Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
10 articles on this Page
Advertising
cancer, A phob afieohyd peryglus arall perthynol i'r GWAED, fel esiainpir- Scurvy, Gwynegon, Olwyfau, Inflammations, Twym- n, GoiLit, Erysipelas neu'r Blast, Toiiadau allan ar y Onawd, Gwendid yn y Nerves, A GROWER DRAW WBTB GYMERYD Y FEDDYGINLABTH SYNOD { 7 I Patent Blood Pills! e 00 1 so T mae yn rhaid oadw Gwaed, »f bywyd y corff, « fod yn rhydd o afieohyd. Y mae hyn yn wirionedd ""J™? 1 bawb a all feddwl, felly cymerer y Pills hyn er mwyn rhwystro drwg, ac y er mwyn puro y gwaed o y^ y bobdxwg. Wele a ganlyn fel prawf on gwerth UN BOX GWERTH DEG PUNT. ««Syr,-Mi gefais box o'ch Pills, sef 'HUGHES- PATENT BLOOD P^ls, gan Mr. Dfflcm, Chemist, acyr wyf wedi en profi yn fwy gwerthfawr na'r hoU foddion yr oedd v. bosibl ei sael at Diffva Trealiad, Iselder Ysbryd, Tarddiant ar y Ckiawd, Poen yn TiSTao Yr wyfwedi bod o dan driniaeth Dr Ferner, Dr Verers, Dr Bull, a Dr tj-vieJ, -A'nia oadd vn bosibl oael dim i'm lleshau hyd nes i mi gael eioh Pills chwi, y dW BYd d wedigwneuthur mwy o les na'r pethau yr wyf weai talu DEG PUNT am ianvnfi Yr wvf vn awydduB i'w reooxnmendio i'r cyhoedd. sffifllX»d. M. A; CHRISTOPHER." Scurvy, Clefyd y Brenin, &c. Ehyfedd fel y mae Hughes' Patent Blood Pills yn glanhau y Gwaed o'r clefydau hyn. Bhodderprawf arnynt. Sicrheir Gwaed Pur, Oroen v Iach, a Nerves Oadarn. Ar werth trwy y doyrnas am Is. lie., as. ge., a 4s. 6e. Perchenog a'r Patentee :-Jacob Hughes, Apothecaries Hall, Llanelly- o YMYL MARW I FYW I DM, canoedd wedi toimlo hyn pan yn ngafael y clefydau m&rwol, y Dropsy, iSw AnrfJ, Diffyg Dwit, Ohwydd mawr, a r Galon ar ff&elu, trwy gymeryd y Pills hynod,—- IHITTGKEIEJS Patent Dropsy Pills! Gwyrthiol yw eu heffaith ar bawb. Rhodder prawi arnynt. Gwerth Is. lie., 2s. 9c., a 4s. 60. yn mhob man. Newydd Da i Arddwyr CYMOEDD RHONDDA AC ABERDAR. NEWYDD EU DERBYN, cyfanswm mawr o Hadan Gerddi, a hyny yn nniongyrohol o blanhigfa y perohenog sydd wecli cymeryd y prif wobrwyon am amryw O'r prif lysiau, megys Williams's Magnum Bonum Onion, Giant Zittau Onion, Mussel- burg Leek, Munich Turnip, Carter's Tele- phonePea, Carter's Leviathian Broad Bean, In Macklean's Pea, Hadau Pytatws, Carter's White Eliphant, International Kidney, Beauty of Hebron, felly y mae yr hadan byn yn fwy cymhwys na hen hadau fel y ceir yn gyffredin. Gellir gwneud llawer mwy o bob gardd 3iag a wneir, ond hau yn brydlon, a chael yz iawn hadau. Gardd ydyw fferm y dyn tlawd. Gwerthir hefyd Wrtaith Super- phosphate, Blood and Bone Manure. Anfonwch stamped envelope a'ch cyfeiriad 4ID brisoedd, a nodweh enwau yr hadau a'r gwm. Telir cludiad pob hadau. TYSTIOLARTHAU. •Castell Cyfarthfa, Chwef. 27,1882, gyr Wedi gwneud archwiliad i'ch Stoc lawr ac amrywiol o bob math o hadau gerddi, &c., y mae yn dda genyf allu hys- bysu eu bod oil yn edrych yn hynod iach .,ac addawol. Y rhai hyny a anfonasach i mi a brofais yn ofalus, a gallaf siarad yn Dohel am eu ffrwythlonrwydd. Y mae eich dewisiad yn dda, ac yn hynod gyfaddas. edig i'r cymydogaethau hyn, nid yn unig i erddi mawrion, ond hefyd gerddi gweith- wyr yn gyffredin. Yr eiddoch yn ddiff aant, HENRY BATTRAM, Prif Arddwr W. Crawshay, Ysw.' I Abernant House, Aberdar. Anwyl Syr,—Rhydd i mi bleser mawr i hysbysu fy nghydarddwyr am y cyfanswm mawr o hadau gerddi sydd genych ar Vierth. Yr ydwyf ar eich cais, wedi rhoddi prawf ar bob esiampl o honynt, ac y maent wedi rhoddi i mi y boddlonrwydd mwyaf, fel y gallaf gyda phob parodrwydd eu cymeradwyo i bawb. Yr eiddoch yn wir- ioneddol,— GEORGE WILKINSON, Prif Arddwr.' Y mae Mr W. H. STONE, prif arddwr Arglwydd Aberdar, yn dweyct,y mae genych y casgliad mwyaf a goreu o hadau gerddi a welais erioed, ac yn deilwng o'r enw.' 'Pare Aberaman, Aberaman. Anwyl Syr,—Yr wyf wedi archwilio eich Stoc newydd o hadau gerddi, ac wedi eu cael yn dda, ac o ansawdd rhagorol, ac yn deilwnr o'r enw. GaUaf eu cymeradwyo i bawb. Yr eiddoch,- WM. BEILBY, Prif arddwr Syr George Elliot.' Y mae Mr J. MORGAN, garddwr R. Bed. lingtos, Ysw., Gadlys Uchaf, yni 1 Nid oes amheuaeth na fydd yn ddyddorol i chwi wybod fod yr hadau blodau ar hadau gerddi a gefais oddiwrtbych wedi rhoddi boddlonrwydd mawr i mi a'm cyflogwr.' Cofiwch y cyfeiriad,— DANIEL TUDOR WILLIAMS, Seed Merchant (Wholesale and Retail), Gadlys Road, and Opposite Qaeen's Hotel, Aberdar. Y MAE TOM FELIX, Y Tenor buddugol yn Eisteddfod Genedl- aethol Mertbyr, &c., &c., yn agored i dder. byn Engagements i ganu mewn Oratorios, cantatas, a Miscellaneous Concerts. Cyfeiriad,—Pentre, near Pontypridd. NOTICE OF REMOVAL I WILLIAM EVANS, Tailor and Draper, begs to inform his customers and in. habitants of Aberdare and neighbourhood, that he has removed to 17, CANON ST., Opposite the Queen's Hotel, where he has a good assortment of Goods suitable for the esent season. All orders punctually at. nded to Prices strictly moderate. W. E. returns thanks for past favours. ABERDAR. WANTED, an offer for Six Houses, Nos 'V 11 to 16, Hall street. Offer to be sent o D. W. Thomas, 77, St. Mary street, Cardiff. Ymdrech a lwydda. I M6r o g&n yw Cymru gyd.' Boys' Schoolroom, Cwmafon. CYNELIR EISTEDDFOD yn y lie uchod W dydd Gwener y Groglith, 1883. Beirniad: Mr Gwilym Thomas, Porth. Darnau Corawl. I'r c6r heb fod dan 50 mewn rhif, a gano yn oreu 1 0 Father, whose Almighty Power,' gwobr XIO. I'r cdr heb fod dan 30 mewn rhif a gano yn oreu I Mai I (John Thomas), gwobr X3, a Chromatic Pitehpipe i'r arweinydd. Y programs yn cynwys yr oil fanylion, i'w cael gan yr ysgrifenydd—Rees Morgan, Pwllygwlaw, Taibach. Berthlwyd, Quakers' Yard. 1 YNELIR EISTEDDOD yn y lie uchod w dydd Llun y Pasc, 1883. Llywydd,—W. Beddoe, Ysw, Nelson. Arweinydd,—Parch E. Jones, Berthlwyd. Beirniad y gerddoriaeth,—MrDan Davies, A.C., Dowlaig. Beirniad y farddoniaeth, &c.Mr John Morgan, Treharris. Y cyfarfodydd i ddechreu am 2 a 6 o'r gloch. Programs yn awr yn barod, i'w cael gan yr ysgrifenydd am Ie yr un, trwy y post, lie, BEMJAMIN EVANs, Lewis Town, Treharris, Quakers' Yard. CLOTH HALL, CLYDACH. T^YMUNA J. B. JONES hysbysu ei gwsmeriaid lluosog ei fad newydd — ddybenu STOCK-TAKING, a chan fod ei Stock mor fawr, y mae yn penderfynu cynyg y cyfryw am brisoedd na chynygiwyd eu cyffelyb erioed o'r blaen. Bydd yr holl Stock wedi eu prisio mewn ffigyrau eglur tra parhao y Sale. Bydd i bob prynwr o werth 10/- ac uchod dderbyn discount o 20 y cant neu yn ol 4/- y bunt, a bydd i bob prynwr o werth dan 10/- dderbyn discount o 10 y cant, neu yn ol 2/- y bunt. Nid oes angen nodi cynwysiad ei Stock, o herwydd gwyr pawb yn y cylch beth ydyw, ond dymunir hysbysu y bydd y discount yn cyrhaedd pob Dtpartment. Dyma gyfle ardderchog am frethynau, &c. Cymerir archebion am butts o 35/- ac uchod. Bydd hyn i barhau hyd Chwefror 17eg. Cofier dyfod cyn i'r dyddiad hwn fyned heibio. Y WLADFA GYMREIG. BYDD mintai yn myned i'r Wladfa yn yr agerlong Leibnitz Mawrth 24ain. Mae fferm o 250 erw yn cael ei roddi i bob teulu. MICHAEL D. JONES, Bala. Y MAE EOS DUFFRYN, R.A.M., Yr hwn sydd wadi ei engago yn y Royal Albert Hall, Llundain, Gwyl Dewi, Yn agored i dderbyn engagements fel Tenor a beirniad Eisteddfodol. Efe oedd yr arweinydd buddugol ar y prif ddarnau yn nhair Eisteddfod olynol Llundain. la, Pulross Road, Brixton, London. BWRDD Y GOLYGYDD. Yn ein nesaf,—Aberafan, Y Junction Fawr, Lleihad Cynyrchiant Glo (gan Mabon), Priodas Tom George, 'Jeremiah' Owen Alaw, &c. Yr ydym yn cael fod un John Griffiths yn cael ei gyhuddo o fod yn awdwr ysgrifau Cymro Coch; y mae yn ddrwg genym am hyny, a gallwn sicrhau pawb nad efe ydyw. Pob Gohebiaeth, Newydd, Beirniadaeth See., i'w oyfeirio at "Editor, TARIAN Offioe, Aberdare. Pob Arohebion, Taliadau, ac Hysbysiadau. i'w hanfon at MILLs ft LYNcs, Aberdare:
MERCHED YN EFENGYLESAU.
MERCHED YN EFENGYLESAU. Y mae y cwestiwn a ddylai merch- ed roddi addysg mewn pethau crefyddol" yn gwestiwn i'w benderfynu gaa AIR Duw, ac nid gan ragfarn neu arferion dynion, beth bynag fyddo eu honiadau duwinyddol neu eglwysig. Gair Duw yn uchaf," yw yr hen ddiareb Gymreig. Ac y mae y ddiareb yn cytuno yn ber- ffaith a'r hyn a ddywed y Beibl am dano ei hun, neu yr hyn a ddywed Duw yn y Beibl am ei Air ef, fel safon barn a buchedd dda ger bron Duw. Dywed yr Ysbryd Glan yn mhroffwydoliaeth Esay At y gyfraith ac at y dystiolaeth. Oni ddywedant yn ol y gair hwn, hyny sydd am nad oes oleuni ynddynt." Dywed- odd ein Harglwydd fod Abraham yn y nefoedd wedi datgan wrth y gwr goludog yr hwn oedd yn uffern, yn nghylch ei frodyr, y rhai oeddynt ar y ddaear, Oni wrandawant ar Moses a'r proff- wydi, ni chredent chwaith pe codai un oddiwrth y meirw." GeUid lluosogi Ys- grythyrau i brofi yr hyn a ddywedodd yr enwog Chillingworth, The Bible is the religion of Protestants." Ond nid yw dyrchafu Gair Duw fel unig safon barn a buchedd mewn materion cre- fyddol ddim ond rhagrith Phariseaidd, os bydd y rhai sydd yn ei ddyrchafu yn eu proffes yn ei roddi naill ochr yn ddi- seremoni pan y byddo pwysigrwydd rhyw hen draddodiad, neu ragfarn ddynol, enwadol, yn cael ei gosod i lyw- odraethu ar farn a buchedd. Arfer y Phariseaid oedd honi mai II dysgyblion Moses" oeddynt hwy, pan yr oeddynt yn troseddu cyfreithiau Moses trwy gadw at draddodiadau eyfeiliornus a llygredig y tadau. Dywedodd Crist wrthynt, Y mae a'ch cyhudda chwi, sef Moses, yn yr hwn yr ydych yn gobeithio. Canys pe credasech chwi i Moses, chwi a gredasech i minau, oblegyd am danaf fi yr ysgrifenodd efe." Dengys y gall dynion honi eu bod yn selog iawn dros y Beibl ar faterion cre- fyddol, pan ar yr un pryd j maent yn selog dros lawer o bethau sydd yn groes hollol i addysg y Beibl. Ystyriant ei fod yn wrthryfel yn erbyn eu ffurfiau a'u golygiadau mwyaf cysegredig hwynt i apelio at Air Duw oddiwrth eu pender- fyniadau awdurdodol hwy. Yn hyn eto y maent yn groes i Air Duw, yr hwn a ddywed fod y Bereaid yn foneddig- eiddiach na'r rhai oedd yn Thessalonica, y rhai a dderbyniasant Air Duw gyda phob parodrwydd meddwl, gan chwilio beunydd yr ysgrythyrau, a oedd y pethau hgn felly," sef y pethau a bregethid gan Paul a Silas. Boneddigeiddrwydd yn ol iaith yr Ysbryd Glin, oedd y weithred o chwilio y Beibl, i wybod a oedd apostol ysbrydoledig yn dweyd y gwir. Ond y mae degau o gorachod an- ysbrydoledig yn ei ystyried yn beth an- foneddigaidd iawn i brofi gwirionedd neu gelwydd eu golygiadau hwynt wrth safon yr Ysgrythyrau. Llidiant fel y Phariseaid os gwneir hyny. Ac erlid- iant hyd y gallont, fel y gwnaeth y Phariseaid, y rhai a geisiant eu harwain at Air Duw oddiwrth draddodiadau dyn- ion. Yn awr, beth a ddywed gair Duw ar y ewestiwn, A ddylai merched neu wragedd roddi addysg mewn pethau cre- fyddol ?" Yr ydym wedi ymgymeryd â. rhoddi eglurhad ar hyn, o herwydd fod llawer iawn o ddadleu yn bod yn nghylch y priodoldeb fod dwy Efengyles Cwm Rhondda wedi dyfod i hynodrwydd trwy eu hymdrechion efengylaidd, y rhai sydd wedi bod yn llwyddianus iawn mewn gwahanol siroedd yn Nghymra. Hawdd i bawb ddeall nas gall y radd leiaf o interest fod genym wrth roddi ateb i'r cwestiwn uchod, ond cael allan beth yw meddwl Duw arno. Ac yr ydym yn sicr na bydd un dyn a barcha feddwl Duw yn ei Air, uwchlaw ffurfiau, seremoniau, a thraddodiau dynol, na fydd yn barod i gytuno a ni. Y rhai a rwgnachant fod merched yn rhoddi addysg yn mhethau y Beibl, a osodant bwys yn unig ar ychydig ad- nodau yn epistolau Paul, heb gymeryd adnodau ereill i ystyriaeth. Gwyr pob dyn deallus yn yr Ysgrythyrau mai trwy gydmaru Ysgrythyr ag Ysgrythyr y mae gwir feddwl Duw yn dyfod i'r golwg. A thrwy gymeryd darnau o'r Ysgrythyrau ar wahan oddiwrth Ys- grythyrau ereill y mae llawer yn gwyr- droi gair Duw i'w dinystr eu hunain. Dywed Crist, II Y Tad nid yw yn barnu neb, eithr efe a roddes bob barn i'r Mab." Efe a ddywedodd wedi hyny, Nid ydwyf fi yn barnu neb. Y mae fy Nhad yn fwy na myfi. Myfi a'r Tad un ydym." Ni byddai un dyn gol- euedig mor ffol a syJfaenu athrawiaeth ar un o'r ymadroddion uchod, heb ei gydmaru a'r ymadrodd sydd yn wrth- gyferbyniol iddo, er mwyn cael gweled yn y cyd-destynau pa fodd y mae yr ymadroddion yn gyson a'u gilydd. Gan hyny, y mae y rhai sydd yn gosod eu golygiadau yn sylfaenedig yn unig ar y geiriau, "Tawed eich gwragedd yn yr eglwysi," heb wneud sylw yn y byd o adnodau ereill He y mae yn amlwg fod yr Ysbryd Glan yn dysgwyl i wragedd a merched egluro meddwl Duw i'w cyd- greaduriaid—yn cymeryd dull cyfeiliorn- wyr pob oes i farnu yn nghylch mater- ion crefyddol, sef trwy gymeryd braw- ddegau neillduol yn lIe holl air Duw yn sylfaen i'w golygiadau. Amlwg yw fod Paul wedi ysgrifenu llawer o bethau at y Corinthiaid ac at ereill yn nghylch eu dyledswyddau mewn cysylltiad a'u ham- gylchiadau neillduol hwynt y pryd hwnw. Hawdd dirnad hyny yn ngwyneb yr hyn a ddywed efe yn y seithfed benod o'i epistol cyntaf at y Corinthiaid. Dywedodd mai da fyddai i ddyn beidio priodi "o herwydd yr angenrhaid presenol." Nid ydym wedi deall fod neb o'r rhai a ddangosant fawr sel dros y geiriau, Tawed eich gwrag- edd yn yr eglwysi," wedi meddwl dim am gytuno a geiriau yr apostol, ei fod yn dda iddynt beidio priodi, er iddo ddweyd fod Ysbryd Duw ganddo wrth iddo roddi y cyngor iddynt i beidio pri- odi. A thrwy gymeryd y darnau sydd yn y seithfed benod yn erbyn priodi, heb gydmaru y darnau hyny a geiriau ereill yr apostol, ac ereill o ysgrifenwyr y Beibl, y mae Eglwys Rhufain wedi syrthio i'r cyfeiliornad erchyll ei fod yn dda i'w holl swyddogion hi fod yn ddi- briod, cyfeiliornad sydd wedi gwneud yr Eglwys hono yn domen o lygredigaeth am oesoedd. Y mae yr apostol yn dweyd fod yn iawn i'r gwyr "dewi" yn gystal A'r gwragedd, o dan ryw amgylchiadau. Yn yr un benod ag y dywed efe, Tawed eich gwragedd," dywed hefyd, II Os Def- ara neb & thafod dieithr, oni bydd cyf- ieithydd, tawed yn yr eglwys. Y mae y gair a gyfieithir tawed" yn y ddwy adnod yn cael ei ddefnyddio gan Homer weithiau i olygu "heddwch a llonydd- wch." A defnyddir gair arall gan yr apostol pan yn ysgrifenu at Timotheus, I- Dysged gwraig mewn dystawrwydd gyda phob gostyngeiddrwydd." Y mae y gair a gyfieithir dystawrwydd" yma yn cael ei gyfieithu yn "fod ynllonydd," 1 Thess. iv. 11, ac yn cael ei gymwyso at wrywaid. Golyga ymostyngiad i ewyllys Duw, Act. xi. 18; xxi. 14. Cyf- ieithir ef mewn amryw adnodau i olygu bod yn llonydd a heddychol." A chan fod yr apostol yn cysylltu y gair a gyf- ieithir "tawed," A'r un a gyfieithir dystawrwydd," mewn cysylltiad a'r ddyledswydd ar wragedd i fod yn ddar- ostyngedig i'w gwyr, hawdd gweled mai gostyngeiddrwydd mewn materion per- thynasol yw y drychfeddwl Ilywoclraeth- 01 yn nghyngor yr apostol, ond nid dim i ymyraeth a'u dyledswydd hwy tuag at Dduw. is gall y gair olygu cwbl ddys- tawrwydd ar ran y gwragedd mewn siarad i'r dyben o ddangos eu hymos- tyngiad i'w gwyr. Byddai hyny yn profi gormod. Ac yn ol deddfau rhes- ymeg, ni byddai hyny yn profi dim ond i'r gwrthwyneb. Y mae dyledswyddau gwraig yn gofyn ei bod hi yn siarad efallai fwy na'i gwr, yn ei chyleh hi. 0 ganlyniad, nid llwyr ddystawrwydd gwraig a olygir, ond y cyfryw ymddyg- iad wrth siarad ag a ddengys ei bod hi yn cymeryd ei lie fel gwraig mewn gos- tyngeiddrwydd. Y rheswm a rydd yr apostol pan yn dweyd, "Nid wyf yn cenhadu i wraig athrawiaethu," yw canys Adda a luniwyd yn gyntaf, yna Efa." Dengys hyn mai yr hyn sydd yn cael ei wahardd yw ymddygiad o eiddo gwraig, yr hwn a fyddai yn anghyson a'i sefyllfa ddarostyngedig i'w gwr. Y mae tewi yn briodol i ddynion o bob rhyw o dan ryw amgylchiadau. Gor- chymynodd y Lefiaid i'r bobl "dewi," pan yr oeddynt yn llefain mewn trist- wch yn amser Nehemiah. DVWAiJ TTa- bacuc, '• Ond yr Arglwydd sydd yn ei deml sanctaidd, y ddaear oil, gostega di ger ei fron ef." Dywed Zechariah, "Pob cnawd, taw yn ngwydd yr Ar- glwydd." Byddai yn ynfyd 1 neb gasglu oddiwrth y fath eiriau nad oes yr un dyn dan rwymau i ddysgu ei gymydog, adnebydd yr Arglwydd." Yn awr, y cwestiwn yw hyn, a ydyw yr apostol Paul yn gwahardd i wragedd neu ferched i roddi addysg i ereill yn mhethau yr ef ingyl ? Cawn weled nad yw yn gwneud hyny, beth bynag yw ystyr ei eiriau pan y dywed efe, Tawed eich gwragedd yn yn yr eglwysi.' Yn yr un epistol yn mhar un y ceir y geiriau I yna, dywed yr apostol, Eithr pob gwraig yn gweddio neu yn proffwydo, yn bennoeth, sydd yn cywilyddio ei phen." Dull yr apostol o ymresymu yw ei bod hi i wisgo am ei phen, fel arwydd o ym- ostyngiad i'w gwr, fel y dangosir ar ymyl y ddalen, 1 Cor. xi. 10, Er hyny" medd yr apostol, "Nid yw na'rgwr heb y wraig, na'r wraig heb y gwr, yn yr ArglwyddHyny yw y maent i fod gyda eu gilydd yn y gwaith o weddio a phroffwydo," ond fod y gwr i beidio gwisgo am ei ben wrth wneud hyny, a'r wraig i wisgo am ei phen fel arwydd ei bod hi dan awdurdod ei gwr. Amlwg yw fod y gweddio a'r proff- wydo i fod yn y gynulleidfa, yr un fydda.i yn dyfod yn nghyd i fwynhau Swper yr Arglwydd fel y dengys yr apostol. A dywed efe fod gwraig i "weddio a phroffwydo" fel y gwr yn y gynulleidfa. Beth a ddywed yr apostol am broffwydo? Dywed yn y 14 benod I r vrnnj ePistoI> Chwi a ellwch oil orofftcydo fel y dysgo pawb ac y cysurer paIr V,hwn yn proffwydo, sydd yn llefaru wrth ddynion er adeil- adavth, a chyngor, a chysur. Mi a fyn- wn pettych chwi oll yn Ilefaru t, thafod- au dyeithr, ond yn hytrach brdffwydo o honoch, canys mwy yw yr hwn sydd yn proffwydo na'r hwn sydd yn llefaru a thafodau. Felly ni a welwn mai addysgu" yw proffwydo, rhoddi cyng. horion mewn iaith a ddeallir gan y gwrandawyr, a bod hyny i fod er ad- eiladaeth" a "chysur" iddynt. A dywed yr apostol fod y gwaith hwn i gael ei wneud gan wraig yn gystal a chan ei gwr. Gan hyny, ni phrofwyd dim, yn ol dull Euclid o brofi pethau, yn fwy amlwg na bod gwragedd i addysgu ereill yn mhethau yr efengyl, er adeiladaeth" a chysur" iddynt. Heblaw hyny, pan y tywalltwyd yr Ysbryd Gliln ar y dysgyblion ar ddydd y Pentecost, coffhaodd Pedr eiriau Joel y proffwyd, y rhai oeddynt, y byddai y merched yn proffwydo wedi i'r Ysbryd Glan gael ei dywallt. Gan hyny, un o'r arwyddion nad yw yr Ysbryd wedi cael ei dywallt ar gynulleidfa yw, fod merch- ed heb broffwydo, neu heb fod yn dysgu ereill, "er adeiladaeth, cynghor, a chy- sur." Ar amser enwaediad Crist yr oadd Anna y broftwydes "yn y deml, yr hon nid ai allan o'r deml, ond gwasan- aethu Duw mewn ymprydiau a gweddiau ddydd a nos. A hon hefyd yn yr awr hono, gan sefyll gerllaw, a folianodd yr Arglwydd, ac a lefarodd am dano ef wrth y rhai oll oedd yn dysgwyl ymwared yn Jerusalem." Y gair a gyfieithir ymwared yw y gair am y brynedigaeth fawr a ddygodd Crist i bechaduriaid trwy dalu eu dyled. Am y brynedigaeth hon y "Hef- arodd Anna y broffwydes wrth y torf- eydd yn Jerusalem. A allai rhyw ddyn yn ei synwyrau feddwl fod yr apostol Paul wedi bwriadu rhoddi taw bythol ar wragedd i wneud yr un peth ag a wnaeth Anna y broffwydes, yn enwedig pan yr ystyriom fod Luc, yr hwn a ysgrifenodd yr hanes am dani, yn gydymaith i Paul am lawer o flynyddau? Galwodd ef Luc y physigwr anwyl." Ynfydrwydd annuwiol fyddai meddwl fod yr Ysbryd Glan, yr hwn a arweiniodd Anna i lef- aru" am Grist, ac arweiniodd Luc i roddi ei hanes, fel esiampl i ereill, wedi arwain Paul i gondemnio yr hyn a wnaeth hi, trwy ddweyd wrth bob gwraig i beidio siarad wrth dorf o bobl am Grist, fel Achubydd mawr y byd. Credais, ac am hyny lleferais," yw rheol y Beibl am hyn. Nid, "yr wyf yn swyddwr cyson, yn ol rheolau dynion, ac am hyny yn llefaru." Dywedir A llawer o'r Samariaid a gredasant yn yr Iesu, o herwydd gair y wraig." Dyna ffydd yn dyfod trwy glywed y wraig yn llefaru. A oes rhyw un mor wallgofus a dweyd y dylasai y wraig hono "dewi" wrth y "llawer," er mwyn bod yn gyson a geiriau Paul, yn 01 eu tyb hwy am ystyr y geiriau hyny, pan y parodd effaith ei geiriau hi lawenydd i galon y Gwaredwr mawr ei hun? Gocheled addolwyr ffurfiau dynol, rhag iddynt bechu yn erbyn yr Ysbryd Glan, yr hwn sydd yn bendithio Ilafur yr efeniylesau.
EISTEDDFOD SILO VM, GYFEILLTON…
EISTEDDFOD SILO VM, GYFEILLTON GROGLITH, 1883. Dymnnir hysbysu arweinyddion corau ao ereill y cymer y gystadleuaeth ar y darn corawl I Then round about the Starry Throne' le yn y cyfacfod deg o'r gloch. YSG.
ART UNION Y CARDIFF CASTLE…
ART UNION Y CARDIFF CASTLE COFFEE HOTEL, ABERDAR. Bydded i'r rhai sydd yn dal tocynau yn ateb i'r rhifnodau a ymddangosodd yn y DARIAN, i anfoD am y gwobrwyon o hyn i Mawrth 5ed, 1883, gan y byddwn ar ol y dyddiad hwnw yn trosglwyddo yr hyn fydd yn aros i'r weddw, ac ni fydd y pwyllgor yn gyfrifol am ddim ar ol byny i neb. Dros y pwyllgor,—GEORGE WILLIAMS, Ysg., 12, Meirion-street, Trecynon, Aberdar.
ABERDAR.
ABERDAR. LLOSGIAD PLENTYN.—Rhwng wytb ft naw- o'r gloch boren dydd lau diweddaf, yr 8fecl cyfisol, dygwyddodd damwain alaethus i blentyn cbwe' mlwydd oed o'r enw Margeireti Ann Meredith, merch fechan William a Gwenllian Meredith, Oxford street, Gadlys, Aberdar, yr hon a derfy 11 odd yn ei haagev, Ymddeueys fod y fam wedi myned sr y pryd ar neges Deillduol, gan adael y plentyn trancedig wrtbi ei hnn yn y gweihp yn cysgo, fel y tybid; ond tra y ba y tvxk allan, cododd hi, ac aeth i ymhel & ma y rhai a damasant, a cliymerodd ei diNadL d&n, ac mewn ychydig fynydatj yr oedd ya wenfflam. Dygodd ei hysgrechLdaa sylw y cymydogion, y rhai a aethant i mewn, ao a'u cawsant hi yn filamiau ar y grisiaa. Gwnaethant bob brys i ddiffodd y fib. ao anfonwyd am y meddyg, yr hwn a WDaetIa bobpetb yn ei allu erddi. Y dydd Sadwxa canlynol cynaliwyd trengholiad, a dychwel- wyd y rheithfarn o I-Pitrwelaeth Udam- weiniol." Ciaddwyd hi dyddLhin, y 12fed cyfisol, pryd y dseth torf hiooog yn nghyd er bebrwng ei gweddillion marwol i Gladdfft Gyhoeddus Aberdar. Gweinyddwyd ar ya achlysur gan y Parch B. Evans (Telynfab^ Gadlys. Byd led i'r tenia galaras ymgy- suro yn ngdrian Job, "Yr Arglwydd a roddodd, a'r Arglwydd a ddygodd ymmitb; bendigedig fyddo enw yr Arglwydd." MARWOLAF.TH.-Dydd Lion, y 5ed cyfisol, bu farw, yn 63 oed William Thomas Raes, Oxford street, Gadlys, Aberdar. Yr oed(I yr ymadawedig wedi bod yn nyebu mewn afiechyd trwm am oddeutn peda r blyuedd. ond tuag wythnos cyn ei farwolaeth jjoutfod wyd ef i gadw ei wely Yr oedd hefyd. ya aelod ffyddion a gwasanaefchgar gyd* r Ekd- yddwyr yn eglwys y Gadlyn, ac ya as a gerid gan bawb a'i adwaoou F dydd wener canlynoI oladdwyd ef ya myeweofe henafol Penderyn, lie y eydorwedd;Vid&dau hyd yr adgyfodiad cyffredinol. Gadawodd i alarf eu colled ar ei ol weddw a pbump o blant, dau o'r rhai sydd yn awr yn America. —LEO. [Dymudir ar i'r newyddiadHroa AJH.QIS ioanaidd godi yr uchod.]
MAERDY, RHONDDA FACH
MAERDY, RHONDDA FACH AGORIAD ADOOLDY.—Sadwru. Sal, a LTau, Chwefror y 4ydd, 5ed, a'r 6ed, agorwyd capel Seion, perthynol i'r B<w}yddwyr yu y He uchod. Gwasanaethwyd &c yr Acliiysuc gan Mr W. Jones, o Athrofa Poatypwf; Parchn W. Harries, Heolyfolia, A.bordar; a Waldo James, Aberafon. Oafwydcytaucfod- ydd rhagorol, addoldy hardd ac eaetg wedi ei orlenwi, a'r gweision ar eu ltuchlt&tl- yn traddodi gyda bias a dylvwad. Y Mr Roberts, Pontypridd, yw y cynltaay^icL Mri Griffiths, Williams, a Morris, Feradsio, oeddynt yr adeiladwyr, a sicr yw ei f.d yn addurn i'r adeiladwyr. SILOA.- Cawn ar ddeall FAD yr eclwys, EMQB wedi rhoddi gal wad gwres^ ac uofry-iot it Parch J. Henry, Paufcycrwys iV bugeil ac fod yafcao wedi ateb ya t&MIZ?401, Dy- munwn mawr lwyddiant & bemlith M'C.is&c y gweision ar yr uodeb, a bydded ya tl txiz- barhaol. BLODWEN YN FKRNDALE —Bydded i b:J.Q sydd yn cbwenych clywed a gweled Bkviwea yn ei pherffeithrwydd wm ad ymdrech i fod yn bresenol nos Iau nesaf, Chwefror lfed. ar lwyfan slatum y Maerdy. Bydd speevsi train, yn rhedeg i Ferndale, ac ya dychwelyd wedi y gyngherdd i r Maerdy. Mae tocyuaq i'w cael gan Mri D. J D,%vies, Maerdy Hotel, Bos Dar, M. Price, ac ar lwyfan y fcrert y noson hono yn y Afaerdy. Sicr yw y bydd yn dreat mawr ei chlywed, canys y mao yu gantores o'r radd flaenaf. ABogwa pobi y Maerdy ddal ar y cyfleasdra.—RISIAK3,\
[No title]
PR!ODAS. Chwefror 7fed, yn swyddfa*rcofre&fery<Mm Merthyr Tydfil, Mr Joseph Jones. f 4 Miss Hannah J ones-y ddaa o GWOMI&Z, Mor hyfryd yw gwisgo vr iaa fcriod&sol Pan fyddo dwy gaJon yn ietoo drwy ssetck, A hyn sy'n corom yr undeb presenol Gorchfygwyd ein cyiaill gan wensu test merch; Ni fu neb yn ddoethach wrth ddewis i -rh= oreu,' Un lawn o rinweddau aswynionya Dedwyddwch a llwyddiaat addurao llwybrau Yn ngha.nol cyfeillion a phethaa a -a' r b-d, I. G. MELL.rp..
[No title]
CYMAINT Aig-L.-Dywed treulwyr i er, maint arall' o'r te iselbria sydd yn c, i wneud dioilyn o uarhyw rym 0 gwh:, nc ac ol byny nid oes yr un wrth ei v-fclz. Y mae yr ymwared yn ddigon hm," Y mae Hormman a'i Gyr., Lland&i^ ya gwertbu drwy en goruchwyiwyr fI.¡a bnsoedd penodedig, ac a. sicrh&nt c> ris« wedd. Cofres o'r gorneliwylwyr ya y g aetbau cauly-uol:- Aberdar, Evans, Chemist; J<mes, < W. Thomas, Cbemist; W Tliowas, "tt; Bryx,.gwtan. Evan,,i, Cheroirt; Cti-to ,,g4 Ahera>mn, Oh- .ti, (Cooperative Society; Ijntttri&m V. JW- j ellyn, Chemist^ a-od at Cowbrtdge, **= f amjl Gw dar, Co operative SocieSy
[ HYSBYSIAD.J
[ HYSBYSIAD.J GLOFA. FFO RCHA.M AN, CWM AM AN, ABERDAR. Yr ydym ni sy Id a'u lieuwau Jsod, yn ol penodiad eiu cydweifchwyr, ac yn unol a J)eddl RbeoleicUiiad y U lofeydd, wedi ar- chwilio y lofa uchod, ac wedi ei gael fel y canlya.- District Rhif 3.-Lleoedd gweithio pre- senol yn holioi rydd oddiwrth uwy, oddi- eithr blower ysgala yn Slope John Harlow, ac yu Heading David Jones. Yr hea waith yn hollol rydd oddiwrth nwy, a'r ffyrdd awyr mewn sefyllfa rhagorol. District Rhif 2 —Llooedd gweithio pre- seaot ya hoHui rydd oddiwrtu nwy. od(li. eifiuir biwixr yn nbialcexiAu Edward Davies, Morgan Price, a Thomas Davies. Yr ben waith a'r ffyrdd awyr mewn aefyltf* rhagorol. District Rhif 1.—Cawsom ein siomi ya fawr yma wrth ei chydmaru &'r hyn ydoedd ychydig fisoedd yn ol; yr oedd yn an- nymunol y pryd hwnw o herwydd fod y swyddogion heb gael eu hamcanion i ben, sef cael pwll awyr o'r pedair i'r chweoh, ond yn awr y mae y pwll -wedi ei gwblhau, ac y mae yn Uawen genym hysbyan fod y District yma yn berlfaith ddyogel yn awr, oddigerth blower bychad yn nhalcenau Wn01 Kates, Thos Llewellyn, a Joseph Williams, add^ch^k a'f ffyrdd awyr mewn sefyllfa District Ochr y Face—Lleoedd gweithio presenol mewn sefyllfa rhagorol iawn, oddigerth blowers yn nhalcen Wm. Lewis & Heading Morgan Thomas. Y ffyrdd awyr alr hen waith yn rhagoroi o dda, a'r holl brif ffyrdd awyr. arnoll bethau yn gysylit. ledig &'r gwaith mewn sefyllfa rhagorol iawn. Y mae clod mawr yn ddyledus i Mr R. Rees, Manager, a'i is swyddogion am ea gofal a'u medrusrwydd i gadw y gwaith mewn sefyllfa mor ardderchog.
Arwvddwvd.
Arwvddwvd. WILLIAM DAVIES, I EDWARD PHILMPS, JOHN DAVIES, I JEFF&EY JKSKISS. Chwefror laf, 1883.