Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
9 articles on this Page
[No title]
jyay, a ehael rhyw ddyn preny tu cefn iddo -v-rhyw marionet o ddyn—rhyfedd yr edmygu tfr clodfori fydd at y cyfryw berson. Bydd y pspyrau dyddiol ac wytbncsol, y cyhoedd- iadau misol, &e., yn ei bropio ef i fyny fel lace fo newydd ddiegyn o Sadwrn, a modrwy- an y Waned fel wreath em ei ben. Y pwnc ttswr gan lawer un yw, sut 1 eniil iddo ei Imn glod. Nid yw yn ceisio yr eiddo arall, aa'r eiddo Duw," ond yr eiddo ei hun, ac y mae cymdeithas i raddau wedi myned i gredu fod y fatb gymeriad yn hero, ac yn haeddu yr lawbydedd uchaf. Bydd ei groesawiad yn fwy na chroesawiad y Peace with honour Marty," yn Charing Cross Station, Llundain. M wr jt edmygu sydd a* gyaeriadau o» Ifctb. Mae yn rhaid cyhoeddi ei glod o bwi- jmdau, a gwneud ei enw yn adaabycidus. Nid yw o gymaint pwys fod yna gysondeb fn ei fjwyd ac yn ei eiriaa. Os bydd yn idipon hyf i ddweyd fel hyn heddyw, a 4w«yd fel arall y fory, neu guddio ffeithiau <)ddi« rth ddynion er mwyn cyrbaedd ei am- ean nehelgeisiol, mawr yr edmygu fydd ar fctferylitk y dyn hwnw. Oa baera fod dn yn Wvn, a gwyn yn ddu, ac mai dan a dau wna Vnmp, fife nid pedwar, mawr y clustfeimo a ar ei ymadroddion, a'r edmygu fydd ar «i daleat resymegol. Y dyn aydd a mwyaf o tbrec yn ei WJDeb. a'r lleiaf neu ddim gras yn B Ion, a chlog y thagrithiwr am dano, dyna j dyri y mae cymdeitnas y dyddiau hyn yn feanxU'w anrhydeddu. Gwell y dyn dau- 1Innsb nal't yn t a diduedd— y cynffon- *^cwr na'r gweithiwr diymhongar. Clodforir gww talent glecyddol y blaenaf, tra na welir dim in iijronestrwydd yr olaf. Y dyn tebyg i'r fVif Weinidog presenol ga tinea th o aur gan Waithwyr y wlad, am gyhoeddi rhyfeloedd, Arygu toasnach, gwastfaffu arian y cyhoedd, m ch odi y trethoedd, a gwneud gwragedd a yn weddwon ac amddifaid, ac wedi y •wbl aydd a mwy o gydymdeimlad & rhyw l)yrciaid yn ddigon pell oddiyma, na neb or jinii sydd yn dyoddef eisieu yn Mhrydain,— k sydd yn barod i ddiroaygu ac ignorio ^yfyngde* masaachol y wlad,—ac nid dyn lag^.ddorol a gwladgarol fel Mr. Gladstone, .;d& yn Hawn brwdfrydedd droe ei wlad, AC a wna Hbettfc ar gwella cylwry gweithiwr Prydein- k, AcrbydedcUr y blaenaf ft tbeitlau ac a n, ond bydd yn rltaid dinyst'io meefd- iMoatt yi*>laf, os poeibl, drwy dori ffenestri|ei W. Y dyn fear, drwy ei anwybodaeth a'i Ansils, hyrddio goreaon milwyr Prydain i Sdinystr aanyagwyliadwy, yw y dyn y mae taitulad y doabtfta vdk&f oi bliud. ac y yoaodir yr ynddnriedaefeh lwyraf ynddo.. Ai yukkb'in «id pelha&B o to yw fod y tir a hauwyd ag Wd«a heddweh gm ein cenadon yn cad ei twydo & gwaed ralonau gwroniaid Prydain, byny yn unig am fod yna un dosbarut yn «IB mysg am foddkaa ea nwydau uchelgeu- iel, trwy geiaio niQ clod iddynt en hunain. K dd^-n a fedr weled eyaondeb mown dan- ion HeiU i bagan itw efengyleiddio, a danton motetter a thoi i*w IwtdroM Pa ley mae y gwybodua a fedr resymu o derfyniad TO<dbao), mai yr an yw Cristionogaeth y Jmibi a Christit^omeai Prydain, a'i chysoni IMWB perthynas i India ac Affrica ? Ai nid iHan oleyw fod Beaeonsfield wrth lyw y Lly\*odraeth, ac aid y Gwir AnrhydedduB W. E. Gladstone t mai dyn yr aiistocrats iQdd yn dal llyw y lleatr Brydeinig, ac nid y boU. Y mae ieuo angby^san s yn Bier o derfynu joewn ehwerwder o'r fath fwyaf: felly, yr t»dd gosod y Beibl cyaegredig a'r farU yn 181., rr doeth, yn argoelu dinystr, difrod, a tbra&fthion cenedlaethoL ac y mae wedi 4ytoa am ein pen erbyn hyn. Tlodi mas- each 1 yn tbrngot ei bai yn rnbob cyfeiriad c't wlad, a rwaatraff ar bwrs y wlad yn ttyeed yn susen yn Dtmnlng Street. Ai Jt&tyw btyd bellach i ni edrych atom «ki fikunatn, a phan gdr ycyfle i wella yea*a. wBttwd I wnead hyny yn anrhydeddii&t Srawia>YDi>.
d. -UYERPOOL.1 m OOHSS-YDD…
d UYERPOOL. 1 m OOHSS-YDD SEIULDVOLJ Yr hyn sydd wedi tynu mwyaf o sylw yma n w thno8 ddiweddaf ydyw y frawdlys yn George's HalL DedfHwyd amrywogar- _ro. ion i g&'chariadiu toymion yno, a Udur pettydtui maith am amrywdroseddau jM yn ychwanegoi at ga--char maitb, e f »dd ii'bo, y* hwn a gafwyd yneorg o ladrata ♦ddi-af bersonaa. yn nghyda gwneud niweid- iau curfforol i ddynes ag oedd yn byw yn 4W04 a to, ei dded^ydtt i gaet yr hyn a elwir y wg ah naw cynlfaa*' u^iin gwaith ar ei jpfn n« eth. Hwyrach y bydd hyn yn wen Mdo yn nedtfau Mfywyd. Allan o'r radwar ^^Wdd i'w prHI am jofrcddmeth, rhyodha- \Sa un, a Ueihawyd an arall i'r trosedd o Wynladdiad oad Y maa dau w«di EN COB- 4a&i&i-i i gael eu ooUi. Gwyddoch i mi son f» y DARIAN am £ briU lBfra, am un Emily SOeed, o C&^stow, Sir Fynwy, a Itftwliodd ei phleatya anghyfreitmon yn toitith Park yma. Wei, y maeyuddrwg »teym ddweyd foit y druaayddes wadi ei ■titaiel yn euog, ao wedi ei dedfrydu yn ol y D&aitbii ga<» «tkrog^ j <md darfa y riieith- "wyr ei gorchymyn yn gryf i drugareddo Imrwydd ei hoed» ae amgylch addu cylchynol Credit ya gryf y bydd lddi gael stbediad i'w bywyd. Y maa teimlaa o Wttiini gna bob doebartb yma tuag at y gw&ich sN tyz-odd oddiar lwybr rhinwedd, He gtdawoad mewn cyflwr truenua i ym- ladd ei ffordd ei h- am gynhaliaeth iddi ei Imuq a'i phleatp. 0 t dSmladau ofnadwy f dyiai fod ynddo, os nad ydyw ei gydwybod iraai tjl Belli) megys a haivn poeth. Fech- fyn Cymrn, ynaddyger yn addaa a goneat rbtuwedd a moeaoideb tuag at bawb, f^ddjuyn y diwedd. If ilall a follfarnwyd ydoedd dyn ieuanc «*r eaw Johnson, am lofruddio genet li ieuanc I *8& xtunus ag oedd yn byw ardag ef ar | bryd ao, t wy ei thrywaiiu achylleUynei «rad». G eayn meddwl fud geneth fel yr $ton*a lofruddiwyd wedi gidael eartref mor ieuanc a 15eg oed, gan fyw bywyd o anllad- twydd. Ond nid dyna yw y cwbl, yr oedd Jtia fel ereiU. yn yr on s^fyllfa druenus, yn y»v. iieud i t rmodedd a'r ddiod feddwl: ae jr&ddeiigys ei bod yn foddfa o ft>dd«dca yn 3? ty i;e y colkdd hon^ei bywyd—yn gwmnt .tryt!o li nynt trwy y dydd y dygwyddudd yir an.gy^hiad mai Sabboth .4;'(1- oIIlYIU. garwedd, a ineddwi. 0 t .thn truenua so iseL Creadur wedi ei ar lun delw y fCreawdwr yn dar- ei hun £ r futh lydaw erchyll 1 Den^, 8 jstidegau y Bwrdd Masoach lei ^ad fca r yn ugwerth yr hyn a lani^yd yn I 3? wlad iion, yn nghyda'r h;n a al'foriwyd 9 hmx yu ystud y pedwar mis sydd newydd %r £ vaa o'r flwyddaa hon, wrth ea cjdoiaru *dof a'r flwyadya cyav ( 4 hyny. Ondwrthchwilioimewnirffigyrau, gwelir cynydd yn yr dllforiad mewn cwrw a phethau meddwol ereill, tra mai y lleihad yn drwmmewncotwm,&c. Deibyniais y dydd o'r blaen o Dy y Cyffredin trwy gared igrwydd Mr. Wm. Rathbane, un dn aelodau seneddol, ystadegau gwerthfawr k argrafFwjd trwy orchymyn y Ty, y 25ain o Fawrth di weddaf, mewn perthynas a darllawyr, nifer y rhai a wertbant ddiodydd meddwol yo y wlad hon, yr hyn a allforiwyd oddiyma, yn nghyda gwerth y cyfryw, &c., o Hydref 1877 i Hydref 1878. Trwy garedigrwydd yr un boneddwr, derbyniais y Llyfr Glas, yn cynwys adroddiad Pwyllgor Ty yr Argl- wyddi, ar anghvmedroldeb. Bydd genym sylwadau ar yr hyn aydd yn y llyfrau hyn i'w gwneud cyn bo hir. Glaniwyd yma yn ystod yr wythnos adi_ veddaf gryn gwrs o ymborth Amencanaidd -amryw fathau o g;g ffies. Byddai dweyd yr hyn a gariwyd gan bob llong ar hyn o bryd yn eich trethu a meithder. Digon yn bresenol i'w dweyd fod yr oil ag sydd yn dyfod yma yn cael marchnad feuan. Da genym ddenll fod ystorfa ymborth Atnerica- naidd ar gael ei h«gr>r yn Aberd&r. Gobeith- io y bydd i hyny effeithio i'r fath raddau ag i'w gwneud yn haws i'r gweithiwr gael mwy o'r hyn sydd eisien er ei pynaliaeth. Ba John Noble, Yaw., Llundai", (cyn Ys- grifenydd yPwyllpor Affghanaidd) yn areitli- 10 yn y Concert Hall, Lord Nelson :street, yma nos Ian diweddaf, ar Bump Tr4ul- ysgrifau Syr Sctqfford Northcote." Yr oedd yp trafod ffigyrau mewn modd hynod a de- neuig, a dangosai yn eglur y fath wahan- iaeth sydd mewn mascach o dan wahanol Weicyddiaethau, a rhsgoriaeth y Weinydd^ iaeth Byddfrydol ar yr un Doriaidd bresenol —y modd llwyddianus yr oedd y wlad ynddi o dan lywodraeth y Rhyddfrydwyr, a'r cyllid oedd yn eu meddiant—y modd y darfu iddynt adael chw.; miliwn yn ngweddill pan yn myned allan o awydd, a r modd y mae y Weinyddiaeth bresenol wedi cael gwared o'r cyfryw, gan ein hyrddio i filiynau yn ychwanegoi o ddyled. Gorphwya- ai ei obaith am ddyfodol Prydain eto mewn sefyllfa arianoL ar un a anwyd ac a fagwyd yn L'erpwl, neb llai na'r Anrbydeddus Wm. Ewart Gladstone. Y cadeirydd oedd Mr. E. K Munpratt, aelod o'r Cycghor Trefol, a chyn Jyaydd y Chamber of Commerce, yr hwn fel dyn ymarferol, a wnaeth aylwadad pwrptaoL Y mae ystadegau ymfudiaeth am Ebrill yn dargos fod 65 o lor gan wedi gsdael ymi yn yatod y mis gyds 10,617 o deithwy. Y mae yr ystadegau hyn y. dangoB 6,005 o gyaydd ar fis Mawrth, a 1,090 ar lis Ebrill y nwyddyn ddiweddaf. Nifer y rhai a adaw- odd yma yn ystod mis Mawrth ydyw 4,902. Fe welir felly fod y cynydd, mewn gwition- edd yn un mawr. CynaKoddd y Wesleyaid yn Boundary Street eu cylchwyl pregethu mewn cysyllt- iad a'r Ypgol Sabbctbol, ddydd Sol diwedd af. Y Parch. David Jones (Dewi Mawrth), Dinbych, oedd y gwr dyeithr a anerchodd y bobl. Cafwyd cyfarfodydd da, a chynull- iadau Uuosog. Yifcedd yr hin yn braf. Cyfarfy^dodd Pwyllgor Gweithiol Dos- barth Demi Gymreig South West Lanca- shire, U rdd y Temlwyr Da, yn ei swyddfil yn Shaw Street yma. prvdnawn Sadwrn di- weddaf. PwyUgor Dawn. Ba yno amryw faterion o bwys ger bron. Un peth Iledd cario allan penaerfyniad y Dosbarth Demi yn ei chyfarfod diwedda^ sef i anfon copi i bob gwemidog a blaenor Cymreig yn y doa- b»th, aa!aeth Dr. Richardson ar Ie Moderate drinkicg, for & againet," yr hon a dradded- odd yn ddiweddar yn Exeter Hall, Lluo- dain. Tfnwfd cytllun i wneud cais union- ym gyrchol at y gwahanol Ysgolion Sabbotbol ar iddynt roddi sylw mewn gwahanol ffyrdd Fr aches Dirwestol. Cyfarfyddodd Pwyllgor Cyffredinol yr Yagolion Sabbothol neithiwr. Gohinwvd y gynadledd flynyddol hyd fis Medi. Danlen- wyd adroddiad yr yinwdtwyr fu yn ymweled a'r gwahanol Ysgolien, a gorchymynwyd iddo gael ei argraffa. Pasiwyd i gael gwyl d€ dydd Mawrth y Sulgwyn, a cbyngerdd yn yr hwyr. John Kobe? ts, Yaw., Lljrwydd yr undeb, i fod yn gadeirydd; areithio gaa wahacol weioidogion ar deftyn"u pencdedig i fod yno; y gwobrwyon a'r tyetrsgrifau i'r rhai fu yn llwyddianus yn yr arh' liaoi bJyn. yddol i gael en cyflwyno yn yr un cyfarf^Kl. Bydd genym ychydig o hanes yr Urdeb rhagorol hwn ryw dro eto; ond yn y cyf- rmser bydded i'r gw hanol enw&d«u o fewn eyictrediady DAHIAN, roddi -1styriaeth t'r cwestiwn o ffurfio Undeb Yegolion Sabboth- ol rhyugddynt. Sicr yw y gwna lea trwy gael y eyfryw i agosaeh cymundeb a'u gilyda.
YR ALCANWYR.
YR ALCANWYR. Dyv-ed Mri. W. S. & M. Caine, L'erpwl, yn en hadroddiad miaol mai yn achos yr hir auaf a gawsom y darfu i'r prisoedd droi yn ol yebydig, ond fod y prynwyr yn awr vu te'mlo mai i'r l*n yr a y prisce^d gyda g^lw- ad eymedr.,I. Y mae yr y ?hydig ddyddi m di,A eddxf wedi bod yn fwy bywi. g nac at for. Dy y gwneuthnr* yr a'r prynwyr yn hynod gyndyn yn y cyfarfod chwarterol Ebrill 10, y naill blaid mor benderfynol a'r Tall o fyou eu ffordd. Ni werthat y gwneuthurwyr tnd syrriau bychain, pan ddyogwvl wrth gwrs Fod:-Uf ser gwell gerllaw. Ddywedir fod cyf- arfod iV gytial gan y gwneathurwyr er cyd- ur o i lohrh-iu y lleihad. o weithio hyd ddi-' wedd y flwyddyn hon, yr hyn a fydd yn debyg o r(ddi sfcfydlogrwydd i'r prisi u am y tymher hwnw. Y mae y metal eto vedi cwym^o. Y mae y h ar<d» catilynol yn cael eu pfisio fel hyn Osier Be-s Best Cl are al lp 2s. 0 R Best Coke I p. H F Crown S C. k.. 17s. 6c.; W F Best Charcoal lp. 2s.; Talbot Charcoal 19s. 6c. eto Best Coke 19s. 6c.; R. K P Coke 17s. 6.; Snowdon Beat Charcoal lp, 33. L ly Charcoal lp. Is.; Coronet Charcot lp. Tudor Best Coke 18,4. 6>i.; Minister CClke 17s. 6c.; Melrose 16, 91J. Palhs, Plwm, Tenneplate 15s per fox; gydag haiarn, hlcan a glo, brisoedd m r auarleirol o issl, fel y gall ein darUen- wyr gael dychymyg am eniilfon y fasnach. Ccfied pawb o honoch ag sydd hyd yma heb nrfranu er y cyfarfod diwedd&f at wyr yr Yspvtdy a Melingriffith n ai p bl ydy ut a^ sydd wedi arfar byw ar fara fel chwithau, ac had yw bofiibl iddynt allu byw ya hwy heb gyn wrth. Y mae yn druenus daillea y Uythimu sydd yn dyfod oaliwrth raH o honyKt.
SBLKHFIELB
SBLKHFIELB sydd un o orsafoedd yr arfau qiniv>g, ac wedi dyoddef mwy na comawr i le yn ddi- weddar yn herwydd marweidd-dra masnach. Y mae yn IIawen genym gael ar ddeall fo^ cyfnewidiad er gwell i'w ddysgwyl yno. Etholir o blitb v gweithwyr un i fod yn llywydd blynvddol ar y fasnach, a gelwir ef yu Master Cutler. Llenwir y swydd eleni gan W. H. Brittain, Yaw., yr hwn yn ei nraath yn nghyfarfod blynyddol y gyrade tk- as y dydd o'r blafn, a ddywedai fod cynydd aoarferol i'w ganfod yn eu plith hwy, yn neillduol yn eu masnaeb ag A-tcerica, Bydd. ai firms mawrion yno yn desbvn brysarrheb- ion gyda'r peHeb: r tariforawl yr ddyddiol, a gellid yn ihesymol gasglu nad cyffredin y galw cyn byth yr sent i'r gost 0dtlegraphio.
UNDEB Y GWNEUTHURWYR HAIARN…
UNDEB Y GWNEUTHURWYR HAIARN A DUR Y mae y pefydHad yma bellach yn ddog mlwydd oed, ac er mRi tra ieuanc ydyw, eto y mae 11 iwer e ddaioni wedi deilliaw drwy- ddo. Ei brifnodwedd ydywei fod yn agored i'r byd ar gvfri? de-bvniad ael«dsu. V mile yn .rhifo yn..brfsenol 941 o aelodan bu 17 farw yn ystod y flwyd^vn, ac ymadawrdd 23. De^byniwyd o'r newydd 83. Dnsberthir hwy fel y canlvn:—GogleM Lloegr, 184; Scot lard, 76 West Coast, 78 South & West Yorkshire, Dprby, Lincoln. Notts; 105; St»ff rd^bire » Salop, 97 Cheshire a Gog'edd Cymru, 107; Deheudir Cymru a Mynwy, 66 Llnndain, 108 min ddosbarth- iad-,u. 27 America, 23 Ewrop, 73 cyfan- swm, 941. O'r 83 n dderbyniwvd y flwydd- yn ddiweddaf, yr oedd yu en plith 20 o dra- morwyr, pump Americanwr, chwech Ffrone- wr, dau Ellimnwr, d'-4u Rwshtd, un Italiad, ac un Canadian. Cynysriwyd 11 o dramor- wyr o'r cewydl, vr hvn a brawf y medr dyn- ion gydweitbio a'o gilydd. er milwrio o hon- yat yn erbyn buddianan y nail a'r llall yn ami iawn. Bydd yr ELImyrmd a'r Dowles- iad yn cyfarfod yno, a'r Bip-enau Gwent a'r Belgiad, Landwr a'r Araericaniad, wrth yr un bwrdd yn dadleu gwsl-iantau masnach, a gwneuthnriad yr haigrn n'r dur. Cafodd y gyn'deithas ei hamd ?ifadu o'i tbrvporydd yn y flwyddyn a aeth heibio, vn raarwolaeth Mr. Bolckow, A.S. Ni welsom yn oihlith enwau y presfrtolion ond ycbydig enwau Cymreig. Yn mblitb yr ychydist hyny pawn enwau dau o Abertawp, sef G. Strick, Yaw, Cadeirydd Undeb y Gwneuthurwyr Alcan. a J. Jones Jerkins, Yaw.; un o LI-inelli, sef J. H. Roger-, Yokw., nai Morewood; Lewis, Treherbqrt,, a |Brogdea, PorthcawL Bu y cynulliad eleni yn llawer mwy llnosog nag arfer. Y mae hyny i'w gyfrif yn rhanol i'r dyddordeb a gymprir gan yr aelodau yn y fasnach ddurawl. Dor yw pob peth i fod o hyn allan medd y bobl hyn ac oa Uwydda y bachgen o Blaensfon i wneuthur dur o fwn Cherkland, bydd yn llawer rbatach na'r haiBrn, Y mae rhyw ansefydlogrwydd rhyfedd i gyda cbelf-ddyd, onid oeR 1 Clywsom fod yn mryd firm E. Morewood a'i Gyf. i godi gweithiau dur at eu dyben en hunain. Di- ebon y bydd i hyn gren grwgnaehdcd am dymhor; ond.;bydd yn rhaid rhoddi ffordd iddo, mae'n debyg. Siaradii cadeirydd y eyfarfod yn ffyldiost am gynlluny ddau Gymro, a dywedai f d yn bosibl gwneud di-r o unrhyw fath o fwn ond cael y defnyddiau priodol at y gwaelodion. Cofier mai nid undeb i bleidio y lock out na ttrihe yw yr undeb yma. Y syniad cyffredin am undeb yw mai strike syad mewn golwg gan weith- vryr wrth ymuno &'a gilydd. Dycbrynwyd un dyn bich pwy ddydd ý81a wrth ago" package o cifculara wedi eu eyfeirio i un o/i weithwyr, rhag ofn fod strife yn berweddtt ar ol byny, a dyobwelwyd y circulars o'r offitie heb fyned ddim pellach. Dichon y gwawria yr adeg y rna-n ddefnydd pri odol o'r agor llythyrau yna yn y swyddfa- oedd. Ond nid undeb fel yna, yn siwr i chwi, yw yr "Iron and Steel Ir/stitute." Sefydliad ydyw wpdi ei gyfansoddi o brif ddynion y byd fel dysgaWdwyr mewn metel- oedd, mwnau, peirianau, &c. Darllenkegan- ddynt bapyryu ar wahanol faterion yiiflyn- yddol sydd yn werth eu darllen a'u myfyirio gan ein gweithwyr. Sylvai y cadeirydd yn Driodol iawn ar y cynydd y mae gwyddon iaeth wedi ei wneud mewn toddi a chymysgu gwahinol feteloedd *'u gilydd. Yr hen a-f-r tyddai gweithio wrth reol bawd a llygad, fel y dywedir; ond y rbe >1 he^dyw ydyw, heth mae y dys^^dig n mewn fferylliaeth yn ei ddweyd, y rhai sydd tr-egys duwiau y Groeg- iaid yn ern golwg. Oed y mae pbnt yr eea 1 esaf, medd efe, i de-vsgu gwyddon aeth a'r ymarferol. Cyfrifid clyn yn wallg f bron pe dywedai fod cyfnod i ddyfod ar ein masnach ni yr alcan wyr v byddis yn golchi ll^feau haiarn agnican drwy < ff^ ynolia^-th y fellten, ond y mae yn beth p, sibl,an cred ywei fod yn beth a ddaw i weithreni -id hefyd. Dir- llenwvd papyr dn ia n ar fferylliaeth pudlo, ac os bvdd yn bosibl i ni aliu hehgor h, ny o tmfer, addawn gyfieithwd (I bono i'n dar- Uenwyr. Nid ydym wooi anghofio yr adciewid arall, tef cyfieithn y trilethawd syddar badlo yn y "Tinman's Companion." Dichon pin y cawn fywiocarh mas«ja< a mwy o wetth- lant ar y llyfr hwvw, b^dd ynom fwy o g .loH^id at waith felly. Onid ywyn dm^ni na byddai gweithwyr Y" awr yn <ymeryd dalen o lyf y cyflogwyr, a pharotoi eu hun- ain gogyfer a chyfnewidiadau pwysig fel yna. Paham nad allant hwvtbau yn y cyfarfudydd a fjynelir gand-ynt dda'llen (apyr^u ar b, neian peithvuoi i'w hachoa eu bun tin. Y mae y gorweithio wetii diraddi > ein gweith- wyr, nt-a ydynt yn h-illol difedd%l o ddim (Ind byny. Os bydd John Jones wedi cyf- lawni 45 o kehan yn y boreu, bydd Siencyn Dafydd yn rhwym y g^ha .dd yi hat er cant c- u dpg y noaot) bouo. Bobl, ctfiwi h fod yn bosibl; gyfnew idia^au pwysig iawn gymeryd l e, ac j gelitr hebgor nifer fatur honocb. Y ruue hyny wedi ctygwydd gyda cJaelfau ereill, a chredwch chwi fi neu beidio, mae y bobl gall, ch yna yn darparu chwildroad yn y fasnach yma hefyd. Y mae ya gwedriu i chwi, gan hyny, i ddiwylJio ychydig ar y dyn oddifewn, or tre nr- g gyfer a'r cyfnewidiad- au hyny, ac nid dirJard eich huiiaiu fel yr yv ych, gan loddi eich fcunain yn gaithion b <id. Gwekoai ein cyfaill Eurfryn un dydd yr wythnos o?x blaen yn gweithu ei awdl ar Unigedd." Yi ydym yn addaw i ni ein hunain blef er mswr with ei C, ayllon, a dicho-a a, gwnawn eyiw o fconi eto ar ol ei dafllen, am mai ui • honor* ni yw G.ey, a bachg^u gwerth ei atd(M ydyw hëtyO. Y mae yn haeddu cefnogaeth wresog pawb v honoch, Oni fyddem m yn falch i gkywed fod genym fardl cadeiriol yn rohdrsun baabgen o ddwbl- er o'r gff^ith alflali j Os feMy. cefnogwu via cyfaill, a aiofbawu ch^i o'r goron os estyoir ei einioee. Lewis ATAJ^
Y GOSTYNGIAD CYNYGIEDIG 0…
Y GOSTYNGIAD CYNYGIEDIG 0 10 Y CANT, A BALDORDDWR RYMNI. Pob call a wna bethau trwy wybodaeth, ond yr ynfyd a ddengys yniydrwydd."—SM.OMoi{. MRi. GoL,—Nid yw natur wedi fyfcnhgya- ysgiethu ag archwaith tnhwnt i'r dynol, felly nis gellir dysgwyl i mi allu digestio' pob sothach sydd yn cael ei osod ar y bwrdd gan James. Bydlai hyny hefyd yn 'too much of a good thing.' Geiriau Solomon ydynt I Ateb yr ynfyd yn ol ei ynfydrwydd, rbag iddo fod yn ddobth yn ei olwg ei hun.' Peryglus fydd-si g»dael y brawd James fyned yn mhen heb ei longyfarch, rhag iddo rhyw ddydd esgyn i orsedd Prydain Fawr, a dial arnom yn ol llaw am roddi iddo 'silent contempt.' Gyda phleseryr wyf yn dymuno gwneud y gymwynas hon ag ef yn free of charge.' Clywais lawer o son o bryd i bryd am ddynion a'u penglogau wedi en cracio, ac yr wyf wedi dygwydd dyf d am draws ambell un 0 honynt yn ystod fy mywyd, ond yn fy myw ni chefais y fraint o vfreled un yn ei berfftithrwydd a'i ogoniant tanbeidiol nes cyfarfod a'r 'Rhymney Boy.' Dyma 'fodel' o 'logician' heb ei ail! Y mae wedi trin ei bwnc gyda'r f-.th ddeheurwydd' a chysondsb, nes mae y byd yn edrych yn mlaen ato yn bryderus am iachawdwriaeth dymhorol sicr I Ni fyddant yn ol o'i gatl (?) os byw James. Beth dIU i Lewis, Mabon, Prosser, Davies, a Halliday aiarad a'r oracl yma? ac am ddoethineb ymadrodd, y mae Solomon ei hun yn cael ei yra ganddo i'r cyagod. Y Forwyn a'i bendithio! Y mae cynyg y meistri am ostyngkd o ddeg y cant, beHacb, yn sicr o gael ei ddadymchwelyd yn rhin- wedd 'grand logic' J.mea. Bendith y net oedd fyddo gydag ef yn oes oesoedd, ac adseinied yr holl wledydd 'Amen, ao Amen.' Ust! mae'r byd yn gynhwrf, ac hadau gwrth»yfel yn cael eu nan! Owf adeg ddifrifola phwysig ei chanlyniadau! Bath dal baldorddu k phwno mor sobr ? Rhaid i mi gydnadod ei fod yn orahwyl rhy anhawdd i mi wneud allan pit gynllun o waredigaeth y mae James am awgrymu erl gwaredn y bobl, oblegyd ni wna gymeradwyo, ty sylw i, sef arfer pwyll ac ymynedd,' ac nid yw ychwaitibi am wneud hyny *t»wy north riots.' K i wna dim Uai na pender- fyniad y tro,' me^d efe; ond dichon y goddefa y brawd i mi sibrwd gair fel hyn yn ei glust, nad vw penderfyniaid jmddo ei hun, heb fodd i w gario allan, ond llythyren farw. Meddylier an^omentfod yma gorffin 0 filwyr.yn perderfynu yfory myned allan i ddarostwng y Zalos, a hwytnau heb fod yn foddianol ar ddarp^riaethau rhyfel; oni fyddai pawb yn barod i ddweyd mai ynfyd- rwydd o'r mwyaf fyddai y fdth benderbøiad 1 Dywedaf eto, UI1 path ydyw penderfynu, peth Frall yw gweithreau. Parthed hen gytundebau Powell a C fflo, y mae yn eithaf amlwg oddiwrth lythyr Jamgs, y gwyr ef gymaint am danvnt ag p, wyr hwrdd am 'Mathematics.' Sonia am gael dim Uai i benderfyuu y ewebtiwn na 2*. y dynell am 8a. vn mhris y gwetthi^d. 'All well and good,' ac Amen am byth meddaf o eigion calon, os ydyw James yn myned i ddwyn hyn oddiamgylcb. Ond pan ddywedaf fod hyn yn golyga ar unwaith codiad yn yr buriau o tua deugain v car t, oni wel pawb mor afresymol ei ymadrodd? Dywedaf eto, yr wyf yn ystyried fod gweithwyr Cymru wedi cael en gottwng eisioes yn is o Lawer iawn nag y dyl,-mnt,- ae y dylent fod yn llawer uwch yn eu huriau, ond y ewestiwn yw, pa un dAl oreu i'r gweithwyr yn ngwyneb pethau yn bresenol, <viel y ewestiwn wedi ei be derfynu drwy gyfrwng cymodlawn, neu ynte trwy strike? Nid gwiw ysgoi, James, oddiwrth y ffaith mai trwy y naill neu'r llall o'r ffyrdd yma y rhaid i'r ewestiwn gao ei 9 sydd yu ambeus, benderfynu. Beth bynsg sydd yn amhens yn meddwl James Bad ydym wedi gofyn fofyniadau o fath y rhai y mae ef ya eu awgrymu i'r meistri, gallwn sicrhau 4f a phawb ereill ein bod wpdi eu gofyn, a chan- "edd ereill cyff lyb. Ond nid yw gofyn ow'estiynau o'r f.th iddvnt yn bresenol yn tyoio, oblegyd y mae y rhybuddion br n ar1 derfynu, a'r gweithwyr ar fin bod wrth eu trugvedd hwy; a byddant yn gallu cyduno a'r gweithwyr yn I-I fel byddout yn earn. We can do with them as we I k V meddbmt» j 'when the notice expires.' Beth mae hyn yn golygu, James? Ar wahan cddiwrth 'nonsense' y brawd o Rynni, caniiteir i mi waeud sylw o ymdrech cledwiw rhai doabarth adau er cael cyd- weithrediad cyffredinol ac effeithiol ar y 1 pwnc. Y mae angen symbyliad o'r fath, ac os oes atalfa i fod ar ormes, nid oes cynllun mwy tebyg 0 Iwyddo n«g i'r gweithwyr' d ffr.ii i wrend eu llais yn bysbys. C'fied pawb am Gyfirfod Pontypridd ar yr 26.in: Beth pe bae J tines yn ceisio cael gan gweith- wyr Rymni i gydweithredu a rhyw g) nilun o'r fatb, er clod iddo ei hnnt a lies eyffrminal y dosbarth. Cefied gweithwyr Glo Tai Swyd V Fynwy fod gvreithw r White Rose, New Tredegar, ar y maeB, ac fu diyieut gael cynorthwy. Brth sydd wedi cael ei wneud iidynt yn Nglofevdd D sbarth y Dari I Gyfeillion, at eich dyledswyddau ar unwaith. Deri. JOHW LEWIS.
mrra I TEXAS.
mrra I TEXAS. MR, GoL.,—Can atewch i'r nodyn aganlyn i ymddan.os yn elth newyadiadur, pa on a yrwyd ataf i'r dyben hyny gan y cyfeillion sydd yn awr yn morio am Texas taer ddy- munent i'r llinellau gael yrndd-ngop, to addawent anfon yn ol hane* gwirioneddol am y W ad i'w gyhoeddi wedi y oyrhaeddant yno. Yn hyderus mai felly y bvdd, Ydwyf, yr ei(idoch, <k\, Treherbert. RBES T. WILLIAMS. Bwrdd yr Agerlong Helvetia,' perthyn- ol i'r Llinell Genedlaethdl, Afon L'erpwl, Ebrill 30 lin, 1879.
AT ME. RBES T. WILLIAMS.
AT ME. RBES T. WILLIAMS. ANWYL GYPAILL,—Dyraa iii weoi mwed trwy bobppth >n h. llel tjdidr fferth, a tmwy garllcijgrwydd a gofal y Cymro Gwylit, ar fw rd- yr agarloog mewa lie cysurus gyda'n gilydd fel teulueedd Cymreig. Cymerasom gynghox y Cj. mro am y lleng, er iddo yn ddigon gwyuobagoreii ein hyaryta nad yw y lli*e!l hon o agerlougau mor gyfiym ag ereill, ond fod eysuron y fordaith, a'r lie i gysgut yn ihagor^ ch. Maent ya llawer rhatach i deuluoedd as chwmnioedd ereill. Fel y gwyddoeh, fy mGd I, David B. J UMii, wedi crow y Werydd o'r blaew, gillaf eieh aii nhau fy med yn ba; faith fedcMen ar fy lie, fel sas gallaf lai na riioleh i chwi, gyfaili, am eieh caredigrwydd yn ein cy eirio i aueddle eang a chyleus y Cymre a'r Gymraes gar-1 e< y ty Cywoeic s^Maf i'r aftfe, a 1 cheir ynddo ddigon o helaethrwydd—caw- som le i wneud ymborth ein hunain, ao nid ydynt yn eodi ond am y llety yn unig, a lloned y llawr o garedigrwydd.—Yr eiddocb, &0., DAVID B. JONES. JOHN DANIEL. MORGAN EVANS. D.S.—Yr wyf finau a'm teulu o Blaenafon yn alluog i gyd-dystiolaethu a'r cyfeillion uchod am ffyddlondeb a gofal y Cymro Gwyllt dros ymfudwyr.- Y r eiddoch, &c., EVAN ARTHUR, Lato Assistant Forge Manager.
Advertising
CYMRY, DE'WCH AT Y CYMRO. DYMUNA David Thomas, Bolle Vue, goP- -*— y Welsh Ha.p, Aberdar, hysbysu y Oymry fod ganddo GAB i'w burio alhn at Angladdau, &o., am y pr so&dd rhatal. D. THOMAS, 78 Iloilo Vae, Abordar. ART UNION Y GWEITHIAU ALCAN, Er budd i Mr. W. Lewis (Lewis Afan). CYMER tyniad yr Art Union hwn le ya Cwmbwrls, Abertawe, ddydd Linn, Mehefin 2, 1879. Yn mhlith y gwobrwyon, bydd Cheffionere, gwerth £ 6 6s.; Chest of Drawers, £ 5 5s.; Oriawr, X6; Cadwen Aur, .£4; Drvch Hardd, S2 10s., yn nghyda modrwyau, tlysiau, a llyfrau. Cymer y tyniad le yn ngwydd amryw o fooeddwyr, a chyhoedetir y rhifnodau budd- ugol yn y DARIAN am Meh. 4. Tecynau, 60. yr un.—W. ROBERTS, Ysg., Quarry Cottage, Owmbwrla, Abertawe. EISTKJLDFOD GADEIRIOL PORT. YPRIDD, DYDD MAWRTH Y SULGWYN, 1819. Pair PBSTYWA*. L I'r cdr heb fod dan 50 mewn uifer a gano yn oreu yr Hallelnjah Chorus* (Messiah). 15 0 0 A baton i'r arwefaydd gwerth 2 2 0 a I'r 20 gwryw a ganont yn ore. y Glee I lattle Church.r 6 0 0 3. Am y bryddest oreu ar Y Gwan- wyn.' 5 5 9 4. Am y 12 penill goren ar 'Y Ddamwain ddiweddar ar y Rheilfiferdd yn Mhontypridd.' 110 Am yr ail oren 10 6 Beitniaid-GJanftwd, ae Eos Bbrifl. Propamt neilduol ddyddorolyn awryn barod, ac fw eaei am y prk arferol gan J. T. Evans (Oenin), 19 Berw Road, Pwittpridd. D. Ijcrsaojir, Cadeirydd. OSKIK, X A. A. Mo LUCAS, V YSGAT H. W, HcaHB*, pro. tem. J PE8TTRE YSfRAD. PAPYJRAU PAJftW XDYDD (Pa}W- Eangjlng^ T\ YMUNA Tboa. DAVIES, Pe&4SE YSTSJD, •L' >oddi ar ddaall i w P^feillion. ya LGHYMYDOG^ETH yr L STIWD, EI F >D W^DIAAEL adgyflor wad helaeth O B^PYR PAT WYDIF^D o'r GW UECITBURMD DIWEDD AF* ao i RATAIOD a'r aiBseroedd, jbs fod ytt pendesfycu ei werthu am Y pris'au rbataf ag y mae yn bcsibl. GeliD cael p&pW gao«NK> O y pisin i iyny. Cofier y cyleiriad,- THOMAS DAVIES, NOWSAGEZ^ Pentre Yitnd. Coffinan Rhad I Coffinas Rhad I I DYMUNA JOHN THOMAS, hysbyan TAGPV ion y Porth 'a Cbwm Rhondda yn gyffrodinol, yn ngwyneb yr AMODABIADAU TLIWD ar tflsnooH, ei.FOD WSDL (Xyfoa ft |6D- derfyniad i ymgymeryd a gwneud pob MATH O Goffinau yn rhataoh na neb yn y own. OE ydych am gael CoflSnau o wneuuuuiad da a phris isel, anfonwoh eich archebion i J. THOMAS, Carpenter & Undertaker, North Road, (Opposite Porth Station), Forth, Rhondda GALLEY .A. Newydd ton da o Lerpwl, TY GOMER 1'9 CYMRY. YMFUDWYR yn caal m Bowkio i bob -L pat.V.io o'r b d am y pns edd iselat Gyfarfyddaf 1.. rhai lytty a acJonaot st4 ar eu dyfoaiad i*r dref. R oddsf y Oymty gyda'u gilydd yn y lleoecd goreu a allaS ar fwrdd y llcngao. Pob hysbyiiad i'w gael GA° GOMER ROBERTS (CTMBO D6F), Shipping Agent, 23, UHION ST., LIFBBPOOU Cofiwoh anfoa am Labels i'w rhoddi ar eich boxes. Olndfad oyao thwyol i Canada am 4p. Ui. 62 SPRING AND SUMMER NOVELTIES FOR 1879. H. LEWIS'S SHOW-ROOMS Will be BE-OPJiNED on Tuesday next, April the Mtit, and following days. Great Bargains in Millinery, Mantles, Silks, Fancy Drets Materials, | Umbrellas, Gloves, Hosiery, Carpets, Lace, Curtains, &c. 9 t 11, Commercial-place, Aberdare. YMFUDIAETH YMFUDIAETH I YMFUDIAETH I r I ■AT Goruchwyliaeth Ymfudol Trwyddedig. TjYMUNA J. D. PIERCE (Olwidlanc) hyabysu y ceir peb h>shyscwydd am hwyliad Aserlongau ft'y prlsiau, i Quebec, Moatreal, Halifax,, Eaffc'more, New York, Boston, Philadelphia, Tex&s, neu unrhyw ran o'r Americp, Awstr&lia, Mew Zealand, a, phob patth o'r bya, t!'w.t ymofy- &g of mewn ilythyr yn oynwjs st&mj^3. Rhoddir msrdaith ffynoithwyc ( ssisted passages) hefyd yn wy thee sol gyt Ager- longau avddere.hog yr ALLAN LI> i » LXoyal MAIL SIBAILEBS i b&wb cymhw^e; indent i Canada, am £ 4 15s., rm J. D. PIERCE, Emigr tia^ Aacut, 17, DUKE ST., LITERPOOL. Daluw 8TLW.—Y ffcrdd i aiofhan cyfar- wyddyd yn Liverpool, a!loi'> Oy»rv ayda'u gilydd yn y llcr gau, yoyw aifofc i'r oyfeir- iad uohed, J. D. Piorcei, y? hwn sydd wedi orccsi y Werydd amryw weithiau, teithio llawer yn America, & che.el prawf keiae^h yn y fasrai* ymfudel. COFtBR Y CYFEIRIAD UCHOD. MERTHYR TYDFIL Art Union Prize Rawing, In aid of The Building Fund of EJroK CHAFEL. GEORGETOWN. THE DBiWING vfll take p1.Joe on Thursday, .M. 84tember 26m, 1879, at the T^MFBBANCB HiWn under the distiaguipbed patromaep abd as nøiGA of the follo t irig p:<atte*B+o:—IX EQgh Cwuitalwe; w. Harris, w: Jones, BM., OyfaMtfti Works; B. Khkh&ttas, JSeq, Uwvoce)yn; J. Jenkins, Usq., rz d J. B. DKTVB, Efq. The following Tahubi. Prizte wliJ he drtiwtt for r FiAST FRIZE, i. Any article or trtioit* to be Befooled by > y the aottiKesfal win net to the value of k I k I a. A brilliant-toetd Fiasofoite in walnut 2i 0 & 4^handsome Poo/ 15 0 0 4k A handsome pair of fifcanddiere, ibmrbMLckotBtaesoh 12 8 ( I. Chambers's Euoj«!opsdia, published at 10 10 0 S. Aaeisht-di*y CI.ck 8 < ?. ASilmLeverWsteh 6 6 8. A. handsome Bisyole .660 a si,,g, a.Lft-utitil.Qev"ngKaohica 60 1.. A vary beadilul Cheat of Drawers IS 6 0 U. A oppmor Suit of Cia ti, es 4 i 6 12. A ri(3i P-ks'iIh Shiivs H ..400 13.. A btautiiu. MISt.o;:u,.y Couch ,330 14 A highly jisectro-platad Tea & Coffee SMTioe t 2 0 IS. A pair of good Ulankv ta 1 li 0 16a. A, beautiful Sot ef Sohool Books 1 10 0 17. & beouti!ui. Walsh Fl&iDuc-I Dress 1 5 9 1% AfBosewood W. iting Desk, witu brass I 10 cap* .116 id> A Ladies' Bosewocd Wrtewg Desk 110 ftk. A handsome C: ust-stand complete 1 Aaele^a&t &riag Lookisg Glass 1 32. A beautiful Time- Fi-;ce u 1" 1 0 28, A Ladieti Btessisg Case. 1 1 M, A Oe&tl6uaB's Drepsfng Case ..110 96.. A beautiful Aeoordun .116 26. A beautiful &t of Trays. 1-. 1 0 27. A Bilk Uabreila .110 20. A Set of Fire-Iroas .110 29. A handsome Picture .110 3. A beautiful Engraving ,,119 31. A rioh Table-Cover .110 32. A Watar-piool Overcoat .116 addition t £ ttiw« «iii u givm airay tBova Two Pusdred V»lu«.l le Prizes, oomprisiog Tfcoe-pieees, Ergravit-go, Woollen Stawls* ana Turnovers, Flannel Shirt!' and F) nne) Apren^ OMldren's Boots end St ckings, Ties tad Linen Collar., Pocket Jfhnckarcbkfs, Primn Welsh Hams Caerphilly Cheese, together with other orefunotttttt an4 weful aitieks. lkkets> 6d. each, or a Book of Twelvo Tickets for 5s. The ftrawin; will Le on the principle of the Art Vnio., and the Lacceesful numbers will be published ia the I Mertbyr Express,' South Wa.:eø DaNy News,' 'Banner ac Amserau Cymru,' 'Seren Cymru,* and Tarian y Gweithiwr.' A list of wisnisg nun- ben will be forviirded to say person vho will send • stamped addressed envskpe for tbe came. Trtasuifr, E. B. EvLr, Etq, Brecon Old Bank, Auditors, Messrs. J. Vaughn and W. Wiltfams: Hen. Seeretar; D. D vf b, 3, Ol beland Oeuespondinfr S"cae1á1ri.¡t. Mr. T. The M, 88; Brtoon road, Mert yr Tvdfft. and Mr. R. Llewellyiu 16, Cylaxtbia Laue, Merthyr T dfil 36 Esgidiaut Esgidiau!! Esgidiau! Y KBfXP I BRYNU Esgidiau Rhad a La o bob math YL>lt w suae U. G. CHURCHILL, S&ddler ac Esgidiau Werthwr, 39, HIGH sr., ABERDAR. Bhoddwch brawf ar ei Esgidiau GwaUh > wneuthuriai caitTt-fol, a'r goren yn y dref. Ymgymerir a gwella tob Esgidiau, a hyny ar y rnybu d byr f, i'r pri. jjje'af. 63 SOAR. YSTAL YFERA, ART UNION. THE DRAWING wil' tpk- pl'.ce on J- Mondft- S v»t« aibt^r 1-t 1879, in Soar tschooUrocm, «i p-fn w < £ a number of ififluei t^] nt,,vwe, rf the place. 100 PrittM will be <?r%* i ior, ic :lu«iicg:— 1. American Otgen, value. 24 Guineas. 2. Treadle Sewicg Machine, Folished Walnut Case £ 7 10 0 3. Gentleman's BU'!er Watch „ S 10 0 4. Fault Bib, (Ha^. sc-mely Bound).. 3 6 i. Mustool Box 3 3 0 6. Hair-seste • C< u b. 2 10 0 7. Eigb-t-dai Titn»»-pitce 2 10 G. 8. Field Teleøoope ..250 9. FairBlankets 1 160 10. E left ant Set of Tta Service 1 15 0 11. Fox*s B k oi Martyrs, profusely illuskatei 10 6 12. Organ Cenesrtina 0 10 6 Ticket, 6 e'>ch. by rrpfc 6id. or a book of 21 far 9s. ficm the Secretaries. D. DAVIES. Old Post Office, Hon Treasurer. M. EVANS, Golden Key, JOHN DAVIES, Stores, Secretaries. Eonliotcs pd payymrt ts to ba in hand •& or bof ^e Aufust ld.b, 1879, Wlming number* w; 1 » e pobl.aled in the 'DAIIAH? London & County Provident hatitutioat Assurance. AQKNT6 YN EI8IAU t^wy Ogledd a Dehtu ir Bbced!ir teleras da i orach-, lwjie tiwyd so ymddiriedel. Yswirir u- jw symiaa am daKadikf ■iXPyddal mu fisol. Wi-eati it pe serou ia^iiva o am i 84 a** Gyfeirier »xn y trfue^ont- a prospeotniM at Mr. Wavk'- s Dutriol Maceger, Brandb Offices, Metthyr Tyoiii. 1'.