Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

6 articles on this Page

HEREW ARD

News
Cite
Share

HEREW ARD YR OLAF O'R SAESGST. penod VL.^T r — Wedi iHe £ ewaTdTofyn airfgael myned ya. erbyn .y marchogidn, d;Kwe<|9$d Alrarf':— y » Gadewch i fy Viking fyned. Gad- awo 0 e,-kh i mi ei weled yn ymladd 1" fel pe bulBar yn gi nen geiliog. "E wc.h chwi, ebai Here ward- wrth ei aswy, a phan y gyraf fi y Ffranewyr i'r deaa, igvmewch ruthrfa anS'dani,'ac-ewchrhyngddynt aphorth y caStfell, a bydd i ni weled beth. a allwn ni ei wneud a'r fwyell Ddanaiddyn erbyn coelau y ceffylau." Sebardyfrodd. ei geffyl, gan waeddu, "Btaidd-t Maidd!" gan fyned rhagddo. Gwelodd yn agos i licUard ,j castell farchog uchetfU'^hredw'ar .'ereillo' i gwm- pa^'t&etlhyn en herbyn, gan en lladd ollf gan roddi yrim; areholledig argefn ei geffyl, gan ei arwain ar draws y cae, er rod y saKfthyddion yn safithii tuag ato oldTar y mar. Pan y marchogodd y marcbogion. ar ei ol, aeth. y" Daniaid 9 rhyhgddyat- a'r castell, gain wneud gwi-thsafiad yn eu herbyn. Marchogai yn y marchogion yn eu herbyn- yn wat- w arils gan ddweyd:— V- • 4 Y ikth. fodau ystyfnig aa hunanol- yn meddwl y gallant wrthsefyll march- ogion 0?mbath ni!" ODd ni wyddent hwybeth oedd meteij y Daniaid, y rhai a waeddasant. gyda'u gil|sM, Blaidd! blaidd gan drox eu: hatfaw yn erbyn eu: gelynion, gan daraw yioalfebc. ben-iva en c -P, ff v I iu k.'u bwyelli, a buasent yn gwneud-- yr un path &'u. inarchogion oni buasai i.Hereward gyf- ryrtgn ar eu Than. Marchxygddd yr holl fareb-ogion nad oeddent' wedi ea cymer- yd bob tin i'w ffordd, gan adael y maes. Yiioedd Arnulf bach mor falch a phe buasai wedi ei wneud ei hun, ad anfon- odd y Chatelain air ate Baldwin* nad uedd y nswydd-ddyfodiad yn wroo cyS- reriinj a'daeth calon Count Guisues fel *dwfr;-tra yr aehwynai ei farchogion, y rhai- oeddynt. garcharorion, a'r rhai rhy ldionr yn fawr yn herwydd y fath gynlluniad anfiiwrol a chwareuodd y Daniaid, ft hwy'—mileini%id ar draed yn meiddio cyfarfod a marcbogion, .ac hefyqL,( i'r llawr atydlr trwy'dcifi ytn, aitbbepau a choesau eu ceffylau. Dywododd Hereward ei fpd yn deall rhoolau: ymladd yn gystal a neb ohon". ynfc, grad- ei fod ef wedi" ei gyflogi i wnénd'i'rCount GuisrieEr' ir dalu i'w AiglwySd Baldwin—a hyny; a wnolai efe. X diwrnod canlynol dywedodd. vvrtb ei cjclynion am fod yn llonydd,-argadael iddo etweithredu ei hunan. Pigodd allan y marchog goreu. a welodd, a marchogodd i fyny ato, -gan ofyn iddo ddýfod a ebael ei ladd mewn gornest degV. Ij&rlij 'i'r' marcliog'/irie^ld y cron- iclau, yr bwn oedd fel Hew o .ran calon, ac yn cael-ei ystyried y milwr goreu yn y wlad,ac gweled nad oedd Here- ward ond dyn byr, ateb y buasai yn dda gailddo wneud ymgais am ei lardd ef. Ar hyn fn9xchóg<tsant o'r neilldu, gan hysb^r3u.,fod pawb i adael iddynt, gan ei bod yn ymla-ddfa anrhydeddus. SafasAnt wyneb yn wyneb, a dechreu- asant, garo cleddyfau, tra y safai yr oil yn edrychwyr. Yn mhen enyd tarawodd Hereward ei ddyn y tu ol i'r glust, fel y syrthiodd fel careg i'r llawr. "Credwyf," ebe Hereward, "y gallaf eich cario," a chan gydio ynddo, taflodd ef dros ei ysgwydd, gan fyned tuag at y dynion. "Blaiddl blaiddl" gwaeddent hwy gan cbwerthin am ben ystum Hereward a'i ysbail ar ei ysgwydd. Dylasai ladd ei ych cyn dechreu ei gario. Edrycbwch yna!" Yr oedd y marchog wedi dechreu slyfod ato ei hun, gan ymdrechu ym- jryddbau. Ond er mai Hereward oedd y lleiaf, eto efe oedd y cryfaf, a gwasgodd ef yn ei freichiau, ac aeth rhagddo yn dawel. H Farehogiol1, cynorthwywcht Mae n 0oibricht wedi ei gymeryd!" ebe pleid- Wyr Guisnes, gan gyflymu tuag ato. <4Blaidd! blaidd! ataffioll," gwaedd- Odd Hereward. Ac aeth y Daniaid oil tuag ato a u bwyyll yn eu dwylaw. Aeth marchogion Chatelain hefyd i fyny, a chariodd Hcreward ei garcharor yn ddyogel i'r wersyllfa. I A phwy ydych cbwi, farchog an- ?;Jsvdeddus," eb<?efe v/rtb ei garcharor. 1 "■ "icht, nai Count Guisnes." Cad* ef draed a dwylaw, ac gXHCTvwyd Hell Hereward, dau Martir. Y II Y d ?i-1YfWL" medd y cron- lolaa, "mewn IU/VmI ar ol c-5• an- tono«;I'l Count O-u'S .i "r hy.x oc > ddylètIU::i\ ,i'w d v yu rsguyda; ?i':o4dion eroili." I \.e foliy J" i-erfvnc, yr annealldwr- Jaetli Ti MUwin a Count Guineas. |

PEMC- r"rii. j

" .' BEIRNIADAETH AR Y BEDDARGRAFF

.DOSBARTH YR AlL. !

HANES CYNFRODORION YNYS PRYDAIN.

DAMWAIN ANGEUOL YN IOWA.