Tarian Y Gweithiwr

^T:Y RHYFEL A'R ZULU!AID. :'J rhifyn "itt d af cyhoeddaisom, 9. oeddynfc wedi feu derbyn yn ngbylch gorcbfygiad y galln Prydeinig yn Zulu, y rhai a greodd y fath deimladau trwy yr holl wlad. Y mae yr haneserbyn hyn wedi ei gadarnhan, ac y mae ynj^cr fod rhwng tri a phedwar o filler y wlad hon wedi cael eu !Ifr orchfjgu gan aUu o Zaluiaid haner- ■war&iddiedig, mewn He o'r enw Rorke's ■ j^rift, ar yr 22ain o Ion awr. Yn y pryd- •. Jl&wn, ymosodo id y Zulniaid ar allu bychan I/ientenant Chard, y rhai oeddynt wedi diánc,. yn nghyda rhyw gant yn ychwaneg 0 filwyr, ond llwyddasant i gadw 4,000 o utniaid rhag dyfod yn mlaen. Ymladd- -asant o bump o'r gloch y prydnawn hyd doriaA dydd yr ail foreu, pryd y daeth "Oyfangcrff ein galln milwrol i'r lie. {' Mewn hysbysiad diweddarach oddiwrth n Arglwydd Chelmsford, y? ydym yncael ychydig fanylion pellach am y dinystr a gymerodd le ar yr 22ain o Ionawr. Gad- awodd ei Arglwyddiaeth y wersyllfa, deg milldir y tu hwnt i Rorka's Drift, ddydd Mawrth yr 2lain, gan ei adael yn ngofal Colonel Pulleina, i gynosthwyo yr hwn y gorchymynwyd Colonel Durnford a'i gat- Mwd frodorion. Borau ddydd Mercher ymosedwyd ar y wersyllfa gan rhyw 15,000 o Zaluiaid, y rhai a rnthrasant yn omlaen er cael oddeutu 2,000 o'a nifer wedi eu lladd. Dinystriwyd bron pob .dyn o'r Prydeiniaid. Pan gj rhaeddodd y newydd y Cadfridog, dych; Jodd gyda galln by. chan, ond pan deallodd fod y gelyn inewn meddiant o'r gwersyll, gorfn iddo aros nes cad adgyfnerthiori, ond cyn i'r cyfryw jjyrhaedd, yr oedd y Zaluiaid wedi encoili. Yr oedd y galln a ddinystrwyd fel hyn yn oddeutn 400, Diangodd rhai o'r mHwjr, gan gymeryd yr un cyfeiriad a'r Cadben Stafford a Mr. Davies, gan groesi yr afon ya y rhyd, o flaen Rorke's Drift, gan gyirHaedd Helpmakaar yr un noson. Cred- ent fod ereill wedi tori trwy y gelyn, ac wedi dianc i gyfeiriad gallu y Cadfridog. Y mae yr amgylchiad hwn wedi cren tsimlad brwdfrydig trwyyr holl gylch mil- wrol, a chatrodau a darpariadau rhyfel yn cael eu hanfon yn ddyddiol o'r wlad hon. Yn y Natal Colonist," yr hwn a gy- hoeddir yn Durban, yn y rhifyn am y 13eg cynfigof, y maesylwedd cenadwri oddiwrh Oetywayo am John Dunn. Dywed Brenin Zulu ei fod wedi ei siomi yn fawr yn John Dunn, a'i fod yn awr yn cael yn ei diriogaeth filwyr a gwahanol liwiau o wisgoedd, a hyny heb un dyben a wyddai efe am dano ao yn gymaint a'i fod wedi cael y fath dwyll yn John Dnnn, y byddai iddo ei fwyta yn fil o ddarnau ac na fyddai ei gylla ond wedi ei finio trwy hyny. Y mae yn cael ei hysbysu gan ohebydd Aborhonddn, fod yr adran sydd yno o'r gatrawd anfiodus, 24th., (a lwyr ddinystr- wyd yn agos i Rorke's Drift), a'r hon a daerbyniodd orchymyn i ymadael yr wyth- nos hon, yn awyddus i fyned allan, fel ag i fwrw eu llid ar y Zaluiaid a laddasant gy maint o'u cyt.Ifilwyr-llaFtws o ba rai oedd- ynt yn frodorion o Aberhonddu a Sir Fry- cheiniog. Syr Bartle Frere ydyw ein swyddog llywodraethol yn South Aflrica, ao nid oes amheuaeth nad ydyw i raddan yn gyfrifol am y eamwri presenol dywedir y bydd iddo gael ei alw yn ol oddiyno yn lied fuan am ei ymyriadau anawdurdodol.

Y SENEDD. Yn mhlith pethan ereill a gymerasant le yn CThy y Cyffiredin ddydd Llua diweddaf, gofynodd Mr. Macdonald ei ofyniadau yn nghylch helynt AbBrcam, pryd yr atebodd Mr. Cioss fod Cwmni Glyn Ebwy wedi ei hysbjsn y byddai y gost o ddyfod o hyd i gyrff y glowyr a goll-isant ea bywydan yno trwy y danchwa ddiweddar mor drymed fel nad allent ymoyme-ryd ag ef, ac nad oedd ganddo ef aUn i'w gorfodi. Fe gymer y ddadl ar an ddsrlleniad ys- grif Claddn Mr. Balfour le heddyw (dydd Mercher), ac yn gymaint ag y bydd yn debyg o daerbyn cefnogaeth yr holl Rydd- frydwyr, yn gystal a dosbarth helaeth o'r Ceidwadwyr, y mae lie i ddysgwyl y caiff ei ddarllen yr ail waith. Y mae yr ysgrif hon yn cynwys fod nnrhyw dranoedig i gael ei gladdu yn y mynwentau plwyfol, naill a'i heb wasanaeth reu ynte ag un- rhyw wasanaeth crefyddol a fyddo yn gymeradwy gan yr enwad ag yr oedd y trarieedig yn aelod. Er pan y bu y pwnc hwn gerbron y Senedd y flwyddyn ddi- weddaf gat Mr. Osborne Morgan, y mae Archesgob Canterbury wedi datgan y dy- lai y pwno hwn gael ei benderfynu, tra y mae Esgob Rhydychain yn birnu y dylid caniatau hyn i'r Ymneiilduwyr.

YSTORM A CHOLLIAD 28 0 FYWYDAU. Y.mae ystorm ddychrynllyd wedi ya- gubo glanau Gala^ia ddeohreu yr wy th- aos ddiw^tM^ dwy^ i<»g i%, traeth, a b^doda bersonaa.

ETHOLIAD SENEDDOL CORK. Cymerodd etholiad, aelod saneddol dros swydd Cork le ddydd Gwener diweddaf, a'r canlyniad oedd fel y oanlyn —Colonel Colthurst, Home Raler, 8,157; Syr George Colthurst, CeidWadwr, 2,027 mwyafrif dros yr Home Ruler Rhyddfrydig 6,130.

Y STRIKE YN LIVERPOOL. Y mae yn ymddangos erbyn hyn fod strike labrwyr y Docks yn awr ar ben. Boreu dydd Llun, ymddangosai fod y North Docks a chyflenwad digonol o labr- wyr pa bryd bynag yr oedd gorchwyl o lwytho neu ddadlwytho yn angen; ac felly hefyd ar y South Docks. Cynygiai Iluaws eu gwasanaeth ar delerau y meistri, sef cymeryd y gostyngiad nes cael cyflafar- eddiad, ond yr atebiad a gelent oedd, fod ganddynt ddigon,9 o ddynion at eu pwr- pas. Yr oedd pry#urdeb mawr yn gan- fyddadwy. t,,

MARWOLAETI MR. BENJAMIN JONES, LLANELLI. Boreu dydd Sadwrn diweddaf, yn ei anedd-dy, Caeffair Place, Llanelli, bu farw Mr. Benjamin Jones, glofeistr. yr hwn a adnabyddl gan gylch eang o fas- nachwyr yn Neheiidir Cymru. Daeth Mr. Jones, yr hwn^oedd yn 71 oed, i Lan- elli o Llanidloes, s|daeth yn berchenog ar lofeydd eang d^sgooh, Crogs Hands, Llandybie. Bu nfewn cysylltiad ag arian- I wa dy Llanidloes am, yullddoodd, yr hwn a gariwyd yn mlaeu 4anddo yn llwyddianus. Cafodd ei ethol yn Faer Llanidloes pan yn preswylio yno, a l'anwodd hefyd gylchoedd pwrsig yn Llanelli am flynydd- oedd. Yr oedd yn Rhyddfrydwr o'r iawn ryw, a chysylltai ei hun a phob mudiad er llwyddiant y bl&id. Yr odd yn ADghydffurfiwr selog hefyd, ac yn perthyn i enwad y Methodistiaid Calfinaidd. Yr oedd yn berchenog ar gyfoeth mawr, y rhan fwyaf o'r hwn a adawodd efe i'w unig chwaer yr hon sydd yn America, saf gwraig y Parch. David Williams, gwein- idog y Methodistiaid Calfinaidd, yr hwn a ymfndodd i'r Unol Dalaothau o Llanid- loes.

DINYSTR GLOFA Y DDINAS. Y mae gweithio at gyrhaedd cyrff y trn- einiaid a gollasant en b/wydan yn y Ile hwn yn myned rhagddo, er yn araf. Y mae y dillad a barotowyd gan y Colonel Hunt i blant amddifaid y lie wedi en rhann rhwng 21 o deuluoedd. Fe gofir fod 131 o blant wedi en gaclael yn ddidad, a rhai o honynt mewn angen mawr a ddillad. Unrhyw hen ddilad a anfonir i Mrs. Williams, Gwaun Adda House, a dder by ni* yu ddiolsh ar ae, a gyfrenir ya ofalus i'r anghenus. Y mae yr arogl a esgyna o'r up cart yn heintus anarferol. Y mae golwg prnddaidd ar y lie hefyd, yn gy- maint a bod y rhan fNyaf o'r fjfeneStri wedi eu gorohuddio a lleni.

BODDIADAU DAMWEINIOL. Boreu dydd Sal diweddaf daeth dyn o'r enw David Morris o hyd i gorff yn yr afon Rhondda, yn agos i'r Porth. Wedi i ymchwiliad gael ei wneud, deuwyd i ddeall mai'corff glowr o'r enw Ebenezer Bowen ydoedd, yr hwn a breswyliai yn Britannia, ac yn gweithio yn nglofa yr Hafod. Y mae rhwng 36 a 40 oed, ac yn frodor, fel y tybir, o Bontrhydyfen. Gwelwyd ef am 11 o'r gloch nos Sadwm yn feddw yn agos i'r Porth Hotel, n bernir iddo syrthio i'r afon wrth fyned tua thre. Boreu dydd Mawrth yr wythnos ddi- weddaf deuwyd o hyd i gorff dyn o'r enw John Hall, a letyai yn Penyrenglyn, .Tre- herbert, yn yr afon o dan bout reilffbrdd glofa Abergorci.. Y tro Olaf y gwelwyd ef yn fyw oedd y noson flaenorol yn dyfod allan o dafarn y Blacksmith, Treherbert. Yr oedd y trancedig yn oddentu 55 oed. Canol nos, nos Sadwrn diweddaf, deu- wyd o hyd i gorff J osph Walters, 37 oed, ac yn byw yn dyffryn road, Cwmbach, yn y canel ar gyfer y White Horse Inn. Yr oedd wedi gadael y dafarn am haner awr wedi naw o'r gloch. Weli cael na chyr- haeddodd i'w gartref yr hwyr, aethpwyd i chwilio am dano, a chafwyd ef wedi boddi. «

CYFARFOD NEILLDUOL GLOWYR, Y RHONDDA. Cynaliwyd y cyfarfod hwn yn yr Ifor- Hael, Llwynypia, prydnawn dydd Llnn: h. diweddaf, yn dechreu am dri o'r glooh, Gosodwyd dau gynygiad neillduol ger bron y cyfarfod, ond yn gymaint a bod dymun- m iad yr boll gynrychiolwyr am fovi y Cwm mor unol ag y byddai posibl yn N ghyfarfod Merthyr, a pheidio a throssddu ar eu cyn- rychiola £$v peaderfyu^jd go^irio.-v3| awr wedi n»w bowrf» dydd Llun nesaf yn Merthyr, pryd y mae dymuniad ar hon gynrychiolwyr y Cwm a'r amgylchoedd eto i gyfarfod yn ystaf- ell fawr Cross Keys, Merthyr, er cael cyd- ddealldwriaeth, os yn bosibl, cyn dechreu y prif gyfarfod-Ar gais y cyf. Yr eiddoch, MABON.

CELF A MASNACH. CASNEWYDD. Nid hawdd yw cael safon ddigonol i hysbysn fod gwelliant sicr yn bod yn y marchnadoedd, ond os ydym i dderbyn y swm a anfonwyd ymaith o'r porthladd hwn yr wythnos ddiweddaf yn fath o safon. yna mae gwelliant yn ddiau yn y galwad am haiarn. Da fyddai cael mwy o alwad am wahanol nwyddau, ac y mae yn rhaid i hyny gymeryd lie yn ddiau, ac i raddau mawr, cyn y gellir cael un {jpbaith am welliant yn y prisoedd. Cymedrol yw y galwad am gledran dur, ond fod y baran yn well. Ceir gofyn da iawn am lo ager, nid yw y galwad am lo tai yn dal ei dir eystai. Y mae y fesnach alcan yn obeith- iol iawn.

EYMNI A THREDEGAR. Cawn fod-masnach y glo ager yn lied fywiog ary cyfan, ac hysbysiadau gwyeb o New Tredegar-y lofa yno yn gweithio 1 bob dydd, ac amgylchiadau y gweithwyr mewn canlyniad yn gweUa. Cawn fod rhan o felip fawr Ebbw Vale wedi tori, ac yn peri colled neillduol i feistri a gweith- wyr, yn gymaint a bod y galwad am gled- ran dur yn wych iawn yn y lie hwn. Ceir rhyw si ar led fod aroheb fawr am gledrau haiarn wedi ei derbyn yn y gymydogaetb, ond nid ydym eto yn gallu dwyn tystiol- aeth i brofi geirwiredd yr uchod^ond cawn wybod yn fW¥1- Y mae gweithiant haiarn hyd yma yn gyfyngedig i weithiad hen archebion.

CAERDTDD. Cawn fod y gofyn am lo ager yn dda ond eiddo y glo tai wedi syrthio ychydig. Y mae genym i hysbysu fod sefyllfa y patent fuel wedi gwella yn neillduol. Gellir dweyd am yr holl o'r pethau yr wythnos hon eto, nad oes y gobaith lleiaf am un gwelliant yn y .prisaedd. Y mao allforial haiarn wedi cynyddu, a'r llafnau alcan yn parhau yr UlI. Er fod yr amserau yn gyffredinol dlawd, eto, ym- ddengjs fod eith.ia"in ilr Th,ol. C:nm fod cwmni reilffordd R-, in-ai, yn eu cyf- arfod haner blynyddol wedi bad yn alluog i dalu Hog o wyth y cant, tra y mie owmni yTaff weli gailo tala, rnewa glwririouedd, 12egy cant. Dengys hya yn amlwg pa faint o gydjpideimlad sydd gan fawrion y Taff at feistri a gweithwyr yn yr adeg gyfyng presenol. Nid yw y cwmni hwn, er hyny, yn peiraso gostwng hurian rhai ar on IlineU o 24s. yr wythnos i IS&; ac ar yr un amse gallu troi oy- ■ ..a "TV maint a 12eg y cant o log ar en harisn eu hunam. Hefyd, gofalwyd am godi tai cludiad teithwyr pin godwyd ycbydig ar hariau y gwasanaeth-ddyniofi, ond nid oes nn argoel am iddynt owng yr un- rhyw pan yn gostwng yr huriau.

ABERTAWE. Y mae agwedd y fasnach haiarn yn y rhanbarth hwn yn anobeithiol farwaidd. Y tebygolrwydd yw nad ywy prisoeid wedi bod mor isel ag yn, bresenol yn ystod y deng mlynedd ar ugain diweddaf. Nid oes un cyfnewidiad gwerth sylw yn y fasnach ddur. Cedwir rhyw nifer an- tnhenodol yn y gwaith dar, ac y mae parhad yr unrhyw yn ansierya herwydd yr amgylchiadau y mae y cwmni ynddynt. Nid yw y fasnach alcan 11 awn mor fywiog ac y bu yn ddiweddar, na*r prisoedd mor gadarn. Y mae gwelliant neillduol yn anfoniad y Patent Fael; ao eiddo-y glo aget yn fwy na'r cyfartaledd wythnosol er ys rhai misoedd. Nid oes ond ychydig o alwad am lo at ddybenion Ilaw-weithfaol, a'r tywydd teg yn lleihau y galwad am'lo tai.

ADERDAR A'R RHONDDA. Y mae i ni bronon amlwg bellach fod y warant wedi myced allan, ae wedi dechreu gwysio yn effeithiol ei ysglyfaeth i afael-, ion gostyngiad o 2s. y bunt. Nid yw ym- ddygiad gwahanol dau ddosbarth mor neillduol o weithwyr cwrn Aberdar heb acboa i'r llygadgraff a'r meddylgar yøtyr- iettabarru. Syr George, yr hwn oeddem pWedi lied obsithio, ac nid heb iawer o sill, fuasai yr olaf yn y gostyngiad, ond yn lie iyny g,r.4ar blaeilaflSnt y mae gwneud yn ngwyiieb y peth, fechgyn, nid ydym yn deall; pndifeyn a ddyw Hwa ein bod o dan ,,y orfoi oiambl eich ymddygi* yn gwrthod rhoddi i tnewn cyn casl beich cyd- weithwyr ar y owestiya pw^eig hwn, gan obeithio y byd-a cyfarfod eyncychidlwyr j Merthyr yn allnog i gynllumo^moddion i benderfynu yr.boiUf^^ yny5bril oreiL Rhondda. Gostwng o son am ostyngiadan anuniongy chol, yw trefn y dydd, yn y cwmwd nwn eto. Heblaw hyny cawn fod dynion yn cael ni weidian trymion mewn gwahanol lofeydd. Pan yn myned trwy y cwm ar ddiwrnod neillduol yr Wyth- B03 o'r blaen, gwelsom dorf o bobl yn cerdded o'n bben, ac wrth holi, cawsom ar ddeall en bod yn cario dyn ag oedd wedi cyfarfod ac anhap blin yn nn o lo- feydd cymydogaeth yr Ystrad, ap wedi tori ei ddwy goes, a phont ei ysgwydd. Sut y daeth y truan iddi ?" meddwn wrth nn o'r. uyfeillion yn yr orymdaith. Cwymp o lo, top, a phobpeth syrth- iodd arno," meddai. Wel," meddwn, "sut na fuasai wedi gosod coed i ddal y lie i fyny, yn hytrach na'u bod yn syrtbio arno a'i niweidio fel hyn ?" Sefyll coed, yn wir meddai y cyfaill, Pa le yr oeddent i'w cael ?" Yr oedd yna ddigon ar ben y pwll, mi a'i gwelais y fynyd yma," meddws. Ar ben y pwll oedden nhw, meddai yntau, oblegyd nid oedd yr un prop i'w gael yn y lie gan y trnan hwn, nag o fewri dwsin o dalcenon iddo, oblegyd buwyd yn edrych am danynt, a methwyd a chael dim er dyogelu y lie cyn cael y truan allan." 0, wel, dyna fel y mae," meddwn ni. Cadw digon o goed ar ben y pwll a dim ar y gwaelod, ai ie ?" Ie, fe, dyna fel y mae," meddai yntan, "a feiddiai neb ddweyd dim am hyny, onide, ni fyddai y manager fawr amser cyn dweyd wrtho am ddyfod a'i rags allan." Gallem feddwl, lowyr, el bod yn HawD. ddigon i golli dognau go helaeth o'r hur- iau fis ar ol mis, heb i ehwi golli eich cluniau a'ch breishiau o herwydd esgeulns- dod o'r fath hin. Deffrowch, onide, aiff yn rhy ddiweddar. Bydd eich haner wedi colli eioh aelodau, a'r haner arall wedi cysgn yrhfia esmwyth cyn gorphen haner eich dyddiau.

SEION HALL, MAERDY. Nos Saiwra, Sal, a Linn, yr wythaos o'r blaeo, cynaliwyd cyfarfodydi^|gari .dol yn yr addoldy uchod, pryd y gwasanaethwyd gan y Parchn. Ddr. Prica, Aberdir; E. Ro. berts, Pontypridd; E. Evans, Hirwaun J. Rvans, Treal-iw a B. Evans,-Gadlye, Aber- dar. Cafwyd oedfaon ardderchctg, pregeUi- au grymus a dylanwadol iawn. Y mae cyfarfod cyshdleuol i'w gynal yn yr un 11o, Mawrth 31ain, a chan fod dau wall ar y rhaglen, dymunir eu gwneud yn 1 hysbys. Yn ll cantorion, ymgeiswyr ddy- lasai fod. a Songs of Wales l arweiaydd buddugol y btif d6a, sef' RheidioL' DARFAB.

EISTEDDFOD SANT FAGAN, TRE- CYNON. Derbyniwyd y cyfansoddiadau yn dwyn y ffngenwau canlynoi at Y golled o golli mam dduwioV &c. Ei mab ieuengaf, Aruddifad ydwyf, Un a gafodd fam i'w gofioun yn taimlo, ac Adgof. -5. Pump Eaglyn ar M Adgyweiriad Eglwys St. Fagans :— Aneurin, Llanwr, Ap Gomer, Saul o Tarsis, Saer wyf fi o Sir Fon, loan Brydydd, ac Eglwyawr wyf o galon.-7. Traethawd ar "Ddaioui v a drygioni Rhyfel Tommy Dodd, a Wellington.-2. Verses in praise of the Industrial SchoYl Admirer, Pindar, a Tennyaos.-3. "Llytliyr Caru — • Gwilym MorgmWg, Shon ^Darwr, Jenkin Owen Jones, Rhys, John D- vies, Euronwy, Arthur Owen, Minister, Wil^ gwas, a GJ- ronwy.—10. W. DAVIES.

PETHAU RHYFEDD. Arwydd cryf o gariad brawdol (?): dwy Eisteddfod i'w cynal yr un dydd, yn yr un clref-Castelitiecld. Peth rhyfedd gwaled swyddog mewn gwisg swyddogol a'i fotymau gloew, yn cario cd a gwerthu te. Peth rhyfedd fod cymaint o d-astynau Saesneg yn rhaglen Eisteddfod fawr Caer- dydd. Peth rhyfedd nad allem bellaob gynal eis- teddfod heb gynorthwy Sae3on. Peth rhyfedd na fuasai ihai o Ran-ginau Gwilym Gwent yn cael eu rhoddi yn gystadl- enol i leisiau gwtywaidd, yn lie y rhai Saesneg. I'

PONTYPRIDD. 1 Nos Iau diweddaf, rhoddwyd Cyngherdd ardderchog yn y lie uchod, yn yr lion y per- fformiwyd yr Adrodd-gan 'Nativity/ Gwas- anaethwyd gan yr a tists talorrttog canlynol: Miss M. A. James (L!ino3 Tydfil), Merthyr, Miss Ha ris, Aberdare, Eos Dar, a Gwilym Dar, Pontypridd, a ChoaF y Tabarnad, o dan arweiniad Gwilym Dar. Chwareuwyd y OTfeilUant gan y cyfeuil ieuanc talentog W. BL Mills, Pontyprftd, yr hva a aetfo drwy ei waith yn ganrnoladwy iawn. Rhaid dweyd wedi^.3 wneud eu_ gwaitli o gef^loriaeth gysegr- edig, cawsom amryw o brif uaawdau y dyad. Yr oedd E03 Dar yn ei lawn hwyhau wrth ganu' Badd Llewelyn,' yn enwedig panyn anogy milwyr i'r gid. Canodd Gwilym Dar Wil o' the Wispac nii ydym yn cyfeiliorni wrth ddweyd fod Gwilym yn sefyll yn y rhestr flaenaf telbaritone; y mae ei arddull, ei chwaeth, a'i lais yn gwneud i'r gwrandawyr i'w weithfawrogi. Daeth Miss Harris ullan hefyd yn swynol a theimladol iawn ar 11 unawd 'Gardotes Fach,' nes gwafreiddio y dorf. Hyfrydweh oedd genym weled enw Miss James ar y rhaglea; yr ceddwn wedi ei chlywed unwaith o'r blaen, ac yr oedd hi mor dda y pryd hwnw, fel y oeddwn yn awyddus am gly wed ei llais mwyn a pheraidd unwaith et). Ni chefais fy siomi, ond fy moddloni i'r eithaf-yr oedd hi cystal ag yr oeddwn yn dysgwyl. Darfu iddi ganu dau o'r unawdau mwyaf artistio sydd i'w cael, pa rai sydd mor hyfryd ac ardderchog i'w g wrando, sef Should he upbraida Bid in3 discourse,' ayn sicr, gwnaeth gyfiawnder a hWynt. Yr oedd cynuueidfa dda dros ben, a phawb yn ymddangos fel pe byddent wedi eu Uwyr foddloni yn y wledd. AMICUS YR AIL.

BRYN SEION, TRECYNON. Dydd Llan, Cawefror 17eg, cynaliwy d gwyl de yn y capel uchod, pryd yr ymgym- erodd o saith i wyth cant o'r danteithion blasus. Yr oedd y te a'r deisen o'r fath oreu. Y mae clod mawf ya ddyledus i'r bechgyn a'r merchsdieuainc am addurno y capel mor hardd, ac am eu parodrwydd i wneud pawb dyeithriaid yn gysurus a dedwydd. Yn yr hwyr,. traddoclwyd darlith ar Evan Harris, Merthyr,' gan y Parch. E. Edmunds, Abertawe. Yn absenoldeb Mr. Edwards, Fedwhir, cadeiriwyd gan y Parch. Rhydd- erch ab Morgan, Bethel, Aberdar, cyfaill mynwesol i'r darlithydd. Wedi cael anerch- iad byr a phwrpasol ganddo, gilwold ar y darlithydd at ei waith. Yr oadd y capel yn orlawn. Cidwodd Mr. Edmunds y dorf i chwerthin yn ddibaid am yn agos i ddwy awr. Yr elw yn myned i ddileu dylei y capal. COKVBRT.

GLOFA TRIMSARAN. Yr ydym ni sydd a'n henwan isoa, yn unol &'r drefa arferol, wedi cael ein h3thol gan ein cyd-weithwyr i archwilio y Lofa uchod, yn unol a ChyfraithRheoleiddiad Mwn- gloddiau, 1872. Deihreuasom yn y Drift, a gwelsom fod eisiau adgyweiri) amryw fanau. Aethom addiyno i's: Wytilien FAwf yn yr ochr or- llewinol yn yr headinj, Clwaom nwy am 10 lath, o'r fa(,-e yn ol, ya y top. Aethom i'r talcea blaenaf, a chawiom nwy yn y ffordi awyr am 6 llath yn y to, Aethom i dale an John Morris, He cawsom ychvdig nwy yn y top. Aethom i hen dalcen William Hughes, a chawsom 12 Hath o nwy yn llawn yno. Aethom i hen dalcen David Rowlands, lie yr oedd 23 llath o nwy. Yna i daloan D. Jen- kin*, a chawsom nwy am 15 llath yn llawn, ac hen dalcen John Williams yn llawn o nwy am 15 llath i'r lan yn Y tOP. Wedi hyny, aethom i hen dalcen Arthur Einon, a chaf- wyd nwy ynddo, ond ni ellir dweyd pa faint yn iawn. Aethom i'r pwll awyr—y wvthien fawr, lie nad oedd ysgoi i fyned trwyddo. "Ar yr ochr ddwyreiniol, aethom i hen dalcen, a chawsom ynddo Why<liguwy. Aethom { hen clalcon Henry Rogers, a ehwyd yno ychydig nwy. Y mae yn ddrwg genym hys- bysu fod yr hen waith mewn sefyllfa w&el iawn. Aethom i dalcen David Lloyd, lie ya oedd ychydig nwy. Aethom yn ol trwy TO heading, a chafwyd allan fod eisieu ei aa- gyweino mewn amryw fanau. No. 3, yr oofes orllewinol i'. greagog, cawsom un hen dalcen ag ychydig nwy ynddo. No. 3, yr ochi ddwy- reiniol i'r greagog, cawsom hon yn berffaita rydd oddiwrth nwy. No. 3, yr ochr orllaw* inol i'r green, yn ihydd oddiwrth nwy xaot belled ag y gallem fyned dros y ceryg a'* cwympiadau. No. 3, yr ochr ddwyreiniol ilg green, aethom yn mlaen trwy yr headin& a chawsom nwy ar ben y cwymp. Yr oedd ytl rhy lawn o'r gelyn dinystriol i allu myned yn mhellach yn mlaen. Aethom i'r talcaa blaenaf oedd yn gweithio, a ohawsom y Dwy yn chwythu allan o'r hen waith trwy dwu yn yr ochr. Y mae yn ddrwg genym hys- bysu fod yma ugeiniau o latheni o'r nwy di- nystriol yn mhea blaen yr heading a'r tal. ceni o'r man lIe y cawsom ef. Aethom trwy y ffyrdd awyr i'r brig, ac y mae rhai o hon- ynt yn ddrwg iawn mewn amryw fanau. Ion. 30. DAVID ROWLANDS, 28 JOHN WILLIAMS.

VARDRE, GER CLYDACH. CYNELIR EISTEDDFOD yn y Ue uehod dydd Sadwrn, M li 3ydd, 1879, pryd y gwobrwyir yr ymgaiswyr buddugol. PP.IF DDARN. ig s d (Datod mae rhwymau caethiwed,' (J. Thomas), i gor o 40 ac uchod 8 0 0 A Rhod i i'r Arweinydd gwerth 10 0 Y gweddill o'r testynau i'w hysbysu eto WM. H. DAVIES, Ysg., 34 Vardre, Clydach. G WERTII SYLTV PAWB I ?. DYMUNA • REES EVA^ Tailor & Draper, 45, Commercial.S Aberdare, HYSBYSU Y CYHOEDD EI FOD VIWCIV PYYNV t«J«» ° F,re^ynw 0 v yn Aberdar), yn llawer is na phrisiad^if* r farchnad yn biesenol; ac er mwyn 09 gwaredu ar unwaith, bydd iddo eu gwetthn ynhynodorad. Er mwyn prawf, Deuwcli, Crwelwch, a Barnwcb dros eich hunain! Y MAENT YN NWYDDAU O'R FATII OREU. 26 Temperance Hall, Aberdars, Under the distinguished patronage of THE RIGHT HON. LORD ABERDAREj- David Davis, Esq., J. P., Maesyknon W. X. Lewis, Esq., J.P., Mardy; Rev. J. W. Wynne Jones, M.A., The Yicarage Daniel Rees, Esq., Glandare; R. BedliRgton, Esq., Gadlys House; and E. Jones, Esq., Tymawr. —♦ MR. ARRATTAM NEHEMIAH JAMES'S (R,A.M-C ANNUAL BENEFIT CONGER T Will take place at the above Hall, on Thursday Evening, February 27th, 1879. ARTISTES: Miss SARAH ANN WILLIAMS, R.A.M. Miss HANNAH HARRIS. Miss MARY RICHARDS (LLINQS DAR). Miss LIZZIE JENKINS. Miss ANNIE HUGHES. MR. DANIEL EVANS (EoS DB). MR. DD. EOWELLS (GWYNALAW), U.C.W. MR. WM. PHILLIPS (GWILTM CRAOW). MR. WM. THOMAS (GWILTM GWENALLT). MR. THOS. HOWELLS (HYWEL Ci-xox) MR. JOHN LAKE. MR. THOS. S. THOMAS (TEJ-OR DAR): MR. BENJAMIN THOMAS. MR. WILLIAM EVANS MR. WILLIAM JAMES, AND ABERDARE CHORAL UNION- (CONDUCTED BY MR. REES EVANS). ACCOMPANIST MR. JAMES. Admission,—Front Seats, Back do., -/6. Doors open at 7.30, to commenoe. at 8 o'clock. 30 Temperance Hall, Aberdar. CYNELIR CYFARFOD CYSTADLEUOL yn y lie uchod, nos Lttn, Mawrth lOfed, TB79t pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr llwyddianus ar y testvnau canlynol:— £ s, a. I'r Cor heb fod dan 30 mewn rhif, a gano yn oreu yr Anthem, "Mi a godaf ac a af at fy Nhad," gan -Dr. Parry 1 10 ,0- A chop! 0 Blodwen" i'r Arwemydd 0 7 0, I'r Cor a gano yn oreu "Noddfa, 0 Lyfr Stephen a Jones 0 10$ I'r Cor o Blant dan 16 oed, heb fod dan 20 mewn rhif, a ga-uoyn oreu "Dos ■ cuddia dy ofid," 0 Swn y Juwbjli 0 10 0 I'r tri a ganont yn oreu "Duw, bydd drngarog," gan Dr. Parry. 0 3 0 I'r Soprano a gano yn orea "Ye breezes that blow," gan Dr. Parry 0 2 "0 1'r Alto a gano yn oreu Daew Gyma yn y golwg, (yn nghyweirnod C.) 0 Geiuion y Gau 0 2 0 I'r Tenor a gano yn oreu "Yr Eneth Ddall," gan Dr. Parry 0 2 Q I'r Bass a gapo vn oreu "Y Mynydd i mi," gan R. S. Hughes .0 2 0 Jjgirniaid,—Hywel Cynon, a Mr. James James, Mountain Ash. Caniatei^i 8 0 be«6onau mewn oed ganu gyda'r Plant. Enwaa y CystadleuwW i fod yn llaw yr Ysgrifenydd erbyn Mawrth 8feat 1879. Drysau yn agorea am 6 o'r gloch. Myned- iad i mewn. 6ch.; riant dan 12 oe<L 3c. D P. DAVIES, Yc, 82 17, Oemmeww-Sfci Aberdw^ ( :i..