Tarian Y Gweithiwr

t. mem. coiav COSTAU RHYFEL. m Uywedir fod y rhyfeloedd ynystod y 25 mlynedd diweddaf, sef rhyfeloedd y Cri. mea, Itali, Schleswig-Holstein, Prwsia- ■s Awsiria, Mexico, Ffraneo-Prwsia, Rwsia- j Twrci, a'r Americanaidd, wedi costio 2,548,000 o fywydau. Nid yw hyny, 11 oofier, yn cynwys y bywydau a gollwyd r". trwy heintiau, na'r miloedd anafasion. r. Costiasantliefyd mewn arian ze2,473,000, r too.

?'1 • — d DYFAIS NEWYDD YN ARIANDAI # FFRAINC. ydym yn cael fod ariandai Ffrainc 'vv yll awr, pan y byddo unrhyw gymeriad amheus yn dyfod i'r sefydliad, yn cymeryd ei ddarlnn. Y mae y peiriaut yn gudd- iedie ar esgynlawr yn ymyl, a phan y rhoadir yr amnaid gan unrhyw, un o'r swyddogion, y mae darlun, cywir yn oael 1 ei gymeryd o'r person nen bersonau a 5fdIo yn sefyll ar y prydynyr ariandai. 'I Jjywedir fod y cynllun wedi bod yn fendith fawr eisioes, ao nad oes amheuaeth M fydd felly yn y dyfodoL *■

AT LOWYR A GWEITHWYR EREILL YN SWYDD FYNWY A DEHEUDIR CYMRY. Gydweithwyr,—Ynein CyfarfodHaner- blynyddol, a gynaliwyd yn Merthyr dydd Gwener, Rhagfyr 13eg, 1878, tynwyd eich sylw at genadwri a gyhoeddwyd gan Gym- deithas Perchenogion Glofeydd Mynwy a Deheudir Cymrn, copi o'r hwn a roddwyd yn ein cylehlythyr yn galw y cyfryw gyfar- fod, canlyniad pa un yr ydych bawb yn hysbys o hono. Mewn cyfarfbi o Bwyllgor y Sliding Scale, yr hwn a alwyd ddydd Llan di- weddaf, y lOfed cyfisol, i'r amcan yn fwyaf neilldnol o ddadleu y dymunoldeb o gael allan gyfartal-bris y glo am y tymor a aeth heibio, yr hwn oedd wedi ei adael am y preseuol, dygwyd y pwnc a fu yn fwyaf neilldnol o flaen y c^farfod a nodwyd yn Merthyr, eto o'n blaenau gan gynrych-1 iolwyr y nieistri ar y Bwrdd. Felly ys- tyriwn ei fod yn ddyledswydd pendant arnom i dynn eich sylw difiifolaf at sefyllfa orbwysig y fasnach lo ar yr adeg bresenol, a'r ddnll y mae ein cydweithwyr wedi gweithredumewnamryw lofeydd ynMynwy a Deheudir Cymru y ta allan i gylch y Meistri Undebol, y rhai ydynt yn awr yn gweithio ar ostyngiad o leiaf o 10 y cant; tra y mae y glofeydd efeill yn ddiweddar, sydd yn yr Undeb, wedi cael rhybuddion am ostyngiad cyffelyb. Y mae gostyngiad cyffelyb hefyd yn cymeryd lie yn holl gylchoedd eang glofeydd mawrion Prydain Fawr, megys Northumberland, Camber- land, Gogledd a Dehau Yorkshire, Staff- ordshire, ac yn agos yr holl Ddosbarth Gorllewinol. Yn gweled mai dyma yw y sefyllfa ddifrifol sydd ar bethau o'n ham- gylch ar bob Haw, beth sydd i'w wneud ? Er oySeryd dan ystyriaeth a ohy4ym«' gynghori ar y pwnc pwysig hwn, cynelir Cyfarfod Neilldnoi o gynrychiolwyr yn y Cross Keys Inn, Merthyr, dydd LInD y 24ain cyfisol, am 11 o'r gloch yn y boreu, gan obeithioyrhoddir ystyriaeth unfrydol i'r galwad hwn, ac y ceir yno gynrychiol- aeth gyflawn o Swydd Fynwy a Dehendir Cymni. Ydym, yr eiddochyn ffyddlon, &c., .r W. ABRAHAM. T. HALLIDAY. J. PROSSER. S. DAVIKS. J.LEWIS. J. W, ANDREWS, Ysg. Chwef. lleg, 1879.

CELF AMASNACH. GOGLBDD LLOEGR. Nid yw pethau yn gwella dim yn Ngogledd Lloegr. Gyda fod y twrw mawr yn Yorkshire a Derbyshire yn de- chreu dystewi, a chyn fod y cyflafaredd- wyr wedi -eu cwbl ddewis, dyma rhybudd allan yn Durham, a dim llai na gostyng- iad o bedww wnen^ y tw Yr oedd y cynygiad mor belled oddiwrth ddysgwyliad cynrychiolwyr y gweithwyr, y rhai oeddent wedi eu hawdurdodi i ben- derfynu y cwestiwn os byddai y cynyg- iad yn weddol rhesymol, fel y darfu idd- ynt wrthod gwneud dim ag ef heb yn gyntaf ei osod o flaen y gweithwyr. Beth bynag wneir ag ef, y mae eto i'w ddeall.

CAERDYDD. .Nid yw allforiad glo wedi lleihau yn y dosbarth hwn yn ystod yr wythnos ddi- weddaf, ac y mae galwadau teg am ddur. ] Nid yw y prisoedd yn gwella dim er hyny,: nao un tebygolrwydd amwelliant ynddynt; a pha fodd y gall hyny fod tra y parhao y milldiroedd trucks llawnion sydd i'w can- fod ar lanau bob porthladd, a dynion o'r herwydd yn methu a chael haner digon o waith ? o ba le y mae codiad yn myned i ddyfod ? A newidia yr Ethiop ei groen, neu y llewpart ei frychni ?" sydd hen ofyniad sydd mor anhebyg o gael atebiad cadarnhaol heddyw ag erioed; felly hefyd, llawn mor anhebyg i'w cael codiad pris tra y byddo y deddfan trosedig heb gael iawn, na'r iawn heb weithio garedigrwydd. Na, gwaethaf y modd, tra y bydd dau lowri'w cael pan fyddo ond angen un, fe a llawer mis Mawrth heibio heb weled un codiad pris. Y gwirienedd pwysfg yw,-fod yn rhaid dyfeisio oynllun-effeithiol i gyfartalu llafurwyr a'r galwad am danynt, neu, ynte, aros i effeithiau andwyol angen a thloclt i weithio ein gwaredigaeth truenus ein hun- ain. Yn ngwyneb y ffeithiau hyn, cyfaill. twyllodrus neu anwybbdns o wir sefyllfa marchnad llafar yw y neb a geisia gymer- adwyo neu anog gostyngiad pris yn y drydrfeddwl o gael tAl am dano mewn oodiad oyflogatt yn mis MaWilih. j r

ABERDAR A EH0NDDA. Y mie sofyllfa pethau yn y dlau gwmwd yma yn myned yn fwy pwysig a difrifol bob dydd. At y glofeydd sydd eisio-aa wedi en gorfodi i roddi mewn i ostyngiad pris, y mae ereill mewa perygl o giel yr un ddyrnod. Nid yw y Bwllfa, y Gadlys, a'r P.D.'s wedi hollol bender- fyna y cwestiwn. Teim'em fod pethau yn wir wael yn flaenorol, ond os mai rhoi i fewn fydd raid eto, fel y mae mwyaf tebyg mai te, sut i gaiw corff ac enaid wrth eu gilydd yn y dyfolol, ni wyddom ni. Cawn fod Glofa Abergorci yn y Rhondtla dan fis o rybudd hefyd, a thebyg nad yw y Pentre yn rhydd o fod wedi ceisio gwasdu dynion by degrees. Nid yw cymeryd i ffwrdd ddwy geiniog y tram ar y rwbel, tair oeiniog y llath ar yr ¡',eacls, C2 na cheiniog ar y cogs, &c., yn debyg o wella neb ond y cwmui; nac yn gyfreith- lawn ychwaith, tra y mae ar bei y lofa, yr un adeg, ryw haner llathen o bapur yn hysbysu chwe' mis o r/budd. Ond, pe byddai yn y lofa hon ond haner dynion, ni fyddai raid i neb flino dim o'i blegyd; ni fyddai ond ychydig iawn mwy o drafferth en cael wedi eu talu yn y Pentre Asylum nag yn swyddfa1 y gwaith. Nid heddychol hollol y cawn fod pethau yn nglofa y Bwllfa hefjdl. Tebyg fod yma ymgais wedi ei wnead i osad gofal rhai drysau ar y gyrwyr, a hwythan i omedd.y cyfrifoldeb, ac mewn canlyniad wedi eu hatal. Sat y penderfynir y cwest- iwn hwn sydd bwysig, oblegyd byddai der- byniad agor a chau y drysau gan y gyrwyr nid yn unig yn ycbwanegu eu gwaith a'u cyfrifoldeb, ond, i'n tyb ni, yn gwrs i ychwanegu peryglon y tanddaearolion, Felly gwelir fod y cwestiwn yn gyfryw ag sydd yn dal cysyIItjad, a llaaws heblaw y rhai uniongyrchol ynddo yn bresenol,

Y FASNACH LO. 1 Dydd Llan diweddaf oynaliwyd cyfar- fod gan aelodau y Bwrdd Cymodpl, yn Mr. p.; Davis. Galwyd y cyfarioa i r d^ben o osod o flaen cynrychiolwyr y gweithwyr* adroddiad y cyfrif-olygwyr am yr haner biwyddyn, y rhai a ddangosent fod y glo yn parhau i ostwng, a bod yn rhaid i'r gyflog sefyll yn ei hiselfan bresenol. Hysbysodd y llywydd fod 10 y cant o ostyngiad wedi ei gael mewn nn amgylch- iad oddiwrth y glowyr, ac fod amryW rybuddion allan am yr un peth, a.a bod yn deisyf ar gynrychiolwyr y gweithwyr i osod ger eu bronau y priodoldeb o roddi 1 mewn ychydig, ac i dderbyn gostyngiad cyn yr adeg y byddo y rhybudd i derfynu y Bwrdd i fyny, ac felly arbed y fath gam niweidiol i gymeryd lie. Addawodd y cynrychiolwyr i osod y peth o flaen eu cyd- weithwyr, ao hysbysa y Bwrdd mor faan ag y byddai yn bosibl o'r canlyniad. Cynatiwyd cyfarfod gan lowyr y Po#gll Dyffryn, prydnawn ddydd Llun dlwediaf, yn agos i weithiau nwy Aberdâr. Cjmer- wyd y gadair gan Gwron Dar. Galwyd I. am un o bob glofa i siarad, a neilldnwyd pump o'r oyfarfo^ i fyued at Mr., IJFF- t- 11 tlj'a er gwyood a oedd y cwmni; yn perthyn iundeb y Meistri, neu yniie. a oeddynt wedi tynu eu hnnain allati- paham na roddasent rybudd priod91 o hyny, yn hytrach na'r rhybudd byr a di- symwth o ddiwrnod? Anfonodd :Mr. Llewelyn delegram at y cwmni, a dyweft- odd y byddai i'r gweithwyr gael at6biad yn ol erbyn pedwar o'r gloch, ond "ni ddaeth. Cynaliwyd oyfarfod drachefn am chwech o'r glech yn y Lamb and Flag, yn yr hwn y bu cryn siarad ar y pwnouond ni dderbyniwyd unrhyw atebiad oddiwrth y cwmni. Gohiriwyd y cyfarfod drachefn hyd un o'r gloch yr ail ddiwrnod, i'w gynal yn yr an man. v

AT LOwYR DOSBARTH RH0Np6A A'I AMGYLCHOEDD. GTFEILLION,—Bydd cyfarfod neilldnol 0 gynrychiolwyr glofaol i'w gynal yn yr "Ifor Hael," Llwynypia, am dri o'r gloch prydnawn dydd Linn nesaf, yr 17eg cyfisol, er cymeryd i ystyriaeth gwe stiwn yr hUrian, a'r flfordd oreu i gyfariod ag ef dan yr amgylchiadau presenol. Dymunir ar bob glofa i anfon dirprwyaethft un neu ddau, fel y byddo y glofeydd yn dewis, yn brydlawn i'r cyfarfod. JOSEPH WALIA^IS. JOHN •/ W. ABRAHAM^

YR IAWN ARIANOL I RWIA. Yr ydym yn cael o Constantinople mai yrjawn y mae Twroi- i'w dalu r Rwsia, yn ol yr amodan heddwch a la^podwyd d4ydd &dwrn diweddaf, ydyw '802,500, 000 o francs.' Nid yw yr iawn lydd i'w dalu i ddeiluud Rwsiaidd yn Nnwrci am golledion a ddyoddefaaant yn ystod y rb^el; i foddro^ 2 ^50,000.

GJRCHPraiAD ARSWYDUS Y FYDDIN BRYDEINIG YN ZULU! CAPETOWN, IONAwR 27. Ar yr 2lain cyfisol, gorchfygwyd col- ofn Brydeinig, yn cynwys rhau o'r 24ai n Gitrawd a 600 o'r broiorion, gydag un fagnelfa, gyda choUei arathrol gan allu anferth a gortarech DI o'r Za'.aiaid, yn y nifer o 20,000. S/rthiodi i ddwylaw y gelyn glulfeni o gyfbnwadau, yn cynwys oant a dau o wageai, yn cael eu tynu gan fil o ychain, dau wn, peiwar cant o beleni cyffredin a thanbeleni, 1000 o ryohynau (rifles), 250,000 rounds o ergydion, a 60,000 pwys o ysfcorfeydd ymborth, yn nghyd a baneri ygatrawd. Cymarold y frwydr le tua dag mildir o Ddrifft Rorke, ar afoa Tagela. Nifer y Zulus a laddwyd ac a glwyfwyd oeddynt tua 5,000, -tra y dyfethwyd ein milwyr ni yn hollol.

TANCHWA Y DDINAS. Nid oes ond ychydig weli cael ei wneud er cyhoeddiad ein rhifyn di weidaf gyda golwg ar ddyfod o hyd i gyrff y rhai a gollasint ea byw/dau yn y lofa hon. Y mae cwympiadan mawrion wedi cymeryd He etc, ac yn awr y mae y awy "wedi ym- gasglu yn y fath gyfaus fel y. mae ya anmhOsibl myned yn mlaej a'r gwaith. Bydd yn angenrheidiol yn awr gario yr awyr gyda'r arch wil wyr trwyofferynoiiaeth braiiist cyn y gallant fyned yn mlaen.-

♦ DAMWAIN YN NGLOFA DEEP DYFFRYN, MOUNTAIN ASH. Oddeutu dan o'r gloch boreu dyddSn I diweddaf, cymarodd damwain ^[dychryn- ^HYN YS^WSLW^OLS John Da vies a dyn arall "wrth waith yn adgyweirio y brattis yn y pwll,.a phan yn defayddio y morthwyl, llithrodd tided Davies oddiar y p'.encyn y safai amo, mewn -oddentu -60 llath i dop y pwll, a disgynodd i'r dyfhder o 300 o latheai. Pan y deuwyd o hyd iddo, yr oedd ei gorffwedi ei chwil- friwio. Gadawodd wraig a phnmp o blant man. • j ■

—^— » —" < Y STRIKE YN LIVERPOOL. vj Ymae y strike yn mhlith gweithwyr docks Liverpool yn parhau, ac nid hyny yn unig, ond ychwanegi'r at eu nifer yn ddyddiol, tra y mae pethau wedi myned mor fygythiol, fel y maegallu mijwrol o Manchester wedi cyrhaedd jno. Dydd Sadwrn diweddaf, trodd corff mawr o labrwyr perthynol i Fwrdd y Dock, allan, gan ymuno a'T rhai oedd allan eisioes. Nid oedd cyflogau y rhai hyn wedi eu gostwng o gwbl, ond aethaut allan er cefn- ogaeth i cyfeillion. Ymunwyd a hwynt gan nifer fawr o weithwyr ereill. Y mae y morwyr hefyd, y rhai a aethant allan ddydd Gwener diweddaf am godiado 10s. y mis yn eu cyflogau, yn bsnaerfyriol o sefy)A:-Ae# ei gael

i — -•——•— Y DDAMWAIN DDIWEDDAR AR REILFFORDD Y TAFF VALE. CAIS AM £ 3,000 o IA WN. Yn lljs y Sheriff, CasteHnedd, ddydd Sadwrn diweddaf, o flaen Mr. Martin Scale, yr oedd cais Mrs. Sarah Davies, Dowlaw, am £ 3,000 o iawn .anujolled bywyd ei gwrt1fcrT Owen Ba,*i^4$Bwr, &c., Dowlais, yr hwn a golbdd ei fywyd yn y gwrthdarawiad a gymerodd le yn ddiweddar ar reilffordd y Taff, ger Ponty- pridd, yn cael ei ofln. Yr oedd bar- gyfreithwyr enwog wedi en cyflogi gan y naill ochr a'r llall. Ymneilldaodd y rheithwyr am adeg byr, a dychwelasant a'r farn fod y tenia i gael 1,600—rsef £450 i'r weddw, X,550 i'r ferch, a bobo X,300 i'r ddan fachgen. Hysbyswyd ar y prawf fod y cwmni anrhydeddns wedi cynyg £2,000, ond eu bod wedi eu gwrthod.

's TANCHWA YN YSGUBORWEN, ABERDAR. SAITH WEDI EU LLOSGI. Dydd LInn diweddaf, cymeroddtanchwa le yn nghlofa y Mynydd, perthynol i Ysguborwen, trwy yr hon y llosgwyd saith o weithwyr, tri o honynt yn llei ddrwg. Enwau y rhai a niweidiwyd ydynt Evan Wigley, John Michael, Gwilym Roberts, Job Thomas, John Jones, Benjamin Evans, a mab i Rees Harris, y tanwr, y mae pob Jobaith am adferiad yr oll o honynt, a ^yjufaan.. ,.rJ

YSBEILIAD AR REILFFORDD Y TAFF VALE. Yr wythnos ddiwaddaf cyflawnwyd ys- beiliad beiddgar ar reilffordd y Taff Vale. Tra yr oeid Miss Elizlbeth Jones, Ty'n- ybedw, Ystrad, yn myned tua thref, weii bod ar fusnes yn Aberdar, aeth navvy i'r nn adran a hi, a phan nad oadd neb yn y cerbyd ond hwy ill dan, yn nghymyd- ogaeth Llwynypia, ysbeiliodd y navvy hi o'i harian. Llewygodd y foaeddige3, ac ni ddaeth ati ei hun am amser wedi c/rhaedd yr orsaf uchaf ar y liaell, ac felly gallodd yr ysbeilydd ddianc.

LLANGENECH. Dydd Gwener diweddafcynaliwyd treng- holiad yn y lIe hwn mewn cysyiltiad a marwolasth John Jones, tanwr yn nglo- feydd Mr. J. Lloyd. Pan yr oeid y tranc- edig yn disJyn i an orpyllau naddefnyddir, syrthiodd rhywbeth ar ei bonac o'r niweid- iau hyny bu farw. Gadawodd bump o am- ddifaki ar ei ol. Ba farw en mam er's dros flwyddyn yn ol.

MARWOLAETH HYNOD DDISYMWTH. Bore dydd Iau diweldaf, ar fynydd Pemb e, cafwyd gwraig Mr. John Hugh, glowr, yn farw yn y gwely. Yr oeld y gwr wedi myned at ei waith fel arfer prydnawn dydd Meroher, gan adael ei wraig, a phlentyn rai misoedd o oed, yn y ty. Yr oedd y plentyn yn gorwedd wrth ochr ei fam farw yn hollol iaoh. A BWRDD MASNACH.

Cyhoeddwyd adroddiadau y Bwrdd Masnach am lonawr, ddydd Gwener di- weddaf, y rhai a ddangosant leihad mawr —yn agos i wyth y cant. Cyflawa werth ein holl allforion am y mis oeddynt £14, 196,518, yn erbyn zel2,423,911 y flwydd- yn ddiweddaf, a £ 15,^46,080 yn 1877. Yr oedd y lieihad hwn ^u pertiiyu i'r oU t^ranau o'a jrnaOTaftk^:

Dydd Scd^4iweddaf, ynyay! twnel Tidenham, ar reilffordd yr Wy, llithrodd careg oddiar y mynydd, ac i gaaol nifer o weithwyr, gan ladd un yn y man,auiweidio y llall fel y bu farw mewn ychydig oriau. Eu henwau oeidynt, Gaarge Reynolds ac Isaac Iles-y cyntaf yn ddyn sengl, a'r .11allyn briod a chwech o'"bl&nt.

— Y GLOWYR. e 1 AT MABON. Anwyl Frawd,—Yr oedd yn dda genyf ddarlieu eich cyhghdrio'a i'r glowyr yn y DARIAN ddiweddaf. Amlwg ywr fod gormod o ryfyg yn cael ei arfer genym trwy agor ein lampau mewn glofeydd irwjj|ol. Nid yw yr arferiad ddim gwell na chwateu Sg angeu; a sicr yw, pa byddai pob glowr yn rhoddi mwy o le i hyn yn ei feddwl, ac yiftyried y caalyn- iadau yn briodol, y byddii llai o hyn yn cymeryd lie. Syniad ofoadwy yw meddwl am chwareu Sg elfen ddiayfetriol, yr hon sydd yn hyrddio canoedd o ddouon i dragwydd- oldeb y blynydda^ hvpu ^hoddwn Amen' gyda chwi pan yn gofyn diVygiad yn y peth Yr ydym yn cydftlygu 6 chwi hefyd yn nghylch archwiliad y anwngloddiau. Y mae dyledswydd pob gweithiwr a ymgymero &'r gorchwyl o archwilio y sawngloddiau yn ol yr hyn a ofyna y gyCifdpi, i wneud hyny yn onesfc a chydwybcSovieu roddi heibio y ffag. Yr ydym yn byw mewn oes ag y mae egwyddor wedi myned ar goll yn mhlith dynoliaeth, a'r camyniad yw, na feiddia y tlawd fyned yn irbyn y cyfoethog, na'r gweithiwr yn erbyily meistr. Os byddai i weithiwr, ol chwiuoiglofa, a'i chael mewn sefyllfa anmhnodol, ddigon gwrol i gyhoeddi hjrny i'w jgyd-weithwyr, beth fyddai y canlyniad 1 Cawsai amser i edifar- Itou. Y mae yn wir y byddai ei gydwybod yn cyd-dystiolaethu hyn a wnaeth, ond byddai ef yn grwydryn»« £ yr heol, yn felldith ?LQ bob meistr, ac heo ^b i'w gynorthwyo. n y fan yma yr ydym yn cael Deddf Rheol- eiddiad y M wngloddiau -3-D annigonol, gan na feiddia y gweithiwr a#er y ddarpariaeth sydd yaddi. Y m'ie eisien ei diwygio, er fod ei gorchymynion a'i gofyaiadau hi yn rhagori ar ddim a fa o'i blaen. Nid oes ynddi ddarpariaeth effeithiol i gario ei gofyn- ion i ben. CYNOGYDD.

t" 'ty GADLYS, ABERDAR. Nos Lun, y lOfed cyfisol, cynaliwyd re- hearsal perthynol i ganu cynulleidfaol y Bedyddwyr yn Nyffryn Aberd&r, yn y capel nchod, pryd yr aethnwyd trwy y tôna. can- lynol:—Reuben, Calf aria, Anthem— Clyw, O Dduw, fy llefain," Wern, a Baulah. Y cadeirydd oadd Mr. Watkins, cashiert Nant. melyn Aberdar, yr hwn 'a. ddechreuodd y 'd ,cyfarfod trwy ddarllen rhan o Air Daw a gweddio, a dibenwyd y cyfarfod gan Mr. John Morris, Gadlys-street, Aberd&r. Caed canu da iawn, a chynulliadTllu oeog, ac y mae gobaith am Gymanfa ragoroL Cynelir cwrdd rhagbarotoawl ne|af yn y doabarth uohaf pythefnos i ddydd lilqn diweddaf, ac yn y dosbarth iaaf pythefnos i nos Fawrth diweddaf, yn N^halfaria.-rJ. E. JON". Io- ,J l

SARON, MAESTEG. Nos Sadwrn, Chwefror laf, cynaliwyd cyf- arfod yn y capal uchod i'r dyben 0 gyflwyno ychydig o anrheg i'r Parrch. W. B. Morgan^ y gweinidog. AdwaenirMr. Morgans f3 ua o'r rhai mwyaf haelionus, nid yn unig i dy- lodion ei eglwys, ond hefyd i dylodion yt ardal. Teimla yr eglwys fod cyfran fisol y gweinidog wedi mynei yn fychan, a hyny a herwydd fod nifer lluosog o'r eglwys wedi gorfod ymadael o'r lie 4) achos marweidd-dra, masnach felly p anderfynasant fel briwdol- iaeth, heb fyned tuallan i'r eglwys, wneud ychydig galenig iddo ar ddechreu biwyddyn, a gwnawd hyn yn hollol ddidrafferth. Llyw- yddwyd yn ddeheuig gan Mr. Rhys Evans, Agorwyd y cyfarfod gan blentyn 7 mlwydd oed, trwy adrodd y ddau benill.cawynol 'R y'm wedi cwrdd yn serchog I roi anrheg i'n gweinidog, Er nad yw ona cyfran fach, r 0 galon iach a gwresog. Gwn nad yw ond 'chydig, Gwael enw o galenig i Ond pan ddaw yn fwy cyfleus, Caiff anrheg neis digynyg. Wedi i amryw gann ac adrodd, cafwyd yehydig o areithio gin y frawdoliaeth, y rhai a amlygedd eu teimladaa a'u boddlouirwyda. yn y mudiaj hwn. Yna cyfiwyawyd yn we id as, mewn cwdyn hardd, yr anrheg an- rhydeddus i'r gweinidog gan yr hen frawd Thomas Davies yn y llinellau canipiol; 'Rwyf wedi fy neilldao J I 101'1- anrheg yma heno I'n gweinidog yn eich gwyddE, Yr Arglwydd a i beniithio. Amlygodd y Parch. W. B. Morgans ei ddi«> olchgarwch i'r eglwys mewn teicnliadaut drylliog Yaa terfynwyd un o'r cyfarfod- f dd m vyaf gwresog y baom yodoo er 'awer dydl.—H. THOMAS. V *V? DAMW YN NGWAIT

LLANTRISANT. Oddeutu del mynyd wedi clau: o'r gloch prydnawn dydd Lion, y 3ydd o't mis hwnt tarawyd holl weithwyr y gwaith uchod a dychryn trwy farwolaeth disymwth un enw Evan Rees, yr hwn oedd yn gweithio gyda'r 'Nailers.' Cwympodd pita with ei waith, a ba farw_yn jipn. Barnodd y meddyg mai y wytmea sydd ar yr ymenydd a dorodd. Mab ydoedd 1 Join Rees, Peav- cwareu, Llangaler, Sir Gaerfyrddin. G&a- awoddweidwaphumpo blant i alaru e% colled ar ei oL Yr oedd yn ddyn hyiiaws. tawel, a eharedig. Y mae parch yn ddyledaa i Mr. Jones, y Manager, yr hwn, M ran y cwmni, a rhoddodd y coffin. Hefyd, y ,m 1- y gweithwyr, trwy ddylanwad W. Richards 'Roll-Turner/ ac R. Howells, 4Doubler, wedi casglu yn agos i £5 i gynorthwyo J? weddw drallodus yn ei thywydd garw. X mae hithau am gydnabod yn ddiolchgar t Mr. Jones a'r gweithwyr am gofio am dani hi a'r plant. B irnwr y gweddwon, a Thad yr amddifaid, fyddo'n amddiffyn drostyntk Heddwch i'w lwch yw dymuniad Ei GYFAHJ*

SEION, CWMAMAN, ABERDAR. Nos Lun, Chwefror, 3ydd, perfformiwyd cantata" Messia'r Plant," yn y capel uchod, gan ddeiliaid yr 'Ysgol SuL Cymerwyd gadair gan y Parch. T. Humphreys, gweiiud* og parchus y lie. Aeth y cor trwy ei gwaitit yn ganmoladwy. Y mae clod mawr ya ddyledus i Mr. John Daniel am ei ymdrech diflino gyda'r canu. Cyfeilliwyd. g m y Mri, L. Thomas, D. George, J. Rees, a Griffiths* Gobeithio y cawn wiedd gyffalyb yn fuan eto. UN OEDD TNQ.

CAP COCH. Dydd Llan, Chwefror 3ydd. cafwyd cyf- arfod dyddorol iawn yn ysgoldy yr Ami*- bynwyr yn y lie hwn. Siaradwyd yn hynod effeithiol ar egwyddorion Rhyddfrydol gan Mr. D. Morgan^ (y cadeirydd), Mr. Evs«. Lewis, Mr. James Bennett, ar Parch. Mr* Davies. gweinidog yr Annibynwyr, a daet n- pwyd i r penderfyniad i gynal cyfarfod o t un natur yn Siron, Aberaman, nos Sadwrn. nesaf, am saith o'r gloch. GWROH^DAR^^

1 RHYBYDD PWYSIG!! IGWERTHIAD MAWFt! A ,c. ic DA VIES A CHYF., 3 |> O BOB MATH O fte-NWYDDAU GAUAFOl AC EREILi, F,. ■ 5&HON A DDECHBETJA DDYDD 8ADWRN, CHWEFROR u r IAZO 18T9F5 AC I BARHAU AM 21 0 DDYDDIAU I. >i I s"' mr i ■„ 1 i ■ i ib 'C:I ,1- 1- "1 '1 l CFFEIRIAD,—T ,'V T, R. • •v:; \Davies a Ohyf. ■ Commercial-Street, Aberdare.