Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
11 articles on this Page
Advertising
Arthur J. Williams, Grocer & Provision Merchant, 6, Commercial Street, Aberdare, next door to the Walsh Harp, respectfully solicits a trial. TO COAL MINERS AND OTHERS EMIGRATING TO AMERICA. The Coal Mines in Osage County, Kansas, and the system of working same. At Osage city, we have mine shafts or pits from 25 to 45 feet deep; coal from 15 to 18 inches thick, under which is a soft fireclay 8 to 12 inches thick, in which the undermining is done. The system of working is Longwall,' and as a general thing, well ventilated, having an escape shaft about 100 feet from the hoisting shafts. The roof is soapstone and slate, and considered very safe to work under. „ It is a rare thing to hear of an accident to a miner anywhere in the county. Miners brush their own roads three feet high in rooms, and three and one half feet in entries. The workings are perfectly dry and level, so that boys from ten to fourteen years oldl can run the coal to bottomj of shaft. For the last two years, we have paid 1 dol. 75 cent per ton of 2,125 lbs. during summer, and 2 dol. 25 cent per ton during Fall and Winter. At Winter prices, a fair miner can make 3 dollars per day, while some make 4 dollars. We give full work six months in the year, three quarters work three months, and about half work three months. We are • always short of miners during Fall and Winter. Our slack work is during Summer, which gives our miners a good opportunity to cultivale from 5 to 20 acres of land ac- cording to size of family, a great many of them having one and two horses, and from one to twenty head of cattle. Most of the miners own the property they live upon. The mines at Peterton, 3 miles North East, and Dragoon, 5! miles distant from Osage city, are similar to those at Osage city. System of working same, and most of the miners owning the property they live upon. At Scranton, 13 miles N.E. of Osage city, we have ten pits. The coal here is from 18 to 22 inches thick, good roof, workings per- fectlydry; system of working same as at Osage city, Dragoon, and Peterton; but the price is 25 cents per ton less on account of the difference in thickness of coal. The same lack of miners exists here as at Osage city during Fall and Winter.^ In the; vicinity of the mines, are four schools and church privileges, and as good a society as can be found among the work- ing classes in anywhere in Great Britain. Miners can purchase from one to twenty acres of land, and own their homes, con- venient to the mines. Land can be bought for cash, or on time, and easy terms. The foregoing from letter of Robert Craig, £ sq., Superintendent of Osage Carbon Company. All further information will be given by JOHN DAVIES, Esq., the United States Consul, Gloucester, BEST LONDON T E A 3 la small quantities, aftj WHOLESALE PRICES, Same as supplied to the Clergy, Members of the Medical Profession, and others. 2s. per lb., 6 lb. for 10s. 6d. 10 lb. sent CARRIAGE PAID to any:part of South Wales on receipt of P.O.O. for 20s. i lb. Sample Parcels sent free per post on receipt of 18 stamps. H. S. Arnold, CWMAVON, GLAMORGAN. TEA COREU. LLUNDAIN MEWN SYMIATJ BYCHAIN AM Brisoedd Cyfanwerth f Yr un Te ag a werthir i offeiriaid, medd- ygon, ac ereill. 2s. y pwys. 6 pwys am 10s. 6d. Anfonir 10 pwys, wedi talu y cludiad, nnrhyw ran o Ddeheudir Cymru ar dder- byniad P.O.O. am 20s. Anfonir sypynau i pwys er esiampl, i un. rhyw le ar dderbyniad 18 llytbyrnod. H. S. Arnold, CWMAVON, GLAMORGAN MAE Miss Bronwen M. Thomas Yn agored i dderbyn Engagements fel Con. tralto mewn cyngerddau, &c. Oyfeiria.d,- Porth, Rhondda Valley. Texas, Unol Dalaethau, AMERICA, Y wlad oreu yn y byd i amaethwyr a phob math o grefftwyr a gweithwyr. Trwy ysgrifenu ataf, sicrhaf leoedd priodol a gwaith i bob math o ymfudwyr. Cyfeirier,—REV. J. M. JONES, Houston, Texas, U.S. • Mae can yn llon'd yr awel fwyn.' Albert Hall, Abertawe. EISTEDDFOD FAWREDDOG y Bank JEJ Holiday, Awst 7fed, 1882. Cadeirydd: CAPTAIN DAVIES, Ysw., Maer y dref. Arweinydd: PARCH. E. EDMUNDS, Abertawe. Beirniad: MR JOHN THOMAS, Llanwrtyd. PRIF DESTYNAU. I'r c6r a gano yn oreu I The Heavens are Telling,' gwobr £33, sef X30 i'r cor, a X3 i'r arweinydd. I'r cor a gano yn oreu 4 Yr Arglwydd sy'n teyrnasu,' J. Thomas, gwobr i'6. I'r Brass Band a chwareuo yn oreu 4 We never will bow down,' gwobr J67. I'r parti a gano yn oreu Cydgan y Chwarelwyr,' gwobr X2 2s. I'r pedwar a gano yn oren 4 Ti wyddost beth ddywed fy nghalon,' Dr. Parry, gwobr Xi. I'r Soprano a gano yn oreu "Rwyf yn cofiolr lloer yn codi,' R. S. Hughes, gwobr 10s. 6e. Y mae y programmes yn cynwya y gweddill o'r testynau a phob manylion creill yn barod, ac i'w cael am y pris arferol oddi- wrth yr ysgrifenydd,- D. PRICE, 1409, Neath Road, Hafod, Swansea. PEDWAREDD EISTEDDFOD GADEIRIOL PONTYPRIDD. CYNELIR yr Eisteddfod uchod ar ddydd Llungwyn, 1882, dan nawdd neillduol. Cadeirydd y dydd,-G. Williams, Ysw., Miskin Manor. Beirniaid,-Dewi Wyn o Essyllt a Mr. D. Francis. I'r cdr o'r un gynulleidfa a gano yn oreu Fel y brefa'r hydd,' J. Thomas, gwobr X10 a £ '2 i'r arweiuydd. Glee (dim dan 20)«Gwenau y Gwanwyn,' gwobr t2. Soprano,' Tros y Gareg,' gwobr 7s. 6c. Alto, I The Lord is mindful of His own,' St. Paul, gwobr 7s. Gc. Tenor,' Y Gadlef,' E. Evans, gwobr 7s. 6e. Bass, 4 Y Bachgen Dewr,' Parry, gwobr 7s. 6c. Deuawd, 'Awelon Eryri,' Tafalaw, gwobr 5s. Trio, I Fair Flora Decks,' Danby, gwobr 7s. 6c. Sonatina ar y Berdoneg, Op. 49, No. 2, First Movement, Beethoven, i rai dan 15 oed, gwobr 7s, 6c. Darllen cerddoriaeth ar y pryd, gwobr 2s. 60. Awdl ar Ffydd,' dim dros 800 o linellan, gwobr X3 3s. a Chadair yr Eisteddfod. Marwnad i'r diweddar Mr B. T. Morgan. Gwobr k2 2s. Pob many lion gan Mrs Morgan, National School, Peterstone- Super.Ely. C&n, 4 Croesawiad i Gledrffordd Caerffili,' 6 penill, gwobr 15s. Traethawd, I Riiagolygon Pontypridd,' yn Gymraeg neu yn Saesoneg, gwobr £2 2s., rhoddedig gan W. Thomas, Yaw., Llan. blethian. Englyn, I Yr Eos,' gwobr 5s. Dau Englyn i Ap Alaw Goch, cadeirydd y dydd, gwobr 5s. Araeth Fyrfyfyr, gwobr 2s. 6c. Eto, gwobr 2s. 6c. Sillebiaeth ar y pryd (Cymraeg), gwobr 2s. 6c. Sillebiaeth ar y pryd (Saesoneg), gwobr 2s.6c. Adroddiad, 4 The dying maiden to her mother,' gwobr 3s. Eto yn Gymraeg, gwel y Gwl/idgarwr am Mawrth 24ain, gwobr 3s. Testyn Ychwanegol. Hir a Thoddaid, Beddargrafif i'r diweddar Daniel Roderick, gwobr 103. Cyfansoddiadau i fod yn Haw yr ysg. ar neu cyn Mai 15ad, gyda ffagenwau yn unig. Enwau cystadleuwyr yn yr adrauau ereill i'w hanfon i'r ysg. ar cyn Mai 2Gain. Dros y pwyllgor, D. LEYSKON, Ca.deirydd. JOSEPH DAVIES, Ysg., Graig Schools, Pontypridd. Yn awr yn barod, Rhan I., pris 2g., 'Odlau'r Efengyl/ Sef yr Hymnau a'r Tonau diweddaraf a genir yn Nghyfarfodydd Dirwestol Mr. R. T. Booth. Oynwysiacl Fy, Ngwaredwr,' 'Dyogel yn nghysgod y Graig,' Bywtta dy waith,' 1 Clychau mwynEfengyl," Pali am yr oedi ?' 'Edrych ar lesu,' 'Hyfryd dy fy Nhad,' Fe a'm cuddia,' Gwaith i bob un,' 4 Y cyfaill a Ivn,' 1 Pob peth yn dda,' 'Pa le mae'r medelwyr ?' Ffaeleidau fy mywyd,' Ymdeithio i Seion,' I At lan yr afon,' Fydd rhywun yn fy nysgwyl ?' Fy mach- gen, pa le y mae ?' 'Geiriau'r bywyd,' Gyda'r lesu,' Yr Hyfryd Wiad,' Myned yno i fyw,' 4 Canu iddo Ef,' Goleu ar y lan,' 'Cadw'n bur i'r hyu sydd iawn,' 'Cenwch glychau'r nefoedd,' &c. YR HYMNAU YN UNIG, 2G. Wedi eu cyfaddasu i'r Gymraeg gan Watcyn Wyn. Abertawe: B. PARRY, Argraffydd a Chy- hoeddwr, 13, bastie Street, I'w cael gan y llyfrwerthwyr. Tocynau Ardystiad Swyddogol yr Undeb Dirwestol Efengylaidd Mr R. T. Booth, yn Gymraeg, I'w cael yn unig gan B. Parry, 13, Castle Street, Swansea, 23. 4c y cant- yn rhad Eisteddfod Giyncorrwg. CYNELIR yr Eisteddfod uchod yn School. room Glyncorrwg, dydd Sadwrn, Meh. 3ydd, 1882. Beirniaid: y rhyddiaeth a'r farddoniaeth, y Parch. J. Ceulanydd Williams, Maesteg; y gerddoriaeth, Mr. M. O. Jones, A.C.; y Drawing, Mr. E. Plummer, Junior, Glyn- corrwg. Prif Ddarn Cerddorol-, Ifai,, gan John Thomas, gwobr i-'o, a 10s i'r arweinydd. Prif Destyn Barddonol—vfarwnad i'r diweddar Mrs Gwenilian Jenkins, Ynys corrwg, Glyncorrwg, Maesteg, Bridgend, gwobr £1. Programs i'w cael am y pris arferol gan yr ysgrifenydd, Mr .Joseph Leonard, Black- smith, Newtown, Glyncorrwg, Maesteg. Ar werth yn Swyddfa'r DARIAN, 'Hanes Bywyd Judas Iscariot,' pris 2g. Pob Gohebiaeth, Newydd, Beirmadaeth, &o., i'w cyfeirio at "Editor, TAlUAN Office, Aberdare. Pob Archebion, Taliadau, ac Hysbysiadau, i'w hanfon at MILLs & LYNCH, Aberdare,
YMNEILLDUWYR LLANWONO A'U…
YMNEILLDUWYR LLANWONO A'U BWRDD YSGOL. Gallem feddwl yn sicr fod Ymneilldu- wyr Llanwono—yn cynwys y rhai sydd yn byw yn Mountain Ash a mamau ereill-yn teimlo cywilydd mawr o'r rhai a etholasant i'w cynrychioli yn y Bwrdd Ysgol, am iddynt daflu egwydd- orion hanfodol Anghydffurfiaeth, ac ys- brydolrwydd brenhiniaeth Crist, mewn cysylltiad d'i air a'i efengyl, i'r wadd a'r ystlumod," yn nghyfarfod y Bwrdd a alwyd i benderfynu y ddadl ar bwnc y Beibl. Ni bu rhesymau o blaid gwthio y Beibl i ysgol ddyddiol a nerth cyfraith gwladyn fwy croes i wirionedd achvson- deb erioed, na'r rhai a ddefnyddiwyd yn y cyfarfod uchod. Dywedodd y cadeirydd yn synwyrol iawn fod y cwestiwn yn cynwys yr ymholiad a fyddai y Bwrdd yn gwneud cyliawnder wrth ddefnyddio arian y trethdalwyr wrth brynu copiau o'r Beibl, wrth roddi addysg yn y Beibl, neu wrth roddi unrhyw addysg grefyddol. Byddai gwneud hyny, yn ol ei farn ef, yn ymyr- aeth a gwaith yr athrawon, ac a effeith- iai yn ddiamheuol ar ffrwyth eu hym- drechion pan y deuai yr arholiad. Dywedodd Mr J. W. Jones, ei fod ef yn teimlo gradd fawr o wanhyder wrth ddwyn y cynygiad ger bron, er mwyn gosod y Beibl i gael ei adclysgu yn yr ysgolion o dan y Bwrdd. Nid oes genym un achoB i dybied fod Mr Jones yn rhagrithio wrth ddweyd ei fod yn teimlo yn dra anhyderus wrth ymaflyd yn y cwestiwn. Ni roddodd efe un esboniad o achos ei anhyder. Os oedd anmheu- aeth yn ei feddwl ei fod yn gwneud yn iawn wrth geisio gwthio y Beibl a nerth cyfraith y wlad i ysgolion y Bwrdd, dylasai, ar bob cyfrif, adael y cwestiwn yn llonydd, yn ol iaith y Beibl ei hun. Dywed yr apostol Paul, dan gyfar- wyddyd Ysbryd Duw, Rhuf. xiv. 23. Yr hwn sydd yn petruso a gondemn- iwyd," o ddiffyg ffydd yn yr hyn a wna mewn mater y gall dynion feddianu barnau gwahanol. Felly, dylasai Mr Jones, yn ol y Beibl, beidio cymeryd y cwestiwn mewn llaw. Ac yr oedd ei waith yn ceisio gwthio y Beibl trwy nerth cyfraith y wlad i ysgolion dyddiol, yn hollol groes i bob peth a ddywed y Beibl yn nghylch y moddion i roddi addysg grefyddol i blant, o ddechreu Genesis hyd yr adnod olaf yn Datgudd- iad. Un o'r pethau mwyaf rhyfygus ac annuwiol a wnaeth y Phariseaid yn amser Crist, yn nyddiau ei ymddar- ostyngiad ar y ddaear, oedd ceisio dangos sel grefyddol yn ol gorchymyn- ion dynion," gan "ddirymu gair Duw," wrth wneud hyny. Cyhoeddodd Crist waeau trymion uwch eu penau, a dy- wedodd chwi genedlaeth gwiberod pa fodd y diengwch rhag barn uffern?" Yr oeddynt hwy yn selog iawn dros ddarllen y gyfraith a'r proffwydi," sef darllen y Beibl, pan nad oeddyat yn cy- meryd addysg y Beibl yn rheol i'w gweithrediadau. Yr ydym yn cofio yn dda yr hyn a ddywedodd Mathetes, y gweinidog a'r awdwr enwog, yr hwn sydd yn gor- phwys oddiwrth ei lafur er ys amser bellach, pan yr oedd Eglwyswyr yn dweyd, mewn dadl mewn Bwrdd Ysgol ar y cwestiwn yn nghylch gosod y Beibl yn ysgolion y Bwrdd, ei fod ef, sef yr 'Eglwyswr, yn rhyfeddu fod gweinidog- ion yr efengyl yn gwrthwynebu gosod y Beibl yn yr ysgolion liyny. Gwyddai Mathetes fod y bonedclwr hwnw yn euog o dyngu a rhegu, a bod un arall a'i cefnogai ef yn lied debyg iddo. Atebodd Methetes yn frwdfrydig, felly yr wyf tinan yn rhyfeddu, i raddau mawr iawn, fod boneddwyr sydd yn tyngu ac yn rhegu yn siarad o gwbl am y Beibl." Effeithiodd y cerydd fel taranfollt ar y boneddwr, ac aeth yn fud. Cariodd Mathetes a'i blaid y dydd, a bu Eglwys- wyr yn ochelgar iawn byth wedi hyny beth a ddywedent mewn ffordd o fawl i'r Beibl. Yr oedd Mr Jones yn Mhwrdd Llan- wono llawn mor ddibris o addysg y Beibl, yn nghylch yr anmhriodoldeb, fod gorfodaeth cyfraith gwlad yn ca.el ei gysylltu ag unrhyw ymdrech grefyddol mewn ysgolion dyddiol, ag oedd y bon- eddwyr uchod yn nghylch fod y Beibl yn gwahardd tyngu a rhegu. Gallesid dysgwyl y buasai sel fawr aelodau Bwrdd -y sgol Llanwono, i roddi addysg Feiblaidd i'r plant yn yr ysgolion, yn peri iddynt, o leiaf, wneud defnydd o'r Beibl ei hun i brofi eu bod yn gwneud yn iawn. Ni wnaethant ddim o'r fath beth. A gymerodd hyny le am na | wyddent both oedd yn y Beibl ar y mater? Neu am ei fod yn beth amlwg iddynt fod y Beibl yn eu herbyn? Neu aiit nad oeddyat yn gosod pwys yn y j byd ar yr hyn a ddywed y Beibl ? Beth h"nag a d\ liir yn nghylch yr achos, na alwyd v Beibl eihunihelpu y Bwrdd i ddyiod i benerfyniad piiodol yn ngylch y cwestiwn, amlwg yw fod y Bwrdd, wrth adael tystiolaethau y Beibl allan o'r ddadl, wedi gwrthod y Tyst uwchaf yn ei gylch. Cyfaddefodd Dr Chalmers, pan yn amddiffyn Eglwysi Sefydledig, gwladol, In In nad oedd sail iddynt yn y Testament Newydd. Wrth ei ateb, dywedodd Dr Wardlaw, fod yn syn ganddo, fod dyn o'i barch ef i'r Beibl, yn cefnogi sefydl- iad crefyddol Gristionogol, heb fod sail i'r fath sefydliad yn y Testament Newydd, yn ol ei gyfaddefiad ei hun. Dywedodd Crist yn amlwg wrth Pilat nad oedd dim cysylltiad i fod rhwng ei deyrnas Ef a gorfodaeth cleddyf gwlad. Y dystiolaeth hon o eiddo Crist wnaeth i Pilat ddatgan "nad" oedd efe yn "cael dim bai ynddo." Pe buasai Mr Jones, aelod Bwrdd Llanwono, o flaen Pilat, yn dweyd ei fod ef am i'r gyfraith a'r awdurdodau Rhufeinig i orfodi dyn- ion i dalu arian at addysgu plant yn ngair Duw, buasai Pilat yn ei ystyried 0 yn ddyn political peryglus. Ymddangosodd Mr Jones, fel un yn teimlo yn anghysurus fod dadl yn bod ar y cwestiwn. Paham ynte yr achos- odd efe i'r ddadl barhau ? Nid dynion yn dadleu sydd i setlo y pwnc, ond gair Duw ei hun. Yn ngair Duw y mae Anghydffurfwyr yn cael eu hegwyddor- ion. At y gyfraith a'r dystiolaeth. Os na ddywedant yn ol hwn, hyny sydd am nad oes oleuni ynddynt." Ni wnaeth Mr Jones un sylw mwy disynwyr na dweyd, fod "y Beibl yn cael ei gau allan o'r ysgolion." Beth pe dywedai dynion o wahanol grefftau, yr ydych yn cau allan addysg yn ein crefftau ni, nid ydych yn dysgu y plant i wneud esgidiau, neu ddillad, neu i fod yn seiri, neu i fod yn dorwyr glo, neu i fod yn siopwyr, marsiandwyr, neu forwyr." Oni ddywedai pob dyn synwyrol fod y fath ddynion yn ffyliaid i'r pen. Nid oes dim mwy o berthynas rhwng dysgu darllen, rhifyddu, ac ysgrifenu, a chref- ydd, nag sydd rhwng dysgu bod vn draper neu grocer a chrefydd. Ac os yw Mr Jones, neu ryw aelod arall o'r Bwrdd, wedi cymeryd bachgen pedair-ar.ddeg oed i fod yn brentis mewn siop, ac wedi ei rwymo mewn indentures am bum' mlynedd, diau nad yw efe, na neb arall, wedi gosod yr amod yn yr indentures, fod yn rhaid i'r llanc gael gwers yn y Beibl bod dydd. Aeth o'r ysgol efallai, lie yr oedd y Beibl yn cael ei ddarllen, tra y bu yno, am flynyddau. Dechreuodd ei brentisiaeth yr wythnos a'r ol ymadael a'r ysgol. Yr oedd yn gwynebu ar brofedigaethau yn ei brentis- iaeth llawn cymaint a phan yr oedd yn yr ysgol, os nad ar rai mwy. Eto, ni feddyliodd meistr y llanc fod eisiau iddo gael gwers yn y Beibl am bum' mlyn- edd cyn dechreu ei waith yn y siop bob dydd. Y mae hyn, a Ilawer o bethau eyffelyb, y rhai ydynt yn berffaith anghyson a'r sel fawr a ddangosir dros gael y Beibl yn yr ysgol ddyddiol, trwy nerth cyf- raith gwlad, yn profi yn eglur fod y sel yn un ragrithiol—"pure clap trap." Nid yw yr holl bethau meddal a ddy- wedodd Mr Jones yn cynwys un rheswm sylweddol, dim ond hen shibboleth fasw, ddibwynt, a dinerth, anheilwng o reswm dyn, ac o air Duw.
PRIODAS MISS M. M. JONES,…
PRIODAS MISS M. M. JONES, ABER. HONDDU, A W. J. LEWIS, YSW., CRUGHOWEL. Ebrill 26ain, yn Eglwys y Priordy, Aber. honddu, priodwyd Miss Mary Margaret Jones, merch hynaf y diweddar Mordecai Jones, Ysw., Nantmelyn, a William James Lewis, Ysw.. Greenhill, Crughowel. Trodd allan yn ddi wrnod rliagorol, ac achosodd y briodas fwy o lawenydd nag arferol yn y dref ar gyfrif y parch oedd gan bawb i deulu y briodasferch. Rbedai cerbydau ar hyd lieolydd tawel y dref yn foreu iawn; ac yn fuan ar ol deg o'r glooh, gwelid tyr- faoodd yn hwylio eu camrau tuag Eglwys St. loan. Dygwyd y pleidiau priodasol mewn saith o ger by a au o Morgan wg House i'r eglwys Yr oedd yr eglwys wedi ei haddurno yn ardderchog. Rhoddwyd y toneddiges ieuanc i gymeryd y rhwymyn priodasol gan ei hewythr, y Pa.rch D. Jones, Llanrechain Rectory, yn agos i Groesos. wellt. Cyflawnwyd y ddefod briodasol gan y Parch J. Price, M.A.. fieer Lelleshall, ger Salop, cefnder y priodfab, yn cael ei gynorthwyo gan y Parch H. Williams M.A., ficer Aberhonddu. Chwareuwyd clychau Eglwysi St. Mair a St. loan yn ystod y dydd. Yn mhlith y ddau gant r odd ion a roddwyd i'r par ieua no, yr oedd y rhai caalynol oddiwrth weithwyr Naatmeiyn, Abordar:—Antrchiad hardd yn Gymreig, awrlais i'r dra win;/ room, cruet ariau, hlwcfi teisenau, cooler ymecyn, tuit mar- a/udo stand, a tan/alux mewn gwaith derw ac arian. Un rhyfedd yw cariad a dir^ei ei ffyrd«S. Yu aberth i'w swynion cyn hyu yr aeth rayrdd; Mae'n eniU y galon, yn mya'd a hi ffwrdd Mor esmwvth a bra-idd dim ond ei chwrdd M&e'r mab yil ymgolli'n nhlysineb y foo, Mae'n colli 'i liuuaniaeth, yu colli ei hun, A'r ddau ynymdeimlo nad ydyut oud un. Miss Jones a emUodd—.UadrattuM yn gntt Holl serch eiu J. Lewis i'w chalon ei ltun, A chalon y bachgen a chalon y lerch Ymdoddai i'w giiydd dan wresImau serch; Nid cyfoeth fu'r achos i'r msviil nac i'r Hall Ymdoddi i'w gilydd mor llwyr di-ball, Ond di-dwyll auwyldeb a cliariad di-wail. Gwxiaeth cariad y bachgen a cliariad y fan i Ymchwyddo yn fwy-fwy lies myned yn uu Miss Jones, nid yw beilach yn Miss Jones | i ni, Ornl hoff Meistres Lewis yn awr ydyw hi; Yr adeg ddy?gwylid yn hir iawn a ddaeth, A bnan o'.u gaiael yr atleg a aeth, Ond nid cvu eu rhwymo er gwell ac ei gwaeth." Mae caru, priodi, o'r goreu'n eu lie, Ond byw ar ol hyny yw'r gamp, onide ? Wel, boed i'r ddau yma dan hawddfyd a chroes, Gyd-ddwyn beichiau'u gilydd droslwybrau eu hoes; Cydgodi, cydostwng, cydnabod yn ben Yr hwn lywodraetha y ddaear a'r nen, A chael yn y diwedd yn gartre' 'r net wen. JACOB TREHARNE (Tiberog). Trecynon, Abercar.
. CAERSALEM, BRYNFFERWS, LLANEDY.I
CAERSALEM, BRYNFFERWS, LLANEDY. Cynaliwyd cyfarfod ymadawol yn y capel uchod nos Fawrth, Ebrill 25ain, i'r brawd Phillip Parry, Saron, yr hwn sydd yn bwr- ladu gadael gwlad ei enedigaeth am wlad y gorllewin. Dechreuwyd y cyfarfod trwy ganu y dbn Bavaria I ar yr hen emyn 0 Iachawdwr pechaduriaid, Sydd ar gallu yn dy law,' &c., yn effeithiol iawn. Yna etholwyd y Parch Thos. James, Hendre, i'r gadair i lywyddu y cyfarfod, yr hwn a draddododd araeth alluog, priodol i'r amgylchiad. Yna awd yn mlaen a'r cyfarfod yn y dull canlynol Can, Dangos dy fod yn Gymro,' gan D. Morgan (Ap Morgan). C&n, 'Gwnewch bobpeth yn Gymraeg,' gan Miss M. Davies, Pare, a'r dorf yn uno yn y gydgan. An. erchiad gan D. Davies. C&n, I Mi gefais gan mewn gofid,' gan Miss Gwen Prosser. Deuawd, 4 Could a man be seeure,'gan Jacob a W. Davies, Pare. Anerchiad gan W. Morgan. Can, I Ymdaith y Mwnc,' gan John Lewis (Eos Fierws). Darlleniad, • Yn iach, fy anwyliaid,' gan Ap Morgan. Deuawd, 4 The Minute Gun at Sea,' gan D. E. Francis a W. Davies. Anerchiad gan D. Davies, Pare. Can, 4 A oes cof am danaf fi,' gan W. Davies. Can, 4 Dros y Mor,' gan D. E. Francis. Yna daethpwyd at brif bwnc y cyfarfod, sef cyflwyno Beibl ardderchog, llyfr hymnau y Methodistiaid Calfinaidd, a Llyfr Tonau Ieuan Gwyllt i'r cyfaill Phillip Parry am ei ffyddlomleb a'i weithgarwch gyda pbob gwasanaeth yn y capel uchod. Cyflwynwyd yr anrhegion gan y llywydd, yr hwn a roddodd gyngor- ion buddiol i'n cyfaill, yn nghyd a dymuno ei lwydd yn ngwlad y gorllewin-yn dymorol ac ysbrydol. Yna datganwyd y el 4 Ffarwel i Gymru (Gwilym Gwent), gan D. E. Francis, a'r cor dan arweiniad Ap Morgan yn uno yn y cydgan. Terfynodd y llywydd y cyfarfod trwy weddi, a cliredwn fod pawb wedi eu llwyr boddloni yno. CYFAILL.
ABERDULAIS-MARWOLAETH.
ABERDULAIS-MARWOLAETH. Y mae yn hynod flin genym eto fod y gorchwyl pruddaidd wedi dyfod i'n rhan yr wvthnos hon i gofnodi marwolaeth ein banwyl frawd, Mr James Cowzen, o'r lie uchod, yn 31 mlwydd oed, Ebrill 21ain. Mab ydoedd i Mr James a Mrs Jane Cow- zen. Nid oedd yn iach er ys llawer iawn o flynyddoedd. Yr ydym yn cofio iddo un- waith fod yn glaf am bedair blynedd, ond dyoddefodd y cwbl yn dawel a dirwgnach,. a gwelihaodd i raddau, a daeth yn alluog i ddilyn ychydig ar ei orchwyl gwaith. Cy- merwyd ef yn glaf drachefn, ond ychydig oedd yma yn feddwl fod awr ei ymddatod. 1 id mor agos. Yr oedd yn un o'r brodyr mwyaf diniwed a didwrw y darfu i ni ad. nabod erioed Yr 'oedd hefyd yn gyfaill mynwesol yn ngwir ystyr y gair, yn tybied pawb fel efe ei hun, yn ddiniwed a difeddwl drwg. Bu yn aelod hardd gyda'r Trefn- yddion Calfinaidd yn Henfaes. Yr oedd hefyd a gofal neillduol dros yr achos yn y lie bob amser, a byddai yn cyfrauu yu dda, er nad oodd ei amgylchiadau yn cartiatau. iddo wneud llawer. Bu hefyd yn athraw diwyd a gweithgar yn yr Ysgol Sabbothol am lawer iawn o nynyddoedd, yn ngbyd a, aelod ffyddlon o'r ysgol gan. Ni chaiodd ond ychydig iawn o fanteision addysg, ao eto yr oedd yn ysgolhaig rhagorol. Bu yn arweinydd y seindorf bres befyd am lawer iawn o amser yn y lie uchod. Y mae yn hynod flin gan bawb drwy y gymydoga,eth am rieni oedranus a thrallodus yr ymadaw- edig, am eu bod wedi colli un mor anwyl a hoff ganddynt. Nid yw ei atlwyl fata wedi bod allan o'r ty er ys mwy nag ugain mlyn- edd, ac yn cadw ei gwely er ys deng mlyn- edd, ac y mae yr hen wr ei dad yn gystndd- iol iawn gan ddiffyg anadl. Y dydd Litizi ca.nlynol ymgynullodd tyrfa luosog iawn yn nghyd i ddaugos eu caredigrwydu olaf iddo. Gwasanaethwyd ar yr achlysur yu y ty gan y Parch D. G. Jones, Tonau. Claddwyd ef yn mynwent henafol Ll&nilityd, pryd y gwasanaetbwyd yn yr eglwys gan yr olfeir- iad, y Parch T. Johus. Darfu i'r C r Un- debol sydd yn perthyn i'r He roddi eu pres- enoldeb yn hynod o gryno ar yr actiiysnr. Yr Arghvydd roddo nertli i'w rieui oed- ranus sydd ar ol i ddal yn ngwyneb colli un mor anwyl ganddynt.—IOAN DULAIS.
TltEDEGAR.
TltEDEGAR. Y TAFARN COFFI NEWYDD.—Y mae yn mwriad y cyfarwyddwyr i wneud rhodd i obeifchluoedU Tredegar yn union ar ol i ym- chwiliadan vr vssolion dvddiol ervmervd lie. — r» J OVFAKFOI> LLENYDDOL.—Cynahwyd eyfar- fo<l o'r natnr byn yn Siloh, dau lywydd- iactli y Parch T. Joliu, yu cael ei gynorth- wvo gan Mri John, D Thomas, a D. Richards MUMAD Y RnunAN GLAS.—Cynaliwyd cvt'iisiod cyhoeddus wrth by 11 an Bedwellty uos Fore Lie r diweddaf, dan lywyddiaeth Mr M. Siuitu, a thraddodwyd aiierchiadau gan Mri Mark Lewis a John Davies. Hefyd, cynaliwyd cyfarfod nos Sadwrn, yn Neuadd y Dref tic auerchwyd gan Mri M Lewis, J. Davies, C. Helton, ac ereill, ac ymunodd amryw ;Vr mudiad. LVUOUJO OKRVO AB. Y FFORDD FA WR.- Y mae ya aiferiad gan fechgynos i daflu ceryg yn yr beoSvdd, a thrwy hyny yn gwneud iiiwod i eiildo a i»hersonau, a chalodd y canlynol en gwysio ger bron yr ynadon ¡ Jrdcl a chawsant eu dirwyo, Yet | J* Barke, J. Redman, L. Redman, a D. J. | Meredith. Feiiy, cyraerad ereill y rhybudd. ALAW GWENT.
'-AT LEWYS AFAN.
AT LEWYS AFAN. —Ai gwir yw cich bod chwi wedi I cytuno a phob gweithwyr yn y rhan or- pheaol o'r gweithiau alcan mae iawn iddyat weitbio yr oil a woeir gan y melin- r, fel un sydd oto bob ei lyncu gan t j drachwaut. hymuuaf eieh barn, gwn y 1 bydd ya gydwybodol. Qua beth am gysou deb eich areithiau a'ch ysgrifau o'r fatau a'u dysgeidiaeth ? Byddwn ni yma ya tanysgrifio yn ami at eich cynaliaeth, am hyny, gofynwn yn hyderus am eich esbon- iad. Yr eiddoch, IOAN AP IOAN.
SEION, TREALAW.
SEION, TREALAW. Fel y mae yn hysbys, bwriedir cynal cymanfa gerddorol yn y He uchod ar y 15fed o Fai o dan arweiniad y cerddor galluog Eos Cynlais. Nos Fercher, y 2Gaio cyfisol, cynaliwyd trydydd rehearsal y dos- barth yn y lie uchod. Llywydd y cyfarfod oedd Mr Morgan Evans Manager, Llwyn- ypia. Dechreuwyd trwy ddarllen a gweddiqi < gan Mr Evan Richards, Ebenezer, Dinasr. Yna canwyd fel y canlyn o dan arweiniacjr Mri William Thomas, Trealaw, a William. Rees (Alawfab), Dinas:—' Angel's Hymn,* 4 Croeshoeliad,' 4 Twrgwyn,* a'r Anthexot 4 Debora a Barac.' Y diffyg mwyaf yn y cyfarfod hwn oedd bod heb harmonium; gobeithio y gofala y cyfeillion erbyn y teo nesaf, rhag siomi y ci wareuwr ieuanc. Gobeithiwyf befyd y bydd arweinydditm y gwalianol eglwysi yn gwneud eu goreu i ddylanwado ar yr holl gantorion i ddysgu. y penillion a'r tonau allan o'r liyfrau, ac os ceir hyn fe ellir ddysgwyl canu ardderchog. Y mae tri arweinydd y dosbarth yn sicr o fod yn teilyngu parch a chanmoliaefch uchel am eu llafur a'u gwasanaeth gwertia- fawr gyda'r symidiad daionus hwn. Caf- wyd anerchiad rhagorol a hynod bwrymul gan y Parch Rhys Morgan, Beihausia* Llwynypia.—GOH,
Family Notices
PRIODASAET. Ebrill 97ain, yn Sardts, JJo&iypn«d.f gau y Parcha. Morris, Ponty^.irid<t, a Taw«li"irytii Thomas, Groes wen. Miss Ana Choria ]&&&« ton, Portli, a Mr \1. G. Herbert, dstipcrg, Penygaaig. Mai laf, yn S-,vyddf a., thvr Tydfil, a cÀMl, y —Mr Morgan Williams, Mr WiJtiani .^hiliips, gtOWT, Cwmdar, Aberdsr, a Miss Eiea»op Mca>ris, Tonghliyd Fawr lun, C'-wmtUt, Afeerdar. a'i sawyl ^mnharcia Botsd yn gynes o hyd Cynyddu iu'u 1 iwyddia».t 11.'U cysas Heb iG«.To,r> tra yma'n y byd lor da, cyfarwydda (-T,. camraa I'th lv\yt v. a^aiiaethu yn glaa, Ac YlJa, i"r. (1edyn eti liy\vyd% Caut (\.jgyn i'r nef i.th IwynJhaK. CWAlii. MARW7OLAEHH. M a. wrth txoaiii, bu faxw Eanaah George. merch i "William a. Jennet George, Aber- aman. Yr oedd wedi bod yn dyoddef aria beth amsfM oddiwrth y (Iarfodedigaeth, Yr oedd Haimah George yTB un o'r mcirched- ieuanc niwysf crefyddol, a gwn aeth bveffes. o'i ffydd yn Mab Duw pan nad oedd ond pymtheg oed. Bedyddiwyd hi gan y Parch j M. Phillip, iawoddiir weinidog sglwyai Gwawr. Daeth tyrfa luosog i dalu y gy- mwyn&s olaf iddi, a. gweinyddwyd yn yr angladd gan y Psrch T. DavieSj | prcaenol eglwys Gwawr.
GADLYS,ABERDAR.
GADLYS,ABERDAR. AGOF.IAD COFFI TAFARN.-Nos Sadwra diweddaf, Ebrill y 29ain, cynaliwyd cyfar- fod o ganu, adrodd, &c., ar agoriad coffi tafarn yn y gymydogaeth uchod, pryd y llywyddwyd gan y Parch B. Evans (Telyn- fab), Gadlys. Wedi cael araeth bwrpasol gan y llywydd, awd yn mlaen a gwaith y cyfarfod yn y drefn a ganlynCan gan A. Thomas. Can gan Dl. Edwards, Bethel. Adroddiad gan'John Elias, Gadlys. Cam gan Mrs E. Jones, Bethel. C&n gan Theo- philus Pritchard, Gadlys. Unawd ar y fife, gan Wm. Harris, Heolyfelin, un o aelodaa y Trecynon Fife Band, yn dda iawn. Ton gan y Gadlys Glee Party. Yn nesaf cafwyd araeth ragorol gan Rees Davies, Bethel, ynt yr hon yr anogai yr ieuenctyd i dreulio eu horiau hamddenol i ymddadleu WxL gilydd ar bynciau neillduol mewn lleoedd o'r fath hyn, yn hytrach na'u treulio yn y dafarn. Yn awr cafwyd can gan T. Rees, Gadlys. Adroddiad gan James E. Jones, Gadlys. Can gan John Williams, Bethel. Adrodd dadl gan John Elias a J. E. Jones. Deuawd gan J. R. Davies a J. Williams. Can gan Mrs E. Jones. Deuawd ar y fifes gan Wm. Harris a Wm. Griffiths. CAn gan T. R. Lewis, Aberaman Gan fod y Parch T. Selby Jones, Bethel, yn bresenol, galwodd y cadeiryddarno i anerch y cyfar- fod, yr hyn a wnaeth yn ddeheuig iawn, & chyn diweddu canodd ychydig benillion ar y coffi tafarn, yr hyn oedd yn dderbyniol- iawn gan y gwyddfodolion. I ddiweddts y cyfarfod canodd y Gadlys Glee Party. Y gorchwyl nesaf oedd rhoddi enw ar y ty, yr hyn oedd yn disgyn i ran y cadeirydd, "a, rhoddodd yr enw o "Park Coffee Tavern" iddo. Cyfeiliwyd gan J. R. Davies a L. Lewis. Wedi talu y diolchiadau arferol aeth pawb adref wedi cael eu boddloni yn mhob- ystyr. Diweddwn trwy ddymuno pohr llwyddiant i wr a gwraig y ty, set Mr a MDt- Row-lands.—LEO.
RYMNI.
RYMNI. Nos Iau diweddaf, yn Sion, dan lywydd- iaeth y Parch J. R. Davies, traddedodd y gwr athrylithgar, y Parch J. Ossiaa Davies, ei ddarlith newydd ar y diweddar H Aclyw- ydd Garfield." Daeth tyrfa yn nghyd i wrando ar y dyn mawr yn cael ei ddes- grifio gan areithiwr mawr. Nid yn ami y ceir darlithiwr a thestyn yn cyfa.teb i'w gilydd, ond yma, er cymaint yw y testya, y mae y darlithydd yn ddtgoa matwr i wneud cyfiawnder ag ef. Saiodd i fyity am dros ddwy awr i ddal cvmeriiwl glotsw Garfield ger bron—o'r bwthyn. coed i'r gadair uchaf a fedd cyfandir mawr- AtiKerkja,, ac er na charem fod yn eitltafol, eto, yr ydym yn credu yn hollol na fu y fatli ddwy awr o beroration. araethyduol cringed o'c blaen uwchben cynuHeit1!& yn y lie hwu. Un o fechgyn mwyaf athiryiitl'.ia Cyxum ydyw y darlithydd, ac yn berehta caloa fawr Gymroaidd, fel y wedi gwrthod galwadau eglwysi laawrion Luiiu^iia, gyda chyfiogau, un yu wythcant o bunauy flwyddyn, ac m arall yu s.iitli uaat, & hyuy er nnvyn aros yn ei enodigol wlad. Ossian Davies, swyno deufyd—wna, gwu,5 Gwenauli arno befyd; Nefol gar) Ossian esyd. Sain cloch ber uwcll swti alych byd. TwtNOG.