Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
13 articles on this Page
Y RHYFEL.
Y RHYFEL. Yr ydym yn awr yn y pedwarydd mis o'r rhyfelgyrch ofnadwy rhwng Twrci a Rwsia, ac yn y naill fan a'r llall, y mae y byddinoedd yn cadw eu gilydd rhag ymsymiud yn mlaen. Nis gall Osman Pacha wneud un symndiad ymosodol, tra nas gall ei elyn ei yru allan o'i amddiffynfa, nac ychwaith ei basio. Y mae yeadfridog Bad. tzki yn dal y Shipka Pass, a Reouf Pacha yn gwneud yr un peth cyatal ag yntau ac yn ddiweddaf y mae byddin Sbumla yn encilio o'i safle o flaen byddin y Czarewifcch, tra nad yw yr olaf yn canlyn, er ei yrn i'w amddi- ffynfa. Dyna ydyw sefylJfa y byddin- oedd, a'r tymor gauaJol wrth y drws. Y mae yn sier y gall y Rwsiaid wneud ychydig eto er adenill en hanrhydedd eyn myned i anafu, ond am enill y faddngoliaeth, y mae yn rhaid gadael hyny hyd y flwyddyn nesaf, os gwneir of o gwbl. Y mae ymladd o gryn bwys a eh1n- lyniad wedi oymeryd lie yn Asiayr Wythnos ddiweddaf. Deehreuodd yr ymladd ddydd Mawrth. Yr adeg hono, yr ydym yn cael fod y galln a ffurfiai ridehenran y Rwsiaid, wedi ymosod ar Ncheldiroedd cadarn Yagni Bach a ■Mawr, ar safle aswy Mnkhtar Pacha. Wedi ymgyrch galed am ddwy awr, <millwyd y mynydd ar Yagni Mawr, a ^hafodd yr holl Dyrcia'd a amddiffyn- nt y Ue naill a'n eu Hadd, neu ynte en neryd yn gWaharorion. CaØryd fix! gni Bychan mor gadarn fel y pen- Ifynwyd mai doeth oedd peidio lend ymosodiad almot Yr oedd 13 engoedd o Kars yn cynoTthwyo khtar Pacha, ac wedi i'r rhai hyn Jl en gyru yn ol, ymgadarnhaodd y siaid eu hunain ar ncheldiroedd Tii Mawr. Yr oedd colled y Rws ar y diwrnod hwn, yn 1,000 rn lladd, a 2,000 mewn elwyfo. nawd hefyd dan gant o garcharor- a chredai y Rwsiaid fod colledion yrciaid yn llawn eymaint a'u heiddo fthau. Yr ail ddiwmod, dydd Mercher, naeth y Tyrciaid ymosodiad ar yr ar arall i'r linell, ar aswy y Rwsiaid, j hyny gyda gallu cryf, ond dywedir iddynt gael eu gyru yn ol hyd rhag- Saerau eu gwersyllfa. Myn y Rwsiaid leu bod wedi effeithio colled ddychryn- llyd ar y Tyrciaid ar yr amgylchiad itwn, tra nad oedd eu heiddo hwy ond fcychan. Yn ychwanegol, dywed hysbysiadau 10 Constantinople, fod ncheldiroedd Yagni wedi eu cymeryd a'n hail gy- 3neryd gymaint a phump o weithiau, a bod eysylltiad Mukhtar Pacha a Kars ar un adeg wedi ei dori ond yn y diwedd fod y gelyn wedi ei orfodi i encilio ar yr holl linell. Mewn cysyllt- iad ag encilio o Yagni Mawr, dywed y Bwsiaid mai angbyfleusdra dyfrol oedd yr achos ic dynt encilio oddiyno, ondy jQiae hwnw yn ymddangos i fod" yn frheswm ysmala wedi colli cymaint o fywydau er ei enill. Dydd Ian, gwnawd ail ymgais i dori tyByiltiad y Tyrciaid a Kars. Er atal fcyn, jmosododd MukLtar Pacha ar ganolran y fyddin Rwsiaidd, gan eu lhanu yn ddau Derbyniodd y Rws- iaid hwynt a than dinystriol, gan en gyru ar ffo yn anrhefnus, a'n herlyd 5yd nos. Dywedir mai y tro hwn y flangosodd y Tyrciaid leu f o wroldeb, gan gymeryd aty traed. Modd bynag, 3ni chyrhaeddodd y Rwsiaid eu hamcan o dori y cysylltiad a Kars. Hon yd- y frwydr fwyaf sydd wedieihym- iadd yn Asia er dechreu y rhyfel, a tlYWed yr hysbysiadau diweddaraf a *derbyni wyd oddiwrth Mnkbtar Pacha y Rwsiaid wedi colli 15,000 o wyr, Tyrciaid 2^600. Oymerodd y Rwsiaid, yr wythnos ddiweddaf, ar ffordd Sofia, feddiant o gerbydres perthynol i Twrci, yr hon oedd wedi ei bwriadu i Plevna, yn yr hon yr oedd 1,000 o ychain, a 50 o ceffylau. Dinystriwyd hefyd ddwy bont. 0 Plojesti yr ydym yn cael fod ffrwydriad dychrynllyd wedi cymeryd lie mewn gweithfe pvloryn Terynschoff, pryd y lladdwyd 16 o filwyr, ac y ni- weidiwyd lluaws ereill. Y mae y Tyrciaid bellach wedi can- "jatau i'r pleidiau yn Plevna i gladdu eu meirw, y rhai sydd yn heintio yr holl awyrgylch.
rf# A'R LLALL YR WYTHNOS.
rf# A'R LLALL YR WYTHNOS. prydnawn dydd Lun diwedddfyn Asfsfey- bridge, ger Bolton, lladdwyd dau ddyn o'r enwau James Walsh, a Richard Hunt, trwy syrthiad ty oedd yn nghaaol ei adeiladn. Y mae dan facbgenyn Italaidd, yn fighyaa dyn mewn oed, wedi eu cymer- yd i fyny am gardota yn nghymydog- aeth Aberafon, yn meddiantpa rai y cafnrd £465, Cymerodd daeargryn cryf le yn Geneva boreu dydd Linn diweddaf. Ataliwyd awrleisiau, canwyd clychau, agenwyd adeiladau, acbrynwyd eglwysi, ond ni wnawd rhyw lawer o golledion. Daeth catrodau yr Unol Daleithiau, dan lvwyddiaeth y Cadfridog Howard, i wrthdarawiad ag Indiaid Nezperces, yn Bearpaw Mountains. LI add wyd o'r Indiaid 17, a ^Mmyi'wyd 40, tra m lladdwyd 2S 61" milwyr, ac y olwyfwj^u j pump a dengain.
GWEITHFAOL A MASNACHOL.
GWEITHFAOL A MASNACHOL. Briton JEerry.—Y mae argoelion masnach y lie yn edrych yn hyrod dywyll. Y mae enhuddiad i lawr y flWnesi blast perthynoi i'r gweithfeydd haiarn wedi difodi pob gobeitbion a parhaent na atelid y gwaith wedi ter- fyniad y mis rhybydd a weithir yn bresenol. Y mae pob argoelion yn awr yr atelir y gweithiau hyd y flwydd- yn newydd, beth bynag, a hyny o her- wydd nad oes ar law archebion am haiarn. Oyfarthfa.- Yr ydym bellach wedi cael y gwirionedd am dynged y gwaith hwn, a hyny mewn llythyr a anfonodd Mr. Crawshay at un o'r hen weithwyr, yr hwn a holai a oadd dim gobaith am ail gychwyniad y gweithian haiarn. Ei atebion oedd Y mae masnach yn waeth nag y bu erioed, ac nid wyf yn gweled un argoel ar i Gyfarthfa ail gychwyn a chredwyf, os bydd iddo byth gy hwyn, y bydd hyny o dan am gylchiadau hollol wahanol i'r presenol, gan y bydd eisiau swm mawr o arian i wneud y gweiliantau a'r eyfnewidiadau angenrheidiol i weithio dur, &c. Yr ydwyf fi yn r by agos i'm bedd i feddwl am wneud dim o'r lath beth, ac yr ydwyf yn yrtyried masnach mor ddrwg, fel nad wyf am i'm meibion wneud dim a'r cyfryw. Yr ydwj f yn teimlo yn hynod o wael, nid wyfynmeddwl y gallaf fy w yn hir ac os gallaf, gweithiaf y gweith- iau cyn fy marw. Nid oes dim yn awr yn fy nghylymn wrthynt, cauys yr wyf wedi fy nyeithrio oddiwrtbynt gan ym- ddygiadau fy ngweithwyr. Yr oeddwn bob amser yn gobeithio acyn d) sgwyl marw a'r gweithfeydd yn cerdded, a'r un teimlad tuag at y meistri gan y gweithwyr; ond y mae pethau wedi eyfnewid, a phob peth yn wahanol, ac yr ydwyf ar fyned i'r bedd yn y teiml- ad fy mod yn berffaith ddyeithr-ddyn, gan fod ty holl hen weithwyr wedi myned, neu yn agos yr oil.'
Y TYWYDD A'R CYNAUAF.
Y TYWYDD A'R CYNAUAF. Yr ydym yn awr wedi cael miecyfan o dprydd teg, a rhyfedd y cyfnewjdiad er daioni y icae wedi ei tffeithio yn ein gwlad. Nid oes angen ond ychydig o'r fath dywydd eto nes cael yr oil i me.1"- Y mae y gqtoti am wenith tra- mor o ganlyniad weai lleihau yn fawr, a'r prit, wedi gostwng. Y mae y pris- iau o 3s. i 4s. yn is yn awr nag oedd- ynt fis yn ol.
. Y CAMP-GERDDWRGALE.
Y CAMP-GERDDWRGALE. Y mae Mr. Gale, y oamp-gerddwr, yr hwn a ymgymerodd a cherdded 1,500 o filldiioedd mewn mil o oriau yn Lillie Bridge, LIundain, wedi cyf- lawni y gamp Trwy wneud hyn y mae wedi piofi fod y oorff dynol yn abl i fyned trwy gryn gaieda, a hyny am chwech wy thnos o amser. Y mae yn wir nad ydyw cerdded 30 milldir y dydd yn beth mawr ynddo ei hun, a phe caniateid ei wneud mewn 12 awr yn lie mewn 24, gallai dyn ei wnend am fl/nyddoedd. Ond y gamp ydoedd cerdded milldir a haner bob awr, heb dros haner awr ar y mwyafi gysgu cyn ail ymgymeryd a cherdded.
.. GOSTyNGIAD YNtfG^GLEDD…
GOSTyNGIAD YNtfG^GLEDD STAFFORDSHIRE. Yn nghyfarfod chwarterol meistri glo a haiarn Gogledd Staffordshire, a gynaliwyd yn Hanley ddydd Iau yr wytbnos ddiweddaf, penderfynwyd yn unfrydol i roddi rhybydd i holl weith- wyr y glofeydd a'r gweithiau haiarn, gyda'r eithriad o'r melinwyr a'r ffwrn- eswyr, fod y cytundebau presepolmewn cysylltiad a chyflogaa yn terfynn yn pytjlwBfooa, Y mge yn ddealladwy fod gostyngiad o 15 y cant'i gymeryd lie trwy yr holl ddosbarth.
AT DDOSBARTH Y GLO CAREG.
AT DDOSBARTH Y GLO CAREG. Bydded i'r cyfeillion yn y gwahanol lofeydd gofio am y cyfarfod sydd i'w gynal yn Ysgoldy Gwanncaegurwen, am ddeg o'r gloch boren dydd Sadwrn, y 13eg cyiiaol. Gwelir y DARIAN ddi- weddaf amymaterion fydd i ymdrin a hwy yno. Anfbned pob glofa rhyw niter o gynrychiolwyr. W. ABRAHAM.
__♦-—. Y LIMITED LIABILITIES…
♦- —. Y LIMITED LIABILITIES A GORLENWAD. Hapns yw canfod dynion mor en- wog a galluog, ac o safonau mor bwys- ig, mor eglur a chadarn ary cwestiwn hwn. Tra yr oedd Mr. Brassey yn anerch senedd y Celfyddydau yn Lei- cester, ac yn egluro y rhan a chwareu- wyd gan y ewmniau twyl!odrns a ffarf- iwyd o dan y Limited Liabilities Act, cawn fod Sergant Cox yn darllen papyr ar y priodoldeb o gael eyfraith arall er dadwnend y rhai a no&wyd, neu o leiaf roddi atalfa ar y twyll a chwar- euir gan sylfaenwyr y cwmniau hyny. Dadleuai Mr. Brassey y cwestiwn yn syml, er mwyn dangos ei eftaith an- dwyol ar y wlad tra yr oedd Mr. Cox yn ceisio ffordd i symud yr achos, drwy ei atal i fodoli. Triniai Mr. Brassey y cwestiwn, yn mhlith ereill, er symud y cwestiwn, yn mhlith ereill, er symud y cyhuddiadau a osodir gan ddynion an- wybodus, gwyllt, ac utiochrog yn erbyn gweithwyry wlad, felprif achosyddion y sefyllta farwaidd bresenol, a'u gosod yn rhanol, modd bynag, ar ysgwyddau rhai dyledus ldaynt. una gwnawd y cwestiwn yn fater papyr gan Mr. Cox, yn vr hwn y dadleuai nad oedd yn bosibl symud yr effaitli heb yn gyntaf iladd yr achos. Cawu hefyd, wedi Mr. Cox agor y mater, fod yn y gyn- adledd bono luaws o 'oneddigion o'r un farn at{ yntau, oblegyd yn y ddadl ar y cwestiwn, ar ol darileniad y papyr, dadlenid rhM o'r moddau brwnt a di- ffaith a chwareuwyd yn y byd arian ol wedi pasiad yr Acts byny. Pasiwyd y cyntaf o honynt yn 1855, ac mewn naw mlynedd ffurfiwyd 3,830 o gwmnian o dani, o ba rhai nad oesllai na 938 wedi darfod a bod. Dwy flynedd ar ol hyny, bu chwildroad masnachol a ar- w^iniodd i ddymchwelyd rhai lied bwysigohonynt. Artghofiwyd hyny drachetn hyd yn 18734, ond dygodd llwyddiant anghydmarol y blynyddoedd hyny y twyllwyr cyllidawl i'r.maes dra- chefn, drwy ) mdrechion pa rhai yr aeth miliwnan o bnnau o bocedau per- chenogion tiroedd a masnach wyr diwyd i eiddo rhai o bonynt bwy ag sydd wedi gwneud eu miloedd drwy y drefn, ac wedi adeiladn en palasau sydd yn bresenol yn cynwys dosbath y ta allan i weithwyr a meistri gonest, ac yn aros eu amser i ddyfod i fewn am ysbail eto pan fydd masnach wedi cad I amser i adfywio. Ond y mae i'w obeithio y bydd Sergant Cox, ac ereill, wedi cyrhaedd eu hamean cyn y gall- ant gael crafangiad arall ar gyfoeth y wlad, ie, yr hwn y dylai fod wedi eu ranu yn briodol rhwng meistri a gweithwyr. Y mse y gyfraitb hono ag sydd yn gwneud yn bosibl i nythaid o ladron i gyhoeddi rhagdremiaiit yn yr bwn y cuddier pob peth a fyddo an- ffafriol, ac y paentir yn hyfryd yr boll a fyddo flafriol, ac wedi'r cyfan goll- wng yn rhyddy cynllnnwyrag sydd yn cyfoethogi en hunain ar draul tlodi, ac ysbeiiio ereill, yn gyfraith beryelns, ac yn galw am ci difodi. MABON.
0. YMWELIADo'RBYD YSBRYDOL
0. YMWELIADo'RBYD YSBRYDOL Rhydd newyddiadur Americanaidd yr banesyn canlynol fel ffaith. Y chydig fisoedd yn ol collodd un Mr. Miller ei fywyd mewn gwrthdarawiad ar y reil- fiordd, a gadawodd ar ei ol weddw lensnc hardd fe dau efail). Llyp»dodd. amryw ar harddwoh Mrs. Miller, ond wrth gymeryd i ystyriaeth yr efeilliaid, arafent cyn ei myned yn rhy bell. Modd bynag, yn mhen rhai misoedd, cafodd un ddigon o wrhydri i wneud y cynygiad am y teuln. Dywedodd yntan nad oedd yn hidio rhyw lawer am blant parod, ond yn gymaint a bod y plant a liithau i'w gweTthu a'u prynu yn un lot, y cymerai efe yn hapus a hWYDt. Fel y mae yn rhesymol meddwl, teiml- odd y weddw ieuanc yn faleh o'r gwron, ac wedi ymadawiad y cariadfab, aeth hi a'i chalon mor ysgafn a'r aderyn i'w hystafell, gan gymeryd allan ei gwisg- oedd o wahanol liwiao, er eu hail drefnu ar gyfer y dyfodol. Oddenta haner nos aeth i'w gwely, ond cyn iddi ymollwng i gysgn, gwelodd olenni mawr yn yr ystafell, ac fel yr oedd bron ar wneud i fyny ei meddwl f)d y ty ar dan, gwnaeth ei gwr trancedig ei ymddangosiad o'i blaen, mewn gwisg wen, gymaint o wisg ag oedd am dano. Meddianodd y weddw ienanc ei hnnyn dda, ac wedi ychydig eili-dau o ddys- tawrwydd, gofynodd, Wel James, beth y mae byn yn ei feddwl ?" Edrych- odd James ami yn graffas, a gofynodd iddi, "A ydych chwi yn myned i briodi ?" Ni wyddai y weddw yn iawn beth oedd i'w ateb, yn enwedig wrth ystyried mai ysbryd ydoedd, ac nad oedd dim yn anbysbys iddo, ond pen- derfynodd ddweyd y gwir, ac at bodd, "Ydwyf," gan ychwanegu, ond James ¡ y mae wedi aidaw cymeryd y fath ofal o'r plant, fel y teimlais mai fy nyled- swydd ydyw ei briodi. Wedi hyny atebodd James yn sarig, "Gellwch chwi ei briodi os mynweh, ond nid gyda'r plant hyn, cymeraf fi hwynt gyda mi;" a chan gymeryd i fyny y ddan blentyn yn en cws?, dechreuodd gerdded a. hwynt ynviith. Ond mor gynted ag y dechreuo d ymsymnd a'r plant ganddo, cydiodd Mrs. Miller yn y brwsh lloriau, a dechrenodd ergydio ben yr ysbryd, ac achub ei plilant. Wedi gwneud hyn, syrthiodd y weddw mewn llewyg, ond nid e; n iddi gael y boddlonrwydd fod yr ysbryd wedi cael gwaetbaf y frwydr. Y fath gariad cryf at weddw ac amddifaid! yn ddigon cryf i ddwyn yr ysbrydol o'i drigta.
Zm= AMRYWION 0 LUNDAIN.
Zm= AMRYWION 0 LUNDAIN. Pwnc mawr y dydd yn LIundain ya bresenol ydyw y Penge Mystery> fel y dywedir. V n ngolwg y gyfraith nid yw yn bod fel mvstery mwyach; gan fod Mr, Justice Hawkins (o Tichbornaidd goflbcU wriaetb), a deudddeg o'n eyuwiadwyr wedi dod i'r penderfyniad fod pedwar o bersonau wedi cynllunio a chydweith- redu i ddwyn ymaith fywyd y ddynee anflodus, Harriet Staunton; ond y mae dosharth lluosog, ac yn eu mysg rai o brif far. gyfreithwyr a meddygon enwecaf y wind, yn barnu na chafodd y condenm- iedigion ddim prawf teg, ac hefyd nad oedd y poet moy tern a wnaed ar y dreng- edig daim yn profi mai ei newynu a gaf- odd Harriet Staunton, ac nad ydoedd doetoriaid Penge ond yn dangos eu haa- wybodaeth wrth ddyfod i benderfyniad mai newyn oedd achos ei marwolaeth. Beth bynag am hyny, amlwg yw, wrth nifer y llythyrau a'r erthyglau sydd yn ymddangos yn ein prif newyddiaduron, fod yn rhaid i'r cyhoedd gael eglarhad pellach, neu bydd hanesyddiaeth yn sicr o osod nod ar yr amgylchiad- Gyda llaw, gwelaf fod y Parch. E. W. Bailey wedi cymeryd mantais ar yr amgylchiad i draddodi dwy bregeth dydd Sabboth diweddaf yn nghapAl Cynulleidfaol De.- verall-street, New Kent Road.
MARWOLrAETH MADLLE. TITIEKS.
MARWOLrAETH MADLLE. TITIEKS. Blin gcnym gofnodi marwolaeth y fotv- eddigt; dalentog uchod, yr bye a gj mer- odd le tnneu dydd Mercher diweddaf am ddau o'r gloch a, ol eystudd pcenus, yr hyn a ddyoddefodd gyda'r gvroldeb mwyaf. Yr oedd ei chyteillion agosaf a hithau ei hun yn gwybod fod yn rhaid iddi yn fuan fyned o dan operation, ond daliai hi at ei dyledswyddau gyda'r as- tudrwyda dyfn f; a dywedir na c'j iywyd .hi -erioed yn canu gystal a'r tyii »r di- ^0daf. er-0i bod braidd yn ymwybodol nS chaffai ganu mwyach sr ol y tymor hwn. Dangosai hyn ei bod yn feddianol ar wroldeb o'r fath oreu. Cyfaddefir yn gyffredinol mai hi oedd prif gantorcs ein gwlad. Er ei bod yn gwasadatthu y rhan fwyaf o'i hamser yn Herr Majesty* Opera, ac yn sefyll yn uchaf yno, eto, by dda i y cylchwyliau mawrion cerddorol i'w teimlo i raddau yn wag os na fyddai Titiens yno. Nid yw'r sawl a'i clywodd yn canu I know that my Redeemer liv- eth' yn debyg o anghofio yr amgylchiad byth. Ganwyd hi yn Hamburg, yn 1834, o deulu Hungaraidd tlawd- Rhyw gyfaill i ganiadaeth, trwy ddamwain, a'l clyw- odd yn caliU, ac a'i cymerodd dan ei nodded. Ynuldangosodd yn LIundain yu 1858, ac oddiar hyny hyd yn awr nid oes un gantores wedi bod mor boblog- aidd ar yr esgynlawr gerddorul yn Mhrydain.
MARWOLAETH Y MORFIL.
MARWOLAETH Y MORFIL. Bu y creadur hynod hwn farw ar ol byw ychydig ddyddian mewn caetLiwed yn y wlad hon. Arddangoswyd ef am ychydig fisoedd yn New York. Brodor ydoedd o Labrador, ac yr oedd cryn lawer o ddyddordeb yn cael ei deimlr yn yr anturiaeth, ac ar ol ei farwolaeth bu post mortem examination ar ei gorff gan amryw o ddynion enwog, a'r farn y daethant iddo oedd, ddarfod iddo, o herwydd oerni yn ystod y fordaith i'r wlad non, gael collection (/the Imi/js. Peidied beirniaid Cynddylan a'm beio o herwydd arfer y geiriIJu uchod. Fe allai mai fy anwybod- aeth i yw yr achos fy mod yn eu defn- yddio, ac feallai mai Cynddylan sydd yn iawn. Beth bynag, mae perchenogion y Westmindkr Aquarium yn kysbysu eu bod wedi arwyddo cytundeb am ychwaneg o forfilod i'w hanion i'r wlad hon yr, vstod y gwanwyn dyfodol.
CLEOPATRA'S XEEDLE.
CLEOPATRA'S XEEDLE. Edrychir yn mlaeri gvda dydd. rdeb neillduol ar yr amser ihyfeddol hy nw pan y bydd i Cleopatra's Needle,' iel y gelwir hi, gyrhaedd y glanau Piydeimg, a bydd yu ddiwrnod gwyl, os cyrhaeQCa., y dydd y bydd yn dyfod i'r lan i'r brif- ddinas tiros y Tafwys. Y mae yi hyn sydd wedi ei wneud yn barod yn un o orit orchestion celfyddyd yr oes hon. Costiodd dyfodiad ei chwaer gofaciail i Paria y swm mawr o £80,000, ond y swm y cytunwyd arno i'w dalu i'r contractor anturiaethus John Dixon, am gludo hon i Lundain, yw £ 10.000. Y newydd di- wedoaf yw fody gofadail wedi cyrh".edd. Algiers yn ddyogel, a'u bod ynfeyderus y bydd yr anturiaeth yn llyddianus. M.J.