Tarian Y Gweithiwr

-HA^||Oiia: TEtTLt* OYFARTHFA. Y maeyn hollol hy^* yii i%hymydog- fteth Mertihyr fod rhai djpeiniau o bersonau -rbtQM finalkiag, jfti nghyda gweddwon a$g«ifaid, p dOTbyn. eci cynaliaeth Oddiarr&W y diweddff f<Mr,i,:C*awshay, a phan Ira efe -farw aeth >nc#r&r<phryder a s arnynt, Ychydigddydaiau yn ol ymwel- wya t -Mri Crawshav pfoseriol gan gy- nrychiofwyr £ d^^rftflP^derDa nwn,: deaU.ra mha'sefyttfo j D/ddent rhagllaw. Derbjteiwyd y g y nryohiolaeth jo. foneddig- aidd, a dywedwyd wrthyAt tray byddaj Crawshay yn C/farthfa yr ymddygid tuag atynt fel y gwfielai yr yuaaawedig.

4 "i,' -r Y ESlfBL IN ZULTJL IND. Y-ina^ feyift^siad wedi cyrhaedd wythn< hbDv yn rhoddi hysbysiad fbd ) < y rhyfelgyrch yn Zoluland eto «;yfiaewi^ ? ^fid oes yn awr ddwy ryped ihagddynt o wahanol gyf- gMi wnetid ymosodiad union- w IJhindi canys etbyn de6hren cynllan mewn gweithrediad, gwetwya fod yn anmhoisibl a9for^ digon o ymbopfW. a darpariadaui a h|nj (gyda sicrw^dd i'r ddwy golofn.c Y drein yn awr ydyw myned yn mlaen rn bwyllog, $Thy&^tii nn golofn. Sefycur gwylwyr m8j«BC)l fma a thraw arhyd y llamell, y fi^ kddigonir a phob darpariadau, a tiirw^J^ny ddyogela ppb cam o'r ffordd l btisiaai y cy&llnn oyntaf yn gyflvm^ i, ond yn fwy agoced i alanasdra araH aruein milwyr. N id oes amhenaeth sad hyn sydd yn iawn, ond dylaaai gael ei WBena iawn ar y dechrea, a thrwy hynyiadhtib 11awer o^amser, bywydan, ac arian. Dywedir fod Cetawayo yn bygwth rhuthr milwrol ar Natal. Y mae y Boer- iaid *pdi eyhoeddi anerohiad at ea oyd- wladwyr, yn gofyn am gynorthwy* gan hysbysufod y r ymuniad ynnn gorthrymns, Y p^ae bryfifhysbysiad wedi'ei ifflerbyn yn rhoddi oyulinn amddiffyniad yterfyn- dir Pryd^nig yn erbyn ymgyroh Zala- aidd. £ IfR/iJ'! .p." „' i f f) J l x "■

DINYSTR DYCHRYNLLYD AR Y MOR. Hyebysir mewn bryshysbysiad o Calcnt- ta, dyddiedig dydd Lion diweddaf, fod yr agerlpng /<Ay; pqrthynol i'r British Iadia, Steam Navigation Oompaay, o Calcutta i Luudain, a'r "BrenhilJa," o Algoa Bay i Calcutta, wedi gwrthdaraw rime 70 milldir o Sandhead. Fod yr Ava" wedi snddo, a'r cadbsn, yr ail swyddog, chwech o swyddogion ereill, yn ughyiii4hri o fordeithwyr Prydeinig, a $0 o irodonon wedi boddi. I

CYFARFOD Y GLOWYR YN MHONTYPRIDD. Cynaliwyd y cyfarfod hwn, yn ol yr hys. bysiad, ar y Maen Chwyf, nen OTsedd y beirdd, ar gomin Pontypridd, ddydd Linn diweddaf. Ychydig wedi yr awr apwyntiedig, ethoiwyd Mr. Evan Williams, Hopkinstown, Pontypridd, i lywyddu y cyfarfod, yr hwn a eglarodd amean y cyf- arfod, sef cymeryd i ystyriaeth y drefa a gymerir er penderfynu pwcc y cyflogau ar derfyn chwe' mis rhybadd y Bwrdd Cymodol, ac hefyd gymeradwyo nen anghymeradwyo pondertyniad Cynadledd Barnsley gyda golwg ar atal holt lofeydd Prydain Fawr am rai wythnos ^u. Wedi hyny etholwyd Mills (Tarianwr), Aber- dar, yn ysgrifenydd. Y pwnc cyntaf a ddaeth o flaen y mil- oedd presenol oedd y cyfarfod oedd wedi oael ei gyhoeddi, ao a gynelid ar yr un adeg ar f/nydd Meithyr, ac a fyddai yn briodol anfon cenadwri o'r cyfarfod hwn i hwnw. Wedi i amryw wnend awgrymiad- au, ac hyd yn nod i gynygiad i'r perwyl hwnw gael ei bssio, ar awgrymiadau Mabon, taflwyd hwnw o'r neilldu. Er hyny, amlygwyd erýD lawer- o anghymer- adwyaeth i alwad Ý cyfarfod hwnw, yn gymakt a bod y cyfarfod hwn wedi ei alw yn flaenorol, ac ofnid fod y thai a'i gal. wasant dan ryw ddytabwad amgen na llesiant uniongyrchol y gweithwyr. Yn yr adeg hon daeth cynrychiolydd neu ddan o blith glowyr y gla tai yn mlaen, gan ofyn caniatad i yameillduo am ychydig er dyfod i gyd-ddealldwriaeth yn eu plith, ett hunain, ac y rhoddid i'r cyfarfod felly mewn yehydig. fynydaa syniadau y dos- barth pwysig hwn yn eu c^&nswm. Tia y bu glowyr 7y glo tai o'r neilldn gadawydpwnc nen bynciau y cyfarfod nes ybyddaiiddynt 4dyehwelyd, a chafwyd areithiau ar bwnc ymfudiaeth Texas gan amryw oedd yn breienol. Y pwnc nesaf a ddaeth yn mlaen oe Id,' yr hyn a gymaint a boa yno amp^w o gynrychjol- wyr pwysig o bellder fforad, g&lwyd, ar, y,. rhai hjtny i d4atgan syniadau eu :wwthw?iv n r"/ wb" • CJynrycbioly^d^Tredegarv yr hwaj; a gynrychiolai %Q99 o eu bod hwy yn cytaerad,wyo pendOT&niad oynadledd Bainsley i'r man eitl%^ a'n bod wedi ethol dyn i fyned i gynadledd Birmingham, Qynrychiolydd New Tre- degar (400), yr nn yn en syniadau, ao yn benderfynol o sefyll at beth bynag a bea- derfynid gan. y cyfarfod hwn, a bod yn unfrydol yn yr hyn a wnelid. Penycae (1,700), sefyll at benderiyniad Barcatey, ac anfon oynrychiolydd. Mai undeb a chydweithrediad oedd yr nnig feddygin- iaeth; a bod ya well ganddynt hwy yno ddau godiad mewn eyflogan nag un gos- tyngiad. Blaenafon (2,500), yr nn, aoyn barod i gydweithredu. Abercarn (500), wedi derbyn y gpstyngiad o ddeg y cant, ac yn gweitbio arno, ond yn barod i gyd- Weithredn, a gofyn am dano yn ol ond cael nndeb a chydweithrediad yn y pwnc. Risoa (700), yn barod i gydweithredu ac i rod4i rhybadd er dyfod yn rhydd ar yr nn pry4. AbertUlery (1,200), yr an, ac yn gefnogol hollol i nndeb a chydweith- rediad trwy yr holl wlad. Glofa Bargoed (200), yn gwrthod penderfyniad Barnsley yn hollol, gan farnn mai codi baner gooh rhyfel ydyw, ond mai ymresymn y pwno yn ol eu barn hwy oedd oren. Glofa y Daran, Deri 1(150), yn gwrthoi nno a phenderfyniad Barnsley, a gwrthod gwnend dim hefyd a'r Bwrdd Cymodol rbagllaw. Llanfabon (350), mai oynygiad ynfyd yw cynygiad Barnsley ond dros weithredn yn nntrydol, ond nid yn ol cynllan y gynadledd hono. Dros gyfarfod a'r meistri yr un dydd trwyjyr hell deyrnas, a gwnend cais atynt godi y Dwyf weithid ac a werthid gaaddynt i bris y gallent hwy gael elw a'r gweithiwr ymborth. Caer- ffili (500), oyduno a chynadledd Barnsley a dyfod allan am dymor. Glofa.Western" Cwmogwy (500), yn beaderfyuol o gyd- weithredu a glowyr y Rhondda, beth by nag a fyddai hyny, Y n, awr cafwyd penderfyniad glowyr y Glo Tai Mynwy a'r Deheudir. y rhai oeddynt: Gwrthod y Sliding Scale yn niwedd Mehefio, gwrthod gostyngiad, a ohondemnio cynllun Coffin. Fod glowyr White Rose allan yn bresenol yn erbyn gostyngiad, a'n bod hwy yn sir FIQWY yn benderfynol i'w cadw allau nes dy od allan i gyd, os cymerai hyny le, a bod glowyr Glo Tai Morganwg wedi penderfynn cadw eu brodyr yn y Dinas allan yr un fath cyn y byddai iddynt-ymostsrng i weithio yn ol Rheol Coffin. Hefyd fod oyfarfod cyff- redinologynrychiolwyr i'w gynal yn y Nelson ddydd Linn, Mehefin 9 fed, er J; trefna ar gyfer yr amser dyfodol. Y cyf- arfod i ddechre u am haner awr wedi deg yn y boreu. Ac yn olaf, fod y gwaith Glo Tai sydd yn gweithio ar y gostyngiad yn Cwmogwy i roddi rhybudd, er bod yn rhydd ar yr un adeg a'u brodyr. Yn ganlynol i hyn gwnawd nifer mawr o gynygiadan, pryd y daeth Mabon yn mlaen gan roddi awgrymiadau i'r cyfarfod, y rhai a gawsant eu dylanwad priodol, a phasiwyd yn unfrydol y penderfyniadan a awgrymwyd gauddo, sef 1. Fod y cyfarfod hwn yn gofyn yn garedig i'r gweithwyr hyny oedd yn awr yn gweithio ar y gostyng- iad i roddi rhybudd, fel y byddent oil yn rhydd ar ddiwedd Mehefin, ac yn allaog i gydweithredu, pa ddnll bynag y byddai hyny. 2. Fod y cyfarfod hwn yn pender- fynu fod cyfarfod eyffredinol o gynrychiol- wyr o HOLL lofeydd Mynwy a Debeudir Cymra i'w gynal yn y Cross Kpys, Merthyr, ar y 23ain o Fehefia, er pender-. fynu pa fodd y gweithredent. 3. Fod y cyfarfod hwn yn cymeradwyo penderfyn- iad cynadledd Barnsley, ac yn dymnno ar fod i nifer o gynrychiolwyr gael en hanfon i gynadledd Birmingham.

CYFARFOD MYNYDD MERTHYR. Cynaliwyd cyfarfod, gan lowyr dd$barth Merthyr ac Aberdar ar y mynydd rhwng AKsrd&r a Merthyr, yr un adeg a chyfar- fod Pontypridd, pryd y cymerwyd y gad- air gaa Mr. D. Morgan, Mountain Ash, yr hwn a egktraad amcan y cyfarfod, ac os oedd bai yn bod am ei alw £ r yr un adeg a chyfarfod Pontypridd, mai efe oedd yn gyfrifol am dano. Dywedodd ,hetyd fod Mr. Ilalliday wedi bwriadu bod yn bresenol, ao na wyddai efe paham nad oedd. Yna darllenodd lythyr oddiwrtho, yr hwn oedd' tel y canlyn Mr. David Morgan, Anwyl Syr,—Deallwyf oddiwith y paipyr eich bod wedi cael cyfarfod yn Aberdar yn erbyn y eyallan o chwech s^Umps ,<(>' chwaron, Yr .oedd yn dda gehir <idW ^ch^lwd "i sy byddwdi mor il^ddianus ddydd Lion, eto i j n y cyfarfod ar y mynydd. Os bydd Ifbb petn yn dda,«bw iaawyf fod yn- j cyf- arfod fy hun, er clywed pa beth 'a ellir ei ddweyd dros osod y pyllau yn segur, ac yr ydwyf yn sicr y gellir dweyd llawer yn erbyn hyny. Yr wyf wedi gweled Mr. Maodoaald heddyw, ao yr ydwyf yn cael nad all efp wnend dim dros y fatii ymgaifi ynfyd." Yna cafwyd auerensa, maith gan y cadeirydd ar sefyllfa y wlad a'r gweithwyr, a'r anmhosiblrwydd o sefyll yn segur am gymaint a chweoh wythnos o amser; ei fod yn bwno o'r pwys mwyaf, ac y dylid edrych arno yn deg yn ei wyneb. Y nesaf a siaradodd oedd Mr. Joseph Price, Aberdar,#yr hwn a gymerodd yr un olwg a'r eadeirydd ar gynllan cynadledd Barnsley, gan greda. mai niwaid ac nid llesiant a ddeilliai o'r fath beth. Edward Jones hefyd a dueddai ei fod yntan yn methn gweled lies i ddeiIHaw o stopio y glofeydd, ond y byddai tramoriaid ya falch o'r mudiad, ac y byddai yn sicr o fed yn lies iddynt. Yr oedd hefyd'nifer o feistri nad allant fodoli ar yr adeg hono, so os stopid eu gweithfeydd; nad elent yn mlaen wedi hyny. Fod sefyllfa y wlad yn y fath gyflwr, fel y credai ef nad oedd ond eisien newid y Llywodraeth na chelid gwelliant bnan ar'sefyllfa pethan. Siarad. odd Gwron Dar ac amryw ereill yn yr un eyfeitiad, tra y siaradodd eteill o blaid oynygiad Barnsley. Darllanodd y cadeirydd gynygiad yn wrthwyneb i amoan Barnsley, pryd y cy- merodd gryn annrhefn Ie, a rhai geiriau annymanol, a chynygiwyd hefyd welliant fod y pwnc i'w ail ystyried gan gyfarfod- ydd yn Aberdar a Merthyr, a bod cynrych- iolwyr i'w hanfon i Barnsley, ao o'r braidd y cafwyd bdddlonrwydd pa un ai y cynyg- iad ynte y gwelliant a gariwyd. Y cynygiad nesaf oedd galw arvr holl weithwyr i ystyried beth a allai fod yn atalfa i fasnach, ao i wnend eu goreu i'w gael oddiar y ffordd. Y nesaf oedd pasio pende; fYDiad ) n condemnio polioi rhyfel- gar y Llywodraeth, yr hwo, yn ol barn y cyfarfod, oedd achos mawr sefyMfa ieel y wlad, gan ddymuno hefyd gael y senedd bresenol wedi ei dori i fyny mor gynted ag y byddo modd. Pasiwyd penderfyaiad hefyd yn dymono am gynaliad cynadledd rhwng oj nrychiolwyr y meistri. ac un o bob glofa i ddadleu sefyllfapreseool pethan yn y parth hwn o'r wlad, a hjny gjdft golwg ar gael dealMwriaeth rhwng liafar a chyialpf. Eto fod oynadledd i'w chynal yn Merthyr ar ddyddiad neiildnol, i'w benodi gan gjnrychiolwyr y Bwrdd er cymeryd, i ystyriaeth 1.pender(rniafl diweddaf, aa i roddi llawn sdla i'r aynrychiolwyr ar Lob tu i weithredn goreu y gallant.

Y RHYFEL AFFGHANISTAIDD. Dywed hysbysiad o Simla, dyddiedig dydd Llun, fod y cytucdeb heddwch a Yakoob Khan wedi ei lawnodi y dydd hwn.

CYFARFOD UNDEB Y MEISTRI YN NGHAERDYDD. C Cynaliwyd cyfarfbd pwysig gan Undeb Meistri glo Deheadir Cymra a Swydd Fynwy, ddydd Iau diweddaf. Yr oedd yn un o'r rbai Duosocaf sydd wedi ei gynal am beth amser, trwy fod y rhan twyaf o lofeistri yr nndeb yn bresenol, a hyny oherwydd sefyllfa ddinystriol y fas- nach ar hyn o bryd. Yn absenoldeb Mr. W. T. Lewis, llywydd y pwyllgor, cymer- wyd y gadair gan Mr. Jones. Casnewydd. Er nad oedd caniatad i'r wasg i gael ei chynrychioli, dywedir fod penderfyniyd unfrydol wedi dyfod iddo gan y presenol- ion fod yn rhaid iddynt gael gyda'u gilydd ostyngiad o ddeg y catit o'r cyntaf o Orphenaf, yn enwedig trwy fod y cyf- ryw ostyngiad wedi cael ei ddesbyn gan weithwyr oymaiut o gwmniau eisioes.

YR ANNEALLDWRIAETH YN LLWCHWR. Y mae anealldwriaeth yn bodoli rhwng meistr a gweithwyr glofa y Mynydd, a'r gweithwyr wedi paUul myoed at waith Modd bynag, aeth dan o honynt yn mlaen fel arfer, ffeneBtri y rhai a dorwyd nos Sadwrn diweddaf, er dangos anghymerad- wyaeth iddynt. Y mie ymgais wedi ei wneud at ddyibd o hid: i'r troseddwyr, ond nid yd/8 wsdi llwyddo hyd hyn. Y dydd or bhen hefyd daeth pedwar b ddyfcion 6 GrVm tfoa i weithio i'r lte, y rhai a ganLysir o'r gwaith i'w Iletydai ar rai prydiau gan nifer o wragedd a Rhiant, gan euro oroohanau tin a gwaedii ba.

1 > GLYN K^W Y.. (c.#írj ..ao:tâj: tTû&J -:1fír. chafodtl Tjmphio.;

•AT^p^ WMRHWDDA, l)ym^p bysbysii mai dy^ jU*pf,-y 9 fed o X oynalir Cytar £ ?4 M^fc y yft 'Ue^dydd (o herwjld y Sulgwyo), a hy«y-yM^ Cwmda^pEotel, Tdporky, y eyfiurfo^l^ ddechi ujpin 10 o'r gloch. „ Ya ycOTganegol at^rfeioV, y^ arfodj dyflpunir ar yr hoil a fydd. m bres3)iol ddyfod & en cydweflkwyr m^wn. nysylltia4 f%|a sop sydd idgynryohioU y. D^arfcU. Nghynadl^ld Biimi^^w ar jr. T&pgg? trwy yr etholir ef yo_y;cyfai^)i hwa» r Taer di^aanir hefyd ar.i i^ob gwaitb gofio an^wtcynrychiolydJrr cyfartoi. .4 3ra(Frr cifolol. HUGHES, Ysg.

NQDBFA, OWMGARW. 1 Dydd Sal a Llun, Mai 18fed a'r ldiin cynaliodd yr eotwys uchpd ei chyfarfcdydd blynyddoL Gw isanaetnwyd gan y Parokn. J. L. Jones, Giyncorwg; J. Jenes, Cwm- ogwy G. Jacoss, Penybont; ac H- Jeakias, Paran. Cafwyd pregetbuu. grymus iawn. Yr oedl y gynttlleidf i yu gwraaao yn astud, ac arwyddion amlwg fod Ysbryd DUw yn gw/eithio yn eia yiiih. Gwnawd casgliadau ar ddiwedi oddta er lieioaa a/led y capel. DaisvivigonymdletilfodyParqbu. J. Jones, ac H. Jenkius, Paran, wedi rhoddi gwasanaeth yn rhad ac am ddim i'r eglwjjw. Yr Arglwydd a dalo idd- ynt am eu caredfgrwydd. < UN OEDD YNO.

:0" 1 PiSNYQRAIGK i Tnddodwyd darlith yn Seiorf. eapel y Wesleyaid Cymraeg yn y lie ushod, nos Iao, Mai 22ain, gan y Parch. J. M. Owen, Fern- dale, ar "Fywyd ac Antaria^haa Hanson (Uucle.Toaa), y oaothwas f fjedig." Yt oedd y darlithydd yn el hwyliair goren, a'r gwrandawy* yn gwrandp yn astod. Cymerwyd y gadair gan Mr. Moses Row- | lands, Penygraig, a chyflawnodd ei swydd yn anrhydeddus. Y mae Mr. Rowlands yn dtilwng o barch a sylw yr ardal am ei ym- drech gyda'r aches crefyddol yn y lie hwn. Ba yr eglwys yn hynod lwyddianus wrth werthu tocynau-pasiwyd rhwng pump a chwech cant o honynt. Yr oeddwn yn teimlo yn llawen wrth wrandaw ar Mr. Owen yn traddodi ei ddarlith mor dda, am y rheswm mai efe a dnddododd y bregeth gyntaf, fel gweinidog Wesleyaid, ynylle, Buom am ysbaid maith o dan anfanteision mawrion i gario yr achos yn mlaen o elsiau addoldy, ond yr ydym yn awr wedi cael capel hardd, a'r achos yn myned ar ei gyn- ydd. Y gwaiiiidog presenol ydytf y Parch. Huw Cariy. Y mae yn deilwng o barch mawr am ei ymdrech egniol i gynyddu yt achos ac i ddwyn peshaiuriaii wrth draed y Gwaredwr. UN o'a AELODAU.

ABSRAFON Dydi G woner diwaddaf, ymwalodd oirous Hutchinson a Taylearie ar dref h m, pryd y d-irfa i'r Maer anrhydeddus ac haelionos, T. W. Jenkins, Ysw., dalu am i h jll blant yr ysgolion dyddiol fyned i mewa am ddau o'r gl jch. Yr oedi y tair ysgol, saf y National, y Roman Catholic, a'r Town Hall, «yr oil ya rhifo tuo 950. Yr oeid bywyd a gwedd adlonol i'w weled ar wynebau y plant oideutu un o'r gloch, pan yn yoabaro- toi i ffarfia yn 4dau a dau i gychwya tna maes y citnpaa. Y mia trigolion tref Aberafon a'r cylchoedd yn berffaith hysbys o haaelioni diail y bonedjiwr ieaanc a gobeithiol hwn. Gall holl eglwysi y dref, heb eithrio un, dystio i'w barodrwydd i gyaorthwyo pob achos d». Y claf a'r anghenus hefyd a fawrygant ei enw fel en hymgeleddwr gwir hielionus yn eu bltnfyi a'u cystudi. S tif ar ei ben ei han fel bon- ,eidwr llygad i waled, calon i deimle, a llaw agored i gyfrana lie bo angen. Credwn ein bad ya ditgan taimlad unfrydol holl drigOlioa Aberafon drwy ddymmoiddo oes C hir i wasanaethu a llasoli y dref a'i magjdd.

ART UNION LEWYS AFAN. c Yr oeddem wadi arfer creda fod cyfeiriad rhai o honou yn Aberafon yn hysbys in brawddiwydLawys. Yt oeddem hefyd yn dysgwyl iddo anfon tocynau i rai o hanom C cyn hyn hab anfon am danynt. Wei, hyn oediwn am ddweyd, a dyma feGan mai |T^amcan^'a'r Tinig^m<»n^yw^^MoU ein sm yi, ya 4y^d in f wy b^ystog' brost.^i'r an Art .Union ag y gwydiom am dauL Gaa hyny tafler hi, a ^dded i bob gwarfcoWr tocynau, anfon yr arian fel y byddo yn glyfoi i law i'abrawd Lewya.. Y haerhyw achos o gyd- ycfiideimlid yli mhob He, fef hyny.-nis galiir jg^rad oyftaWadeir a'r adh<M tent wng hwn ,35niil gwobr fawr ya y fyff- fflm lwyr. y llwyr gwdtpy b/dd Ml .<g&x iawn o MattlidNMr ei emlL T. ? ';M.Z 14& rr- ■,

n mm Fmmb < Wto'; YSTRAD. ^T WPTZ GOL.,—Gan fod y JHfM ynei4plith,cof gaa^o^dljM^f jy L ohebydd DapyiTorraidcTUswrj dfdn eyat J sg enwi y t>«wd dan sylw ar'<H Cyfarfod a fa yn Merthyr taa diwedd fflraHIra ddiwedda^ yrfayn ni wnaeth & nsbr iirtH -aschan fod y mater hwnw yn gr«k»*% ^^duj^o«bu gornchel yr Ocean ColUerie«,,jr| ^nJyaiafi oedd fod John jn cael profion: eAWry oarea^jzael ei le ef &i ddau fab, ac o 1 mpyn l be^i wjth weled nad oedd rhyw frya maw* gadaet dym* hwy yn qyipig i'a <re*ted wiy gafferyddol at hy*y, sef lad QOM neb i gael saetha y top, ond y bydati ynihaid i bawb ei guro i lawr, pe yn trerdio dau ddiwmod i emu swllt. Cafoad amryw g/iiyg arho, a'r .^weithwyr yn ei wrthwyneba, ac yn wir yn tsalu y becligynar 4oa col\e$. X)ad er fodynfyr, dyma John a? y mjaps. ft ShMt oedd y llawenydd, canyi cyVhafeddasantyr amoan, acymaeybrodyr ytt ngldfA y Ton wedi ymddwyn tuag ato yn; fonsjdjligaidd, ac yn penderfynn i'w helpu i ^ymfud»"i'r Amarig. Ond yn gymaint a bad eideula mor drwm, y mae yn amlwg iawn na aalant hwy waeud dim yn fwy nag anfbn John Vi"ha5L. Wed, a fydi yn ormod hyfdra yaw^ ttyfeillion, i ofyn i cnwi dafla hatling 1 mefsm rr drysorfa hon i gynorthwyo John Rees, igan ei fod wedi llwyr fethu actiaol di- jfrrnod o Waith o fewn y cwm: Yn awr, tecirf gys, dymunaf argr'affa ar feddyliau piwb fod Joha yn weithiwr da a diwyd, ac yn an o'r dynioa mwyaf egwyddorol a ellir gael. Da genyf^allu hyabyu fod glofa Ty'hybedw wedi amon uu pauadar iddo. Bydddd i bob glota tyn y cwm fod mor giredig ag auf ih ihyw- j beth gyda'r. cynrychiolwyr i'r cyfa fod misbl dydd Llun wythnos i'r nesaf;. a phawb fydd firu anfon yn gynt, nen y tgall&n fr.aoi- bydded iddynt naafonfr tr/sorydd» Thomas Da vies, Wiodsbr Castle, Ton, ad, Poutypridd. Carwn gael gair ar hya ganMabonacereiU. t ERYR CABWSIK.

> f- — ♦—^—.1 .} i d CYMANFA GBftDDOROL ASNI ABFT&DAB.- 7 Cynaliwyd hoa ddydd Llun y Monah Aman yn y boreu, jpa. Siaon,-Afeeramtoj- yn y prydnawn,,ate yn Siloa, "AbjSrd&r, yn yr hwyr. CsdOTydd y. ^ymanf> tfedd I>avis/ YBW., Maesyffynoa arwdnjrdd .t)r. Farry. {>echreu- wydy Gymanfa trwy ddarllen Psaloi & gWeddio gan y Parch. J. Bavies, Soar. Canwyd y t6nau -Montgomery," Arglwydd ayma fi,* 'I .1 :• < 71

-Â -II Psalm.96, "Dyfrdwg," anthem "Mia p &&, Psalm 126, "Clemeat," anthem "G?us6rot Pasc ni," Hiraethgto ar ol y Parch. Siloa, a Hiraeth^tm A ar ol Gohebydd. > aaerchiad pwrpasoliawn gw y Parch, ffnitttlhfntr (B). Cwmaman. Yn y prydnawn, deehrtewyd trwy weddi gaztY Parch. H. Davies, Cwmaman. Canwyd y totiw Nashville," Psalm 96, Bavaria," anthem "AS agodaf," &a, "Y ddafad golledig," Hiraeth- g^n y Parch. D. Price. Burnswdc," Crist eia Pasc ni" Psalm 126, il Illhuethgan "I y GGh. ydd, •" Lichfield." Cafwyd anerchaadau rhagoorot yn y cyfarfod hwn gan y Parch. Davies, AbeN cwmboy, a Mr. Dan Thomas, AberAar. Meth- odd y cadeirydd o herwydd amgylchiadau a bresenol "yn y.cyfarfad hwn, ond yn ei apsenol&iE cadeiriwyd yn fedrus gan Mr. Lewis Grilltb4 Aberdar. Dechreuwyd cyfarfod yr hwyr trwy ddarBen 0, gweddio gan y Parch. E. Evans, Cånwyd y ton- m "Wiaton," Psalm 126, "Dies Irae," "Pw* sydd ar du yr Arglwydd," jairaethgAn y Parch. D Priee, Mi a godaf &c., Soar," HeideK burg," Psalm 96, Hiraethgan y Gohebydd, 4 St Andrews." Darllenwyd papyr rhagorol gaft Dr. Parry yn y cyfarfod hwn, ar ddyleaswydayt eglwys yn ngIyn a chaniadaeth y CyMgr." beithiwn y cydsynia Dr. Barry a chais y cadeiry^l mrchusi gyhoeddi yr anerchiad rhagorol hwa» Blin ydyw genym orfod dweyd na hi yr yuidreek a'r fiyddloadeb dyladwy y flwyddyn hen at goetMi y ganiadaeth. Qyn y cawn ganiad teilwngr ar ddydd y Gymanfa, rhaid ymdrechu gartref i adya- gu y tonau a'r etnynau yn drwyadl, a bod yn ffyad- Ion ya y rehearsals er mwyn ymarfer cyd^etna; Gobeithiwn y ceir mwy o ffyddlondeb yn y dyfod- oL Ar y cyfan, cawsom Gymanfa (Ha iawn. Yt oedd yrHiraethg&n ar ol Mr Price, gan Gwyaalaw^ yn cad ei chanu yn effeithiol iawn, ag ystyried mae rhyw dair wythnos y bu hi yn llaw y cantor- ion. Teg ydyw aweyd yn y fan hon mai awdwr farddoniaeth ydyw Hywel Cynon, a'r #erddot<- iaeth vdyw ei frawd, Gwynalaw: ac fel y dy»> wedodd y Parch. Biiydderch ab Morgan ya nghyfarfod yr hwyr, fod y farddoniaeth ya bur arachel, ac yr wyf yn raeddwl fod pob un a^iyiN odd y gerddoriaeth yn barod i gydimo' a nn t longyfaxch Gwynalaw ar ei ymgais oyntaf i jjy» fansoddl Mae ein Cymanfa eleni eto wedfw rhifo gyda y pethau a fu. Gobeithto y cawn ym* aflyd eto yn ein gwaith o ddifrif, ac y oek fifytii- londeb a llwyr ymroad i'r gwaith. i-.»5 DEWI AB

HOREB, PENDAUREN, MKRTHY^1 CYNELIR Cyfarfod Cystadlenol yn y Qa uchod, nos Sidwrn, Mehefin 88,187<L ■" ^Bairniad y Caona'r AdroddSadaa/Mif. W?* Tfilce (Gwyddcmfryn). Beiraiad y Cyfa*» «oddifdau, Mr. Jonathan Reynolds (Nathan Dyfed), Nr. Old Church, Me Am yr 20 penill gorea o j^od i'» r i Pardi. J. M. Bo wen, gweioides y s "■ lie, am ei ymdrech a'i lafur gyoag ^rje^'gwobr 10 Qyfansoddiadan i fod in Haw y Beirniad erbyn Meh. 19, yn nghyd a'r ffnganwau a^l enw pri«dol dau seli £ JONES, Ysgrifeoydd. 17, Church-at., Pendarren, Mevtbyr. t « j ESBONIADAU DR. HODGlC 'I" j Pits 5s. 6c., EPISTOL CYNTAF AT T CORINTHIAID. Bris 48. 6c., EPISTOL AT Y A RHUFEINIAID. Pris 4s., EPISTOL AT YR •a EPHESIAID.— #^ydd rhyw anghyfleusdra i bwrcasu jt %%d oddiwrth y LlyfrwerthwyT, gellir aH il]b ddidraul drwy y post, oddiwrth Grfpediwr, ar ddevbymad Stamps nen 2<m Wt Order yn cyfateb i'r hyn a erchir. Ppeiriet fel y canlyn—J. Davies, Steam Pj^ting Works, Brynmawr, Monmouthshift. PONT Y CKM^iER, CWMSARWT .-CYNELIP. EISTEDDFOD yn y lie uchod Awst 25ain, 1879, pryd y gwobrwyif jr ■ buddugwyr mewn Cinu, Traethodau, m}- 3 Pbif Dnoa. *patod mae Rhwymau Caethiwed," gaa J, gliomas, Llanwrtyd, i G6r heb fod dan 4$.' o ii^'gwofaff £ 6, a cnadair i'r Arweinydd, 'Bhirniaid: y Canu a'r Traethodan, Pareh* C. Davies, LI »ng»liea; Barddoniaeth, Mr. i Thomas,. Abercenffig.. Pi>>gtams yn Bghyd a'r holl faHylion i'w cael ond anfon li"- mewn stamps at WH. EVAJJB, y Cymmer, Cwxngaiw, Bridgend. J -HAE ROBERT JONES, HQME-MADE GLOrHIER, J MARCHNAD AEBDAR, "wtETdymnnp hysbysu ei fod wedi pavotoi JL ( "lot ragorol 6 Ddillad i wrywod, bech- 1 gynl a phlant, ymnghyd ag Hetian a Caapft « o bob math, ac yn -penderfynu ea gwdrtfett* && brisoedd i atab 6Qil|ion iiyohain ^ree«Mtf -t y gweithwyr. Rhodawjh UB treiaL Jgtic UNION MVqHOMAS MO^QA^ > WINKH^I SUMBIKS. J 1 125 1^696 9 304 f -:2 94 6 60 10 36$ S 765 7 444 „ ll.76a 4 64 8 .«82^^2;39» ,1 CWMAMAN, ABE&DAR. Y li SHOP TOLET in Forge View, Owitt- aman, Aberd&r. An out side License can be had for same in Augest next. Apply to,—CHARLES HOPE. Cwmaman^ i 5 » -1

,7 4' ^a ■" t GLYK "KB WY. ■ /1 Y Y mae ye hyn oadd wedi'ei a&ikhaiA mewn oysylitiad & blast; engine gifejtiara* haiarn G!yn Ebwy ya awr weii ei adgy-. weirio, a'r g#aitl? wedi ei AU:gyohwyja egl- dydd Linn.

sfRHOWY. Y mae yma yn Awr ddwy fftrrnes yn troi allan Laisrn, ac mewn mis eto, ay-, wedir y byddyma ddwyya ychwaneg. Y mae goleao y ffwrnesi hyn wodi rhoddi bywyd newyfid yn. yr holl rgymydogaeth. Y mae yr hen weithwyr bron oil weii cael eu lleoedd ya ol, ac y mae ganddynt yr ymddiried lwyraf yn y swyddegion. « r