ua synu y cyhoedd. Pob Gohebiaetb, Newydd, Bairniadaeth &c., i'w oyfeirio at II EilitOl, TK&IAN Offioe, Aberdare. Pob Archebion, Taliadau, so Hysbysiadau. i'w hanfon at MiLis A LVVCK, AbedMe
i BYRDDAF YSJOL MERTHYR AC…
i BYRDDAF YSJOL MERTHYR AC ABERTEIFI. Y mae bwrdd ysgol newydd Merthyr Tydfil yn un sydd yn debyg o gael ei ganmol yn fawr. Yr oedd y gystadleu- aeth am y 13 seddau yn y bwrdd yn un gynhyrfus. Ond cafodd y rhai sydd yn deall gwaith y bwrdd-a hyny ar eg- wyddorion rhyddfrydig, cyson a'r Beibl, ac ag ysbrydotrwydd teyrnas Crist, fel y dadleua Ymneillduwyr-y lleoedd uwchaf yn nifer y pleidleisiau. Cafodd Mr W. L. Daniel ei le ar dop y rhestr. Er mwyn buddiant trigolion Merthyr mewn cyfeiriadau addysgiadol, elfenol, ac uwchraddol, bydd pob dyn goleuedig yn lion i weled gwr mor benderfynol, diflino, a goleuedig ag efe mewn cysyllt- iad a materion perthynol i addysg mewn sefyllfa uchel ar y bwrdd. Yr ydym yn dweyd hyn er nad ydym yn cytuno a Mr Daniel ar rai pethau. Da iawn yw fod un dyn mor ymroddgar, hunan-aberthol, gwybodus, deallus, a rhyddfrydig ag efe, mewn tref fawr fel Merthyr Tydfil. Da dros ben genym hefyd fod bwrdd YRgol newydd Aberteifi yn un rhydd- frydig Ac mai rhyddfrydwr Ymneill- duol yw y cadeirydd, sef y Parch. Vv. Jones, Methodist. Cefnogir ef yn ei egwyddorion rhyddfrydig gan fwyatnt y bwrdd. Yn mhlith ereill, gan y Parch. John Williams, Bedyddiwr, a chan y Parch. George Hughes, Capel Seion. Bu dadl yr wythnos ddiweddaf yn nghyfarfod bwrdd ysgol Aberteifi. Ym- ddangosodd adroddiad o'r ddadl yn y South Wales Daily News. > Gwnaeth un o'r aelodau o'r enw Mr William James —yr hwn yn ol ei ymresymiadau a ym- ddengys ei fod yn Eglwyswr-osod cynyg o flaen y bwrdd, "fod rhan or Ysgrythyrau sanetaidd yn cael ei lien bob dydd yn ysgolion y bwrdd, heb sylwad nac esboniad." Yr oedd ymresymiad y gwr o blaid ei gynygiad yn un o'r pethau gwaelaf a ymddangosodd erioed mewn iaith. Dy- wedodd, gan fod mwy o bleidleisiau wedi cael eu rhoddi iddo-gan y treth- dalwyr, y rhai a wyddent ei fod ef am osod y Beibl i gael ei ddarllen yn ysgol- ion y bwrdd-nag a roddwyd i un aelod arall, ei fod yn ystyried mai ei ddyled- swydd" ef oedd gwneud y cynygiad Amlwg yw mai rheol "dyledswydd" dyn mewn materion crefyddol yw y Beibl. Ond rheol ddewisedig Mr James -aelod bwrdd ysgol Aberteifi- yw mwyafrif" o drethdalwyr y dref hoao! Yn ol y rheol hono, pe buasai nifer llai o drethdalwyr wedi pleidleisio o'i blaid ef nag o blaid rhyw aelod arall, ni bu- asai yn Jdyledswydd" arno ef i osod y cynyg ger bron Ac yn ngwyneb fod 17 llai o uiier vodi rhoddi pleidleisiau i'r aelodau ticiii, L.d eu "dyledswydd" hwjnt oedd cytuno a'i gvnvgiad ef! 1 Dyua ystyr el ymresymiad ef! Gcilw; efe y mwyafrif a gafodd yn iheswm" am wneud y cynygiad, a bod y I' rheswm hwnw yn ddigon o awdurdod i wneud y cynygiad vn "ddyledswydd" orphwysedig ariao ef! !>yma wr yn pleidio gosod y Beibl yn j s.-joiio.i v id ar draws addvsg y rheswm" a rydd efe ".aafStf "mwyafrif" 0 ddyuiou! Addysg y Beibl yw *<n&\ ddiiya y liuaws i wneuthur drwg." Hen syuiad paganaidd yw fod llais y bobl yn lla18 Daw. Dywed y Beibl fod yr hoii fyd yn gorwedd mewn drygioni." Pe llais v mwyafrif fuasai rheol dyled- Pe llais v mwyafrif fuasai rheol dyled- swydd" Noah, efe a fuasai yn cael ei foadi, ac md yr lioll fyd, yr hwn a gon- demaiodd" tjfe, ac a foddwyd! Os y mwyaft'if fuasai yn gwneud dyled- swyad," Lot tuasai i'w feio, a phobl Sodom yn eu lie Gwaeddodd y tyrfa- oedd am i Grist gael ei groeshoelio. Yn a 01 ymresymiad Mr James, y mwyafrif, i. y rhai a wnaethant hyny oedd yn iawn Ond yn ol y Beibl, y maent o dan farn Duw hyd heddyw am wneud hyny. Felly, amlwCT yw nad yw Mr James yn gwrando ar addysg y Beibl ei hun wrtti geisio gwthio y Beibl i ysgolion y 0 0 bwrdd, fel ilyfr i addysgu plant ynddo. Dieithrol, tu hwnt i bob rheswm, yw gweled dyn yn boeth mewn sel o blaid uarhyw beth heb ei fod yn cytuno a'r peth hyny ei hun. Meddylier am ddyn a fyddai yn solog iawn o blaid addysgu plant mewn ysgol mewn seryddiaeth, a. bod y llyfrau a ddefnyddid at eu ha- ddysgu wedi cael eu cyfansoddi ar 0 y egwyddorion Copernicus, sef mai yr haul yw cauolnod y gyfundrefn blaned- aidd; a bod y dyn hwnw yn boeth ei sel o blaid cyfundrefn Ptolemy, sef mai y ddaear yw y canolnod. Oni byddai pob dyn yn ei synwyrau yn barod i ddweyd y byddai dyn a ddangosai sel boeth yn y fath gyfeiriad yn un cymwys iawn i fod yn Bedlam ? Nid mewn un peth yn unig yr oedd gwyrgamrwydd Mr James yn yr ystyr hwn. Yr oedd efe yn hollol fyddar tuag at lais y Beibl o ddechreu Genesis i ddiwedd Datgudd- iad, pan y ceisiodd efe osod y Beibl i gael ei ddarllen ar draul arian a gesglir trwy nerth cyfraith wladol, a'r darllen- iad i gael ei reoleiddio gan fwrdd a eth- olir ynol cyfraith y wlad, ac heb fod un awdurdod ganddo ond yr awdurdod a roddir iddo gan gyfraith y wlad. Nid oes dim yn amlycach yn yr holl Feibl na'r ffaith mai rhoddion ewyllysgar," ac nid rhai "gorfodol" o gwbl sydd i 0 gynal achos crefydd trwy y byd. A rhoddion felly yn unig y c-yfodwyd y tabernacl yn yr anialwch, a'r deml yn amser Solomon. System o ewyllys- garwch" oedd holl system addysg gre- fyddol—addysg yn ngair Duw-o dan oruchwyhaeth Moses. A dyna yr unig system a sefydlodd Crist pan yr oedd efe yma ar y ddaear. Cyfaddefir hyn gan y rhai sydd yn pleidio system gorfodaeth cyfraith gwlad mewn cysylltiada chyn- aliaeth gwasanaeth Eglwys Loegr. Dy- wedant yn eglur nad oes sail i undeb yr Eglwys a chyfraith y wlad a'r orsedd yn yr oil o'r Testament Newydd. Gan hyny, ceisiodd Mr James wneud yn y cynygiad a osododd efe o flaen y bwrdd yn Aberteifi, yr hyn sydd yn hollol groes i addysg yr Ysbryd Glan yn y Beibl, wrth geisio gwthio y Beibl i ysgolion dyddiol trwy nerth cyfraith Prydain. Nis gellir ystyried y fath sel yn ddim gwell na rhagrith, tebyg i sel y Phariseaid dros gyfraith Moses, er fod Crist wedi dweyd fod Moses yn "con- demnio" yr hyn a wnaent hwy. Yr oeddynt yn myned ar draws cyfraith I Moses, trwy gario allan" dradctodiad- au" dynion cyfeiliornus. Hyn a wneir gan Mr James a'r rhai sydd o'r un farn ag ef. Tien arfer paganiaid Rhufain oedd gwneud yr un peth a Mr James. Rhoddent le i'r .holl dduwiau aberthyn- ent i wahanol wledydd a goncrwyd gan- ddynt hwy yn y Pantheon. Y gyfun- drefn o roddi y Beibl yn yr ysgolion trwy nerth cyfraith y wlad yw yr un sydd yn gosod egwyddorion Eglwys Loegr a Phabyddiaeth, yn nghyd a Sosiniaeth, mewn cysylltiad a'r gyfraith yn y wlad hon, ond Mohametaniaeth a Phaganiaeth mewn cysylltiad a'r gyf- raith yn India! Beth yw hyn ond cy- sylltu "bwrdd yr Arglwydd a bwrdd cy- threuliaid," ceisio gwneud cymundeb rhwng goleuni a thywyllwch," yn hollol groes i air Duw. Rhag cywilydd i un dyn yn Nghymru y dyddiau hyn fod yn euog o'r fath beth. Ond dyna sydd yn hynod, fod Mr James with geisio gwthio y Beibl i ys- golion a nerth cyfraith y wlad yn methu cael un cefnogiad o'r Beibl ei hun, ac eto yn coffhau geiriau Sosin, sef Dr. Channing, fel yr awdurdod oreu," the best authority Dyma barch i'r Beibl ac i Grist with a vengeance Y Sosin yn well awdurdod o blaid gosod y Beibl trwy nerth cyfraith y wlad yn ysgolion y bwrdd nag awdurdod y Beibl ei hun! 1 Atebodd y Parch. John Williams ef gyda nerth rheswm, eyfiawnder, ac eg- wyddorion hanfodol Cristionogaeth. Dywedodd yn laf, mai dysgu crefydd yw dysgu y Beibl. Yn 2il, y byddai defnyddio y Beibl fel llyfr dosbarth mewn ysgol ddyddiol yn tueddu i'w iselhau yn ngolwg plant. Yn 3ydd, fod I gorfodi plant i fod yn yr ysgol yn yr o, oriau y rhoddir addysg grefyddol, a gor- fodi athrawon i roddi y fath addysg, a defnyddio arian y trethi at gynal y fath addysg, yn dwyn i mewn yr elfen orfodol i diriogaeth crefydd, yr hyn sydd yn anghytunol ag addysg eglur y Beibl. Yn 4ydd, os yr amcan, wrth gynyg hyn, yw gwneud i fyny ddiffyg mewn addysg grefyddol, nad yw yn cael ei lanw i fyny gan enwadau crefyddol, bydd darllen y Beibl heb sylwad nac esboniad yn rhy ff.ii-fiol ac arwynebol, ac yn hollol anni- gonol i wneud y diffyg i fyny. Yn 5ed, y mae darlien y Beibl mewn ysgolion a gynelir ag arian y wladwriaeth, yn cyn- n 0 wys ei fod yn beth cyfreithlon i'r wlad- wriaeth ynayraeth a rheoli crefydd, ac felly y mae yn weithred wrthwynebol uaiongyrchol i u wchafiaeth llywodraeth Crist. Yn 6fed, fel mater o ffaith, nid yw addysg grefyddol yr oes sydd yn cy- au1 ^n-cae^ esgeuluso yn y dref, sef erteifi, gan y gwahanoI enwadau. adranau y Mesur Addysg ™ JZi1 du ° y bw^d; na'r athrawon, yn cael eu hethol o herwydd eu cy- mwysderau crefyddol. Dengys hyn nad yw yn .awn oaniatan iddynt ymyr- aeth a chrefydd. Yn 8fed y mae y mwyafrif o drethdalwyr yn yr etholiad wedi dangos eu bod am i'r Beibl beidio cael ei wthio i ysgolion y bwrdd. Dyna grynodeb cynwysfawr o resym- au cedvrn. Nid yw rhai o'r rhesymau yn gyfartal mewn pwysigrwydd. Nid yw mwyafrif y trethdalwyr yn ddigon i brofi fod peidio gosod y Beibl i mewn yn iawn. Ond dengys fod mwyafrif y bwrdd wrth beidio ei osod i mewn yn cytuno a mwyafrif y trethdalwyr. Dy- wedodd y Parch. G. Hughes bethau cryfion iawn i'r un cyfeiriad. A ewrth- ododd y bwrdd gynygiad Eglwysig Mr. James, i droi y bwrdd yn rhyw fath o gangen o'r Eglwys Sefydledig trwy uno crefydd a llywodraeth y wlad. Well done, Aberteifi.
SYMUDIADAU GWALIA WEN.
SYMUDIADAU GWALIA WEN. MRI. GOL.Credaf mai doethach fydd gadael y llyfrau tonau am yr wythnos hon. a rhoddi cipdrem aryr hyn sydd yn myned yn mlaen yn Nghymru y dyddiau presenol. Y peth cyntaf a nodaf ydyw PERFFORMIAD 'JEREMIAH' (OWAIN ALAW), nos lau, Mawrth 8fed, yn Siloh, Pentre, Rhondda, gan gor y Ite o dan arweiaiad Mr T. Davies (Eos Dyfodwg) Nid oedd y cydganau 'A'utafod,' Ni ddycliwelwa,' a Ri.,oddweli oconiant' i fyny a'n dysgwyl iad, a diamheu genyf nad oedd y c6r wedi rhoddi digon o le iddynt yn eu meddyliau ond da genyf eich hysbysu mai nid felly yr oeddynt oil; na, gyfeillion, cafwyd canu da ac effeithiol ar amryw o'r cydganau, yn neillduol felly y ddau gydgan Y cynhauaf a aeth heibio,' ac Wrth afonydd Babilou.' Yr unawdwyr oeddyntSoprano, Llinos Rhondda, a chanai fel arfer; Contralto, Miss B. M. Thomas, Porth, yr hon a ganai yn hynod o dda, yn neillduol yr unawd 4 Onid oes falm yn Gilead ?' Tenor, Mr D. Davies. Bass, >ir Gwilym Thomas, Porth, a chanai y ddau yn hynod o dda. Y cyfeilwyr oeddynt Mri D. Rhondda Davies a D. O. Jones, yn nghyJa'r Libanus String Band. Haedda y cor hwn gefcogaeth oddiwrth ein cerddorion am eu llafur gyda cherddoriaetb, a gobeithiaf y bydd tyrfa oedd yn eu gwraudaw yn y lleoedd y byddant yn ptirfformio eto.. Y nesaf y galwaf eich sylw ato ydyw
I EISTEDDFOD CAERDYDD.
EISTEDDFOD CAERDYDD. Fel y mae liawer o honoch yn gwybod eisioes, cynygiodd y pwyllgor wobr am y libretto oreu i gyfansoddi cerddoriaeth arno ac ar olllawer o ddadla ac ymgecru, barn. wyd y Croesgadwr' yn oreu, ac yn awr cynygir 50p. o wobr am y gerddoriaeth oreu arno, a dywed Mr D. Emlyn Evans na chafodd y üymro y fath gynyg erioed 0 r blaen dywedwn niaau nad ydyw wedi ei gael eto hefyd, o herwydd fod y pwyllgor wedi bod mor afresymol a pheidio rhoddi ond ychydig ddiwrnodau dros ddau fis i'n cerddorion barotoi, ac wrth ystyried am gylchiadau ein cerddorion, a gweled fod ganddynt rywbeth i'w WDeud heblaw eis t dd i lawri gyfansoddi, dywedaf ar un waith mai gwell fyddai iddynt beidio ei chynyg o gwbl. Yn nebaf,
YMDDYCHAD GWYR Y GOGLEDD.
YMDDYCHAD GWYR Y GOGLEDD. Rhaid yw i bob gwir eiutoddfodwr addef nad ydyw yia.ldygial y Gogteddwyr vn w.adgarol o gwbl, pan y maeDt yn cynal eisteddiod geriidorol o bwys ar ddau o duydoiau yr Eisteddfod Genedlaethol, a chofiwch chwi, y northi/ien, y byddwn ya taiu yn ol i chwi am hyn. CRWYDRYN.
ETHOLIAD DYFODOL BWRDDI ,…
ETHOLIAD DYFODOL BWRDD I YSGOL ABERDAR. MRI. GOL.Byadaf yu ddiolchgar i chwi os caniatewch i mi draethu ychydig eirian ar y pwac pob ogaidd uchod Liawer o siarad sydd wedi bod o bryd i bryd rnewn p rthynas i ni fel dosbarth o weithwyr gael ein cynrychioli yn uniongyrchol gan rai o'i) piith ein hunaia yny byrddau lleol yma. fel plith ein hunaia yn y byrddau lleol yma. fel y gailai y rhai hyny siarad yn eofn di iioesgni, a hyny trwy brofiad, dros ac yn [ ecbyn y pethau hyny a fyddai yn debyg o i^yffwrdd â'n buddiant nit ac erbyn hyn mse y peth wedi dyfod i weithrediad. Fes ffaith, wele ddau o'n plith ein hunain wedi anfon cais at y cyhoedd am iddynt gae) ein pleid Lhdau er mwyn sicrhau eu dychweliad fel dau a* lod ar y Bwrdd Ysgol dyfodol. Cred wyf os ydyw y ddau berson sydd ger ein bron yn bersonau cymwys i'n cynrychioli y ciini gefnogaeth y rhan amlaf o honom ni fel gweithwyr, a gwn hefyd y cant gan rai ereill sydd tuallan i ni, set yn mblith ein meistri a'n mawrion, o herwydd dywedant nad ydyw ond yr hyn a allem erfyn oddi- ws thynt, ac os na chant y gefDOgaeth hono, mae yn debyg iawn mai ar y rhai a'u dewis. odd y bydd y bai yn gorwedd am hyny. Dylai pob un a gynygir yn aelod fod yn ad uabyddus drwy y Dywysogaeth. Wei, beth am ein dau'ddyn niv a ydynt? Gallwn ateb am David Morgan ei fod yn adnabyddus i bawb o hocom; ond am Isaac Jones, nid wyt" yn credu fod nemawr neb tuallan i co. Hirwaun yn gwybod nemawr ddim am dacow Dylai pob ymgeisydd hefyd fod yn siaradwr ao yn feddyliwr gwycb, Wel, a ydyw eirt dynion ni yn berchen ar y cymwysderau hyn ? Gwyddom etc am D Morgan ei fod; ond am Isaac Jones nis gwyddom ddim ond trwy glywed ereill yn dweyd, a hyny yn naehaol. Dyla.i pob ymgeisydd am sedd ar y y I Bwrdd Yegol fod yn gwybod rhywbefch arm addysg yn brofiadol, hyny yw, fod wedi cael ei drwytho mswn addysg gan ereill, aeu ei fod wedi trwytho ei hanan, fel y bydd yar gwvbod ei gwerth. Beth am ein dynion ni etc ? Gwyddom am D. Morgan ei fod wedi diwyllio ei hunan i raddau, ond nis gallwa ateb pa faiot; oLd am Isaac Jones, tystiol- aefch no sydd wedi ei adnabod am ugain mlynedd, ae heb un rhagfarn yn y mesue tuag ato ydyw' na wyr ef ddim &vtx addysg mewn unrhyw fodd—darllemaetb, ysgnfeayddiaetb. na rhyddiaetb Dywed- odd ei gydnabod yn mbeUatch, pe chwiliem o HIrwaun i Mountain Ash am ddyn mwy anghymwys i n cynrychioli, nas gallem darqt ein Haw ar lawer gwaelach. Wel, os felly, mae yn bryd i ni edrych beth yr ydym YJt- ei waeud cyn y bydd yn rhy ddiweddar. Os gosodwn berson o'i fath i'n cynrychioli, bydd yn iselhad arnom ni fel dosbarth weithwyr, yn sarhad i'r Bwrdd. ac ynddar- ostyngiad i'r person ei ban. Nid wyf ya adsa-bod y par sot) au ond yn unig fel y maent yn adnabyddus i'r cyhoedd, ac nid oes genyf y gronyn lleiaf o ragfarn at un o honynt, ond tdimlwyf ychydig dros ein hanrhydedd fel gweithwyr. Dyna yn unig paham yr wy £ yn ysgrifenu, a gwn fod digon o we&hwyr i'w cael na fyddai angen i ni wrido ar ol eu dychwelyd i'r Bwrdd. Am hyny, gwell i ni fod heb un cynrychiolwr gweithiol os na chawn un teilwng, Os camgyhuddir I¡õ:a.3.C Jones yn orrnodol yn yr hyn a grybwyHwyct nchod, bydded cystal a dyfod ana on waith I Drecynon, nnwaifch i Aberdar, ac nnwaith i Abevatuan a Mountain Ash i droi hynyna yn ol, ac yna ni fydd neb yn barotach i roddi pleidlais iddo na mi. TRETHOALWB. ANWYL GYDWEITHWYR,—Yn gymalnt a'n bod ti fel dosbarth gweithiol wedi baruu eiat bod wedi cael y gwaethaf oddiar law y cjmghor oedd yn eistedd y tymbor diwetMaf ar y Bwrdd, yr ydym wedi rhoddi cam i'r iawn gyfeiriad, a hyny yn am-erol y fans hwn, trwy ymueilidno dau o yraddiriedol- wyr o'n plith ni fel dosbarth i gynyg arty sedd ar yr uchod, sef Isaac Jones, Hiiwamt^. a D. Morgan. Moontain Ash. Yr wyf a'L- f -irn ein bod wedi dewis y (lynion goren feddwn yn y dosba.rth. Diclt m fod amryw yn y fwrdeisdref hon nad ydynt wedi caetil y framt o glywed na. gwaled un o'r yrcgeis- wyr hyn erioed. Gan hyny, dymtawyf roddi ychydig o ffcifchiau o t.{,wcr a aliaswa n"»di Y mie Isaac Joaes wcd; bed ya ffyddlon a gweithgat yu iviviladu cym- deitliasau dyngaro« a cittxifyddol yn yc ar ia.! He y mat, yn byw Hefyd, y mae ya ddyn hyd<i wedi yiiidte'ilm yM gaied yn ei ori au hamddenol i gyrhx^i ( dysg a gwybod- aeth yn ea gwahanol gaugb,«naa Y mae yn ddoniol siaradwr D, Morgan, am dano ei fod y siaradwr gorca y nae efts wedi glywod yn mhlitii y dosbarth gweithiog hyd yn hyn, Y mae yn ddya o benderfyu. iad diysgog. Nid ydvw yn gwyro larn ua amser. Nid oedd y br&wd hwn erio d wedi moddwl cycyg am sedd ar y Bwrdd; ond yn gymaint a bod ei gydweithwyr mor daet am iddo sefyll etholiad y tro hwn. wel, yR bytrach na gwrtkwyaebu hyny, addawodd wrthym y gwneiai yr oH a allai droBora, a. D. Morgan yr un fath. Yn awr, yagjmainfc mai nyni fel gweiiiiwyr sydd wodi galw ar y ddau berson hyn a.URu i sofy il poll, eiu, dyledswydd ydyw p-. idie gwraudo ar y per- sonau hyny sydd â °u hnH yn ceisio enlldw cymeriadan dyrsiars y dyddiau di- weddaf hyn, ond bydded i .iJl bob aiusec roddi eiu eoel ar y dynion foyay a fedranfe draethu y gwirum-vM yu g\ wir ae yn ddi duedd, oulegyd y t.eb a (idywedo y gwil' a ddengys gvfiawndor, ond y gau dynion draetha dwyll, Hirwaun. Z&ass Lxsr. GyD ETHOLWYB,—Dyma gyflfe eto ar oF tair blynedd o seibiant, i w ded y priodol- deb neu yr anmhriodoldeb o llewid swydd- ogion y Bwrdd. Y mae hwn ya bwnc pwysig iawn, a dylem fod ya pwyll- og, penderfynol, a doetb, '1 -in hymdria- iaeth a'r mater cyn gw, hrela Er mwra- bod yn fyr, gwueled pav b g honom hra, set ymhoh ei hun a phawb Si gyd-«thoiwyr 01 gwmpas, beth y m»e yr hea aelodau wedi ei wneud yn ystod y tvir tdyae ld gy buont ar y Bwrdd? A diarfa iddynt; geisio, drwy ryw gyn.lun nta gHyddr dycu teuluoedd o'r boen a'r dyrysweb y maent ynddo yn kgiiylch y plant a'r gwahanol Standards? A oes rhith o r(--swm mewn cadw baciig«>.n yn ol o r 5 mewn un ysgol ac ) s pasio mewts ysgol arail, yn. unig am ei to i ya fyr o rif y dyddiau, a'r holl deuIn oddigtirfch y tad a'r fain ya. y xca ht fever a.m w thnosan ? Chwiiitii i mewn i bethau- ac si gawn we!ed fod eisiau curo'r 11 wvs i, ac os eel r allan ambeii i hen fwch g^dewch iddo reueg dros y dibyn. H A'r veiad a. g¡¡.f, odd lonydd Yn ugwv tifb hyn, yr ydym yn ^y8 wypcy ilch syiu y boueddwr tWSlllgalorj, parod, gweitbgar a. giliuog, Mr Lleweliyn mm aJ<er y ^i, a. Cwmdar. t'wy noklio 'd i'r adwy ond et- pan oedd Siop y Oweithwyr yn Nghwmdar ar drengu. Tafioddei Iwch melyn i tc-wn ar yr amnaid cyntaf, ac nid myned yno fel bywyd fad aaj unwai th i gadw'r d^-ylaw, oud y mae yn un o honv&fe byth udtiiar hyuy. Wel, y mae y pethega hyn yu ng; y(i a'i benderfyuiad a'i ffvddloc d"b mywn achosion ereill yn deilwng a sylw Nid yw Mr Llew llyrv dros y system chwaitb, a hyny yw teimlad. pob dyn call a phwvitog drwy y CWOl. Qftfiwch un:.d oes p.*wb ag wyth neu ddeg Q. blant gan- ddynt fei D. M. Mountain Ash. B<$h nesaf, wys, fyad eisiau o ftal:m y Bwrdd? Y Truck System, cvmerwch bwyli, hoysr y mae yn rhy oleu or dyd<L Nid yw tenta oedd l.hlap.t, a tbeuluoedd sydd ag ond TIn. neu dûi.1.o., yn myned i roddi croesawiad a'r lie gor' m yn y ty i'r poHmiajf yua. Y nue ymgei&ydd Cwmdar yn ddyn na wnatth ac navua frenin oun a chardotya o'r ILalt; na., y m Mi genym. enghreifftiau o hyn yo y gwaith. (itln hyny, anwyl ethalwyrs cof- iwch b,1 yn ddoeth ar ddydd y poll, gwd- wch fod y o^rdian wodi eu dosfearfchu -r,4 ra:loid !,& d&li'ichnylwmauwlarnynt,rhr<g j chwi ddystrjwio oicli pleidleieiaa. vQiomm