Tarian Y Gweithiwr

MILWYR WEDI RHEWI I FARW- OLAETH. Y mae yri ymddangos fod adran milwrol y Cadfridog Dandeville wedi dyoddefyn fawr oddiwrth yr oertel. Ar yr 28ain o Ragfyr, yr oedd yr adran hon ar Fynydd Babagora, yr hwc sydd 5,600 o droedfeddi o uchder ac yno cawsant etl dal gan ystorm o eira oer- llyd anarferol. Cafodd deg o swydd- ogion ac ws th cant o wyr eu rhewgnoi, a 53 o filwyr en rbewi i farwolaeth. Er y caledi hyn i gyd, aeth yr adran rhag- ddynt nes cyflawni y gorchwyl a rodd- wyd iddynt; sef cyrhaedd Schandor- nick.

» GWEITHFAOL A MASNAOBOL ABERNANT A PLYMOUTH.—Y mae yma si eto fod rhyw gyfnewidiad pwysig ar gymeryd lie yn nhrafodaeth y gweithiau eang hyn, ac y bydd y cyfnewidittd er lies mawr i'r gweithwyr. Mis gallwii ddweyd fod dim y gellit- ymddibynu arno yn y si, ond gallwn obeithio ljyny yn nghlyn a miloedd ereill. GOGLEDI> CYMRU.—Y mae cais sef- ydlog a bywiog am agerlo yn y parth hwn o'r Dywysogaeth, ond fod y pris yn isel. Ond ntarwaidd iawn yw mas- nacli ypjiaiarm. CAERCYDD.—Y mae llonglwythiad glo o'r lie hwn yn myned ar ^bydd. Yr wythnos cyn y diweddaf nilong- I wythwyd i wledydd tramor ond 62,315 o dynelli, ond yr wyttinos ddiweddaf, 11 wythwyd mewn 52 o agerlongau a 48 o lOÐgan hwyliau, 72,397, mwy na'r wythnos fiaenorol o 10,082 o dynelli. Llwythwyd hefyd 2,780 o dynelli o haiarn a dur. ABEBTAWE.—Yn nghylehoedd y lIe hwn y mae masnach yr haiarn yn myned waeth-waeth, ond y mae masnach y dur yn fywiog. Y mae y fasnach lo yn farwaidd iawn hefyd. Nid yw y gweith- feydd alcan drwy y eymydogaethau hyn dor farwaidd ag y buont, y maent yn gweithio amser liawn oil yn bres enol. RYMNI.- Y mae yn agos yr holl byllau glo yn y parth hwn wedi dechreu gweithio ar y gostyngiad 0..5 punt y cant. Ychydig yw y pyllau a weithiant yn rheolaidd pyllan y glo ager yw y rhai a ddjoddefant fwyaf. Y mae llawer Uai o gais am lo at wasanaeth y ilaw-weithfeydd. Mae cais bywiog am haiarn bwrw at alcan, a dywedir fod o'r gweithfeydd cymydogol yo b rieithio symian mawrion o hono. Y mae pump o'r melinau rowlio yma wedi sefyll, gan fod yr holl orders am haiarn wedi eu cwblhau. Yr nnig gangen sydd yn gweithio yn hwylus yma yw y gwaith dur. Mae orders ar law a gymer fisoedd i'w gweithio allan. CASNEWYDD.—Marwaidd yw mas- nach drwy y parthau cysylltiedig a'r porthladd hwn, a'r awyrgylch fasnach- 01 yn edrych yn gym/log a niwlog. Braidd dim a wneir mewn barau haiarn, na nemawr o ddim archebionam reiiiaa haiarn ond y mae gan y gweithfeydd dur obeithion gwell. Dadlwythwyd yma yr wythnos ddiweddaf gryn lawer o fwn haiarn, yr hwn a ddaeth drosodd o'r Yspaen.

LLECHWYR Y GOOLEDD A CHYFYNGDER Y DEHEUDIR. Y mae Arglwyddes Aberdar wedi derbyn 50p. oddiwrth gyirinfa No. 1, o Uadeb Llechwyr Gogledd Cymru, perthynoI i PeDrhyn, y rtta!, trwy ea • u » V •• llywydd sydd wedi ymofyn am y lle- oedd mwyaf anghenus. C'r swm hwn, y mae Arglwyddes Aberdar wedi an- fon 25p. i bwyllgor Gweithiol Aberdar. Y mae ya dda genym weled ein cyd- wladwyt' sydd yn nghanol llwyddiant masnachol yn cofio am ei brodyr yn y Deheudir sydd yn dyoddef o gyfyng- der.

— AT LOWYR Y WEST. Yn y cyfarfod a gynaliwyd yn y Mar- ques Arms, Fiorest Fach, pry^awn dydd Sadwrn diweddaf,. lona^ 5ed, gosodwyd gerbron y tri cb4wtiwn canlynol;— *1* 1. Y modd o dderbyn y goetjpgiad presenoi. o swlit y butit, yn y glofeydd a reoleiddir gan nndeb y meistri. Ar y mattr hwn penderfynwydr Fod y cyfarfod jn, cyaieradwyo peidio a chyfiwrdfd a'r;prisoedd prtsenolo gwbl, ond ya k jt? aph cymeryu y awlit i ft'wrdd oddiar jy veniaiou cyflawn, y rh%^ydd wtdi. eu gwneud i fyny o'r prwoedd preseapl. 2. Y priodoldeb i'r glofeydd oyny ag sydd eisioes wedi derbyn gostyngiad o swiit neu yohwaneg y bunt oddiar y gostyngiad cyffredinol diweddaf, i ym- drechu cael bod yn rhydd o'r gostyng- iad presenoi, rhag y bydd eu derbyniad hwy o hono yn rheswm yn ngeneuau rhai o'r .meistri undebol yn yr ardal dros orfod gwasgu eu gweithwyr hwy eto i'r un salon. 3. Y prodoldeb neu yr sarabriodol- debo estyu tymhor y gostyngiad godd- etedig dros benj tri njis, yn ol cais y meistri undebol. Penderfynwyd gohirio y ddau fater diweddaf hyd nos Fawrtn, y 15 fed cyf- isol, pryd y cynelir Cyfarfbd Cyffredin. ol eto yn yr un lie, er rhoddi atebiad, wedi i'r gweithfeydd gael amser i'w ystyried yn ol y goleuni a roddwyd arnynt yn y cyfarlcd hwn-pryd y dysgwylir y byad pob glofa wedi ethol rhyw niter o beisonau i fynegu en nceudyliau a'u penderfyniadau ar y ddau gwestiwn. Bydd y eyfarfod yn dechreu am haner awr wedi chwech. Dros y cyfarfod, W. ABRAHAM. O. Y.—Gwahoddir glowyr Llanelli a'r cylchoedd i gymeryd rhan yn y cyfar- fod nesaf. W. A.

I 0 BWYS I LOWYR. Y mae goruchwyliwr glofaol o'r enw John Cross, wtdi anfon hysbysrwydd i'r gymydogaeth hon y gall rhyw 50 neu 60 o lowyr da, enill 6s. y dydd yn Mghogledd West Lancashire, St. Hele- na ac y bydd yn dda gauddo i'r hys. bysiad hwn gael ei gyhoeddi. Ni wydd- us a oes rhyw anneal dwriaeth yno a'i peidio, ond ni chyst ond ceiniog neu ddwy i ymholi, gan y ceir pob hysbys- rwydd, a hyny yn uniongyrehol oddi- wrth y boneddwr uchod.

HYN A'R LLALL YR WYTHSOS. Cawn fod y Prenin Victor Emman- nel o Itali wedi bod yn hynod wael ei iechyd, ond yn awr yn well nag y mae wedi bod. 0 Dydd Sadwrn diweddaf, yn Nglofa Cwmbach, Aberdare, cyfarjyddodd dyo o'r enw Henry Williams 40 oed, a'i ddiwedd, trwy i gateg syrthio arno, yr hon a bwysai haner tynell. Ar linell reilfiFordd Merthyr ac Aber- honddu, ddydd Iau yr wythcos ddi- weddaf, cyfarfjddodd eryrwr o'r enw Edward O. Williams, a'i ddiwedd yo dra disymwth yn ages i Torpantau. Y mae corff plentyn wedi ei gael mewn nant fechan sydd yn rhedeg i'r Wysg, yn agos i Abarhonddu. Wedi tueddi i godi y mae pris y gwenith yr wythnos hon eto. A .'i j- f, v Y mae chwarelwyr Betws y Coed wedi rhoddi rhybudd "na fydd iddynt 8 weithio o htrwydd rheolau newydd- ion. Yn Ilys heddgeidwad Aberdar, dydd Mawrth diweddaf, cafodd dyn o'r enw George Jonfs, gornchwyliwr o dan y Gloucester Wagon Company, ei drosglwyddo i sefyll ei braf yn y Sesiwn nesaf, dan y eybuddiad o dynu arian oddiar y cwmni mewn dull an- on est. Nos Lun diweddaf, cafodd gwyliwr o'r enw By water, ei lofrnddio yn Cradley, Swydd Stafford. Yr oedd wedi bod yn gwerthu moch, ac wedi gwneud arddaugosiad broliog o'i arian. Boren dydd Mawrth deuwyd o hyd i'w gorff, a'i betiglogwedi ei ddryllio yn aiswydus, a'i logellan yn hollol "^eig- 10D. I fyny hyd fit ddydd Linn diwedd- af, yr oedd y Parch. John Griffiths, rector Merthyr, wedi derbyn 1,140p. tuag at gynorthwyo tloaion dyodiefus ei gymydogaeth.

GWEITHFAOL AMERICANAIDD. Vienna, Ohio. —Y mae y gweithiau glo mor hytoi o dlawd yma yn bre- senol, nes o'r braidd y geill teuluoedd gadw corff ac enaid yn nghyd. Mae Uaweroedd wedi ymadael oddiyma, ac ychydig o Gymry sydd wedi aros ar ol. Wilkesbarre, Pennsylvania.—Rhodd- wyd gostyngiad o ddeg y cant yn nghyflogau glowyr mewn gweithrediad Rhagfyr y lOfed, yn nglofeydd Cwmni Lehigh a Wilkesbarre, y rhai a weithir gan Lharlts Parrish a'i gwmni. Der- byniwyd y gostyngiad gan y gweithwyr ar yr amod i'r hen gyflog gael ei thalu mor fuan ag y caniata y bris i hyny gymeryd lie. Brookfield, Ohio.—Y mae masnach y Le hwn wedi arafa yn fawr wedi can y leaks, ond er hyny y mae yn lied addawol, a chryn fywiogrwydd i'w gan- fod. Y maedylRtd gweithwyr yma yn anferthol, a tbrwy hyny gwerir ilawer o arian yn ofer, gan nad all y gwaith eu cynwys. Mahony City, Pennsylvauia.-Mae y gweithiau j ma, lie y mae y rhan fwyaf o'r Cymry yn gweitbio, ar stop er's chwech wythnos, ac fel canlyniad o hyny, y mae degau o honynt wedi ymadael i ranau ereill o'r wlad ac os parha pethau fel hyn yn hir, y mae yn debyg yr a'llawer eto. Prif fywyd y y lie hwn yn awr yw gweithiau y Philadelphia & Reading. Y maent hwy yn gweithio bob dydd, ond ych- yoig iawn o Gymry sydd yn gweithio ynddynt mewn cydmsriaeth i'r hyn sydd yn y rhai ereill pan yn cerdded. Y mae CwmtJi Haiarn Roane, Chattanooga, Tennessee, wrthi yn gwneud 500 o dynelli o reiliau haiarn ar gyfer rheilffordd Memphis a Charles- ton. Y maa Gweithiau Haiarn Phoenix,. Trenton, New Jersey, yn gweithio amser llawn, gyda rhagolygoa da am, beth amser. Gweitbir amser llawn yn 'Ngweith- iau haiarn Port Carbon, er cyflenwi archebion am offerynau gwahanol at wasanatth mwngloddiau arian Idaho, California. Ymddengys fod ffwrneisiau Shawnee, Ohio, yn lied brysar y dyddiau hyn. Gwna y Vilas oddeutn 35 tynell o haiarn bWlW yn ddjddiol, a'r Fannie No. 1 a 2 yn nghyd oddentu yr uu swm. Yn y XX gwueir o 20 i 22 o dyneiii yn ddyodiol. Ymddengys fod. prysnrdeb mawr mewn gwahanol ganghnan o fasnach yn Chattanooga, Tennessee. Rhedmel- ia rolio y VQJcán Iron & Nail Works amser dwbl, a'r un modd y Tennessee v 'X v*' *»i i-Mti'ij&h iivi 'iI Iron & Steel Co. Gweithir amser llawn hefyd yn ngweithiau priddfeini y lie.

I YSGOL LENYDDOL CARMEL, SIRHO WY. Y mae'r ysgol hon yn saith neu wyth mlwydd oed, ac heb gymaint a gair o'i hanes wedi bod yn unrhyw newydd- iadur hyd yn hyn; nid am nad oes ynddi ddigon o alluoedd i'w chodi i sylw a chyhoeddusrwydd, ond am mai gweithio dyfal, dystaw, a digynhwrf y maent yn ei garu, ac heb byth chwenych gweled eu hunain. Yr wyf yn meddu ar ychydig o gymwysder i roddi barn gywir arnynt, gan i mi fod yn un o honynt nes ymadael a'r gymydogaetb, yr hyn a'm gosododd, er fy mawr anffawd, allan o gyrhaedd ye ysgol. Er hyny, mae y lies a dderbyniais ynddi, yn nghyd a cbyfeillgarwch gwir- ioneddol a diwyro bechgyn yr ysgol wedi eu hargraffu yn rhy ddwfn ar fy nheiml- adau i amser allu eu dileu. Bydd yr ysgol a'r becbgyn yn anwyl genyf tra y chwyth fy anadl. Os oes rhyw deilyng- dod ynwyf i ysgrifenu llith i newydd- iadur, mae y clod yn ddvledus i'r ysgol uchod. Y mae amgylchifraau wedi symud ereill o gyrhaedd yr ysgol. a'r cyfryw yn rhai o'r aelodau mwyaf ffyddlon ac ym- drechol, ac yn eu plith fy nghyfaill Eben- ezer Howells, yr hwn a symudodd i Dre- herbert, ac wedi hyny i Abertileri, ond yn awr y mae wedi myned i Peru, dan y y Mri. Neels, Casnewydd. Penderfynadd rhai o aelodau yr ysgol alw math o gyf- arfod ymadawol nos Sadwrn, y 27ain cynfisol, er treulio awr neu ddwy yn ei gyfeillach cyn ei ymadawiad, a hyny yn festri y capel uchod. Aeth fy nghyfaill Milfranydd a minau yno, a chawsom gyf- arfod rhagorol ac adeiladol iawn, a'i lon- aid o ddymuniadau da i'n cyfaill. Llyw- yddwyd yn fedxns a deheuig gan Mr D. Powell, o Athrofa Hwlffordd, sef un o. hen aelodau yr ysgol hon. Anerchwyd f cyfarfod gan v cyfeillion canlynol:—Mn. T.. Griffiths, J. Pritchard, J. Jonea (Mil- franydd), a G. Mathews. Yna cyfododd Mr. E. Powell, prif athraw yr ysgol, i gyflwyno yr anrhegion i'n cyfaill dros yr ysgol, sef Gweithiau a Bywgraffind Cyn- ddelw, yn nghyd a Conversation on the Mines,' Siariadodd Mr. Powell yn bwr- pasol a tharawiadol iawn, a diolchodd Mr. Howells yn wresog am y rhoddion, ac hefyd siaradodd yn uchel am yr ysg-)I. Wedi hyny cafwyd anerchiad brwdfrydig gan Mr D Williams (Myfyr Ddu) Siar- adodd yr oil yn uchel am yr ysgol ac am ein cyfiiii oedd yn ymadael, gan ddat- gan eu gofid o herwydd ei golli. Dymun- iad pawb oedd y byddai iddo fyned i ben ei daith yn ddyogel, a chyrhaeddyd yr amcan oedd mewn golwg gauddo. Hir oes ac iechyd a'i dilyno, a gobeithio y bydd iddo ddychwelyd yn ol at ei deulu yn ddyn cyfoethog. ALEINWS

RHIGOS. Nos Fawrth, Ionawr laf, traddodwyd darlith yn nghapel Bethel, Rhigoa, gany Parch Jenkin Williams, Glyn-uedd, ar I Ddiwyjiad Protestanaidd a'r Merthyr- on.' Cymerwyd y gadair gan Mr David Evans, brickyard, ac wedi anerchiad pwr- pasol ganddo, galwodd y darlithydd at ei- waith, yr hwn a yraaflodd ynddo o ddifA rif, a chadwodd y gynulleidfa yn dawe- am dros. ddwy awr. Cafwyd darlith. ar ddercbog, a boddlonwyd pawb yn fawr, Yroedd eynulliad parchus wedidyfodyn nghyd. 5) L.

Ji J TRIOEDD YR ALLT A'R GYMYD. v OGAETH. Tri pheth. sydd eisieti euhela o'r gym- ydogaeth: Gorme", Cynffonglecwyi, ac un o lwynogod godreu y Mynydd Du. Tri pheth newydd yn y gymydogaeth Cadw arian y gweithwyr £ r ddydd pay, gwaith alcan, uc hwylio berfa olwynog am wydd. A.

Prydnawn dtrdd Mawrth diweddaf, fel yr oedd, dyn ieuanco'renw Myer Blacker yn dyehwelyd adref oddiwrth ei w nth, syrthiodd ar ganol yr heol yn farw.4 Bernir m^i fit, o avidplexv a g ifodd. Y mae tyiodi ein cymydogatitii yn par- hau yn fawr, ond y mae erhyn hyn bwyll- gor yn ciel ei sefydlu er edrych allan am a chynorthwyo y rhai t-ydd mewn arisen. Y mae yn sier y dylai'r pwyllgor fod ya Ilygadagored iawn i bwy y rh «ddant ana fod pa vb bron yn barod, i ddadleu eo tylddi. (, k- u;jj j 1. j IViLi IVH-A J 1- fI.J iT } }, r