Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
18 articles on this Page
BYN A'R LLALL YR WYTHNOB.
BYN A'R LLALL YR WYTHNOB. Gadawodd yr 20 tynell cyntaf o rails waith Cyfarthfa dydd Marcher diweddaf, mewn cwch am Gaerdydd. Yn Abertilleri, diwedd yr wythnos ddiweddaf, bu farw glowr o'r enw Thomas Watts tra wrth ei waith, trwy doriad llestr gwaed. Dydd Iau, denwyd o hyd i gortr morwr Italaidd o'r enw Joseph Pitcuritoh yn y float, Port Talbot. Perthynai i'r ager- long "Rover." mae -yu dda genym gael ar ddeall fod Mv. Menalans, Dowlais, yr hwn sydd wedi bod yn wael iawn ei iechyd, wedi tioi ar wella a gobaith am adferiad bnan. Prydnawn dydd Mercher diweddaf, yn -Mglofa Deep Dyffryn, Mountain Ash, iamth un John Edwards, brodor o Penycae, S8 oed, i'w ddiwedd, trwy i gwymp trwm ^fd^OToher diweddaf denwyd o hyd igorff dyn o'r enw Janes Pugh, 60 oed, jnasnachwr tef yn arfer preswylio yn Darran Ddn, Pontypridd, yn y gamlas ger Aberfan, Dyffryn Mecthyr. Yn Sesiwn Manchester, yr wythnos ddiweddaf, o flaen y Barwnr Stephen, profwyd John Whilan, 34 oed, masiwn, yn euog o lofraddio ei wraig. Cyhoedd- j Ivyd dedfryd marwolaeth arno. Dywed un o newyddiadnron Bryste, fod Xilywodraeth Japan wedi neilldno £ 300,000 at y gorchwyl o ddwyn meus- °jdd glo y wlad i ddefnyddioldeb, ao i fldwyn gjbwyr Cymreig droaodd er eu iJSSS Gwener yr wythnos ddiweddaf, ^cdflodd Merthyr an o'i masaachwyr henaf m mherson Mr. John James, Draper. O00d yn hen foneddwr pa^chus, ao yn L'fiod<wgwreiddiol o Aberystwyth,lie y mae ganddo berthynasan amryw. Boreu dydd Linn diweddaf, deuwyd o -o hyd i gorff dyn o'r enw Robinson, yr hwn a weithiau wrth y ffwrnesflast newydd ,|.V JTn. l ei. pharotoi fb Tredegar, ,.3ddis jet Ie. z jher diweddaf, cynaliodd meistri a gweithwyr hoelion South Staff- ordshire ac East Worcestershire gyfarfod yn Birmingham, achytnnasant roddi pris- j oedd Ohwefiror i'w gweithwyr wedi yr 22ain n cyfisoL Y mae y strike felly ar ben. Yn Nglota Ynysowen, ddydd Iau yr yf wythnos ddiweddaf, cyfarfyddodd glowr o'r enw Lewis Matthews a'i ddiwedd yn Ara disymwth, trwy i gwymp ddyfod arno tra wrth ei waith, trwy yr hwn y rhaid ei fod wedi marw bron ar unwaith. Yr oedd y trancedig yn 53 oed. Boreu dydd Sadwrn diweddaf, oafwyd yn ymgrogi yn agos i ysgubor yn Pen- doylan, faiiwn o'r enw Danial Griffiths. J CafwJd nodyn yn ei logell yn gyfeiriedig .at rai o'i berthynasau, yn hysbysu ei fod wedi blino ar ei fywyd. Yr oedd yn <jynyg dyferyn o wirod y dydd o'r blaen i berson a'i gwelodd. Yr ydymyn cael fod Esgob Natal yn eicrhau y cyst rhyfel Zulu o leiaf 8,000,000 ynlle £ 4,500 000 yn ol amoan-gyfrif Cangellydd y Trysorlys. Y mae yn sicr fod yr Esgob yn well cyfrifydd na Syr Stafford Northcote. Yn ystod yr yohydig ddyddian diwedd- af, y mae Mri. Price ac Evans wedi goleuo eu. ffwrnesi coke yn Maesycwmwr a New Tredegar. Y mae glofeydd y gymydog- aeth hefyd yn cerdded yn dda. Nos Sadwrn diweddaf, deuwjrd o hyd i gorff dyn wedi ei ddryllio yn fawr ar y reilflorddyn ymyl Aberafon. Ni ohafwyd I dim o'i gwmpas er sicrhau pwy ydoedd. Boreu dydd Iau diweddaf, yn Appletree, In agos i'r Dinas, cyflawnodd hen wr o'r enw David Edwards, hunanladdiad trwy ymgrogi. Yr oedd wedi bod yn isel ysbryd am beth amser, a phan yn parotoi am waith y boreu uchod, ymddengys iddo siorhau llinyn byohan wrth hoelen yn achr y ty, ao ymgrogi, lie y cafwyd ef yn farw wedi hyny. Gadawodd weddw ac amryw blant ar ei ol. I Yr 8fed cjfisol, dywed hysbysiad o New York, fod y llong Petrel, yr hon a ddaliai morfilod, wedi ei cholli ar y 29ain cynfisol, ar dueddau New Bedford, a bod 15 o ber. sonan wedi eu colli. Ni achubwyd ond chweoh o bersonan o'r rhai oedd ar eu bwrdd, a bod y rhai hyny wedi bod mewn eythrwfl am eu bywydan ar ddarnau o'r Uestr drylliedig o'r 29ain hyd y 3ydd cyfisol, pryd y cymerwyd hwy i fyny gan y Rebus. Yr oedd Rhyddfrydiaeth yn East Aber- deenshire hyd yr wythnos bon, yn debyg o fod mewn perygl oddiwrth ei charedig- ion ei hnn, a hyny trwy fod dan ymgeis- ydd nm y sedd yn yr etholiad nesaf, sef Syr Alexander Gordon, yraelod presenol, a Mr. Douglas Ainslie, yrhwn sydd yn frawd i Mr. Grant Duff. Yn awr, modd bynag, y mae y ddan ymgeisydd wedi cyd- syoio i roddi y mater i gvflafareddiad Mr. Gladstone ac Arglwydd Hartington, ao i foddloni wrth eu penderfyniad. Y mae i'w obeithio y gwneir yr un modd gan bawb ereill fydd yn peryglu achos Rhydd- frydiaeth trwy ranu nerth y blaid.
4_______ CYFLOG GLOWYR YN…
4 CYFLOG GLOWYR YN WARWICK- SHIRE.. Mewn oyfarfod o lowyr Warwickshire, a gynaliwyd ddydd Meroher diweddaf, dar- llenodd Mr. Colledge, jsgrifenydd undeb y glowyr yno, lythyr a dderbyniodd ete oddiwi th ysgrifeny dd cymdeithas y meistri, yn gofyn am gyfarfod o gynrychiolwyr y glowyr er ceislo sefydlu sliding scale er rheoleiddiad cyflogan am y dyfodol. Dy- wedai fod pris y glo yn oodi yn y wlad yn gyffredinol, a'i fod hefyd ar gael ei godi yn Swydd Warwickshire; ao nad cedd adeg yr isaldra presenol yn adeg iawn i sefydlu sliding scale, Dywedodd hefyd fod yr undeb wedi cynyddu mwy yn eu plith yn ystod y pythemoa diweddaf nag P yn yatod y, pedair blynedd a aethant heibio. Penderfynwyd yn unfrydol nad oedd oyflogau neb glowyr i aros yr hyn oeddynt, ac o$codid y glo ddan swllt y dyrell fel yr oeddfd wadt bwriadu, fod codiad o swllt y dydd yn nghyflogau y gweithwyr i'w ofyn.
., CLEVOLANI).
CLEVOLANI). Dydd Gwener diweldaf daeth meistri haiarn Cleveland i gyd-ddealldwriaeth a'u gweithwyr wrth y ffwraeisi blast, trwy yr hwn ddealldwriaeth y mae y gweithwyr i dderbyn 10 y cantogodiadyneacynogan. Y mae cynllun o Sliding Scale hefyd wedi ei fabwysiado, trwy yr hwn y mae codiad o 21 y cant i gael ei roddi i'r gweithwyr ar gyfer pob 2 s. y dynell am pig iron, wedi y 36s. cyntaf.
.'. M A'U ."..';;"'"-.'"%"--'''-''…
M A'U -j ,f;" Y mae yn ddagenym gael ar ddeall fpd gwelliant parhaus yn myned yn mlaen yn ngweithfeyddCyfarthfa, arhanau newydd- ion yn barhaus yn cael eu parotoi i waith. Y maeMri, Crawshay hefyd wedi prynu cyfatiswm helaeth o fwn Yapaenaidd, ao hefyd ar agor rhai o weithfeydd mwn haiam Cyfarthfa. Y mae yn cael ei hysbysu y bydd rhai oweithfeydd haiarn Plymouth i gael eu hail gyohwyn yn fnan, a bod rhan o hon- ynt i gael en cyfhewid at alcan. Y mae trydydd ffwrnes ar gael ei chwythu i mewn yn ngweithiau haiarn a dor Trefforest.
+' YR HAIARN A'R GLO AM HYDREF.
+ YR HAIARN A'R GLO AM HYDREF. Y mae adroddiadau y Bwrdd Masnach, y rhai a gyhoeddwyd ddydd Gwener di- weddaf, yn dangos fod yr allforion glo am Hydref yn 1,471,171 o dynelli, yn erbyn 1,310,821 o dynelli yn Hydref 1878, a 1,283,208 o dynelli yn Hydref 1877. Yr allforion am y deg mis oedd 13,732,010 o dynelli, yn erbyn 13,258,519 o dynelli yn 1878; a 13,181,103 yn 1877 Y gwerth yn ystod y mis oedd £ 63,8,271, yn erbyn X611,325 yn Hydref 1878, a 9646,273 yn 1877. Yr haiam a'r dnr a allforwyd am y mis oeddynt 343,373 o dynelli, yn erbyn 218,681 yn Hydref 1878, a 221,023 yn 1877.
. TANCHWA YJDINAS.
TANCHWA YJDINAS. Y mae yn cael ei ddweyd fod gweith- wyr Glofe y Dinas yn awr yn gwnead yn gyflym yn nghyfeiriad oyrff y personau a eollasant eu bywydan yn y danchwa ddiweddaf, ac y bydd i rai -0 honynt gael eu dwyn allan yn fuaD.
♦ MARWOLAETH Y PARCH. CANON…
♦ MARWOLAETH Y PARCH. CANON HARRIS. Ychydig wedi un o'r gloch prydnawn dydd Linn diweddaf, yn mhersondy Gelli- gaer, bu farw y Parch. Canon G. C. F. Harris, M.A., wedi afiechyd poenns o dros fis. Yr oedd yn ddyn da a diwyd, ac yn weithiwr difefl yn ngwaith yr Ar- glwydd.
GWRTHDARAWIAD YN AMERICA —30…
GWRTHDARAWIAD YN AMERICA —30 0 FYWYDAU WEDI EU COLLL Dywed bryshysbysiad o New York, 1131& 0 dyddiedig ddydd Sadwrn, fod y Hong Brydeinig, Lady Octavia, we3i cyrhaedd Philadelphia, wedi bod mewn gwrthdar. awiad a'r agerlong Champion, yr hon a' redai rhwng New York a Charleston. Suddodd y Champion mewn ychydig fynydau, tra yr oedd ar ei bwrdd 30 o beraonan yn cynwys 12 o deiihwyr.
CELF A MASNACH.
CELF A MASNACH. Y mae ein masnach gartrefol yn dal ê\ thir hyd yn hyn, ac arwyddion amlwg y bydd i ychwanegohaiarn gael ei allforio o'r porthladdoedd nag a allforiwyd er ys rhai blynyddoedd. Am y fasnach lo, gellir meddwl wrth daflu golwg ar ein porth- laddoedd, fod prinder archebion yn bodoli, ac wrth gyfrif y dyddiau segur a ddyg- wyddasant mewn lluaws on glofeydd, fod y galwad wedi Heihau ond wrthjni gydnabyddu a'r allforion, eawn, wedi'r cyfan, fod y rhai hyny yn daH fyny a'r cyfartaledd, a diau fod y prinder lloogau ymddangosiadol i'w briodoli i'r trefoiadan campns preseaol at lwytho, a'r dyddiau segur yn y glofeydd i'r gallu ofnadwy sydd genym i gynyrchn glo. Agwedd lied ansefydiog, ar y cyfan, sydd yn parhau -ya huriau glovyr yr Alban. Cawn fod y glo, feistri wedi oytnno i ostwng huriau glo wyr JLancark o 6c. y dydd, gyaa bygythiad ti'w gostwng Is. y dydd os bydd iddynt wrthwynebu y 6c., mewn rhai manau. Y wyneb fwyaf newydd ar bethau yn gyffifedinol ydyw, y duedd amlwg a aaalygir i sefydlu SLIDtNG SCALJlL- i reoleiddio yr huriau-ar hyd., a aed, y W194. Cawn foi mwnwyr Cleveland wedi cytano" a'r meisrri ar Scale, dr wy bi un y rheo. eiddir yr huriau tcan bria-ypig-iron. Ya' CUMBERLAND hefyd cawn fod SJale wedi ei sefydlu- rhwng meistri a gweithwyr glo y HeBchod. Yma y mae y prisoedd am y chwarter yh gorphen yn Medi diweddaf i'w cymeryd er aefydlu safbn prisoedd y glo mewn cyf- artaliad ag entllion presaaol y gwe'thwy?._ Y oylrifon j'w oymeryd bob mis; ac ani" bob sjmudiad yn y farchnad yn oynwjjtf 4c. yn mhris y glo, bydd y cyflogan iV gweithwyr yn cael eu cyfnewid e ddau IW haner y oant (21 per cent), yn ol y scale gsinlynol:-Y eadiad cyntaf 0 40..21 pair feent; yr ail godiad o 4&, per cent; y f trydydd codiad o 4c., 5 per tent; y ped- arydd codiad o 4c., 2t per cent; y pamed codiad o 4o., 2i per cent; y chweched imnti ac am y seifchfed godiad, aY Vhai dily^t bydd^^Nwl^ o godiad yo I cymeryd lie ar bob 4o. yn mhris y glo, Amcan y pump y cant' yehwanêgolar y ddau swllt cyntaf ydyiv, gweithredu Cyfiawnder tuag at y gweith- wyr, sef eu gosod mewn mantais i adeoili yr hyn a ddygwyd oddiarnynt yn y gos- tyogiad diweddaf, ao i'w gosod-ar dir oyfartal i'r hyn oeddynt mewn amser blaenorol. Parotoad arall sydd ya hon ydyw, er nad yw y rhaddfa ynddi ei hon yn dyfod i weithrediad, y mae y gweith- wyr i gael y. fantais yn aiy rhaddta o un- rhyw godiad uniongyrohol a all gymaryd lle ynmbria y glo yn ystoll f ehwarter lie yn mhris y glo yn ystod y chwarter diweddaf. Y mae y cytundeb hwn i fod mewn grym am ddwy fl/nedd, ac yna bydd y pleidiau ya agored i osod terfyn ami wrth roddi chwe' mis o rybiidd.
DURHAM.
DURHAM. Y mae genym gopi o gytandeb sydd wedi ei wneud rhwng y meistri glo, yn Undeb y Meistri, a'u holl weithwyr o bob cangen o lafarwaith. wedi ei arwyddo Hyd. lleg.
Y Scale.
Y Scale.
Y Scale.
Y Scale. Bydd y codtadau a'r gos- Pan fyddo cyfartalial tyngiadau eanlynol yn pris y glo cael eu gwneua yn yr huriau. yn aclul) cyrnaedd gyrhaedd codiad. gostyngiad s. d. d. 'Q¡¡¡';¡t; J 4 2 4 6 Diia. Dim. 4 6 4 10 21 y cank 4 10 5 2 5 y cant. 5 2 0 6 71 y cant 5 6 5 10 10 y cant. 5 10 6 2 15 y cant 6 2 r-6- 6 174 y caat 6 6 6 10 20 y cant. Ac felly tuag i fyny 2 £ y cant am bob 4c. yn mhris y gjo. Nid yw y 4c, codiad i gymeryd He and rhwng 6B. 10c. a 6s. 2s. yn unig. 3 10 4 2 2| • 3 6 3 10 1 5 Ac felly tuag i waerea. Gwelir fod parotoad yn hon eto, er rhoddi codiad yehwanegol a'r gweithwyr mown man neillduol, a hwnw y man iselaf ar yr hen raddfa, a man He nad oedd i'r gweithwyr un fantais arianol oddiwrtho. Gwelir hefyd, with y iho Idtad hwn 6 eiddo meietri Durham, eu bod mewn ysbryd gonest, a theg wedi caniatau nad yw y gweithwyr i fod yn golledwyr o ddim trwy doriad i fyfiy Y1 hen cytundeb, pan fyddo pris y glo JQ caniatiu iddynt allu tain yn ol. Hefyd, gwelir fod glowyr Cumberland wedi cael yr nn fantais yn eu cytcn-Hb hwythau. Hefyd, mantais arell a enwir iddynt ydyw, fod gan y ddwy blaid bawl i ofyn adsefydltad prisoedd ag na fyddout yn gwrthryfela yn erbyii lsbryd y cytun- deb hwn. X)laf cawn tod scale arall wadi ei seMlu, a hdno yn Blabnllechatj. yn ol yr hyn sydd wedi ymddangos yn gylioeddus o'r cytundeb hwn, cawn ei fod bt y canlyn:-Fo i y prisoedd presenol i fod yn ddyledus i'r gweithwyr, pan fyddo p-is y glo ager mawr yn Nghaerdydd yn 8s 6o. y dycetl. Yna fod 3f y cant, neu '90. y bant o godiad nell ostyngiad, pan fjrddo y pris yn y glo yn cyfnewid 6c. y dya^ll. Bydd y scale yn gweithredu fel y canlyn:—Pan byddo piis y glo yn 8s. 6c. y dynell, telir y prisoedd presenol; 9s. y dynell, codfad o 31 y cant; 9s. 60. y dynpll, codiad o 71 y cant; 10a. y dynell, codiad o lIf y cant; 10s. 60. y dynell, 4 codiad o 15 y cant; lis. y dynell, codiad 0 18f y cant; lis. 6c. y dyneU, codiad o l'22! y cant. > Yr nn fath yw gweithrediad hon ar ei Jird; 3f y cant, neu 9j. y bunt am bob eo. o gylaewidiad yn mhris y glo. Tnag aered bydd ei gweithredfel y canlyn:— Os-bydd yn 83., 60. y dynell, talir y pris- OBdd preseaol; 8s. y dynell, gostyngiad 0 fiy cant; 7s. 6a. y dynell, gostyngiad o y dint; ,7s. y dynel^ gostyngiad o llf iant; 6s. 6c. y dynell, gostyngiad o 15 yiant. ^s^rth^jlrn^m jr olif r d Iwy fl jenaf, I^walU fjd yudiyuc wahauiaesb dirfiwr Inawn rhagor nag un weald. Yn y He cyntaf, y ä:¡iae sifon pris y gla a gymerir i gyfartala pr&sjaol yn gvrahziniaithtu yn !lawr. Y,m 16 yn wiir mai-gla trwydd,), fei y dywedir, ydyw y glo a g/iaerir i wneud y s^on gydmirol ya y Gagbdl, a hwnw yn, hotmani mjmufMtwring coxlt oni mor wirad a hyny, nid oea fel rheol oai rhyw swllt y dyaell rhyngdio a'r glo mawr, sef y glo waai ei8creano wrthy glofeydd. Goso^er ys wilt arall sydd o'wahantaeth rhwng gwerth y ddau natur glo yn y f wchuid, a dyna werth y glo ya Darhitn wedi codi 2s. yn y safoa oydmariaethol. Ond bath syd 1 i gyfrif am y arall gwahiniaeth sydd yn mbyisoiedd y glo, arba rai y rhodlii y prisoedd presenol yn gyfwerth am dauynt i'r g ^eitJiwyr? Gwa- haniaeth arall sydd rhyngddyat ydyw, fody ddwy fl waif yn parotoi i osod y gweithwyr «fl oVar yr un safou ag oad lynt dyn y gofi- Sn5i<»cl h TO y Utomaawn1II* At yrfegwydiozhon,dyfattaigraddfaFema$^" a d weyd y Ueiaf, fod wedi ei pharotoi, sef fod y 2 3/coiiad cyntaf yn mhris y gloi fod yn 4 s. y bunt i'r g weithiwr yn lie 3& Ondasiaradyn helaethach, y maa gwaith wys Ferndale wedi colli y 3s. y bunt ddiweddaf er pan oedd y glo yn g wart ha am 93. nea dywader 9a. 6.\ mawn ffijyrau ilawn. Ond ynyseale hon nid oas un parotoad ar gyfer ad-dalu dim, a phan ddel y 3s. codiad at y los. 63. y dynell, ni esyd hwnw drackefn y gweithwye yn ol yn y fan oaidynt, ablegyd bydd 3s. y bunt 0 godiad yn rhy fach i adoaod y 33. a gollwyd. Gwahaaia^th mawr arall ydyw yr aaaser y mie cyfnawidiad yn boiibl. YIl y ddwy flianaf y m»9 y cyfnawiad er gwellyn bosibi i gymaryd lld y mis olif yn y ft wyddyn hon, p m nad yw hyay yn bosibl o dan del- erau cytnndeb Faradale hyd ddeshreu mis Ebrill neaaf. Ond gwarchod ni, o ba le y bydd ynbosibl y pryd hwnw yohwaith, yn ol pob tebygolrwydd, fod y cytundabau mwyaf effathiiol wadi eu gwnaud ya barod am y chwarter cyntaf-o Ir flwyddyn nesaf, os nad am y chwech mis cyntaf o honi, a di- chon fod rhai wedi eu gwneud dros y flwyddyn. Oad bydded bell oddiwtthym i fedd wi am anghymeradwyo, Uai fyth con- demnio, yr ymgtis hoa 0 da y meistri a'r gweithwyr i safydlu dealldwriaath trwy ba ua y ceir gwarai 0" safyll allan a'r canad allan andwyol y gorfodir hwyat i droi atynt ar brydiau. Ond wedi y cyfan y mae yn ddyleiswydd caisio cael y eyfry w wedi ea gosod ar aeleran a ddyganthediwch a chyf- iawnder parhaol i'r rhanbarth. Ystyrlaeth ddifiifol i'r pwoa ydyw fod y cytandeb hwo wedi ei wneud yn Ileal ac nid yn gyfffedinol, ac felly wedi agor pen y ffordd i erefll wneud yr un path, gan dybied fod hwnw y goreu y galloat ei wnend. Oad 03 nad ydym yn camsynied, policy twyHodrus ydyw. Meddylier foi Nixjn & Co. yn cael eu tyan o blith meistri Abardar, Davis & Sons o'r Rhondda Fach, yr Ocean Co. o'r Khondda Fawr, a bod y gweddfll yn gwneud cytundebau cyffelyb a'u gweithwyr ar Jpr un telerau, y safon i fod yn 8a. 65. y dynall, gyda lie i ostwng yn ol 9j. y bnnt am bob chwo! cheiniug a fyddjnt yn gwesthu y glo o dan 83., pa nifer o hoJiyut,tybad, fyddai yn allOog i ddal eu tir, ac heb fod mewn hawl i gostyngiad arall ar yr ytfuliwiliad cyntaf i bris y glo ? Onid yr hen ddadl ydyw fod yr haiarn faistri ya parhaus wertbu o dan y meistri glo mor priodol ? Wdl, beth pa hai y rhai hyn eto yn gwneud cytandeb a) a meis- tri ar yr un telerau, onid yw yn ffaithi y buisentyn gallu sefydlu huriau iselach i'w gfreith tfjr ? Od felly, a oes gin weithwy* Ferodale a'u maistti ryw yu srantm iw roddi na fyddai yn rhaid idiynt h wythau, arol yt ymshwiliad cyntif i brisoedd y glo, wedi y eyfryw sefydliild,-na fyddai rhaid iddynt eto, fel o'r blaen, roi fewn i brisoedd Hai ? Y gostyngiad diweddaf yn dyst. Pe yllwlddid i gadw y lleoedd uchel a uodwyd ganym am yuhydig am-;er, bydini drwg arall ar tlin gwarth f yti ini) Bvd i ay dyaion yn ff 4 gyutA aj y gtlleut o'r lie »edd hyuy lie y ce.d y pnsuead iaoiif i'r mauaa lie y ceid yr hur- iau mwyaf, ac felly, yn ea cystadle-maoth, yn curo yr huriau priodol i lawr, fel y gwaawd y tro diweddaf, ac o dan y cytundeb blaen- orol. Beth fyddai y canlyniad ? Un o ddau beth, yn naturioL Rhaid fyddai i'r meistri sydd yn parchanogi y glofeydd iselaf am brisoedd eu glo, oriod talu pris na fyddai eu cytundeb yn ei ofyn, ac foul bod o dan an- fantais ddyblyg; neu ynte i'r rhai sydd yn perchenogi y glofeydd a'r prisoedd uchelaf, ddyfod i lawr i'r un man a hwythau. Pa un o'r ddau sydd debycaf ? I derfynu. dymunem ddweyd ein bod yn gobeithio y bydd i lowyr yr hoU ranbarth jgymeryd y path hwn ya ddwJS at eu hystyr- laethau, a phenderfynu cydgwrdd yn y cyf- arfod sydd wedi ei alw ac i'w gynal yn ein tref (Aberdar) yr wythaos nesaf, a dyfod at eu gtlydd yn un lln banerog i bandarfynu ar gael cytundeb cyffredinol i holl ranbarth, fel y peth doathaf i wnend-y cryfaf a'r effaithiolst i atal ys amryfuaadi or min gytundebau hyn i gymaryd lie, oblegyd ni fyddaot, ac ni allaut fod ond adnoddan mell- dith a maUdod i heddweh aHwyddiant mas- nach ein rhanbarth.
BWRDD CYMODOL A OHODIAD OYFLOGAU.
BWRDD CYMODOL A OHODIAD OYFLOGAU. Gydweithwyr,—Mewn C/farfod o Gyn. rychiolwyr a gynaliwyd yn y Bate Arms, Aberdar, ddydd Mawrth, Taoh. 4ydd, t;yd- olygwyd ar fod i Gylchlythyr, gael ei anfon at lowyr yr holl ddosbartb, 18 galw en aylw at y ddau bwno pwysig oanlynol Yn gbf, "A gaiff Bwrdd Oymodol ei flutfio i'r dosbarth ar safoa presenol prw IL y glo a'r cyflogan ac ynail, <lA.gawn ni fyned at ein cyflogwyr i ofyn am goiiad, uniongyrchol." Yr ydym yn cael fod mwyafrif mawr o lowyr y glo agdl" yn gefnogol i ailsefydlu y Bwrdd Cymodol, ond y mae yn wir angenrheidiol gwahodd glowyr y glo tai yh ogysta), fel o dan yr hen Fwrdd. Br dyfod o hyd i farn y glowyr yn gyff- redinol ar y p/nciau nchod, oytanwyd ar fodj gyfarfod arall o Grarychiolwfr gael ei gynal ddydd Mawrth, y 18fed cyfisol, yn yr imA Ile. Yr ydym yn cael fod amryw ddosbarth- iadau wedi anfon i mewn en cyfraniadau tnag at ffurfiftd U adeb Cyffredinol i Swydi Fynwy a Dehendir Gymru. f, 4r ran 1 cyfarlod, TTN
L.'..'., GWEITHIAU ALCAN PONTNBWYDD.
L GWEITHIAU ALCAN PONTNBWYDD. Y mae perchenogion y gweithiau hyn, Mri. Conway a ChIt., wadi hysb/gu eu gweithwyr y terfyna y gostyngiad a orfoi- wyd arnynt dair. bl/neid yn ol gyda di- wedd y mis nesaf. Y inae yr hysbysiad hwn wedi rhoddi boddlonrwydd mawr i'r gweithwyr a'r gymydogaeth.
--MOUNTAIN ASH-CYFAIWOI) 0…
MOUNTAIN ASH-CYFAIWOI) 0 LOWYR. Prydaawn dydd Gwener diwelda4 yn yr Allan's Arms, Mountain Ash, cynaliwyd cyfartod gan lowyr y gymydogaeth er cy- meryd dan ystynaeth y priodoldeb o ail ffaifio Sliding Scale er Hywodraethu cyflogan dosbuth Deheudir Cymruo lowyr am y dyfodol O/merwyd y gadair gin Mr. Piflinger, ao ansrohwyd y oyfryw gam MiL D. Morgan, G. B.shop, ao ereill, yr oil yn bleidiol i sefydlu Sliding Scale, s/lwadau a syniadan y eyfrv w a dderbliiid yn frwdfrydig gan ea cyd weithwyr. Ar ddiwedd y cyfarfod, pasiwyd y penderfyn- iad oanlynol:Fod y cyfarfod hwn yn bleidiol i sefydliad y Sliding Scale er rheoleiddio cyflogan Deheudir 0" bod y basis i w sefj^'w pfjg gwetthiad iselaf yn y farohnad, i ateb y cyflogan presenol." Ar ddiwedd y cyfarfod, apwyntiwyd personau i gynrychioli y dosbarth yn nghyfarfod Aberdar, yr hwn a gynelir ddydd Mawrth nesaf.
Advertising
OVERCOATS[! OVERCOATS! OVERCOATS! LOT FA WJR 0 OYBRCOATS I ddynion, bechgyn, a phlant, yn. awr yn barod, ac am brisoedd anarferol o isel, yn yr HOME.MADE CLOTHING STORBS- HEOL Y FAROHNAD, ABEaO^' RHZFEL! RHYFifL! BHfPELi Yn erbyn prisoedd uchel! SIOP NEWYDD gan RICHARD JONES, Watchmaker, 35, Canon-St. (gyferbyn a'r Temperance Hall), Aberdare, LLE y gellir cael Oriaduron (Watches), Awr- leisiau (Clocks), Drycliwydrau (Spectacles), am y prisoedd iselaf. Modrwyau Priodas hefyd bob aoiser mewn Stock. Dytuunaf hysbysu y cjsboedd fy modyn parhau fel arfer, i gylchdeithio trwy Aberdar a Chwxn Rhondda. Diolchaf hefyd am barhad o'r jgefnogaeth y mae fy nhad a minau wedi gael er ys 65 o flynyddau.
AT ETHOLWYR BWRDElSDU UNOL…
AT ETHOLWYR BWRDElSDU UNOL CAERFYRDDIN A LLANELU. Foneddiqion,—Yr wyf yn tdmld m fawr yr anrhydedd yr ydych wediei rcKUa arnaf trwyycais sydd newydd gad itf gyflwyio, yn datgan eich dymunia^ i xpl ddyfod allan fel Y mgeisydd alAR" rhydedd uchel o'oh cynrychioli ya jf Eetholiad nesaf fel Aelod SeuedWCItiI fwrdeisdrefi Unol Oaerfyrddin a LlaneiB, Dymnnwyf gyflwyno fy IÙ gwresocaf i lnaws o gyfeiHion ereill,y hm| sydd weii erfyn arnaf i gynyg ty hUA |y[ ymgeisydd ar yr aohlysar presenol,. rhai, yn ddiwahoddiad, sydd wadirtwifcH i mi eu oefnogaeth. 0 dan amgylchiadau eyffngin, ii aswm obirio dyfod allan, yn enweiig hj$ gyfnod diweddaraoh. Ond gan fy a'r fath fu idiant personol cryt yn n^asiM^ yr haiarn a'r aloan (masnach sefyoliM w dosbarth), ao yn taimlo y gaPai ^yfod^^ cyfryw, yn nghyda masnach allforawl Xmk heudir Oymrn, gael ei leshau, neu y it niweidio yn fawr gan ymyriad cyfr^Uhlol y blynyddoedd dyfodol, ao yn gwybodM fy muddianau i yr nn a'r e^och'SS- hau, yr wyf wedi benderfynu Oydsytt^jAk dymuniad. j t Os bydd i mi gael fy ny £ o ch Aelod, gellwch ymddib/nu yr oil yn fy ngaUu i wneud y wrbQdaqk^ sydd geayf o fasnachau metelaidp '.(1iJiit hon, a'm oyfarwydd-ieb o amgylohiadMi Heol cyhoeddus, yn wasanaethgar er ogi a llesoli fy nghydwl&dffyr yn deallawl, a ohymleithasd, yn g/stala^| bolitioaidd ao yn amgybhiadol. y } Gobaithiaf gael cyflensdra baan anerch mewn crtod Clhoeddua. foneddigion, yr eiddoch yn ffyddlon, JoNN J. JENKBX3». • Gweithiau Haiarn ao Alcan Deheoftit Cymru, Llanelli, Hydr
Advertising
ART UNION GOHIRIR y DrawL^ ut-fe^thyd 1879. r' WB [HXsarfsiA^ »HAQAaW*IKI«i.J| i" N toF TTjlR hadifty?rysorfa Aieilada TAbernadL XLi y Bedydiwyr. i manylion i yniadug^ yn fuan. f t — Workman's Hall, JEoontain CYN ELIRHISTBDJDFO J) ya y Ue uchodtt^l Calan. Ionawr laf, 1880. Cadeirydd,-W. FiLiouA i), Yaw., 89% Mountain Ash. Beirajad y Jb arddoniaefih, Paroh. T. C. Phiiilips, Mountain Ash. iioom. iad y Gerddoriaetb,-Ma. Moboan ALBUIUdl, Owmaman. Prif I)damu,- A 1. 1'r Cdr o'r un gynulleidfsL heb fod dan mewn rhif, a gaao yn ore a "Mi a Go& Parry), gwebr £ 3, a Chloc i'r Arweinyd 2. i'r G6r, heb fod dan 20 mewa yn oreu "Old Derby," cynghaneddi* M.B.i gwobr ^l. 3. Am y Gem doffadwriaethol oreu, d0Xuiup«. 100 o linellau, i Mr. W. Edwards, yr flaenor flfyddlawn yn Eglwys y Meth Mountain Ash, gwobr gan gyfeiilion, £ 1. 4. Any Traethawd goreu ar Hanes y* odistiaid yn Mountain Ash," gwobr g*a W* Pricurd, isw., Manager, bs. Y programmes i'w cael am y pns arferol g"* Ysg., D. Rars DAVIES, Mountain Ash. 'i: ART UNION PUIZlfi DBAW In aid of David Lewis Thoaias, GIau Boa dare, who met an accident in the (Jadlys, liery on the 13th of March, 1879, wmch1li| qiteffls»Wed him to Ww W, t £ fife. He has a wife and four htyd? to maintain. THE DRA. WING will take place on the 2ft JL of March. 1850, at the Hetihel Vestry Trecynon, under the distinguished patronage and supervision of the following, &atiem,ea;D. Esq., J.P., Maesylfynon; Rees Jtlopkin tUmh Esq., J.P.; D. B. Williams, Esq., J.P.; R. J& wards, Esq., J. P., Fed whir j W. XhomM, Mauger, Uadjys, &c. < LIST or PRIDS. a «t I- Yatent Detached Lever, chrono- neter balance, 13 jewelled gold, ^^wnts 2—44n5andsome Family Bible —$9 3—*A Beautiful Chest of Drawers i § 4—A Beautiful Book, "Pilgrim's Fro- grass* a 9 5-A. Beautiful Time Piece I t, 6—A Beautiful,Shawl.01$% 7—An Ble^ant Chiinney Glass 11 14 8—Ah Etegjwt Copper Jiettlo Q let 9-A Pair of Pictures And 60 other useful and valuable articles. Tickets, 64- each, or a Book of î2 Xieiffta 1* for 5s. N. B. -All Odunterparts to be returud am before 21st March, lSbiO, to the Secretary, bb. Joseph Price, 43, Bate Street, Aberdare. Tfcfc Drawing will be on the principle of the Art Un* ion, and the successful numbers will be pablishwl in the" Tarian y Grweithiwr," and aftso ta th% daily papers. A List of the W Numlttlft will be forwarded to any parson who will send H stamped addressod envelope for the same. Treasurer: Evan Evans, Gadlys Office, dare. Secretary: Joseph Price, <53, Bute Aberdve. GENEDIGAETH. Hydref 27ain, yn Bryn Seion Cottam. Aberd&r, priod y Parch. R. RobflW (Robertas), gweinidog y Wealayaid, ar a gel wir ei enw Joseph HaP.