Tarian Y Gweithiwr

TABERNACL, SCIWEN. Nos Iau, y lBtg cynsol,.peiRormiwyd cantata "Joseph" (Dr Parry), yn y capel ucho". r-ao gor y lie. Cymerwyd rban yn y gwniti-i iu ft yaf pwysig gan Mr James Davies (Eos Uitilog), Benjamin Davies (Llew Bach), Mr Wiliiam Griffiths, Mrs Mary Loveryu, Mrs Mary Morgans, ac ereill. Awl vj-wy y gwaith yn rhagorol yn mliob y?tyr Yr ehv at lei ban dyled y capei. Yr arweioydd oed/1 Mr S. T. Evaos. Sciwen. Gan mai dechreu ar y gwaith da mae, y c6r, gobeithio y bydd iddynt wneud yn fawr o'u harweinydd galluog, ao y cant enfJllgements eye hir i fyned i berfformio mewn manau ereill.—COEDWIGWK.

Newydd dda i Arddwyr Sir llorganwg. Hadau Newydd! HADAU DA!! A'R CORFU YN Y DREF'" NEWYDD EU DERBYN I Cyfanswm mawr o Hadau Gerddi, a hyny yn uniongyrchol o Blanhigfa Gymreig, per- chenog yr hon sydd wedi cymeryd y prif wobrwyon yn amryw o brif arddangosiadau am ynyddoedd, felly y mae yr hadau hyn yn fwy cymhwys i'r wlad hon na hadau tramor. Dymunir galw eich sylw yn arbenig at y Leviathan Broad Bean nodedig sy'n tyfu i'r byd o 15eg modfedd yn y plisgvn. Hefyd at y Giant Musselburg Winter Leek, Bed- fordshire Champion Onion, White Spanish and Strasburg Onion, a'r Giant Rocca Onion, yr oil mewn ansawdd dda. Hefyd, newydd gyrhaedd, Hadau Pytatws rhag. orol, megys Magnum Bonum, Beauty of Hebron, Ashleaf, Kidney, Schoolmaster, a'r Climax. Planhigion Rhoeynau Coed Ffrwythan, &c., i'w cael ar y rhybudd byraf oddiwrth E. Williams, Cwmoernant Nursery, Car marthen. Gwerthir hefyd Guano a gwrtaith Super phosphate, a Blood Manure. Cabbage cynar yn wytbnosol o Gaerfvrddin. [TYSTIOLAETHAU.] Chwefror 27fun, 1882. Syr,—Wedi gwneud archwi'iad i'ch Stoc fawr ac amrywiol o bob math o Hadau Gerddi, &c., y mae yn dda genyf allu hys- bypu eu bod oil vn edrvch yn hvnod inch ac addawol. Y rhai hyny a anfonasoch i mi a brofais yn ofalus, a gallaf siarad yn uchel am eu ffrwvthlonrwydd. Y mae eich dewisiad yn dda, ac yn hynod syf- addasedig i'r cvmydogaethau hvn, nid vn nniq i erddi mawrion, ond hefyd gerddi gweitbwvr yn gyffredin. Yr eiddoch yn ddiffuant, HF.NRY BATTRAM, Prif Arddwr W. Crawshay. Ysw., Castell Cyfarthfa. Anwyl Syr,—Rhvdd i mi bleser mawr i hyshysu fv nchydarddwyr am y cyfanswm mawr o Hadau Gerddi sydd genych ar werth. Yr vdwvf. ar eich cais, wedi rhoddi prawf ar bob esampl o bonynt, ac y maent wedi rhoddi i mi y boddlonrwvdd mwyaf, fel y gallaf gvoa phob parodrwydd eu cymeradwyo i bawb. Yr eiddoch yn wirioneddol, GEORGE WILKINSON, Prif Arddwr, Abnrnant House, Aberdar." Y mae Mr W. H. Stone, prif arddwr AI" .glwydd Aberdar. yn dweyd,—'Y mae genych v casgliad mwvaf a goreu o Hadau Gerddi a welais erioed, ac yn deilwng o'r enw.' Cofiwch v cyfeiriad,— Daniel Tudor Williams, SEED MERCHANT, Medical Hall, Gadlys Road, and 25, Whitcombe Street, Aberdare. M6r o G&n yw Cymru gyd." SALEM, LLANGENECH. RRRNELIR EISTEDDFOD GADEIRIOL yn y lie uchod dydd Llun Sulgwyn, Mai 29ain, 1882. Prif Destynau. Caniadaeth—I'r c6r beb fod dan 50 o rif, a gano yn oreu 'There is beauty on the mountain,' by Sir John Goss, published by Novello. gwobr X12 a chadair dderw i'r arweinydd. Barddoniaetb-Am y Bryddest oreu ar 1 Drugaredd,' 200 o linellau, gwobr zel Is. Beirniaid: y traethodau, barddoniaeth, &c., Parch. B. Thomas (Myfyr Emlyn); caniadaeth, Eos Morlais. y Y mae y programs yn awr yn barod, yn cynwys rhestr gyflawn o'r testynau, ac ilw cael am lg. yr un; trwy v post. lie., gan yr ysgrifenyddion,—David Bevan Ironmonger, John Thomas, Cornhwrdd, Llangenech, R.S.O. PEDWAREDD EISTEDDFOD GADEIRIOL PONTYPRIDD. CYNELIR yr Eisteddfod uchod ar ddydd Llungwyn, 1882, dan nawdd neillduol. Cadeirydd y dydd,-G. Williams, Ysw., Miskin Manor. Beirniaid,-Dewi Wyn o Essyllt a Mr D. Francis. I'r c6r o'r un gynulleidfa a gano yn oreu I Fel 1. brefa'r hydd,' J. Thomas, gwobr £10 a £ i'r arweinydd. Glee (dim dan 20)' Gwenau y Gwanwyn,' gwobr £2. Soprano, Tros y Gareg,' gwobr 7s. 6c. Alto,' The Lord is mindful of His own,' St. Paul, gwobr 7s. 6c. Tenor,' Y Gadlef,' E. Evans, gwobr 7s. 6c. Bass, I Y Bachgen Dewr,' Parry, gwobr 7s. 6c. Deuawd, 'Awelon Eryri,' Tafalaw, gwobr 5s. Trio, 'Fair Flora Decks,' Danby, gwobr 7s. 6c. Sonatina ar y Berdoneg, Op. 49, No. 2, First Movement, Beethoven, i rai dan 15 oed, gwobr 7s, 6c. Darllen cerddoriaeth ar y pryd, gwobr 2s.6c. Awdl ar Ffydd,' dim dros 300 o linellau, gwobr C3 3s. a Chadair yr Eisteddfod. Marwnad i'r diweddar Mr B. T. Morgan. Gwobr zC2 2s. Pob manylion gan Mrs Morgan, National School, Peterstone- Super-Ely. Can. 1 Croesawiad i Gledrffordd Caerffili,' 6 penill, gwobr 15s. Traethawd, 'Rhagolygon Pontypridd,' yn Gymraeg neu yn Saesoneg, gwobr X2 2s., rhoddedig gan W. Thomas, Ysw., Llan- blethian. Englyn, Yr Eos,' gwobr 5s. Dau Englyn i Ap Alaw Goch, cadeirydd y dydd, gwobr 5s. Araeth Fyrfyfyr, gwobr 2s. 6c. Eto, gwobr 2s. 6c. Sillebiaeth ar y pryd (Cymraeg), gwobr 2s. 6c. Sillebiaeth ar y pryd (Saesoneg), gwobr 2s.6c. 0 Adroddiad, 'The dying maiden to her mother,' gwobr 3s. Eto yn Gymraeg, gwel y Gwladgarwr am Mawrth 24ain, gwobr 3s. Dros y pwyllgor, D. LEYSHON, Cadeirydd. JOSEPH DAVIES, Ysg., I Graig Schools, Pontypridd. Eisteddfo:d Undebol Mountain Ash, A CHADAIR DYFFBYN CYNON. 1DYDDED hysbys y cynelir yr Eisteddfod uchod ar y dydd Llun cyntaf yn mis Mai, 1882. Beirniad y Farddoniaeth, &c.,—WATGYN WYN. Beirniad y Canu,—Ma W. JARRETT ROBERTS (Pencerdd Eifion). I'r cdr heb fod dan 80 mewn rhif, a gano yn oreu 'Teyrnasoedd y Ddaear,' J. Ambrose Lloyd, gwobr £20: sef .£18 i'r c6r, a X2 i'r arweinydd, I'r c6r o'r un gynulleidfa ddim dan 50 mewn rhif, sydd heb enill dros Cl2 o wobr o'r blaen, a gano yn oreu 'Yr Arglwydd sy'n teyrnasu,' gan J. Thomas, Llanwrtyd, gwel Cronicly Gerddor, gwobr .£8; sef X7 i'r c6r, a XI i'r arweinydd. I'r c6r o'r un gynulleidfa sydd heb enill dros X6 o wobr o'r blaen, a gano yn oreu I Jerusalem, my glorious home,' Pitman's Edition, gwobr £ 3 a chopi o Storm Tiber- ias' i'r arweinydd. I'r parti ddim dan 20 mewn rhif, a gano yn oreu 'The Mighty Conquerer,' gwel NovelW* Glee Hive, gwobr £ 4. I'r pedwar a gano yn oreu Yr un hen Stori,' gwel Almanac y Cymry,' i'wchael gan bob llyfrwerthwr. Barddoniaeth. Testyn y Gadair, 'Y Sabbath,' gwobr 5p. 58. a Chadair yr Eisteddfod gwerth 3p. 3s. Pryddest, Pererindod,' gwobr 2p 2s. Alargan i'r diweddar Mr Thos. Thomas, cigydd, Mountain Ash, gwobr gan ei frawd, 1:p. Is. Traethodau. 'Dyledswydd dyn mewn cymdeithas,' gwobr 2p. 2s. Y gweddill o'r testynau, yn nghyda'r canu, &c., i ymddangos yr wythnos nesaf. Bydd y programmes yn barod yn fuan. Dros y pwyllgor,— D. E. COLEMAN (Eos Hefin). THOMAS SAMUEL, Ysgn. Cymru Lân, Gwlad y Gan.' Ail Eisteddfod Flynyddol Alltwen CYNELIR YR EISTEDDFOD uchod J dydd Sadwrn, Mai 6ed, 1882. Prif Ddarnau. I'r c6r a gano yri oreu Bendigedig fyddo Arglwydd Dduw Israel,' J. Thomas, Llan- wrtyd, gwobr .£18 a chadair hardd i'r ar- weiaydd gwerth £ 2. I'r c6r a gano yn oreu Ffarwel i ti, Gymru f&d,' gwobr .£7, a Writing Desk brydferth i'r arweinydd. I'r c6r a gano yn oreu 'Jerusalem, fy Nghartref Gwiw,' gwobr £ 3 a Ink Stand i'r arweinydd. Am y Farwnad wreiddiol oreu i'r diweddar Barch. P. Griffiths, Alltwen, gwobr £ 3s. Beirniad: y canu, J. Thomas, Ysw., Llanwrtyd; y farwnad, Mr E. Young (Eos Wyn), Alltwen. Y program, yn cynwys pob many lion pellacb, i'w gael am y pris arferol oddiwrth yr ysgrifenydd, Mr James Hinkin, Pontar- dawe, Swansea. Eisteddfod Garlpiriol Maesteg, pYNELIR YR EISTEDDFOD uchod yn y Town Hall, Maesteg, dydd Llun, Mehefin 5ed, 1882. Beirniad y farddoniaeth, &c.,—Parch. J. C. Williams (Ceulanydd). Beirniad y gerddoriaetb,-D. Bowen, Ysw., Abercarn. I'r c6r o'r un gynulleidfa heb fod dan 40 mewn nifer, a gano yn oreu All we like Sheep,' o'r Messiah, gwobr .£12. I'r c6r a gano yn oreu y Glee Mai,' J. Thomas, gwobr .£3 3s. I'r cor o blant o dan 15 oed, o'r un gynulleidfa, a gano yn oreu Storm the Fort,' Samuel, Abertawe, gwobr .£1 5s. Caniateir i.wyth mewn oed gynorthwyo. Am yr Awdl oreu heb fod dros 200 o linellau, ar y testyn 'Y Goron Ddrain,' gwobr zC2 2s. a chadair dderw. Programs, 1tc. drwy y post. T. GROVE, Ysg., Maesteg. 'Dan nawdd Duw a'i dangnef.' SALEM, VARDRE, GER CLYDACH. (-"YNELIR y bumed Eisteddfod flynyddol yn y lie uchod ddydd Sadwrn, Mai 27ain, 1882. Prif destynau- I'r cdr a gano yn oreu Yr Arglwydd sy'n teyrnasu,' J. Thomas, Llanwrtyd, gwobr .£8. I'r c6r a gano yn oreu 'I bwy y perthyn ma-wl,' Pencerdd Maelor gwobr .£3 a chromaticpitchpipe i'r arweinydd. Beirniad:—Hywel Cynon. Bydd y program yn barod yn fuan, yn cynwys y gweddill o'r testynau yn nghyd a'r adroddiadau, i'w gael am 1c. yr un, trwy y post lie., gan yr ysgrifenydd,- DANIEL D. DAVIES, Buildings, Clydach, Swansea Valley. Moriah, Brynaman, CARMARTHENSHIRE. A GRAND DRAWING OF PRIZES will take place on the plan of the Art Union, on Saturday, August 5th, 1882, in the presence and under the supervision of the following gentlemen:—Dr. H. Rees, Tirbach; J. Hay, Esq.; and F. J. Legge, Esq. The following valuable prizes will be given in addition to over one hundred others:— 1. FORTY POUNDS in Cash. 2. Fine Toned Harmonium, value -621. 3. Lady's Handsome Gold Watch and Chain, value X10 10s.. 4. Gentleman's Silver Lever Watch, value £77s. 5. A Hand Sewing Machine and Case, value C4 14s. 6. A Beautiful Easy Chair, value X2 2s. 7. 'James Hughes' Notes on the New Testament,' value £1 14s. 8. Handsome China Tea Service, value £1 Is. 9. Gentleman's Mahogany Writing Desk, value XI Is. 10. A Fine Accordion, value £1 Is. 11. A Beautiful Album, value .£1 Is. 12. A Gentleman's Waterproof Overcoat, value XI Is. Tickets, 6d. each; book of 12 for 5s. The proceeds to assist to clear the debt of the above Calvinistic Methodist Chapel. Treasurer,—Thos. Williams, Co-operative Stores, Brynaman. Tickets may be obtained on application to the Secretary.—David Evans. London House, Brynaman, R.S.O. Winning numbers will be published in the TARAIN and South Wales Daily News of the 10th of August, 1882. Ail Argraffiad, y 4ydd fil, pris 6c., CydymaithyrAdroddwr A Llawlyfr y Darlleniadau Ceiniog.^ CynwysiadYmddyddanion a Dadleuon rhwng y Morgrugyn. a'r Ceiliog Rhedyn— Twn Ben Fras a Mrs Ceimach—Y Fuwch a'r Asyn-William a Mari-Y Cybydd a'i Wraig-Y Gacynen a'r Wenynen-Y M6r A r Haul YPin a'rNodwydd—Y Gwybedyn & r P^y' Copyn—Y Nant a'r Llyn Dwfr—Y Bardd a'r Anifeiliaid-Alexant&r a'r Lleidt -Dadl y Bib Dybaco—Cenadwri Dafydd at Abner-Y Tonic Sol-Ffa-Rhodd y Crynwr-Y Pendilwn Anfoddus-Dic Shon Dafydd-Nadolig Hen Lane, &c. Anfonir copi yn ddidraul i unrhyw fan ond anfon 7 stamp i'r cyhoeddwr,— J. THOMAS, Printer, &c., Tredegar. Rheumatism! Rheumatism! J" OKES'S VEGETABLE AMERICAN THE GOLDEN OIL. Sovereign Remedy for Rheumatism, Neuralgia, dc. We invite sufferers to try it; its best friends are those who have known it the longest. The following chemists are agents in South Wales:— Aberdare, Thomas, Richards; Mountain Ash, White; Treorky (Rhondda), Morgan; Bridgend, Jenkins; Maesteg, Rees; Ty. newydd, Llewellyn; Cardiff, Smyth. Cole- man & Co.; Swansea, John Davies; Neath, Hill; Carmarthen, Jones; Pontypridd, Key; Risca, Yendale. London agents, Barclay and Sons. Y mae llawer yn cael eu gorfodi i dalu £ 6 6s. am dicket i'r America ar ol dyfod i L'erpwl, am na fuasent yn yegrifenu ataf i wneud contract am zC4 10s. Peidied neb a gadael cartref cyn cael sicrwydd am hyn geriyf. GOMER ROBERTS, General Passenger Agent, Templars and Masonic Hoteli. 29, Union Street, L'erpwl. TY GOMER I'R CYMRY* M Gwybodaeth sydd nerth. Bydded i'r rhai sy'n dymuno cael y manteision goreu wrth groesi y Werydd yn nglyn a'r fares rhataf, anfon at Gomer Roberts (Cymro Dof), yr hwn a rydd iddynt bob gwybodaeth angeilrheidiol dros linellau yr American a'r Canadian Steamers. GOI3. tyngiad yn y fares i NEW YORK A BOSTON gyda'r Steamers cryfaf sydd yn hwyllo. Digon o fwyd da, a phob cysur a dyogelwch. Ni yw y Steamers hyn yn cario Germaniaid na thramorwyr. Cludiad X4 10s. Digon o waith a chyflog da yn America. Efe a gyferfydd a'r rhai fydd o dan ei ofal ar eu dyfodiad i L'erpwl, ac a'u rhydd yn ddyogel (y Cymry gyda'u gilydd) ar fwrdd y Steamers. DIGON 0 WAITH YN CANADA. Fare-Farm Labourers £ 3 0 0 Benywod (sengl) 3 q 0 Cyfarwyddyd anffaeledig er sicrhau ar. bediad arian ac amser, ond cofiwch ysgrifenu yn gyntaf, gan amgam Stamp, at GOMER ROBERTS (Cymro Dbf), Passenger Agent, Templar's Hotel, 29, Union St., L'erpwl. D.S.—Y mae ei dy yn helaeth, yn ymyl y Landing Stage. Swper, gwely, a brec. west, 2s. 6c.; plant, haner pris, yn cynwys pob attendance. William Shepherd, 21, Seymour St., Aberdar. SWANSEA VALLEY ART UNIOi<.| GRAND DRAWING OF pRIZES. The Committee have resolved to postpone the above Drawing until Saturday, May 6th, 1882, owing that a large number of duplicates has not been returned. The Drawing will take place on the Art Union principle at the Temperance HaH, Ystradgynlais, in the presence of the fol. lowing gentlemen :-Isaac Evans, Esq., Manager, Five Brothers Colliery; H. Walters, Esq., Cynlais House; G. Davies, Esq., Bwllfa House; E. Foster, Esq., MaD- ager, Ystradgynlais Colliery; D. Thomas, Esq., Manager, Trimsaran Colliery. List of Prizes. 1st prize £$ 0 0 6th prize £ 0 15 0 2nd 4 0 0 7th 0 10 0 3rd „ 3 0 0 8th 0 7 6 Brd „ 3 0 0 8th „ 0 7 6 4th „ 2 0 0 1 9th 0 5 0 5th „ 1 0 0 j 10th „ 0 2 6 Tickets, 6d. each, or a book of 12 for 5s. The proceeds to pay the debt of Cwmtawe Bridge and Road, leading to Ynysuchaf, i- Ystradgynlais. Treasurer,—IOAN JONES, Hendreladis. Tickets may be obtained on application to the Secretary, THOS. HOWELLS, Ynysuchaf, • Ystradgynlais, Swansea Valley. Winning numbers will be published in the TARIAN and South Wales Daily News, the following week. Mae can yn llon'd yr awel fwyn.' Albert Hall, Abertawe. EISTEDDFOD FAWREDDOG y Bank Holiday, 1882. Beirniad: M. JOHN THOMAS, Llanwrtyd. PRIF DESTYNAU. I'r cor a gano yn oreu I The Heavens are Tellinggwobr £33, sef .£30 i'r côr, a £3 i'r arweinydd. I'r cor a gano yn oreu 'Yr Arglwydd sy'n teyrnasu,' J. Thomas, gwobr i6. I'r Brass Band a chwareuo yn oreu I We never will bow tlou-n,gwobr £7. I'r parti a gano yn oreu I Cydgan y Chwarelwyr,' gwobr £2 2s. I'r pedwar a gano yn oreu Ti wyddost beth ddywed fy nghalon,' Dr. Parry, gwobr « £ 1. Bydd y programmes yn cynwys. y gweddill o'r testynau a phob mauylion ereill yn barod Ebrill 18fed, ac i'w cael am y pris arferol oddiwrth yr ysgrifellydd,- D. PRICE, Neath Road, Haiod, Swansea.

Ii. PENILLION CYFLWYNEDIG It Mr George Lawrence a'i brixl, ar ol eu iri phlentyn, y rhai a. fnont feirw mewn pythefuos a dan ddiwrnod. Dafn o falm er ceisio gwella Dwfn archoUion tad a roam, Sydd yn wylo yn Nhreorci, Ac yn methu gwybodpa m Y cvmerwyd eu hacwyiiaid flawddcar dri o birth y byw; IVI.ie cymvlan a thywyllwch Yn cylcbynu gorsedd Duw. Owi-thddr-yeb hoff yn serch y teulu cieli auwvl Phillip John, Gorohwvl anhawdd i deimladau Ootid ei osod dan y doc Tiws flodeuvn yr; vrnagor *• Oedd y baebgeu bardda' 'noed, G'wYwo'n sydyn wnaeth a marw Cyn ei fo'd yn bum' mlwydd oed. Catherine Ann, ydog angyies, a gwviaidd yo ei inoes, Goirwir, ufydd i'w rbieui, Nid otdd hyth vu tynu'll groos Cyflawn oedd o bob synwyiau, sjryf dalentau iddi ro'od, Daeth yn aeddfed i ogoniant Cv-n ei bod yn bymiheg oed. Geli'sid darllen caredigTwydd Ar ei gruddiau tlvsjon hi, 71 Oad er am'ed ei rhinwedtiau Nid yw mwyach gyda. ni Go'' -hwyl caled gwu oedd gospd Un mor hawudgar yn y bedd, Eto cysnr cryf .vw cre<iu Id'di gyrbaedd gwlad J'T hedd Cyu it dagrau ddechreu sychu Vr ol colli ch anwyl ferch, M -lames Henry eto'u manY, "Hvrthddrych dwfjp vn ûidl serch B. ivv<l a chwaer oedd weiii biaenu I roesawi'r alnvyJ un, "Eildo p;ar.t yw teyruas uefoedd," Me idafr Iesu mawr ei bun. A;jh :w<ld gwybod pa'm v torwyd T.-ri blodeuyn beirdd eu llivv, Os i ad angen oedd am Hodim Pi ydferth yn mharaiwys Duw Ma" y uef yn arier 'speiho 'R ddaear o i Lanwyliaid hi, Fel pe mwy o angen tlysau Yno nac sydd arnom ni. Bydd y gladdfa yn Nhreorci Byth yn anwyl ereu mwyn, Nid oas ISanerch ar y ddaear G-jrwch gyda chymaint swyn Er mai cladufa'r meirw ydyw, Bydd vn gysegredig mwy Yn y beddrod tawel byddwn Ninau'n fuan gyda liwy. Aberaaian. JOHN REES.

EISTEDDFOD FLYNYDDOL CAS TELLNEDD. Cynaliwyd yr ail eistedlfod uchod LIuo y Pasg. yn Murchuadle Newydd y dref. Llywydd-D. Davies, Ysw., Maer y dref Arweinydd—Crymlun, Llansamlet. Beirn iaid—Dr Parry a C. V. Harding, Ysw.. Ca jrfyri'.din. Ar oi cael anercbiad byr a phwrpasol gan y llywydd, awd yn miaou a gwaith y dyddyn y raodd caulynol:—(Jas.n Y .vf ilwr Dewr,' (Dr Parry), gwobr 10s.; 3 yn cys tadin—goreu, Benja-min Davies, Sciwen. Canu y denawd Hywel, be' ti'u geisio yrna,' (Dr P .rry). gwobr 106. 5 parti yn cystadlu—gorou, Anne Jouea, Clyflach, a'i chyfaill. Canu lY Blodtuyn O^af,' (J. A. Lloyd), gtin gorau heb fod dau oOmewn nifer, gwobr 7p.; tri chor yn cystadlu-set' Cwmgiedd. dan arweiniad Phillip Thomas Cwmuedd. dan arweiniad Gwilym Cyuon ac Aberdulais, dan arweiniad Joliu Arnold. Gorou, cor Cwmgiedd. Cystiacileuodd 14 ar gann Blodwen my darling, my true love,' (Dr Parry), gwobf 10s.; rhanwyd y wobr rhwug T. Williams (Eos Cyuon), Carilitf Castle Coffee Tavorn ar, a Mi Hopkin, L! insamlec Un Fife and Drum Band ddaeth ya ralaen i ciiwatuu. Codiau yr Ehe:lydd' .Ia'r Glamorgaiis-iure March I seJ Fife Band St Thomas. CHStellnedd, a chafadfi y wobr o 2p. 2s. Oa.ua Yr E'»s,' (Dr Parry), gwobr.' We^h Scarlet Wliittie gwerth lp. lO.s. rhoildodig.gan Mr J. P. Reynolds, Owinpandy Factory, Caslehnedd. Dygodd y wobr r .xgorol iion 14 o foueddig- esau i'r mats, a.,dywedai-r beimiaid fod y gystadleuaeith yu un dra phwysig, ond y goreu oedd rhif 7 a ga,uodd yna gaiwodd yr arwsiuydd ar un H. R., i fy^V' ac ar" svisgwyd hi a'r 'Whittle' gan v Maer, a phan oedd ar gychwyn o'r Jiwylan, deail wyd nad hi .oedd yr oreu, a. gweiwyd fod yuo gamsyuied wedi cymeryd lie wrth ei galwi fyny, a galwyd ar uu araH i fyny, set Mrs Jane Hughes, Befcws, ar hyny. dy wed- ai'r Dr Dyua'r gautores orc;a," ond nid cyut y cafwyd sicrwydd. nag y rleallwyd fod y llall wedi dianc a'r Whittle.' Modd bynag, yn hytrach na chreu teriyag, chwarddwyd yjoke heibio, a chyflwynodd Mr Reynolds Whittle arall i Mrs Hughes, yr uu fath yn gywir ac a gyflwynodd i Dywysoges Cymru, ar ei bymweliad ag Abertawe yr haf diweddaf. Da genym weled y Cymro hwn wedi llwyddo cystal wrth gyflwyno ei -FauteU f»ymreig' i'r I Dy wysoges, ues gwneud ei bun mor enwog, nid yn unig yn Nghymru, ond hefyd yn j mhlith y Saeson, o blith pa rai y derb\nia archebion beunyddiol am y Welsh Scarlet Whittle.' Canu 'The Soidier's Chorum,' gwobr 2p. 28 goreu, Dyiais Glee Parti, dan arweiniad John Arnold. Deuwyd yn awr at y brif gystadleuaeth, Bendigedig fyddo Arglwydd Dduw Israel,' (J. Thomas); gwobr 20p., a 3p. 3s., i'r arweinydd. Cys- tadleuodd corau Cwmgiedd, Cwmnedd, ac Aberdulais. Rhanwyd ywobr rhwng Cwm- giedd, ac Aberdulais. Yn yr hwyr cynaliwyd cyngherdd ar- dderchog yn Neuadd y dref, pryd y cymer wyd rban ynddi gan Llinos Rfcondda, Llinos y Llan, Eos Wenallt, Eos Cynffig, Dr Parry, y Dylais Glee Parti, dan arwein- iad Mr John Arnold, a Mr Harding yn gofalu am y perdoneg gyda'r oil o honynt yn ei ddull meistrolgar arferol. Treuliwyd y diwrnod yn bapus o'i ddechreu i'w ddi- wedd, heb i neb glywed y llawer o swn,' ond swn yr arian gweddill sydd gan y pwyllgor ar gyfer yr eisteddfod nesaf a gynelir Llun y Pasg, 1883. Y mae llwydd. iant hon a'r un o'r blaen wedi calonogi'r pwyllgor, fel y maent wedi penderfynu tori tir newydd ac eangach y flwyddyn nesat.-GoB.

AT Y BEIRDD. Oyfeiried ein cyfeillion y Beirdd eu holl Gyfansoddiadau Barddonol yn y modd ac i'r cyfeiriad canlynol:— TBos, WILLIAMS (Brynfab), Hendre Farm, Treforest, Pontypridd.

Y PARCH E. MORGAN,-Rby gyffredin. Y LLOER.—Ymgais dda at fod yn farddonol. Ond mae y penillion i raddau mawr yn aneglur o ran y feddyliaeth. Y maent yn arwain y darllenydd i ganol niwl. Gallesid gwneud can dda ar y testyn, er fod canoedd o ganeuon wedi eu gwneud arno yn barod. Ceisiweh eto-mae awen ynoch yn sicr. Y N ADOLIG.-Cân bert. Ond rbaid ei chadw hyd nes y bydd yn amserol. Y WRAIG RINWEDDOL.-Tlws iawn. TROAD Y DYDD.—Y syniad yn aneglur yn yr esgyll. YR HEULROD.—Cynghanedd amheus yn y drydedd llinell:— Celf wybr goeth rhag poethwres." 1 11 Mae rbai o'n hen ramadegwyr yn ei cbyf. reithloni, ond nid ydym ni yn barnu ei bod yn gywir. Y BEIBL.-Gormod o aneglurder. STOROM ANGEU.—Y mae arddull y penillion yn rhy emynol, a'r farddoniaeth yn brin. Dysgwch iawn lytbyrenu iaith eich mam. DAU BENILL A GYFANSODDWYD, &c.—Rhy gyffredin o lawer Peidied ein cyfeillion a myned i'r drafferth o nodi rhif eu pen- illion yn y penawd. Enwer y testyn yn syml, a gadawer rbwng y darllenydd a chael allafn pa sawl penill a fydd yn ei ddarllen. PAUL 0 FI-AEN AGRIPPA —Gwych iawn. SIR W. LAWSON.—Lied dda. I'R MEDDWYN.—Penillion rhyfedd ar lawer ystyr, Ond mae rbywbeth sydd yn afaelgar ynddynt. Y BEDD.—Penillion ystwyth, ond nid oes ynddynt lawer o dine na swyn awen. Y GLOWR.—Lied dda. Y GWANWYN.—Amserol a da. Y FELLTEN.-Englynion cryfion, DAGRAU CRIST, &c.—C&n dda iawn. I'R SWYDDFA :—loan ab Dewi, Ieuan Twrch, M. M., Cynala^v, A. J. Jeanes, a G. ab Lleiaion.

CAN 0 GLOD I Mr Moses Rowland Rowlands, Danygraig House, Penvgraig.

[ CYDFUDDUGOL.] AIaw,"MerchyMelinydd." Nid ceisio lliwio'r Wi, A gwneud yn wyn y glo, Yw canu clod ein Rowlands Yn uchel trwy ein bro; Arferol yw i'r awen Roi mawl ile dylai fod, A Moses Rowland Rowlands Wir haedda g&n o glod. Enwogrwydd ieinw hanes Y teulu anwyl hyn, Yn ol am genedlaethau, Trwy iawer bro a bryn Rhyw barch, rhyw fri, rhyw urddas, Yn etifeddol sydd, 0 dad i fab yn disgyn, Fel dydd yu canlyn dydd Daefch baner wen y teulu < I law. ein gwvoa hael, Heb arni 'run ysmotyu, Na lledrith troion gwael; Mae yntau yn ei chadw, Fei gwnaeth ei dadau cu I chwitio'n ai rhydeddu3 0 fewn ein b ardal ni. Y dyn geir yu ei wyneb, Hawddgarwch lon'd ei wedd, O'i lygai i eariad fflachia, Ac yt: ei iai^'i ceir hedd; Mewn dysg. a moos, a rliinwedd, l\!ae'n addmu yn y wlad, I'r gweithwyr lati e. ofal Mae. iddyLt hwy yn dadr Nid Pharoah awaurdodol Yw'u ysgwyd fllangell trais, A Uwy«ldo drwy ddychrynu Ei wyr i wneud ei gais, Ond loan drwy ei gariad, Yn eniil pawb mown hedd, I ufyddhau i'w ddeddfau Heb augeu tynu cledd. 0 mor roesawgar ydyw Ei ymweliaiiau mwyn A'i weithwyr yn yIofa, Ac fel y gwrendy 'u cwyc Ei ateb hyu?.ws, pared, Fel baim o Giload fydd, Yn dofi poeti a jjbryder Y fynwes fwyaf brudd. Dihafal fesuronydd Yn nyfnder daear ddu, A :chyfarchwyliwl' odiaeth O'r ffyrdd geir yno'n Ilu Cudd lwybrau r glowyr dyiai, Drwy ei fedru^rwydd ef, A wneir i ni mor awl wg A 'strydoedd hardd mewn tref. Fel adeiladydd cywrain Gv naetb enw iddo'i hun, Drwy ei gynlluniau medrus 0 adeiladau cun. Mae'n oruchwyliwr enwog, Gofalus, doeth, a phur, Yn hawlio ymddiriedaeth Holl weithwyr goreu'r tir. Anwylddyn gan yr ardal Yw Rowlands yn ddinam, Ei hoffder sydd o bono Yn dyner hoffder mam; Etholwyd i'r Bwrdd Ysgol Ein gwron mewn mawrhad, Ac yntau yno eistedd I wasanaethu 'i wlad. Fel priod i'w gydmares, A thad i'w anwyl blant, Mae Rowlands yma eto Yn un i'w gael mewn cant; Cyngborwr doeth i'w deulu- Ffynonell ei mwynhad, Mae'n enwog yn yr ardal Fel priod ac fel tad Fel Ilanw'r m6r boed iddo I chwyddo yn ei fri, Ac yn ei ddefnyddioldeb Hyd drothwy'r beddrod du; Hir ddyddiau fydded iddo Yn Danygraig i fyw Mewn hedd a llwydd, ac yna Cartrefed gyda Duw. Tonypandy GWRTYDD.

EICH JANE FACH. Er cof anwyl am blentyn Rhidian Rees a'i briod, Penclawdd, yr hon a aned Mawrth y 26ain, 1881, ac a fu farw Mawrth y 17eg, 1882. Eich genetb fach gymerodd Duw Cyn gweled blwyddyn yn ei hyd, Y flwyddyn gyntaf yn y byd Cymerodd hi i'r nef i fyw. Mor anwyl gan ein calon yw Y baban bycban un flwydd oed; Y fechan anwyl ichwi roed- Yn faban mwyach byth fydd byw. Mae plant yn tyfu yn y byd— Yn tyfu drwy fabandod mwyn, Yn colli eu plentynaidd swyn, Wrth deithio tua'r bedd o'r cryd. Y beddrod yw yr unig gryd- Yr unig gryd yn meddiant Duw, I gadw baban byth yn fyw- A phrydferth blant-yn blant o hyd. Newidia'r byd eu tyner wedd, Y maent yn tyfu dros y cryd; Os am eu cadw'n blant o hyd Rhaid yw eu rhoi yn nghryd y bedd. Mae y rhai bychain/hardd eu gwedd Yn ngofal Duw, yr hwn a'u rhoes, Heb un cyfnewjtd yn eu hoes- Yn fythol ieuanc yn y bedd. Bydd eich Jane fach-y brydferth hon, Yn aros mwy yn faban mwyn, Heb golli ei mabanol swyn- Byth yn y bedd, eich cof, a'ch bron. Os byddweh brw i fyn'd yn-hen, A'ch plant yn tyfu yn y byd, 0 fewn eich cof fel yn ei chryd, Anfarwol faban byth fydd Jane I Bydd biodau'n tyfu ar ei bedd, A hithau'n aros gyda chwi, 'Run fatli fL phaia gollasoch hi Yn flod'yn tyner, nefol wedd. Ai dyma ffordd drugarog Duw 0 ddenu'n serch a dwyn ein bryd Oddiar y cyfnewidiol fyd I'r digyfnewid byth i fyw ? Mae'n ddyogel genym yn yr holl Gyfnewidiadau yn y byd Mai Duw yw Tad y teulu 'i gyd, Ac nid aiff un o'r plant ar goU. WATCYN WYN.