Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
22 articles on this Page
- 1 R WYTHNOS.I
1 R WYTHNOS. MAE sefydlijid llinell o agerlongau < hwng Milford ac America bellach yn sicr, y rhai a ddechreuant redeg yn fuan. Y MAE dyddiad priodas y Due o Albany a'r Dywysoges Helena o Wal- ,deck-Pyrmont, wedi ei benderfynu, ac i gymeryd lie ar yr 20fed o Ebrill-y seremoni i'w chyflawni yn nghapel St George, Windsor. MAE Bwrdd y Gwarcheidwaid yn Merthyr, dydd Sadwrn diweddaf, wedi penderfynu rkoddi codiad o 5p. y flwyddyn yn nghyflogau releiving officers yr undeb. Rhyfedd y fath ysfa sydd wedi meddianu rhai o aelodau ein byrddau am godi cyflogau y gwahanol swyddogion. Ai tybed nad yw ein trethoedd eisioes ^n ddigon uchel, tra y gellid cael cystal dynion a hwythau i gyflawni eu gwaith am 5p. yn y flwyddyn yn llai o gyflog. Mor hael y mae rhai pobl ar arian y cyhoedd. DYWED gohebydd o Athens nad oes y fath auaf caled wedi bod yno yn yr oes bresenol. Ychydig filldiroedd o'r dref, y mae yr eira yn chwe' troedfedd o ddyfnder, ac yn Athens ei hun am rai dyddiau y mae yr eira wedi bod yn dair troedfedd o drweh. Y diwrnod cyn iddo ddisgyn, yr oeddid yn gorfod gwlychu yr heolydd o herwrdd y Ilwoh, Y MAE y ddau amaethwr o Stafford- shire, Johnson a Clowes, y rhai a all- tudiwyd ar gam^ ac a ryddhawy yn. ddiweddar wedi derbyn bobo 500p. oddiwrth y Llywodraeth fel iawnam^ y cam a dderbyniasant. Y mae Clowes, gan yr hwn y mae gwraig ac wyth o ■ blant, yn bwriadu cymeryd fferm, fel cynt, tra y mae Johnson, yr hwn sydd yn hyn, a neb ond gwraig, yn bwriadu prynu fferm fechan, a sefydlu i lawr am weddill ei oes yn ddystaw. Y mae amryw danysgrifiadau yn cael eu derbyn iddynt oddiwrth bersonau sydd yn teimlo yn herwydd yr anghyfiawnder a dderbyniasant. DYDD Sadwrn diweddaf cnowyd dau gi yn nghymydogaeth Cwmparc gan gi defaid a fernir oedd yn gynddeiriog. Lladdwyd y own a gnowyd, ac erlidiwyd ar ol y ci defaid, ond collwyd ef yn Dghyfeiriad Cwm Ogwy. DYWEDIR fod Amerawdwr Rwsia wedi penderfynu, os na ddaw pethau yn fwy heddychol yno erbyn adeg ei goromad, y bydd iddo roddi y goron i fyny 1 wfab henaf, yr hwn a garia y gorchwyl yn mlaen dan gyfarwyddyd tri o bersonau o ddewisiad y teulu amerodrol. CAFODD halier perthynol i un o lo- feydd Ferndale, o'r enw George Sullivan, ei ddirwyo i 40s. a chostau, neu ddau fis o garchar gyda llafur caled, am geisio tanio ei bib a'i lamp.
CYFLAFAREDDIAD YN NGHWM RHONDDA.
CYFLAFAREDDIAD YN NGHWM RHONDDA. Yr wythnos ddiweddaf, yn Nhreher- bert, cyfaxfyddodd Mr D. Morgan, Mountain Ash, a Mr T. Curnew, ar ran gweithwyr a meistri glofa Tynewydd, er gosod prisiau ar y wythien mewn dadl; a da genym hysbysu i'r syflafareddiad ddyfod i aerfyniad boddhaol, heb yr un canolwr.
CYFARFOD MISOL GLOWYR Y RHONDDA.
CYFARFOD MISOL GLOWYR Y RHONDDA. Cynaliwyd y cyfarfod hwn ddydd Llun diweddaf, yn yrlfor Hael, Llwyn- ypia. Llywyddwyd y cyfarfod gan gy- nrychiolydd y Cyme.r, a chyflawnwyd y gorchwyl ysgrifenyddol gan gynrychiol- ydd y Coedcae. Hysbyswyd fod y gorchwyl o geisio cael dealldwriaeth dda yn nglofa y Rhondda Isaf, gyda golwg ar doriad y rheolau gan y meistri mewn cysylltjad a'r cogs a'r flats yn myned rhagddo, ac os na ddeuid i ddealldwr- iaeth buan, y tynid sylw pwyllgor y Sliding Scale ato. 0 barthed yr annealldwriaeth yn y lofa rhwng y Porth a Llwynypia, mewn cysylltiad a thori y gwaelod, hysbyswyd fod ymdrech yn cael ei wneud i ddwyn y gorchwyl odiiamgyleh yn heddychol, ac os na ellid ei ddwyn i derfyniad, y byddai yn rhaid gofyia i gyfarfod y Dos- barth am gyfarwyddiadau. Ofnid hefyd y byddai yn rhaid rhoddi annealldwr- iaeth Llwynypia i ystyriaeth pwyllgor undebol y Sliding Scale, set y pwnc o halio a drysio. Yn nesaf, bu o flaen y cyfarfod y pynciau o ddyfod allan o'r lofa pan y byddai galw am hyny, y spwngers, a pbasiwyd penderfyniadau arnynt. Penderfynwyd mewn cysylltiad a Thanchwa y Coedcae, fod Mr Walter Morgan i gael ei gyflogi i wylied y tiengholiad ar ran y Dosbarth, act gael ei gynorthwyo gan Mri W. Abraham (y goiuchwyliwr), W. How ells, Glofa y Great Western, a W. Davies, Coedcae. Condemniary cyfarfod yr arferiad o weithio twrns extra, nad oedd ond ym- gais i ddwyn i mewn y Double Shift, a thra yr oedd y glowyr fel pe yn gwneud eu gorea i lanw y farcbnad a glo, nad eedd gobaith cael codiad yn y cyflogau. Hysbyswyd fod J315 wedi eu casglu tuag at gofadail Mr Macdonald. Galwyd sylw y cyfarfod yn nesaf at aneffeithiolrwydd y dullprssenol o arolT ygiad y gweithfeydd, ac y dylid cael personau at y gwaith a gymerent fwy o ddyddordeb a gofal o fywyd y glowyr, dynion a geisient atal y damweiniau dychryullyd hyn, ac nid rhai i siarad yn uchel a chelfyddydgar wedi id lynt gy- meryd He. Paaiwyd penderfyniadau yn cymer- adwyo rheolau Llywodraethol y Sen- edd, gan Mr Gladstone, ac hefyd i gon- demnio gwaith yr Arglwyddi yn apwynt- io dirprwyaeth i chwilio i mewn i .weithrediad Cyfraith Tirol yr Iwerddon, copiau o'r rhai sydd i'w hanfon i Mr Gladstone, a'r aelodau Seneddol dros y sir.
CYFARFOD Y SLIDING SCALE.
CYFARFOD Y SLIDING SCALE. Cynaliwyd cyfarfod gan bwyllgor y Sliding Scale ddydd Llun diweddaf, pryd y cafwyd adrcddiad y cyfrif olyg- wyr am y pedwar mis yn diweddu Rhagfyr, ac yn hysbysu nad oedd pris y glo am y cyfryw adeg yn caniatau dim codiad yn y cyflogau. Cynaliwyd cyfarfod yn ganlynol gan gynrychiolwyr y gweithwyr, er cymeryd rhai pethau i ystyriaeth mown cysyllt- iad a chael gwell telerati gyda golwg ar y Sliding Scale yn y dyfodol.
AT LOWYR CASTELLNEDD A GLANDWR.
AT LOWYR CASTELLNEDD A GLANDWR. ANWYL GYDWEITHWYK, Yr ydym yn dra diolchgar i chwi am y cynorthwy yr .ydych wedi ei roddi at y rhai sydd ar strike yn nglofa y Gnoll. Yr ydym hefyd yn rhoddi yma restr o'rtanysgrif- iadau sydd wedi eu derby n:—Glofa y Graig, Castellnedd, 11" 6s. 6c.; Fire Engine, eto, lp. Is.; Gweithwyr y Wharf, 14s.. Court Herbert, 3p.; Tir Edmwnd, 17s. 6c.; Bryndewi, Ip. 2s. I 4c.; Cyfeillion, 6s.; Gweithiau y Felin Tin, 2p. 7s. 7ic.; Glfi^ydd y Brithdir, 5p.; Bryniu, 2p.; .^Mg> lp« 2s.; Tir Edmwnd, lp.; Gweithwyr y Wharf, 16s. 6c.; Glofa y Rhyding, 16s.; Fire Engine, 2p, 5s.; Glofa Emily, 2p.; Glofa y Pentre, Glandwr, 2p. 10s.; Gweithiau Alcan Treforis, Ip. 10s. °tc. Gydweithwyr, yr ydym ya taer ddeisyf ar y rhai hyny o honoch a all ein cymorthwyo yn yr ymdrechfa bre- senol. Yr ydym yn gobeithio na fydd i'n cyfeillion yn Fforestfach a Chwmy- lone ein hanghoflo, ac yn deisyf ar lo- feydd Bryncoch a Chwmdu i gynorthwo gymaint ag y gallant. Yr ydym yn ddiolchgar i weled cymaint o weithwyr alcan yn dyfod allan i'n cynorthwyo, a gobeithio y bydd iddynt dderbyn ein diolchgarwch ar ran y glowyr hyn. Sciwen. ISAAC EVANS.
---'-----.-TANCHWA LOFAOL…
TANCHWA LOFAOL YN Y BLAENA-5 WEDI EU LLADD. Cymerodd tanchwa lofaol le yn nglofa Enwain, Blaena, yr hon a berthyn i Mri Lancaster a Chyf., oddeutu un o'r gloch boreu dydd Llun diweddaf, trwy yr hon y collodd pump o ddynion eu bywydau, sef James Hoskins, tanwr, 65 oed; Thomas Miles, halier, 25 oed; James Jones, heolwr, 42 oed; John James, heolwr, 48 oed; William Bennett, heolwr. Y mae yn ymddangos i'r dan- chwa gymeryd lie yn fuan wedi i'r dyn- ion fyned i'r gwaith, sef yn y glo tri chwarter, tra mai y personau uchod oedd yr unig rai oedd yn y cyfryw weithle. Ychydig iawn o niwaid a wnawd gan y danchwa i'r gweithiau, a thrwy hyny bernir mai tanchwa ysgafn a fu yno. Lladdwyd un ceffyl hefyd ar y pryd.
TANCHWA LOFAOL YN AWSTRIA.
TANCHWA LOFAOL YN AWSTRIA. Dywed gohebydd un o newyddiadur- on Llundain yn Vienna, fod tanchwa ddychrynllyd wedi cymeryd lie yn Leo- ban, yn Styria. Fod yn y lie hwn rai glofeydd eang. Ar adeg y danchwa yr oedd yr holl weithwyr wrth eu gor- chwylion, sef prydnawn dydd Sadwrn, pryd y lladdwyd o leiaf gant a haner, ac yn eu plith ddau o'r prif oruchwylwyr.
CYFARFOD MISOL GLOWYR CWM…
CYFARFOD MISOL GLOWYR CWM ABERDAR. Cynaliwyd cyfarfod misol glowyr cwm Aberdar yn y Mount Pleasant, Cwmaman, dydd Llun diweddaf, prydy cynrychiolwyd pum' mil a phum' cant o lowyr. Pasiwyd y penderfyniadau canIJnol 1. Fod mater gwaith Uwmpennar i w reoleiddio gan y lofa nesaf ati. 2. Ein bod yn derbyn glofa Penrhiw- ceibr i'r dosbarth. M 3. Fod y mater o gael y coed I r gweithleoedd yn y glofeydd i'w adael yn Haw D. Morgan, Mountain Ash, a phwyllgorau y gweithfeydd. 4. Nad yw glofa Pwll Shepherd i'w rheoleiddio gan Bwll Brown, ond yn hytrach gan yr holl ddosbarth. 5. Fod y cyfarfod nesaf i'w gynal yn yn y Masons' Arms, Aberaman.
AT LOWYR Y GLO CAREG. I
AT LOWYR Y GLO CAREG. Gyfeillion,—Dymunaf eich hysbysu y cynelir y cyfarfod misol yn y lie arferol, dydd Sadwrn nt»if, Mawith y |4ydd. Y mae Mr. W. Abraham (Mabon) mewn Ilythyr atom, yr wythnos ddi- weddaf, yn addaw bod yn bresenol. Ymdrechwch ddyfod yn nghyd mor llu- osog -ag y byddo medd erbyn 10 y boreu. E. R., YS&.
YSBEILIAD CORFF IARLL BALCARRES.
YSBEILIAD CORFF IARLL BALCARRES. Oddiwrth ohebiaeth o Aberdeen, cawn fod ail gynhwrf wedi ei achosi mewn cy- sylltiad a'r ysbeiliad o feddgell Dunecht, yr hwn a gymerodd le oddeutu Mehefin y flwyddyn ddiweddaf. Yn fuan wedi i'r weithred gael ei gwneud yn hysbys, derbyniwyd llythyr dienw yn hysbysu y dychwelid y corff am 6,000p., wedi ei lawnodi gan Nabob. Y mae person neu ddau wedi cael eu cymeryd- i fyny yn bresenol mewn canlyniad i ymchwiliad sydd wedi cymeryd lie mewn oysylltiad ag ysgrifeniad y llythyron hyn. Yr oedd yr atebion i hysbysiadau a roddid yn y newyddiaduron bob amser yn dyfod o'r un cyfeiriad, a'r llawysgrif hefyd mor debyg ag y gellid meddwl i lawys- grif Nabob. Enw y cyntai ydyw Thomas Kirkwood, saer, yr hwn a gymerwyd i Lundain yr wythnos ddiweddaf, ac a ddygwyd o flaen Arglwydd Crawford, ac wedi bod yn ei wasanaeth ef am amryw flynyddoedd. Wedi hyny dygwyd ef o flaen awdurdodau Scotland Yard, ond- a omeddai ateb unrhyw ofyniad yn ei gy- sylltu ef a'r weithred. Amcanwyd cy- meryd dau ereill i fyny ddydd Sadwrn, ond mi ddeuwyd o hyd ond i un, John Philip, crydd yn Aberdeen. Nid oedd y trydydd gartref pan yr aeth y swyddog i'w gymeryd i fyny. Bu y ddau o flaen Swyddogion y sir prydnawn dydd Sad- wrn, ond cadwyd yr oil yn ddirgel, ac y mae eu prawf wedi ei ohirio am wythnos.
DAMWAIN LOFAOL YN NGHWMPARC—PEDWAR…
DAMWAIN LOFAOL YN NGHWM- PARC—PEDWAR SINCWR WEDI EU LLADD TRWY GWYMP. Nos Fawrthdiweddafcymerodd dam- wain lofaol ofidus le yn mhwll newydd y Pare, ychydig y tu uchaf i Gwmparc, Treorci. Y mae y gorchwyl o sinco y pwll wedi ei ddechreu er's wythnosau. Amcenir ef i fod yn shaft awyr, a thrwy hyny yn welliant mawr i'r glofeydd eang hyn. Y mae y pwll yn awr wedi myned i'r dyfnder o 36 neu 38 olatheni. Y mae tair shift o sincwyr wrth y gor- chwyl, yn cynwys o chwech i wyth o ddynion. Prydnawn dydd Mawrth aeth y ski/Li lawr—chwech mewn nifer, trwy fod un Ian to'r Glatchen, ac un arall yn absenol, a thra yn gweithio ychydig wedi chwech 0*f"gloch, rhoddodd y coed- waith uwch eu penau ffordd, a chladd- wyd pedwar o honynt gan y tynelli cwymp a ddisgynodd, tra y llwyddodd dau, megys yn wyrthiol, i ddianc. Y rhai a ddiangasant ydynt David Jones, Cwmparc; a David Williams, Treher- bert; y cyntaf yn briod a'r ail yn sengl. Y rhai a gollasant eu bywydau oedd- ynt Edward Owen, 32 oed, yn briod a dau o blant, ac yn byw yn Nghwmparc; John Rowlands, 33 oed, yn briod a theulu yn Llanbrynmair, Maldwyn; Thos. Davies, 48 oed, yn briod a phed- war o blant, y rhai sydd yn byw yn Mhontrhydfendigaid, sir Aberteifi; a John Davies, 36 oed, yn briod ac un plentyn, ac yn byw yn y Pentre, Rhon- dda. Cafwyd trafferth mawr i gael Jones allan yn fyw, gan ei fod hyd at ei ys- gwyddau yn y cwymp, a dangoswyd gwrhydri mawr yn ei ryddhau gan W. Rees a Henry Harris.
CYHUDDIAD PWYSIG YN ERBYN…
CYHUDDIAD PWYSIG YN ERBYN SAMUEL DAVIES, ABERAMAN. Y mae enw Samuel Davies, Aberaman, fel urn sydd wedi bod yn flaen llaw yn helynt glofaol Deheudir Cymru am y blynyddoedd diweddaf, yn gyffredinol adnabyddus. Yr wythnosau aethant heibio, bu o flaen ynadon Merthyr ac Aberdar, o dan y cyhuddiad o ysbeilio arian perthynol i Gymdeithas Gyfeillgar yr Alffrediaid. Yr oedd Davies yn ys- grifenydd i ddosbarth Merthyr ac Aber- dar o'r frawdoliaeth, ac fel y cyfryw, cy- huddir ef o fed wedi codi amryw symiau, a hyny trwy ddefnyddio enwau personau ar y cheques heb yn wybod iddynt. Yr oodd y cheques hyn yn cael eu tyau fel tal anghladdol aelodau a'u gwragedd, y rhai sydd eto yn fyw, a'r cyfryw yn cael eu rhoddi i dalu am ddiod a rhent. Y mae yn awr yn fcgharchar Abertawe, yn sefyll ei brawf yn mrawdlys nesaf y sir. Gwrthododd yr ynadon gymeryd meich- afon.
CYNADLEDD O'R CYFRINGYNGOR…
CYNADLEDD O'R CYFRIN- GYNGOR YN WINDSOR. Cynaliwyd Cyfringyngor o'r Llywodr- aeth ddydd Llun diweddaf yn Windsor, ond nid yw yn ymddangos i fod yn un pwysig iawn, er fod y si wedi myned ar led fod y Prif Weinidog yn bwriadu rhoddi ei swydd i fyny. Credir mai yr aIlcan oedd gosod o flaen ei Mawrhydi pa fodd yr oedd yr Arglwyddi yn peryglu sefyllfa yr Iwerddon trwy y ddirprwy- a osodant i chwilio i mewn i weithred- iadau y Deddf Dirol newydd, a barn y Wekiyddiaeth ar y pwnc.
Y SKNEDD
Y SKNEDD TY Y CYFFREDIN—DYDD MERCHER. "H' BRADLAUGH A'R LLW. Yn ol trefn y dydd, ailymgymerwyd 1\'1" ddadl ohiriedig ar gynygiad Argl- wydd Churchill, am roddi gwys newydd i fwrdeisdref Northampton i ethol aelod yn lie Mr Bradlaugh. Wedi i wahanol aelodau siarad ar fater y llw a gymerodd Mr Bradlaugh, sef a oedd yn hanfodol ofynol i lawnodi y prawf-lyfr er cymeryd y llw, sylwodd Mr Labouchere pa bryd bynag y cymerai y Ty arno ei hun y swyddogaeth farnedigaethol, ei fod yn syrthio i sefyllfa meddwl anfarnol. Dy- wedir, meddai, fod y Ty wedi ei warth- ruddo, ond unig amcan Mr Brad- laugh oedd cael cyfryngau er dwyn yr achos: o flaen Uys^bara. Yna rhanodd y Ty. Dros y cynygiad, 291; yn erbyn, 83; mwyafrif, 201. Dywedai Arglwydd Crichton, yr aelod Toriaidd dros Fer- managh, fod Mr Bradlaugh wedi pleid- leisio yn "Na" yn y gynteddfa. Dy- wedai y Llefarydd mai gorchwyl y Ty oedd dweyd pa gwrs-oectd i'w gymeryd. Cynygiodd Mr O'Connor fod y Llefar- ydd i osod y cwestiwn o'r gadair. Dy- wedai y Llefarydd mai y cwestiwn i'r Ty i'w benderfynu oedd a ydoedd y bleidlais i'w gwrthod neu nad oedd. Deallai Syr Si Northcote, aelod Toriaidd dros Nottl\ Devon, nad oedd yn ddyledus ar y Ty^ gymeryd un sylw o'r amgylchiad, ac ai$hyny, nad oedd efe yn dymuno gosod un cynyg o flaen y Ty, yr hwn, fe ddichon, a fuasai yn arwain i ddadl faith. Dywedai Mr Storey, yr aelod Rhyddfrydol dros Sunderland, ei fod ef yn ystyriecUy dylai Mr Bradlaugh gael cyfleusdra i siarad drosto ei hun cyn y buasai y penderfyniad i'w ddiaelodi yn cael ei basio. Gofynai y Llefarydd a oedd yn ddymunol gan y Ty i gael clywed Mr Bradlaugh, a phenderfynwyd nad oeddynt yn dymuno clywed yr aelod anrhydeddus. Yna gosodwyd y cwes- tiwn o ddiarddeliad Mr Bradlaugh fel cynygiad safadwy. Cymerodd rhaniad Ie, a'r nifer oedd:—Dros y cynygiad, 297; yn erbyn, 86; mwyafrif, 217. Yna cy- nygiodd Syr S. Northcote fod gwys nefwydd i gael ei rhoddi i ethol aelod dros Northampton yn lie Mr Bradlaugh, yr hwn a ddiarddelwyd. Dywedai Mr J^abouclx^re, cydaelod Mr Bradlaugh dros Northampton, yn ol yr hyn sydd wedi cymeryd lie mewn cysylltiad a'u diweddar aelod, ei fod yn meddwl nad oedd hyny wedi dychrynu etholwyr Northampton yn y mesur lleiaf. Fod y rhan Ryddfrydig o honynt wedi pender- fynu y modd yr oeddynt i weithredu, ac mai yr ymgeisydd am yr aelodaeth fuasai Charles Bradlaugh, Ysw., a ddi- aelodwyd o'r Ty hwn. Cytunwyd ar y cynygiad.
TY Y CYFFREDIN-DYDD IAU.
TY Y CYFFREDIN-DYDD IAU. CADW YR HEDDWCH YN YR IWERDDON. Ar y cynygiad o fyned at y cyflenwad cyhoeddus (public supply), galwodd Iarll Percy, yr aelod Toriaidd dros Northumberland, sylw at y treuliau anghyffredin llyngesol, milwrol a hedd- geidwadol sydd yn rhedeg yn yr Iwerddon, a chynygiodd am gael ad- roddiad o'r holl symiau a osodir yn yr amcangyfriflad cysylltiedig a'r cynyg i ddyogelu bywydau a meddianau yn y wlad hono. Dywedai Mr Childers mai oddiar y flwyddyn 1871 mai y nifer eawol o gatrodau yn yr Iwerddon oedd yn nghylch 22,000, ond yn ysted y tri mis diweddaf fod y nifer hwn wedi cy- nyddu i 30,000. Y nifer penodol yn awr yn yr Iwerddon yw 30,040 o wyr, gan gynwys y morfilwyr. Nad oedd yr un ychwanegiad wedi cael ei wneud yn y fyddin yn herwydd yr hyn sydd wedi cymeryd lie yn yr Iwerddon, a bod yr amcangyfrif oedd efe wedi weled yn gy- hoeddedig, fod 64,000 o filwyr yn yr Iwerddon yn gyfrifiad hollol ddisail, &c. Na fuasai y treuliau ar gyfer milwyr yn yr Iwerddon dros 30,000 o banau, a'r oil o hyny i gael eu cynilo a'u darbodi allan o'r savings yn y pleiileisiau cyffredinol. Yn mherthynas a'r llynges, na fuasai y cynydd treuliol dros 20,000 o bunau, ac fel hyn, na fuasai cyfanswm y treuliau cynyddol: 011 fod yn fwy na 50,000 o bunau. Wedi i amryw ereill siarad, ymranoddy Ty ar gynygiad Iarll Percy, a chafwyd:—Dros y cynygiad, 13; yn ei erbyn, 244; mwyafrif yn ei erbyn, 231.
TY Y CYFFREDIN-DYDD LLUN.
TY Y CYFFREDIN-DYDD LLUN. CERYDD AR YR ARGLWYDDI. Dygwyd y cynygiad uchod yn mlaen, lief cerydd ar yr Arglwyddi am eu pen- derfyniad yn penodi pwyllgor o ddir- prwywyr i chwilio i weithrediadau y Ddeddf Dirol yn yr Iwerddon, a rhan- wyd y Ty dros ddwyn y cynygiad yn mlaen, a chafwyd dros y cynygiad 300; yn ei erbyn, 167; mwyafrif, 133. Yna cododd Mr Gladstone, i gynyg y pen- derfyniad. pan y piaradodd amryw o'r aelodau.
YMLADD YN HERZEGOVINA.
YMLADD YN HERZEGOVINA. Y mae ymladd am dri diwrnod wedi cymaryd He yn Krestophlanian. Cafodd y gwrthryfelwyr eu trechu, ond yr oedd y tywydd mor ddrwg fel y methwyd eu hamgylchu. Y mae un o'r arweinwyr Herzegovinaidd wedi ei gymeryd i'r ddalfa. Y mae hefyd Gorica Novie, yr hwn a gymerai arno fod yn ohebydd newyddiadurol Rwsiaidd, ond a gredir i fod yn brif gefnogydd y gwrthryfel, wedi ei saethu yn Ragusa.
HUNANLADDIAD TYBIEDIG OFFEIRIAD.
HUNANLADDIAD TYBIEDIG OFFEIRIAD. Dydd Sul diweddaf, yn afon Gwy, heb fod yn mhell o Henffordd, gwelwyd dyn yn yr afon, ac yn gwaeddu am gy- northwy, ond erbyn i'r person a i gwel- odd ac a'i clywodd fyned at yr afon, yr oedd y dyn wedi myned o'r golwg. Yn fuan wedi hyny deuwyd o hyd i got, het, a phethau ereill, ar ymyl yr afon, a brofent yn amlwg mai eiddo y Parch Alfred Robinson, M.A., un o swyddogion Elgwys Gadeiriol Henffordd, oeddynt, yr hwn hefyd oedd yn absenol trwy y dydd o'r Eglwys. Yr oedd yr offeiriad hwn yn ddiweddar, mewn Ilythyr at fachgenyn a ymfudai i New Zealand gyda theulu Ymneillduol, wedi dweyd wrth y bachgen am ofalu cadw at yr Eglwys, am fod Ymneillduaeth yn bechod. Anfonwyd y Ilythyr yn ol gan yr Ymneillduwr yr oedd y bachgenyn yn myned allan gydag ef, ac y mae y pwnc wedi bed yn un brwd neillduol yn nghymydogaeth Henffordd am beth amser, a'r Eglwyswyr, y mae yn ym- ddangos, wedi cael y gwaethaf o honi. Y mae yn sicr fod yr helynt wedi ei flino yn fawr, ac yntau wedi gwneud ymddiheuriad am y fath ddywediad, ond ni wyddis a oedd gan hyn rywbeth i'w wneud A'r weithred ysgeler hon ai peidio.
YSTRADFELLTE.
YSTRADFELLTE. Cynaliodd y Methodistiaid Calfinaidd eu pedwerydd gyfarfod llenyddol, nos Fercher, yr 22ain o Chwefror. Cymerwyd y gadair gan Mr David Jones, Gyrnfawr. Wedi ar- aeth fer gan y llywydd, galwodd ar yr ys- grifenydd i alw enwau'r adroddwyr, &c. On the sea to Spain," gan Samoel Webber a'i gyfeillesau i (uchel gymeradwyaeth). Er nad oedd yr arweinydd na'i barti uwcli- i&w 9 oed, etc canasant mewn t6n ragorol. Yr oedd gweled yr arweiBydd ieuanc hwn yn chwareu yr amser ar y stage, yn dwyn i'n cof ei anwyl dad, yr hwn sydd Y11 ei fedd er ys dwy flynedd, a da genym weled y mab yn dwyn delw y tad. Dadl, 4 Rhanu'r Deisen,' gan Thomas Walters a'i gyfeill- esau, mewn character; (uchel gymeradwy- aeth). Adroddiad, 'Na fyddweh rhy an- nuwiol,' gan Mary Jones, Gareg Fawr; (bloeddiadau o elyweh, clywch). Can a chydgan, Cartref,' gan Jennet Davies, Porth, a'i pharti; (cymeradwyaeth). Ton, 1 Plunging Away,' gan S. Webber a'i gyfeill- esau, yn rhagoroi. Adroddiad, 'Byrdra oes dyn,' gan Ann Jenkins, Blaentrigarth, yn nodedig o dlws. Dadi, Y Dderwan a'r Corwynt,' gan Mary Jenkins, a Mary Havard, yn dda. Can,' Wyres fach Ned Puw,' gan J. Davies, Porth; (uckel gymer- adwyaeth). Adroddiad, Calfaria,' gan Gwen Walters, Hepste. Can a cbydgan, I awnewch bobpeth yn Gymraeg' gan Mary Jones, Gareg Fawr; (taranau o gymeradwy. aeth). Dadi, 'Y Meddwyn a'i wraig, a gwraig y dafarn,' gan Jennet Harries, Glynmeirch, a'i cliyfeillion; (uchel gymer- wyaeth). Can, I Ffo rhag y cwpan,' gan Miss Mathews, Cwmporth, a Miss Bessie Mathews, Plasydaren. Gofod a balla i ni grybwyll enwau'r oil fu yn gwasanaethu, rhag ofn i'n hysgrif fyned yn aberth tan. Ar gais Mr Thomas Morgans, Blaenedd, canwyd yr hen.' Denton's Green,' ar yr hen emyn, Bydd myrdd o ryfeddodau,' ae ym- adawodd y dorf barchus mewn hiraeth am gael cyfarfod cyffelyb eto'n fuan. M. EVANS, YSG. GENEDIGAETHAU. Chwefror 12fed, priod Howell Howells, coedwr, Gadlys Street, Gadlys, Aberdar, ar fab, a gelwir ei enw yn George Lewis. Ionawr 28ain, priod Joseph Williams, ftadlys Street, GadlyB, Aberdar, ar ferok, a gelwir ei henw yn Gwladys. Ionawr 21ain, priod John Wilhams, glowr, Waynes Street, Gadlys, Aberdar, ar fab,*a gelwir ei enw yn William John. Chwefror 14eg, priod David Morgan, Fountain Street, Ferndale, ar ferch, a. gelwir ei henw yn Elizabeth Ann. Chwefror 22ain, priod John Edwairds, crydd, Merthyr Road, Hirwaun, ar fab, a gelwir ei enw yn Thomas Walter. Chwefror 22ain, priod Williaia Jenkins, Ann Street, Gadlys, Aberdar, ar ferch, a gelwir ei henw yn Sarah Ann. Chwefror 20fed, priod John Thomas, glowr, Tonau Road, Aberdulais, ar fab, a gelwir ei enw yn William. o I William bach, y pert, dinam, Wyt gywir fel dy dad a'th fam, Pob llwyddiant a chysuron byd, F'o yn dy ddilyn di o hyd. lOAN DULAIS. PRIODAS. Chwefror 25ain, yn nghapel y Porth, yn ngwydd y cofrestrydd Mr Williams, Lewis Lewis, Fountain Street, Ferndale, gynt o Ystradgynlais, â. Mary Jane Jones, Fount- ain Street.
Quinine Bjitters
Quinine Bjitters GWILYM EVANS. Y MAE hwn yn gymysg celfyddydgal a nodus dros ben. Cynwysa Quinine Sarsaprilla, Srffron, Lauender, Dande* lion. Gentian, a Burdock, sef yr oil 0" darpariadau a nodasom, yn y fath gy. modedd fel ag i sicrhau cydweithrediad llwyddianus ar yr oil o elfenau gweith- gar y cyffeiriau, er cyrhaedd a dyogelO y dybenion daionus mewn golwg wrtb ei gyfansoddi. Cyfaddefir gan brif fedd- ygon y dydd fod Quinine Bitters Mr. Gwilym Evans y cydgymysgiad mwyal hapus ag sydd hyd yma wedi ei wneud o'r cyffeiriau uchod.
EU GWEITHREDIAD.
EU GWEITHREDIAD. Y maent yn cynorthwyo tranl yr ymS borth, yn gwellhau a hwylusu y cylch* rediad, yn cryfhau y giau a'r cyhyrauj ac yn puro a ffrwythloni y gwaed. X mae y cymysglyn hwn yn gryfboir cyflf- redinol, ac yn lanhaydd effeithiol, Nertha y rhanau eiddil yn y cyfansodd- iad, ac o herwydd hyny y rhai mwyat agored i anwydon a'u canlyniadau. I maent yn adnerthu ac yn adfywiochaul cyfansoddiad a'r tymherau, ac ar gyfnf hyny y maent wedi enill iddynt eu hun- ainy gymeradwyaeth uchelaf ar gyfsv pob math o wendidau, a sefyllfa Met. nychlyd, a marwaidd y corff. Pan yn galw sylw at y tystiolaethau canlynol, dymnnem adgofio y darllenydd eu bod oil yn dyfod oddiwrth bersonau cyfrifol yn ngwahanol gylchoedd cym. deithas, yn dyfod trwy fferyllwp (chemists), adnabyddus y rhan amlaf a honynt, o bob rhan o'r wlad, yn CYDwyI cyfeiriadau ac enwau y personau a'u preswylfod, ac yn tystioiaethu y gellir yn hawdd brofi eu teilyngdod drwy anfon at y personau eu hunain. Nis gellir dweyd fel hyn am lawer o dyst- tiolaethau ereill. Nid oes nemawr i ddiwrnod yn myned heibio heb fod per- chenog y Bitters hyn yn derbyn cymer- adwvaethau i'w heffeithiolrwydd. Rose Cottage, Aberdar, Tachwedd lOfed, 1880. GAREDIG SYB,—Yr wyf yn awr weeti cael cyfleu i wneud prawf teg a gonest o'r Qui- nine Bitters cyfansoddedig geuyeh chwi, as yr wyf yn gallu tystio oddhtr fetrofiad per* sonol a thystiolaetliau amryw bersonau i ba rai yr wyf wedi cymeraJwyo y Bitters, ea bod yn meddu yr ellenau, y nodweddau, a't rhinweddau a hawliech iddynt. Yn y flwyddyn 1876, cefais gystudd trwm am wyth mis, ac y mae rhai o effeithiau y cyeh tudd hwnw wedi aros gyda mi hyd heddyw. Bu yn achos o ddycferyn i mi ddyfod o'z llofft ar hyd y grisiau i'r llawr rhag cwympo. Bu y cof, y cylla, a'r aelodau yn peidio gwneud eu gwaith; ond mae y Bitters wedi gwneud llawer iawn er symud hyn oil Mae y c°f yn llawer gweil, mae yr aelodau yn iach a chryfion, tra mae y Bitters yn creo awydd am fwyd, ac yn help mawr i dreulio yr hyn a dderbynir i'r cy] la. Bu amserpan ag oedd dal yr ysgrifbin yn faich i mi, ond yn awr gallaf ysgrifenu yn ddigryn fel yn y dyddiau gynt, fel y gwclwch wrth y llythyi hwn. Kid oes genyf yn awr ond dymuno 0 galon llwyddiant i chwi i wasanaethu eich gwlad a'ch cenedl am flynyddau lawer dd'od. Yr eiddoch, garedig Syr, yn wir serchog THOMAS PRICE, Baptist Minister. Llwynpia, Hydref 21, 188a. ANWYL SYR,- Wedi clywed llawer am eich Quinine Bitters, penderfynais roddi prawl arnynt. Bum am rai misoedd yn cael fy mhoeni gan anhwylder cyffredinol, diffyg chwaeth at ddim, iselder ysbryd, ac ac brydiau poen angerddol rhwng fy ysgwydd* au, yn codi, yn ddiau, oddiar afiechyd y Liver. Ond da genyf eieh hysbysu fy moa wedi cael llwyr iachad; teimlaf yn awr moi iach fy ngorff a bywiog fy ysbryd ag y teimlais nemawr erioed, wedi derbyn o honwyf y budd hwn trwy gymeryd eicb darpariaeth fyd-enwog. Mae dyledswydd yn fy ngorfodi i anfon y llinellau hyn, gan eich gosod at eich rhyddid i wneuthur y defnydd o fynoch o honynt. Dymunaf i ch^vi bob llwydd i wasanaethu eich cenedl. Yr eiddoch yn gywir, J. R. JONES, Baptist Ministelt Mynydd Cynffig, SYB,—Bum yn dyoddef llawer oddiwrth ddolur yn fy mhen, iselder ysbryd, diffyg archwaeth at fwyd, ac ar ol ei fwyta, blen- der mawr. Prynais botelaid 4s. 60. oddi- wrth Mr. Riohard Jenkins, Kenffig HiU, .aa ar ol i mi ei chymeryd, teimlais fy hun wedi fy adferu i'*a iechyd arferol, ac yn i ddilyn fy ngalwedigaeth. Yr ydwyf wwi eu cymeradwyo i eraill, a thystiolaeth y rhai kyny yw eu bod wedi derbyn lIeI anrhaethol trwyddynt, a byddaf yn teimlo yn ddyledswydd arnaf eu cadw bob amMt fel trysor penaf y teulu. JOHN LLWYD (loan CynjHg}.
GOFALED PAWB AM HYN.
GOFALED PAWB AM HYN. Gan fod amrywiol o ddarpariadau 0 Quinine i'w cael, megys Tincture 01 Quinine, Quinine Wine, Quinine Mix- ture, &c., y mae rhai ymofynwyr am Quinine Bitters Mr. Gwilym Evana yn cael eu twyllo a'r pethau hyn yn y modd mwyaf dideimlad a digywilydd t) Wrth geisio hwn gan yr Apothecaxi, nid digon yw gofyn fel hyn, "Potelaido Bitters," "Potelaid o Quinine Bitters," nac ychwaith Y Quinine yna," "ond gofaler gofyn am "Quinine Bitters Mir. Gwilym Evans," ac os na fydd yr enw Gwilym Evans, F.C.S.,M.P.S., wedi ei ysgrifenu ar Stamp y Llywodraeth ar bob potel, twyll a ffugiad ydynt. Pris y Potelau yw 2s. 9c. i 4s. 6c.; mewn blychau, 12s. 6c. yr un. Cynwysa Poteli 4s. 6c. ddau eymaint a rhai 2s. 9c., ac felly gall y prynwr arbed Is. wrth gymeryd y rhai mwYal j