Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
12 articles on this Page
Advertising
THE PORTH AltT UNION. THE above Grand Drawing of Prizes to JL take place at 6he China Shop, Hannah street, Porth, has been POSTPONED until Monday, April 3rd, 1882, through the coun- terparts not being returned, and other circumstances. LIST OF PRIZES 11 Handsome Tea Service 1 5 0 2 Patent Knife and Fork Cleaner r and half dcz. Knives and Forks 1 0 0 3 Knife & Fork Cleaning Machine 0 16 0 4 Roasting Jack 0 12 0 5 Meerschaum Pipe 0 10 0 6 Oile Pound of Tobacco and Pouch 0 7 6 And several other prizes varying in value. Tickets, 6d each, or book of 12 for 5s. Tickets may be obtained on application to the Sec., T. H. Jones, China Shop, Hannah Street, Porth, Pontypridd. Winning num. bers will be published in the TARIAN the following week. Proceeds towards assisting James Jones, collier, who met with an avoidant that disabled him for a). ong time. iUUI'1 4 Uygad goleuni.' A mm WAD NABLWYDD. I yn y lie uchod dyd,-y -o. v. aiius y GiqgiiUi, Ebrill 7fed, 1«52, prscd y gwobrwyir yr ymgeiswyr buAiugol sewn caniadaeth, &c. Beirniad y canu,—Eos Mom..f.1s. Cyfeil- Iddg-MIL J. HAYDN PARRY. Abertawy. Caniadaeth. I'r c6r, heb fod dan 60 o rif, a gano yn oreu Lift up your heads,' Messiah, Handgj, gwobr X12 a Metronome hardd i'r arweinydd I'r c6r, heb fod dan 30 o rif, a gano yn oreu 'Ar Ian Iorddonen ddofn,' Dr. Parry, gwobr X3. I'r parti, ddim dan 16 na thros 20 o rif, a gano yn oreu 'Come, bounteous May,' Spofforth, gwobr £1 5a. Programs i'w caei gan yr ysgrifenyddion am y pris arferol. Ysgn.,—John Griffiths, Joiner, Waunar- lwydd, a Thomas J. Williams, Gorwydi Terraoe, Waunariwydd, near Swansea. • Cymru LAn, Gwlad y G&n.' MOBIAH, TREBOETH, Milltir o Orsaf Glandwr. rjYNELIR EISTEDDFOD Gerddorol yn y lie uchod dydd Sadwrn, Ion. 28ain, 1882. Beirniad,—A LAW DDtJ. Prif ddamau Oorawl- I'r o6r, heb fod dan fO, a gano yn oreu 1 Ar Done flaen Gwyntoedd,' gwobr Æ8. a ehadair hardd i't arweinydd. I'r parti, heb fod dan 16, a gano yn oren IV r,pT ftr Mwth,' gwobr jEI 10s. 115 oed, a gano yn oreu iant,' o'r Caniedydd u r f 1 a chadair hardd teir wyth gwryw i northwyo. Gellir cael y programs oddiwrth yr ya. fenydd am y pris arferol. S. REES, Ysg. TABERNACL, PENCLAWDD. CYNELIR EISTEDDFOD yn y lie uchod 'J dydd Sadwrn, Ionawr 14eg, 1882, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr llwyddianus Ilewn caniadaeth, barddoniaeth, a rhydd- beth. Y Uywydd,—E. S. Morris, Ysw.; arwein- ydi,—Mr Jenkin Thomas (Llew o'r Llwyn). -s* 1 • v7 T" t u. ,'r —Joiijji LIE wis, Co-operative Shop. Penclawdd, near Swansea. J EISTEDDFOD DEW I SANT, ABERDAR. Beirniad.—-MR JOHN THOMAS, Llanwrtyd. I'r heb fod dan Too mewn nifer, a gano jn oreu 'The Heavens are Telling,' gwofcr .620, a X2 i'r arweinydd. I'r c6r o'r un gynulleidfa na enillodd X5 o'r blaen, ac heb fod dan 30 mewn nifer, a gano yn oreu 'Pebyll yr Arglwydd," Dr. Parry, gwobr £5, a £1 i'r arweinydd. I'r 20 a ganont yn oreu Come, boun- teous May,' Spofforth, gwobr £ 3. J. M. WILLIAMS, Ysgrifenydd, 78, Gadlys Road, Aberdare. Ysgoldif Neaydd, Aberdulais. RJYNELIR EISTEDDFOD yn y lie uchod dydd Sadwrn, Ionawr 21ain, 1882, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr llwyddianus mewn canu, barddoniaeth, &c. Beirniaid :-y canu, MR. JOHN ARNOLD, Castellnedd; y farddoniaeth, MR. D. MICHAEL (Dewi Afan), Cwmafon. Am y cyfieithad goreu o'r gan fnddugol i J. H. R. Ritson, Ysw., i'w gweled yn y DARIAN, gwobr 5s. Am v v.d oreu i'r diweddar Mrs. •rwn, dim dan 60 o linellau, d o dan 25 o rif, a gano yn ^<*iem fy Nfi^hartref Gwiw," enoor Xi los. Y cyfansoddiadau i fod y Haw y beirniad Ionawr 14eg. Enwau y cystadleuwyr i fod yn llaw yr ysgrifenydd Ionawr 16eg. Ni dderbynir ffugenwau anweddus. Y cyfan- soddiadau buddugol i fod yn eiddo y pwyll- gor. Y programs yn barod, ac i'w cael am y pris arferol.-LLEWELLYN D. HOWELL, Ysgrifenydd. Tabernacle Congregational Church, Aberdare. A BAZAAR And Fancy Fair In aid of the extinction of the debt on the -above chapel, will be held at the Temper- ance Hall, Aberdare, on the 6th, 7th, and 8th of June, 1882.. 1''1. lars will shortly appear. EISTEDDFOD GWAELODYGARTH. BYDDED hysbys y gohirir yr Eisteddfod ■ uchod hyd Chwef. 17eg, 1882. Rhoddir xhyddid, yn herwydd hyn, i anfon cyfan- soddiadau i'r beirniad hyd Ionawr 24ain, a ffugenwau i'r ysgrifenydd hyd Chwef. 3ydd. PENTEE YSTRAD. X>YDDED hysbys y cynelir Eisteddfod flynyddol yn y lie uchod dydd Llun y Pasc, 1882. Ceir y manylion yr wythnos Besaf. Dros y pwyllgor,— DAVID THOMAS, Grocer, Pentre. FEL engliraifft o'r dosbarth o feddygin- iaethau y carem argymhell i sylw y Cymry yn mhob man, dymunem gyfeirio at ddar- pariaeth ddiffuant, didwyll, ymddiriedol, a mwyaf gwerthfawr a llesiol ag y gwyddom am dani, sef Quinine Bitters GWILYM EVANS, Yr hwn sydd yn fatb o Tonic llyskuol, ac yn hollol yr hyn y gosodir allan.ei.fod yn gyfansoddedig o lysiau wedi ei. ddarparu mewn dull gwyddonol, a cfeydar gofal mwyaf sydd ddichonadwy er sicrnau ei lwyddiant. Y cylla yw peiriant mawr treuliawl y corff, ac o hono et y gwasgerir yr holl ranau maethlon«i trwy y cylan- soddiad. Os na che^ hwn mewn trefn, syrthia yr holl gorff i ddyryswch. Eifaith ac amcan penaf y QUlllwe Bitters yw cadw r, y cylla yn iacPdS, a phob organ yn gweithic yn hwylus IÑ yn eu lie, a gellir yn deilwng ystyried y Bitters hyn y feddyginiaeth Hpnlo^idd oreu y gwyddis am da.ui. Cy- mf*adwyir hi yn ctdibetrus at annnreuiiaa rn ei gwahanol agweddau, ac afiechyd y ddwyfron a'rafu, yn nghydag anhwylderau gewynol. Yr ydym am lawer o flyuyddau wedi edrych gyda gradd helaeth p ddrwg- dybiaeth ar feddyginiaethau hysbysiedig, a thueddid ni i wneud hyny a'r feddygin- iaeth hon, sef Quinine Bitters Gwiiym Evans, hyd nes y gwelsom y fath dystiol- iaethau pwysig a dylanwadol. oddiwrth ddynion a wyddent mor dda, ac a wnaethant gymaint o ymchwiliad i'w hansoddion. Dymunem yn neilliuol rybuddio y cy- hoedd i fod yn ochelgar yn eu dethoiiad o gyffeiriau, a dylent fod yn gwybod rhyw- beth am ansawdd y darpariadau meddygol a fwriadant gymeryd cyn eu pwrcasu; ac os, wedi ymchwiliad, y boddlonir hwy am eu rhinweddau, dylent fod yn ewyllysgar i dalu pris teg am y cyfryw, a rhoddi iddo brawf teg a pharhaol, a pheidio cymeryd eu hmdo i redeg a phwrcasu meddygin- iaethau iselbris, y rhai yn fynych a brofant, nid yn unig yn ddiwerth, ond yn dra. niweidiol. Oddiwrth ein gwybodaeth bersonol am y darparydd a'r perchenog, gwyddom ei fod yn ei broffeswriaeth wedi cyrhaedd yr an- rhydedd uwchaf yn y gangen fferyllol, ac ystyrir ef yn un o fferyliwyr mwyaf goleu- edig ac addawol y dydd. FFEITHIAU AM QUININE BITTERS GWILYM EVANS. Y maent yn cael eu cymeradwyo gan feddygon a fieryUwyr i'w cleinon ar ol i bob meddyginiaeth arall fethu. Y maent yn cael eu cymeryd gan hen ac iewanc, cyfoethog a'r tlawd, a chan ddynion yn mhob sefyllfa ac o dan bob amgylchiad. Nid yn unig yn Nghymru y maent yn adnabyddus, ond derbynir orders am dan ynto America, Canada, yr Aifft, Cyprus, Awatralia,&c. Y mae pawb sydd wedi eu profi unwaith yn etucymeradwyo i'w cyfeillion, a thrwy hyn y mae y gofyn am danynt yn cynyddu yn helaeth o flwyddyn i flwyddyn. Y mae hyn yn brawf teg o'i heffeithioldeb, canys paham y prynaf neb y feddyginiaeth am yr ail a'r drydedd waith os na fuasent rJovKvt" h,!dd a lleshad oddiwrbhynt? ->- MBI.ORROKRAF.TH HYIU^AF YR OES BRESENOL quinine Bitters Gwilpn^Evans t Y mae ynddynt gymysgedd cywrain— chwerw a melus-lysiau, wedi eu haddas gydgymysgu mewn modd newydd, hapus, a dirgel, gan y dyfeisydd, Mr. Gwiiym Evans, F.C.S., M.P.S., fferyllydd, Llanelli. Y mae y gwahanol lysiau wedi eu cymysgu yn hynod o ffodus, a chynwysa y Quinine Bitters yn ddiamheuol y ddarpariaeth oreu er lies y corff dynol. Eu DEFNYDDIOLDEB YN UN GYMYSGEDD. Hawdd iawn fyddai i unrhyw un brynu y meddyginiaethau uchod ar wahan, a hawdd fyddai gwneud rhyw gymysgiad o honynt, ond anhawdd iawn fyddai cael yr holl lysiau uchod at eu gilydd am ariau rhesymol, ac anmhosibl fyddai eu cymysg yn y modd cyfrwys a medrus y gwneir gau Mr. Gwilym Evans, a chanddo ef yn unig y mae y dirgelwch mawr o gymysgu y I:ly psthau hyn gyda y fath lwyddiant a'r fath affaith. Y maent wedi eu profi yn effeithiol i symud y doluriau a ganlyn DIFFYG TREULIAD A'l GANLYNIADAU. Sef poen yn yr ystumog, gwyntogrwydd, trymder anarferol ar ol bwyta, gwaelder cyn bwyd, diffyg archwaeth, bias an. nymunol yn y genau, gwres mawr yn y cylla yn achosi y corff i rwymo, yr anadl yn drwm, a'r genau yn sycli, brathiadau poenus yn y frest a'r ochrau, a mynych bigiadau fel pe bae pryf edyn yn y cylla. Y mae un neu ychwaneg o'r poenau uchod yn arwydd o ddiffyg treuliad, a goreu pa gyntaf y dechreuir ar gymeryd Quinine Bitters Gwilym Evans. SYLWADAU CYFFREDIXOL. Gallai rhai dybio ei bod yn anmhosibl i un feddyginiaeth effeithio lleshad mewn cynifer o wahanol ddoluriau. Y mae yr ateb yn syml a pharod, sef (1), bod tystiol- aethau pwysig i'w cael unrhy w amser; (2), fod y feddyginiaeth yn cynwys cynifer o wahanol lysiau; (3), y mae y driniaeth yn un hollol resymol, sef symud achos y dolur yn gyntaf trwy gryfhau y cyfansoddiad, ac felly amddiffyn y rhanau gwanaf a mwyaf agored i afiechyd. Ar bob amgylchiad, doeth ydyw yn gyntaf chwilio aehos pob dolur. Cyfarivyddiadau i'w bwrcasu Gofyner yn eglur am Quinine Bitters Gwiiym Evans. Ar ol ei gael, edrycher yn fanwl ar y label, a sylwer ar stamp y Llyw- odraeth sydd ar wddf y botel, a myner gweled yr enw Gwilym Evans, F.C.S., M.P.S., wedi ei ysgrifenu yn llawysgrif y perchenog. Gofaled pawb na cbymeront ec twyllo, na derbyn cynghor i gymeryd unrliyw foddion arall o dan yr hen esgus ei fod yn llawa cystal ac yn rhatach. Esgus gwael a thwyllodrus yw hwna. n Cofier bob amser fod efelychiadau lawer i bob peth da, ac y mae lluaws mawr o efelychiadau i feddyginiaeth arddercbog a dihafal Quinine Bitters Gwilym Evans. Mor o Gan yw Cymru gyd.' SALEM, LLANGENECH. CYNELIR EISTEDDFOD GADEIRIOL W yn y lie uchod dydd LIuD Sulgwyn, Mai 29ain, 1882. Prif Destynau. Caniadaeth-I'r c6r heb fod dan 60 o rif, a gano yn oreu 'There is beauty on the mountain,' by Sir John Goss, published by Novello, gwobr X12 a chadair dderw i'r arweinydd. Barddoniaeth-Am y Bryddest oreu ar 'Drugaredd,' 200 o linellau, gwobr Xi Is. Beirniaid: y traethodau, barddoniaeth, &c., Parch. B. Thomas (Myfyr Emlyn); caniadaeth, Eos Morlais. Bydd y programs yn barod yn fuan, yn cynwys rhestr gyflawn o'r testynau, ac i'w cael am lg. yr un; trwy y post, ltc., gan yr ysgrifenyddion,-David Bevan Ironmonger, John Thomas, Cornhwrdd, Llangenech, R.S.O.
THE SAINT OLEARS DRAWING OF…
THE SAINT OLEARS DRAWING OF PRIZES. Notice to Ticket-holders TICKET-HOLDERS in the above Draw- JL ing, on making enquiries, will be sur- prised to see that so far they are deprived of sharing in the Drawing, although having paid for tickets, owing to that some agents have not sent in the duplicates and money. We make this announcement because we can prove some cases. Ticket-holders are requested to see the agents, and ask to see receipts. Receipts are given to all that send in money and duplicates. If the agents refuse to show receipts, information can be obtained direct from me on receipt of stamped addressed envelope, and giving the numbers of their tickets, and agents' names. Ali duplicates and money must be in by next Monday, or they are deprived from the Drawing. Some also have paid for books, but not sent in duplicates; W. EDWARDS.
Advertising
Pob Gohebiaeth, Newydd, Beiruiadaetth, &c., i'w cyfeirio at Editor, TARIAK Office, Aberdare. Pob Arehebion, Taliadau, ao Hysbysiadau, i'w hanfon at MILLS A LYNCH, Aberdare,
Y FLWYDDYN NEWYDD A'l RHAGOLYGON.
Y FLWYDDYN NEWYDD A'l RHAGOLYGON. Yr ydym o galon yn dymuno cyfarch ein lluaws ddarllenwyr a dweyd, BLWYDDYN NEWYDD DDA I CHWI OLD. Nid ydym am gelu fod llawer o bethau dyrus yn y rhagolygon o'r hyn sydd yn debyg o gymeryd He y flwyddyn hon trwy y byd. Nid ydym, bid siwr, yn proffesu ein bod yn broffwydi, ond y mae genym frith adnabyddiaeth o duedd llawel ffrwd gref sydd mewn cymdeithas, yn trydar wrth gyflymu dros gerig yr amser presenol tuag at ryw ddyfodol a. ddichon gynyrchu canlyniadau pwysig. Nid.ydvm mewn modd yn y byd am ar- wain dychymyg ein cydwladWyri ddyff- rynoedd nosaidd pruddglwyfder, oblegyd y mae ein profiad o'r atnser sydd wedi myned heibio yn ddigon i gynal pi- nad nos i gyd fydd y dy/ ion. Ac feallai na yn deg a flfeithiau £ y bydd amseroedd at. yn ein gwlad o fewn i'r flwyats ydd. Ped edrychem ar ragolygon masnach, y mae pob arwydd yn tystio fod haul llwyddiant masnachol yn myned i fyny yn araf tua'r entyrch. Y mae marsiand- iaeth y wlad yn gyffredinol yn rhoddi camrau tuag yn mlaen, y rhai a brofant fod iechyd yn nghorff masnach. Y mae wedi newid ei wedd yn awyr iachus Gweinyddiaeth Mr Gladstone. Yroedd tawch afiach maesydd rhyfeloedd wedi cael ei ledu dros y wlad am flynyddoedd 3 gan y Weinyddiaeth Doriaidd, nes yr oedd cyfansoddiad corff masnach wedi myned yn afiach iawn. Yr oedd bron yn methu myned i'r ardd heb ffyn ba^lau. Pan yr edrychai meistri a gweithwyr ar yr hen wr boneddig, ysgydwent eu penatr' fel rhai yn anobeithio ei weled byth mwy yn iach. Ond mor gynted ag y I cliriodd yr awyr dipyn, wedi i Mr Glad- stone gael awenau y Llywodraeth i'w ddwylaw, ac i dawch anghydfod a rhyfeloedd Affghanistan, Deheudir Affrica, a Thwrci a Groeg, ddiflanu, bob yn dipyn o awyrgylch Prydain, aeth yr hen foaeddwr masnach allan i ga.el ychydig o'r fresh air. Dywedodd ei fod yn teimlo yn well nag y bu efe am saith mlynedd. Ac os cynyddai ei nerth yn yr awyr iachus, y gallai eto gyflawni n gorchestion, Ond awgrymodd fod yn rhaid i'w gyfeillion beidio dysgwyl gormod oddiwrtho nes y deuai yn gwbl iach. Ac yn wir, ymddygodd y rhai a ymddibynent arno yn dra amyneddgar, gan eu bod yn gweled yn eglur fod ar- wyddion dychweliad iechyd yn nghyf an- soddiad yr hen foneddwr. Ac wedi blwyddyn a haner, neu ragor o brawf, y mae yn awr yn gweithio yn gawraidd, a'r ffyn baglau wedi cael eu cyflwyno i'r Toriaid, i'w gosod yn y Museum of Tory Ouriosities, lie y gwelir llawer o deganau dwyreiniol a osodwyd yno gan yr antur- iaethwr rhamantus, Iuddewaidd, Iarll Beaconsfield. Bob yn dipyn y mae masnach yn llwydio. Y mae y graddoliaeth araf hwn yn arwydd dda am barhad y llwyddiant. Buasai cynhyrfiad sydyn yn cynyrchu gobeithion gwallgofus, ac yn mehosi anturiaethau mewn speculation a fuasent yn peri i wrthweithiad gymeryd He tuag at iselder, iielbul, a thlodi. Y m.ie y rhagolygon n-towu cysylifciad a gwaith Senedd Prydain yn y llwyddyn newydd yn ddigon i greu graddau hel- aeth o bryder. Y mae y gwaith Toriaid yn ymfrawdoli a'r gwrthryfelwyr Gwydd- elig, yn dangos eu bod yn edrych ar eu sefyllfa yn un tra anobeithiol. Dynion a broffesant fod gwaed aristoferataidd yn rhedeg trwyeu gwythienau, ae mai hwy, yn fwy na neb arall, sydd yn ffyddlon tuag at gyfreithiau y wlad, yrorsedd, q,'r goron, syad yn ymostwng: i geisio mil. wyr i ryfela yn erbyn Rhyddfrydiaeth, o blith haid o bobl sydd am. cbwilfriwio cyfansoddiad gwladwriaethol y deyrnas! Bydd y darostyngiad hwn mor isel i'r llaid, yn cael ei gofnodi ar gareg bedd Toriaeth, wedi i'w hen ysgerbwd gael ei osod o dan y tywyrch heb un perygl iddo gael ei adgyfodl byth. Ymddengys mai y peth cyntaf a osodir ger bron y Senedd fel gwaith fydd ystyr- ied rheolau a deddfau newyddion mewn cysylltiad a dadleuon y Ty, er mwyn sicrhau na byddo gwaith priodol y Ty yn cael ei rwystro, gan gynygion a siarad diderfyn, fel yn yr eisteddiad y llynedd. Bydd dadleuon brwdfrydig yn ddiau yn nghylch y rheolau, oblegyd ni bydd y lleiafrif sydd wedi ceisio cadw holl amser y Ty iddynt eu hunain yn foddlon i golli eu rhyddid i yru gwaith y Ty o dan lyw- yddiaeth Rhyddfrydiaeth i'r clawdd. Ond yn ngwyneb fod eisiau pasio mesur- au pwysig mewn cysylltiad a llawer o faterion er budd i'r deyrnas yn gyffred- inol, hyderwn y cytuna y Tý ar reolau a osodant daw ar yr aelodau sydd wedi ceisio gwastraffu amser y Ty, heb un amcan da ganddynt mewn golwg. Yr ydym yn deall wrth lythyr a anfonwyd gan Mr Gladstone at ryw foneddwr, fod ei lwyddiant ef i basio rheolau at lywodraethu dadlenon y Ty yn angenrheidiol tuag at gael amser i ystyried mesur i osod i fyny addysg uwchraddol a chanolog yn Nghymru. Eglur yw, fod Mr Gladstone yn dueddol 1 nafrio Cymru hyd eithaf ei allu. Nid yw y rhagolygon mewn gwledydd tramor heb fod ynddynt achosion i fod yn bryderus. Er cael Gambetta yn brif weinidog yn Ffrainc, y mae defn- yddiau anesmwythder yn ymddangos yno. Ni edy efe i Eglwys Rhufwn lyw- odraethu addysg yno. Ac y mae ei waith yn ymyraeth a'i gorfaelaeth orthrynms hi yn debyg o gynhyrfu llid y Fatican, ac i beri fod maglau dirgelaidd y suitiaid yn cael eu gosod o'i amgylch ef, i'w rwystro i gario allan ei amcanion. Yr unig obaith sydd, ei fod ef mor ddwfn a hwythau, os nad yn ddyfnach, mewn cynllunio yn ddoeth at ei bwrpas. Y mae efe hyd yn hyn, er 1870, wedi dangos gallu a medrusrwydd tu hwnt i bob un arall yn Ffrainc. Ond ystyrir pawb yn ddoeth tra byddo ei weithred- iadau yn llwyddianus. Edrychid ar Louis Philippe a Louis Napoleon yn idynion cyfrwys-gall iawn nes iddynt syrthio i'r Harid. Ffyliaid y cyfrifid h#yiit wedi hy«y» —- Nid yw pethau yn gysurus yn Ger- mani. Geilid meddwl fod Bismarck "weled ei airier goreu yno. Y mae r:F,- 4 ^vnllun- '-$' betti jH; mani. Dywecfii y mVCTQ ^rriatck: wedi machludo mor gyntecT ag y bydd yr hen Yrnerawdwr wedi ymadael o'r byd. Nid oes, medd rha.i ysgrifenwyr, fawr o gyfeillgarwch rhwng etifedd yr orsedd a Bisma.rck. Sut bynag am hyny, eglur yw fod gwaith Bismarck yn ceisio llyw- odraethu y deyrnas, trwy ddespotiaeth, ac nid trwy reswm a rhyddid, wedi ei wneud yn anmhoblogaidd, nid yn unig yn (Sermani,, ond trwy holl Ewrop. Nid yw LIywodraeth Itali yn fodd- lonml i weithrediadau y Ffrancod yn Tunis yn Ngogledd-barth Affrica. Ac y mae ysbryd dipl°matyddiaeth yn gweitho i daflu diflasdod ar weithrediadau ymos- odol Ffrainc yn Tunis. Fel hyn y mae galluoedd Ewrop yn edrych ar eu gilydd gyda thipyn o bryder, rhag i ddau neu dri o honynt ymgyngreirio a'u gilydd yn erbyn un galIu. Gan fod eu byddinoedd yn fawr iavvn, ac yn barod i fyned allan i ryfel, ychydig bach o beth fyddai yn ddigon i osod holl Ewrop ar dan. Nid yw egwyddorion y Beibl yn llywodraethu eu cynghorion. Eu gallu yw eu rheol. Am Rwsia, y mae yn parhau i fod yn grochan berwedig. Nid y w y sarff J Nihilaeth Wedi ei lladd. Gorphwysa mewn dirgel-leoedd yn barod i ddifetha bywydau y llywodraethwyr. A gellid meddwl nad yw y rhai hyny yn gwybod am unrhyw ffordd well i dtjal yr orsedd i fyny na chospi pawb na phlygant eu gliniau i unbenaeth ormesol. Bydd ynf rhyfedd os na leddir yr Ymerawdwr presenol fel y lladdwyd ei dad ef. Diau y gallwn ddweyd, er fod llawer o bethau yn galw am ddiwygiad yn ein gwlad ni, mai hon yw y wlad oren i fyw ynddi ar wyneb y ddaear, a chymeryd pob path i ystyriaeth. Gwir yw fod y Gwyddelod, fel yr oedd y Canaaneaid i bobl Israel, yn "ddrain yn ystlysau" pobl y wlad hon. Ac nid oes un rhithiant o obaith y bydd ant yn ddim ond drain, tra y byddo y grefydd Babaidd yn llyw- odraethu arnynt. Y mae Mr Gladstone wrth roddi gemau daioni o'u blaen wedi gweled gwirionedd geiriau ein Hargl- wydd, Ie Na theflwch eich gemau onaen y moch, rhag iddynt eu sathru dan eu traed, a throi &'ch rhwygo ctLwj<ate^
' FFARWEL, OLWEN,' &C.
FFARWEL, OLWEN,' &C. ATIOAN. ANWYL SYR,-Mewn atebiad i'ch gofyniad o barthed i fy nghaneuon Ffarwel, Olwen a Brenin y Dydd,' dymunaf eich hysbysu y bydd y baritone song, Brenin y Dydd,' allan o'r wasg cyn y bydd i'r llinellau hyn ddyfod ger eich bron, ac i'w chael gan Mri Hughes a'i Fab, Wrexham. Bydd Ffar- wel, Olwen,' allan yn fuan, a gwelir yr hys- bysiad yn y DARIAN pan ddaw allan, ac i'w chael yma gyda mi. Chwithau, gyfeillion ereill, sydd wedi anfon ataf i'r un perwyl ag loan, bydded i'r un atebiad hwn i'ch gwasauaetliii oil. Gobeitbio y cawn eich gweled bob copa walltog yn yr eisteddfod, ionawr 14eg.—Yr eiddoch yn ddiolchgar, W. E. EDWARDS (Gwilym Lon.)
CASTELLNEDD.
CASTELLNEDD. Y NADOLIG.-Aln. ddau o'r gloch dydd Llun, cynaliwyd cyfarfod cystadleuol yn Siloh, Melmcrytuan, dan lywyddiaeth y Parch B. Williams. Beirniad y canu, Mr John Arnold beirniad yr amrywiaeth, Mr M. Arnold. Wele drefn gweithrediadau y cyfarfod :-Traethawd, 4 Dyiedswydd ael- odau eglwysig i gadw en cydgynulliad" goreu, Evan Williams. Araeth ddirwest- ol; goreu, Thomas Daniel. Unawd, Y mynydd i mi;' goreu, John Williams. Un awd, 'Lloer dirion lliw'r dydd;' goreu, Charles Jones. Adrodd Y milwr tranced- ig;' goreu, William Meyrick Araeth ar 11 destyn roddedig ar y pryd, sef Dyledswydd dyn i aberthu ei deimladau ar achlysuron neillduol;' goreu, Benjamin Llewelyn. Un- awd i ferched, "Rwyf yn cofio'r lloer yn codigoreu, Ruth Jones. Cystadleuaeth i ferched ar adrodd 'Merched Cymru;' goreu, Miss Hopkins. Darllen darn rhodd- edig gr y prydy goreu, Evan Williams. Darllen cerddoriaefh ar y pryd gan bed. war; un parti, ac yn deilwng o'r wobr. Oystadleuaeth gorawl, 'Let the hills re- sound;' goreu, cor y lie, dan arweiniad Henry Davies. Dygodd hyn weithrediadau y cyfarfod i derfyniad. Talwyd diolchgar-' wch i'r beirniaid ar gynygiad y Parch B. Evans, ac i'r cadeirydd ar gynygiad Mr Arnold, ac eiliad Charles Jones. Blin iawn genyf weled y Parch B. Evans yn edrych mor wawl ei wedd, a'i iechyd yn dadfeilio, yn cael ei achlysuro trwy orlafur. Hyderaf, gyda miloedd ereill, ar ol iddo ymryddhau ychydig o ofalon pwysig dyledswyddau cyhoeddus, y bydd iddo adfeddianu ei gynefiaol iechyd. CYNOERDD.—Cynaliwyd cyngerdd blyn- yddol Maesyrhaf, nos Lun Nadolig, yn Neuadd,y Dref, pryd y gwasanaethwyd wrth y berdoneg gan Miss C. A. Jones, a chauwyd gan Miss E. Bees, R.A.M., Miss Laura Rees, Wm. Thomas (Eos Wenallt), I Lewis Arnold, John Davies, A. Phillips, Evan DavieS, D. Parker, John Williams, a glee party, dan arweiniad John Arnold. 0 Cafwyd cyngerdd Tagorol, y neuadd yn orlawn o wrandawyr, a gorfu i amryw o'r cantorion ail ganu. Yr elw er lleihaa dyled y capel. CYFARFOD CYSTADLEUOL ETO —CynaHwyd hwn yr un dydd yn ysgoldy Bethlehem Green, dan lywyddiaeth Mr D. Davies, Maer, am bump o'r gloch. Beirniad, Mr T. Williams (Efell Trefor). Rhag trethn yn ormodol ar eich gofod, ni nodaf y budd- ugwyr. Aeth pob peth yn mlaen yn hwyl. us. Yr elw i drysorfa yr Ysgol Sabbothol ar y Cimla. NEDDFAB.
—» OWMBACH.
— » OWMBACH. Cynaliwyd cyngherdd aryr 22ain cynfisol yn nghapel y Methodistiaid Calfinaidd yn y lie uchod. Llywyddwyd gan Mr Llewelyn T lcwelyns, goruchwyltwr yn nglofa Llety- ■ hwn, yn ol ei ddall arferol, a yn ddeheuig dros ben. 1 '-}q iawn, y cantorion capel o wran- "lJed y fath .ig oedd Yb.a.wb fel ar eu heithaf yn gwnev dtL goieu i gynorthwyo y cyfaill caredig W. Rosser, priod yr hwn sydd wedi bod yn ddiweddar dan operation yn LInn. dain. Yr oedd yn hapus gweled y fath deimlad dwfn yn y gymydogaeth tuag atynt. Y mae yn ddyledus arnom gydnabod yn gyhoeddus y personau cyfeillgar a rodd- asant eu gwasanaeth ar yr achlysur, a hyny yn rhad. Bydded iddynt dderbyn ein di olchgarwch gwresocaf, un ac oil, heb euwi neb, ac hefyd y cyfeillion a fu mor ga.redig ag ymdrechu gwerthu y tocynau. Byddai yn ddymunol i bawb wneud ymdrech egniol i gael yr arian i fewn mor fuan ag sydd yn bosibl. Gobeithio y ceir gweied rhagor o'r; teimlad Cristionogol hwn yn y gymydog- aeth yn y dyfodol, o herwydd y mae- ya ffordd dda i dylodion gydymdeimlo svu gilydd.—CYFAILL.
. RYMNI.
RYMNI. CYFARFOD PREGETHU.—Sul a Llun Nadolig cynaliodd Ebenezer, Twyncarno, ei gwyl bregethu flynyddol. Gwasanaethwyd gan y Parchedigion Samuel Jones J. Cynddyl- an Jones, a W. Jenkins, M.A., Aberafon. Cafwyd pregethau galluog dros ben, a chy- nnlliadau lluosog. Nid oedd yma gasgliad fel mae arfer y rhan -f wyaf o gyfarfodydd cyffelyb, ouide mae yn eithaf tebyg y caw- sid un rhagorol. CYFARFOD LLENYDDOL.—Yn, Festri yr un capel nos Fercher canlynol,. cynaliodd teml 4 Biodeuyn Gwent,' o Urdd y Temlwyr Da, gyfarfod llenyddol dyddorol a chwaethus, yn cynwys canu, darllen, adrodd, &c. Yr oedd hwn yn gyfres o gyfarfodydd o'r faw sydd yn cael eu eynal y gauaf yma dan nawdd y deml uchod, ac y maent oil o ran gwedd foesol eu tsefuiadau, a chwaeth uchel eu gweithrediadau, yn esiajuplau teil- wng i gyfarfodydd cyffelyb i'w hefelychu ar hyd a lied ein gwlad. Yr oedd y person- au gymerasant ran yn y cyfarfod yma o angenrheidrwydd yn ei osod mewn safle felly, sef Miss Margery Lewis, U.C.W., (yr hoc sydd bob amser yn tanio ein cyngerdd- au uchaf a'i hacenion swynol), Miss Sarah D <yle, Miss M. Harris. John Price a'ibarti, W. G. Thomas a'i barti, John Lloyd Jones. Adroddwyd yn fedrus gan R. Richards a'i barti, Eryr Emiyn, Dauiel Evans, ac Isaac Evans. Cadjirydd, Mx Daniel Williams, grocer, &o., Foclirhiw, a gwnaeth ei ran yn | ddouiol dros ben. Methodd y cadeu-far^d awenol, loan Gwent, a chyrhaedd raewii pryd i gyflawm yr hyn oedd wedi ei osod t arD. ef, ond cawsom englynitm doniol ganddo j Miss Lewis ar y diwedd.—GOB.
- EI&TEDDFOD SETON. LT tiuLh…
EI&TEDDFOD SETON. LT tiuLh A'R PRIF DDARN COHAWjL. MRI. Get.,—-Yn mhlith yraneirif eistedd- fodau a gynaliwyd ar adeg y gwyliau sydd newydd ein gadael, credwyf mai yr uchod oedd yr «owocaf mewn annhrefnu&rwydd a gwyrgameia<3iwch; bum agos a dweyd anghyjuiwn&er, a. phe dywedaswa hyny, buaswn ys sicr o e^iorsw j larn v mwvafrif oedd yn yr eisteddfod, Fel im oedd yn llygad a clilust-dyst o'r drafo(laeth carwa o.yn ychydig ofyniadau pa.rthed y gystadl- euaeth gorawl, Worthy is the Lamb i rai y perthyn iddynt ateb i.-Pahanx y gofynodd y Parch Mr £ d~ munds, Abertawe, Sir Forganwg, Deheudir Cymru, arweinydd ymfflamychol, colynog,. fare, trefnus, a bume.i-iike Eisteddfod Gawdyddol Iianelli; ie, paham y gofyn- odd ef i arweinydd Cor Undebol Ystalyfem ya unig, os oedd yn gwybod fod yn rhaid i'r c6r buddugol i wasanaethu yn y cy- ngerdd ? 2.-Paham na chrochfloeddiwyd oddiar y llwyfan yr un gofyniad i arweiuwyr y cor*, au ereill yn y gystadleuaeth, y rhai oedd. ynt yn dychweiyd gydar treas ? I Was there anything rotten in Denmark ?' 3.—A oedd amcan neillduol yn cael ei gyrhaedd gan yr arweiny i wrth bastyixit amodau yr eisteddfod i glopaau C6r Undeb- ol Ystalyfera ya wahanol i'r corau ereill yw y gystadleuaeth 1- 4.—A oedd ef yn ymwybodol o'r ffaftfe. nas gatlasai C6r Undebol Ystalyfera ddy- chwelyd i'w cartiefleoedd ar ol y gyngerdd. pan gododd ar ei sodlau i hysbysu'r c6r o'r amoct. sef yw hyny,—* fod yn rhaid i'r cdr buddugol ar y prif ddarn wasanaethu yn y gyngerdd ?' 5.-Beth oedd yr achos i Mr Bowen, y beirniad, wnead remarks ar leoliad a sefyll- faoedd aelodau y c6r hwn, yn nglyn a'r ar- weinydd, yn wahanol i gorau ereill yn T gystadleuaeth ? 6.—A fydd Mr Bowen mor garedig a- rhoddi drwy gyfrwng y DABIAN safon ei feirmiadaeth yn Llanelli ? Yn y cyfaniser, bydded iddo gymharn y nodiadau a ymddangosodd yn y DARIAW ddiweddaf gan feirniad Eisteddfod CarmeV Treherbert, ar idea fawr Handel wrth gyf- iiwmldi y darn. Cymhared ddatganiad Cdr Uudebol Ystalyfera ac idea fawreddog yr- awd wr—nid idea fawreddog Mr Bowenv Abercarn, a feddyliwn. Clywsom cyn hyn am bobl Risca ac Abercarn, pan oeddynt er ys talwm yn cauad bylchau'r cae i stopio'r gwcw i fyned allan. Yn wir, medd- af i chwi, y mae gweithredoedd gtcetc-Uk$ Eisteddfod Gwcwyddol Llanelli yn aw- grymu fod rhai o honynt yn parhau i gyf- ranogi o'r un ingredients. Bydd genym air yn y llythyr am yr idea ddaearol, Ac* DLALYDD Y GWAED—
GOSEN, CRAIGTREBANOS.
GOSEN, CRAIGTREBANOS. Cynaliodd Ysgol Sabbothol y capel uchfiMI ei gwyl de y dydd canlynol i'r NidaMg. Am dri o*r gloch huliwyd y byrdclau a thS* bar a ac ymenyn, a bara brith, pryd y daetit yr holl ysgolheigion a'r cyfeillion yn mlaea i wledda ar y danteithion parofcoe*iig. Y mae y boneddigesau ienainc yn haedda; canmoliaeth am eu ffyddlondeb, eu diwyd- rwydd, aludeheary ad yn gwemyddu ac yr achlysur. Ar ol gwneutbur cyfiawnder â'u cydf. trefnwyd i Mr Griffiths, Ynyspenllwch, i fod yn Uywydd y cyfarfod" adioniadoi. Aethpwyd yn mlaen yn hwylus trwygaM* darllen, areithio, a dadieu. Cai'wyd cynull- laa ilunaog iawn, a. phob un yn yjN (iaangoa; wrth ei fodd. Talwyd diolchgarv ch cynes i'r llywydd, ac i'r boneddigesau an barotoi y te mor ddestlus a dymunol. Trebanos. G. V»TILLIAMS.
PONTARDAWE.
PONTARDAWE. ANONESTRWYDB.—Prydnawn dydd Sad- wrn wythnos i'r diweddaf, yn ngwaitBn alcan y He uchod, gadawodd dyn umbrellm campus, gwerth tua saith swllt, ar ol yn-y gwaith. Rhwng nawn Sadwrn a boren dydd Llun, bu rhywadyn mor ddiegwyddor a'i ladrata. Onid yw yn druenus meddvtf fod cydweithwyr yn gallu ymddwvn mor anynol a hyn at y naill a'r llall ? Nid oas tramps byth yn troi i fewn am iety gwaith uchod nis gallant hefyd d\l'od: f fewn, felly, nid un o honynt h\vy a'i llad- ,ratodd. Ond y mae'r timbrel!ft- yn ddigoar hynod. Gellir yn rhwydd ei adwaen; & gwybydded yr hwn a'i lladratodd. nad ydyw mor anhawdd i ddyfod o hyd iddo a<^ y tybia efe. Os g^>soda efe ef vn al yn y man lie y cafodd, dichon y byd^iiyny ynt ysgoi tipyn o draff garth a chywilydd iddo. -+- J.
Family Notices
GENEDIGAETHAU. Rhagfyr 13eg, priod Mr John Evans. assistant manager glofa Harris, Navigation* Treharris, ar f^ch, a gel wir hi yn Bronweu. Hir einioes ddymunaf i Bronwen-fach Fyw fel ei nam addien Hian ffawd oreura'i phen, Idd ei helawr yn ddilen. Un anhap ar lwybr einioesr-ca foed I y ferch. Da anfoes I han ei grwn,—dwyn y groes Hyd dalar y byd diioes. PRIODASAU. Rhagfyr 27ain, yn nghapel yr Aanibyn- wyr, Waunarlwydd, gan y Parch J. Herau, (ewythr y briodasfercb), Mr E. Morris.. grovrr á; draper, Pemrliiwcoibr, a Miss Catherine Eynon, IUeJich Mr H. Eynoa^ Mountain Ash. Boed hedd yn eu dilyn A llwyddiant heb drait A nefot dd d:rag'wyddoi Fo iddynt ill dau. E)DMI. ARLwyosr- Ionawr 2il, 1882, yu Swyddfa'r Cofrostr- rydd, MerihMr David Asters, Gadlys, Aberdar, sv Miss Sarah Ann Joiits, Arcr- dar. Hi? oes llwyddiant iddyat. Rhagfyr 24:iitl, yn Eglwys p' vyf Mi- hangeU gan y Parch J. Griffitus, floor, Mr David Jones & Hiss- Maria Titon<aR—y ddau o Gwmafon. MARWOLABITH. Rlxagfyr 24Ma, Miss Catherine Joues, I Bodwigiad, Penderyn, yn 78 mlwydd oed. g I' Yr oedd yr ymadawedig yn chwaer i'r di- 'I" WHC lar Mirs Morgans, Bodwigiad, a Mxs ar i,i. Harries, Trcfeurig. Yr oedd yr trsnc- edig yn hynod am ei chydyradeir ilad a'r | ty!&wd a'r angenus. Dydd Merc er cmn- lynol cladd-wyd ei gweddiliiou JWi.nv.oJ1 yn. Eglwys Peoiteryik