Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
10 articles on this Page
Advertising
I EISTEDDFOB YR ONLLWYN. CYNELIR yr Eisteddfod uchoi Mehefia y 27, 1878, rhwngyr Oallwyn a Coelbren, pryd y rhoddir J620 mewn gwobrwyon. DARNA.U CESDDOROL. » B C 1. I'r cor, heb fod dan. 60 mewn rhif, a gano yn oreu 4 Y BloJeuyn Olaf' (J. R. R. Lloyd), o r « Cerddor Cymreig' o » v 2. I'r car, heb fod dan 40 mewa rh'f, a gano yn oreu Ffynon gar fy Mwth' (AlawDdu) 210 3. I'r cor a gano yn oreu y don gynull oldfaol I Trefor' (Stephens a Jones) 1 u u 4. I'r parti o 16 a gano yn oreu Gwen- tn y Gwanwyn (gan Gwilym Gwent) 0 16 0 Rhoddir £ 3 yn wobrwyon am ? faiddoniaeth, Y wobr am y Traethawd f;dd £ 1. Bydd y Programmes i'w cael am y pritoedd cr- ferol, trwy y post, gan yr Ysgrifsnydd, D. H. JEFFREYS, Carnant House, Onllwyn, Nr. Neath. Bettws, ger Penybont-ar-Qgwy, CYNELIR Eisteddfod yn y lie uchod dydd LInn, Medi 9fad, 1S78, pryd y gwobrwyir ymgeis- wyr llwyddianus mewn Traethol&TJ^ Cftniadau, Barddoniaeth, Cerddoriaeth, &o. Ceir manylioa pellach yn y dyfodol. SIOP DDILLAD RHAD Y WWEITE- WYR. YATATG ROBERT JONES, Dilledydd, am jL hysbfEu ei fod ya gwetthn allan lot IdaoDdillad Parod, Hefciau, a Chapiau am brisoedd ag y bydd yn hawdd i bawb eu ? oael er fod yr amser yn dlawd. Rhoddwch droer gweled beth ellir gael am ychydig arian. A&- Yn agos i Farchnad Abard&r. CWMAMAN, ABERDAR. i HYNELIR Eisteddfod yn y 11a uchod dydd Llun, \j Gorphenaf 8fed, )878. Beirniaid, y J. Jambs, (fountain Ash. Y Traethodau a'r Farddoaiaeth: — Mr. G. pAYlza (Gutyn Ddu). Frif Destynau. < a. o. 1'. I'r Cor, heb fod dan 30 mewn rhif, a ftano yn oreu, I Y mae gorphwysfa eto'n W,' gan J. U.,Robarta 3 0 0 $. baton hardd fr arwein., dd. f. 2. I'r Parti o 13 a gano yn oreu, cy fiadgan,' gan Brinley Richards .0 12 0 8. Am y Farwnad oreu i'r ciweddar Ed- Ward Jeremiah, heb fod dros 10ii o JineJlau 0 10 0 Y Programmes, yn cynwys yr holl fan j lion, i w iael gaa yr ysgrifaoydi— WALTER DANIEL, 19, Fforchaman Road, Cwmaman. Bydd Cysgerdd ardderchog yn yr hwyr. HANES CROMWELL. T\i genym hysbjfU ein darlleawyr fad hanes §J CBOMi»Ei,i.jr hwn a ymddangosodd yn y 0AB1AN am 36 o- wythnosau, i gael ei gyhoasdi yn lljfr mewn jchydig amser. Y nua lliwer o ddynion eawo4 wedi dymuuo ei gael yn llyfr. Kid oes un hanes am CROMWELL tebyg iddo wedi ymddangos yn yr isith Gymraeg. Ei bris fydd Is. yr ua mewn pnprr, la. 60. mewn llhin. Byddai yn dda i r rhai sydd am ei gael anfou am dano yn fuan, pan nad llawer iawa o gopiiu ijydd jm yr argraffiid eyntaf. Anfoner yr orders am dano at Messrs. Mills and Iflrnoh, Tarian' Office, Abetdare, neu at Rev. Xdward Bavies, 99, High Street, Rhymney, M-m. 1 To Carpenters and Undertakers, TENDERS are invited for (he supply of Coffins to the diif.irent Friendly Societies within the radius of three miles of t.!anMm!et Church. Each Tender should give a full list of prices of different qualities and description of trimmings, &o., and also a list to answer all ug?s. T:je Tenders must fee in the hand of Jenkin Rowland, Birchgrove, not later than the 1st of June-, 1 878. The Committee'do not bind themselves to accept the lowest or any Tender. TO FARMERS AND OTHERS. I FIND that a rumour has been circula- ted by enme persons (for their own tnds) that the Civway Collieries are stopped, and no COJI is there for sale. I therefore give a denial to the rumour, and beg to state that these Collieries are not stopped, but on the contrary, coal is beicg raised and sold. I am prepared to sell any quan- tity of this well-known coal, Large and Culm, at market prica". I am also info mod that a bait, in the shape of an allowance, is offered by One or more Collieries, to the Carters who come for the coal from Farmers and others. Several Cartofs who have been here lately for coal have aekad for allowasieo, the same as is given elsewhere. Bat I decline to allow anything of the sort, and always re- frain from courting business upon such a principle, which is debase and demoral- izing. S. o. HANDS, Ganera.1 Maiiagar, C irway Collieries. BYDDED HYSBYS. A R gais amryw g 'feilllon, bwHsdir go- hirio yr Art Union er budd i Mr. T. L. Jones, Williams Town, Penygraig, hyd Gorphenaf 8fed, 1878, gan na ellir cael yr oil o'r duplicates i fÐWU erbyn y dyddiad a nodwyd gyntef. JOHN EVANS, YSG. .eil 0 rA 4 I I .to C). CAMBRIAN V. I LOZENGES, I pUlCISTEKJBD.] I For Slnim and Public Speakers, Thm Lnenges render the Voice UAODICUS AND CLEAR AS A BELL. Patronised by eminent Marical Celebrities & Public Speakers. Prici 24, 6d., and z. per Box, PROPRIHXOK, J. GEORGE, M.R.P.S. HSRWAIN, OLAMORGAMSHiRE. QydcCr Post 4c, 8c, a le 2a, ABERDARE BURIATI BOARD. NOTICE i* fcersby givdn that tha Bo<si d invite aad are prep-el to nccept TENDERS for the Grass now grow in j in the Cemetery. Sealed Tenders, prepaid and endo) Bed Tende's for Grass,' ti be sent t-3 me at or before 10 o'clock 00 Wednesday, the 3ed July. The Bo%rd do not bind themselves to ac- cept the highest or ary Tender. By Order, H. P. LINTON, Cleik to the Board. Burial Board Offices, June, 1878. BWRD3 CLADDU ABERDAR. YMAE Bwrdd Ciaddu Aberdar yn rhoddi rhybydd eu bod yn cymhell ac yn barod i dderbyn cynyg oa am y Gwair sydd yn awr yn tyfa yn y U-bddfa. Cynygion seliedig, wedi ea blaendalu, i'w hacfon i mi am neu cyn 10 o'r gloch boreu y 3ydd o Orphenaf nesaf. Nid yw y BNrdd yn ymrwymo i dderbyn yr uchaf iiac unrhy w gynyg. Trwy orchymyn, H. P. LINTON, Cierc y Bwrdd. Swyddfii if Bwrdd Claddu, Mehejin, 1878. NOTICE. j PERSONS requiring gcoJs pledged with Mr. J. Cobeo, late of Aberdare, can have them by sending Ticket and Cash to MR. J, COHEN, 3, St. George's Street, SWANSEA. Cwmtwrch, Yfitalyfera, Swansea, ART UNION PRIZE DRAWINC, WHICH w.ll take place at the Co-op- erativo Stores, Cwmtwrch, on toe 15th day of August, 1878, in the prtaunce of sevetal gentlemen of tho nwgbwuthood, when Mr. David Atatbias, Bookseller, will put down the following Pfiz », v-a t— VA.lt) E. JB < d. 1. Peter WiUiM'M* Fictofial Family Bible 4 0 t 2. Y Parthsylhdd (a Weish GuseUeer of tWWorldi, t*oVols. «« 2 8 • 3. Deongljdd Beirniadol Idns<-n 0 17 P 4. Damegion a Gwyxthiau Crist 6. Meddyg Anifeiliaid 0 6 <» 6. Yoluma of (Sermons, by the R<v. B. Evans, Pdmbrey '9 a 6 7. Gramadeg Te^ai 0 2 6 8. Llwybrau Moliant 0 2 6 9. A Pair of Excellent Pictures. 0 18 0 10. A Handsome FJacnal Gown u u" 14 0 11. A Grand Turnovar 4 0 TICKETS, SIXPENCE EACH. The Winning Numbers will be published in the I TaTian y G-weithiwr' for tie foi- lowitig week. Tickets "may be had with Mr Raes Powell, Secretary, Cwmt^rohj Ybtilyfera, SwaxiQ9», and Mr. Diviti Ma- thiss, Bcicksella", Owmtwrcb, Ystilyfjra, Swansea. Teimla Mr. IjJtthiBB yn ddiolchgar i bawb a anfoMO am Docyn. S|cl),^feliad y Cor C|xarei^ o liuidaiii. NEUADD DDIRWESTOL, ABERDAR. Rhoddir dadganiad Cymreiij o Opera Dr. Parry: "BLO DWEI" Yn y Neuadt uchod, Nos Sadwm, Mehefin 22ain, 1878, Pryd y oymenr rhan gan Miss HATTY DAVIES. U.C.W. Miss ELEANOR REES, Csstellnedd. Mies GAYNEY GRIFFITHS, U.C.W. EOS MORLAIS. MR. R. C. JE SKINS, R.A.M. MR. LUOAS WILLIAMS. LIandtin. Ma. A. N. JAMES, R.&.M. MR. D. PARRY, U.C.W. Ms. J. flAYDN PARRY, U.C.W. Y COR CTMREIG. A". GLOUCESTER STRING BAND, Arweiaydd: MB. E. G. WOODWARD. ■ Arweinir yr oil gad Da. J. PARRY. Y Dr -sau yn agore 1 am haner awr wedi chwech, i ddechreu am saith o'r gloch. Myoediad i mewn, Biaenseddau, 2s.; Ailseddau, Is.; Olseddau, 6c. A DYMTJWA ISAAC THOMAS, UNDERTAKER, 24 a 25, Ssywovr Street, Aberdar, HTSEYSU y cvboed' ei fod yn pirhau i gatio yn miaenyr alwedigaeth uchod fet arfer, sef Gwneud Coffinau yn Bhatach na neb yn y Dy wysogaeth, o'r qualify gorou, yn Eghy^ag ymgjpe^d a chladd- edigaot&au yn gyfaugwbl, sef rho-di nwesniiiieth ti HEARSES A MOURNING COACHES YS, BLENYDD- Y GOBEUON YN NGEYMBU. Y mae yn barod i rcdii gwasanaeth y eyfryw yn riiitach yn mhob man ag y byddo jH c iel y contract o vneud y Ccfiinau. Hefyd, y rna9 wedi defod i'r peaderfynuA y gal. Walio Bcddau (Brick Graves) wedi eu prw^ngalchu a'u mournio fn hardd am y swm ixel o 7p. 10?. X mae Mr. Thomas wedi gwaeud 16,00 I o goffinau yn ystod y 16 mljnsdd a busiodd, hyn sydd yn siirad yn uchel am ei gymsriad fel Undertaker. BWRDD Y GOLYGYDD. HEN DRAMP.—Nid ydym yn eithro hyd yn nod tramps oddiwrth y ddeddf ein bod yn gofyn yr enwau priodol gyda phob ysgnf. Y mae yr eiddoch, felly, wedi myned yn aberth. WEDI EU DERBYN HEBLAW SYDD YN Y RHIF- YN PRESENOL- Trioedd o'r Crynant, Hun- an-ddyrchafi id, Llythyr oBatagonia (oddi- wrth John, brawd Mr. Rees Eva.ns, P.c- ton Street,. Maesteg), y Llungwyn yo Liansamlet, Nodion o Fforest Fach. t- AT EIN DOSBARTHWYE. Erfyniwn ar ein Dosbarthwyr caredig i beidio anfon am ond y niter a fyddont debyg o werthu, gan nad allwn fforddio cymeryd .dim yn ol o hyn allau. Yr ydym yn taer erfyn arnynt hefyd i wneud eu goreu i eangu ein cylchrediad.
Y GYNADLEDD YN BERLIN.
Y GYNADLEDD YN BERLIN. Y mae mawrion llywodraethan Ewrop we ii myned at eu gilydd fel,nifer o fedd ygon i gydytngynghori beth sydd oren i'w wneud a'r dyn claf yn Caercystenyn, sef y Twrc. Os na bydd llawer o ddoethineb, a llawer o lwyddiant ar weitfcrediadau y GyDghorfa, y mae llawer o rwysg mewn oysylltiad a hi wedi bod. Y mae eeremooi- au mawredd wedi bod i gyflawsder mawr. Llawer o biygn o flaen arglwyddi byobain yr achlysur. Cyfarfod a hwynt wrth en bod yn ymddangos yn ngoreaf y rheil- ffordd yn ninas Berlin. Mawrion swydd- ogol yn salemio i'w gilydd bron mewn manylrwydd dwyreiniol. Anhawddi Or- ientaliseth Beaoonsfield, yr Iuddew, gael mwy o foddlonrwydd nag wrth fod yn un o brif ddynion cynghorfa aethau mwyaf Ewrop, fel nn o frenhin- oedd mawrion y Dwyrain yn yr amser gynt. Rhyw Nebucnodonosor mawr yw efe, a phob iaith-, a phobl, a chenedl ya plygn iddo. Prin y btt Joseph yn yr Aifil, nn o'i genedl ef, erioed mor nchel ag yw efe yn Berlin yn awr. Gorsedd- feinciau yn talu gwarogaeth iddo; dýuioD Qiwyaf y byd yn sylwi yn fan wl ar ei sy- mudiadau, yn mesnr acynpwyso ei eiriau ef, ac yn ceisio llanio eu golygiadau i gyf- arfod ef. Oai bai fod gwane am ogoniant bron yn ddiderfjn yndio, galfai edrych ar uchder ei sefyllfa nes troi ei fenydd i dir gwhllgof ya debyg i N ebu- chodonoaDr. Cyfariu y Gynadiedd y tro cyntaf ddydd Ian, Mehefin 18eg. Dewiswyd BISMABCK' yn gadeirydd. Y mae holl drafod^efch busnes y Gynadledd i fod yn ddirgeL Nid oes neb i fod yno ond reporters a gy- merafit eu llw i gadw. y siarad o olwg a chlyw y cyhoedd. Y mae cynrychiolwyr y gvsledydd yn eistedd yn yr ystafell fawr orwych lie y cyfarfyddant yn ol trefn Alphabetsidd enwau eu gwledydd, Allem- agne (Germani) ynj gyntaf, Awstria yn ail, Ffrainc yn drydydd, Great Britain (Prydain) yn bedwerydd, Itali yn bnmed, Rwsia yn chweched, a Thwrci yn seithfed. YmddengjS fod llawer o siarad wedi bod rhwng gwal,.anol gynrychiolwyr y gwledydd a'u gilydd am lawer o faterion, er mwyn ceisio deall eu gilydd cyn iddynt gyfarfod yn y Gynadledd. Arweiniol yn unig oedd y cyfarfod ar y 13eg. Dydd Llun, 1 Teg, declireuodd y cynrychiolwyr ar eu gwaith o ddifrif. Dydd Gwener a dydd Sadwrn cafodd y cynrychiolwyr amser a chyfle i siarad y naill a'r Hall yn bersonol, ac i ddeali golygia tau eu gilydd. Byddai BEACONSFIELD o dan gryn anfan- tais am nad yw yn desll Ffrengig. Hys- bysir fod y lleill i gyd yn ei deall hi yn dda. Nid rliyfedd gan hyny fyddai clywed ei fod wedi cael ei dynu i mewn i gytuno a rhyw beth heb ei fod yn ei ddeali yn drwyadl. Nid y tro cyntaf fyddai hwn iddo ef ymatlyd mewn ptVDC nad oedd yn ei ddeali, pan yr oedd yn ymddangos yn honiadol tel un yn deall y cwbl. Nid oes fawr o bwys yn ei olwg ef mewn egwydd- ,orion, a chanlyniadau i deyrnasoedd am oesoedd. Ei bwynt mawr ef yw dringo i ben pigdwr gogoniant fel swydd llywodr- aetbol y deyrnas hon, ac fel prif reolwr amgylchiacfau teyrnasoedd Ewrop. Daeth pwnc pwysig iawn o flaen Ty y Cyffredin nos Iau, y 13eg, mewn cysylltiad a'r hyn a wneir yn y Gynadledd. Cynyg- iodd MR. REYNOLDS fod pob cytundeb a wnelid gan gynrychiolwyr y wlad hon mewn Cynghorfa o gynrychiolwyr gwled- ydd tramor, neu unrhyw gytendeb a gwled- ydd ereill fyddai yn d wyn perthynasa milwriaeth, i gael ei osod o flaen y Senedd ermwyn i'r Senedd gael rhoddi barn arno cyn iddo gael ei gadarnhau. Cefnogodd ei gynygiad trwy ddweyd fod llawer cy- tundeb wedi myned i'r Hawr ibd y cy tun- deb a wnawd yn 1856 wedicaeleidozi yn ddarnau; a bod pob prawf focl Swydd- fa Dramor y Llywodraeth yn gwneud ei gwaith yn fongleraidd iawn. Ffng hollol yw siarad am gytundeban fel deddiau. cyhoedd Ewrop, abod eisiau eu cadw gyda ffyddlondeb a manylrwydd. Ond y mae y galiuoedd a'u gwnaethant, ac a roddasant eu henwau wrthynt, yn eu tori yn ddarnau, heb ystyried fod hyny yn tynu un math o warth arnynt. Gwnawd cytundeb pwysig yn Vienna wedi brwydr Waterloo, ond y mae hwnw yn ysgyrion er ys blynyddau maith. Rhwymir dwylaw Prydain ganddyct, gan ei bod hi yn gwneud ymdrech i'w cadw, ond cymer gwledydd ereill factais i'w to"i ychydig fisoe^dd wedi rhoddi en henwau wrthynt. Y mae ambalt wleidiadwr yn myned i fysg esgyrn sychion cytnndebau i weled a oes, bywyd ynddynt. Un o'r fath yw BEACONS FIELD. Edrycha tna'r pedwar gwynt i gael anadl yn y lladdedigion, Ceieia gadw Twrci yn fyw ar gytundeb 185ft, pan y mae hi yn trengn er pob cytandeb, ac er pob help y mae hi wedi ei gael gan y wlad hon er y flwyddyn hono. Eihddd MR. JENKINS gynygiad MR. REYNOLDS. Dywedodd fod BEACONSFIELD wedi perygla y cyfansoddiad gwladol trwy osod y Seaedd naill ochr mewn materion llywodraethol; fod BEACONSFIELD hefyd wedi gadael rump y weinyddiaeth ar ei ol, a bron wedi gwneud dim o SALISBURY yn Berlin. Mai efe ei hun yo unig fa yn ymgynghori a BISMARCK, heb fod SALIS- BURY gydag ef; ac nas gallai SALISBURY wybod pa beth fa rhyngd iynt, ondcy- maint a welai BEACONSFIELD yn dda ei ddatguddio iddo. Diau y gall y Senedd droi allan weinidogion sydd wedi gwaeod cytundeb anghymeradwy. Ond y mae y drwg wedi cael ei gyflawni yn ddidroi yn ol cyn i'r Senedd gael cyfle i'w troi allan. GPfcrthwynebodd MR. GLADSTONE Y cy- nygiad, ar y tirna. allai y Senedd drin materion mewn cytondeban a gwledydd ereill, pan fyddai y llywodraethan ereill yn eu hystyried, heb anghyfleusdra mawr. Diau fod anghyfleusdra yn perthyn i bob cyfundrefn o weithreou. Ond dylaiy wlad hon erbyn hyn ddyfeisio rhyw ffordd i beidio gadael penderfyniadau pwysig i'r holl deyrnas yn llaw y weinyddiaeth yn utiig. Dylai rhyw gynllun gael ei fab- wysiadu i'r Senedd gael mantais i ystyried pob mater o bwys i drethdalwyr y wlad, cyn iddo gael ei benderfynn gan y llywodr- aeth. Geflid meddwl fod synwyr ojffrediu yn dysgu hyn. Y mae rhyw beth yn ddespotaidd iawn yn drychfeddwl fod dau ddyn yn Berlin yn awr,oherwydd eu bod yn swyddogion yn llywodraeth Ujegr. yn medda, awa& £ dod i oasety wlad hon aeon rofjllfa i orfod rhyfela, heb i'r wlad yn ei Senedd gael awr i ystyried haeidianan y Thes) man ary ddwy ochr 3m y ddadl. Ar yr nn pryd y mae cjnrychioliad yn cynwys ymddiriedaeth yn y Senedd ac yn y weinyddiaeth. Y wlad sydd wedi rhoddi inwyafrif seneddol i'r weinyddiaeth. Y mae gwaith y wlad yn \mddiried i'r Senedd yn y lie cyntaf, a'r Senedd yn ei mwyafrif yn ymddiried i'r weinyddiaeth, yn ol cyfansoddiad cynrychioliadol y wlad, yn rhoddi yr awdurdod mewn ffordd o ymddiriedaeth i'r weinyddiaeth ao fel yr awgrymodd MR. GLADSTONE, er y dichon i gaulyniadaa anghysurns ddeill- iaw o'r trefniant hwn, atonis gellir llyw- odraethn ojtoddjthas heb y fnth drefniant. Ylmae oael en ^twyHQ yn bar- haus jmewn masnach ar y system o ym- ddiriedaeth ktrust). Ni fyddai yn bosibl cario masnach yn mlaen o gwbl mewn dim heb fod rhyw gymaint o'r trust den sylw gany naill ddyn yn y llall. Y mae trust yn hanfodol i gynrychioliad yn mbob cymdeithas. Dewisa etholwr ddyn i'w gynrychioli mewn bwidd lleol neu gynghor tref, yr hwn fydd mor debyg iddo ef mewa egwyddorion ag y medr efe gael. Wedi hyny trustia efe y dyn a ethola i .o wneud y gwaith, ac i'w wneud am byth yn ei absenoldeb et: Os bydd caBlyniadau niweidiol i'r etholwr 0 herwydd fod y dyn a etholodd efe wedi gwneud pethan na ddylasai, nid oes help; rhaid iddo gy- meryd y canlyniadan. Nid oes un bwrdd lleol yn gosod materion mewn dadl o flaea etholwyr cyn penderfynu arnynt ac er i'r peaderfyniadau hyny gynyrchn niwaid, ni wyr neb am system sydd well. Ymddirieda y Creawdwr eneidiau y chyd- wybodau plant i'w rhieni. Eto gwyddis en bod wrth y miloedd yn arwaia en plant ar hyd y ffordd lydan. Y mae efe wedi gosod trysor yr efengyl mewn Ilestri pridd; y mae wedi ymddiried pregethu yr efengyl i ddynion anmherffaith, er iod rhai o honynt yn trei allan yn Jadasiaid bradycblyd. Ymddirieda cwrcniau eu harian i oruchwylwyr. Siomir hwynt yn fawr yn ami, ond ni newidlant y system am nad oes un well i'w chael. Dyna yr ymresymiad y ddwy ochr. Eglur yw y gallasai y weinyddiaeth osod ger bron y Senedd rai pethau cyflredinol yn y cynygion a roddant ger bron y Gy- nadledd. A buasent wedi gwneud hyny, oni buaaai y mwyafrif mawt sydd gan- r ddynt yn Nhy y Cyffredin. Ceir gwybod cyn hir beth a wna y Gynadledd. Digon tebyg mai heddwch fydd ei ffrwyth. —
Y LUSERN DDIOGELWCH.
Y LUSERN DDIOGELWCH. MRI. GOL.,—Goddefwch i ini eich llongyf- arch ar helaethiad eich TARIAN. Wele hi 'bellach yn gyfrwng dicon helaeth ac addas hefyd i ni fel gweithwyr i adrodd ein teiiuladau wrth ein gilydd, ac i amddiffyn ein hiawnderau dan bob amgylchiad a all ein cyfarfod. Nid yn unig y mae hi yn gyfrwng addas i amddiflyn, ond hefyd yn helaeth ac addas i gyfieu ffrwyth ein myfyrdodau ger bron y miloedd d«rllen- wyr. Teimlwyf yn d?a oiolchgar i chwi fel perchenogion am eich anturiaeth yn ei chy- chwyn dan y fath amgylchiadau. Credwyf fod eich llwyddiant yn arwydd sicr fod eich ymdrech wedi ei wneud i'r iawn gyfeiriad. Credwyf hefyd y bydd ei helaethiad yn sicr o hawlio cydymdeimlad eich brodyr, y gweithwyr, fel y bydd ei derbynwyr yn lluosogi wrth y miloedd. Trwy eich cania- tad dymunwyf alw eich sylw at fater ag y credwyf a all fod athuedd ynido i?n llesoli yn gystal a'n diogelu fel gweithwyr. Hyny yw cael colofn yn eich TARIAN i dd rbyn unrhyw ofyniadau acatebionambethaubudd- iol a fydd')_yn dal cysylltiad uniongyrcliol a ni fel gweithwyr. Fel un ag sydd wedi gorfod symud cryn lawer o lofa i lofa, trwy fod amgylchiadau yn fy ngorfodi i wneud hyny, yr wyf, trwy hyn, wedi elywei a gweled llawer o wahanol olygiadau o berth- ynas i'r dull goreu i drefnu ein 'Llusern Ddiogelwch,' er ei gwneud yn deilwng o'r enw. Credwyf y byddai ychydig o ymltom ar fater fel hwn yn sicr o wneud lies cyffred- inol. Dygwyddodd i mi fod yn gweithio mewn glofa yn ddiweddar lie yr oedd y goruchwyliwr yn mynu torch o Iniia rubber rhwng y glass a'r fetel. Byddai yn rhaid iddo gael y glass i ffitio y fath fel y byddai, i fesur heheth, yn air tight. Diameu fod gan y gwr ryw resymau fdros hyny, er na ddarfu i mi erioed anturio gofyn iddo am I danynt. Dygwyddodd i mi eto yn ddiweddarach i orfod myned i weithio i lofa hollol ddyeithr i mi, a phawb o'm cwmpas felly hefyd. Fel yr arfsrir gan lawer o honom, aethum am lamp lass' gyda mi; nid cynt aethum i lawr i'r lofa nag y cymerodd y tanwr at y gorchwyl o'i archwilio, gan ddechreu chwythu er ceisio ei diffodd, a chan na allai efe wneud hyay am fod y 'glass' wedi ei ffitio yn agos air tight, y canlyniad fu iddo ei chondemnio, gan orchymyn i'w gad tel yn y lamp-room yn yr hwyr, er roddi mantais i'r limp-rrian i gael tynu y dorch India rubber allan, ac i ryddau y glass.' Wedi ei phrofi yr ail waith, a chael y '[glass' yn ddigon loose, fel y gallai efe yn hawdd ei diffodd trwy chwythu rhwng y 'fetel' a'r 'glass,' yna chyhoeddodd hi yn gymeradwy a theilwng o'r enw Llusern Diogelwch.' Gadawaf y ddau ymddygiad i lefaru drostynt eu hunain. Bydd yn wir ddymunol gan lawer heblaw fy hun i gael gan rai o'ch gohebwyr galluog roddi eu barn am y ddau daull a nodais, yn srystal a nodi allan y dull goreu i wneud llusern y gweithiwr yn deilwng' o'r enw Llusern Diogelwch.' Ap J.
IEHYDYFRO.
I EHYDYFRO. Cymerodd aeloda-u caredig Saron dydd Llun Sulgwyn yn adeg gyfleus i anrhegu plant yr Ysgol Sabothol o de a bara brith, am eu ffyddlondeb dros yr Ysgol Sul yn yr adeg a. aeth heibio. Gobeithio y coronir eich hymdrech am hyn o lafur dros y plant, ac yn benaf oil i Mri. William Evans a Dl. Rees, yn nghyd a'r merched a'r bechgyn ieuainc yr eglwys. Wedi inwynhau ein hun- ain wrth y byrddau, a chael derbyniad croesawgar a mynwesol gan yr holl foneddig- esau oedd yn gweini arnom, Clwsom hysbys- rwydd fod cyfarf od adloniadol i'^gynal am ohwech, ac felly DU ac yr oecla yn dda genym weled cynifer wedi dyfod yn nghyd. Beirniaid yr. adroddiadau, y darllen, a'r sillebu ar y pryd y Parch. J. Jones, Carmel, a. Mr. !W. Tawenfrya Williams, llyffwerthwr, Pontardawe; y gerddoriaeth, Mr. William Thomas, Rhydyfro. Cyfeil- iwyd gan Mr. Owen, w|^sgolfeistr. Y mae clodma-wryn ddyletffe i YsgoI Sabbothol Saron, ac yr oedd y eyfarfod yn dangos nad yn pobt segnrydyst. "— PoirrlrNm,
GWYL GERD150R0L "fONYPANDY…
GWYL GERD150R0L "fONYPANDY Y LLUNGWYN.- Y mae yr uchod bellach yn mhlith y peth- au a fu, ac nid oes yn aros ond yr' effeithiau daionus a gynyrchwyd ganddi. Geliir dweyd ei bod mewn ystyr gerddorol yn llwyddiant perffaith, ac oddiwrth dystiolaeth yr ysgrif- enydd yr oedd felly mewn ystyr arianol. Dyma y tro cyntaf yn yr ardal hon yr an- turiwyd i berfformio darn o oratorio, er fod yma o bryd i'w gilydd amryw choruses Han- del ac ereill o'r prif gerddorion wedi cael eu canu yn fendigedig, o dan arwemiad y di- weddar Mr. R. Evans (Alawfwyn), a Mr. J. Jones (Alaw C-xwenclraeth.) 7 Gan fod y rhaglen wedi ymddangos mor gyflawu yn y DABIAN am Mehefin y 7fed, re di afreidiol gwneud hynjLgtoond nis gallwn beidio nodi rhai darnau a gymerwyd i fyny yn fwyaf neillduol, sef Disdainful of dan- ger,' 'Ah! wretched, Israel,' 'We never will bow down, 'Hallelnjah Chorus,' gan y c6r From Mighty ICings' a Pious Orgies,' gan Miss Davies; 'The Lord worVeth Wonders/ gan Mr. Lucas Williams. Y mae Mr. D., Buallti Jones yn ei yrfa gerddorol, fel dat- gAnwr a beirniad wedi bod bellach lawer o flynyddau o flaen y cyhoedd, ac wedi profi ei hun yn gerddor chwaethus, ac y mae clod dauddyblyg yn ddyledus iddo am ei ysbryd gwrol yn ymgymeryd at y fath orchwyl an; hawdd a pheraormio cynifer 0 ddatnau q 'Judas Macabasus,' gyda chyfeiliaut, a hynv yn gydmarol gyda ch.nwyr anymarferol-j ond llwyddodd y tuhwnt i ddysgwyliad y mwyaf awyddus i weithio allan ysbryd y darnau. Gonestrwydd yw nodi f ,d y c6r jn dangos y ddysgyblaeth fanylaf, ac yn talu y sylw mwyaf i'r arweinydd. Yr oedd dull syml a dirodres Buallt pan yn arwain yn enill ein calon heb yn wybod i ni. Afrad ar ofod y DARIAN fyddai rhoi canmoliaeth i Miss Mary Davies, cany s mae ei gallu dihafal i gymeryd i fyny y soprano part mewn oratorio yn wy- byddus ifeibion cerdd, a'i safle yn y Royal Academy yn ategu«ein gosodiad. Llauwodd Mr. Lucas Williams ein dysgwyliad y tuhwnt i fesur yn ei ran yntan. Nid oedd llais Mr. James Sauvage y tro hwn mor dda ag y mae wedi bod yma, ond yr oedd ei ddatganiad o 'Bradwriaeth y Don'yn effeithi-d a theiml- adwy iawn. Hon oedd y gyngherdd a gymer- wyd i fyny yn fwyaf cyffredinol gan' brif deuluoedd yr ardal er ys tro bellach, a thyst- iolaeth rhai addas i farnu oedd ei bod yn wledd na chifwydyma ei chyffelyb. Canodd Eos Tydfil yn .V ddwy ddeuawd gyda Miss Davies yn deilwng o honi ei hun. Gwasan- a thwyd wrth. yf J)rgaii-harmonium gan Mr. C. C. Caird, Tredegar, ac ar y peinonydd gan Miss Bell Morgan, R.A.M., y rhai a fu yn gymorth mawf i gaol y rwyl i r fath Iwydd- iant gogoneadus.—WM. WILIJAMS.
Y NHW TREFORIS.
Y NHW TREFORIS. We], beth y mae nhw'n ddweyd? DweytL pe buasai yr alcanwyr oil yn ddynion confi- dential, na faasent byth yn dyfod o dan iaa gaethwasiaeth. Bath y mae nhw'n ddweyd ? Dweyd fod Dai y siop yn dweyd y bydd iddo, myn ge- byst, gael allan pwy ydyw awdwr y trioeddt hyny am y Fforest; ac yna bydd ei ar- glwyddiaeth i ddwyn yr awdwr i came io. anyhow. Beth y mae nhw'n ddweyd ? Dweyd fori rhyw Wil Got yn parhau yn ei garedig- rwydd gyda'r gwydrau, ac fod y Bobby ary icatch, am fod WiHyn trosglwyddo ei wydr- au ya y 'smuggle way,' a bod y gwydrau yn cpdi rhyw len dros y llygaid nes eu dalhi, a'r gwyneb yn myn'd i edrych yn ddyeithr ac hagr. Bath y mae nhw'n ddweyd ? Dweyd fod corff, enaid, ac ysbryd Danwat wedi eagyat i'r cymylau gan lawenydd, am fod rhywtut wedi d'od o Landaf. Beth y mae nhw'n ddweyd ? Dweyd oft ddylai neb o hyn aflaaj fyn'd i Briste dt ceisio iechyd am fod, Bdnmoulder wedi bod fally; ac wedi dychwelyd yn ol i'w gartraf yn methu symud ei droed gan y gout. Bethy mae nhw'n ddweyd? Dweyd not Moses i'r alcanwyr ydyw Lewys Afan, ac y dylent ddyfod allan, megys Aaron a Hur, i ddal ei freichiau i fyny. TOM BURGISIr.
PONTARDAWE.
PONTARDAWE. Dydd LTungwyn ymgyfarfu eglwys Hlqvdp" perthynol i'r Wesleyaid, yn y lie uchod, flr dyban o anrhegu plant yr Ysgol Sabbothol a gwledd ddanteithiol o de a theisen am MI llafur a'u ffyddlondeb o blaid yr Ysgol Da oedd genym weled nad oeddynt yn JIll- foddloni ar y wledd uchod yn unig heb gael gwledd i'r meddwl hefyd. Y mae hyn yn siarad yo uchel eich bod yn chwenych pethas. uwchraddol na phethau daearol. Mila., boaeddigesau a'r boneddigion a gymerasan& ran ya y ddau gyfarfod yn rhy IIKMK^ henwi, ond dirfn i bawb wasauaethu yn moladwy.—HEN WR.
LLANDILO'R FAN, BRYCHEINIOCE
LLANDILO'R FAN, BRYCHEINIOCE Traddodwyd darlith yn y lie uchod gsw Mr. J. Cled-m Williams, Rbymni, Mehefib y lOfed, ar "Gerddoriaefcha Cherddorion." Yr oedd yn wir adeiladol, ac yn gymeryd i mewn synradau newyddion, ac nid cerdde4. yr hen lwybrau sydd wedi eu cochi ganereiH. Yr oedd y cyuulliad ya rhagorol, Jr gwrazt- dawiad yn astud. Credwn fod dyfodol or boblogrwydd o flrien ein cyfaill fel darlith- iwr. Dymunwn iddo Iwyddiant neillduoJ, &- chaffed llawer ei glywed 6to. Credwn na fydd neb yn edilarhau wedi iddynt, ei wrando.—TJBITHI WR
LLWYNBRWYDRAU.I
LLWYNBRWYDRAU. I Traidododd y Parch. E. Davie?, Rymni, ddarlith ar brophwydoliaeth fel y cyflawnir hi yn y cyfn' d presenol, yn nghapel y Meth- olistiaid y lie uchoi, nos Lun, y 17eg cyf. Cymerwyd y g;idair gan y Parch. Ezekiel Thomas. Yr oedd y capel yn dra Ilawn. Yr oedd auiryw weinidogion yn brescnol. Caf- odd Mr. Davies wrsndawiad bywicgam aw* a han^r, ymddangosai pawb yn barod i ystyried msi eu dyledswydd yw astndi(r prophwydol aeth, a dysgwyl am bethan mawrion.
Family Notices
PRIODASAU. pydd Llun Sulgwyo, yn Swyddfa'r Oof- restrydd, Abertawe, Mr. David Looghor, Bonymaen, Liansamlet, â. Miss Margaret Williams, dressmaker, Salem Row, ya ys na plwyf. D frdd wedi l'b le r hy»byswch fm': ft? nvts pi miwi'W/- x Gan a-atiad m v*T» ef r m Yc<gilio:ld yo Rtfofdlon 0 r hen gymdeithaia «rob* I r hon mae Mabopwyson Ya uwthiywydd dixMcb. R' d llwyddhmt yn Djhcb jstyr I Dftf .dd mwyn a'i fan, Btnditlifon yn ddiffer-ur, Brd^wych, »ur, mel, a gwin, x A bywyd pur 0 fwyniant, Hab uorhyw chwsoa croeu, aMj^gl.i ia mewn gog nlnnt Duwkldeb dtwy eu)i,-I.tm lOAN B-CH. Mabefin lOfed, yn eglwys Soar, Ystaly^ fera, gan y Parchn. H. Thomas, Cwmtwrch, a Jones, Nantvffio, yn ngwydd y Cofreeti- ydd, jMr. William Thomas, grocer, Cwm- twrch, a Miss Hannah Williams, merchjF y Jarch. C. Williams, Ystalyfera. Mehefin lOfed, yn Sardis, Pontypridd^gan Parch.- J. Davies,Taihirion, Mr. John tmrii. a Miss Hanc ah Bryant, y ddan o'r Efailisat.. Mr. Lewis yw arweinydd cor Efaihsaf, ae y mae Misa Bryant (Mrs. Lawis yn awr) JII. chwaer i'r telynor enwog, Mr. John Bryatft (Alawydd Gfem Taf), Efailisaf. Boed iddyafc gael oes euraidd o gysuron yn eu sefyllfia newydd. ELIAN. GENEDIGAETHAU. Mehefin. 5ad, priod Mr. D. T. William, CwmtwrcB, ar ferch. Enwijf hi JD Mn- Jane. Troi i anedi ydoctor—rhiid, Cafbdd r'OI A wen dlyaog; H*re! ) n wii, yr h*n rojf, JPe > etbost yn gyfoethog. ■ Maiy iane, sniol enetb, ti yWr pat, iL,.ilr, pur aiowyl beth; Delwa y boys a.'u tad-wel, beth ? Y baCiil yd) w pobpeth, 'Der»n ei thad vw'r eneth Jon—'mare rivibo )he'l' un peth yn union; Nurse i lu, daw yo feieirea ion, A thjma obaith y meibion. G. Wtw. Mai 25ain, priod Mr. David Waltenr. pairianydd, Woodfield Street, Treforia, 4a fab, a gelwir ef yn William Griffith. Mehefin lleg, priod Mr. Lewis Williams^ 23, Margaret Street. Trecynon, Aberdar, Mr fab, a gelwir ei enw David Harris. MARWOLAETH. Mehefin lOfed, yn 18 mlwydd oed, Ann, anwyl ferch David a Catherine Grey, Graig, Treforris, o'r darfodeiigaeth. YtDafload angeu ynddi er ys oddeutu pum mis yn ok ac yr oedd wrthi yn ddyfal ddatod y cylym- au oedd yn cysylltn yr enaid a'r coilf wrth eu gilydd, ac. yn tynm y oolofaau i lawr, a tua 3 o'r gloch boreu dydd Llun cyflawnoid ei waith. Gorphetiodi hithau ei gyrfa, ac yr ydyrn xs hyderus gredu ei bod wedi cael mynediad 1 r wlad lie ni bydd nos. Yr oeddt o gymeriad gloew, a chofiodd ei ChreawdwF yn cyddiau ei ieuenctyd, ac yr ydym yn credu na ollyngodd yntau hithau yn anghof pan ar ei thaith i fyd yr ysbrydoedd. jDy- oddefodd y cwbl yn dawel, fel un yn ym- foddloni dan law Duv. Y mae hiraeth. dwys yn cael ei deimlo ar ei hoi yn y taulu, ac yn mhob cylch y tr63d ynddo. Nid roarw gwnaeth. ond newid gwrdl, Mae htddyw'a canu fry mewn hedd Gjflar argylion pur &'r snint, Heb boea na briw-m&'Wr yw ei bysint. C>FAiru»