Tarian Y Gweithiwr

ABERAFAN. Nos Sadwrn, Chwefror y 3ydd, cynaliwyd cyfarfod adloniadol yn y Coffee Tavern, yn y lie uchod, o dan lywyddiaeth Mr T. P. Williams yr hwn sydd wedi cymeryd .gofal y tafarndy hwn. Cafwyd cyfarfod gwir adloniadol ac adeiladol. Yn ystod y cyfarfod cafwyd cystadleuaeth ar areithio difyfyr, a rhanwyd y wobr rhwng Ap Dafydd, Ap Dewi, ac E. R. L.; a dadl ar -¡¡ Pa nn ai gwerinlywodraeth neu unben- aetbol yw y goreu," rhwng E. R. L. ac Ap Bafydd. Cododd y ty, a gQhiriwyd y ddadi an wytlmo4 arail,- Qnm,

CYMDSITHAS GYDWEITHREDOL UWMBACH AJ ABERAMAN. Cynaliodd y gymdeitbas uchod ei chyfar- fod chwarterol nos Fercher, y Slain o Ion., yn Long Room y Scales Arms, Cwmbach. yr hwn oedd y 91 chwarter oddiar sefydliad y gymdeithas, ac yr oedd yr ystafell eang wedi ei gorlenwi erbyn amser dechreu y cyfarfod. Cymerwyd y gadair gan Mr J. Williams, cadeirydd y pwyllgor gweitbredol. Wedi cael araeth for, ond pwrpasol, gan y Uywydd, galwodd ar Mr J. R. Lewis, uno'r oyfrifolygwyr, i ddarlien y report am y chwarter, yr hyn a wnaeth yn Gymratg a Saesneg, a dangosedd y cyfarfod gymcrad- wyaeth uchel yn llwyddiant parbaus y gym- deithas. Derbyniwyd am nwyddau yn y chwarter 19,679p. lIs, 5c., yr hyn oedd yn fil o bunau o gynydd ar y chwarter blaen- brol, a'r elw clir wedi talu pob treuliau yn 4 230p. 16s. 10e yr hyn a ranwyd rhwng yr aolodau yn ol 2s. 3c. yn y bunt. Yr oedd y cynydd yn rhif yr aelodau yn ystod y chwarter yn 79-eu rhif yn bresenol yw 1,196. Lleihawyd ar worthy buildings lOOp., y rhai sydd oil yn eiddo y gymdeithas; ac er fod y masnacbdai eangyn Nghwmbach ac Aberaman, yn nghyda r storerooms, wedi costio i'r gymdeithas fwy na 5,000p., nid oes yn cael ei gyfrif araynt yn bresenol cod 1,700p. Y mae gan y gymdeithas hefyd Reserve Fund o oOOp. Penderfynwyd yn y cyfarfod agor cangen yn Nghwmamau ar unwaitli, ac wedi newid y swvddogionoedd yn mynod allan yn eu tro. C, cafwyd areithiau gwresog a gallueg gan yr ysgrifenydd a'r manage<• ar werth y gyfuo drefn gydweithredol fel y cynilun effeitb- iolafxi godi y gweithwyx i sefyilfa annibynol o ran euhamgylcbiadan Er fod y cynllan yn troi yn fetbiant mewn liawei- ardal, y mae hyny i'w briodoii i ddiffygwianagement. Y mae yr egwyddor yn f! darwol, ac y mae yn rhaid iddi lwyddo. Os yw Cymdeitbas Cwmbach ac Abt raman yn gallu rbanu dwy fil o bunau bob chwarter rhwng yr aelcdau, paham y rbaid i un penfcref neu dref yn Nghymru a Lloegr fod yn wabauol ? Y mae yma ddynion yu yr ystafell heno sydd yn byw yn eu tai eu hunain, wedi eu prynu a thalu am dauyut a'r atian a arbed wyd wrth fwyta bwyd a gwisgo, neu mewn geiriau ezeiii, trwy bryua augemheidiau bywyd yn y Co operative Shop. Y mae gan y fjytndeithaa är ddiwedd y oowalter hwn 8 080p. 2s. lc. yu ybaell;. ac felly mewn sefyiba i bryuu y nwyddau goreu yn y farchnad oreu, a t lirwy daln am y nwyddau ar unwaith, y mae yn arbed canoedd o bunau yn flyayddol o ddiscount. Hysbysodd y by vvydd fod y jjwyllgor gweitbredol wedi penderfynu anrbegu Mr Rees y manager, a'i briod. ag ftuerchiad gwerthfawr, yn nghydag oil paintings o honyut, am eu Hafur a'u llwyddiant dillino jgyda'r gymdetth&s er ei chychwyniad hyd yn bresenol, a body datluniau a'r anerchiad yn barod, ao y hydd cyfarfod yn cael ei gynal i'w cyflwyno yn rohen pythefnos neu dair wythnos, pan y dysgwyliwn gael cyfar- fod dyddorol ar yr amgylchiad- I Os bydd rhywrai a hoffai gael y report am y chwarter. aufoner at J. Rees & Co., Aber aman, a. gwn y danfonir un gyda ihroad y POST.—UN O'R GWEITBWXB.

TROEDYRHIW. Lie cydmarol fychan ydyw Troedyrbiw, yn cynwys rhwng 6 000 a 7,000 o drigolion, a thua thair milldir o Ferthyr, a thua phum' milldir o Fynwent y Crynwyr. Gorwedda mewn cwm hirgul, gyda myn yddau uchel yn codi i'r dwyrain a'r gor llewin. Priodol, feily, y gelwir ef yrt Droedyrhiw, sef Troed yr Uchel Fan. Y mao yr afon Táf yn rbana Troedyrbiw. drcs yr han y mae Pout y Ron. ac a elwir felly er coffadwriaeth am Run. bravvd Tydfil, yr hwn, gyda'i frawd Rhawio, a laddwyd pan yu amddiffyn yn wrol y bont dros y Taf, yn agos i'r man lie y saif y bont 10 bresenol. Yr hyn sydd wedi creu awydd yn^yf yr wythnos hon i ysgriblio yr ycbydig liuellau hyn ydyw, ymadawiad y Pa-Tch J. 0 ..Toues (Ab Owen), gweirjidog capel yr Annibycwyr Seianig, Mount Zion. Y mae yn hysbys beIlacb ei fod wedi cael gwahoddiad cynhm ao unfrydol oddiwrth yr eglwys Annibynol Seisnig yn Mlaenllecbau, ac y mae yntau wedi ateb yn gadarnhaol. Y mae yn debyg ei fod wedi cael gwahoddiad er ys Lir amser, ond heb at;eb hyd yn ddiweddar. Nos Sal diwcddaf) rhoddodd rybudd i'w eglwys y byddai yn ymadael yn mhen mis, i gymeryd gofal o eglwys North Street, iiiaenilechau. Deallwn fod yn yr eglwys a'r lie yn gyffre- dinol deimladau dwys ar ol Mr Jones Bydd ei ymadawiad yn golled cyffreduiol i'r lie, 11 gan ei fod mor doiwyd a gweithgar gyda phob mudiad; Did oedd gwahaniaeth pa sect na phlaid. os gwelai gyfle i wneud daiotii Fel llywydd, arweinydd, neu feirniad, gyda phriodoldeb mawr y gallwn ddweyd fod ynddo wir gymhwysder i fod ar uurhyw lwyfan. Profodd ei hun felly yn Eisteddfod Iforaidd Troedyrhiw, 1881. Y mae bob amser yn cymeryd ei ran fel llyw ydd mewn cyngherddau oddiar pan y mae yn y lie, a geilir yn ddibetrus ddweyd am dano, The right man in the right place." Hefyd, Mr Jones yw llywydd y G-obeithlu. Cawsom gyfarfod yn iawn prydnawn Sul diweddaf o dan ei lywyddiaeth ef. Caitt y Gymdeithas Ddadieuol hefyd golled ar ei 01 fel llywydd, a'r Gymdeitbas Feiblaidd, Jaithan, fydd yn barod i ollwng ei theimlad yn y cywair lleddf am golli ei hysgtifenydd gweithgar. Ynnglyn &'r tunrywiol gylch- oedd, bydd cerddoriaeth yn gorfod teimlo colled ar ei ymadawiad. 1 mae yn sefyll yn uchel fel cerddor. Y mae wedi pasio dwy certificate yn nodiant y Tonic Solffa. ac yn ymbarotoi am yr A.C. Y mae yr holl dalentau uchod wedi cydgyfarfod mewn un dyn yn siarad cyfrolau ynddynt eu hunain Yr ydym yn teimlo teyrnged o gydnabydd- iaeth a pbaich i Gymro ieuanc o dalent naturiol uwch na'r cyffredin, a'r hwn sydd wedi llwyddo trwy ddiwydrwydd llwyrym. roddol a di-ildio i enill iddo ei bun enwog- rwydd nid bychan. Y mae yn y lie hiraeth dwys oddiar pan y mae Mr Jones wedi roddi sicrwydd ei fod yn ymadael, a'r eglwys, hithau, ni fyn ei cbysuro am ei golli. "Wei, os cawn ni golled, gallwn eich sicrhau chwi, y Blaenllechiaia, y cewch enill mawr i'w gael. Y mae hen dtaddod iadgenym ni, y Cymry, nad oes colled yn bod nad yw yn enill i rywrai; gan hyny, gwerthfawrogwch eich braint tuag ardal Slaenllechan. Boed iddo fod yn allu yn Haw Duw i ddymchwelyd Ilawer o hen gastellau cedyrn i'r llawr. Fel pregethwr, y mae ynddo ryw gymhwysder neillduol a difrifoldeb at y gwaith. Y mae fel Tlmo- theus, wedi ei fagu o'i febyd ar fronau duw- ioldeb. Dymunwo iddo wir lwyddiaot yn mbob cylch ac yn mhob man.UN O'R LLE

AT Y BEIRDD. Cyfeiried ein cyfeillion y Beirdd eu holl Gyfansoddiadan Barddonol vn y modd ac i'r oyfeiriad canlynol:— Tuos, WILLUMS (Brynfab), Bendre Farm, Treforest, Pontypridd.

Gwyn yr Hen Ysmociwr.—Liawer o wirionedd yn ddiau, ond nis gellir galw peth fel hyn yn farddoniaeth. Rbaid cael athrylith ddiamheuol i ganu yn dda ar destyn tnyglyd fel hwn. Priodas D. Thomas.-Rby brin o newydd. deb ar destyn lleol. Rhaid cael tipyn o yni a bywyd mewn Anerchiad priodasol. Yyiadawiad Mr E. Rees -Rhy ryddiaethol Y mae genych dir lawer i'w feddiaun cyn y deuwch yn deilwng fab i Ceridwen. Byddwch yn Ddiolchgar.—Digon o synwyr, ond dim digon o farddoniaeth. Y mae y darn befyd yn rhy g",t!-1 ar destyn y gall esid canu ychwaneg arno. -Dirst.—Nid ydym yn credu mai:- Dirwest yw coron mwynderuu." Y mae hyn yn ddweyd gormod hyd yn nod i'r dirwestwr mwyaf selog. Nid yw ergyd yr englyn yn ddigon i'r pwyct, er ei fod yn eithaf cywir a ilithrig o gynghan- edd. t ;:). b Oriau ola'r Fiicydilyn.—Penillion rhyemynol eu harddull. Nid cywir ydyw"caionau mud," digwyddiadau drud," &c. Gwel- wch fod yn yr enghreifftiau uchod unig a lluoscg. Llurgtjniaith yw "caitrau." Ceir yn y darn rai geiriau heb eu llythyr- enu yn gywir Yr AngVelditvr,-Llithrodd y darn hwn yn brin ac o'r braidd heibio ymyl y fasged y tro hwn. Beth u-na y Dyn Vn Ddyn J Y tri penill blaenaf yn lied agos at y nod, ond y mae y ddaw olaf yn ana-fa y darn. Y mae y peiiili oiaf ond un yn gymysofa o unig a iJuosog— A'i ifyn a'i cwu," &o. Cofiwch mai a'u sydd i'w adefnyddio yn y rhif, IJuosog Liipa dros ben yw y penill olaU Beth wnaeth i chwi newid y mesur yn hwn ? Got' am G/venJlian Dcivies.—Y mae y Uinell iinenaf yn ddigon i gyfeirio y darn tua chymydogaeth y tan :— Ow! angau, hen elyn dynolryw." Gadawer angau yn llonydd, bellach. Nid yw yn hidio dim am ei ddwrdio. Y mao dydaiau penillion o nodwedda.c ansawdd y rhai byu wedi myned heibio. Y Bead.—Y mae y penillion hyn yn rhy weicion, ac yn cynwys gormod o ftael. eddau. Edrychwch i'r geiriadur i weled os coweli v gair "hyni" ynddo Y mae y fath air yn y penillion hyn amryw weithiau. Y Wimcyddcn.—Lied gocosaidd. Penillion a gy fansoddiryd, <%c-—• ADgan creulon, yrnddarbwylla." I'r fasged yn ddiseiemoni. Caru-Testyn da. ODd gwneir yn y penill- ion ar y mwyaf o ddefnydd o'r gair cam. Penillion da o ran defnydd. Gallasai y saerniaeth fod yn well mewn ambell fan. Yr Eltedydd-Englyv eiddil. Dimcynghan- edd yn y llinell flaenaf. Yr Eira.—Peml'ion addawol iawn Os mai hwn yw eich cynyg cyntaf, eiddunwn i chwi ddylodol gwych. Y mae swn yr awtu wir yn y rha.i hyn. Taclusom dipyn ar y gelfyddyd. Yrndrechwch, a gadeweh i ni glywecl oddiwrthych eto. 1-11 Yr E.;rfl.. eto.—Peniliou rhagorol, W. T. W. Y gelfyddyd yu well nag yn y llall. Da iawn, gyfeillioa. I'r Swyddfa:—Cvnonlanc, W. T. Williams, D. W. Davies, ac Eiddil.

Y GOLEUNI TRYDANOL. x Dyn a esyd yn weision—i'w fonedd Yr elfenau cryfion; Cewri y deg gread hon Chwim weiniant i'w orch'mynion. Hwylus ar ei alwad—o'i hyf wyllt-daith Y fellten ar d'rawiad Ddaw. a thrig goleuni gwlad Yn nhegwch ei chlir lygad. Daw'n ha' rhyw gyfnod newydd—mwy ar Sydd mor fawr ei gynydd; [fyd Wyneb wena bwn beunydd- Nos ga' deg wenwisg y dydd. Tdr dywynydd trydanawl-a loewa Ael awyr gaddugawl; Am lewyrch mor rhagorawl Y ddaear fyg ddyry fawl. I'n bryd ni ar bared nos-arlun yw O'r lanwawr. Ganolnos Hudol iawn y gwélwn dlos Wen Aurora'n hir aros. Dydd a nos gyd ddynesir,-a lleni'r Holl wahaniaeth rwygh Un dalaeth na ddidolir Y cawn hwy, diau, cyn hir. Treforia. GLASIFOR.

GWYLIAU Y NADOLIG A'R CALAN, 1882 3, YN LLANOFER. TON, Ymdaith Gwyr Harlech." Gwawriodd oriau dyddian diddig, Hynod wyliau per Nadolig, Er calonog roi calenig Miwsig tanau man; Man a llondid byw mewn llawnder, Hylaw, blasus, hael o'i bleser, Oil yn nwyfus, yw Llanofer, I Gydag hoewder can Rhoddwyd teg anrhegion, Hwenau a danteithiou, Dillad hefyd clyd rhag clwyf, T' Trwy bedwar plwyf i'r tlodion; Ninau yn y palas dillyn Gawsom weithion wledd amheuthyn, Gyda dilesg sain ar delyn, Lon Farones lan. Mae Llanofer mewn Hon afiaeth Heddyw'n hwylio gwledda'n helaeth, Gyda rhyddid Cymru odiaeth Myn hoff lawenhau; Iaith ein gwlad a gawn lefaru, Gydag iaith ein gwlad cawn ganu, Gwelir anwyl iaith lan Cymru 'N barchus trwy'r holl bau Gat> Lanoferwiwga Cerir iaith hen Gymru, Ma,n ei gwlad heb un ysglent, Gwenynen GWEoDt yn gwenti; Trwy holl ystod oes ddirodre3 Cafodil breiniau Cymru achles Gan wir ffyddlon galon gynhes Yr Arglwyddes glau. ROBIN DDU ERïRI.

GOD'S LOVE. God'd wish for a world perishing-was In siaLeis redeeming; [seen In Him we find a kind King, And love without end living. Cosdduon. PEREIDDIOG.

SALEM, LLANILLTYD PAEBDRE CYNELIR y Seithfed Eisteddfod Flyn. yddol yn y capel uchod dydd Gwener y Groglith, 1883. # Beirniad y canu,—Eos Morlais. I'r c6r dim dan 40 o rif g gano yn oreu 1 Datod mae Rhwymau Caethiwed,' gan J. Thomas, Yaw., gwobr .£10 10s; sef JS10 i'r c6r a 10s i'r arweidydd. I'r c6r o blant dim dan 25 0 rif na tbros 15 oed, a gano yn oreu Dyddiau Hyfryd' (Telyn yr Ysgol Sul), gwobr .£1 5s. Programs yn cynwys y manylion i'w cael pan yr ysgrifenydd,—Thomas Williams, Ton Teg, Llantwit Fardre, Pontypridd. J. .BHYMNEY Art Union Prize Drawing IN aid of the building fund of Goshen Con- gregational Chapel, Rhymney, will take place at the above chapel on Tuesday, May 1st, 1883, under the distinguished patronage and supervision of the following gentlemen: T. Da vies, Esq., Rhymney; W. Pritchard, Esq., Rhymney; R. Abrahams, Esq., Rhymney; J R. Williams,Esq Rhymney; I. Phillips, Esq, Pontlottyn; J. Davies, Esq., Rhymney; D. Thomas, Esq., Rhymney. FIRST PRIZE, J10 10s. CASH. Prize. X s. d. 2nd—A Silver Lever Watch 6 0 0 3rd—A Rosewood Writing Desk 2 2 0 4th—A Pair of Pictures 1 10 0 5th—A Good Pair of Blankets 1 10 0 6th-A Gcod Waterproof Coat 1 10 0 7th—A Set of Trays 1 1 0 8th—A China Tea Service 1 1 0 9th—A Beautiful Silver Neckchain 1 1 0 10th—A Silk Umbrella 1 0 0 llth-A Cruet Stand 1 0 0 12th-Au Accordion 1 0 0 j 13th—A Gentleman's Silver Albert 0 15 0 In addition to the above there will be given away about 40 prizes, consisting of useful articles, but no prize will be given away of less value than 5s. Tickets, 6d. each, or a book of 12 for 5s. The Drawing will be on the principle of the Art Union, aud the successful number will be published in the T ARIAN Y GWEIXHIWH, Merthyr Express, and South Wales Daily Newt. T reafcurer,—Mr Lewis Jones, Price street, Phymney. Auditors,-Rev J. R. Williams, Pontlottyn, and. Mr William Harris, As) Burance Agent, Pontlottyn. Secretaries,- Mr Thos. Evans, Lawn Cottage, Rhymney, and Mr John Wm. Harris, Assurance Agent, Price- street, Rhymney. All prizes will be forwarded to any destination, but the win. ner must pay carriage of same. All ticket holdecs. are invitetfr to attend the Drawing at 5 p.m. punctually on the above date. I MELINCRYTHAN Art Union Prize D; awing. In aid of the building fund of Siloh Chapel. THE DRAWING will take place at the Town Hall, Neath, on Thursday, June 14th, 1883, under the patronage and super. vision of Rowland Thomas, Esq., Mayor, and other gentlemen. The following vain able prizes will bejdrawn for:— I-A Piano, or £40 in Money. 2-A Handsome Pony £ 15 0 0 3—A Treadle Sewing Machine. 7 7 0 4-A Gentleman's superior Saddle 500 5-A good Silver Lever Watch. 6 0 0 6-A Chest of Drawers, richly finished 4 0 0 7-A handsome Eight-day Time- piece 3 10 0 8—A rich Paisley Shawl 3 3 0 9-A beautiful M abagany Couch 3 3 0 10-A Box of fine Congoo Tea 2 10 0 11—A heautiful Gold Albert 2 2 0 12—A Lady's Walnut Work Table 2 2 0 13—An Electro plated Tea Service 220 14-An elegant Chimney Glass. 200 15-A superior solid Perambulator 1 15 0 16—A fine Engraving, framed and glazed 1 10 0 17-The Princess's Whittle 1 10 0 18-A superior copy of CODybere & Howson's Life and Epistles of St Paul 1 10 0 19—A good piece of Serge sufficient for a suit I -10 0 20-A strong Salmon Fishing Rod 1 10 21-A beautiful set of Fire-Irons 110 22-Â very handsome Cruet Stand 110 23-A Gentleman's Silk Umbrella 110 24-A beautifulifne-toned Accordion 1 1 0 2õ-An elegant Rosewood Writing Desk 1 1 0 Also a choice selection of other articles, making the total number of prizes about two hundred. TICKETS, SIXPENCE EACH. The Drawing will be on the principle of the Art Union, and the successful numbers will be published in the TARIAN Y GWEITHIWR, 'Neath Gazette,' and 'South Wales Daily News' on June 20th, 1883. A list of winning numbers will be forwarded to any person who will send a stamped addressed en velope for the same. Treasurer—Mr Tbomas Davies. Hon. Sees.—Rev. B. Evans, Idwal Villa, Melincrythan, and Mr J. Williims, Grocer, Mellllcrythan, Neath. Auditors-W. T. Lewis, Esq.. and Mr W. P. Venables. Schoolmaster. J N.B.—Agents wanted in every town. Gocd commission offered. NOTICE OF REMOVAL I ILLIAM EVANS, Tailor and Draper, begs to inform his customers and in habitants of Aberdare and neighbourhood, that he has removed to 17, CANON ST., Opposite the Queen's Hotel, where he has a good assortment of Goods suitable for the esent season All orders punctually at. nded to Prices strictly moderate. W. E. returns thanks for past favours. TREOraONT^ABi! A PRIZE DRAWING will take place at the Corner House, Trecynon, in aid of William Williams, Cwmnantyrhwéb, on Saturday, March 10th, 1883, when several valuable prizes will be drawn for. Tickets, 6d each, or a Book of 12 Tickets for 5s. Tickets may be obtained of the Secretary, Mr W. Jones, 12, Oxford-street, Gadlys. All naohies to be paid to the Treasurer, Mr John John, Corner House, Trecynon. BETHEL, NANTYMOEIi. rXYNELIK EISTEDDFOD yn y capel \1 uchod Gwener y Groglith, Mawrth 2S. 1883. Llywydd a beirniad y rhyddiaeth, y farddoniaeth, &c.,—NATHAN WYN, Ystraa- rhondda. Beirniad y gerddoriaeth,—Mr T. PRICE, A.O., Hengoed, via Cardiff. Prif Ddarn CorawL I'r c6r heb fod o dan 50 6 rif a gano yn oreu I MoeEJwch i'r Arglwydd,' gan John Thomas, gwobr A a chadair i'r arweinydd gwerth XI. Programmes drwy y post, Ii-c. W. REES (Brynfab), Ysg., Mount Pleasant, Nantymoel, Bridgend Marchnad a Neuadd Newydd Pontardulais. BYDD Eisteddfod Fawreddog yn cael ei chynal yn y He uchod Llun y Pasc, 1883. Bydd i'r manylion ymddangos yn fuan. AMERICA!! AMERICAII Reduction in Steamers' Fares The Fares are now until further notice: National Line-Adults £4 0 o Children under 12 years 2 0 0 Infants under 12 months 1 1 0 Inman, White Star, Guion, Cunard Lines- Adults j mmm £ 4 4 0 Children under 12 years 2 2 0 Infants under 12 months 1 1 0 American Line—Steamers, Lord Gough, British Crown, British Queen, British King—Adults 0 0 Children under 12 years 2 0 0 Infants under 12 months 1 1 o. Steamers, Ohio, Pennsylvania, Illinois, Indiana—Adults k4 4 0 Children under 12 years 2 2 0 Infants under 12 months 1 1 0 For passage and particulars, apply to 4/ JAMES REES, \4 14, St. Paul's. Square, Liverpool. "î'. YSGOLDAI BRYTANAIDD CWM- AMAN, ABERDAR. J 1YNELIR CYFARFOD LLENYDDOL V yn y lle uchod Chwefror 19eg, 1883, dan nawdd Cylrinfa Telyn Cymru, Urdd yr Alffrediaid. Beirniad y traethawd a'r adroddiadau,— Mr D. E. Davies (Dewi Mabon), Manager, Cwmaman, Aberdar. Beirniad y farddoniaeth a'r ganiadaeth,— Mr T. Howells (Hywel Cynon), Aberaman. Cadeirydd,—Mr Rees Rees, Manager, Fforchaman. I parti ddim dan 20 o rif a gano yn oreu Y Gwlithyn,' gan Alaw Ddu, gwobr JE1 lOs a Chromatic Pitchpipe i'r arweinydd. Am y Traethawd goreu ar 'Lwyddiant y Fyddin Brydeinig yn y rhyfel diweddaf yn yr Aifft,' gwobr IOs. Am y Gan Farwnadol oreu ar ol y diweddar Mrs Rees, Aman Street, Cwm- aman. gynt o Gwmllynfell, gwobr rhoddedig gan y teulu, 10s. Am y GAn oreu ar I twyddiant Cyfrinfa Telyn Cymru o'i chychwyniad hyd yn bresenol,' gwobr 5s. Bydd y programs yn barod yn fuan, yn cynwys pob manylion a'r gweddill o'r tes. tytau, ac i'w cael am y pris arferol gan ar ysgrifenydd,—David Hitchings, 69, Glan. aman Road, Cwmaman, Aberdar. Y cyfansoddiadau i fod yn ilaw y beirniad erbyn Chwefror 5ed. Y ffugenwau i fod yn llaw erbyn y 12fed. D.S.-Gellir cael pob manylion am Mr. Rees gan David Rees, 4, Fforchaman Road, Cwmaman,af am y gyfrinfa gan yr Ysg. Oofflniau! Coftlniau f Y MAN WILLIAM JAMES, Carpenter ac Undertaker, GWAELODYGARTH ARMS, Yn dymuno hysbysu ei holl gyfeillion ei fod yn gwneuthur Coffiniau a phob math o Saerniaeth yn rhatach na neb yn y lie- Hefyd fod ganddo HEARSE i gario chwecb o bersonau, heblaw y cor if, i unrhyw fMi, Coffiniau Mawrion — a 0 Eto i Blant, e ••• — 7 0 Elorau bychain am yr un bris. Bydd W. J. yn bresenol ar bob amgylchiad o goffinio a chladdu. Cofier y cyfeiriad o hyn allan,- William James, Gwaelodygarth Arms, gerllaw y Taff Vale Station, Merthyr Tydfil. Oastellnedd. Try dydd Eisteddfod Flynyddol Llun y Pasc, 1834. CYNELIR YR EISTEDDFOD uchod yn Marchnadle Newydd y Dref, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr buddugol ax y testynau canlynol:— I'r cor ddim dan 100 o rif a gano yn oreu I Oh Great is the Depth St. Paul, (Mendelssohn) 40 0 0 h.y., i £ 35 i'r côr, a J65 i'r wweinydd, I'r c6r ddim dan 60 o rif, ao 0 r un gynulleidfa, a gano yn oreu Yr Haf (awil,ym (*went) 10 0 0 A modd suit o frethyn llwyd i'r arweinydd (80S presented to and graciously accepted by H.R.H. the Prinoo of Wales,on the occa- sion of his visit to Swansea, Oct. 18th, 1881). I'r parti o wrywod ddim dan 20 o rif a gano yn oreu Cydgan y Cbwarelwyr tD. Jenkins, MucBac) 4 0 0 I'r Solo Bats a gano yn oreu 'Honour and Arms' (Samson, Handel) 1 1 .0 I'r Solo Tenor agAno ya oreu Baner ein Gwlad' (Dr Parry) 1 1 0 I'r Solo Soprano a gano yn oreu I know that my Redeemer liveth' (Messiah, Handel) 1 1 0 I'r pedwar a ganont yn orau 1 Ti wyddost beth ddy we* ly nghalon' (Dr Parry) 1 0 0 CadeiryddRowland Thomas, Ysw., Maer y Dref. Arweinydd: -S. T. Evans, Ysw., Sciwen, Castellnedd. Beirniad :—Mr D. Prosscr (Eos Cynlais), Treorky. Cynelir Cyngherdd Fawreddog yn yr hwyr yn Neuadd y Dref. Y programs yn cynwys yr holl fanylion, yn awr yn barod, ac i'w cael ga.u yr yegn., J. P. REYNOLDS, Cwmpandy Mills, J. W. JONES, 13, Alfred St., Neath. E. MORGANS, Trysorydd, Skiwen 'I .PRELIMINARY NOTJOi;. ^Ne^yneb Haul a LWg^o ^oiemj «* NATIONAL EISTEDDFGP >F WALE€ ■KISTEDDFOD GENEDLA} >L CARDIFF MEETING, 1385, AUGUST 6iH (BANK HOLU A?! AJ-TD fujj. ING DAYS. PRESIDENTS. The Most Noble The MARODbSg ci BTX'F, The Right Honourable LOÙD •1BET!D6_PJ The Very Rev. Dr. VATTGliAN, of Llandaff and Master of uhe Tecipis. SIr E. J. REED, E.C.B.. M.I and 0th6i"4. THE EXECUTIVE COMMITTEE. > Gaius Augustine Stone, Mavcr or Carorii* Chairman. Alderman William Tay'or, M Tt. ?up. Chairman, and Chairman of v F^anSe Committee. Alfred Thomas. ex-Mayor of C ^diff, Henrv Jones Evans, J.P., P easnrar. The Venerable the Archd^aoon Chairman of Literary G-or:mio.:kw, Samuel Aitken, Chairman d Musit s i Ccc? i» mittee. Thomas Henry Thomas, Chairrnar f Jtjfg, Committee f T. Burry Riohes, A.I.C.E., Cha^ma^ 1;1. Works Committee. Peter Price, Architect. Office: Bank Chambers, 6. Higb.st, Csrdilf, The following are the C. iliel w>zcs~■ J POETfV rt The Chair Prize, for the beat Odf (Ai, -U) on The Ship' (<Y Lh .q in WeLh, aot ¡ exceeding 1,000 lines. l'ri ,:f; .1::2: alii tbe Bardic Chair. Adju dicia T,, folicg aidd Llawclden. For the best Poem (P.-yJde.ft in I nclisi or Welsh on Llandcif' {s exceeding 1,000 lines. Pm-? £ 9,1 .ad 8, Medal. Adjudicators, ^liii Y" f11.. a and the Rev. R. P Llewsllvn "f For the best Ode (-A Wptnh on the late Sir Hugh Owen, rot nee&uv iml Prize jEl and a Med il f _• w PR( SE j For the best Histor- of Wei?b Liteii ( from the year 1800 to th* yea? io English or Welsh Prize -1(H), o.vqt. \ts > the National Eisteddfod A Ao» f judicators, Thomas Powell. & A.* | Editor of Y Cymrodor; Professor Oxford and T. Stardust Williaaas, %m? B.A., London. I For the best-rw-say in Ecglhb cr Wi,lf,1 on the 1 Life and Labour?? (¡,e £ -i(. Sy2 Hugh Owen.' Prize i a io. Adjudicator The Ven. the Archdeacon of LL adaf Lewis Morris, Esq., M.A. For the best account of s Tbv Literature of Wales during the century,' in English or vT&Jsh, ^Ith j lars of the oharaoteA- c- the pablica:^>^si their editors and pnhlkbem in chro'•<'& 4 cal order. Prize i'K!, fp'vm by TOP I Ramsdale, Esq, of C ^diS". Aujadic*, the Rev. J. R. Kilaby Jones and C^' Sot f Hughes. J •JMUSIC. ,1. Great Choral Coirfpt iion, to cccsiss: d tl three pieces-1 Wretched Le-t er' act || Galatea'), Handel; ■ I^rd c f the Goi'le j Day I Martyr of AntioohSo^Jx^'f y 1 Cyfoded Duw,, jeiik, s. Prii a (K) I a Gold Medal to the Conductor. C;oJ.rf{i I Con z, be not less than 1:30 nor iote %h;>t. if I voices. Second Prizo £ 'i0 gjid a Sil i Medal to the Conductor. *\d j ndicators v. ♦ m be named early in Jar.ua There wfil '4 Second, Third, Fourth g; Fi'U> dhc«4 Prizes as well. ] Choral Singing at Sighs. Fhi-t £21; Second Prizc-, XIO giyec = | Samuel Aitken, Esq., Gbaiav-a,n .f iht Musical Committee. For Choi* •: u • l?4 than 60 or over 10G. Brass Band Competitioc. Firai PrifR £25; Second Prize, 210 •Tannhauser Wa^ar. 2. M tion/Rigoletto. # For the best Orcheatriai Band CcaijBf tion Full Orchestra. Ovsacurti, i. j lo.' First Prize, £ 25; Seeond Ptxzq, j ART. For the best Oil "\uvtfiug: opaa World. Prized). For the best Oil Painting; eo&i&'sl natives of the Eriocip%lity ;iii.:hidiag » 11 County of Monmouth i whether ret ideei j non-resident, and a! <o ret- ''dents for two years before Jai u-.ry, 18a, a,,ati the time of the EhtsddfTi. Prun. 11 with second, third fourth and fifth \<:6< > For the best Wafie^-eokur Paiman^ j to the world. -Priz > J20. For the best Water-colour ?aintic^f, j fined to Datives of i»be I'and £ 20, with second, third, fourth «oe. fi- prizes. > For the best Piece of Seuipturo, oot.ai-| to natives of the Prine;v. !tiy. Prize.$* gj Detailed parti< 1 tlia other |9 and the Condition, v, II x-ady iuft' i ^1 days, and will b r rded on nceig^ | 2,Jd. in stamps. i | The Committoe will la glad io suggestions andofrx > 'r-rujeaizr-fiu'l of the Eisfceddfc i, a< i as c^nsrii; to the general foi l. W r DAV; > EV '.NS (A n Decembar 16, J Seetelarjt* ALBERT HALL, ABElfCAVvX /CYNELIR EISTEDDfOD jji v yn y lie uciiod dydd Lion j Pas?> jia pryd y gwobrwyir yr yu^awyr brd# ;pjl ar y testynnu cjii-ynol.— I'r c6r ddim diit; 100 o rif, a gatso ya < irj/a • We never mil b< r dau n (,T-iC 't;-v s&ht l!:jl gwobr £ 30, a .■.> i'r arw(vr, T bm I'r c6r ddim Ian 601.« :t, n'. AP eidfa, a gano ya or? •< • M-i• J Arglwydd'(Cy:calftw), ;• wo .'i 1f ^3 I'r parti o wrywod d<iim gano yn oreu Cydgan y Ei gediai^ Jenkins, M.B.). v'oi f .v. Beirniaid,— -T. J. W"s wus, naif on, ac O. O. iuiben.: isw. DOI Am faisylio t p !tach. gwt-1 y V."(jf: hwa a fydd ya »»arod yv i i'w Ifl y pris arferol .aa >ysgrii iydd,- JEFFEKYS, 9C. Symon St.act, Of Road, Swans !1-. H

YR YMW.ELIAP A RETHLEÍIEM" Ust! pa bech yw'r swn sy'n llanw cyleh y nwyfre, Gan drtsidcio yn gerddoriaeth fyw drwy'r gwagle'? Mae rhyw nefolrwydd yn mher nodau'r anthem, Fed pe b ai cy u tefigrwvdd llonder Eden Yn ail ymw<jI'd rcewn can a byd colledig, Er Cci^io Jioni'r galon archolledig Ust! clywch yn adsaiu y gerddoriaeth ddwvfol. Nes teimla jjatur ryw ieuenctyd bythol, Wrth wraudaw y nefolgor bendigedig Yn dadgan y uefolgerdd fytboledig, Santejddioi gor, I)reswylwyr Salem nefol, Pa. beth yw'r gypghcrdd hon a'i diwyg dwyfol? Ai gwyl er cof am un o'r hen broffwydi Fa'n cadw ilasern gobaith rbag diffoddi ? Ar hyn, ymdorai'r gerdd yn ffrwd fawr- eddog. Gogoniaut fry i Dduw-y Duw trugarog, Ac ar y ddaear hedd i feibion dynion, Yr Addawedig gaed, llawenydd weithion Llawenydd mwy, mae bythol waredigaeth Yn mhreseb Bethlehem yn ngwisg dynol. iaeth; Eiddunwyd gwel'd "ei ddydd" gan lu o seintiau, A chanfu llygad ffydd drwy'r holl gysgodau Y Sylwedd mawr mewn oysgod ar ol cysgod Yn y trag'wyddol draw ar daith yn dyfod; Ac ambell broffwyd godai fel goleudy Ar ddyfnf6r colledigaeth i gyhoeddi Fod y trag'wyddol Fab yn pontio'r gwagle, Er dwyn dynoJiaeth bell i'w hen gartrefle; Ond tonau amser chwyddodd hyd y glanau, Gan daflu i ddynoliaeth y bwiiadau Arfaethwyd draw gan Dri yn mro'r tra- g'wyddol I draethell Bethlehem gan gariad dwyfol. Disgyned ar dy fryn, Euphrata fecban, Gawodydd o fendithion nef ei hunan, Am iti agor d6r i Grewr y bydoedd, Er mai iselfan gwael i Frenin ydoedd; Dy enw erys mwy yn gysegredig, Yn llawn o swynion santaidd bytholedig; Mae llygad dyn ac angel yn dy wyliaw, Ac ynot nef a daear sigla ddwylaw. Aberaman. D. M. DAVIES.