Tarian Y Gweithiwr

EISTEDDFOD GADKIRIOL GOSEN, RHYMJSX Beirniadaeih y Cy fansoddiadau. GAN TWYNOG. "C&n i Fynydd yr Olewydd."—Daeth, 10 i law, sef Pau, Awel o'r Mynydd, Dein- iol Wyn, Mab Jesse, Martin Luther, Pedr, loan Pédr, Yr Ola i Gwt, Hector, a Hen Bublican. Y mae pob un o'r caneuon yma yh gynyrchionrhagorol iawn, a buasai yn dda genyf roddi gwobr i bob un. Pau-—C&n faith, yn cynwys amryw benillion tlysion, ond cwmpasog ac an- nhrefnus, ac yn dwyn mwy o ol brys ac esgeulusdra nag un o'i gydymgeiswyr. Beth feddylia yr awdwr wrth y llinellau yma: Qwelaf wr ei gops telaid Y gwaetadsdd e ag IIIraw. 1 Ai nid gweled oddiar ei gopa telaid a ] feddylia? Etc, I'w berlieni a'i vin,l'andMd, j Pan yn Hawn o ffrwythaa chWPg, j Brenin yd/w y mynfddoedd B th o dan ei go* on deot. Y mae "ffrwythau chweg" yn rhy ddi- chwaeth i gyfarfod y caneuon sydd yn y gystadleuaeth hon, ond mae y drydedd lmeil yn aros l rywun cranacn na mx x weled ei synwyr. Ceir y corfanau yn wallua ac anystwythweithiau, megys Mewn prydJuthwch ceinder E lea Safiti Jerusal<m fawr Hefyd, nid chwaethua cydmaru prydferth- wck$den, i Jerusalem, gan mai pryclforth- weh natur oedd un a phrydferthweh cel- iyddyd oedd y llall. i mae diffyg mawr yn y llinellau yma: | fi iki, t,i itthrau daliwid, i Ei anwylo oed4 y byd* [ .ir r Atno Jryd* r 4e9d4««' ywelina r. Y trpolaf^ii y b d.. bylasai fod enw neu lagenw i berjffeithio y berfau udaliwyd" a "gwelwyd." Mab Jesse.—Odlau gwallus—coed i odli a nod, mab i tad, faes a cas. Awel o'r Mynydd.—Y mae ynddi rax gwallau mewn orgraff, a'r cqrfanau yn anystwyth yn fynych, megys Hatynvod a'uoWl Qer Jerusalem gil, 1 Eto— ;Idae en^yl yii *«gyn 1 i I'th .gQffR pryd otrth a cherth.. Hefyd, mae yn defnyddio gormod o fatf- auigyneuyTunsyniad, megys Ha'r yd <'yf o o sru oael haijiddeQ i eilio. gan y bardd hwh, yn cryiuioi mwy o hanea y mynydd nagTihohohynt j ohdex ei fanyldeb nanes- ydaoL ihae wedi gadael allan ▼ prif ddy- -gwyddiad mewn cysylltiad ar mynydd, aef esgyniad Criat. Dechreua yn fardd- onpl, ond mae ei nerthbarddonol yn colli wrth ddilyn yr hanesydd, ac yn dangos dilfyg chwaeth weithiau, fel y gwelir wrth y linell hon: ) v A r 00: wynt oryf N w-glik yr AaaleidroJv Martin Luther.LMethu codi yn nchel mae awen y bardd hwn, er gwneud liawer •cynyg canmoladwy. Cyfeiliorna yn an- faddeuol yxi naearyddiaeth y mynydd, fel dwigys y llinellau yma: i. '19ui bwyt* r Swp Sanctsidd, Iesu CB, --A seth i rodio ar d | A aeti i rodio ar dy gopa di, Ao yno yn nyst«w wydd Boson dda Ng thsetu^ne ohw- sai r dagrau'n 111'. Nid ar gopa y mynydd yr oedd Gethse- niane, fel y ca M. L. weled ond iddo chwilio. loan Pedr. — Cyfansoddiad llyfn ac ystwyth ei fldráu ydyw hwn, yn yr un cwmpawd or dechreu i'r diwedd, ond ychydig o fardddoniaeth sydd ynado, a gallem yn hawdd ddifynu llu o linellau tebyg i I I li- Mae'n eglur gan hyiiy fod iti enwogrwydd. EtQ- D r enw a^darnir a cbofion tra chweg. Deiniol Wyn.—-YjrDai peth ellir ddweyd am hwn a'r diweddaf. Dyma benill gwaddol iam: Us oes ihtti mjnyddoedd yn ngwlad Falaeteina Yn owchou hyegwjddau mewn mawredd a bri, x aefui dlewisodd ond myYivdd Calfaria il dderbyn a&rfaydedd c ffelvb i ti; Bn «nw<% ddnwiolion yn byw ar dy iethran, A: sliint so augylion o n nsfol drigfanaa Yn disgyc yn f,nfch«aa.wysa Oy,.lwykr&YA, Kes bjthol gysegni dy enw i ml. ;.<t; "c- Ceir ynddo amryw eiriau wedi eu cam lythrenu. Dyma linell dywyll i mi, ac hefyd sill yn rhy fyr: Ao eilunaddoliitth Dduw roddes wawd. Ni sonia air am esgyniad Crist, ac ni cheir un awgrym ganddo am yr amgylchiad bythgofiadwy hwnw yn nglyn a'r mynydd hwn. Yr Ola i Gwt.—Hon yw y gan fwyaf rhwysgfawr yn y gystadleuaeth, a phe dy- wedwn y fwyaf rhodresgar hefyd, dichon na fyddwn allan o Ie. I ddechreu ceir nodiadau o'r cynwysiad, y rhai a gynwys- ant Esgyn y mynydd—yn canfod ei fod- olaeth—natur ei enw-defnyddioldeb ei gynyrch—ei gyfoeth—y ddeilen i Noa— cynadledd yr adar—gweledigaeth Hosea —breuddwvd Habucac—coed y cerubiaid a dorau y Demi—yr tOlygfa o ben y myn- ydd—mynediad i'r swper, &c. Y mae hon yn gan faith a llafurfawr, fel dengys y eynwysiad, a'i syniadau yn profi fod ei hawdwr yn fardd o grebwyll beiddgar, ondy mae eisieu arno i ddwyn ei awen dan reolaeth bam, ac nid gadael iddi grwydro yn wylit a phenrydd. Prif fai non ydyw vr anwastaarwydd hwnw sydd yn nodweadu awen heb ei dysgyblu. Y mae weithiau yn neidio hyd at y ser, gan ddysgleirio fel yr haul ei hun, ac yna yn syrthio yn ddrylliau yn erbyn y creigiau. Wedi pentyru cymaxnt o anrhydedd ar ben mynydd yr Olewydd, mae fel pe yn adgofio y dylasai mynydd Caliaria gael y blaen, ac yna, heb ystyriaeth ddyladwy, geilw hwnw yn anfeidrol- Heb gyirif Calfaria akfeidrol ei faitt. Profir ei ddiffyg barn eto pan y dywed mai mynydd yr Olewydd fydd Liwjfan yr lesu i famu y byd. Anghywir a chlogyrnog ydyw y llinellau hyn: Mae rhai yn dy gjfrif fel man yr esgyniad, Ond Luo ay dd yn t.tio yn wahanol i ni. Yr wyf yn meddwl, ond i'r awdjvr gy- Yr wyf yn meddwl, ond i'r awdjvr gy- meryd tipyn o drafferth i chwilio, y gwel; ei fod wedi gwneud camsyniad mawr. Dywed yr Ef engyl Lu fel hyn: "Ac Efe a'u dug hwy nt allan hyd yn Bethania." Yn Actau dvwea yr un awdwr: "Yna troisant o'r myajdd a elwir Olewydd." Y mae uwchlaw amheuaeth fod Bstnania ar ochr mynydd yr Olewydd, ac toi rhan o'r mynydd yn myned dan enw v pentref; felly nid oes yr un anghysondeb rhwng yr Efengyl a'r Actau. 11

BWRDD YSGOL LLANGIWC. LLITH V. MBI. GOL.?—Y mae y Brawd Trochydd- ol wedi ysgrifenu liawer yn ei lythyrau 'mwyf cyhoeddus' am -siomedigaethau y Brawd Annibynol ymadawedig, a mioau wedi ysgrifenu am siomiant y Brawd An- nibynol sydd yn aros. Brawd Annibynol sydd ganddo ef a minau*. ^and nid yr un brawd. Y diweddaraf frawd o'r Wem sydd ganddo ef, a mi fy hunan, yn untg,' sydd genyf finau. Y mae wedi trafferthu liawer i ddangos y siomiant a gafodd ei frawd ac yntau yn etholiad cadeirydd ac ysrifenydd y Bwrdd I Ni chwasant y gadair na'r glercyddiaeth i'w dewisolion wy, a dyru y Brawd Trochyddol bwys mawr ar y siomiantau a gafodd y cyfaill ymadawedig yn y ddau amgylchiad. Os nad yw y brawd hwnw wedi newid liawer o'r peth ydoedd, credwyf nad oes amo awydd diolch i'r Brawd Trochyddol am glebran cymaint am ei siomedigaethau ef. Cawsant gwbl lonyddweh o'm rhan i, a buasai yn hawdd iawn i Mr. W. eu gadael yn llonydd ond gadawer hwy yn r fan yna, heb iddo ef na minau ddweyd *yr holl wir.' Ond cofia di, ddarllenydd, mai dichell lied fawaidd yn y Brawd Trochyddol yd- oedd ilusgo enwau James ac Evans i mewn i'r ddadl hon. Er mor barod ac ymdrechgar ydyw i waradwyddo ▼ ddau, tybiwyf ei fod yn ddigon call i wy bod nad yw eu hymddygiadau hwy yn gwellhau dim ar yr eiddo ef nad oes yr un swllt i'w gael yn y fan yna i dalu y can' punt. Ond os yw yn -gweled yna ryur gymaint i'w gael, i ysgafnhau ychydig ar y baich gormodol a roddodd ar ysgwyddau a tneimladau y plwyfolion. dangOsed hyny J yn fuan. Er iddo yagrixenu y post card sictyddol a phump o lythyrau' mwyf cyhoeddus,' y mae y.cant punt yn aros ar yr ysgoldy heb yr un rheswm paham! j Er iddo ef a'r Bwrdd arall gael eu siomi yn newisiad swyddogion y Bwrdd, ae yn James ac Evans am nad ymostyngent i'w cynlluniau hwy y mae gormod o dros gan' punt o faich ar yr ysgoldy oblegyd vote y Brawd Troehyddol. A chaniatau fod "James ac Evans heb wneuthur yn iawn yn etholiad y swyddogion, nid ydyw adgoffau hyny yn lleihau dim ar y can' punt. Nid yw adrodd diffygion James ac Evans yn addurno dim ar y voU sydd wedi costio can' punt i bwrs y plwyf. Ond nid eisiau lleihau baich y plwyf i ateb i'w araeth fostfawr' dair blynedd yn ol sydd arno ef. Buasai hyny yn dda, ynddo; ond gwell ganddo fod yn un o dywysog- ion deillion, y rhai ydyoh yn hidlo gwy- bedyn ac yn llyncu .camel;' neu rwymo beichiau trymion, ac anhawdd eu dwyn, a'u gosod ar ysgwyddau dynion;' ond nid ewyllysiant eu symud ag un o'u bysedd.' Dealied y darllenydd fod ganddo {B.T.) nod ac amcan i niweidio y Brawd Anni- bynol wrth adrodd beiau a diffygion tyb- iedig y brodyr James ac Evans. Wele y ffaith yn blaen. Gwyr y Brawd Troch- yddol, a liawer ,o honoch chwithau, fod James ac Evans yn mhlith prif frodyr yi j eglwysi sydd dan fy ngofal; ac y mae-y Brawd Trochyddol wedi ysgrifenu mai fy ngwaith i yn edliw ei bechodau ef a bar- odd iddo yntau edliw eu pechodau hwyth- au. Gan ei fod ef yn dyoddef oddiwrth- yf fi, gwna iddynt hwythau ddyoddef oddiwrtho yntau. Dyna beth yw 'erled- ig' (erlidiedig): dial ar y diniwed er mwyn fy nharo i-Herod yn lladd y plant bychain er mwyn lladd y Gwaredwr— Hamman yn ceisio lladd yr Iuddewon i cael diwedd ar Mordecai anmhlygedig! Wele adnod y Brawd Trochyddol i brofi pa fath yw ei ysbryd a'i weithredoedd Diolched ei gyfeillion iddo ef, ac nid i fi, am y dadleniadau wyf wedi wneud o'u hymddigiadau annheilwng.' Barned y ddarllenydd a oea yma ddim cynyg' mtopf cyhoeddus' (port card) i wneud saethau o James ac Evans, i saethu at fywyd gwein- idogaethol y Brawd Annibynol. Gwna ei oreu i warthruddo y ddau, a dywed,' Pe buasai efe heb fy nghuddo i ar gam, ni buasai i minau son dim yn gyhoeddus fel hyn am danynt hwythau.' Profwch, Mr. W., fy mod wedi eich cyhuddo ar gam.' Profwch, os gellwch, na ddarfu i chwi votio dros roddi y can' punt. Cynygiwch brofi rhywbeth (yn lie brablan ffolineb) a ddengys fy mod yn eich cyhuddo' ar gam.' Yn wir, nid wyf yn ewyllysio gwneuthur ar gam a chwi-profwch fy mod yn gwneuthur hyny, a mi a'i cydnab- yddaf yn y fan. Nid oes yr un cynyg wedi ei wneud yn eich holl lythyrau am- ddiffynol i wrthbrofi y cyhuddiad sydd yn eich erbyn—dim un frawddeg yn ceis- 10 profi fod eisiau rhoddi y can' punt mewn dadl. Ond, gan feddwl, nid llythyrau amddi- ffynol ydynt, ond ymosodol. Ymosoda ar lawer iawn, ond nid yw yn gallu am- ddiffyn ei hun. Frawd, y mae eich ym- osodiadau ar ereill yn fwy yn eich erbyn chwi nac yn erbyn neb arall. Yr wyf, er chwilio yn fanwl, yn methu gweled gen- ych yr un darian i amddiffyn eich hun ond y mae genych gleddyf pren i ymosod, ac yr ydych yn gwanhau ac yn nychu eich hun wrth ei ddefnyddio. Os cleddyf dur ydyw, chwi eich hun sydd yn gwybod, am mai eich archolli chwi y mae. Yr yd- ych wedi colli llawer mwy o waed na neb arall, a hyny oddiwrth eich cleddyf eich hun. Cawsai James ac Evans lonyddwch am v trosedd tybiedig o fyned a swyddau y Bwrdd yn groes i ddymuniad y ddau frawd oni buasai fod y Brawd Trochydd- ol yn awyddus am enyn tan digofaint yn- ddynt a: eu c;weinidog. A oes rnywun a ddarllenodd v llythyrau a fedr amheu hyn ? Awgiymi v io#<, card bygythiol fod rhyw bethau drwg i ddyfod cyn y bydd iddo 'orphen: a mi. oes genych, Mr. Williams, ragor o r ii., tllaidd yma yn 'stor 1 Os oes, gwell i chwi, vn fuan, arllwys yr oil o hono, or eich mwpl eicn hun 'canys digllohdeb a ladd yr vnfyd, a chenfigen a ladd yr annoeth.' A fuoch chwi Brioed yn mwynhau y teimlad 'ni bo dichell yn eich yabryd ?' Gwyddoch am dano, ac ymdrechwch ei gael a i feith- rin gwna ladd yn eich meddwl bob tuedd i ysgrifenu cyfres o lythyrau mor aflan a'r rhai hyn. Buasai yn anrhydeddusach i chwi ymostwng a chydnabod eich bai yn edifeiriol, na chynllunio yn ddichellgar am waed eich brawd yn yr Efengyl. Ni chymeraf amaf amddiffyn James ac Evans am eu dewisiad o ysgrifenydd y Bwrdd-ni pherthyn hyn i mi, ac nid oeddwn ar y pryd yn gallu cydweled a hwy. Tybiais fy hun eu bod yn metho, fel Bwrdd, yn eu dewisiad. Ond yr oeddwn yn gweled fod Mr. Turber- ville yn fwy cyfleus na chyfreithiwr Aber- tawe a gwyddwn fod gan y Bwrdd well adnabyddiaeth o hono nag oedd genyf fi. Y mae yn anhawdd adnabod egwyddor- ion cyfreithwyr, am mai gweision cyflog ydynt; acymaeyn naturiol iddynt gy- meryd yr ochrau a ddyru waith iddynt. Ond dywed y, Brawd Trochyddol i Mr. Turberville brofi ei hun yn foneddwr yn. mhob ystyr o'r gair, yn ei noil gysylltiad- au a gweithrediadau y Bwrdd o'r dechreu hyd yma.' Os felly, nid rhaid i James! ac Evans gywilyddio am iddynt ei bleidio;! a phaham yr. edliwir iddynt yn mhen tair blynedd am gynyg, a chefnogi, a votio dros un sydd wedi bod yn foneddwr yn mhob ystyr o'r gair, o'r dechreu hyd yma!' Yn hytrach na beio amynt, dylasid diolch iddynt am 'y boneddwr yn mhob ystyr o'r gair.' Un a allodd fod am dair blyn- edd yn ysgrifenydd Bwrdd Ysgol o Ym- neillduwyr, ac 'ni chynygiodd unwaith tcihi > ei syniadau ei hun arnom mewn un modd Pa fodd y gwybu Mr. Williams fod gan y clerc ei syniadau ei hun' gwa- hanol i eiddo y Bwrdd, gan na chynyg- iodd unwaith wthio' y cyfryw arnynt? Nid wyf yn amheu dim am degwch Mr. Turberville yn gweinyddu ei swydd. Diwedda y Brawd Traphyddol ei burn- ed lith gyda braslun o han^s gweithred- iadau y Bwrdd am y tair blynedd. Beth a debygech chwi, Mr. W., am i chwi ym- weled a gwahanol ranau o'r plwyf, i roddi cyfrif teg deh goruchwyliaeth ar derfyn- iad eich tair blynedd. Os byddweh yn dyfod, rhoddweh i ni araeth yn Gwaun- caegurwen a gwerth can' punt o resymau ynddi. Cofiwch y bydd i chwi fyned dan holiadau lletd gelyd, a'u hateb yn foddha- ol, cyn y bydd i ni basio pleidlais o ym- ddiriedaeth ynoch am y dyfodol. Peid- iweh a dweyd yn eich araeth mai gai Bwyllgorau yr Ysgol Frytanaidd 'y pryn asDch yr ysgoldy. Yr ydych wedi prym r a thalu, ond heb adnabod y gwerthwyr Dyna ddigon heddyw. Y BRAWD ANNIBYNOL.

TREFORIS. MBI. GOL.,—Er pan y clywsoch oddi- wrthyf o'r blaen, yr wyf wedi bod ar daith trwy ranau o Ffrainc. Yr oedd genyf amryw ddybenion wrth gychwyn, megys gweled y wlad a'i threfi, deall ansawdd a sefyllfa masnach ar y Cyfandir, adnew- yddu iechyd, &c. Cefais fy anrhydeddll. a chwmni y byd-enwog C. H. Spurgeon am ryw diwrnod. Yr oedd ef wedi dyfod yn unig er mwyn ei iechyd. Paris! dyna ddinas! dyna adeiladau! cyfoeth, celfydd- yd yn ei gwahanol ganghenau, llygredig- aethyneierchyllrwyddinwyaf! Y m^» yno amryw sefydliadau i ddybenion daj- onus, ond liawer iawn i feithrin a chefnogi llygredigaethau. Treuliais ryw bedwar diwrnod yn y ddinas fawr hono i wel- ed ei hadeiladau, ei gerddi, ei phart- iau, ac er deall ychydig o arferion y prec- wylwyr. Y noswaith cyn ymadael oddi yno, gofynodd yr arweinydd, yr hwn a alwant hwy yn eonduttew, a fuaswn yn caru deall ychydig am ddifyrion, dawns- iau, a chaniadau cenedlaethol y genedL Wedi cael cydsyniad, aeth a mi i ystafell eang a gorwych. Yr oeddwn wedi bod ya yr Opera Home a'r Ode", &c., ond meth- ais a chofio enw y He diweddaf y bunt. ynddo. Pa fodd bynag, wedi myned o'r chwareuwyr trwy amryw ddarnau cenedl- aethol, dechreuasant ar hen ddernyn ag y clywais fy ysgolfeistr gynt yn ei rygyn. lawer gwaith, sef "Menuet." Cana dawns ydyw, ac un mor araf, oer, a difywyd, fel mai dau beth yn unig a'm cadwodd nes iddynt orphen, sef yr hyn a ddywedaia am fy hen ysgolfeistr, a'r ffaith fod y fath un a Louis XIV. wedi bod yn ei dawnsio oddeutu canol yr ail ganrif ar bymtheg. Yr oedd dyn yn cael amser i feddwl y peth a fynai tra y buont wrthi, a choflais fod y DARIAN yn fy llogell, a phlygais i lawr i edrych ami. Yr oeddwn wedi ei derbyn y prydnawn hwnw oddiwrth hen dad gofalus iawn sydd genyf. Syrthiodd fy llygaid yn union ar lith Dai. Y peth cyntaf a ddaeth i fy meddwl oedd y buasai Dai a Netti wrth eu bodd yn Paris, po gallasent hebgor ychydig o beintiau er cael modd i ddyfod- yno. Beth pe buasai Netti yn clywed a gweled y ddawns hon, "Carmagnole!" Pe buasai wedi ei dysgu, a chael ychydig estyniad yn ei goesau, credwyf, oddiwrth a welais, y byddai yn ei dawnsio cystal a neb oedd yno. Bydd- wchmor garedigarhoddi ei ffrwyniad iddo erbyn y bydd yn myned i Redera heliv, neu i'r aderyn mewn llaw yn hytrach, gan ei fod yn perthyn yn nes i'r hil. Dyma'r ffrwymadi Donsons la oartnagcols, Yive Ie 8011, viva Je sm; Dodcoqs la carma#&o!e, Vive le aon du canon' Er mwyn iddo ddeall yn well, dylasWB ddweyu tou yr enw yn cael ei roddi ar 'hvmncif Mte pt a otac/c boots yn Paris, Pet- its <\ir ?*acnou. Am Dai, gwn nas gall ei ddeall. Prof- odd hyny yn ei hyfdra yn sylwi ar fy llith cyntaf, heb ddeaJ end un frawddeg 0-, honi, yn ol ei dystiolaatii ei hun, ond ni ddeallodd hono yn iawn. Peidied yr hybrida bach a son amdliin heb eiddeall; yna bydd ei fryddoneg yn liawer 11% oblegyd,- •Pa ryw ddytL, or bryddoneg,' a all wneud lies yn y byd? 0 ran h pa fodd y dealla Netti os na ddealla Dro.; Treied Jac y Pharisead ei ddeall. Os y dealla ei gymeriad, dealla eiriadaeth y llith cyntaf. Y mae ef wedi ymdroi yn holl gwteri meddwdod, gwrthgiliadau, a phydredd yr oes. Y mae yn deall ystyr y frawddeg gymhwysiadol hon, "Y ci a ymchwelodd" at ei chwydxad ei hunBr nyny, ydyw y cerydawr, y grwgnach- 1Rt a dychymygydd cynllwynion. Otti ddxwygia ar frys, dichon y gwna ysbryd y goatrel ag ef fel y gwnaeth Apollo a Midas, hen frenin Phrygia, sef ei gerydda a pblar o glustiau asvu. Beth pe caffiai Tomi Clopinel ran hwyl Ffrainc 1 Clywais ei fod ef weai cael dau neu dri diwmod o spree ar gora pryniad y Fforest. Cofiwch nad Spree a ddywedais, canys y mae hono yn afon fawr yn Germany. Ond cafodd Clopinel ffrwd lied dda hefyd. Dyma'r HARlAN wedi dyfdd. Pa beth sydd ynddi yr wythnos hon 1 Gwelaf foil Netti yn fyw. Clywais ei fod yn moeli ei glustiau a dangos ei bedolau yn yr Aderyn pwy nos yma, rhag ofn mai rhyw rai heblaw ei epil ef a garll' y borfa frasaf yn y Fforest. Efe ddweyd dim am y Fforest! Na, nid tebyg ar hyn o bryd. Aroswch am fis neu. chwe' wythnos yn mherach. Mae y lleng yn credu mai hwy ddylai fod yn gaffer* yno, a lleoedd ereill hefyd.. Mewn gair, dyna sydd yn eu poeni. Well done, Netti, hit go dda. A ydyw yn bosibl na lwydda y llythyr i swyno meistr y Fforest i'r fath raddau fel ag i dy godi mor uchel ag y boddo yn bosibl? Gwell iddo wneud, onide daw y diffygion yr awgrymaist am danynt allan. Rhagorol, lleng; yr wyt wedi cadw He i ddweyd neu beidio, yn ol fel yr ymddygir tuag atat. Y mae rhai o honynt wedi eu codi o'r pot v at y ford, ond nid ydynt yn foddlon. Os gwelant fachgen yn codi i safle ag y maent hwy yn methu ei chyrhaedd, ewyn- ant gableddau,a bytixeiriant eu hymddyg-

Cafodd Daniel enw anrhydeddus gan bobl y Ilys yn Babylon, ond Daniel y Proffwyd y galwyd ef wedi hyny gan r Grist. Hynod gan hyny na bnasai cymaint o ysbryd cenedlaethol yn Mr. Disraeli, ag i beri iddo gadw ei enw Patriarchaidd D'l3rael'i, yn hytrach na gwisgo enw tref fach ddinod yu ei le ef. Ond efallai ei fod ef wedi meddwl y bnasai ei hen enw ef yn cael ei gofio gan bawb, a'i fod ef am roddi anrhyd. edd ar bentref Beaeonsfield, trwy ei gyatyllta ef f'i Iarllaeth arglwyddaidd. Xiigon tebyg fod rhyw raigo hynod yn, y peiitref am eri ssl drosto ef, yn amser -*L etholiad fel aelod seneddoldros air,: ^an fod Beaeonsfield yn y sir a gy- nrychiolai- efe. A chau ei fod ef wedi byw ran fawr c'i oes fel ysgrifenydd qofelau gorlwythog o flodau, yn myd dychymyg, a theimladyddiaeth, un o'r ■pethau tebycaf iddo ef wneud, oedd: ttbeTthn priodoldeb a darddai o sel; genhedlaethol, i foddloni sentiment- alism ei edmygwyr twymgalon yn mhentref sen dref fechan Beaco^s- "ficld, swydd Buckingham. Y mae y dref fechan yn meddu marchnad. Y mae ynddi bedair heol, ar.1Di1 croes. Kifer y trigolion yw 1,524, oddentnnn ran o ddeugaino drefydd mawrion Cymrn. Oladdwyd yr enwog Edmund Burke yri eglwys y Be hwn. Gynt bu gweithfeydd riban- an yn lied fywiog ynaa. Ond caiff y lie enwogrwydd bythol *rwyfod_ ei enw yn deitl ar nn o enwog- ion penaf yr oes hon. Rhoddwyd y teitl gan y Frenhines ar wraig Mr. Disraeli nn mlynedd ar ddeg yn ol, sef 1868, pan y bn e$e yn Brif Weinidog am ychydig o fisoedd o'r blaen. Ni aBasmefe felarweinydd y biaidDori- tfforddio gadael Ty y Cyffredin y hwnw, am fod y niwyafrif ta cefn yiifychan. ifarw ei wraig ef ychydig flynydd- aut yn ol. Isiarlles (Viscountess) Bea- IQJIØfield oedd ei theitl hi. Ond pe "hi yn fyw yn awr, Iarlles (Countess) fnaeai hi, ganmai larll (%$art)ae nid Isiarll yw i&fia. .JfLan tod liawer o lanym weai Doa mown ey-sylltiacl a'r teitlan uchod, er ■fSRyPtiP8^ Ioriie ar benptnaol aristocratiaeth hyd yt oddd ym bosibl. ef «j <0190, a llwyddoddi osod y teitl o Ymherodreis Tndi$afcy/Fren bines. Ymddengys./wrt^ hyn gi fod cCJm me&dBsyclleddf tyreiniol at deitl e yr-ei olstd tl- afy fihydd Dr. Adam Clarka engreifft- idii o deitlan'.c^wyddedig breaieoadd dwyreinlol ynei (^sboniadar Job nxii. Hd B^Oywed^gwagedd^ wag- tiijpw>g«ddy* y owbl?" efe chwaeth ei henafiaid ffrUi npwid pi enw, gan mai nid IKferaeli oedd1 en cr^fenV gwrliddiol hwy._ Nid wyf" weai gwe^ed hysbys-1 iTO'^d beta oedd ea henw gwreiddiol €^haidd>hwy. A i- Daetb tadou JKT,, y 1748t gani ft deg ar ngam ■ilynedd yn ol. Benjamin .oecW, enw hyAffF- Mab ienangaf mamandwr rioeJd efer |i[e^3^1iodd-fod iAwgr'^Wyd liwiw yn jffafriol i las? ■Ach ac i ryddid erefyddol. Efa oedd j tfkri^liasBachydd Inddewaidd yn f upd hon y pryd ItwlW. Gwn^eth ei J^y#gwyliodd birtban mawrioHrm^wn tmmp i'id^won Oddiwrth gflTIS^n Ood cafodd' ei ya Ihyiiy, w i m wyr ef a wnaethant hyny. Nidi oeWl|ttnddpt .irtf f#y o barch j gy|^l^Jad4eT^ y pryd hwnw; nag rfdd ganddynt i gydwybod Ymnfeill- 2mVr\^awr%TybIant fodWfbj W 9 ^re^thfpdu yh ormestol iaag at gyd- Sbod T mneilldawr nea Inddew yn igon Y m&e y a lQDiwyd gan Poriaath yn y mtisot atidyeg, yp. -engr,pfft, a grebaeh- rwydd en hypa?^*4d hwy tuag at gyd- 3bod Y mneilldawr. Cylchynant yr ldiadi )l'vllw a llnoedd o weithrediadan •'f jgWnant yn ^wbl ddiwertb, lie y mae mwyaf o eisiaTt amddiffyn ar gyd- wybod. Cawn gyfle eto i edrych i jbethan cyfifelyb yn hanes Mr Disraeli.