Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
8 articles on this Page
[No title]
Teithiai Ddeheudir a Gogledd Cymru, a gwahanol fanan yn Lloegr i bregethn yr efengyl, ac yr oedd yn hynod gy- meradwy gyda phob enwad. Byddai yn pregetha yn ami yn nghapeli y gwahanol enwadan, gan gyfrif pDb enwad yn un yn Nghrist. Yr oedd rhyw hynodrwydd neilldu- 01 yn perthyn iddo yn wahanol i ddyn- ion ereill drwy ei fywyd; ac er mwyn cael golwg ar y neiliduolion oedd yn nodweddu ei gymeriad, rhoddwn yma yehydig o honynt. Dywedasom yn barod nad oedd yn dda i ddim ond pregethu ae yr oedd efyn hynod fel pregethwr, fel pob peth arall. Pan oedd yn ieuanc, gosododd ei dad af i arwain yr ychain i aredig, fel yr oedd yr arferiad yr amser hwnw, ond nid oedd John yn gofalu Uawer i ba gyfeiriad yr oedd y creadnriaid yn myned, pryd y gwaeddodd ei dad, Tachgen, fachgen, gofala am yr jehain.' Nhad,' meddai yntau, 4 pa saw I penod sydd yn llyfr Exodus ?' 'Gad Exodus yn llonyddyn awr,' ebe'r tad, a chadw yr ychain yn eu lle.' I Na, nhad bach, y mae yn rhaid i mi gael gwybod,' meddai. I Wel, dos i edrych os myn'd di,' meddai ei dad, I oblegyd aid wyt o nn lies yma eisioea.' Dywed ei fywgraffydd ei fod mor ddisylw o betbau y byd, fel nad oedd yn adnabod anifeiliaid ei dad. i Dywedir i Mrs. Evans unwaith ef anion aUan i'r maes yn y cynhaua? medi, i gadw y dynion gyda en gwaith fra y byddai hi yn parotoi ciniaw ond or ei syndod, pan aeth allan i alw y lynion i giniaw, gwelai Mr. Evans "!1 nghongl y cae yn pregethu, a'r mion yn segar bohun. Profa y pethau hyn nad oedd yn- n tldim cymhwysder i drin y byd o yr oedd ei feddwl yn hollol vhethau ysbrydol. Un nodwedd "ol yn ei gymeriad oedd cyfeill- Yr oedd yn gyfeillgar aphawb. \i well i bawb a gyfarfyddai ld, o'r cardotyn i'r pendefig. gyfaroh y G-ipsies crwvdraidd, ')b amser a'i bendithient. Yr jjlwydd Dinefwr yn peri i'w aros pan gyfarfyddai a John Llwynffortun, i gael ymddydd- af, a'r un fath Dr. Burgess, Ddewi.
,—♦ JDJfOn .CAERYlMiRPON|
—♦ JDJfOn CAERYlMiRPON iaeth, cur Farddoniaeth y Mesurau Rhyddion. T BWETLGBBDDI.—PABHAD. Yr Ail Ddosbarth. fgmro Owledig.—Rhifa y gerdd hon s o linellau, so y mae yn ganmol- gehydd oll, decr<reu ir diwedd, \}:er o dlysineb mewn rh&i man- pawn fod cyflufyddiad cyetaf t Gwen wedi ei weithio allan i fodd, fel ag i bylu peth ar JWCh y darlun. Er hyny y mae Jtaen yn yr eira, yn nghyda'i .g¥tb, yn cael ei ddesgrifio fath deimlad, fel y colli r golwg aaf a nodwyd. Y mae hon yn æiidda drwyddi. Dyma ychydig a o honi Ar lethr craig ddaneddog, Uvrchben y cennant du, Tn own y ffrwd radegogt A rbu y oorwynt cry' Ynmhell o gvrhaed d dwndwr i Y byd, ei wen, a'i swyn, Yn nzhanol bro uujgrwydd Eisteddal bugail mwyn. t < Gweno anwyl, byfryd iawn y Yw gen fi wylio'th gamrau Droey ddol, a'r paro, ar nawn Am lawer o wytbnosao: < Ban o harddweh heb eihail, A gwisgi ei cheiddediad, Braidd, yn "wir, seffrwda'r dall O dn ei hysgafa drosdiaa. & Alexander Selkirk.—.—Oerdd 430 o Imdlau. Lleoliad, o Dal-y-fan hyd Garnedd Llewelyn. Amseriad, can' mlynedd yn ol. Tymor, boreu, pryd- Bawo, a hwyrddydd yn Mehefin. Cy- mrysa y gerdd hon lawer o farddoniaeth goeth, a rhai darluniau prydferth. Pert isnn yw ymgom y ddau fagail, a rhwng Hywel a Oheinwen; a phe dangosai yr mwdwr fwy o ofal wrth wisgo ei syniadau, buasent yn llawer tlyss. h i'r sylwedydd. DJma siamplau o'i ardduU :— I edrych am fy nefaid Yn awr cjchwynaf fi, Heb eisieu nab i 'aghtDiym Ond Deioyn bach fy nghi: Oaf dafla 'mbastwa onen Bran iawn mor bell a'r ddol, Ao yntt mewn muaudyn Aiflf Deic m ar ei jl. Yn fuan mae Hywel yn colli ei hun mewn oariad, ac yna yn colli rhai o'i ddefaid; ac yn myned i faes arall i ehwilio am danynt, sef i iaes bugeilio Idwal, lie yr ymgomia y ddau fel hyn,— Jdtoak—V?e\, Hywel b cb, ai r defaid sydd Yn awr yn tori th galon ? jlytgsf— Wei, dweyd y gwir, mi gollais dair, Fel bum:yn twyii gwirion J.— A goUaist rywbeth arall, d'wed ? Tf— Pa'm 'rwyt yn gofyn hyny ? 1. D, wel'd yn edryoh 'roeMWB i Yn ddlgrif i'w ryfeldn. Yn ,i,q ni d 1 ,J"i un mer-h Dy roi mewn oJ maint truliod, Os rholdaist gwymp i afon seich Ni raid roi owymp i'r beddrod. S., Nid meroh sydd wedi 'tnlico i, Ond blin Clyf ar ol teithio Fe gerddais ncs wy n berffalth gloff, Ond oreda di neu beidio. I.- Pw! 101 i gyd- ond cariad sydd Ynlleuwi dy gymaiau, Pe buasat ti n troi'r march-id draw Ni flinet m wy na miMu,' &c. 7, JMddilog.—Cerdd faitb, dros 800 o linellau, mewn llawysgdf merch dobyg- em. Dechreua yn y meaur trymaid i Diodl, yr byn sydd braidd yn chwitliig i Fugeilgdfdd Gymreig. Y prif gymet- iidRU ynddi ydyat Hywel Gruffydd, a Gwen, march Ifor Ddu o Law" y GIYD. Oynwysa hen amryw ddarnau bywiog, tyner, thra tbai awiadol, ao y mae yms ol IIafar mawr. Eto y mae ynddi ych- ydig annsitu ioldeb hefyd, ac y mae an. foddlonrwydd i'r garwriaeth, yn cael ei symud gan amgylohiad rhy ddibwyfl, sef Ifor yn c)lli ei flordd ar noson dy. well ysfcormus, so Hywel ar ddamwain yn dyfod a llygorn i'w gyfarfod. Dyma enghreifftiau o'r ge?dd :— 0 hen fynyddau Cymru! Onid ch si Yw amddiffynwyr dewraf C) mru fd P Yn anorchtyigol i'r gelynol lu Fu yn ymosod ar ein rhyddid gwiw: Ymladdodd maibion Gwalia, do yn ddewr, Hyd f-rw dalient hwy yn bur i'w gwlad, On4 h'l'lI fradwrheth a'u aoichfygodd hwy. Ond pwy a welodd f, ddin fostfawf Sais Yn mhen m-nyddoedd otdarn Cymrn hen P Na heriai'r Wyddfa bob estronol lu. 'Boedd I vrweith gyda'i fyddin ffroatfiwr, Yn analluog i orobiygu hon. [falcn, 'Roedd pawb yn hoff ryfeddol 0 aeres Llawr y Gisn; 'Boedd rywfodd mor dJeniadol A denol y pryd hyn: Ni <u un eneth hawddgar Yo ddwy ar bymttlec oed, Can dlysed ar y ddaear, Ei thlysach ui fa f rioed. 'Roecd bech tyn y mynyddau, Heb rudoi iddynt sen, Yn mron a thori eu gyddfau Am lygftid tlysion Qwen Y llyit aid gleison hyny Rodhsant urdd i hon, A gelwid hi trwy Gymrti Y ferch a r lly gad lIon.' Mae'r goiriau deniétdol a denol ys gyf. ystyr wrth gwrs, a dyl sii yr awdwr ochelyd, ao hobgor un o'r ddau. Pa fodd bynag, g?dag ychydig ofal i ad- drefan, chiboli hja, geliid gwncul cerdd dda iawn o hon.
CWYN GWEITHWYRCWM RHONDDA.
CWYN GWEITHWYRCWM RHONDDA. MBI. GOI.,—Grefaf arnoch fod mor barod a cha odig ag i»;fa ol, a chauiatau gofod yü ttlvli "f>b eû 1..1.0.1 iad i mi dr«eoha cwyn oanoodd o'ra cyd'weithwyr, y rhai sydd yn dyoddif dan amgylchiadau isel. Y mae masnach wedi myned i'r fath raddan o farweidd-dra er's cynifer e fisoedd, nes y mae'r gweithwyr wedi eu llwyr lethu yn ngWlr ystyr y gair; a phan fyddo pethau fel wedi gwisgo yr phan fyddo pethau fel wedi gwisgo yr agwedd bresenol, ychydig ydyw sway y poor fellow,—o'r braidd y caniateir iddo d £ weyd fod a fyno a barn y dycdiau hyn. Gallsf ddweyd oddiar brofiad mai gwell iddo beidio dweyd yr hyn y mae yn ei feddwl mewn cysylltiad a'r cageu- lasdod, neu y diffyg attendance gwaithas sydd yn cael ei gario yn mlaen yn y cymydogaethau hyn gan y meddygon. Y mae'n flin meddwl fod enillion caled y gweithwyr yn c iel en stopio mor ddisere- moni gan swyddogiou y glofeydd, medd- ant hwy, i'r dyben arbenig o ddarpam attendance meddygol. All very fine. Gail pob dyn o berchen synwyr oyffreiin weled yr anmhoaibilrwj dd i ddim tebyg i attendance rheeymjl gaelei weinyddu, yn gymharol a rhif pobl y cymydogaeth- au hyn. Y mao miloedd lawer o fewn cylch a gofal yohyd g assistants. Myn rhai personau pwysig ddadleu mai wrth ddrws y master doctors y mae achos y drwg a'r diffyg pwysig hwn yn gorphwys. Cymered y boneddwyr yr awgrym am ei gwerth oddiirithyin yn gaTedig. Y mae bod yn assistant doctor yn y cymydogaethau hyn fel math o gold dig- gings -ffortiwn mewn pump neu chwech mlynedd! Rhwydd hjct i'r oyfryw ddyfod yn wealthy men, ond carem ida-! yntwneud hyny ar dir tog a bonedd.g- aidd, gan dalu y sylw gofynoli'r cleifion a ddichon gu-o wrth eu drysau. ac nid eu gyru i flwrdd gyda pheth Ilai ei werth nag ^tabiadboweddigaidd. Gw?iu- ed yr euog, a bydded i'r sawl y gorphwys y cyfrifoldeb s-rnyntymyagwydoddifnt o'u difaterwCh. Nid wyf am fomrat yn yscyriea tea yn rhaid i'r boneddigioa meldygol fod yn aijfE: eledig, nac ychwaith yn dys?wyl iddynt blesio pob dynionaob. Na, na; yn mholl.y byddom o ldiwrth hyny ond beiddiaf ddweyd, heb ofni gwg ei ar. flaeledigrwydd, fod medium yn parthyn i ddau wyrob y pwuc, ao aa^oes yr un iith, H)' thebyg i right mewn cysyllt ied a't attendance pres-j .ol. Ni charwn am a welais fyced ar draws private life un dyn, a chtedwn o r tu arall n&d oes a fyuom a chael eia treisio yu y modd hwn. Os bvwyd y Londoner fydd dyn yn ei hoffi, pob chwareu teg iddynt i'w fwynhan, mor beli.ag y gdLji.t wceai hin] hob gy- flwidd neu lelhau yr attendance. Os ydyw o gymaint pwys i ni fel gweithwyr g,al person ceiilduol i dder- byi y threepence in tie pound stoppage, gallwn feddwl fod y p^ysigrwydd hwn yn tarddu oddiar ddsfayddioldeb y person neillduol hwn i ni. Wel, os felly y mae, dichou y bydd cyfaewidiadau or gwall yn cymeryd lie yn foan. A da chwi, Mr. Manager, oa byddwch yn an- fon &m assistant i'r llo hwn, rhoddwch y geiriau hyn i etewD, hi must be strictly sober. Y me syniad or yn foreu yn mhlith gweithwyr, na ddyiid rhoddi ceiniog o dal i'r dynion nad ydynt yn mynychu eiu glofaydd; ie, a'r xaynychiad hwnw yn ua o ddyledswyddau arbenig y oyf- ryw. Dylem ddihuno o'n cwsg gwa^th- U3, a dweyd gyda net th fod dyda y cow- tracting a'r sub contracting yr attendance doctor wedi dirwyn i boo. DAFYDD GWEYD Y GWIB.
EICll NOFELA.U.
EICll NOFELA.U. MBI. GOL.,—Y mae llswer o ddarllen- W'1f y DARIAN yn y parthau hyn yn cael adloniant neillduol wrth ddarllen eich nofelau: dyna beth y mae pawb yn ei ddarllea gyntef, ao yr ydym ar y look out am y nesaf. Y mae'n dda dros bea genyf weled cyfassoddladau o'r netur yma yn cael eu cynyrchu yn ein :enedl. Y mae eisieu tyru allaa yr hen prejudice sydd gaa y Cymry i hyd yn nod yr enw 1 No- fel.' Y mae pawb sydd yn hyddysg C2 mewn llenyddiueth Seisaig yn gwybod fod Nofelau yn .gwneud i fyny ran bwysig o honi, ac fod y rhai hyny sydd ag ynddynt duedd dda-, &c., wedi gwneu t lies mawr i'n cymydogion Saxonaidd. Wrth gwrs, y mae yn eu plith rai sydd wedi bod yn ddytt.tryw llawer dyn ien- anc. Ond yn mha le y cewch achos da yn cael ei ddwyn i ben heb fod rhywrai yn gwneud dfcfnydd o hona tr mwya hunaiiles. Ta y ceiwu* o fewn tetfynau p., iodil, a bod yr amoiu ya dda, y mae nofel&u yn llesiol iawa, a dylem roadi pob c-sfaogaeth iddynt fel i ryw ran arall o leaydiiaetb. Ai rdd yw esiampl dda, cymhwys i'w hefeljchu, yn well na chant o gynghorion, < i' rhai byny yn ami iawn ya sawru o'r u^wediad hw--w, Gwnewch fel for wyf yn dweyd ao nid fel yr wyf yn gwneud' Yr wyf weoi synu lawer gwaith ua futsai ihagor law -r o weithiau campus y cewri Dickens, Reade, Miss Brati- don, &c., wedi eu cyfieithu. Rhoddect i ni wybodketh fwy eang o sefylifa a moesau y Saeson, yn nghydig adna- byddiaeth o'r byd o'e deuta. Y mae lluaws o uyfeillion ieaainc wedi bod yu cydymgynghori, ac yu dy- iaid&ti mor rhe^orol. *Sf^" llongyfarch ar eich llwydaiant, ac yn erfyn arnoch gyhoeddi y Nofel gampus hono ymddangosodd ya y Fellten' Da- f/dd Jones, y Oardotyn Cyfoethog. A ydyw hyn yn boaibl ? Nid oes eisieu dweyd y ca'i dderbyniad gwiesog gan ddarllenwyr lluosog y DARIAN. LLYFRBRYF.
GILFAOH GOOH.
GILFAOH GOOH. MRI. GoL ,—Oaniatewch i mi dipyn o'ch gotoi i roddi ychydigohanes dyg- wydaiadau diweddaraf y Gilfach Gooh. Y m ie y cwm hwn bellach yn sefyll yn uahel feIlle teilwng o ganmoliaeth am ei ddiwydrwydd i gynal llenyddiaeth. Ond fel amryw o fauau ereill, nid yw yn medin ei ohynal heb lawer iawn o an- hawsderau, ft byny o herwydd fod y lleiaf eu deall am fod yn ben. Credwyf na fu'm erioed mewn IJe yn fwy nod- weddiadol o lawe ? iawn o annymunol. deb i gynsl eiitoddf odau a chycgherdd- au, nag ydyw y lIe bsch hwu. Nid oes ond yohydig oddiar pan y cynaliwyd eisteddfod yma, gan bwyllgor oedd yn cael ei gyfan soddi gan ychydig cilr per- sonau mwyaf gweithgar, credwyf, a ellid eu cael gyda phob mudiad daionus a cymer le yn y cwm. Oader cymaint eu gweithgarwen i gynal^ yr eistaddfodj ac I gael dynion o safle i lywyddu, beirc- iadu, Ac., trodd allan morannymunol, fel ag y mae pawb braidd o fewn y Ue yn Hawn o genfigen tnag at eu gilydd. Will, bellach vr vdyoh yn barod i ofyn yr tchos o hyn; folly coisiaf adrodd yr helynt i chwi i raddau pall iawn. Da genyf eich hysbysu na fu ddim yn on- nhoilwng mewn llywydduna beirniadn i achosi y fath anghydf 3d. Yr achos oedd, yn fwyaf ijeillduol, fod arweinyddion y corau agredasact, yn he:wydd ea mym- pwy, nad oeddant yn myaed i golli, nad oedd neb arall o fawn ymvro. yn ddigon gallaog i arwain cos1 i gystidlu a, bwr. Ond gwir ddy wed yr hen ddiareb, ^oi me Idwl llawer un wedi ei dwyllo l0> dywedwn, pe byddai ond medd ;liau yr arweinyddion uohod. Ychydig amser yn ol bu dan o'r corau a gystadleuodd yn yr eisteddfod a gynaliwydyma yn d-i- weddar, yn cyttadlu mewn eistesdfoa a gynsliwyd yn Pencoed, a hyny o dau feiraiadaebh yr UG be'rnia ag oedd yma; a: o herwydd rhyw beth yn anffodus a ddygwyddodl i gor Peneoed, ac un o'r corau a fu yn oyetadlu yma, sef car Melioifanddu, fe lwyddodd y Hall, sef cor o'r lie hwn, i gael y wobr. Ac ( dii- ar hyny hyd heddyw, poithant eu hun- ain ar eu hanwybodaeth nad oedd neb braidd i'w cyfm-ru a hwy. A" eu dychweliad or eisteddfod ho JO, gofyû- wyd yn ottyngedig gan un, sut oedd yr eisteidfod wodi troi alian, a'r ateb &d oedd4 Bad oeddynt erioed wedi mwyn- hau gwell. Fodyno feirniad panigamp, a'i fod wedi rhoddi y feirmadaeth fwy- af ddiduedd; a braidd nad oeddym yn creda fod y mobs wedi codi trwy y wlad, wrth glywtd ou stFr yu dyfod gait 4-ef. a chadair hardd (?) ar eu hysgwlddeu. Ond yn mhen ychydig S' ol hyn, fe ddaeth y diwrnod i gynal eisteddfod y Gilfaoh Goch, yn mha un yr o&dd gwob.- o bump punt a medal i'r arweinydd, i'r cor a. gano yn oren H Y Ffrwd." Ac yn ddiddadl yr oedd y cor hwn a enillodd o'r blaeu yn myned i guro y lleill i gfd; ond diuaa o hono, csfodd ei guro gan barti bach Paran, prin yn gwneud i fyny y tifer gofynol; ao os do, ni fu y fath helynt o fewn y lie erioed. Yr oedd y beirniad erbyn hyn wedi troi o un call i un anwybodus, o un teg i un aonheg: yr oedd pob peth wedi myned o chwith, a hwyth&u yn wros o dde (?); ae er mwyn gostwng eu hunain yn is—js oedd aodd—aethant i ym- gecru a'r arweinydd a enillodd y wobr mown ffordd gyfiawn. Y fath &nghy- rion-deb, onite, mewn rhai a broSesant eu bod yn gall, yn diraddio y beirniad heddyw, ar ol ei godi i'r haul y dydd o'r blsen ? Hefyd, yr oeddynt yn ceisio tycu yr arweinydd i lawr mor isel a hwynt eu hunuin, pe medrent. Gwraidd eu cenfigen tuag at yr arweinydd hwn sydd a'i gymeriad ya uchel yw, am ei fod yn myned ychydig yn uwch na hwy yn sylw cewri Ilenyddol Cymru. Dal- iweh ati, Rhedynog, fel arfor, nes cy haedd y nod a bydded i'ch gelynion i yngLddwyn ychydig yn ddoetbach o hyn allan, yn hytrach na chynlluoio brad er ceisio lladd oich diniweidi-wydd. GWYHEDIDD.
EISTEDDFOD CARMEL, TREHER-BSRT,…
EISTEDDFOD CARMEL, TREHER- BSRT, NADOLIG 1877. Nid yw old megys ddoo er pin gyf- arfo^pwyllgor yr eisteddfod hou i dyuu ailan destynau a dewis boirniai,j, &c, ar gffer eu hoisteddfod gynt^f yn 1870. Oddiar hyny hyd yn aws- y maent wedi dilyn arnynt yn flynyddol, gan gynyg i'r cystadleuwymewa c-iniadaetb, cerddoriaeth, rhyddiaefch, barddonið, areithyddiaeth, a chelfyddydwaith, des- tynau buddiol, yn cghyda gwobrwyoa teilwag so anrhydeddus. Modd Yús, eyfrifa HjnorioB yr eisteddfod hon yn fagwrfa llenyddiaeth tiwy y blynydd- oadd. Wedi dwyn eisioes un gyfrol fechan o'i chynyrchioa buddugol trwy y wasg at wasana&ta y wl&d, sc nid hyny deTfymx dyryn movru rhyw fiord d neu gilydd, a hyny oyn hir, yn hytrach na'u cadw yn guddiedig a difudd rhag y rhti fydd yn hoffi eu cael i'w darllea a'u myfyrio. N;d oes yn Nghymiu res o eisteddfodau mwy llwyddianus na'r saith sydd wedi myned heibio bob Nadolig yn Nhreherbert,— wedi dal i fyny eu hurddaB 8o'U hanrhyd- edd bob amser a than bob amgylchiaa. Y mae pob blwyddyn yn ychwanegu at yr eisteddfod hon. Edryche;:o dros ein p ogram eIeni; oyrhaedda ein gwobrwy- on i'r swm anrhydeddus e £ 67 13s. 63,, pa rai a ddosrenir yn agos yr haner, y naill ran i gefnogi rhyddiaeth, barddon- iaeth, a chelfyddyd, a'r llall i gefcogi caniadaeth, &c. Dylem grybwyll hefyd mai nid yn unig rhyddiaeti a barddon- iaeth sydd wedi eu cyhoeddi fel ffrwyth cynyrch yr eisteddfodau hyn, ond wele ffrwyth y rhan ge: Jdorol o'n diweddaf uu wedi ei chyhoeddi, a'i cynyg yn BRIF DDABN CYBTADLEUOL i'r corau yma eleni. Arweinydd uti o'r corau hyny sydd yn bwriadu oystadlu, a ddywedai mewn llythyr staf, fod y gMi- ig hon yn un o'r rhai goreu a ddysgodd ef a'i gor hyd yn h?n. Wei, dewch i gael clywed y gystadleuaeth arni ddydd Nadolig rhwng y gwahanol gorau, Y mae rhagolygon am eisteddfod ragorol. 0, ie, bum bron ag aughofio galw eich sylw at y peth newydd sydd i fod yma eleni,—peth nad sydd yn arfer bod yn eisteddfodsu y Do er's llawer o flynydd- oedd, sof
CADEIRIO Y BARDD BUDDUGOL
CADEIRIO Y BARDD BUDDUGOL ar yr Awdl i'r Nefoedd. Bydd cyfarfod gan y beirdd, at tref nn gweithrediadau y seremoni hon, yn cael ei gynal YfJ. un o ystafelloedd y neuadd, boreu dydd yr eibteddfod. Pwy fydd y Bardd Cadeir- iol wys ? Y mae yma gadair arddarchog yn ei aros. Mae y pwyilgor wedi cae, ei anrhegu a chleddyf ua o hon filwjr Rbys sp Tewdwr ar gyfar yr amgylch- iad, yr hwn a g>f wyd ar ei bea yn y ddaear yn t;ghra.ig Llwynypia er's am- ryw flynyadaa yn o). Y mae yn nmlwg with yr at,rheg hon i'r pwyilgor fod rhai boneddwyr yn teimlo dyddordeb yn eu gweithrediadau. Fwy na ddaw i'r wyl hon ? Lie i weici llawenjd^,—-a noddi Llenyddiaetti ysblenydd Yw'r wyl hoa, a i swynion sydd I'n galw at ein gilydd. Hwf* Mon, ein Selyf mawr,—a'r enwog Gl jrianydd grymusfawr, Yma fydd yn gelfydd gawr, A l iuyn am bjb llenawr.
"D. R" A "BOSS" OWMAIdAN..
"D. R" A "BOSS" OWMAIdAN.. Y mae'n hawdd i chwi, Mri. Gol., ddeall erbyn heddjw fod y creadul- a elwir Boss a? no, wedi cyfatfod j, lluaws o gymeriadau geirwon iawn yn y lie hwn, a liygredig hefyd eu hegwydd- orion. Yr oedd yn hawdd i ddyn unllygeidiog weled, wrth grafifa ar ymddyddan rbyw ddosbarth neillduol o ddynion yn y lie hwn, f d y boneddwr, Mr. Rheswm, wadi gorfod ym-idael a'r lie yn go film wedi i'w amddiffynwr, Mr. ——, ymad- ael er gwella ei amgylchiadau. Chwi wyddoch mai mwyaf yr ymgomiwn a iSIr. Rheswm, mwyaf 0 hyd y bydd ei rinweddau ya cael cu dadblygu, a thrwy hyny bydd ei gyfoedion mewn awydd parhaus am gael ei j?y;»deithion; ond nid felly y mae gyda D R. ysywaeth. Daeth i'm rhan or ys rhai misqedd yn ol, i gynyg heading caled i D-R o'r 6 i'r 4 tfoedfedd. Yr oedd y gwr hwn yn honi parfEeithrt/ydd mewn gallu deall- av/1 yn y mater hwn h'lfyd. Y ptis cyntaf a gefais oddiwrth y beirniad 9 galluog hwn am heading cyffredip, 6 wrth 9, oedd 4p. 59. y Hath. Yn ngwy- neb nad oedd y pris hwn yn gydnaws a'r tipyn deall oedd yn weddill yn ghlobyn yr hen greadur a elwir Boss, efe a gy- r) ghorodd D.R. i gymaryd caith e; newid tipyn ar yr awyr, &0. Addefai y Boss wrth D.S. fod y fon- eddiges, Mits District Rats wedi bod yn byw yn hynod fosthus a digon dior- uchwyliaeth am y blynyddoedd 1873.4, ond gallem feddwl ei bod hi, fel y mae ladies yn gyffredin, wedi arafu llawer iawn wedi iddi gael ei cbysylltu mewn. glan briodas gyda'r boaeddwr paiehus, Mr. Rheswm. Y? oedd yn WHO ddy- mmlol gan filoead, hsblaw fy hudan, pan ddeaUwyd gyntaf am y drychfeddwl o gynyg am eu priodi r/u go sod 7. fyw p-r y,,i a, u gilydd yn Ngh^erdydd H bod y baneddwyr pinches, Mri. CJ&p t 1 a La- bour, i ymweled a ahwy, ac i gydymgy- nghori a'u gilydd bob chwo' mis, a dar- llen cyfrolau yr smgylchi^diu, a cheisio dyfod i'r un fflrn. am y dull m G yaf effeithiol i ddwyn y byd mdsaachol yn. nslaen yn y dyfudol er mwyn i bawb gkeleieiddo. Wedi i D.R. fod yn absenol o wydd y Boss am amryw ddycMr<u, dychweiodd, gan gymeryd arr.o ei fod wedi bod yn ymgomio gyda Mr. Rhes i. m a i fonedd- iç:ca. Bellach gadawaf i filcedd darilsn- wyr y DARIAN i farnu cywirdeb ei re- port, a dyma fe,- Wel, Mr. yr wyf wedi bod yn ym^ynghori a'r cyfryngau y sooiasoch am danynt wlthyf y dydd o'r blaen. Yr wyf bellaoh yn dyfod a'm pris i chwi, a gùllwch g/mayyd fy ngm. ei foi yn cyfateb i'r sifn y soniasoch am dani, a hwrl; giin'ddefeyddio ei arwyddeiriau aiferol,—4 Rhoddaf her i neb i'w weith- io vn rhatach.' Ei feddwl oedd na allai y Boss lwyddo i gael neb i gymeryd yr heading am un- rhyw bris, gan ei fod yn ei ystyried yn hawlfraint iddo ef yn ol y rheoLu oedd mewn grym yn amsar y Barnwyr' a'r 12 llwyth. Dichon y bydd genym air i'w ddweyd am yr hawliau yma, yn nqhyda'i amseriad cyn gorphen hanes Pwll Shepherd. Gan fod y Boss yn gwybod fod head- ings o'r fath yn^sael eu gweithio ar y pryd yuBlaenllechau, a dan y P D.'a (y ddau waith nesaf atom), am 2p. y llatb, dywedodd wrth D.R fel y canlyn,—' Yn gymaint ag nss gallaf gael genych ddan- fon p is rhesymol, bydd yn rhaid i mi roddi papyr ar ben y pwll er rhoddi mnntais i bawb ddanfon eu prisoedd i mawc. Mewn canlyr)iod i hyn cafwyd dyn ag oedd arferol oe oytryw waith i'w gy- meryd am 2p. y llath. Gwnaeth fyw- ioliaeth gysurus ynddo wrth weithio yn ddeheuig a diwyd. Ffromodd D.R. yn aruthr wrth y Boss mown canlyniad. Barn bersonol y Boss oedd fod D.B. wedi hvsbysu yn llechwraidd fod dispute rhyngddo ef a'r Boss am yr heading oaled, a'r canlyniad o hyn o?dd, na chy- nygiodd neb o'r pwll am yr heading. Can di benill mwyn rth nain, Fo gan. dy naia i tithau.' Y gv> irionedd am y creadur a elwir BOS3 yw hyn, y mae wedi gwrthod rhoddi yr haner i ambill grea lur ynfyd o aigyweitiwr am helaotbu headings, ao mewn rhai amgylch^adau wedi rneddi i ereill fwy nig ceddynt yh ex geisio. Y mae hefyd wedi gostwng Uawe^ o weith- wyr huf, ao wedi rhoddi x ereill fwj nag osddynt yn ei gael oyn iddo ef gydio yn awonau y llywodraeth. Yr holl amcaa mown golwg ydyw talu i bawb yn cl ei width, a ehyfartalu y lie hwn a lleoedd ereill. Gor/naf 1 bob dyn yn Cwmaman a ddewiso fy nghyhuddo yn ei enw prioaol, pwy o honoch all b: ofi nad yw hyn yn wir- ionedd ? Y mae genyf bellach i hysbysn i'r cy- hoedd fy moil wadi gilw y dyn -woith- iodd y gwaith gor ban tystion, a dywed- wyd wrtho yn onest bath oedd y rheswm am hyny. Darllenwyd iddo y llinell&u c ranlynoi, a chyfaddefodd eu bod yn wir- ionedd a gosododd ei enw wrtbynt mewn dwy lythjren, am na allai wneud y n well