Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
23 articles on this Page
", .-V- :■■ YR WYTHNOS.
-V- ■■ YR WYTHNOS. AM 12 o'r gloch heddyw (dydd Mer- cher) y mae y cyflafareddwyr sydd 1 benderfynu rhwng Caerdydd ac Aber- tawe yn eistedd ar y pwnc mewn cy- aylltiad & Phrifysgol y Deheudir. PBYDNAWN dydd Llun diweddaf, tra vr oedd porter o'r enw George Thomas, 18 oed, mab henaf Mr John Thomas, Bedlwyn Road, yr hwn oedd yn ngwas- anaeth y Great Western yn Rhymney Junction, yn sefyll mewn cerbyd tra yn 8huntio, syrthiodd dros ochr y cerbyd, ac aeth yr olwynion drosto gan ei ladd yn y man. Symudwyd ei gorff tua tbref ar unwaith 1 aros trengholiad. mae cydymdeimlad mawr ynJ™ ddangos tuag at y tad, yr kwn y wedXdynngwasanaetbycwmm am Fawcett we* gwella Y MAE iechyd Mr Fawcett wedrgweIla i'r fathraddau, fol y bu yn alluoy, i fod yn y Senedd nos Lun diweddaf. Y mae ei feddygon, modd byrmg, wedi ei gy. nghori i baidio aros i fyny yn hwyr iawn am beth arns v. YN nglofa Penrhiwceibr, boreu dydd Gwener diweddaf, lladdwyd rider perth- ynol i'r lofa o'r enw John Jones, tra wrth ei oruchwyliaeth. Pan yr oedd y trams yn cael en tynu i fyny, torodd y rhaff, yr hon a darawodd y trancedig, gan ei hyrddio i ddram wag, yn yr hon y cafwyd efyn farw. Dyn sengl oedd y traucedig yn byw gyda'i fam weddw. Y MAE yn cael ei hysbysu fod amryw gyrff eto wedi cael dyfod o hyd iddynt yn nglofa y Dinas. DYDD 5al diweddaf, tra yr oedd bachsenyn, mab i un Enoch Edwards, yn byw yn Park-row, Tredegar, y v bwyta ei giniaw, safodd darn °^y wddf. Anfonwyd am feddyg, ond eyn fod hwnw wedi cyrhaedd, yr oedd y bad jen -wfidi marw.
OYFLAFAN DDYCHRYNLLYD YN °…
OYFLAFAN DDYCHRYNLLYD YN ° SWYDD DERBY. Boreu dydd Sul diweddaf cafwyd allan gyf.afan ddychrynllyd yn Matlock Bridge. Y mae yn debyg fod mab wedi Uofruddio ei dad, ac yna, gwneud ymgais at hnnanladdiad. Dydd Mawrth yr wythnos didweddaf daeth y Parch Julius Mnns, yr hwn a ddywedir oedd yn offeiriad yn Llundain, ac a rentodd ystate Joodd gan Mrs Merchant, y Cot- tage, Matlock Bridge, a dechreuodd efe a'i H. dyn oddeutu 30 oed, breswylio yno. Oddeutu saith o'r gloch boreu r aydl S il clywyd rhyw swn yn yr ystaf- welv ile yr odddynt, ond ni chymer- wvi sVlw o bono ar y pryd. Ond vcVdfc cyn canol dydd gofynodd Mrs Merchant i'r mab agor y drws, yr hyn a wnaeth ar unwaith, pryd y gwelwyd y tad yn gorwedd yn y gwely, ai ben ▼ edi S &rj\liof tra yr oedd y mab a Iwfn ar ei wddf. Atffonwyd am ygon i weini ar glwyfau y mab, lae yr heddgeidwaid yno yn ei i. Nid oes neb yn y gymydogaeth -ybod dim am y naill na'r Hall o'r > lau hyn..
.1DAMWAIN DDYCHRYNLLYD YN…
.1 DAMWAIN DDYCHRYNLLYD YN Y DERT. I Prydnawn dydd Iau diweddaf, y laf o'r mis hwn, cymerodd damwain dru- enusle yn mhwll No. 2, neu fel y gelwir efyngyffredin, y Pwll Newydd, perth- yrlol i, Gwmpeini Glo Bargoed. Y mae vn ai feriad yn y lofa uchod i archwilio y pwil bob prydnawn dydd lau, ac ar y noson grybwylledig yr oedd dau wrth y gorchwyl o bigo y pwll, set David Davies, overman y lofa, a Lewis Lewis, saer perthynol i'r lofa. Tra yr oeddynt o fewn 50 neu 60 o latheni i'r gwaelod, clywodd Lewis rhywbeth yn taraw yn erbyn y gwaelod. Ar hyny, edrychodd am David, ond er ei syndod, nid oedd -"■y gael. Yr oedd wedi syrthio i'r Iselod, ac erbyn myned i lawr i rych am dano" yr oedd yn farw.
>LLIAD~LLONG 0 ABERTAWE, -…
>LLIAD~LLONG 0 ABERTAWE, A'R HOLL DDWYLAW. Z mae yr agerlong Chavari, yr hon a ,wodd Abertawe yn llwythog o lo am •uvona ar y 27ain o Ionawr, heb gael ei gweled byth er hyny. Y mae ei pherch- enogion yn dra ofnus am ei dyogelwch. Yr oedd y tywydd yn hynod arw y ddau ddiwmod cyntaf wedi iddi gychwyn. Y mae llythyr wedi ei dderbyn yn ddi- wedda.r oddiwrth swyddog yn St. Ann's Head, ger Milford, fod darn o astell a phlate pres arno, yn cynwys enw yr aueiladydd wedi ei olchi i dir yno. Y mae yn sicr (bellach fod yr astyllen yn perthyn i'r llong Chavari.
"-I. YBMOBAU Y LLEUAD.
I. YBMOBAU Y LLEUAD. Ysgrifenodd Plutarch draethawd ar wynebpryd y lleuad, oddiwrth yr hwn y deallwn fod y Groegiaid yn gweled gwyneb dynol yn y llcuad. Y mae ystori y wlad hon hefyd yn gweled yn yr ysmotiau wyneb dyn, ci, a baich o good neu ddrain. Dywed y chwedl ei fod wedi ei anfon i'r lleuad, am ei fod yn mynu casglu coed ar y Sabboth. Y mae yr Ysgotiaid yn dal yr un gredin- iaeth, a hyny gyda chryn ddifrifwch. Ond a oes rhyw wlad wareiddiedig yn gweled ysgyfarnog yn y lleuad. Y mae Mr Black, mewn traethawd yn y Folk Lore Journal, yn cyfeirio at achos neu ddau ag y mae yr ysgyfarnog yn cael ei chysylltu a'rljeuad. Yn nhraddodiadau Aztecaidd dywedir am dduw wedi rhoddi ergyd i wyneb y lleuad a ehwningen, yr hon oedd yn debyg iawn i ysgyfarnog. Yn y Sanskrit, yn ol Max Muller, y mae gan y lleuad enw, ystyr yr hwn ydyw "gydag arwyddion o ysgyfarnog." Y mae y plant yn Suabia, medd Mr Black, yn cael eu gwahardd i wneud darlun cwningen ar y mur, rhag, wrth hyny, ddigio yr ysgyfarnog yn y lleuad. Mown chwedl yn Ceylon, dywedir fod Buddha wedi achub ysgyfarnog o'r tan, ac wedi eu rhoddi yn y lleuad. Ond yn sicr, y mae y rhan o'r chwedl sydd yn rhoddi ar ddeall fod yr ysgyfarnog yn y lleuad yn henach na Buddhiaeth. Yn Zulu y mae yr ysgyfarnog ajr lleuad wedi cael cweryl, ac hefyd, yn chwedloniaeth Fijee. Y mae y Mongoliaid hefyd, yn ol Mr Black, yn gweled yr ysgyfarnog yn y llouad. Gwelir fod y rhan fwyaf o genedloedd felly yn gweled, nid dyn yn y lleuad, fel y Prydeiniaid, on ysgy^ farnog. Y mae yr ysgyfarnog yn cael ei hystyried yn aflan mewn llawer rhan o'r byd, ac yn Ysgotland m fwytant gig y ereadur ond mewn soup.
. Oynllwyniad Llofruddiog…
Oynllwyniad Llofruddiog Dublin. Yn eisteddiad swyddogion dinas Dub- lin, dydd Llun, cynygiwyd, eiliwyd, a 'phasiwyd yn unfrydol, fod y tyst, James Carey, i'w ddiswyddo o fod yn Councillor dros Trinity Ward. Dywed gohebydd o Dublin nad oes dim gwirionedd yn y chwedl fod y No. 1 y siaredir cymaint am dano yn yr Iwerddon. Y mae yn fwy na thebyg yn awr nad ydyw Mr Byrne na Mr Walsh yn ateb i ddesgrifiad y No. 1, ac y bydd iddynt, o ganlyniad, gael eu rhyddhau yn fuan. Y mae yn cael ef hysbysu hefyd gan amryw dystion, fod Byrne ar ddyddiad llofruddiaeth Phcenix Park yn Llundain. Dywedir fod heddgeidwaid Castlerea wedi cymeryd i'r ddalfa nos Lun di- weddaf chwech o ddynion a gynalient gyfarfod dirgelaidd mewn tafarn. Nid oedd un o'r dynion hyn yn gymeriadau drwgdybus yn flaenorol; ond dywedir fod llythyr oddiwrth aelod seneddol wedi ei gael yn eu meddiant, ar yr hwn y rhoddir cryn bwys.
.MABWOLAETH DISYMWTH YN ABERTAWE.
MABWOLAETH DISYMWTH YN ABERTAWE. Cymerodd Mr John Jones, cofrestrydd Llys Man Ddyledion Abertawe, ei le ar y fainc boreu dydd Llun diweddaf, gan ddechreu ar ei orchwyl, a hyny mewn iechyd rhagorol. Yn amser luncheon, ymneillduodd i un o'r ystafelloedd, gan ofyn i un o'r swyddogion i ddyfod^ a newyddiadur iddo. Pan yr aeth ceid- wad y neuadd i mewn i'r ystafeil ganol dydd, cafodd y cofrestrydd ar ei hyd ar y llawr. Rhedodd i geisio meddyg, ond pan y cyrhaeddodd hwnw, cafwyd ei fod yn hollol farw. Yr oedd Mr Jones ag un fraich yn ei got fawr, a bernir tra wrth y gorchwyl o wisgo y dilledyn hwnw, iddo gael stroke o apoplexy. Oddeutu dau fis yn ol cafodd ffit o'r blaen tra yn y neuadd. Yr oedd yn 57 Qed, ac wedi llanw y swydd am 11 o fiynyddoedd. Gadawodd weddw, ond dim teulu.
ABERTAWE—CYNGHERDD.
ABERTAWE—CYNGHERDD. Dymunem alw sylw ein darllenwyr at ddatganiad yr oratorio newydd, ''Re- demption," sydd i gymeryd lie ddydd Llun nesaf, y 12fed cyfisol yn yr Albert Hall, Abertawe. Heblaw fod y darn yn gampwaith, ac heb ei ddatgan erioed yn Neheudir Cymru, y mae y rhai sydd i gymeryd rhan ynddo yn ddigon o sicr- wydd y bydd yn tin o'r cyngherddau goreu sydd wedi ei chynal yn y Dywys- ogaeth. Heblaw Choral Society Aber- tawe, yn gynwysedig o 200 o leisiau, gydag orchestra o dros 50 o offerynwyr o dan lywyddiaeth Mr Hulley, a'r oil o dan arweiniad Eos Morlais. Gwelwn fod Miss Mary Davies, Madame Isabel Fassett, Mr Harper Kearton, a Mr Frederick King, i gymeryd rhan. Yr oedd rhyw son fo3 y "Redemption" i gael ei berfformio yn Nghaerdydd, ond yn awr yr ydym yn clywed fod yr ym- gymeriad wedi ei roddi i fyny; os felly, Abertawe yn unig gaiff y fraint y tymhor hwn. Y mae y darn gorchestol yn cael y fath sylw a chanmoliatth, fel y mae yn sicr yn awr fod ei Mawrhydi y Fren- hines yn myned i'w gael wedi ei ber- fformio yn Windsor Castle, a Mr Barnby yn arweinydd. «
MOUNTAIN ASH
MOUNTAIN ASH HADAU GERDDI NEWYDD.—Y mae G. H. TVhite, chemist, wedi derbyn stoc rhag orol o hadau newydd i erddi. rhestr o'r rlaai ellir gael ond galw aui dano. Y mae yr hadau o ansawdd rhagorol, ao yn hynod rad. Sicrheir hefyd eu bod oil yn hadau newyddion.
TONYPANDY—MARWOLAETH.
TONYPANDY—MARWOLAETH. Prydnawn dydd Mawrth Chwefror y 27ain, Maggie, ail fercli fechan Mr W. Williams, ilyfrwerthwr, Llwyuypia, a hyny yn dra disymwth. Ni fu y fechan yn gref erioed, ond yrcddangosai ddechreu yr wyth nos mor iach ac ysbrydol ag arferol. Yr oedd ei thad boreu dydd Llun yn cychwyn oddicartref, ac ymgymerai y fechan oforeu- fwyd gydag ef mor siaradog ag erioed, ga.lwyd ar y fam oddicartref hefyd yn lier- wydd damwain alarus a ddygwydoodd I w brawd yn mlaen Cwmtawe, fel nad oedd y naili na'r llall gartref Tarawyd y fechan yn glaf ychydig wedi canol dydd ddydd Mawrth, pryd yr anfonodd ei chwaer a chwaer ei mam am bertbynasau ereill oedd yn ymyl ati er gweini ar y fechan, ac anfon- wyd hefyd am feddyg y teuiu ond er pob cynorthwy a gafodd bu farw y fechan yr un noson. Y mae cydymdeimlad dwys a'r teuln parchus yn yr ardal, yn enwedig trwy i'r fath ddygwyddiad gymeryd lie yn absenoldeb y tad a'r fam, er fod llonaid ty o berthynasau agos i weini arni.
TYSTEB E. W. RANDALL, YSW.,
TYSTEB E. W. RANDALL, YSW., AGENT GWAITH Y GREAT WESTERN, GER PONTYPRIDD. MRI GOL ,-Da genym gael ar ddeall fod gweithwyr y weithfa uchod yn bwriadu gwneud tysteb i E. W. Randall, Ysw., ar ei ymadawiad a'r lie, yr hwn sydd wedi ei ddyrchafu i fod yn Inspector of Mines dros ranbarth Deheudir Cymru yn lie Mr Ithel ranbarth Deheudir Cymru yn lie Mr Ithel Treharne Rhys. yr bwn sydd wedi rhoddi ei swydd i fyny oddiar ddechreu y flwyddyn. Nos Wener, yr 2il cvfisol, yn ystafeil ddarllen perthynol i'r gwaith uchod, cynal iwyd pwyllgor lluosog a dylanwadol gan y gweithwyr a swyddogion y gwaith, er tynu mesurau allan er ceisio gwneud y dysteb yn un lwyddianus mewn ystyr arianol, ac er rhoddi cyfienstra i bawb o'r gweithwyr i ddangos eu parch a'u hewyllys da tuag at Mr Randall. Wedi ethol Mr Phillips, con. tractor, i'r gadair uchaf, Mr John Thomas i'r is gadair, Mr Jones, surveyor y gwaith, yn ysgrifenydd, a Mr Thomas Williams, manager, yn drysorydd, cafwyd anerchiadau pwrpasol iawn gan y swyddogion anodwyd, a chan William Howell, R. G. Hughes, John Charles, E. Haghea, ac ereill, y rhai oil a siaradent yn ffafriol iawn am rinwedd- au Mr Randall, yn nghyda'i 93Ziwyader i lanw y swydd bwysig y mae wedi ei neill duo iddi. A gallwn ninau ddweyd yn ddi. betrusder, nad oedd y ganmoliaeth a rodd- wyd iddo yn ormodol; ac hefyd ei fod yn wir deilwDg o dysteb anrhydeddns, ac yr ydym yn tur sicr y bydd i weithwyr y Great Western, yn ol eu harfer, wneud tysteb a fydd yn werth ei chyflwyno i'r boneddwr Mr Randall, o leiaf, dyna ydyw barn UN o'R HEN WEITHWYR.
PENTRE, RHONDDA.
PENTRE, RHONDDA. Nos lau, Chwefror y 22ain, rhoddodd y Rhondda Opera Society berfformiad o Blod- wen yn St. James's Hall, Pentre. Cymer- wyd y gwahanol gymeriadau gan Llinos Rhondda, Llinos Dar, Miss Lizzie Williams, ^Eos MorJais, Eos Dar, Tom Felix, T. Davies, i&wilym ThomaS^oha (Monk), a D. Rhondda Datfefc (Perdonydd Dar), yr oil o dan arweiniad Tom Stephen (Telorydd). Yr oedd y neuadd wedi ei got- lenwi, a chanoedd wedi gorfod troi yn eu holau, ac fully ar ddiwedd y perfformiad nos lau, cyhoeddodd yr atweinydd y buasent yn myned trwy y gwaith y nos Sadwrn gan- lynol. Nos Sadwrn a ddaeth, a chafwyd llonaid y neuadd eto. Cymerwyd rhan Syr Harri Ddu y tro hwn gan Eos Dar, a digon yw dweyd ei fod wedi myned trwy ei waith yn fendigedig. Yr oedd ei ddatganiad o Fy Mlodwen, fy anwylyd,' pan yn y car- char yn wir deimladwy a gorphenedig Llongyfarchwnyr Eos ar ei ymddangosiad ar y llwyfan am y waith gyntaf fel opera singer. Llongyfarchwn hefyd holl aelodau y parti ar y dull deheuig y maent yn myned trwy y gwahanol ranau. Y mae lleisiau ardderchog yn y c6r bychan uchod, a'r rhai hyny wedi eu gwrteithio yn dda. Y mae clod matwr yn ddyledus i'r arweinydd, Telorydd, am ei lafur gyda hwynt —PENTREFAB.
IBWYD MAETHLON.
BWYD MAETHLON. Y mae yn bwysig i wybod pa fwyd yw y mwyaf maethlon. Cawn fod un a ystyrid yn awdurdod ar y mater yn rhestru maeth- lonrwydd gwahanol fwydydd yn y drefn ^Mewn bar a, yn mhob can' pwys ceir pedwar ugain pwys 0 ddefaydd maethlon. Yn y gwahanol fathau o gigoedd a werthir gan eigwyr, y maent yn cynwys ar gy ar- taledd—cvmeryd y gwahanol fathau gyda u o-ilydd-un pwys ar ddeg ar hugam yn mhob can' pwys. Y mae mewn can' pwys o hdney beans bedwar ngain pwys o fae^e7" pfs, tri pliwys ar hugam; mewn lentil^ cS pedwar ar ddeg a phedwar ngam^o bwysi o faeth yn mhob can' pwys; mewn gwyrddlywau, greens, ac erfin, y y y y bwyd mwyaf dyfrllyd a ddefnydd.r, m chynwysant ond wyth pwys o ddefnyad maethlon, yn mhob can' pwys; a phi>th sydd yn hynod yw, nad yw pytatws, y rhai, yn ol hen ddamcaniaeth, a ystynd yn dra maethlon, nad ydynt, wedi archwihad manwl, yn cynwys rhagor naphum pwys ar bugain o faeth yn nihob can pwys. Yn ol y cyfrifiad uchod, y mae un pwys o fara da yn cynwys cyman t o faeth Rg a geir mewn dau bwys a haner, neu driphwys, o'r pytatws gor( u; ac y mae pymtheg tbriugain o bwysi o fara:, aPwYs ar hugain o gig, yn gyfartal i dri chan' pwys o bytatws. Neu fel hynT-Y mae pwys-o reis neu ffa yn cynwys maeth cyfartal i dri phwys o bytatws; tra y mae un pwys o bytatws yn cynwys cymaint o ddefnydd maethlon ag a geir mewn pedwar pwys o fresych (caM-age) ft thri phwys o erfin. Y mae y cyfrifiad uchod yn cael ei ystyr- ied yn hollol gywir, a gall fod o ddefnydd mawr i denluoedd awyddus i gynal natur gyda'r defnyddiau mwyaf maethlon a digost.
FELINDRE, LLANGYFELACH.
FELINDRE, LLANGYFELACH. Nos lau, Chwefror yr 22ain, bu y Parch. D. ODllwyn Brace, Ystalyfera, yn traddodi araeth ddirwestol yn y capel uchod. Yr oodd y cynulliad dipyn yn dencu, ac yn dysgwyl llawer mwy. -Yn absenoldeb ein parohus weinidog, Mr Henry, cadeiriwyd gan Mr James Evans, Felindre. Blin genyf oedd gweled nad oedd neb yn dyfod yn mIaeu i ardystio. Caiied y bardd nerth i fyw ei ddarlith, ac i Iwyddo i ddwyn ereill i wneud yr un peth.-UN OEDD YNO.
ABERDAR—ODYDDIAETH.
ABERDAR—ODYDDIAETH. Nos lau diweddaf, yn ystafell Cyfritfa 1 Morgrugyn Morganwg.' Farmers' Arms, cynaliwyd cyfanfod neillduol i'r dyben o aelodu y boneddwr serchog, E. G. Trevor Jones, Ysw., mab henaf y meddyg parchus Dr. Jones, Ty Mawr. Yr oedd nifer lluosog o frodyr wedi dyfod yn nghyd, pryd yr etholwyd ysgrifenydd gohebol y dosbartb, D. Mills, fr gadair lywyddol, yn cael ei gynorthwyo ar yr ocbr ddebeu gan yr U.L. W. Thomas, a'r aswy gan y C.L D. L. Evans. Llauwyd yr is gadair gan yr I.L E. Jones, yn nghyd a'i gynorthwywyr arferol. Darllenwyd y llith orchymynol yn eglur a tharawiadol iawn gan y llywydd. Wedi myned drwy seremoni y gwnenthur- iad arferol, cafwyd anerchiadau pwrpasol iawn gan y llywydd a'r C.L. W. Gf. Owan (yn Seisneg) ar ddyledswyddan aelodau, yn neillduol brodyr ieuainc, fel cymhelliad iddynt wneud pob ymroddiad yn eu gallu i ddeall egwyddorion cymdeitbasau dyngarol, er lies iddynt eu hunain ac anrhydedd y sefydliadau. Cafwyd hanes manwl iawn o sefyllfa y Gyfrinfa, y Dosbarth, a'r Undeb mawr Odyddol. Dywedwyd fod 112 o aelodau yn y Gyfrinfa, ac yn wertb £ 500; bod 4,000 o aelodau yn y Dosbarth, ac yn werth uwchlaw £ 20,000; a thros haner miliwn o aelodau yn yr Undeb. ac yn werth mwy na phum' miliwn o bunoedd. Llongyfarchwyd y brawd newydd at ei dderbyniad i'r Undeb, gyda gobeithion y byddai iddo gymeryd yr un dyddordeb yn y Cymdeithasau CyfeilJgar ag oedd ei barchus dad yn ei wneud, ac felly gallasai fod o wasanaeth mawr i'r dosbarth gweith- iol, ac i gyfrinfaoedd yn gyffredinol. Cod. odd y brawd ieuanc ar ei draed yn ngbanol banllefau o gymeradwyaeth, a diolohodd yn wresog i'r frawdoliaeth am ei dderbyn yn aelod o'r gymdeithas, ac wedi clywed am eu sefyllfa, ystyriai yn anrhydedd i ddyfed yn un o honynt, a diolchodd am y dymuniadau da ag oedd yn ffynu yn en plith. 0 barthed y gwasanaeth ag oedd ei dad yn ei wneud yn y cymdeithasau hyn, y byddai iddo yntau, hyd eithaf ei alln, geisio ei efelychu yn mhob rhinwedd dda. Cafwyd anerchiadan tarawiadol iawn gan y cyn-lywyddion L. Evans, N. Morgan, H. Davies, P. Perkins, D. Davies, ac ereill.
"OYFARFOD MISOL GLOWYR OWM…
"OYFARFOD MISOL GLOWYR OWM ABERDAR. Cynaliwyd y cyfarfod uchod yn y Bruce Arms, Mountain Ash, ddydd LIun diweddaf, pryd y cynrycbiolwyd tua 5,000 o lowyr, Mr yi., P. Bowden yn v gadair, a Mr Isaac Jones, Hirwaun, yn yr' is gadair, y penderfyniadau canlynol. 1. Ein bod yn derbyn gweithwyr yr Aber- dare Coal Co. yn aelodau i'r dosbarth. 2. Ein bod yn oaniatau i Mr D. Morgan i fyned i lawr i Resolfen er egluro trefniad au a rheolau y dosbarth i'r glowyr yno. 3. Fod y pwyllgor gweithiol i aros yr un, fel y sefydlwyd ef. 4. Fod y cyfarfod hwn yn taer ddymuno am i'r hqll bwyl!gorau mewn pob glofa trwy y cwin i wneud eu goreu i ddychwelyd Mr Isaac Jones, Hirwaun, a D. Morgan, Moun- tain Ash, i Fwrdd Ysgol Aberdar, gan fod yr etholiad yn awr wrth y drws. 5. Ein bod yn rhoddi gwahoddiad i Dr. Jones, Aberdar, i ddyfod i'r cyfarfod nesaf, er rhoddi eglurhad ar fater yr Ambulance, a'n bod yn cynal y cyfarfod nesaf yn y Bute Arms, Aberdar, er rhoddi pob mantais i'r boneddwr i wneud hyny. 6. Fod y cyfarfod bwn yn uchel gymer- adwyo sefydlu darllenfaoedd trwy yr boll gwm, ae ein bod yn gosod y mater o flaen y glofeydd yn ystod y mis presenol, a dyfod å'u llais i'r eyfarfod nesaf pa un ai ydynt yn cymeradwyo cael darllenfaoedd ai peidio. yn nghyd &'n bod yn awdurdodi Mr D. Morgan, Mountain Ash, i dynu allan rywfath o gynllun erbyn y cyfarfod nesaf. 7. Ein bod yn dymnno ar Mr D. Morgan, Mountain Ash, i alw cyfarfod. cyffredinol 0 lowyr y Navigation a'r Deep Duffryn er ymdrin a rhai materion yn nglyn a'r cyfryw lofeydd 8. Fod caniatad yn cael ei roddi i'n gor- uchwyliwr i fyned at lowyr yr Aberdare Coal Co., Cwmbach, er ceisio dyfod a'r ddwy blaid at eu gilydd. Wedi hyn, cafwyd ar ddeaIl fod tymhor y llywyddion ar ben. Rhoddwyd pleidlais o ddiolchgarwch i Mr W. P. Bowden am ei wasanaeth yn y gorphenol, a gosodwyd Mr Isaac Jones, Hirwaun, i wasanaethu yn ei le am y chwech mis dyfodol.
HIRWAUN.
HIRWAUN. Gosodwyd yn fy llaw yr wythnos hon ddau babyr argraffedig yn dal perthynas ag egiwys y TsJoernacI, Hirwaun. Un yn hysbysu y cynelir cyfaifodydd blynyddol yr eglwys ar y dyddiau Sul a Llun y Pasg nesaf, pryd y pregethir gan y Parchedigion J. Alun Roberts, B.D., Caernarfon, a B. Wil- liams, Abertawe ac fel y mae yr arferiad yn nglyn & chyfarfodydd o'r fath, rhoddir cyfle i gyfeillion lluosog yr eglwys i daflu eu rbodd i'r drysorfa er lleihau y ddyled sydd ar y capel. Duw a'r gweision talentog dysgwyliedig fyddo, yno meddaf finau. Y papyr arall ydoedd talfyriad o gyfrifon arianol yr eglwys am 1881 2. Yn y daflen hon gwelaf fod y cyfeillion wedi gw-itliio yn ardderchog o haelionus. Swm y der byniadau am y ddwy fiynedd yn cyrbaedd 709p 8s. lie., a dywedwyd wrthyf fod IOp. o gyfraniadau yr aelodau at y colegau yn y Baia wedi eu gadael allan, yr byn a wnelai holl vdderbyniadau yr eglwys yn y cyfryw amser yn 719p. 8s, ltc. Gwelaf hefyd nad 1 oedd yn aros 0 ddyled ar y capel a thy y capel ddechreu y flwyddyn hon ond 694p. J 14s. 9c Y mae gan yr eglwys hon .allu a i chalon i weithio.—SYLWEDYDD o's CWK,
Teilwng o sylw pawb !
Teilwng o sylw pawb £20 Y CANT 0 LOG I J AGERLONQ NEWYDD. 1. Cymerwyd i fyny y shares yn ein ager. long Anne Thomas" mor gyflym, fel yr ydym wedi contractio am un arall, i fod yn barod i'r m6r yn Rhagfyr nesaf, 1888. Cost yr agerlong yw £ 27,600. 2. Bydd yr agerloDg bon o'r gwneuthur- iad goreu, gan y Hong adeiladwyr enwog, Messrs. Palmer and Co., Jarrow on-Tyne. Y mae o bwys mawr i'r shareholders pwy yw adeiladwyr y llong, gan fod gwir werth Hong fel gwir werth ty, yn ymddibynu ar yr adeiladaeth. Enw yr agerlong hon fydd "Kate Thomas." 3. Gallwn addaw gyda'r hyder mwyaf, y tal yr agerlong hon tua X20 y cant, efallai ychwaneg. Tra y mae Uongau hwyliau i raddau mawr out of d ,te, ac yn talu ond ychydig neu ddim lldg, y mae agerlongau yn tain yu well nag esioed. Hyd y nod yn yr amseroedd isel ar fasnach, yr oedd ager- longau Caerdydd yn talu tua £ 20 y canTyn flynyddol fel rheol Talasom i'n share- holders yr haner blwyddyn diweddaf, yn diweddu Rhagfyr 25ain, 1882, yn ol X24 10s y cant. 4. Bydd y llyfrau yn agored yn y swyddfa bob amser i'r shareholders eu harchwilio, a'r Policy of Insurance bob amser i'w gweled er sicrhau na fydd yr un colled trwy long' dry Iliad. 5. Bydd y shares yn £100 yr un, ao i'w talu fel y canlyn £ s. d. 1 0 0 wrth anfon am share. 49 0 0 Rhagfyr laf, 1883. 12 10 0 yn mhen ehwe* mis wedi hyny. 12 10 0 yn mhen chwe' mis arall. 12 10 0 yn mhen chwe' mis arall. 12 10 0 yn mhen chw e' mis arall. Felly telir y share i fyny mewn dwy flynedd. Ond telir y llõg ar yr oil o'r amser cyntaf, sef Rhagfyr, 1883. Bydd hyn yn ei gwneud yn rhwydd i bawb sydd ag ychydig arian ganddynt i ymuno. 6. Dealler nad ydym yn chargio dim commission ar adeiladaeth y llong, yr hyn yw yr arferiad cyffredin. Yr un faint a gostia y llong i'r shareholders ag sydd raid i ni dalu i'r adeiladwyr, sef 1127,600. Bydd hyn yn fantais fawr i'r shareholders i ddechreu. Y tfil wedi hyn i ni fydd X2 108 y oant ar yr holl enillion; holl enillion y brokerage, &c., yn myned i'r shareholders. Dymunwn alw sylw arbenig y shareholders at y telerau hyn, a'u cymharu a thelerau firms ereill. 7, Bydd i'r llôg gael ei ddosranu ar ol pob mordaith, fel y gwybyddo y shareholders o fis i fis pa beth yw enillion y llong. Bydd. a iloijg ar egwyddor y Limited Liability Company, a ni ein hunain lydd y sharelu Iders mwyaf ynddi. Manteision pellach. 1. Ceir pob manylion yn y prospectus, neu trwy ysgrifenu atom ni, mogys enwau yr adeiladwyr, pris y llong, holl wneuthur- iad y llong, &c., &c., yr hyn na cheir yn gyffredin mewn prospectuses o'r fath. Yr ydym am i bawb wybod yr holl fanylion. 2. Mantais fawr arall yw fod y til am y management mor isel, tra nad ydym yn codi dim fel commission ar adeiladaeth y llong. Gwyr pawb sydd yn hyddysg yn y pethau hyn y fantais fawr sydd yn y cysylltiad hwn. 3. Gan y bydd y llong wedi ei insurio yn ei IIawn gwerth yn erbyn llongddrylliad a phob damweinian, ac hefyd unrhyw esgeu- lusdra o du y Cabden, nid oes raid i neb ofni colli ei arian. Esgeulusir weithiau i wneud hyn, ond fel sicrwydd i'r cyfran dalwyr, dangosir y policy bob amaer yn y swyddfa. 4. Yr ydym yn brofiadol hollol o longwr. iaeth yn ei holl gysylltiadau, ac yn adna- byddus a'r holl brifborthladdoedd. Y mae amryw o'r prif farsiandwyr yn Lloegr ac ar y Cyfandir wedi cymeryd rhanau yn ein 0 0 llongau, ac yn anfon eirchion bob dydd am shares yn Kate Thomas." 5. Y mae croesaw i bawb ymholi am ein cymenadau yn Nghaerdydd; neu yn y National Provincial Bank of England, Caer dydd, Penybont, a Dolgelly. C. Os dymana neb am share neu shares, ysgiifenent atom ni i'r cyfeiriad isod. r!: Ysgrifener yn fuan er sicrhau shares. Evan Thomas, PadcliBe & Co., BUTE CHAMBERS, CARDIFF.
Llythyr Cymeradwyaeth.
Llythyr Cymeradwyaeth. I Yr wyf yn adwaen Cabden Evan ThomaB a Mr Radcliffe yn dda, ac y mae genyf bob hyder yn eu medrusrwydd a'u gonestrwydd. Nid ydynt yn bobl i addaw yr hyn na allant gyflawni. Ymaelluaws o'm cyfeillion yn ly shareholders ganddynt eisioes. Arwyddwyd, J. CYNDDYLAN JONES. 2, Richmond Crescent Caerdydd.'
Advertising
ALBERT HALL, ABERTAWE. CYNELIR EISTEDDFOD Fawreddoe yn y lie uchod dydd LInu y Pasc, 188^ pryd y gwobrwyIr yr ymgeiswyr buddugol ar y testynsu canlynol:— I'r cor ddim dan 100 o rif, a gano yn oreu We never will bote down (Judas Maccabeaus), gwobr £ 30, a X3 i'r arweinydd. I'r cdr ddim dan 50 o rif, ac o'r un gynull- eidfa, a gano yn oreu I Mawr yw yr Arglwydd' (Cynalaw), gwobr £12.. I'r parti o wrywod ddim dan 25 o rif, a gano yn oreu I Cydgan y "Bageiliaid' (D. Jenkins, M.B.), gwobr -64. Beirniaid,—W. J. Williams, Ysw., Caer narfon, ac O. O. Roberts, Ysw. Dolgelly. Am fanylion pellach, gwcl y program, yr hwn a fydd yn barod yn fvan, i'w gael am y pris arferol gan yr ysgrifenydd,—STEPHEN JEFFREYS, 90, Symon Street, Carmarthen Road, Swansea.j
,i--4.,-, Quimn e Bitters
,i --4., Quimn e Bitters GWILYM EVANS. Y MAB hwn yn gymysg celfyddydgat a ffodus dros ben. Cynwysa Quinine Sarsaprilla, Saffron, Lauender, Dande- lion. Gentian, a Burdock, sef yr oil o'r darpariadau a. nodasom, yn y fath ø- modedd fel ag i sicrhau cydweithrediad llwyddianus ar yr oil o elfenau gweiti" gar y cyffeiriau, er cyrhaedd a dyogekt y dybenion daionus mewn golwg wrth ei gyfansoddi. Cyfaddefir gan brif fedd- ygon y dydd fod Quinine Bitters Mr. Gwilym Evans y cydgymysgiad mwyaf hapus ag sydd hyd yma wedi ei wnecd o'r cyffeiriau uchod.
-Etf GWEITHREDIAD.-
Etf GWEITHREDIAD. Y maent yn cynorthwyo trasl yr ym borth, yn gwellhau a hwylusu y cylchi rediad, yn cryfhau y giau a'r cyhyraa. ac yn puro a fcwythloni y gwaed. Y aiae y cymysglyn hwn yn gryfboir cyfl- recbnol, ac yn lanliaydd effeithiol. Nertha y rhanau eiddil yn y eyfansodd- iad, ac o herwydd hyny y rhai mwyal agored i anwydon a'u canlyniadau. Y maent yn adnerthu ac yn adfywiochauy cyfansoddiad a'r tymherau, ac ar gyfrif hyny y maent wedi enill iddynt eu hun. ain y gymeradwyaeth uchelaf ar gyfev pob math o wendidau, a sefyllfa isel, nychlyd, a marwaidd y corff. Pan yn galw sylw at y tystiolaoth&U canlynol, dymnnem adgofio y darllenydd eur^ yn dyf°d oddiwrth bersonau cyfrifcl yn ngwahanol gylchoedd cym- deitha,s, yn dyfod trwy fferyllwyf ('chemists), adnabyddus y rhan amlaf jo ho?y^, o bob rhan o'r wlad, yn cynwya cjaeinadau ac enwau y personau an preswylfod, ac yn tystioiaethu y gbllir yn awdd brofi eu teilyngdod drwy anfon at y personau eu hunain. N» ge lir dweyd fel hyn am lawer o~ dyst- tiolaethau ereill. Nid oes nemawr i ddiwrnod yn myned heibio heb fod per- chenog y Bitters hyn yn derbyn cymer. adwyaethau i'w heffeithiolrwydd. Rose Cottage, Aberdar, 0 Tachwedd lOfed, 1880. GAREDIO SYR,—Yr wyf yn awr wedi oael Prawf teg a gonest o'r Qui., nine Bitters cyiansoddedig genych chwi, ao yr wyf yn gallu tystio oddiar brofiad per- sonol a thystiolaethau amryw bersonau 1 bt rai yr wyf wedi cymeradwyo y Bitters, eo bod yn meddu yr elfenau, y nodweddau, a', rhinweddau a hawliech iddynt. Yn v flwyddyn 1876, cefais gystudd trwm an wyth mis, ac y mae rhai o effeitliiau y cyx- tudd hwnw wedi aros gyda mi hyd heddyw. Bu yn achos o ddychryn i mi ddyfod 0" llofft ar hyd y grisiau i'r llawr rhag cwympo. Bu y cof, y cylla, a'r aelodau yn peidio gwneud en gwaith; ond mae y Bitters wedi gwnend llawer iawn er symud hyn oil, Mae UZfy\Uarer 8^. yr aelodau ^3 I y?0n^tra mae y Bitters yn oreo a wydd am fwyd, ac yn help mawr i drenlio yr hyn a dderbyniri'r cyHa. Bu amser pan i ag oedd dal yr ysgrifbin yn faich i mi. ond yn awr gallaf ysgrifenu yn ddigryn fel yn y dyodiau gynt, fel y gwelwch wrth y Uythyr. hwn. Nid aes genyf yn awr ana" dymuno o galon Ilwyddiant i chwi i wasanaethu eiob gwlad a'ch cenedl am flynyddau lawer dd'od. Yr eiddoch, garedig Syr, yn wir serchofl j THOMAS PEICE, Baptist Minister. 9 Llwynpia, Hydref 21. 1880, ANWYL SYR, Wedi clywed llawer am eioo Quinine Bitters, penderfynais roddi prawt arnynt. Bum am rai misoedd yn cael h 1 mhoem gan anhwylder cyffredinol, diflfyg chwaeth at ddim, iselder ysbrvd, ao ax brydiau poen aingeit-ddol rhwng fy ysgwydd. au, yn codi, yn ddiau, oddiar afiechyd I 3 Liver. Ond da genyf eich hysbysu fy moa j wedi caelllwyr iachad; teimlaf yn awr mot iach fy ngorff a bywiog fy ygbryd as y teimlais nemawr erioed, wedi derby? 0 honwyf y budd hwn trwy gymeryd eioh darpariaeth fyd-enwog. Mae dyledswydd 11 7 Hinellau hyn, gan eich gosod at eich rhyddid i wneuthur y detnydd 0 fynoch o honynt. Dymnnaf i chwi bob ilwydd i wasanaethu eich cenedl. Yr ei(idoch yn gywir, J. R. JONES, Baptist Minisfeei Mynydd Cynffig, SYE,—Bum yn dyoddef llawer oddiwr(d$ ddolur yn fy mhen, iselder ysbrydr,diffy3 archwaeth at fwyd, ac ar ol ei fwyta, hl»ir3 der mawr. Pryuais botelaid 4s. 6c. od<Ji| wrth Mr. Richard Jenkins, Kenffig HiH, at ar ol i mi ei chymeryd, teimlais fy hun wedi fy adferu i'm iechyd arferol, ac yn allnotf i ddilyn fy ngalwedigaeth. Yr ydwyf wel eu oymeradwyo i eraill, a tliyetiolaeth y rhai hyny yw eu bod wedi derbyn lies anrhaethol trwyddynt, a byddaf yn teimlfl vn ddyledswydd arnaf eu cadw bob amsei fel trysor penaf y teulu. — JOHN LLWYD (loan Cynffig). 4
QOFAIIED PAWB AM HYN, .-
QOFAIIED PAWB AM HYN, Gan fod amrywiol o ddarparia^tl c Quinine i'w cael, megys Tincture a Quinine, Quinine Wine, Quinine -Mill ture, &e., y mae rhai ymofynwym a|| Quinine Bitters Mr. Gwilym livaQS JT cael eu twyllo a'r pethau hyn yn y moil mwyaf dideimlad a digywilydd Wrth geisio hwn gan yr Af^bftpjSff nid digon yw gofyn fel hyn, "P.Qtelaicli Bitters," "Potelaid o Quinine. BittgM, nac vchwaith uY Quinine .yna, on* gofalèr- gofyn am "Quinine Bitters 111 Gwilym Evans," ac os na fydd yr em Gwilym Evans, F.C.S.,M.P.S., wedi < ysgrifenu ax Stamp y Llywodraeth a bob potel, twyll a ffugiad ydynt. Pri y Potelau yw 2s. 9c. i 48 6e.; jnew blychau, 12a. 6c. yr ifn. < Cynwysa Poteli 4s. 6c. ddaq eymaii a rhci 2s, 9c., ac felly galley .pj^nv arbed Is. wrth gymeryd y rh^j3V^w>