Tarian Y Gweithiwr

DINYSTR TWRCI. Y mae hen long Ymherodraeth Twrci wedi myned yn wreck ar y oreigiau. Y mae yn beth anmhosibl i,w chyfodi hi byth mwy i nofio. Meddienir darnau o honi gan rai sydd wedi bod yn ceisio ei chadw rhag myned yn ddarnan i gyd. Y mae aches ei dinystr tu mewn iddi ei hun. Nid oes un darn o'i pheiriant agerol hi yn eile. < Y mae gohebydd y "Daily Bews, Llundain, yn Caercystenyn, yn rhoddi deegrifiad o'r wreck, yr hwn sydd yn profi fod dinystr Twrci yn ffaitb. Yn ol yr hyn ddywed efe, y mae Twrci yn medi ffrwyth blycyddoedd lawer o lywodraeth- iad gorthrymus, anniben, o wastraff ar arian, ac o lygredigaeth, Nis gall pobl o wledydd ereill sydd yn Twrci, na'r Tyreiaid eu hunain, weled en ffordd allan o'r niwl tew sydd yn gordoi amgylchiadan llywodraeth TwrcL Nid yw yr hyn a wnawd gan gynrychiolwyr y gwledydd yn Berlin mewn eysyl.Iti i'Tbwroi, wedi gwella dim ar y wladhbno. Teyrnasa anrhefn ac elfenau gwrthryfel trwy yr hollj ymherodraeth. Y mae creulonaerau "Y Tyrciaid mor ysgeler yn Macedonia, iel y,, mae son fod Rwsia a Lloegr, mewn undeb â'u gilydd, yn myned i lywodraethu y dal aeth hono. Cyfyd gwrtbryfeloedd bychain mewn gwahanol fanan yn Armenia ao Asia Minor, lleoedd yn mha rai y mae yTwro yn teyrnasnmewn enw. Dirmygir llywodr- aeth Twrei o benbwygilydd iAsia Minor, gan bob llwyth o bobl, a.chan y Mahomet- aniaid eu hnnain yajwy na neb. Os coffal rhyw un yrenw Pasha-enw un o Øwydd, ogion llywodraethol Twroi-effeithia ar y! bobl fel cadach cech ar dayw. Ofna 11: trigolion yn Caercystenyn, y tyr niou. allan mewn gwrthryfel am fare. Nid y arian papyr-Bank NOTES y Jlywodraettb. Dyrcaidd yn werth mwy nag un Jhaii bump o'n gwerth mewn enw, yn debyg I ddyn a ddaliai fit pnm' punt- Rank of England a fyddai yn methu csel ond pnnt 9 ariaa bathol sm dano. Pafodd y byddai yn bosibi i lywodraeth yn y fath sefyllfa beidio myned yn Jdarnau -? Pa ryfedd fod pobwyr BARQT YN Caeroyatenyn, yn, gwrthod agor eu siopan"l.D. ttaeh na derbyn tal mewnpapyram fara, tal nad yw ond gwerth un rbs-n a bump o'r hyn y proffesai ei fod. Nid oee braidd na mas- nachwr yn y ddinas ufihod nad yw y llywodraeth yn ei ddyled. Telir cyflogau swyddogion a'r arian papyr, yr hwn fiydd bed air rhan 0 bump yn llai o werth na'r swm a argreffir amo. Ni dderbynia y Barnwr uwchaf mewn llY8 gwladol, felly, ddim rhagor na dennaw punt y niis o dan yr enw ei fod yn derbyn X72. Oddentn pump neu chwech punt y mis a dderbynia barnwyr israddol, er eu bod yntririachos- ion mewn cysylltiad i1, gwerth miloedd lawer o bunau. Dywed. y Barnwyr yn Asia Minor eu bod yn gorfod derbyn llwgr-wobr- wyon er mwyn cael digon o fodd i fyw! Pa bosiblrwydd sydd i wlad mor llygredig, mewn pethau gwladwriaethol, i sefyll ar e tbraed ? i Yr hyn sydd yn chwanegu achosion anobaith i raddau pwysig, yw y ffaith nad oes dim yn cael ei wneud gan y llywodr- aeth tnag at wellhau pethan yn y dyfodol. Y mae bywyd a meddianau yn llai dyogel yn Caercystenyn nag y buont amser yn ol. Gadewir i dir da fyned allan o wrtaith o fewn dengain milltir i Gaercysfcenyn, oblegyd nas gall dynion fentro allan o'r trefvdd i'w wrteithio. Nid ymgynghora y llywodraeth 3, dyn- ion o wledydd ereill, y rhai sydd yn deall pethau yn well na'r swyddogion Tyrcaidd. Dechreuod L masnach dda rhwng talaeth Asiataidd o dan lywodraeth Twrci, a Lloegr, yn aeron y palmwydd (dates). Ceisiodd swyddog Tyrcaidd rwystro yr aeron i gael en cario allan o'r wlad, rhag na byddai digon i'r trigolion, er fod sefyllfa y trigol- ion yn cael ei gwella trwy y fasnach! Dywedir fod ein llysgenad ni, Syr Henry Layard, wedi llwyddo gyda y Sultan i symud y Twrc anwybodus hwnw o'i swydd. Darganfyddwyd y gellid gwnend masnach dda a, dail y tea tree yn ardal Trebizond, yn agos i'r Mor DU. Gwnaeth y llywodr- aeth ei goreu i rwystro y fasnach hon i fod yn llwyddianus. Mewn enw yn unig y mae cyfansoddiad cyfieithiol y wladwriaeth, yr hwn sydd wedi daUn llygaid llawer o Doriaid Llcegr, i feddwl fod yn bosibl adferu Twrci i lwyddiant. Eto nid oes dim yn cael ei wneud ond parhan barbariaeth a chreulon- der difaol y Mahometaniaid. Nid oes un swyddog, bydded ei uwchder y peth a fo, yn gwybod na chaiff efe ei ddiswyddo, ei alltudio, a'i anfon i'r tywyllwch eithaf. Y mae y werindorf fileinig sydd yn hongian oddeutu pal "-IS y Snlt tn, yn dysgwyl am wobrwyon. yn rhy nerthol i un gweinidog fedruliwyddoigynilotrenlisdanyllyw- odraeth. Lac i symud" ymaith y tomenau o lygrediuaethau sydd yn dinystrio yr ymhe- odraeth: Nis gallcyfia-wnderadaioiii gael lie am foment o fewn cykh y fath I drJblith ufrernol. Nid oes rhithiaEt o eln;th y bydd yr amddiflN niad y eT T >;IOJD Lloegr i'w roddi i Twrci, ar yr amoi I bod hi yn ymddiwygio, yn werth y pp-pyr yr ysgrifenwyd y cytun- deb arno, os va chym r Lleogr awenau Ilywodraeth Caercystenyn yn ei Uaw ei hun, ac ysgnbo yr hdllygledigaetbau sydd yno & nerth y cleddyf, tua phedwar gwynt y nefoedd. Y mae siarad am i Loegr amddi- flyn Asia Minor o dan lywodraeth y Twrc, yr un peth a cheisio amddiffyn haid o aoifeiliaid gwylltion trwy osod un o'r anifeiliaid hyny yn ben ar y lleil). Yn y rhan hyny o'r ymherodraeth, y mae dillad y policemen yn syithio oddiar eu rcefnau. Gadewir y tir yn ddi wrtaith rhag ofn ysbeilwyr pen ffordd. Y mae pob peth yn danges fod ProtectorateLloegryn rhyw ffog far, ac yn bodoli yn nnig yn y cytan- deb a wnawd A Thwrci. A hyn sjdd yn dorcalonus, os bfdd LLOEGF yn dèfoyddio llawer o' awdnrdod i roddi pethtu- yn eu He gall y Saltan un amser aiw y RwsiMd; i mewn i wrthwynebu Lloegti Ynl ngwyneb hyn y peth eroreu t allai J Ipegr wceud fyddai cytnno ft Rwsig-i ranu Twrci. rhynddynt, a therfynu yr hen lywolraethj felldigedig. Dyrciadd ATA BJTH, AIewn ystyr arianoL ^Y^ Jmae Tvhci eisioes- yh y, domen." Y"MA6 hi wedi rhwymo yr hyn oil a fedd hi i amrvw ech wynwyr. Y raae ei cl^llid.'bi ISEDI cael ei rwymb .i dri neu bedwar eofiwymvr. Y MAE-hi wedi cra- fangu bron Y geiniog olaf, trwy orthrwm cr^nlon, o law ei thrigolion. Y mae hi mown dyled o Y,50,000,000 i'w phobl wi hun, heb gyfrlf bonds ei rheilffyrdd hi. ) Yr unig ffordd, efali&i, I ddwyn Twrci' i'w synwyrau, fyddai i Loegrii gadael hi am amser i fyned i'r fath ddyfnder o feth- daliad, fel y byddai hi yn barod i dderbyn unrbyw gyidlun o ddiwygiad effeithi -1, ar, yr amod o. gael benthyg arian. Trwy I lywodraeth Twrei roddi holl fusnes arianol y wlad yn llaw Lloegr, fel y gwnaeth Llywodraethwr yr Aipbt yn ddiweddar, gellid efallai mewn blynyddau gyrbaedd rhywbeth fel trafn. Ond nid oes fawr o obaith y derbysiai y Tyreiaid. y cynllun hwn.. Fel y mae- pethau- yn -bod, nid yw y Sultan yn ddim gweil na brenin haid o ladron-pen TSbaM, Nid oea dim yn ei diriogaeth -of orsd gornies, tlodi, anghyf- iawnder, barbariaeth, a phbb math o annrhefn. Y inae.yr holl wledydd o dan ei Ijwodrettî- ef yn ymweithto fel tomen lygredig, ac yn drygsawtu-YR holl fyd. ^PNUS yw cyflwr y B^M*BYDD wedi chod4i benthyg aTian i" Twrci. Nid oes iddynt am ddycliwelfad .rf[ en J1$;tiJ na dim ond goaith gwan am log ea harian hyd awr ddiweddaf amser. Yn ngwyneb y ffeithisu -hyn,- onid yw ynfyjJlwydd ein Llywodrae^i lDoriaidd ni, yn -adigon i gynhyrfu yr tuSlTfyd i edrych y aim gyda gwawd a dirmyg? Beaconsfield a'i fblaid jn ceisio newid jeroen yr Ethiop, abrychm y llewpalrd, YDYEFWKFRATRANEIAN mwyaf ynfyd welodd y byd erioed. Onid yw yn both hynod fod dynion syn- wýrdt. yn ytagymerydlxa'r gwaith gwall- gofos ^tgefnogi y peth MWYAF twyll- odrus sydd mewn bod ? Trneni blin yw gweled dynion n yn gadael eu hunain i fyned gymaint o dan ddylanwad golygiadau cyfeiliornus i'r eithaf o dan effaith sel ddall, i gadw rhyw gynllun ffol i fyny, sydd wedi bod yn an dewisedig gan eu plaid. Anhawdd yw meddwl fod dim gwir serch yn y Toriaid at y Twrc. Anmhosibl i hyny fod mewn nnrhyw ddyn ystyriol Ond gan fod Mr. Gladstone wedi desgrifio y Twro yn ei nodwedd farbaraidd gynhen- id, teimlodd y Toriaid fod yn rhaid idd- ynt hwy gymeryd i fyny gan wahanol i Gladstone. Oblegyd hyny, dyrchafodd Beaconsfield a'i blaid y Twrc, gyda brwd- frydedd mawr, hyd yn nod pan yr oedd efe yn cyflawni y creulonderau mwyaf ysgeler yn Bulgaria. Dyn hynaws, rhyddfrydig, tirion, gofalus, a rhinweddol oedd y Twrc yn eu golwg hwy, yn dyoddef tu hwnt i fesur oddiwrth gyn- lluniau Rwsia Pe na buasii y Toriaid wedi mabwysiadn dim ond yr ynfyd r wydd hwD, buasai yn ddigon o achos i'r holl wlad en gyru oddiar leinciau y Trysorlys, Hyny fydd eu-tynge3, obeithio, cjn 4BO hir.

ABERTAWE. Mae'r Cc-mmissioner sydd wedi cael ei anfon i lawr o Lundain i wrando'r tystiol- aethm a'r cwynion yn nghylch gwerth yr aneddau ac eiddo ereill sydd yn rhaid gy- meryd o dan yr 11 Artiz--ins Improvement Dwelling Act," er gwneud y gwelliantau bwriadedig yn y dref, yn myned yn mlaen yn hwylus a'i waith, ac wrth wneud hyn mae wedi dyfod yr wythnos hon at rai o'r nyth- oedd mwyaf llygredig yn y deyrnas o'r braidd y gallasai St. Giles, Llundain, fod yn fwy llygredig nag yw rbanau y tucefn i'r Heol Fawr^oddiyno i'r Back-lane. Mae yno courts aetftjlleys na feiddiai un A ^»harch ganddo i'w gyiheriad fyned y tufewn iddynt ar unrhyw neges. Nid hnff iawn oedd gan yr heddgeidwaid i fyned yno yn sengI, a'r casglwr trethi a'r rhenti nid oedd yn ddim gwell arnynt hwythau, ac eto yr cedd, ac y mae lleoedd o'r fath hyn yn talu yn ar- dderchog i'w perchenogion, oblegyd dadleu- ant yn gystal a neb o flaen y Ilys presariol am eu rhan o iawn yn ol yrun cyfartaledd a lleoedd ereill ag oeddynt neu sydd yn fantais ac elw i gymdeithas. Mae eu dadl hwy yn nodweddiadol o fyd ac eglwys ein dydd— arian yn onest os gellir, ond arian beth bynag. Mae llawer math oesgusodionya cael eu rhoddi i gyfreithloni hyn, un y dylai P >b dyn WN^MD ei oreu arosto ei hun yn y cylch, ao o'r cyflensdra sydd yn ei law, neu i bob un wneud ei oreu i w^lla'i auigylehiadttu. Yn ol vocabulary y dynion hyn, yr un yw gwneud arian a gwelliant; nid yw yr ystyr- iaeth o beth yw dylanwad moesol gwneud arian air eu teuluoedd, yn cael tramwy byth trwy eu penau. Gwelir hyn yn eglur iawn yn eu gwanc i wasgu'r geiniog olaf oddiar y cyhoedd, pan orfodir hwy i roddi lleoedd llygredig i fyny gin ryw welliant, tebyg i'r presenol. Adnabyddir rhyw ddwy neu dair o heolydd croesion y dref yma—aneddau pa rai sydd i'w tynu i lawr o dan y ddeddf yma -fel preswylfa puteiniaid, a dadleuir mor wresog am iawn mawr am dori'r nythod hyn i fyny, a phe buasent o'r lies mwyaf i'r dref. Dengys hyn i mi mai llygreciijaeih yw'r speo arianol oreu yn yr oes oleu hon," oblegyd pa bellaf yr eir mewn ffordd o osod profedignethau yn ffordd y weriri, megys t if arndai a phuteindai, mai mwyaf i gyd yw yr enill arianol; o'r hyn lleiaf dyna'r mgypau ddygwyd o FL-ien y llys oedd ardrethi uchel am yr aneddau, ac yma y eeir prawf ar faint ofelir am wladgarwch a dyngarweh. Yn wir, dylai'r dref hon wisgo sachlian am hir amser i ddyfod yn herwydd ei thafarndai a'i phuteindai, yn lie codi ei phen mewn balch- der, a galw ei hun yn brifddinas Cymru. Hael Hywel ar bwra y wlad," medd rhyw hen-ddiareb Gymreig, a gallwn ninau ddweud am lawer o ddiwygwyr gwresog eu bod am gael diwygiad mawr a nerthol i yggubo ymaith gamwri o bob math, ond iddo beidio a'u colledu hwy ac os colledant hwy, rhaid gofalu gwneud i'r cyhoedd dalu yn hallt am dano. Gwell, rr byny, ei gael ar y prjs hyn na bod hebddo ond dengys hyn egwyddor lymakaethol y diwygwyr, NAD cymaint ydynt am ddiwygiad ag ydynt am g tel pawb i'r un ffordd a hwy. Pe buasai pob percben tir J drwy'r deyrhas yn gwrthod caniatau i -dafarnau-gael eu codi ar ea t roedd, ond ar yr amodauthroseddent en trwydded, neu wrthod eu caniatau o gwbJ, danl;-)serit eu hunain yn ddiwygwyr; ac am y puteindai, nid oes un drwydded a? y rhai hyny, ond godde&r hwy er gwybod mai ti ftlly ydynt, a dadleua llawer o'r rhai hyn am ddiwygiad, ond eu bod hwy i gael en digolledu.

———————————— BETHEL, TREHAFOD. Yr oedd nos Iau, 23ain cyfisol, yn un ag y bu hir-ddysgwyliad am dani gan gor y capel uchod fel noswaith ag eedd yn terfynu blwyddyn o lafur gan y CDV a'r arweinydd presenol, ac er mwyn diweddu y flwyddyn yn anrhydeddus, penderfynodd y cor ym- aflyd yn y Cantata poblogaidd, "T4e Na- tivity," BR ys rhyw dri mis yn ol gogyfer a'r gwaeanaeth crybwylledie, ac y mae yn dda genym allu hysbysu iddynt gwblhau eu gwaith yn anrhydeddus. Cymerwyd y gwa- hanol ranau i fyny gan Miss E. Jones (Llinos Rhondda), Treorky; Mrs. Jones, ysgol- feistres Trefforest; Mr. John Evans (yr arweinydd), a Mr. George Evans (Llew Llyfnwy), Maesteg. Cyfeiliwyd gan Mr. D. Rees, Hopkinstown yr oil dan arweiniad Mr. John Evans, Trehafod, ac y mae' yn llawen genym weled fod llafur Mr. Evans yn cael ei goroni & llwyddiant mawr, ac yr ydym fel eglwys ac ardal yn ddyledus iawn iddo am ei ymdrechion diflino gyda cherdd- oriaeth yn y lie, ac yr ydym yn dymuno iddo bob llwyddiant yn ei anturiaeth glodwiw. Ar ol myned dros y Cantawd cafwyd cerdd- oriaeth o natur arall gan y personau cry- bwylledig, yn cael ei gwneud i fyny o solos a DUETS, &C., ac yn ot ein bam fach ni canasant yn dda odiaeth. Dechreuwyd gan Master Morgan Evan Phillips, Bry-n Eirw, trwy ganu Fresh blooming Violets." Cyfeiliwyd gan ei chwaer Miss Maggie Phillips yn hynod dda. Cafwyd Awelon E?yri^yia dda iawn gan Meistri John a George Evans. Canodd Mrs. Jones, Trefforest, "Paham maa Dai mor hir yn d'od 1" MDT'dda fel y gorfuwydei gael drachefn, ond yr ydym o'r farn mai test y rhan hon oedd, O gart^ef yr Efyr" (Bloctwen) i*hwng Llinos Rhondda a Mr. J'ohn Evans, y rhai a'i c&nodd yn ardderchog. Yr oedd y fath unoliaeth rhyngddynt, a'r nodau uchaf yn cael eu gwneud mor glir, gan y naill fel y llall, fel yr ydym o dan rwymau i ddweyd ei fod yn ganiad gorphenol iawn. Cymerwyd y gadair gan Mr. John Evans, ysgolfeistr, (Hafod Schools), yr hwn a'i llanwodd yn ddeheuig. EWYLLYSIWE DA.

Y JUNCTION. Er cymaint y'm difernwir, parhau a wnaf i gyhoeddi y gamblings a'r ofera sydd yma. Bu yn draed moch ar un o dafarn- wyr y lie yma, a cbeisiodd Bily Stocks, Dinah D.ifi, a Dant-y-Llew, wneuthur spree er dianrhydeddu Duw ar y Sabbath. Awd a fetching i waith y Meirch, ac wedi dyfoli nes blino, ac i'r cynwysiad dynu tua'r terfyn, treiodd Bili Bach gael gafael ar yr ysten i wneud ysten ddiod fain gartref pan fyddai diod gref y 'Llew Coch' wedi darfod. Deallodd Dant-y Llew (llanc o Benclawdd yw hwn yn awr, ond ar ym weliad a'r hen Lew mawr yr oedd), ie, de Jlodd fod 'pechod Efa yn nghalon y stocking boy, a chiciodd yr ysten yn ganddryll. Y mae rhai o fechgyn yr Hendy mewn hobble am yfed cwrw gwyliau; y mae eisiau Lewys Afan yno; bu ef yn ffrynd mawr mae'n debyg i'r hen arferiad, er iddo ei gicio yn ddiweddar; cicied ef o bob gwaitb, a byddai yn fendith anrhaetbol i deuluoedd gweithwyr. Bu y Tafarnwr Gwyn a Roli yn cwffio tipyn yn y SHitle Boom un nos- waith ond y tip top yw Sale y 'Llew Coch.' Cymerodd y tafarnwr un o joys yr hen gount i fyny ar y dybiaath iddo ddwyn nwyddau oddiarno. Cymerodd yr heddgeid- wad afael ynddo, a chwiliodd ef, ond nid oedd dim 5-rno yn perthyn i'r llepyn diog o dafarnwr, ond pe buasai ei gyfeillion yn caeleu chwilio, niddywedwnna ddeuido hyd i yn nghoes trouser un o henynt, tra'r lleill a'u pocedau yn llawnion o fan bethau ereill, Clywsoch am ddynion yn Aberdar yna yn cael eu wheelo gartref mewn berfa drol, Mri. Gol.; os caddo, de'wch i'r Junction, y lie goreu ar don daear am Varieties. Y mae r meirch yn gweryru yn ddychrjnllyd ofn- adwy y dyddiau yma gan geisio cael gafael yn yr 'Hen Was.' Aent hwy lai i Abertawe fda'r dandies, neu mae ysgtafell yr Hen as,' o drugaredd at Bili'r BLck, yn sicr o gael ei harferyd. Yr ydym yn cloi y llythyr hwn eto, gyda gofyn, doed y Llwynog am dro i'r Junction, os gwelwch yn dda, Mri. Gol., gyda chofion yr hen fenyw a finau. YR HEN WAS.

,2, X.[¡t. N03 LIon, Ion twr 20fed, cynaliwyd f atfod ad,-odd;adol a ch&rddorol yn y lla uchod. Llyyddwyd y cyfarfod -gan Mf. Wm. Watkins, arolygwr glofeydd Abernant, gan yr hwn y cafwyd anerchiad agoriadol tra phwrptsol. Yna galwudd ar y Mrl. Thomas. i gana deuavd, ac adroddwyd 'Gardd Gethsem-ine' gan Miss Hopkins, Trecynon, nes oedd y gynulleidfa mewn teinalad teilwng o'r, testyn a'r amgylchiad yi adroddai am dano—TA=tyn y cofir am dano ar fryniau gorfoleddus gwlad y gwawl byth bythoedd. Y na aethpwyd yn mlaen at brif waith ac amRan y cyfarfod, sef perfform- iad o cantata Joseph' (Mr. Hugh Daviesl gan y cor, dan arweiniad Wm. Thomas. Y Deinosiaid oeddynt Mri. T. Thomas a M. Morgan, Abernant. Chwareuwyd ar y hei- doneg gan Mr. A. N. James, R.A.M., yr hwn sydd yn teilyngu pitch mawr am ei barod- rwydd bob amser i wasanaethu achosion ieuainc ac eglwysi gweinlaid. Cyflawnwyd holl ranau y cyfarfod yn feistrolgar a dylan- wadol. Aeth pawb adref wedi eu llwyr foddloci. Da genym ddeall fod y cor yn bwiiadudal yn -mlaen gyda'rgwqith o ddysga amryw ereill o Gat TAT .S Mr. Hugh Davies. Llwyddiant i'w hymdrechion clodwiw, a ben- dith Preswylydd y berth ar bu iLiur nes gwneud Bethesda yn penedl gref, a'i phwys yn cael ei deimlo yn Abernaiit. W. M.

BRYNAMAN. Araf iawn yw masnach yn y lie hwn ar hyn o bryd, a chymylau duon wedi gordoi y lie trwy fod rhybudd wedi ei roddi i'r glowyr er y 6ed* ryfisol; ac y mae un rhan wedi ei atal. Cynaliwyd cyfarfod adloniaèol yn ysgoldy y lie uchod nos Iau, yr 16eg cyfisol, dan lyw- yddiaeth G. EliHs, arolygwr, i'r hwn y mae yr ardalw-yr yn ddyledus am ei gtfnogaeth i bob mudiad daionus ac yr oedd ei anerch- iad yn y cyfarfod hwn yn deilwrg o sylw. Cymerwyd RH^N yn y cvfarfod gan v person- au canIynol:- Wm. EV ns, D. H. Wllliams, E. Rees, J. Jones, Wm. Davies, E Rees, M, Thomas, Miss M. Thomas, a Glee Parti y He, dan arweiniad Mr. Thos. Howells, i'r hwn y mae clod mawr yn ddyledus am arwain J parti mor dda. Terfynwyd trwy ganu HOT Wlad fy Nhadau' RAN D. B. Williams, a'LF dorf yn uno yn y cydgan. Epym.

MAESTEG—DARLITH. Traddodwyd darlith ardderchog ar Row- land Hill a'i Amserau,' yn nghapel Siloh, nos Fercher dlweddaf, gan y Parch. D, ROS. ser, gweinidog y lie. Daeth tyrfa LUOST^F in nghyd ag ystyried fod yr amser mor dfawa yn y lie, a chymaint yn dyoddef caledi yma. Yr oedd y capel eang a J-hrydferth wedièi lenwi. Yr oedd y darlithydd yn ei hwyliau goreu, a chawsom awr a haner ddifyr sc ad- eiladol iawn yn nghwmni yr hybarch Row- land Hill, un o gymeriadau hynotaf yr oes. Deallwn mai dyma y waith gyntaf i Mr. Prosper ddyfod allan fel darlithydd, ond credwn, gydag un J'r gweinidogion parchffs oedd yn siarad yno, mai nid dyma y tro di- weddaf. Yn sicr, y mae yn werth i'w glywed trwy Gymru benbaladr. UI*OEDD YNO., M. :_W »

LLWYNYPIA.- Ymddengys. i nu fod y llwyddiant sydd wedi coroni pwyllgor gweithgar eisteddfod flynyddol Jerusalem, wedi creu awydd y* mhobl dda Salem i ddilyn yr un cyfeiriad. YTT BUTHO y parW5:flydd 4RWY yr ardaty mae hysbysleni yn cyhceddi eisteddfod i fod jit yr Ysgoldy ddechreu MawEth nesaf. Wrth edrych dros restr y testyuau, gwelir chwaeth dda yn y dewisiad, ond Y mae peth o dylodi- yr amseroedd i'w ganfod wrth sylwi ar y gwobrwy n. Peth bawad i'w faddeu yw hyn pan gycuerir i 178tyiiaetil mai y prawf eynt&f ydyw ac o ran hyny,. gormod peth ydyw dysgwyl pob peth fely carem iddynt fod. Y mae -OOL. newyda barddoniaeth y DARIAN i bwyso y llenoriOn fÙ beirdd ie, bardd ac y mae digon o dan yn ei gyfansoddiadau i beidio rhewi wrth fyned can belled a'r North ar daith feirniad- ol. Wel, dymunaf bob llwyddiant i'r pwyll- gor newydd i gael eisteddfod lwyddianus yn mhob ystyr. Y mae aiwyddion da am hyn; gan fod amryw o gorau yn parotoi ar gyfec y gystadleuaeth. Yr eiddoch hyd y tro nesaf,—PIA.

TREFORIS. Cynaliwyd cyfarfod llenyddol yn Ysgoldy- y Graig, yn y lie uchod, nos Sadwrn di- weddaf, pryd y cadeiriwyd gan y gwron diymhongar Mr. David Edwards, Dyffryn, Treforis, yr hwn yn ol ei ffraethineb arferof a roddodd anerchiad deheuig iawn ar natus a lies cyfarfodydd o'r fath, yn nghyd â chy- nghorion pwysig i broffeswyr crefydd (ya fwyaf neillduol i'r ieueuctyd) i feddwl yn uchel a pharchus fern eu gweinidcgion a'a blaenoriaid eglwysig, i efelychu eu hesiampl, gan gofio mai hwy fydd yn llanw eu swyddau: yn y dyfodol. Hefyd, dywedodd ychydig eiriau ar y gweddeidd dra gofynol y dylem ei arfer wrth fyned i dy Dduw. Gobeithio y bydd i bawb oedd yn bresenol adgofio ei anerchiad cryno. Cymerwyd rhan ganiadol, ynddo gan Mr. John Davie, n. George (mab y eanwr enwog Llew Tawe), a Mr. David James a'i barti, y rhai a aethant trwy en gwaith yn ganmoladwy. Gel id meddwf fod dyfodol gobeithiol iawn o fL:en y bech- gynos hyn. Beldithied y Nefoedd lafur. enfawr ein brawd ieuanc David James yn ein, plith fel cangen o fynydd tf yr Arglwydd* Adroddwyd a dadleuwyd amryw dd.rnau d- wahanol natur yn ardderchog. Beirniad A canu, Mr. David Davtes, Pentrenralwvd yr, adrodd a'r darllen, Mr. Thomas James Graig, Yr enillydd AR y canu ydoedd Davim Morgan, Graig, yr hwn hefyd a enilledd air- yr adroddiad; y darllen ar y pryd, JOHTTTJ Jones, Bath. Cawsom gyfatfod da, cynull-,t- iad lluosog, a phawb yn ymadael wedi caelt, gwledd o ddigrifwch i'w meddyliau, ac YN^FC hiraethu am gyfarfod cyffelyb yn fuan eto.. Bwriadwn o hyn allan eu cynal yn ddeu-- fisol. D. D.

PRIODAS. Ionawr 24ain, drwy drwydde 1, Mr. T. W J- Jones (Bardd Ystwytb), â Miss Ceridwe» James, Clarence-street, Liverpool. MARWOLAETH. Ionawr 24ain, yn 74 mlwydd oed, Mra; Gwenllian Francis, gweddw y diwed ar M, John Francis, Trecynon.