Tarian Y Gweithiwr

EISTEDDFOD CAERDYDD. MRI GOL. Y mae yn gabldraeth ar yr hen sefydliad anrhydeddus i gysylltn y gair Cenedlaethol & hon o gwbl. Enw mil mwy cydnaws&'i natur fnasai Eisteddfod Eglwys- yddol. Nid oes dim Cenediaethol yn perthyn iddi. Ni fuaswn yn gwneud sylw o honi oni bai i mi ddarllen llythyr rbyfedd y Bardd Essyllt yn y DARIAN ddiweddaf. Yn wir, yr wyf yn synn fod unrhyw ddyn, yn enw- edig Essyllt, wedi gallu llwyddo i ysgrifenu y fath grynodeb o gamgymeriadau ac haeriadan nas gall eu profi. Dywed ar ddechreu ei lythyr mai gohebwyr anmhrof- iadol mewn rhagdrefniadau Eisteddfodau Cenedlaethol sydd yn beio yr Ysgrifenydd am yr annhrefn a'r oediad sydd yn nglyn ag Eisteddfod Caerdydd ao amheua a oes yma annhrefu ac oediad o gwbl ? Pwy ddywedodd wrth Essyllt, wys, mai rhai anmbrofiadol sydd yn beio ? Unless you can prove that, Dewi, it would have been much wiser on your part to be silent. 0 na, Dewi, y mae rhai o'r rhai sydd yn beio yn brofiadol o'r gwaith ond a fu yr Ysgrifenydd' yn rhagdrefnu unrhyw Eis- teddfod Genedlaethol neu leol o'r blaen ? Y mae digon o brofion i'r gwrthwyneb. Neu, a fu EfByllt ei hun yn ystod ei fywyd yn rhagdrefnu ar gyfer Eisteddfod Genedl- aethol ? A all ef, neu ei gyfaill yr Ysgrif- enydd, nodi unrhyw Eisteddfod Genedl aethol yn ystod yr ugain mlynedd diweddaf â. haner cymaint o annhrefn ac oediad yn pertbyn iddi ag un Caerdydd? Y mae'r prwygreifftiau (chwedl yntau) yn arfer cael eu cyhoeddi fel rheol yn mis Hydref neu Tachwedd o bellaf y flwyddyn cyn cynaliad yr Eisteddfod, gan roddi wyth mis clir i gyfansoddi; ond am eiddo Caerdydd, prin pedwar mis roddwyd. Ie, dylifiad y testyn- au a'r gwobrwyoa i mewn oedd achos yr oediad medd Essyllt. Caniatawn hyny A all Dewi ein hysbysu pa un ai gwir ai gau ydyw fod y Finance Committee wedi penodi cant punt o gytlog i'r Ysgrifenydd, a five per cent o'r arian allai gasglu mewn gwobrwyon a thanysgrifiadau ? People are not totally blind, Dewi bach. Hona Essyllt hefyd fod yr Ysgrifenydd yn ysgolhaig Cymreig Nis gellir cael prawf cryfach i'r gwrthwyneb na bod Eswyllt yn actio pawen cath drosto. Dichon fod profion ereill befyd i'w cael. Os yw yr Ysgrifenydd y fath ysgolhaig Cymreig ag y myn Essyllt i ni gredu ei fod, pa angen oodd iddo ofyn droion i'r Parch D. Young a'r Parch J. M. Jones am gyfieithu darnau drosto o'r Seis- neg i'r Gymraeg ? Ac ai nid cyfieithiad o eiddo yr olaf, ae a wnaed ar gais yr Ysgrif- enydd, yw y darn am yr ORSEDD yn nhudalen lOfed o'r Prwygraff ? Hefyd, pan ddarfu i'r Essyllt dern, fel babi yn teru ar ei fwyd, gan ffromi wrth y pwyllgor am beidio gosod y Syr' yn destyn y Gadair, pa angen oedd i'r Y sgrifenydd yn y cyfwng pwysig hwnw fyned at Dyfed a gofyn iddo—' Mr R6es, please translate this to proper Welsh for me.' Nid wyf yn gwyboa fod yr Ysgrifenydd yn ymhord ei fod yn ysgolhaig Cjmreig o gwbl; a buasai yn gailach yn Dewi beidio honi hyn drosto- Rheitiach gwaith o lawer iddo ef edrycb yn nes adref, os yw y llythyr hwn yn y VARIAN yn specimen teg o'i fedrusrwydd i ysgrifenu Cymraeg. Y mae hwn yn wallus iawn mewn cystrawen ac orgraff; ond dyna. dichon mai chwi, diafliaid y wasg, a wnaeth och y gwallau, er fy mod yn credu yn wahanol. Yr wyf yn cydolygu a'r Bardd Esayllt fod Ysgrifenydd Eisteddfod Caerdydd yn ys. grifenydd Seisnig galluog, a'i fod cyn hyn wedi bod yn cyhoeddi y Principality a'r Wawr;' ond dichon y gwahaniaethwn pan y dywedaf fy mod yn credu fod y rhan fwyaf o'r clod sydd ddyledus am oleuni y Wawr hono yn perthyn i'r I manwl gywraiu Robyn Ddu Eryri,' ei golygydd, a'i bawdwr agos i gyd. Gair eto cyn terfynu ar haeriad Essyllt yn nglyn ag achos Dyfed a'r Pwyilgor. Ni wel&is i neb erioed yn llwyddo yn well na Dewi i osod ei droed ynddi. Y mae dros ei fotasau yn y gors yn awr eto Yr oedd un o leiaf o'r eilwyr yn absenol o'r Pwyilgor pan ddaeth y case yn mlaen. Beth oedd yr achos ei fod yn absenol ? Hyn, wrthgwrs- ei fod wedi cael wytbnos o amser i ystyried ei ddwli yn y Pwyilgor blaenorol. Beth all brofi yn well nad ymyriad bys personol yr Ysgrifenydd (dros rywun aralf) oedd y bryntwaith nag atebiad Mr Thomas, An- alytical Chemist. Caerdydd, i Cynddylan, pan ddvwedodd hwnw,' I have read Dyfed's jetter, "and I got the TARIAN in my hand. I don't know what part of his letter you consider offensive, and calling on us to strike his name out of the list of ad, judicators, perhaps you will read it, Mr Thomas, and point it oukt. I gan estyn y DARIAN tuag ato ? Gwrthododd dderbyn y DARIAN, gan ddweyd —1 No, I never read it, it was Mr Evans asked me to bring the motion on, and if an explaination is necessary, you better ask him for it.' Dyaa dystiolaeth y boneddwr a ddaeth a'r notice of motion yn mlaen; a'r un boneddwr, onide, Dewi, ofyn odd mewn pwyilgor os mai yr un peth yw Awdl a Thraethawd ? Diamheu ei fod yn fferyllydd dadansoddol deheuig, a thebyg yw fod aelodau ereill y pwyligor yn deall eu gwahanol alwedigaethau yn dda, a diau fod yr Ysgrifenydd yn Sais rhagorol, yn accountant gwych, ao Arwerthwr campus, ond aid yw hyny yn profi eu bod yn deall beth ywhanfodion Eisteddfod. Pe buasent yn deall rhywbeth am drefniadau Eistedd fodol, ni fuasent yn gwneud yr holl blunders yn nglyn &'r Libretto, ac yn sicr ni fuasent yn dewis beirniad ar destyn Y o all air I yr hwn na enillodd Gadair erioed. Y mae hyn yn doriad ar bob rheol Eisteddfodol gyda golwg ar ddewis beirniaid, ac nid oes cysgod y I o synwyr yn y fath annhrefn. ESSYLLWH. [Cymro Uniaith wedi ei dderbyn ar yr un pwnc ac i ymddangos yn ein nesaf.- GOL.]

ETHOLTAD BWRDD YSGOL ABERDAR. MRI. GOL.,—Goddefwch i mi ddwoyd gair mewn brys, gan fod fy amser yu brin. am yr etholiad uchod, yn neillduol ar ysgrif y gwr doetb a eilw ei hun yn Dretbdalwr yn y DARIAN am yr wytbnos ddiweddaf. Y mae yn ymddangos i mi fod y dyn hwn am daflu llwch i lygaid yr etholwyr i bleidlesio yn erbyn Mr Jones, Hirwaun, a minau, gan ein bod ni yn ffafriol i'r poundage system, o herwydd nad ydyw ef felly. Nid wyf am ddadleu ag ti ar y mater yn bresenol, gan fod fy amser mor brio. Ond digon yw i mi hysbysu yr etholwyr na fydd i ni yn y Bwrdd, os ein hetholir, gynyg gosod y poundage system mewn unrhyw lofa heb yn gyntaf ddyfod i ymgynghori a'r cyfryw lofa. Bydded hyn yn ddigon ar y mater uchod. Peth arall wyf am alw sylw yw, fod rhyw rai yn taenu y si ar ied fod Mr Jones a minau yn tueddu i dynu yn ol. Yr wyf am hysbysu glowyr cwm Aberdar yn y modd mwyaf pendant nad yw hyn yn wirionedd. Os ydych chwi am ein gwasanaeth, safwn pe syrthiai y nefoedd. Peth arall, yr wyf am hysbysu i mi ollwng yn anghof yn y cyfarfod misol diweddaf eich cynghori i geisio yn mhoh glofa gael gweithio yn mlaen am awr neu ddwy ar ddydd Mawrth cyn yr etholiad, er mwyn cael bod yn rhydd am dri o'r gloch ar ddydd yr etholiad. Da chwi, gwned y pwyllgorau hyn yn hysbys yn mhob glofa mor gynted ag y gellir. Mountain Ash. D. MORGAN.

GYDBTHOLWTR,—Y mae dydd yr etholiad eto unwaith wrth y drws, ac fel arfer, mawr y siarad a'r ysgrifenu sydd wedi bod, a rhai yn erlid ae yn. difrio yn enbyd iawn. Yn mhlith y lluaws. carwn ninau draetbu gair ar y mater, gan fod yr adeg i ethol mor agos atom. Buasai yn hynod foddbaol genyf fel un o'r trethdalwyr pe buasai yr aelodau a fu yn ysgrifenu partbed y Bwrdd pra senol yn gadael y pin ysgrifenu yn nglyn &'u gweithredoedd hwy eu hunain yn lion- ydd ar yr adeg bresenol, gan fod eu gweith redoedd hwy, yn nghyd a'u cydaelodau. yn hysbys eisioes. Diau genym y gallai rhai o'r aelodau ereill hefyd ymffrostio mewu rhyw weithred neu giiydd ond mwy gw dd- aidd oedd gadael en gweithredoedd i lefaru drostynt eu hunain ar yr adeg bresenol. Ymddengys i mi, pe gellid cyrhaedd yr amcau, mai doeth fyddai ceisio osgoi ethol. 11 iad y t.ro yma, gau fod yr aelodau a fu yn cistedd ar y Bwrdd yn ystod y tail- biynsdd a basiodd wedi gweithio mor rhagorol o dda. Nid yw hyn yn goiygu fod y cwb! a waaed ganddynt yn holloi foddhaoi genym fel trethdalwyr, a diau fod llawer o bethan croes iawn i deimladau lluaws mawr o hotiom wedi cael en gwneud gaaddyut. Ond nid trwy y teimlad bob amser y mae i ni farnu, ond edrych yn onest a t'teg yn wyneb yr hyn a fydd ya dyfod ger bron ein sylw, a barnu yn unol ag egwyddorion yr hyn a. ddaw ger ein bron ar y pryd. Yr ydym wedi caellligoa o brofion bellach yn Dglyn â,'r etboliadaa, mai anfoddlongar fydd rhai o honom pwy bynag fyddo yn eistedcl fel aelodau drosom yn y gwabanol fyrddau. Y cri mawr o hyd ydyw, rhaid newid a chael aelodau newyddion yn lie yr hen rhai, Y mae hyny yn eithaf da os ceir fod yr hen aelodau wedi bod ya rhai gwael yn eu gwasanaeth If a. yn cynrychioii drosom fel trethdalwyr. Ond yn ami iawn y rhai 8ydd yn gwaeddi ac yu cadw y stwr icwyaf yn gyffredin ydyw y rhai mwyaf diofal a disylw. ao hefyd sydd yn treulio eu hamser yn afler, heb un ymgaisyaddynt i ddyrchatu eu hunain, ac yn eiddigeddu wrth lwydd. iant pobl er: hi. Y rhai hyn yw y mwyaf cas ac erlidgar fvnychaf. Un bai amiwg iawn y cwynir gan ddosbarth ar y Bwrdd biaenorol ydyw en bod yn gwrthod caniacad i'r plant i fyned i weitbio ar ol pasio y Standard IV pan yn 12 oed, heb ystyried mai eisto Id y maent fel aelodau i edrych ar fod y gyfraith yn cael ei chario allan i weithrediad, ac nid gwneuthur cyfreitbiau i ateb eu meddyiiau hwy eu hunain y maent, Diau pa gofyuid i'r aelodau bob un yn unigol am eu barn yn bersonol. y ceid ateb clir y buasai yn dda ganddynt, mewn liu aws mawr o amgylchiadau, I gael y cyfleus- dra o roddi y caniatad hyuy a ofynid gan rieni yr amrywiol geisiadau a ddygwyd ger eu bron yn ystod y tair blyuedd a basiodd. Cwyuir hefyd arnyutaai ddwyn y rhai hyny sydd yn csgeulus o aufon uu plaut yn ddigon ami i'r ysgol i ymddangos oflaen yr ynadou yn y llys gwladol, pan mae y gyfraith yn bendant yn gorchymyn gwneud hyny. Os ydyw yr hyn a piyrwais yn iawn fud 1,300 wedi cael sylw gan y Bwrdd y tymbor sydd wedi myned heibio, a dim ond 256 wedi cael en aWYRio o fiaen yr yiiadon, gellid rueddwl fo(i t, cryn sylw yn catl ei roddi i bob achos a llawer o dyner>vch hefyd wedi cael ei amlygu pan yr ystyiiom mai un rhan o bump, a dweyd v lleiaf. gafodd deimio oddi- wrth gospedigaeth cyfraith ein gwlad yn yr ysbaid o dair blynedd o amser. Yr ydym yuclywed rhai yn beioy cadeir- ydd blaenorol, R H. Rhys, Ysw. Y mae mae hyny yn codi yu ddiamLeu am mai efe sydd wrth y llyw. Ccir hyn yn ami mewn gwabanol gymdeithasau hefyd Y person fyddo yn arwain fydd yn cael dwy;! beichiau dros bobl ereill yn ami. Os bydd yr ar. weinydd yn ddidderbynwyneb, ac yn ar benig os gwna ddygwydd troseddu, trwy 11 fyned ar draws teimtad rhyw berson neu bersonau perthynol i'r gymdeithas hono, ceir clywed pub gair cas a ellir cael gafael arno yn cael ei draetbu am dano, a hyny am yr unig reswm iddo ddygwydd myned ar draws teimladau y cyfryw rai. Nid hon yw y rheol deg i farnu pethau, ac anonestrwydd fyddai yn y neb a wnai ddial a chofio am hyny yn ol llaw. Felly yn union y ceir dynion ar adeg fel hon. Y maeysbryd ym ddial yn llywodraethu mwy nag ysbryd barn. Anwyl gydetholwyr, ni ddylai pethau fel hyn fod. Dylem farnu yn deg gymwys- derau y rhai a etholir genym, ac yn mhlith y cyfryw sydd fel ymgeiswyr am Bedd ar y Bwrdd Ysgol, ni ddylid petraso am foment yn ngbylch cymwysder yr hen gadeirydd yn anad neb, canys y mae wedi profi ei hun uwchlaw amheuaeth yn meddwl pob dyn ystyriol a diragfarn, fod yn rhy an hawdd cael neb cystal ag ef at y gorchwyl o fod yn aelod a chadeirydd ar Fwrdd Ysgol Aberdar am y tair blynedd dyfodol, os ca iecbyd i hyny. Carwn i chwi beidio fy nghamddcall. Nid ydwyf yn golygu fod y boned'!wr yn berffaith, mwy nag ereill o blatt dynion; ond mentraf ddweyd hyn drosto, mai un o'r colledion mwyaf i'r plwyf hwn a'r gwahanol fyrddau y mae yn llywyddu fydd ei wrthwynebu ef i ddyfod iddynt, tra y mae llawer o'r rhai hyny sydd yn ei feio yn gwneud byny am nad ydynt yn deall ei nerth ar hyn o bryd Cofus gonyf pan oedd gwaith Abernapt yB nwylaw R. Fothergill, Ysw., yr erlid mawr oedd ar y boneddwr hwnw; ond buasai yn dda gan ganoedd, os nad miloedd, erbyn heddyw glywed ei fod yn ail gydio yn lly w- odraethiad y gwaith Gobeithio y bydd i ni gymeryd y wers yn nglyn a'r etholiad. prcsenol, trwy barchu un sydd wedi ein gwasanaethu am faith flynyddoedri yn rhad I ac am ddim, ac y cofia pob etholwr ar ddydd yr etholiad i roddi nifer o'i bleidleisiau iddo ef. Y mae yn haeddu gwneuthur o honom hyn iddo. Efe yw yr anig aelod annibynol sydd genym. -Y mae yr holl ymgeiswyr ereill yn ddieithriad yn gysylltiediga rhyw waith, neu fasnach, neu gapel; ond rhaid iddo ef ymddibynu ar farn deg y rhai hyny fydd yn edrych ar deilyngdod yn unig, heb yr un dylanwad o'r tuallan o gwbl, a diau genyf y bydd i bob dyn teg a goleuedig gofio am dano. Cymerai cofnodi yr hyn sydd wedi ei wneud ganddo yn yr holl flynydd. oedd sydd wedi myned heibio ormod, oofod, gan fod yr oil eisioes yn ddigon hysbys i bawb sydd wedi talu yohydig o sylw i'r symudiadau. Y mae wedi profi canoedd o weithiau ei fod yn un o'r dynion mwyaf craffas a thalentog a fedd ein gwlad, a chydnabyddir ef felly gan brif arweinwyr y gwahanol ardaloedd yn y sir hon ac mewn siroedd oddiamgylch. Gwelais yn rhywle fod cais gan rhywr&i ereill sydd yn gwylio symud. iadan yr ardaloedd hyn am i'r boneddwr parchus ddyfod allan fel ymgeisydd, ao hefyd ei fod yntau wedi boddloni i Lyny. Y cwbl sydd yn eisieu bellach, ydyw cyd. weithio yn unol i roddi cyfran o'r pleid. leisiau sydd genym droste yn y booth os bydd etholiad ar yr 21ain o'r mis hwn, ac os gwneir felly, cawn y fraint o gael ei wasanaeth, os caniita Rhagluniaeth, am y tair blynedd ddyfcdol fel yn y tymhor a basio Id. Llwyddiant iddo yn yr ymdrechfa brefceuol ydywteimlad a barn un a fydd, os ca. fyw, yn sier o gofio am dano ddydd yr etholiad. DJDRAMGWYDD. F- Nos Wener diweddaf, cynaliwyd cyfarfod lluosog a dylanwadol yn y Queen's Hotel i'r dyben o rwvddhau dychwoliad Mr Evan Thomasj Ironmongar, ar v Bwrdd Ysgol. Neiliduwyd Mr McEwen Tr gadair. Yna auerchwyd y cyfarfod yn bwrpasol gau amryw o'r cyfeiliioa oedd yn bresenol. Jal.vodd y cadoirydd ar Mr Thomas i ddatgan ei olygi-tdau ar y gwahanol bync iau pertbynol i addysg. yr byn a ystyriwyd yn foddhaoi gan y cyfarfod. Yaacynygiwyd gau Mr W. John, ac eiliwyd gan D. Davies, a chefnogwyd gan Mri Shannon ac ereill, eu bod yu ystyried Mr Thomas yn ddyn cymwys i'n cynrychioii ar y Bwrdd Ysgol ac fod yr boll ojdd yn bpesecol yn addaw gwneud ym lrech er of wyn hyny oddiam- gylch. Nos Lun canlynol, cafwyd cyfarfod neillduol o luosog a chyurychedigol yn y Waynes Arms, Gadlys Cymerwyd y gad- air gan Mr Isaac Thomas. Siaradwyd yn uchel am gymwysderau a rhinweddau Mr Thomas gan Mri John Thomas, D. Lewis, J. James, Gadlys D. Griffith, Ysguborwen T. John, Abernant; E. Jones, Jolliffe Cox, D. Thomas, h-ry merchant, L. Treharne, ac ereill. Yna. cynygiwyd penderfyniad tebyg i'r un blaenorol gaa T. Hopkin, ac eiliwyd gan L. Evans, a phasiwyd hyny yn mhlitn uchel gymeradwyaeth.

A'rGRAND Complimentary Concert; Will be given at the above place to I MR. PHILLIP PHILLIPS, Leader of the Congregational Singing at the above chapol, On Thiirslij i Eve/vug, April 5th, 1883. ARTISTES :— Soprano,—Mrs. Gwonfil Davies,^C. A M., Pontrhydygroes, Aberystwyth. Contralto,—Miss Bronwen M. Thomas, Porth. Tenors —Messrs D. Howells (Gwynalaw), U.C.W., & J. 8. Jenkins. Aberaaian. Baritone,—Mr T. Howells (Hywel Cynon), Abt.r :mar, Accompanists,—Misses Jones, Abergwawr, Assisted by the Aberaman Glee Party, Lead- r, iVir P. Phillips, Aberaman. Chairman,—R. Rees, Esq., Manager, Cwm. amau. Conduct >r,— tlywel Oynon. Admission, Reserved Seats, Is. Gd.; Second Seats, Is.; Third Seats, 6d. Doors open at 7.80 to cOrum n"e at 8. Carriages may be orl,lerea for 10 o'clock precisely.

ST. FAGAN'S SOFTOOLS, TRill. CYNON, ABERDARE. The Art Union Prize Drawing to be held at the above Schools on Monday, July 9th. Prize,—A LEASEHOLD HOUSE, VALUE £ 70. fflHIS is to inform aud give notice to all l. that have bought, or intend to buy tickets of the above Prize Drawing, that we, the undersigned, will have nothing more to do with tlm-pame, as we resign from it. We are, yours most sincere in honesty,—Nicholas Morgan, Thos. Walteis, Thos. Hopkins. \\T INNING NUMBERS ART UNION W EVAN DAVIES, CRYNANT. 146 85 608 6(39 ? 159 J 578 280 378 328 202 697 8 FC295 287 637 690 REES HERBERT,! Y D. C. DAVIES, j sgn. DAVIES'S Cough Mixture I Y Feddyginiaeth Fawr Gymreig at Bes- wch, Anwyd, a Diffyg Anadl. Dan chain auwyd yu nychu,—a'r lungs Yn rhyw lesg weithredu Mwy oaiH trwy y C >urh Mixture' cu, Oes o iechrd ddfbesycfru Y Parch, Ll. B. Roberts, Ffestiniog. DAVIES'S COUGH MIXTURE DAVIR" COUGH MIXTURE! Me-jdyginiaeth anffaeledig at Beswch, An. Di,ffyg Anad1' a'r ho1! auhwyl- Perthyaol lr Frest, y Gwddf, a'r n_ ,Ysgyfaint. Mewn potelau, Is iic> a 2s 9 a 4fl 6c ( d Stamp y Llywodraeth. Dylai potolaid fod yQ mhob t c meradwyir ef gan feddygon, canmohr ef gan ganoedd sydd wedi rhoddi prawf arno, a gwerthir ef gan bob Druggi8t yn Nghymru ao y mae tystiolaethau yn dyfod i law yn barhaus. Y mae yn bawdd ei gymeryd, y mae ei bris yn nghyrhaedd pawb, y mae ei ddyian. wad yn uniongyrchol. Rhyddha y Phlegm cliria y llais, rhagflaena y Darfodedigaeth! Y mae yn holloi ddyogel i'w gymeryd. Cofiwch nid ydyw DAVIES'S COUGH MIXTURE Yn mhlith y darpariaethau hyny sydd yn cael eu hargymell a'u harganmol at I bob afiechyd," ond yn unig at ANHWYLDERAU Y FREST, Y GWDDF, A'R YSGYFAINT (LUN^X MEGYS Peswch, Diffyg Anadl, Bronchitis, Dolur Gwddf. Anwyd, Poeri Gwaed, Colli'r Llais, Pfts, Orygai, Iuflaeaia, Asthma, Darfoded- I igaeth. Gwin iacihus mewa gwan iecbyd—a'i orchwyi fiydd i warohod bywyd- Dyfais dda eta Davzes drnwyd A-ftttiodd boen teulaoedd byd.-AiwwWcU Y MAB DAVIES'S COUGH MIXTURE Yn cael ei gydnabod gan feddygon fel dar. ganfyddiad pwysig mewn meddyginiaeth. Y mae yu rhoddi esmwythad ac iachad uniongyrchol ac effeithiol oddiwrth holl anhwylderau yr ysgyfaint, peswch, anwyd (yn y Frest a'r pen), diffyg anadl, influenza, poeri gwaed, Crygni, ac hefyd yn rhag. fiaenu y darfodedigaeth, yr hwn sydd mor fynych yn ddim amgen na chanlyniad un. .Y iongyrchol ac anwrthwynebol diffyg tain sylw priodol i beswch ac anwyd. Mewn potelau, Is Ho, 2s go, a 4a 60 (gyda Stamp y Llywodaaeth. TYSTIOLAETB, Cwmcemryw, Glasbwll. Syr,-Gwnewch y defydd a fynoch o fy enw i; nis gallaf ganmol gormod ar eich Patent Cough Mixture Tybiai pawb fy mod yn ngafael y Darfodedigaeth, ond trwy eich meddyginiaeth dychwelwyd fi i'm cyfiawn iechyd mewn ychydig amser. Rhyddhaodd y Phlegm, gadawodd y peswch ti, ac yr wyf yu cysgu yn dda y nos, heb fy afiouyddu o gwbl gan ddiffyg anadl. H. DAVIES. Ar werth yn Llundain gan Barclay and Sons, Farriugdon Street; yn L'erpwl gan Evans, Sons, & Co.; a chan holl fferyllwyr Cymru Gofynwch am 'Cough Mixture Hugh Davies,' a gofaler fod enw y perchenog ar Stamp y Llywodraeth. > Gan bob Druggist. DAVIES'S TONIC AND ANTIBILIOUS .PILLS, Beth ydyw y feddyginiaeth oreu at Ddiffyg Treuhad? 6 Davies's Tonic and Antibilious Pills. Beth sydd yn rhyddhau poen yn yicylla ar ol bwyta ? Dayies's Tonic and Antibilious Pills. Beth symuda ar unwaith surni yn yr ys- tumog ? Davies's Tonic and Antibilious Pills. Beth sydd feddyginiaeth effeithiol at boen rhwng yr ysgwyddau ? Davies's Tonic and Antibilious Pills. A oes rneddyginiaeth at iselder ysbryd ? Davies's Tonic and Antibilious Pills, Both ydyw y ddarpariaeth fwyaf effeithiol at godi yr archwaeth at fwyd ? Davies's Tonic and Antibilious Pills, Y MAE DAVIES'S TONIC & ANTIBILIOUS PILLS Yn ddarpariaeth sydd wedi profiynfeddyg. iniaeth sicr, buan, a dyogel at yr anhwyl- derau uchod, yn nghyda phob anhwyider sydd yn cael ei achosi gan diffyg treuliad, poen yn y cylla, poen yn y pen, Rheumatism, y ddanodd, Neuralgia, &o. Y mae Davies's Tonic and Antibilious Pills o werth anmhrisiadwy i bawb sydd yn dyoddef oddiwrth y clefyd melyn a churiad y galon. Y maent yn hawdd i w cymeryd, yu ddyogel holloi i bob oed a rhyw. Nid ydynt yn achosi y poen lieiar yn eu heffaith ar y corff, ond gweithiant ymaith yr af- iechyd gan buro y gwaea yn holloi oddi- wrth bob auhwylder sydd yn achosi toriad allan, &c. Ni ddylai neb sydd yn dyoddef gwendid a nychdod, diffyg awydd at fwyd, iselder ysbryd, &c. fod hebddynt, gan eu bod yn coli archwaeth at fwyd, ac yn cryfhau y Nerves a'r cyrff yn gyffredinol. Dose —-I rai mewn oed, dwy bob yn ail nos; i rai o da.n 15 eed. un bob yn ail nos. Mewn blychau Is 1te a 2s 9c; i'w cael I gan bob Druggist, neu anfofiir blychaid drwy y poht o(ldiwrth y perchenog ar dder. byniad eu gwerth mewn Stamps. Parotoedig yn ucig gan H. DAVIES, A.P.S., Chemist (By Examination), Machynlleth, Medalistjjof the South School of Chemistry and Pharmacy, Qualified Dispenser of Medicines of the Apothecaries' Hall, London,

-SII{-'< .f! FEr. enghraifft o'r dost > laethau y carem argy-mhe yn mhob man, dymunem iktU 1 pariaeth ddiffuant, didwy ,Jri f mwyaf gwerthfawr a llesi* r 'l' am dani, s

Quinine I t; -;jsi GWILYM EV f, Yr hwn sydd yn fath o Tonic 1 y g°sodir aUaj. -ei gyfansoddedig 0 lysiau wedi ei da-ro^ meW^f Wd,dono1' a chyd"'r gofal ddichonadwy er sicrhau lwyddaant. Y cylla yw peirians maw* treuhawl y corff, ac o hono ef y gwasgeri*: y*JolJ 'anau maethlonol trwy y c^aa-i so na c^edwir hwn mewu tre.fn.' syrthia yr hoU gorff i ddyryswch. Effaish ac amcan penaf y Quinine Bitters yw cadw y cylla yn lachus, a phob organ yn gweithio yn hwylus ac yn eu lie, a gellir yn deiiwna ystyried y Bitters hyn y feddyginiaeth i deuluaidd oreu y gwyddis am dani. Cy. meradwyir hi yn ddibeorus at annhreulii | yn ei gwahanol agweddau, ac afiechyd y ddwyfron a'rafu, yn nghydag a I r,, gewynol. Yr ydym am lawer o flynyddaa wedi edrych gyda gradd helaeth o ddrwc- dybiaeth ar feddyginiaeth au hysbysiedig, a thueddid ni i wneud hyny &'r f«ldyaia« iaeth hon, sef Quinine Bitters Gwilym Evans, hyd nes y gwelsom y fath dysfa'ol- 'aethau pwysig a dylanwadol ood; wzih a wyddent mor dda, ac a wn.vjthanl i gymamt o ymchwiliad i'w hansoddUoa. i hoeid711 rybuddio v m gyffeiria^a5? eu dethollad os wedi vrnnfiwir ? Cyn eu P^C^SUJ l 0 os, weai ymchwiliad, y boddlonii ^wv eu rliiQWeddaa, dylent fod »' data pns teg am y oyfryw ,noddf » brawf teg a pharhaol, a pheidio cym u 1 eu hudo l redeg a phwrcasu medd\ iaethau iselbris, y rhai yn fynych a broL nid yn unig yn ddiwerth, ond yn ^dri mweidiol, 3,. Oddiwrth ein gwybodaeth bersoncl am darparydd a'r perchenog, gw^'ddom ei foS yn ei broffeswriaeth wedi cyrhaedu yr ait. rhydedd uwchaf yn y gangen fferyllol. at I ystyrir ef yn un o fferyllwyr mwyaf goleu. dig ao addawol y dydd. 1

• FFEITHIAU AM QUININE BITTERS GWILYM EVANS. Y maent yn cael eu cyineradwyo gat feddygon a fferyllwyr i'w cleifiop ar oil bob meddyginiaeth arall fethu. I ? Y maent yn cael eu cymeryd gac hen a< ieuanc, cyfoethog a'r tlawd, a chan ddyaioj yn mhob sefyllfa ac o dan bob amgylchiad I Ni dyn unig yn Nghymru y maent yj adnabyddus, ond derbynir orders am dan I rwsLtrr-Canada'yi Y mae pawb sydd wedi eu profl unwaitt I yn eu cymeradwyo i'w cyfeilhon, a thrvj I hyn y mae y gofyn am danynt yn cynyà;Ú I yn helaeth o flwyddyn i flwyddyn. I I Y mae hyn yn brawf teg o'i heffeitwoldeb, I canys paham y prynai neb y feddyginia, AI: I am yr ail a'r drydedd waith os na luasmf I yn derbyn budd a lleshad oddiwrthynt t I

MfiDDYQINIAETH HYNOTAF YR OEtt Bus. I YW I Quinine Bitters Gwilym Evans «J Y mae ynddynt gymysgedd cywrain- 1 ohwerw a melus-lysiau, wedi eu hadda I gydgymysgu mewn modd newydd, ha->c« I a dirgel, gan y dyfeiaydd, Mr. Gwilvr I Evans, F.C.S M.P S, fferyllydd LlS I Y mae y gwahanol lysiau wedi eu cymytw I yn hynod o flodus, a chynwysa y QainS I Bitters yn ddiamheuol y ddarpariaeth ore I er lies y corff dynol. I

Eu DBFNYDDIOLDSB YN UN GYMYsasnn. I Hawdd iawn fyddai i unrhyw un bryn I y meddyginiaethau uchod ar wahan, I hawdd fyddai gwneud rhyw gymysgiad I honynt, ond anhawdd iawn fyddai cael t I holl lysiau uchod at eu gilydd am aria I rhesymol, ac anmhosibl fyddai eu uJiUys I yn y modd cyfrwys a medrus y gwneir si I Mr. Gwilym Evans, a chanddo ef p I y mae y dirgelwch mawr o gymvsffu I pethau hyn gyda y fath Iwyddiant a'r fat I affaith. ■ Y maent wedi eu profi yn effeithio. I ayrnud y doluriau a ganlynI

DIFFYG TREULIAD A'l GANLYNIADAU. I Sef poen yn yr ystumog, gwyntogrwyd I trymder anarferol ar ol bwyta, gwaeld I oyn bwyd, diffyg archwaeth, bias I nymunol yn y genau, gwres mawr yn I cylla yn achosi y corff i rwymo, yr ana. I yn drwm, a'r genau yn aych, brathiads I poenus yn y frest a'r ochrau, a mynyc I bigiadau fel pe bae pryfedyn yn y cylla. I y mae un neu ychwaneg o'r poenan uclic I yn arwydd o ddiffyg treuliad. a goreu i I YO gyritaf y dechreuir ar gymeryd Quinii I Bitters Gwilym Evans. I

SYLWADAU CYFFREDINOL. I Gallai rhaidybio ei bod ya aamhosibl I <n feddyginiaeth effeithio lleshad m'JW I cynifer o wahanol ddoiuriau. Y mae y I ateb yn syml a pharod, sef (1), bod tystio I aethau pwysig i'w cael unrhyw amser,, (S I fod y feddyginiaeth yu cyuwys cyaifoi I wahanol lysiau; (3), y mae y driniaeth y I an holloi resymol, sef symud achos y doll I yn gyntaf trwy gryfhau y cyfansodchad, a I felly amddiffyn y rhanau gwanaf a mwya I agored i afiechyd. Ar bob amgylchuM; I doeth ydyw yn gyntaf chwilio achoa I lur. ■

Cyfartoyddiadau i'w btorccuu, I Gofyner yn eglur am Quinine Bitio, I Gwilym Evans. Ar ol ei gael, edryohez j I fanwl ar y label, a sylwer ar stamp yJJyw, I odraeth sydd ar wddf y botel, a myM I gweled yr enw Gwilym Evans, F.G." I M.P.S., wedi ei ysgrifenu yn llawysgril f I perohenog. i ■ ■ Gofaled pawb na ohymeront eu twylh" I aa derbyn oynghor i gymeryd u^rh^- I foddion arall o dan yr hen esgus ei fod A i H llawo cystal ae yn rhatach. Esgus gwlk- I a thwyllodrus yw hwna. ) H Cofier bob amser fod efelychiadan 1'1610 ■ i bob peth da, ac y mae lluaws mawi H efelychiadau i feddyginiaeth ardileranot. H iihafal Quinine Bitters Gwilym Evans. H

yn rhaid iddo i ddyoddef y canlyniad, a byny yn berffaith gyfiawn, yn ol ein barn. Gofynwyd i hogyn yn ddiweddar Beth ydyw cyfraith ?" pryd yr atebodd mai øynwyr cyffredin da ydoedd, wedi ei gorff, ori, ac wedi cymeryd safle" neillduol yn y byd i amddiffyn y tiawdfel y cyfoethog, a'r Cyfoethog fel y tlawd, ac os na fyddai yn gwnpud hyn, nad cyfraith ddim o honi, Y mae eyfreithiau ein gwlad yn amddiffyn ein personau yn gystal a'n meddianau. Y dydd o'r blaen gwelsom banes un o'r ewmai a berthynent i'r cymoedd hyo wedi diswyddo nn o'r gweithwyr heb rybudd. Mewn can- lyniad, apelio M y gweithiwr am amddiffyn iad y gyfraith, yr hyn hefyd a wnaeth hithau yn ddibartiaeth, gan orcbymyn i'r cwmni i daln mis o dal iddo yn ddioed. Yr oodd hyn yn synwyr, gan fod mis o rybudd yn ddealledig rliyngddynt, ao yntau heb droseddu. O r tu arall, os bydd i'r gweith- iwr adael ei waith heb rybudd, bydd yntau yn agored i gael ei orfodi i ddychwelyd i wneud hyn, neu, ynte, i oddef canlyniad a fyddai gwaeth. Teimlwn fod rhyddid digonol yn cael ei ganiatau gan y gyfraith yn y ffordd hon, a chamarfer y rhyddid hwn yw yr hyn a elwir genym yn droseddau, y rhai sydd yn lluosog iawn yn ein glofeydd. Y mae rhyddid y wasg yn helaeth iawn, a theimlwn yn dra diolchgar aa,, dano. Cawn ddywedyd yn agos beth a fynom. Eto, y mae yn rhaid gofalu na fyddom yn eyfeirio at neb personau fel ag i'w niweidio yn eu cymeriadau a'u amgylchiadau. Addefwn fod hyn yn synwyr. Myned dros y linell derfynol hon a wnaeth awdwr yr ysgrif hono yn y DARIAN o barthed i eisteddfod y Porth; oud trwy i'r golygydd actio cymaint o'r boneddwr, gan neidio i safle yr awdwr, gorfu ar y diniwed ddyoddef cosp y gyfraith e.m. na fuasai yn atal yr awdwr i niweidio oymeriad ei gyd-ddyn, tra yr oedd ar eilaw r,Y i wneud hyny. Gallaf sicrhau miloedd darllenwyr y DARIAM fod rhyddid digonol yn cael ei faniatau gan y gyfraith i'r atalbwyswyr rwy ein boll weithfeydd, ac hefyd gan y perchenogion a'r swyddogion. Rhuthro dros ben y linell derfynol a wnaeth yr atal- bwyswr yn y Ddinas, gan gymeryd ei anog yn ei anwybodaeth i osod papyr ar ben y pwll, yn cymbell pawb i aros yno hyd naw a'r gloch; fod amcan neillduol mewn golwg. Atolwg, beth oedd hyn oLd stopio gwaith ? ac yr oedd stopio gwaith y Ddinas y diwr- nod hwnw yn niweidio Mr D. Thomas, y perchenog, yn ei amgylchiadan, yr hyn. fel y nodasom yn barod, nad oes gan neb hawl i'w wneud, a cbyfiawa oedd i'r hwn a fu yn achos o hyny gael ei gospi. Y mae yn eithaf amlwg nad yw y rhai hyny a geisiant ei amddiffyn erioed wedi deall yr hyn a elwir ac a brofwyd genym yn iawnder rhwng dyn a dyn Nid oes gan y perchenog hawl i'ch niweidio chwi mewn unrhyw ystyr fel gweithwyr, apbe dy- gwyddai iddo wneud hyny yn fwriadol neu drwy amryfusedd, ni fyddai ceisio ei ni. weidio yntau fel ad daliad yn weithred deilwng o bobl wareiddiedig a Christionogol. Gwelsom rhai o nodiadaueich amddiffyn wyr yn ceisio cyfiawnhau y weithred o stopio y gwaith, a niweidio y perchenog drwy hyny, am ei fod yntau wedi troseddu yn fiaenorol trwy gyfnewid rhyw fesurau na ddylasai, yn ol eich barn chwi. Onid gwir yr hen ddywediad, "Nas gall dau ddu wneud un gwyn." Gallaf finau ddweyd nad oedd glowvr y Dinas yn ddim amgen na throseddwyr trwy atal y gwa. th heb na rhyddid na chaniatad. Pe gallasai y gweithwyr brofi fod Mr Thomas wedi gwneud pethau nad l oedd gauddo hawl iddynt, ac wrth hyny ei ddwyn yn drosoddwr, buasai ei gospi yn deilwng; ond wedi casglu yr eiddoch chwi a Mr Thomas at eu gilydd, nid oedd y tros. eddau oil yn abl i wneud i fyny un weithred rinweddol. Os oedd Mr T. wedi eich coll- -edn mewn rhyw ffordd, oni ddylasech fyned at y boneddwr ar ol gadael gwaith ac I ymresymu ag ef am y cam a wnaeth ? A dylasai eich cefnogwyr eich cynorthwyo os byddai i chwi fethu a chael yr hyn oodd gyfiawn yn eich barn. Dylasech wneud eich hunain yn barod i gyfarfod & Mr Thomas yn ngwynebcyfraith, canys felly y gwna ^th efe a cbwi. Hyderaf y goddeiwch i mi ddweyd gair o wirionedd wrthych fel gweithwvr yn y Dinas yn ngwyneb eich ymddygiad yn atal y gwaith y Sadwrn hwnw, fel yma. Pe na fuasai y papyrau ar ben y pwll y boreu hwnw, ac i chwithan wneutbur fel y gwnaethoeh, buasech yn ago red un ac oil i gael talu i'r perchenog am y golled a gafodd drwy hyny. Ond trwy fod y papyr ar ben y pwll yn eich gwahardd i fyned i lawr, gallasai llawer o houoch osgoi, gan ddweyd eich bod chwi wedi codi a gwisgo eich dillad gwaith a dyfod i ben y pwll gyda'r amcan o wneud hyny, ac y buasecb yn gwneud hyny oni bnasai am y papyrau oedd yn cymell pawb i'r meeting am naw o'r gloch. Yr oedd hwn yn bwynt mown cyfraith agy gallasech eiddefnyddio Fan yma y gwelwa graffter Mr Thomas yn cydio gafael yn yr hwn a fu yn atal y gwaith. Ouid yw plant y byd hwn yn ddigon call i weled trwy fator fel hwn ? Onid oedd y papyr yn acblysur i atal y dynion rhag myned i lawr fel y signal ar y llinell yr ochr arall i'r afon yn atal y tren ? Onid oedd pob arwydd wedi ei throi nos Wener fod gwaith i fod dydd Sad^ rn ? A gwaith fuasai oni bai i ryw ychydig gyd- gyfarfod a thybio eu bod yu deall yr oil, gan orchymyn i'r atalbwyswr i opod pptpyr ar ben y pwll er cael cyfarfod, Fel hyn yr ydym yn deall Mr W. Abraham. Os bydd amser yn caniatau, ac i Mri Gol. r ddi yehydig ofod, dichon y bydd genym air o adolyg ad ar ranau neillduol o'i lythyr yn y DARIAN Mawrth laf. SOLICITOR.