Tarian Y Gweithiwr

Y LLWYNOG. Blwyddyn newydd dda i chwi oil greadur- iaid y ddwy goes, ond credwyf y byddai yn well i chwi fod a phedair y dyddiau drwg hyn, canys o'r braidd y mae y nifer hyny yn ddigonol cadw creadur i fyny! Y mae rhai o[honoch yn ddiau yn gofyn pa le yr wyf wedi bod yn trigo am y miscedd a aethant heibio 1 Wel, y mae y gofyniad yn eithaf priodol, ond cael atebiad iddo ydyw y peth. Mi wn i b'le yr wyf wedi bod, ac mi wn un Bith arall, sef, y cadwaf hyny i mi fy hun. yna beth na fedr pawb o houoch chwi ei wneud, sef cadw eich secrets eich hunain, ac os na fedrwch eu cadw eich hunain, pa fodd y dysgwyliwch i ereill eu cadw ? Ben John- son, onide, a ddywedodd fod secret yn ngenau ambell i ddyn fel aderyn gwyllt mewn eage, mor gynted ag yr agonr y twll, allan ag ef. 0 ddysgrifiad bendigCJdig Dyna galed y mae hi wedi bod arnaf ar rai adegau eisiau cael ysgrifenu. Yr wyf wedi bod yn edrych dros ddau neu dri o ne- wydd iaduron yn wythnosol, gyda gwneud y ^fnydd goreu o'm Hygaid treiddgar a'm < lustiau teneuon; ond b,b nos Iau, y penill a ddeuai i'm mecfdwl oedd,— "A little nrrsense now and then Is relished by the beft of men, But nonsense, nonsense round about, Makes little paper llwyd a clout." Mr. Gol., yr wyf yn fcaner fwriada, yn awr ac eilwaith, ddelrjyddio fy nanedd blaen yn 1879 eto: "anewidia yr etbiop ei groen neu y llewpart ei frychni; felly y llwynrg, vedi arfer byw ar frethau, nis gall ymfoddloni ar gawl erfyn a bara haidd." Y mae yn dda gan fy cgbalon yeled ambell un yn dyfod allan i bregethtf dirwest yn ddifloesgni i feddwon, diweirdeb i'r anniwair, gonest- rwydd ir Ileidr, gwirionedd i'r celwyddog, ac nid ceisio ganddynt lynci y pils yn nghanol llwyaid o jam. Bendith y IiwyBog ar eu penau does genym cinau ddim o'r tafedau felfet, ond hyd y mae ynom galwn pawb a phob peth wrth yr enw iawn. Does neb yn rhyddion ond a wneir felly gan wir- ionedd slafiaid yw pawb ereill. Wn i yn y byd pa beth i'w wneud, welwch chwi, canys y mae ein glofeydd wedi myned yn rhy beryglns i fywyd llwynog bellach. A welsoch chwi jerioed fel y mae ein glowyr yn cael eu haberthu i'r duw Mammon. Yr ydwyf yn dweyd hyn am mai ariangarweh ydyw gwraidd yr hell anffodion, fel gwraidd pob drwg arall. Nid dweyd rhywbeth yr ydwyf, a dywedaf fwy eto. Nid oea nemawr i lofa yn cael ei gweithio y dyddiau hyn fel y dylaij a hyny er arbed cost; pob swyddog yn ceisio arbed, a hyny er achub ei huo rhag cael y sach, canys dywedir yn fynych wrtho, os nad elli di weithio y lofa yn rhatacb, y mae yn rhaid i ni gael un a'i gwna, ac y mae hwnw i'w gael. Oni wyr miloedd o lowyr hefyd fod nerygl, ond eto yn rhy wan, a hyny o herwydd gwendid smgylchiadau tFmhoro4 i ddweyd, canys gwyddant yn dda os achwyn- ant fod y sach yn barod iddynt, heb un man arall yn barod i enill tamaid i gadw codf ac enaid yn nghyd. Cerddaf rai o'r glofeydd yn y misoedd dyiodoJ, os gallaf fyned trwyddynt gan ddi- ffyg awyriad. Yi eiddoch yn svn y cwn, Y LLWYNOO.

CHWAREU TEG I MR. GLADSTONE. MEI. GOL. Yr wyf yn ddarllenydd cyson o'r DAEIAN wiwglcdrs, ac yn cael cryn fwsn- had ynddi, yn nuIJduol yn nghynyrchion ccethedip adoniflgtmp y piif eithyglydd; rnd er rad wyf fi, o'm eymharu ag ef, yn gotfforol a meddylid, ond brwynen eiddil, anttiriaf sisial gair bach yn ei glust-a dyma ™ Pa chwi, dewch i ni gael pen ary ddadl Gladptonaidd. Mae y cwestiwn o dueddiad Mr. Gladstrne gyda golwg sr bwnc addysg yn y daoleucn Sectddol wedi ei brofi i ber- [eithrwydd, a chan hyny, gwell fyddti genyffi yn bersonol i'r erthyglydd galluog Idefnyddio ei daJentau meddyliol i oleuo, iddyfgu, a cheethi y werin weithgar mewn psgrifau o'r un t odwedd a Martin Luther," CromweU," a "John Elias," na myned yn tnlaen &'r ddadl Gladstonaidd, yr hon sydd usioes wedi ei phenderfynu gauddo i fodd- i 1onrvydd pob dyn era-ffus a syimyrgall. Yr wyf yn sicr nad oes neb yn edmygu Mr. Gladstone, fel Rhyddfrydwr gonest a thrwy- adl (namyn yn y gwall a wnaeth mown cy- sylltiad ft phwnc addysg) na'r erthyglydd ei hunan, ac am hyny, goddefed air y cynghor—dim ihagor ar Gladstone, arwr rhyddid, cynildtb, diwygiad. a heddweh. Hyn yn gyfeillgar, UN O'R LLUAWS.

YR ALCANWYR. Er i'n haelod seneddol gael gwybod fed gweithwyr heddyw yn gwnellthur sylw, ac yn teimlo i'r byw pan y mBe dYDion sydd yn gyflogwyi ac yn rolio mewn cyfoeth yn eu brathu yn eu cefnat), ysgrifenais sylwadau ar araeth i'r iSouth Wales Daily Neu's,' ond ni chawsant ymddangos y tro yma eto heb e?,j ™1?1 Dywedais mewn iaith foneddig- aidd, isel, ac eglur, am Mr. Vivian fel cyf- logwr, ei fod yn garedig, ond nid mor garedig ar hen Squire—ei dad. Y mae yn ihoddi gwaith cyson i'w weithwyr, ond hur- lau isel sydd ganddo; a'r hyn a dybiwn i sydd yn golled ynddo ydyw, ei fod bob amser yn gwylio ei weithwyr, tra y mae y gaffers yn cael ysgJyfaethu faint a fynont. Y mae yn debyg i'r gwr mawr o gyflogwyr a wahodd- odd y diweddar H. Vincent i swperu gydag a chafodd, ebe efe, swper yn iawn ganddo hefyd, dygid y dysglejdiau detholedig o'r bwydydd mwyaf danteltbiol, a phan oedd yr hen wr yn credu y gallai ysgrifenu 'finis,' gwelai y waiter yn dyfod gan glirio y bwrdd, ac un arall yn dyfod a dysgleidiau llawn o'r newydd, ac yn parhau felly chwech Ileu saith odroion, nes peri i'r hen wron gredu mai felly yr oedd i barhau drwy'r nos. Ond testyn yr ymddyddan tra yn swperu yw'r grand secret. Gwastraff y dosbarth gweith- gar! Cyfaddefwn fod sail i'r cyhuddiad fel y mae gwaethaf y modd, ond both am ddos- balth y cyflogwyr sydd wedi ynfydn gan hunanoldeb, fel na wyddant pa fodd y mae gosod eu traed i gyffwrdd a gwyneb eu mam, yn mynwes pa un y bydd y cyflogwr a'r cyflogedig yn gorwedd yn y man. Ni wyr em haelod anrhydeddus mwy aa'r baban newydd eni am 'rhoi aDlten un rhwng naw.' Y mae y bytheuad, y ceffyl, yr ych, a'r da pluog sydd yn ei feddiant, yn cael bwydydd llawev mwy llesiol i'w cyfansoddiadau nag y mae teuluoedd miloedd yn ei gael heddyw. Gresyn fod gwr mor anrhydeddus yn sarhau w hun gymaint drwy daro y diamddiffyn, Nid oes penach gelyn i undeb na Mr. Vivian ae eto y mae fel yn terfysgu gweithwyr l unoaugilydd, ao cid yw ein haelod an- thydeddus ond un 6 lawer sydd yn gwaedu caJonau gweithwyr y dyddiau hyn. Cawn GWEITHWYR LLANGKNECH. o dan rhybudd. Mae yn wir flin genym am hyny; dysgwyliem wedi cael gorchuchwyl- wyrnewyddion, y byddai y gwaith yma yn heddychol a hwylyau ei gamrau. Tebye fed .v didoliad y cwmpeini yn achosi hyn. Y mae y byd-adnabyddus Phelps Dodge, nea TT/ T?' -°i ymranu o achos marwolaeth i v16! James« bynaf o'f cyfeillion, yr nwn hefyd am 50 o flynyddau a lywyddai y gangen yn L erpwl. Y mae yn eiddo i'r jwm lawer 0 weithfacedd, a hwy oeddynt sefydlwyr yr Ansonia Clock Co.; Tawdd- vr'' A^aopia; ystordai mawrion ClifF St., New York; a Gweithfa Wifrau hefyd yn Ansonia; heblaw eu cysylltiad i rhont-y-meistr, Llangerech, a lleoedd ereill: hyderwn y terfynir yr achos heb un ymrafael. Cawn fod GWEITHWYR ABERDUDAIS yn segur yn aohos gormes eu cyflogwyr. Rhwydd ddigon yw dweyd fod wasJcmen yn defnyddio gormod o alcan. Gall y gaffer yn mhob gwaith wneuthur hyr pqn y myno, ac nid aDfynych y mae hyny yn dygwydd. Yr hyn a roddai deifyn ar ymrysonau 0" fath fyddai gosod y taclau diegwyddor hyn i weithio eu hunain, a chadw gwyliadwriaeth fanwl ar eu holau, fel na fyddo iddynt lad- rata dim ond yr hyn a roddid iddynt; yna byddai Uai o glees yn mhrivate rooms y cyf- logwyr, a byddai llai o wenwyno teimladau cyflogwyr at weithwyr. Y g*yn arall yma ydyw fod gweithwyr yn got fod gweithio llafnau o bob maiDtioli am yr un tal a'r safon. Rheol marchnad yr alcan ydyw-an irregular sines per lb, ac felly mae y cyflog- wyr yn cael eu talu, a pba esgus all fod gan- ddynt dros beidio a thalu i'r hwn sydd yn eu cynal hwy a'u teulucedd. Deallwn mai cadben yn y fyddin fu y llywodraethwr hwn, a thebyg ei fod wedi arfer a dysgyblaeth lem ar y milwyr; ond byddai yn dda iddo gofio mai dynion rhyddion yw gweithwyr ein gwlad ni, ac nid dynion wedi gwerthu eu rhyddid; ac os yw sefyllfa isel masnach yn peri iddynt fed yn ddystaw heddyw, mae dynion goreu y gwledydd yn hyf gyhoeddi yn newydd iaduron mwyaf cymeradwy y wlad hon, fod gwawr diwygied masnachol i'w ganfod yn nwyrain ffarfafen y byd trafn- idol. Dysgwyliwn ninau mewn amynedd am dano. A yw yn rhan o raglen y cyflog- wyr i fod mewn terfysg fi'u gweithwyr y naill ar ol y llall ? Nid ydym yn gwybod. Mae arwyddion yr amserau yn lied awgrymu hyny i ni. Dylent fod ar eu goreu i gynal ac i feithiin teimladau da tuag at eu gweith- wyr yn lie hyny, gwelir hwy yn dadweinio y cledd, ac yn dilyn policy yr Iuddew at yr Affghanistiaid. Curant am fod yn ddystaw, a churant hefyd am na baent yn terfysgu, ac wedi terfysgu cleant ddrysau eu gweithfeydd a newynant eu gweithwyr. Hyderwn y bydd i'r gweithwyr wylio eu symudiadau ac ymddwyn yn frawdol tuag at eu gilydd, drwy gynorthwyo eu gilydd i wrthsefyll gormes a thrais cyflogwyr yn achos decs m&n sothach swyddogol. Yn y

BURY, LLANELLI, ni glywn eto am weithred hynod gwerth ei chroniclo yn y lie nodedig yma. Dygwydd- cdd i screw pin y rolls tewion dori, ac nad cedd UE wrth law i'w newid, a chan mor s'ynit yw y meistri hyn rad oedd labrwr i'w gael er cymeryd y pin i'r tawdd-dy. Aeth y turner at y manager i'w hysbysu fod y felin yn segur, ac Bad oedd ganddo yr un arall with kw i gymeryd y pin i'w gyweirio. Cytunwyd a dau o'r noeliiiwyr i fyned a'r pin, ond ni fu gair 9 eon am aros yno am iano i'w ddychwelyd yn ol i'r gwaith. Mae y tal a roddid am y job hefyd yn adlewyrchu iipyn yn annymurol ar y gaffer, sef gwerth 3wllt o gwrw. Yfwyd y cwxw, ac aeth y 5>oye i ofyn am y swllt, &'r ateD a gawsant )edd, mai gwell oedd lddynt fod yn ddystaw -hag ofn iddynt gael talu pob ei sefren o ddirwy am beidio a d'od S'r pin yn ei ol, ac Di fu y gwr lawer yn llai na'i fypthiad, oblegyd cadwodd bob ei 10s. oddiarnynt. Gwrthododd y dybler dalu, a chafodd yr hyn 1 a elwir yn gyffredin y cwd j nid ewd y Jeries, cofiwch, ond cwd i fyned i gardota o'u rhan hwy. Paham y bu hyn ? A oedd rhywun wrth law, tybed, a gymerai waith dyn a deflid i ben heol mor ddiachos t Yr oedd yno un er ys deucaw o fisoedd yn aros am y cyfle, a gflllem ddweyd trwy ba ddylanwad y cafodd hwn waith ar y cyntaf; ond nid yw o un dyben i ni ay hyn o bryd grybwyll dim am hyny. Dichon y caiff Shon Rhys wybod mewn llawn digon o bryd genym eto, ac efallai yn gynt nag y bydd yn chwenych hyny. Annheg ynom fyddai cay ein llythyr heb ddiolch i'r cyfeillion hyny sydd mewn modd sylweddol am gydnabod ein Ilafur. Byddaf yn fynych yn derbyn diolch llawer ar yr heol ac yn y tren, yn y ffair ac yn y farchnad, ond teimla ein cyfeillion hyn fod arnom angen rhywbeth yn awr er cyfnewid bwyd. Er pan y taflwyd ni i ben yr heol i newynu, ni ddarfu i ni gymaint a gofyn dim gan neb o honoch. Ond os yw y teimlad yn weddol gyffredin, fel y mae gyda ni bob lie i gredu ei fod, bydd gobaith am wneud rhywbeth sylweddol. Gwn y bydd i lawer o'r cyflog- wyr fod yn gefnegol i hyn. Y mae gyda ni achos i fod yn ddiolchgar iawn i lawer o houynt am yr hyn a wnaetbant i ni yn y gorphenoL Gwyddant yn dda fod yn an- mhosibl fy atal i yagrifenu yn erbyn em hym- ddygiadau, ac o'r ddau, tybiwn mai hwy a ddylemt roddi yn fwy na neb aralL am fy mod drwy ysgrifenu wedi arbed dirwyon gun swyddogion y Llywodraeth i amryw o nonynt. Yegiifena amrjrw atom yn dymuno gohirio ychydig ar y gwaith. Y mae y ewbl, anwyl garedigion, ar eich ewyllys da chwi, a diolch yn fawr am y rhodd leiaf. Hyderwn na wel neb o henoch ei alltudio fel ni. LBWTS AFAW

PBTHAU RHYFEDD. Rhyfedd o chwithig yw elywsd Cymtp yn i gofyn i Gymro yn Saeneg am bapyr Cy- mraeg. Peth rhyfedd fod grwgnachwr Eisteddfod Abertawe yn y DARIAN ddiweddafya dweyd cymaint o anwireddau noeth. Peth rhyfedd oe bu hisiau yno pan rodd- wyd y feimiadaeth, na buaswn i yn eu clywed. Peth rhhfedd hefyd fod ynoamryw gerdd- j orion profedig a aeimiaid yn dweyd yn fy nghlyw i mai c6r Hirwaun oedd y goreu cyn clywed y feirniadaeth a'r cyfryw gpexddor- ion yn gwylio yn fstowl yn ol y copi, ac yn hollol ddiduedd. Peth ibyfedd na ohauech y drws ya erbyn fath giwaid anfoddog, geintachlyd, na edrant wneud dim ond llunio bai lie ni bydd."—TEiwarwa. bydd."—TEiwarwa.

TRIOEDD LLANGYNWYD. Tri o brif bynciau y dydd: cael Cemetery, ethol aelodau i'r bwrdd claddu, a phont fawr ar Nant y Gadlys. Tri pherson yn peri cynhwrf: y brenin, gwr y botymau pres, a Mr. Longfellow. Tri pheth gwrthun eu gweled yn nh^ Dduw cefigen, boss yn codi ei fab yn olyn- ydd iddo ef, a leader y cor yn ddisylw. Tri pheth yn angenrheidiol: arolygydd newydd yn yr Ysgol Sul, gwell dysgyblaeth ar ei deiliaid, a gwell canu yn y cyfarfodydd. Tri pheth y carwn eu gweled: cariad brawdol, mwy o ffyddlondeb gyda'r achos da, ac angladd cythraul y canu. Tri pheth rhad yn y lie: cyfarfodydd llen- yddol, soeg, a sebon.—YMWELYDD A'R LLE.

GWA ART UNION. RHESTR O'R ENILLWYR. 1 914 4 114 7 1568 2 1632$1311 8 1464 3 560 6. 1274 9 1023 JOHN JAMES (Corsto).

TYSTEB LEWYS AFAN. Y mae y dysteb uchod wedi bed yn ymdroi yn ein meddwl lawer gwaith cyn hyn, ac y mae yn llawenydd genym ei bed wedi dyfod yn ffaith erbyn heddyw. Yn wir, Of oes rhywun yn haeddu hyn, y cyfaill uchod yw hwnw. Y mae ei ymdrechion diflino, a'i barodrwydd bob amser atom ni fel alcanwyr, yn bethau aa ddylem ar un cyfrif eu dibrisia end yn hytrach eu derbyn; a gwertbJawrogi yr awgrymiadau y mae yn m rhoddi yn barhaus. Nid gwasanatVa bychan oedd dwyn allan y 'Tinman's Companion:' os edrychwn arno y goleu priodol, y mae yn gaffaeli^a mawr l ai. Nid hyn yn unig, ond Y iaae Lewya bob amser, ac o dan bob asigylchiad, yn dangpe parodrwydd neill- duol, law a chalon, i'n cynorthwyo; ao yn wir yn gwneud hyny pan y use hyny yn peri i lawer un wgn wrtho yr hyn sydd yn dangos ei fod yn gydwybodol yn ei waith, yn wir wladgarol, ac yn caru llwyddiant a dyrchafiad yr alcanwyr. Wel, fy nhyd-weithwyr, gadewch i ni ddaDgos ein cydymdeimlad am unwaith Stg un sydd wedi aberthu ei hun, ei deulu, a chysuron lawer, er ein Uesiant ni. Nis gall fod yn dda arno i gychwyn masnach yn y cyfwng presenol y mae ynddo. Ni charem weled ein syfaill yn suddo i ddyfroedd trallod iselder masnach. Bum yn siarad ag amryw, a bydd yn dda ganddynt wneud rhywbeth er ei gynorthwyo. Welati, ynte, law a chalon ar unwaith, y mae yn wir deilwng o'n cefncgaeth, a chredaf y caiff hyny hefyd. MANOD.

Dydd Sul diweddaf, tra yr oedd tri ph!entyn yn ymddifyru ar yr ia yn Gal- gate, ger Lancaster, torodd o danyct a boddttant.

BABIES mHIMPORDSHIEB.—The Registrar General, in his recently issued "Quarterly Return," refers to the fact tjiat the number jf deaths of infants has been far less in Herefordshire than in aey other county, being only 65 out of every thousand birth. registered, wbile in other counties it ran From 154 to 158 per 1,000. This great loorl blessing is largely due to the row gener al practice of Herefordshire mothers giving iheir infants "George's InfantB' Powde s" )r "Europa Life Preservers," of wh ich ore chemist alone in Hereford (Mr. P. Ralph) lells more than of all other babiea'" pie- ipril,i0w £ nt together.-Herejord Tmo-na, ipril, 1878. Sold by all chemists in packets, lJ. lid. yr 2s. 9d., or free for fimonnt in stamps, trom the Proprietor, A. GEORGE, Pecfcre, Pontypridd. NOM.—Read the important and fnfaiosti og tsstimoaials around eaob packet. < The Cambridge Schoo alt?r Esac Swansea. HEAD MASTER: Edward T. Davies, B.A. (Honours), Cam- bridge; 1st B.A., London; Prizemen (Classics & Mathematics), Trinity College, Cambridge. COMMITTEE: The following gentlemen have kindly lent their names as Referees, and will constitute an examining committee, that is, will con- duct the Annual Examination of the School: W Garnett, Esq., M.A., Fellow of St. John's College, Cambridge, and Demonstrator of Experimental Physics in the University. J. R. Harris, ESQ., M.A., Fellow of Clare College, Cambridge. R. D. Hicks, Esq., T' nl?^i0w J ^"nrty College, Cambridge. Tillyard, Esq., B. A., Scholar of^St Johns College, Cambridge. C. Y. Coates, Esq., (5th Wrangler, 1877), Scholar oi Trin- ^yACoSel6' 9^ri-d £ e' ^ev- M- Robertson, 5* Sc. Cambridge. Hugh Owen, Esq., (Hon. Sec.), U ni versity College. Aberystwyth. In this school the Physical Sciences are taught. The course of study includes Mathe- matics (Pure and Mixed), Latin, Greek. French, German, English Grammar and Literature, History and Geography (Ancient and Modern). Stress is laid on accuracy in the subjects of Elementary and Primary Instruction,—Reading, WntiBg, Spelling, Arithmetic, &c., as essential te a mere ad- vance and extended knewledga. Tke School Year consists of three working terms of about 13! weeks each. The Fees, payment of which are required each term in advance, are as under For Day Pupils, 4 Guineas a Term, or 12 Guineas a year. For Boarders, under 12 years ef age, 50 Guineas per annum; ftom 12 to 16 years, 60^Guineas; over 10 years, 70 Guineas. ITer further particulars apply to the Head Master, Cambridge School, Walter Road, Swansea. Y mae Cymdeithas Adeiladu Merthyr a Dowlais. Rhybudd byra^ s>aii«a 0 4100 1 .aOtoø. Gyfrana* Mkol nm Chwartero?. ] wntkyowyr yn j Oymfeitbai boo kaMh lo« arbooig u ot»»ir mewn CyrDdaithasam ereW, neu g" TeIfr 7 oyftraitbM v a dy°KeI* wmlbyaJaeth y Ben- "I y P*rl»elr I 4aln yt ad-daliad^n !l WrW dan Gy £ llh y Cym- deftkeaan Cjfcillg»r. Cedwir y dlrgfelwch nwnylaf. k- 7 Cj/arwyddwjrr hyabyra en bod yn barc4 1 dderbyn symiau o arias fel beetixyg w L 7A 0 u'V ^4 y can* fw galwardl&a A« hyibruwydd pelhck ymofyner & Mr. E, 8t^TI|8;rSyrS.W7ddfa Victoria BETHLEHEM, TREALAW. CYNELIE BISTBDDFOD yn y Ctpet aohed, %J ar ddydd Gwener r Oragllth, 1879, daa nawdd y bciwddwyr wddwrf, G. William*, Mieki* Manor, W. W. Hood, Taw., LJwytypla; B. Tew., PrivraeaHUi, Taitad M. Rowlands. Yaw., Peay- graig; Dr. H. N. DftTiee, C,»er; Dr. J. Dari^ Tatrad; se o dan lywyddtaith G. Williama, YIW.; pryd gwebrwyir yr ymgedowyz hddqol mewn Khyddla&th, BardWowaeth, Caniadaeth, Adrodd- iadau, 800 Araettyddia«i th. IfcirDteid: Y Rhyddiaeth a'r Farddoaiaeth, y £ lr°i V /i^°^frA8J ?olU?frfdd; Tr Adroddi^dau, Gwalob, Gilfeeb Goob. (Belrniad y Canu i'w hya- byau y» y rhifyn oeeatf. PianW: Miaaes Mary Daiiea Ystrad, a Bessie Price, Penygraig. Pbtp DMTTNAU. *r,Ea/' Gwflym G»e«t, I gor neb fod o dan40 o rif, gwofcr 10 0 a Traethawd, "Haeliomi Duw a gwaatraflt Dyn,. g" obr 0 J fj 0 Pryddfflt, 'Awdwr Natur,* 150 llinell.. 1 10 a „ Y »r ol y ISfed o Ionawr, gan Mr. Daniel Tiiomas, Grocer, Tsnypandy. BEYHLEBEBf, TREORCI. ("JYNELIR CYFARFOD LLENYDDOL y Capel uehod. Chwefror 13eg, 1879, ^7 Sw°brwyir y beddagwyr mewn Can- *a j6. Rhyddiaeth, Araethyddiaeth, ac Adroadiaetb, <fec. Llywydd, Nathan Wyn. Beifniaid: y Traethodau a'r Ysgrifau, y Parch. T. Davies; yr Adroddiadau a'r Ar- eithio, Ma boa; y Farddoniaeth, y Parch. F Pugh; y Ganiadaeth, Mri. Wm. Tho^nng Treorci, a Wm. Abraham (Mabonji. PRIF DDARN L'TT COB PL^T. Yr Udgora a g&n,' yn Gymraeg neu yn Seisneg, o x eiya yi Ysgol SuI,' gwobr 1 10 0 A darlun o'r arweinydd, gwerth 0 10 0 Y Programs yn barod, yn cynwys pob manylion; i'w cael am y pris arferol gan yr Ysgnfenydd,—JoHN HUGHES, Crosswood Cottage, Treorky, Pontypridd. REES EVANS, TAILOR AND DBAPEB, 45, Commercial Street, Aberdar^ BBGS to annoonce hia nameroua Qua. tomer. and the Public that his Brocx or Wowujijs for the Antnmn and Wiaiw (1878) is now complete, which k seleS ted from the Best Markets, the Quality and Style of which cannot be surpaased. B. E. wishes especially to oall atten- tion to his 50s. Suits, made from Sootch and Bliss' Chipping Norton Tweed*, as bein^the best Talue that can be ofered is DING-DONG-BELL. GEORGE'S CAMBRIAN VOICE LOZENGES. A Letrer from Eos MOELAIS. DEAR SIR, I am very much pleased with the effect which your Lozenges have upon the voice. They are far superior to any- thing I have been able to procure. Singers will find these LozeDges a great acquisition. They are deserving of all bhe commendation that I can bestow npon them, and I shall have great pleasure in recommending them to all my friends who take an interest in vocal musio. I am yours, &c., Eos MORLAIS. V SOMUXTOB J. E. GEORGE, MJU\S E HIBWAUT, GLAMORGANSHIRE Gyda'r Port 2a, ,>¿ :¡w ¡ RO ERT Ie.. .P J .I." A DDYMLxNA hysbysu ei fod yn psn« • derfyi n gwneud goat\ngiad pellaah yn ei D DILL AD PAROD, HETIAU, m OHAPIAU, a gellir o hyn h;d amser gwell oael y nwyddau uchod am prisoedd lai oa welwyd o'r blaen yn y ewm. Y mae B. Jones yn tain Train Fareg To-and-fro o fewn 4 milldir ar brvniad o werth 10s. J'4) uchod. Bydded i'w gwsmeriaid ofyn am en olud- iad, am na ellir wybod o le y mae yr holl yn dyfcd. Cofiwoh y oyfeiriad,- SlOP r DILLAD BHAD, 15, DrKE ST., ABESDAB. PJYNELIR CLASSES Tonic-Solfa a Hea Nodiant yn Ebenezer, Tonypandy, bob nos Fawrth a nos Wener, am 7 OT gloch. ATHBAW:—MB. D. BUALLT JONES. THLBBATJ :—2s. 6e. y chwarter. Menywod a bechgyn dan 14 oed, Is. 6c. [ Cofiftnau Bbadl CofiBnan Rhad I I T\YMUNA MB. WIILIUC HOWILLS, bout [ -U der ac undertaker, 11, Pembroke Bi4 [ Wind Street, Aberdar, tra ya | oyflwyno ei ddiolohgarch gwresocaf iSf gyfeillien am eu cefnogaetn am gynifer o flynyddau, eu hysbysu ei fod yn parø hau I wneud Coffin au yn hynod rhad; a'i fod ya ymgymeryd ag edrych ar el argladd- I an, arolygn, gwalio y bedd&n, Ac., ei hun. Mm. WLXLIAM HOWIUS, [ Builder & Urtdertaker, 11, Pembroke St., «fe 3, Little Wind St, [ Aberdare. [ GEO. GRIFFITH JONES, l REGISTRAR OF MARRIAGES. Offices: 5, CANON STREET, ABERDARB. ABERTAWE A'R CYLCHOEDD. COFFINIAU BHAD 1 Y MAN W. LEWIS (Lewys A fan} wedi ymgymeryd i ddarbod pob ma& o Gofflnia r, a hyny am y prisoedd iselaf y man vn bosibl. Mae j fantais grenlawa y mao llaaws yn ei gymeryd wr deuluoedd mewn gofid wedi achosi fod llawer wedi taer ddy- mono arnaf ddarbod pob math o Ctoffiniaa am brijBoedd rhesjmol, yr hyn, wedi llawerj o oheba a chynlluuio. sydd yn awr wedi ei gwblhan, a qellir oael oddiwrthyf bob math' I | 'A ymdrooho, coftog r l Oymdeithaa Cymreigyddion 6 west* /^YNELIB Eisteddfod gan y gymdeithaa nchod yn Nenadd Ddirwrsbol Tie* degar, y Llun cyntaf yn MaWrth, 1879, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr lliryddiaiiai mews. Bhyddiaeth, B&rddoniaeth,a O herdd* oriaeth, re-, Ao. r Pair DDAKNAU CORAWI. r I I'r oor, heb fod Sat 60 m«wn yhit • » i a gano yn orea4 To The Cherubirf? 1 allan o'r Det itgen Te 'Denm,' (Hacdel) IW a Sp. i'r arweinydd, Pr cor o'r UP g/tnlleidfa, ddim »' c dan 40 mewn rhif, a gano yn oren < yr Ar t, em, Dnw sydd Noddfa,' ,i 1 gan R. MUls S-; 'm: a 1 p. i'r atwein-dd. I'r oor o'r u'j$ty<.ulleidfa, ddim ¡, dan 20 K"iwn rhif. a gano yn creu, <i hJ 'Ehed", Eheda,' o'rL'iwybrau Mc-1. L s"' iant,' (Lewis Jones, Treherb'jrt'x ¡ 'r gan -Swilym CraigTyle. I TO Moliant' i'l arweinydd. Ni chti ^jy^jj. j»r CQT buddugcl arvr ANTHEM I ^ST.DIA A-VDOU, — oZ%"t&*r-w-L-WM>™ |> ^»eirniaid—Bhyddiaeth a'r Farddoniaetbc; <te., Mr. D. W. Jones, (Dewi ftlan Tal); y Gerddoriaeth: Mr. Owen Griffiths, (Bryr- Aryri). Progiam yn barod yn fa an. Ysgiifenytidion: Mr. T. G. Jones, 4. Moriah Street, Bhymney. Mr. Bichara Phillip (Gclynoe), G ocer, Tredegar, Mon. YN AWR YN BAROD, ARTHUR OWEN: Bugeilgerdd Newydd, Testyn Eisteddfod Caemarfon, Awst 1877, yn nghyda Daman Barddoncd ereill, gan Thus. Drew (Y Dryw), Hirwaun. I'w cael gan yr Awdwr, Raging Terrace, Brecon Rd., pris Tair Ceiniog, tmy Pest, Tair Ceiiaiog a Dimai ENAINT E VAN. DYMUNAF i'r oyhoedd i gael gwybod am yr Eoaint gwerthfawr ao effeithiol uchod. Y mae hwn yn feddygini sior ao anflaeledig at Fiotaa Menywod, LIOlg TAn, y Ffelwm, a phob math o Glwyfaa sydd ya dueddol i'r tatu,! ddynoL Pris yr Ointment hwn s?dd fel y canlyn, ao i'wgael gan y gwnenthM-wr, Evan James. Gwainrydd, Tonyrefail, am Is. lie, y blych- aid; trwy y Post ar dderbyniad 15 o Stamps oeiniog. Penygtaig, Bhondda Valley. Noveaiber, 1878. 1 hereby testify ttmt the Oiutment pre- pared by Mr. Evan Jamr-s is :u excellent prepf>t ation for toe pu pos«s locommendedi and is much used in this neighbourhood*—3 B. LLOYD, Chemist. Penygraig, 1877. St IYR,—Yr wyf dan rwymau i hysbysu y oyhsoedd am e-ch Oliitment, o herwydd y lie a IH,f:\i, p"u or. 1 y ffeswm ar fy ilaw, ac hef d fy nywv ^r, yr hon a ddyoddefodd yn Ai bron, ac y'y ni pi'.d r yntystio ein bod wedi caei gweilh >a buan.—J. JONES. Coffinau Rhad Coffinau Rhad DYMUNA JOlIN THOMAS, hysbysu trigol- ion y Porth a Cuwm Rhondda yn gyfifredinol, yn ^gwyneb yr amgylchiadau tlawd ar tasnsch, ei fod wedi dyfod i'r pen- dedyniad i ymgymeryd a gwneud pob math o Goffinau yn rhatach na neb yn y cwm. Os ydych am gael Coffinau o wneuthuriad da a. phris isel, anf on web eich archebian i J. THOMAS, Carpenter & Undertaker, North Road, (Opposite Porth Station), Porth, Rhondda Y

Ni4 oedd y flwyddyn ddiweddaf yn eithriad, M y mae feU. yn parhau i fod y blaenaf yn y i mae y gangen hon o'r fasnach wedi cael sylw neillduol gan y cwmni, ac y aaent weal talu sylw neiu duol iddi-Y mae w rhifedi a gludir yn brawf digonol o 1 Bwyddiant. Y mae y steerages yn helaetn, in cael eu goleuo yn dda, a chyflawnder o AIM, ac wedi eu cyflenwi a'r gwelliantau tnwyaf diweddar er eu gwneud yn collol gysurus yn mhob ffordd. Y mae yr ystafell- oedd cysgu wedi eu rhanu y naill oddiwrth 3f fel y mae y thai a'u defnyddiant yn lawynhau gradd o unigedd anfeddianol gan yrfc&i hyny fyddont ar agerlongau yn meddu yi hyn a elwir yn open berths. Fnystcd y flwwadyn ddiweddaf, gwnaeth ftgerlongau y cwmni 120 o deithiau yn Rroes ft Werydd, ac wedi cario 21,990 o deithwyr )m ddyogel, buar, a chysurus, tystiolaeth pa laisyddyn siarad yn ucbel am eu llongau, Ml swydaogion, disgyblaeth, a'r trefniadau. O rhif ucacd (21,9k)) cariwyd 6,285 o deith wyr eofrin; tra yn y flwyddyn flaenorol y Aff a gariwyd oedd,-Cabin passengers 4, Yr oedd y cynydd y flwyddyn ddiweddaf yn 2,145 eabin, a 3,680 ataetage passengers. T mae agerlongau y cwmni yn mblith y anryaf, cryfaf.a b uanaf yn y byd, (ac mown •wixSonedd y City of Berlin ydyw yr ager- loBg i deithwyr fwyaf sydd), a« nid ydym yn Ott -MBO dweyd nas gellir rhagori arnynt gan VJUfcrw llongan yn y byd am fuandra, cys- ^nden, dyegelwch, disgyblaeth, a chysur. Oedwiv disgyblaeth hollol gan y swyddog- ico, pa rai ydynt wedi bod yn ngwasanaeth y cwmni dros 20 mlynedd, a'r rhan fwyaf o sooynt wedi croesi y Werydd nifer o weith- lan. Rydd y daflen ganlynol gyfartaledd yr amser a gymerwyd gan bob UB o'ir flongau y flwyddyn ddiweddaf i wneud y Allanol Tuag Adref Bnw Siwrnau DAM Siwrnau DAM Qtty of Berlia 8 8 8 34 8 8 5 54 OWBto 7 812 14 8 81337 Richmond. 9 817 43 » 815 44 Brussels n. 10 9 0 9 9 82039 Montreal 10 91832 9 91451 lfowYotk. 6 91553 6 014 9 W Uchod, y frip byraf oedd eiddo y City Bsrlia, yn BP is Awsi, yr hon a'i gwnaeth swim 7d 18a 37m. Cèdwir 7D mhob am- tyichiad at yr amser a hysbysir yn y taflenau, tmaor hwylio, ac o herwydd hyny y dewis- *ld y Itinell hon gan y Llywodraeth i gludo Derbyniodd y cwmni medal aur gan y MS&wyv yn Arddangosfa Paris y flwyddyn am y model o'r agerleng City of Berlin. m Y mae en taflenau amsev hwylio am y flwyddyn hon allan yn awr, pa un a ddengys I wdd iddwy o'u llongau adael L'erbwl wythnos yn ystod y flwyddyn. £ ydd yn hyfrydwch renyf ryddi unrhyw •yabyarwydd yn nghylcn y cwmni uchod i Ittwjftwyr, trwy gyfrwng y DAEIAN, neu Ijrthyiau cyfrinachol! Yr eiddoch, &c. D. P. DAVIES. OMMMKMi-atMet, Aberdar.