Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
8 articles on this Page
Advertising
t -W,» ■ *J *v ri-'fei *tiw 1V ?"«\ 0 qnioagyTcbol faehMl j Drop., yn « ho II Sjftenau, megys Diffyg ar y Dwfr, Gwynt yn k^Ila, Perfedd, &c., Poen yn y Cefn a'r Fen, JfcL Chwydd yn y Traed, Cloniau, a'r Ymys- K°*dd, Cnriad y Galon, Diffyg Anadl, Asthma, ^Bgifnder, fta, Traed Oer, 4c. ^tittered Trade Mark—" Dropsy Pill*.1 A! r Pelenan hyn wedi eu Segwtro so In < Cospir pob dynwarediad. Gofaler oael W Jacob Hughes ar stamp y Llywodraeth. 1foarifc ganholl Chemists y deyrnascm f Ue., 2s. 90., a 4s. 6.; eydctrpost U So., Ha., a 4s. 9a. oddworth y Patentee— ltlOOb Hughes, Apothecaries' Hail Llanelly. i |*4Bdaii Agents—Barclay ft Sons, Sntton, ft g» Newbnry, Sanger, Hovendon. Bristol— Ki ft Co., Warren ft Co. Liverpool— ft Sons, Baimes ft Co. Cardiff— Kerniok: ^Chester—Mather. Birmingham —Southall.l HANES RHYFKDD. j8te,—Ychydig o wythnoeau yn ol y i'r gymydogaeth hon, pan y IHUfe ddyn yn anafluog i weithio «rs Mmedd gan y Dropsy, Ohwydd yn y ;•, y Galon yn euro, Diffyg «ry Dwfr yr Ac. Yr oedd wedi bod £ *Waith yn berehen ar fferm, ond gorfu JJ4o werthn y cwbl i dalu ▼ doctoriaid, *Jr oedd wedi bod gyda holl feddygwyr mdhl pa rai a dystiant ei fod fjrhy beu i weilhad. Er y cwbl, mi a wifonais am eioh Pills, sef Hughes' M#nt Dropsy Pills," a ohymerodd dri "Mudd o nonynt, y rhai a effeithiodd i'r fath raddau Dell ei alluogi i Nthio bob dydd, ao yn teimlo ei hun yc JJol gryf, ac yn mawr ddiolch i ohwl weilhad rhyf edd.—R. J.ROWLAND* Wyniog), Iilanf aohreth National School, GWELLHAD HYNOD. I StE,—Yr wyfwedi b xl yn cael fymlino Ptawr gan y "Dropsy Wynt" am 30 o v*&yddau. Wedi clywed am eioh Pills *Qod, Hughes' Patent D ro psy Pills," ""wyat, y Dwfr, Ac., mi a'u oymer- rut, ao yr oedd y rhyddhad a gel- un blychaid mor hynod, fel nad yn ddysbaw rhag tjstiolaefcha J, a ohynghorwn bawb yn gryf i-yd hwynt rhag y Gwynt yn y Perfedd, Poen yn y Pen ao yc, Jnriad y Galon, &o. Yr ydyoh rhyddid i wnewd y defnydds, o hwn.—Jakes Jones, Dew-street, ordwest. ionedd heb ddim twyll yw'r Tyst- Jaú uohod; 01 angenrhaid, danfoney oeraouau uohod or prawf o'r gwir- Y mae lymry, deuwch at y Cymro. JHYBUDD! RHYBUDD!! lJIUNA B. H. Phillips hysbysn y cyhoedd ei od newydd AQOft SlOP GELFI o ried oartrefol yn No. 6, Canon-street, y rhai a wertnir am brisoedd iselaoh u Nehendir Cymru, er oyfarfod a'r am- wael presenol. my Chest of Drawers, from A2 Me.; x Table, from IBB.; Mahogany Chairs, 3o.; French Bedsteads, from £ 1 5j. Clock in Case, from Six Guineas; irs, from 18s.; Kitchen Chairs, from ,'alnnt Sweet, from £ 110s.; Feathers, and all other goods at very low prioes. r y Cludiad ofewn 12 milldvr. ad—5, Canon-street, yn nghyd a 6 a 7, pad, Aherdtr. JPERANOE HALL ABERDASE. the distinguishedpatronage of the Marquis tote. Sight Hon. Lord Aberdare, C. B. 14.. hot, Bøq" M.P.; H Richard, Esq., M.P. Davis, Esq., J.P.; Bev, I. w: Wynne Jones, fe. 3BSE GRAND PERFORMANCES Of Mendelssohn's Oratorio, ELIJAH" wm be given at the above Hall, iQbristmas Day and following day, Dec. 26th, 1877. w Artistes—Sofkako *bKARY DAYIES, B.A.M., Gktld Medalist. Contralto: Hiss ANNIE WILLIAMS, U.C.W. TøoRB: Mr. DANIEL EVANS, Aberdare. Basso T. BRANDON, of the Exeter Hall & Pro- vincial Oratorio Concerts. CNORua: ABERDARE CHORAL UNION. INSTRUMENTALISTS: italhflstra—GLOUCESTER STRING BAND and ABERDARE BRASS BAND. Lbadek: Mr. WOODWARD, Glonoester. Acoompanxsts Messrs. D. BOWBN & J. PERKI NS. CONDUCTOR: Mr. RBB8 EVANS. At 8 p.m. Christmas Pay, a Grand MISCELLANEOUS CONCERT be givso, when the above artistes will take part. fte Oratorio Concerts will commenoe Christ- IhDn at 3 p.m., Wednesday at 2 p.m. and 7 Aflnrionimi toMorning Concerts—Front Seats, k; Second do., 2s.; Third do., Is. Evening gMerts —Front Seats, 2s.6d.; Second do., ia.M.; Ihtd do., U. Keaerved Seats for Wednesday Morning Con- ^rt may be secured of Mr. Frost, Stationer, %a>s ill mill where a plan of the Hall mav be N. B. WILLIAMS, Hoy. Sbc. %MoW-Nbrw, Aberdare. EIN NOFEL NEWYDD. Yr wythnos hon yr ydym yn dechreu cyhoeddi Nofel Newydd, gan Adolphus dan y penawd OWAIN GLYNDWR, yr hwn a gyflawnodd fwy o wrhydri gyda golwg ar Gymru nag un o'r hen dywysogion. Gallwn yn ddibetrus ddweyd fod y ffug- chwedl hon yn un o'r rhai goreu a ys- grifenwyd yn yr iaith, ac nid chwedl ddimai fel sydd yn rhai o'n cydwythnos- olion. Gwyddom am un cyhoeddwr a welodd yn ormod rhoddi S5 am Ffug- chwedl dda, er cytuno a'i hawdwr i'w hysgrifenu; ond nid ydym ni yn petruso rhoddi dwbl hyny ond cael cyfansoddiad teilwng fel Owain Glyndwr. Bydded i'n darllenwyr hysbysu eu cymydogion am y nofel, fel y gallont ddechreu yn awr ar ei chychwyniad. BWRDD Y GOLYGYDD. FefNaMy<M.—Beirniadaeth Adroddiad i ymddangos I Beth nesaf wys ? Cerddor IA",unc.- Nid ydym yn gweled fod cyhoeddi y fath atebiad o fudd i neb. Y mae yn rhaid rhoddi terfyn ar yr ymgecru a'r crafu tragwyddol sydd wedi meddianu ein gohebwyr. Wedi eu derbyn a than ystyriaeth,-Am- brose (Treforis), Gwyliedydd (Gilfach Goch), Llyfrbryf, Chwiliwr Crochanau, Gaffers yn Marchogaeth yr Amser, Cwmlone, Cwyn Gweithwyr Tonypan- dy (yn ein nesaf), Netti o'r Forest, a Llith y Barcud (yn ein nesaf). Pob Gohebiaeth i'w chyfeirio, "Editor of the TARIAN, Aberdare, (Glam.) Pob archebion a thaliadau i'w hanton i Mills a Lynch, TARIAN Office, Aberdar
Family Notices
GENEDIGAETHAU. T^hwedd"27ain, priod Mr. D. Walters, Parcymynydd, Mynyddygareg, ar ferch, a gelwir hi Margaret. O! Margaret fach, yr eneeh wiw, Boed Duw yn na IVdd i ti, Nes oaffot fyn d yn ol i fyw I hsrdd drigfocau fry. Rhagfyr 3ydd, priod Mr. David Tho- mas, hammermm, Tin Mill Row, Cyd- weli, ar fab, a gelwir ef Taliesin. Hawddamor i ti, Taliesin, Ar dl odd dy ymweliad a ni; Y ruie dy sirioldeb a'th d igwcb In swynol, hoff fuban, mwyn, on; Hir ces. a dedwyddweh, a mwynl&nt Agaffot i fyw yn dy wlad, A choron o aur gyda theiyn •Noi cyrhaedd prcBwj lfa ein Tad. IOAN Qtorr. MARWOLAETH. Rhagfyr 4ydd, ar ol mis o gystudd trwm o'r typhoid fever, yn 28 mlwydd oed, Mrs. Elizabeth Lewis, anwyl briod Mr- Henry Lewis, Pantlase, ger Llangy- felach, gynt o Gapel Isaac, Llandlla Fawr. Prydnawn dydd Iau canlynol ym- gasglodd torf luosog yn nghyd i hebrwng ei gweddillion marwol i gladdfa Seion, Treforis. Gweinyddwyd ar yr achlysuc gan y Parch. R. Roberts, gweinidog y Its, yn hynod effeithiol. Yr oedd yr yma- dawedig yn aelod gyda'r Bedyddwyr ya Seion, Treforis; er ys llawer o flynyadau. Gadawodd briod serchog a phamp 8 blant i alaru ar ei hoi.
MR. HENRY RICHARD A.S. YNI…
MR. HENRY RICHARD A.S. YN MERTHYR, &c. Y mae ymweliad blynyidol Mr. H. Richard a'r bwrdeisdrefi a'i hetholodd yn aelod o senedd Prydain, yn fath o wyl fwynhaol, yr hon sydd yn chwythu ymaith lawer o darth tywyll yr amser yma o'r flwyddyn oddiwrth y meddwl. Nid rhyw bleser disylwedd a geir pan yr ymwelo efe a'r etholwyr a'i gosod- asant ef yn Nhy y Cyffredin. Y mae swyn mawr yn ei Gymraeg gloyw i Gymry, yn ei Saesonaeg coeth, ac yn ei frawddegau crispiniog, twt, yn gy- sylltiedig a meddyliau addfed, ac a'i ymresymiadan, y rhai sydd wedi cael eu coethi gyda'r fath ofal nes yr ym- ddangosant felboneddwyr digonmawr i ymostwng i ystyried pob peth da yn y golygiadau gwrthwynebol iddynt. Y91 Y mae tawelwch y tymhor hwn o'r flwyddyn, absenoldeb amgylchiadau cynhyrfos yn Merthyr a'i amgylchoedd, heb na chjmanfa na chyngherdd, nac eisteddfod i dynu sylw y bohlogaeth, yn rhoddi oyfle i Mr. Richard i fod heb gystadleuydd i dynu sylw a chyd- grynhoad meddyliau y werin. Gellir gweled hefyd fod ei bobl- ogrwydd, fel Rhyddfrydwr, ao Anghyd- ffurfiwr, y fath, fel nad yw Toriaeth, os yw yn bod yn Merthyr, yn gallu gwneud dim, hyd yn oed i osod rhwystrau, neu i godi terfysg i'r graddau Ueiaf, yn ei gyfarfodydd ef Y mae efe yn cael cyfle i roddi fifrwyn rhydd i'w olygiadau ar ddadgysylltiad yr Eglwys oddiwrth y Wladwriaeth, heb fod nnrhyw deimlad ond un cym- eradwyol yn cael ei ddangos tuag ato gan y dorf. Y mae digon o aniaeth sirioldeb a mwyneidd-dra boneddigaidd yn rhedeg trwy ei araeth ef i beri iddi fod yn wledd o ddyddordeb. Y mae ei egwyddorion, fel Ymneill- duwr, ei olygiadau clir ac addfed ar yr egwyddorion hyny, a'i alluoedd ysblenydd i'w gosod allan, yn ei wneud yn gynrychiolwr, nid yn unig i holl Ymneillduwyr Cymrn, ond hefyd i holl YmneilJduwyr Lloegr. Edrych oddi yma draw mae bron bob aelod seneddol arall ar egwyddorion Ymneillduaeth ond efe. Mater o egwyddor grefyddol ac ysgrythyrol, un yn ol meddwl Duw, yw mater dadgysylltiad yr Eglwys oddi- wrth y Wladwriaeth yn ei olwg eE Pwnc policy yn unig ydyw y mater hwn ynngolwg y rhan fwyaf o Rydd- frydwyr. Mwyafrif o ddynion y wlad o'i blaid fyidai eu Beibl hwy amo. Yn ol hwnw, ac yn ol hwnw yn unig, y cefnogent ef. Mr D. Davis, Maesyffynon, oedd Cadeirydd cyfarfod Mr. Richard yn Merthyr. Rhodeodd Mr. Davis araeth arweiniol synhwyrol iawn. Dywedodd bethau rhagorol. Dangosodd ei fod yn bleidiol i helaethiad terfynau yr etholfraint, fel y gallo pob dyn roddi pleidlais, sef pob dyn sydd yn talu rhent ty. Nid yw efe yn ystyried fod dyn anllythrenog yn un anaddas i gael yr etholfraint, os bydd efe yn ddyn gonest, cydwybodol. Pan y cyfododd Mr. Richard i areith- io, dangosodd y cyfarfod gymeradwy- aeth mawr iddo. Dywedodd efe ei fod yn cydymdeimlo yn fawr a'r lluaws mawr o deuluoedd sydd yn dyoddef o achos iselder masnach yn Merthyr a'i chymydogaethan. Dywedodd ei fod wedi cael newyddion gobeithiol o America, sef fod y Llywydd wedi dweyd ei fod yn bleidiol i fasnach rydd. Gyda golwg ar faterion politicaidd, dywedodd mai eisteddiad ddiffrwyth iawn oedd eisteddiad elafy Senedd. Mesur yn nghylch llywodraethiad car- charau oedd yr unig un o bwys. Ac llid oedd hwnw fawr gwell na moddion ychwanegol i swyddwyr o dan y llyw- odraeth suddo ei dwylaw yn ddyfnach i bocedau y bobl. Rhyfeddai efe fod scweieriaid a boneddwyr gwledig wedi ymostwng i'r Llywodraeth, a bod yn foddlon colli eu breintiau lleol, a'u gosod yn nwylaw swyddwyr y wein- yddiaeth. Tuedda y fath fesnrau at ganolbwyntiad gweithrediadau gwein- yddiadol yn Llundain, gan ychydig swyddwyr cyflogedig, a gwnend v trigolion yn wagnodau (cyphers). Y mae y fath fesur yn erbyn yr egwydd- or dda Brydeinig o hunanlywodraeth- iad, o'r hon y mae Prydeinwyr yn ymffrostio yn bresenol. Cyfeiriodd Mr. Richard at orfaeliaeth yr Egiwys Sefydledig yn y swyddog- aethau a ddygant gyflogau mawrion i'w perchenogion yn y Prifysgolion- Caergrawnt a Rhydychain. Dywed- odd nad oedd ond 90 o Ymneillduwyr allan o 2,200 o efrydwyr israddog yn y.Prifysgolion hyn ac eto allan o 17 mlynedd eu bod wedi enill yrherlwr- iaethhynaf (seniorwranglership ) mewn 11 o'r 17 o flynyddau. Dengys hyn fod ymffrost yr Eglwyswyr yn nghylch uwchafiaeth eu hysgoleigdod hwy yn wag a disail hollol. Gwnaeth Mr. Richard ychydig o syl- wadau silweithrodindau y Llywodraeth yn Nehendir. Affrica, ac ar y terfysg a wnawd yn Nhy y Cyffredin gan ychyd- ig o aelodau Gwyddelig. Dywedodd iddo eu pleidio tra y buont yn ceisio cyfiawnder, ond wedi iddynt fabwys- iadu cynllun o geisio rhwystro gwaith y Ty, yn unig er mwyn rhwystro, ym- adawodd a hwynt. Yn ei sylwadan ar y rhyfel presenol rhwng Rwsia a Thwrci, dywedodd fod y Tyrciaid wedi bod yn enog o greulon- derau anfad. Dangosodd fod y Twrc mor farbaraidd na buasai yn ildio pe buasai holl alluoedd Ewrop yn myned yn ei erbyn, oblegyd ei greulonderau y bnasai yn myned i ryfel a hwynt oil; ei fod wedi gwneud hyny o'r blaen, pan yr heriodd efe Lloegr, Ffrainc, a Rwsia yn 1827, pryd y dyfethwyd ei lynges ef, ac y gosodwyd i fyny irenhiniaeth Groeg. Canmolodd efe Mr. Gladstone yn uchel am ei ymdrechion effeithiol i rwystro y wlad hon i roddi help i Twrci. Dywedodd Mr. Richard bethau llymgnoawl, goddeithiol, llosgol, am Twrci. Yn ngwyneb fod y Toriaid yn canmol y Twrc fel ymladdwr, dywed- odd mai dyna yr unig beth a allai wneud. Gallai y tarwgi a'r Uygoden ffrengig ymladd. Gwaith anifeilaidd yw ymladd. Gelwir ymladdwyr creu- lawn yn foneddigion. Geilw Shakes- pere y diafol yn foneddwr, ond y mae wedi rhoddi y dywediad hyny am dano yn ngenau dyn gwallgofus. Yr oedd y desgrifiad a roddodd Mr. Richard o greulonderau cigyddol, bar- baraidd y Twrc yn ddigon i beri aethau i redeg trwy y dorf. Dywedodd fod Osman Pacha, a ganmolir gan y Tori- aid, wedi ymddwyn fel ysbryd aflan tuag at dros bedair mil o Dyrciaid clwyfedig, Gorfododd y doctoriaid i beidio trin eu clwyfau, er fod y clwyf- edigion oil yn llefain am hyny. Gorchy- mynodd iddynt gael eu cllldo ymaith i bellder mewn cartian. Gwrthododd Osman Pacha wrando ar y doctoiiaid, y meddygon. Ac os gallasai fod mor greulon tuag at ei filwyr ei hun, o'r un grefydd ag efe ei hun, beth a fuasai efe tuag at filwyr clwyfedig ei elynion a broffesant grefydd arall ? Dyma y dyn a geidw Plevna yn erbyn y RWIi- iaid Dynion fel hwn a gernO!*a y Toriaid! I ddynion tel hwn, sef y Tyrciaid, y mae pobl y wlad hon wedi rhoddi benthyg miliwnau lawer o bun- oedd, i'w gallnogi i rhyfela yn erbyn Rwsia, fel y gallont barhau eu llywodr- aeth greulawn, waedlyd, farbaraidd, yn mlaen trwy yr oesoedd Dangosodd Mr. Richard mai ynfyd- rwydd mawr yw i bobl y wlad hon gwyno ar Rwsia yn ceisio eangu ei therfynu, ac i chwanegu tiriogaethau newyddion at y rhai sydd ganddi, pan y mae John Bull, yn gwneud mwy na neb arall o'r gwaith hyny. Mewn atebiad i gwestiwn a ofynodd Mr. David Evans yn nghylch fod medd- ianwyr tiroedd yn rhydd oddiwrth rwymau i dalu treth ar eu meddianau, ao a fyddai Mr. Richard yn dueddol i ddwyn mesur i'r Senedd i wneud cyf- iawnder yn y mater hwn, dywedodd yr aelod anrhydeddus ei fod ef wedi cael hysbysrwydd fod y meddianwyr yn talu treth trwy eu tenantiaid, ond gobeithiai y gellid cael mesur i beri iddynt dalu trethi yn aniongyrchol. Gofynodd Mr. Evans, draper, Dow- lais, iddo gwestiwn yn nghylch buch- frechiad gorfodol (compulsory vaccina- tion). Dywedodd Mr. Evans ei fod wedi ffaelu rhwystro y frech wen i ym- aflyd yn y natur ddynol. Y mae hanes fod plant yn cael eu lladd trwy osod brech y fnwch arnynt. Collodd efe, Mr. Evans, blentyn o'i blegyd ef. Atebodd Mr. Richard et trwy ddy- wedyd fod ei feddwl wedi cyfnewid ar y mater yn ngwyneb ffeithiau. Yr oedd yn amheu y cyfiawnder o orfodi rhieni i osod brech y fuwch ar eu plant. Dywedodd ei fod yn meddwi y gwnai Mr. Pease gynyg yn yr eistedd- iad seneddol nesaf 10d ymchwiliad yn cael ei wneud i'r mater hwn. Cynygiwyd, eiliwyd, a phasiwyd penderfyniad, a hyny mewn modd gwresog iawn, fod y cyfaifod yn parhau i edmygu Mr. H. Richard fel cynrych- iolydd Merthyr, &c., yn y Senedd. Dywedodd yntau fod y penderfyniad yn ei galonogi yn fawr yn ei waith yn y Senedd. Bydded iddo gael oes ddefn- yddiol a hir.
EISTEDDFOD GWAUNCAEGURWEN.
EISTEDDFOD GWAUNCAEGUR- WEN. Y mae y cyfansoddiadau canlynol wedi eu derbyn erbyn yr eisteddfod uchod, Nadolig, ac wedi eu trosglwyddo i'r beirniad Traethawd, 'Y modd goreu i ddyn ieuanc ddyrchafu ei hun Un Gwael, Plentyn Llafur, Dysgybl yr Ysgol Sul, Un o'r Wast, Llanc Ieuanc, Un o'r Blaenau, Elihu Buritt, Dyddweithiwr. Eiddil, Ieu- an Bach, Llawch, Franklyn. Brysiog.-13. Tri ugain Llinell, 'Y Dam Llaw:' Ymsyniwr Ofnus, Milton, Astrouydd, Ap Daniel, Ystyriol, Lazarus.—6. Y ddan englyn i 'Carmel:' Gwran- dawr, Edmygydd Dr. Johnson, Llais o'r dawr, Edmygydd, Dr. Johnson, Llais o'r Mur, Carmeliad, Un o Seion, Nid D.D., Ysbryd yr Hen, Ymdeithydd, CJn a'i sel i'r Oen Iesu, Addolwr, Lazarus.—12. JOHN JENKINS, YSG.
CYFARFOD YMADAWOL Y PARCH…
CYFARFOD YMADAWOL Y PARCH J. H. JONES, WERN, YSTALYFERA Nos Fercher, y 5ed cyfisol, cynaliwyd y cyfarfod uchod yn nghapel y Wern. Yn absenoldeb T. R. White, Ysw., oher- mnrdd afiechyd, llywyddwyd gan ei fab, Master J. White. Canwyd amryw ddarnau gan gor y Wem, ac anerchwyd y y cyfarfod gan y Parchn. canlynol:—J. M. Jones. Brynaman; W. T. Davies, Bethel; H. Thomas (B.), Cwmtwrch; Charles Williams (B.), Ystalyfera W. Faiihurst, Ystalyfera B. Phillips, Treforis W. E. Jones, Treforis; R. T. Jones, Panteg; B. Thomas, Gumos; R. W. Roberts, Sardis a Mri. Isaac Evans, T. G. Wil- liams, J. Rees, a J. H. Rowlands. Cynwynwyd oriawr aur, gwerth £ 21, i Mr. Jones, a llwyau arian ysblenydd i Mrs. Jones, gan y cyfeillion. Y mae'r anrhegion uchod yn siarad yn uwch am danynt na dim allwn ni ysgrif- enu. Da genym hysbysu fod y Parch. J. H. Jones yn ymadael o Ystalyfera a'i gymeriad mor wyned a'r eira. Dangos- odd yn Ystalyfera ei fod yn bleidiwr egwyddorol i'r gwirionedd. Parhaed eto yn Nghwm Rhondda i seefyll yn ddisigl dros yr un egwyddorion. Y Duw a'i hamddiffynodd yn ei hen faes, a'i ham- ddiffyno yn ei faes newydd. M..¡,.o'r dorf sydd h,n1 wedi cwrdd Yn brawf fod rhywun. ar f/a'dftwrdd, 'Does angen holi pwy ey'n m"n'd: Fe dd'wed y dagraa mai hen ffrvnd. Ceir lluaw8 yn y Wern yn teimlo n ohwith Fod dj n mor dda'n myn'd igfyn'd ola plith Ao anhawdd, anha-dd yw ffarwelio A'r hwn mae rhan o honom ynddo Liinynau ei anw^Uleb sydd yii r ghudd A chymlethedig o gyleb cslon brudd Yr eglwys hon, a obyn gall ymryddhan Rhaid tori'r ddolen aur evcn uno'r idan, Ac yn* llifa dBgrau gonest hiraeth Yn )cew ffrwd dras ruddiau y Symldopetb. Dyn rodia lwybrau'r nefoadd yw, A ff/ddlon gonad dros ei Dduw: Rhed trydan ysbrydoliaeth fyw Dros wifrai ei ddylanwad. Tr, mFt biund-! ba-i-u'r ?,,wir A dfmut goteeaau ir, Efaliai yn mh"n tymh?r hir Ar ol ei ymsdawiad. Enillodd ei baeddianol fri, Hsrdl oriawr aur oddiwrthym ni; r Beth ydyw hon ? rhyw don yw hi 0 for ein caredigrwydd. < Z Pe rhoddem fil v oarem ef, Anrhegion fyrdd a g'ai o'n tref: Gall anrheg fechan godi'i Let I dystio eia plllrodrwydd. Mwr, Jones y Wern, fydd Jones y Ton Br dirfawr alar Uawer bron; Saif pwlpnd gwag yr eglwy. hon Yn fadi draethn'n colled. Pregeihwr milwr, gweinidog llawn, A hoflf gymydog sernhog itwa Yw'r dya sy In m; uld. Wel, beth a wnawn? Mae'n pendtrf/nu myned. [drud Cyn myn'd caiff Mrs. Jones beirdd lwyau arian I gynrychioli'r parch sydd iddynt yn ein tud, A c hyd y pery eu dbgleirdeb hwy Fe bery coffa'r tealiln wyn yn hwy, Caiffddeigryn bellach wlyuhalr ymadawiad, A nefol wlith eneinio'r newydd uniad. Yr Arglwydd a'u bendithio fel teulu yw dymuniad T.G.W.
TRIOEDD OWMGARW.
TRIOEDD OWMGARW. Tri pheth sydd angen am danyctyn y lie hwn: Gweithwyr ar heol y plwyf, pregeth bob Sabboth, a heddgeidwad. Tri pheth anweddus walais i yma: Gwraig yn chwareu ordiau yn mhlith y taplaswyr ar amser stop tap, ei gwryn erlid mynywod dyeithr, a hen grefydd- wyr yn feddw ar nes y gyfeillaoh. Tri pheth newydd sydd ymi: Gwaith newydd, iaith newydd, a chapel newydd. Tri pheth sydd newydd fsymerydlle yma: Hen fuwch wedi marw, gwaith ty saer wedi myned gyda'r Ilif, a siopwr wedi tori. Tri math o feirdd sydd yma beirdd aniao, beirdd celfyddyd, a beirdd taloon slip. Tti o bathau yr wyf yn myned i wneud: B/w yn gl a. caru y w Mg,tt danfon ragor o drioedl i'. Dakiak. Boncath 0 R GARN.
EISTEDDFOD LLWYNYPIA, NADOLIG,…
EISTEDDFOD LLWYNYPIA, NADOLIG, 1877. Daeth cyfatsiddiadau i law, yn dwyn y ffu <enwau canlyrol:— 'Traethawd ar Joseph:' E-vr Eryri, Dewi Dyfodwg, Et F awd Be, jlomin, Edmygydd Ieuano, Atb aw B c't, Reu- ben, W. A. W., G anstxth in, Glan Geir- iocydd, Llafarwr, OSeiriad Od, Gwyn- fiib, Ane wig, Un ieuanc vn dechreu, Mesach, Carwr Rhinwedd, Virgil-.17. Traethawd ar enwau Lleoedd:' Am- edda Wledig.—1. Oan i'r Godinebwr:' Gomerydd, Hywen, Ystyriol, Gwraig, Gyndeyrn, Carwr Diweirdeb, Ap Te^dwr, Mair Magdalen, Carwr o l?s Oeridwen, Ad- nabydd Godicebwyr, Glan Cynon, Plent- yn Diweirdeb, Gwendolen, Ap Bryth- on.—14. J Oyfieithiad:' Creadur, Spea meo in Deo, Eiddilaf, Addolwr, Deighavin Cowper, Rhyddidgarwr, William Tell. -7. « Marwnad Mrs. J. EvansGalar bro Rhinwedd, Esaiah, Un o'r Dysg/blion, Brawd Temlyddol.-4. 'Marwnad Mr. J. Llewellyn:' Jere- miah, Dyfroedd Harab.-2. ;Gan ddymuno gwyliau Ilswen i'r beirdd a'r llenorion oil, Yr eiddoch, Oorwen, Shag. 4,1877. Hywel Oerwtw
LLANSAMLET.
LLANSAMLET. Bu y Parch. Thomas Hughes, Machyn- lleth, yn traddodi ei ddarlith benigamp ar 'Dri Chedyrn Cymru,' yn Carmel, capel y Methodistiaid Calfinaidd, yr wythnos hon, sef y Parchedigion John Elias, Christmas Evans, a Williams o'r Wern. Yr oedd y tywydd yn hynod an- ffafriol, ond er hyny, yr oedd y cape! wedi ei orlenwi Cafwyd darlith dda dros ben. Cymerwyd y gadair gan y Parch. T. H. Jones. Baker Pasha.