Tarian Y Gweithiwr

DIWEDPARACH. Y mae cyfnewidial pwysig wedi cy- §eryd lie yn swyddogion y fyddin J^siaidd o flaen Plevna. Y mae y ^dfridog Todleben wedi ei apwyntio Ben a* swyddogion y Ty wysog Carles, yr hwn fel y cofir ydyw Llyw- Wd holl alluoedd Rwsia yn y Gorllew- ltI. Nid yw yr apwyntiad hwn yn ^eithio dim ar lywodraethkd milwr- ?J Bulgaria, trwy fod y cadfridog ^epokoitschitzky yn Ben ar swyddog- IOn y Grand Due Nicholas. Y mae y ^dfridog Todleben, fel y gwyr y byd, engeneer enwog, ac y mae y flaifh fod wedi cael ei apwyntio yn lle Ý Mfridog Zotoflf, yn arwydclo fod y v^siaid arymgymeryd a gwar-haeaeth "levna, ahynyar unwaith, beth bynag 5^1 fod y rhwystran neu'r can yaiadan. ^id ywy Cadfridog Todleben yii 60 oed, hwn a ymddyrchafodd yn gyflym yn Jetod rhyfel y Crimea, ond nid fel llyw- Md byddinoedd mawrion. Nid gwiw Yrao,socl ar Plevna, ae yna gadael iddi &el adgyfnerthion a darpariadau i ^ewn er bod yn barod gyferbyn ag ^osodiad arall. Y mae y Guards, So,000 mewn rhif, i fod o flaen Plevna elbyn diwedd yr wythnos hon. Y mae hysbysiadan vn em cyrhaedd a Const antinople fod y Porte vnparotoi egniol at gario y rhyfel yn mlaen neg y bydd i'r Rwsiaid gael ei gor- ?di i ymadael o'r tiriogaethai Tyrc- ?l^d. Dywed hysbysiad oddi yno fod gallu bychan o Roumaniaid ^edi ymosod ar y Tyroiaid yn Rahova, ani¡ wedi eu gorfodi i encilio. mae Amerawdwr Rwsia wedi bod twymyn ysgafn, ond y mae yn ^ella yn gyflym. Er holl wrthwynebrwydd pobl Serfia i gymeryd rhan yn y rhyfel dwyreiniol presenol, yr ydym yn cad ein hysbysil o wahanol gyfeiriadau fed cyhoeddiad flfurfiol ar gymeryd lie. Dywed un hysbysiad fod. hyny i gymeryd lie ar y 10 fed cyfisol. Y mae catrodau Ser- fiaidd yn cael eu gorchymyn tua'r ter- fyndir, er bod yn barod i groesi ar unwaith. Y mae Rwsia yn parhau i erfyn ar Serfia i gydweithredu a hi yn erbyn Twrci. Oddiwrth hysbysiad swyddogol Rws- iaidd, mae y Cadfridog Zergukasoff, a'i fyddin, fechan bresenol, wedi bod yn allnog i drechu Ismail Pacha, ryw bed- war diwrnod yn ol. Dysgrifir colled y Tyrciaid yn fawr.

AMGYLCHlAD DYCHRYNLLYD. Mewn hysbysiad o Constantinople, dywedir iod haid o Cossacks wedi llosgi Izvor, pentref oddeutu deg milldiro Loftcha, gan gymeryd y trigolion ym- aith yn garcharorion, wedi eu rhwymo wrth gynffonau eu ceffylau. Cyfarfydd- wyd a hwynt gan gorff o filwyr Tyrc- aidd, y rhai a laddasant bob un o'r Cossacks, ac aollyngasant yn rhydd eu carcharorion.

» EWYLLYS BRIGHAM YOUNG. Cyfrifir fod meddianau y diweddar Brigbam Young yn werth oddeutu 2,000,000 o ddoleri, a gwneir hwy i fyny yn benafo eiddo tirol yn wasgar- edir drwy j diriogaeth. Y» ol jv lynol i'w gladdedigaeth, ymddengys mai ei fwriad ydeedd i'r eiddo gael ei ranau yn lied gyfartal rhwng y 17 o wragedd a'r 44 o blaut-16 o feibion a. 28 o ferched—a adawodd ar ol. Gweinyddwyr yr ewyllys ydynt Brig- ham Young, ieu., Geo. O. Cannon, ac Albert Carrington. Gwnaed hi bedair blynedd yn ol, pan oedd ei blentyn ieuangaf, o Mary Van Cott, yn dair blwydd oed. Mae rhyw gyfran wedi ei throsglwyddo drwy weithred i bron yr oil o'r teulu, ar yr hyn y rhoddir prisiad teg pan renir yr ystad ar ddy- fodiad y plentyn ieuaDgafi'w oed. Yn y cyfamser, a y cyllid i'r gwahanol famau yn ol nifer eu plant, oddiwrth y rhai y bydd ganddynt hawl i'w hatal 08 yn ymddwyn yn afreolus. Dywedir fod darlleniad yr ewyllys wedi rhoddi boddlonrwydd cyffredinol, a phrofir hi mor fuan ag y gellir.

UNDEB CENEDLAETHOL Y MWNWYR. Y mae adroddiad Undeb Cenedlaethol y Mwnwyr, am y tri mis diweddaf ne- wydd ei gyhoeddi, yr hwn a ddengys fod yn awr yn perthyn iddo 56 o ddos- barthiadau, a rhif yr aelodau yn Uoegr a Scotland yn 90,000. Y swm a dder- byniwyd mewn cyfraniadau a levies yn yn ystod y chwarter, gyda'r swm oedd mewn Haw, ydyw 8,460, a'r treuliau yn 7,800.

4- DAMWAIN ANGEUOL GER MAESTEG. Prydnawn dydd Sadwrn diweddaf ar waith dyn o'r enw Phill p Lewis yn croesi y reilffordd, yn agos iLlwydiarth, aeth ei droed rhywtodd yn rhwym rhwng y rails" a methodd ymryddhau Hes v tarawyd ef i lawr gan y gerbyd- res, yr hon a aeth drosto. Cariw) d ef adref, a chafodd gynorthwy meddygol yn ddioed ond yr oedd y niweidiuii a dderbyniodd y fath fel y bn farw boreu dydd Sul. Gadawodd wraig a phedwar o blant ar ei ol.

MARWOLAETHAU AMERICAN- AIDD. Awst 25ain, 1S77, yn Hyde Park, Pennsylvania, o'r typhoid fever, Mrs. Martha Parry, priod Mr. John Parry, yn 23 mlwydd oed. Merch oedd yr ymadawe<iig i a Harriet Hav- ard, Garboiidale, Pennsylvania. Ni fa ei chystudd ond byr. Gadawodd arei hoi ddau o blant, yr ieuangaf yn saith mis oed. Ymfudodd ei rhieni i'r wlad hon o fcrdal Llanelli, sir Frycheiniog, Deheudir Cymru, ac ynlsefydlasant yn Carbondale tua 25 mlynedd yn ol, lie y ganwyd yr ymadawedig, y mae ei gwr yn enedigol o ardal Blaenafon, sir Fynwy. Awgt 22ain, 1877, yn. Lansford, Pennsylvania, Richard Price, yn 98 mlwydd oed. Claddwyd yn y gladd- fa ar Summit Hill, ar y 244in, pryd y daeth tyrfa luosog yn nghyd, a gwein- yddwyd ar yr achlysnr gftn y Paroh. D. A. Ev^ns, Lansford. Yr oedd R. Price yn enedigol o Festhyr Tydfil, a daeth i'r wlad hon 12 m|ynedd yn ol. Awst 17, 1877, yn Beaf^n, Iowa, o ddolur y galon, ar ol wyfcht&s o gystudd caled, William Phillips, tgflfarnwr. Ym- fadoddd.. i'r 110 hwn er's tua naw mlynedd yn ol o Mountain Ash, Mor- ganwg. Adwaenid efmo. wrth yr enw Bill Sam.' Y mae iddo ganoedd o gyfeillion. ar, hyd a lIed 1 wlad hon a gofiant ei enw gyda pharch, ac a ed- mygant ei gyineriad nuplyg a gowest, er fod ei gprff yn malnrio yn y U weh. Yr oedd yn aelod o'r Urdd Odyddol, a gwraethant eu rhan iddo tra yn fyw, a diwrnoil y claddedigaeth troisant allan yn dyrfa frawdol i'w hebrwng h¡q y bejdd. „ t

GWEITHIAU ABERNANTA', PLYMOUTH. Y mae rhyw si y dyddian presenol fod eyfnewidiad pwysig ar gymeryd He gyda golwg ar y gweitbiau hyn. Y mae yn hysbys fod eyfarfod wedi ei gynal yr wythnos ddiweddaf gan y perchenogion presenol, a dywedir yn awr fod cwmni Scotaidd enwog yn barod i'w brynn, ac y bydd y fusres wedi ei benderfynu mewn ychydig ddyddiau. os bydd i'r cwmni dder- byn y cynygiad, nid oes amheuaeth na bydd yn llesiant mawr i'r gymydogaeth. 0

HYN A'R LLALL YR WYTHNOS. Dydd Mawrth diweddaf, fel yr oedd nifer o ddynion yn dadlwytho ingots o steel o gart i fasnachdy Mri. Ashforth a Uhyf., Sheffield, rhoddodd y llawr ffordd o dan draed dyn o'r enw John Warriner, yr hwn a syrthiodddrwyodd ac a laddwyd yn y fan. 0 Casnewydd yr ydym yn cael fod boneddwr, ar y ffordd rhwng Duck- pool a St. Julian, wedi gweled dyn yn taflu plentyn i'r aft n, ac wedi hyny yn taflu ei hun i mewn. Y mae yr hedd- geidwaid yn brysnr gwneud ymchwil- iad i'r helynt. Cymerodd gwrthdarawiad le nos Wener diweddaf ar y rheiliiordd rhwng Tai garth a Three Cocks, trwy yr hwn y lladdwyd peiriacydd o'r enw Hulse. Cymerodd y gwrthdarawiad Ie trwy i'r gyrwr trancedig fyned yn mlaen ar ei daith heb y fion,' heb yr Jion ni ddylasai fyned. Y mae y Consul Americaiiaidd yn Pt John's, Newfoundland, wedi pwrcasn gan forwr dwy lwy, y rhai y tybir a berthynent i ymgyrch gogleddol Frank- iin, ac ar un o bonynt y llythyrecau J.U.F. Dywedir i Esquimaux yn byw yn nghymydogaeth Repulse Bay en ael gan dywysog brodorol, yn ngwer- syllfa yr hwu yr oedd eu perche-<og, dyn gwyn, wedi marw o'r scurvy. Dydd Llun diweddaf, yn agos i Lan- eIii, c.lfwyd. allan fod tafoi ceffyl a borai mewn cae we.Ii ei dori yn llwyr allan o'i enau. Perchenog yr anifuil ydyw un o Abertawe, ac y mae i'w I obeithio y bydd cyliawnwyr y weithred yn fuan yn nwylaw y gyfraith.

COLLI 200 0 FYWYDAU AR Y MORI Y mae wedi ein cyrhaedd yr wyth- nos h<yi fanylion galanasdra dychryn- Jlyd a gymerodd le trwy longddryll- "lad yr Eten ar dueddau Chili, ryw ddau fis yn ol. Gadawodd yr Eten Valparaiso ar y 14eg o Orphenat am Panama. Yr ail ddirnod, tarawodd y llpng ar y creigiau yn agos i Point Ventanas, ac mewn oddeutu mynyd oedd yn ddrylliau. Xi achnbwyd ond ychydig o'r 200 oedd ar ei bwrdd.

+ « GWEITHFAOL A MASNACHOL. RYMNI. — Y mae gostyngiad yn nghyflogau holl weithwyr Rhymni, gyda'r eithriad o'r glowyr, i gymeryd lie yr wythnos hon. BRITON FERRY.—Y mae rhybudd wedi ei osod i fvny yn ngweitrfeydd haiarn Briton Ferry y bydd pawb yn rhydd ar ddiwedd y mis presenol. Y mae yn ofnus mai &tal y gweithfeydd ydyw yr amcan. ABERTAWE. Y mae masnach y portbladd hwn yn arddangosgwelliant neillduol yn ystod y mis a aeth heibio. Y mae pob masnach i raddau wedi cyf- ranu o'r guelliant, oddieithr y fasnach tin ond y mae prisiau y cyfryw yn gadarnach, a dysgwyliad y bydd i well- iant buan gymend lie. CAERDYDD. Y r oedd yr allforion glo o'r porthladd hwn am yr wythnos a aeth heibio yn Uai o 12,647 o dynelli :ua' wyth&os d»en^ol. Y mae mas nach yn hynod liuwaidd ac anfodd- haol, a phob argoelion am auafdifywyd

AT BWYLLGOR EISTEDDFOD UN DEBOL MOUNTAIN ASH. FONEDDIGION,—A fyddai ddim yn bosibl i chwi ail ystyried eich penderfyn- iad o barthed rhif y cor ar y prif destyn cerddorol yn eich Eisteddfod, sef y cyf- yngiad i Gor sydd ddim dros 80 ? Yn sicr mae yr uchod yn debyg o filwrio yn erbyn llwyddiant eich eisteddfod, o her- wydd y mae digon o gorau o'r un gynull- eidfa sydd yn cynwys yciwaneg na'r rhif uchod a bydd yn beth pwysig iawn i unrhyw arweinydd i dynu rhai allan o'i gor er mwyn cystadlu. Peth arall, gwn am un cor sydd eisioes wedi penderfynu myned i eisteddfod arall, yn unig oher- wydd y cyfyngiad yn eich eisteddfod, a chwi fyddwch yn sicr o golli dau gor arall ag a wn i am danynt os na fydd i chwi dynu yr amod yn ol. AP LLECHAU.

DOSBARTH Y GLO CAREG. Dydd Sadwrn diweddaf, cynaliwyd cyfarfod cynrychioledig o lowyr y dos- barth uchod. Yr oedd yn bresenol 14 o gynrychiolwyr, a chynifer a hyny dra- chefn o rai nad oeddent yn gynrychiol- wyr uniongyichol, ond yr oeddent yn bresenol er cai io yn ol ddyben y cyfarfod i'r glofeydd y perthynent iddynt. Cy- nrychiolid y rhan fwyaf o lowyr y dos- barth hwn o lo o'r Mynydd Mawr, yn ngwlad Myrddin, i Fynydd y Drum, yn ngwlad Forgan. Ar gais y ?hai oeddynt yn bresenol ydym yn cyhoeddi yr ucliod, er mantais y glofeydd nad oeddent wedi eu cynrych- loli, ac i'w hargymell i gymeryd rhan yn Ily y ein nesaf. Wedi cael adroddiadau o sefyllfa y gwahanol lofeydd, gosodwyd gerbron y tri mater canlynul laf. Yr an genrlieidrwydd am osod atalfa ar y gostyngiadau amrywiol sydd yn cymeryd lie yn y dosbartk o ddydd i ddydd. 2d. Y priodoldeb o gael cynLun er rheoleiddio go.tyn-iadau a chodiadau yr hiriau yn y d-.sb a'th, rhywbeth cyffelyb i wynllun y sliding scale, ond wedi ei sef- yalu ar safon y glo careg, a hyny er sicr- hau heddwch dyfodol y do.sb.irth, am nad ellir llai n' rhyfela a* a yr hyn a ddygir oddinrnom mor atinheg yn bres- enol, pan ddelo yr ainser cyfacidasi hyny. 3. Undeb.—rendei'fynwyd (laf) fod y cyfarfod hwn, wrth weled sefyllia re- synus y doshoLfth ob!e.:yd y gostypgiadiu anuniongyrchol dirgelaidd a. wneir yn yr 1 hiriau, yn cyduno i ail sefydlu y cyfarf Id misol fa o'r fath wasanaeth o'r blaen, fel y moddion goreu i drosglwyddo gwy- boiaeth o'r dygwyddiadau a gymerant Ie o'r naill lofa i'r UalL (2il) Ermwyn he^dweh dyfodol y dosbarth, fod y cyf- arfod hwn yh teimlo mai priodol a buad- iol fyddai cael cynllun o fath y sliding scale i reoleiddio hiriau y dosbarth hwn. Bod y gwahanol gynrychiolwyr i osdd y mater ger bron y glofeydd, a rhoddi hys- bysiad o hono yn y cyfarfod nesaf. (3ydd) Fod y cyfarfod hwn befyd yn teimlo mai priodol ac angenrheidiol yw sefydlu dos- barth undebol er gwneud cynwysiad' y penderfyniad blaenaf yn effeithiol, ac felly yn taer anog ar bob glofa i agor cyf- rinfa mor fuan ag y byddo modd, a'i chysylltu a'r central yn Aberdar, yn y cyfamser y byddis yn penderfynu ar dir- iogaeth y dosbarth ttchod. (4ydd) Fod y cyfarfod nesaf i'w gynal yn Ysgoldy Gwauncaegurwen, am 10 o'r gloch boreu dydd Sadwrn, y 13eg o Hydref, 1877. Y mae yn debygol hefyd y ceir cyf- arfod cyffredinol tua chymydogaeth y Waun prydnawn yr un dydd, aid wyf yn sicr eto ond os bydd Mr. Halliday yn dyfod i lawr i'r Rhondda yr wythtkos hono, fel y mae yn bwriadu, daw gyda mi i'r cyfarfod uchod hefyd. Cewch wvbod yn mhellach, ac mewn pryd, os felly y bydd. Parotowch eich hunain ar gyfer hyny. Dros y cyfarfod, J W. ABRAHAM.

FFOREST FACH. AT BAWB Y PERTHYN IDDYNT. Y mae yn anhawdd credu nad yw y* berffaith hysbys bellach beth yw ein sef- yllfa. yn nglofeydd y lle uchod, y il neill- duol sefyllfa ein dynion hir. Gwybyddus yw ein bod wedi ein gostwng o bedait ceiniog y dydd, fel ein brodyr yn Mhwll y Saint, ond heb gael yr arian yn ol fel hwy, a'n bod mewn ymdrech diflino yn ceisio cael ein hir i'w Ie, a chael hefyd 11 arian sydd wedi eu cadw oddiarnom mor anheg yn ol. Ond yr hyn sydd yn ein blino fie yn lladd ein hachos yw, fod dyn- ion yn dyfod yma yn barhaus, ac yn cymeryd gwaith am 3s. lie. y dydd, set ceiniog y dydd o dan yr hyn a ga yr hen ddwylaw yn bresenol, heb son am y rot arall sydd wedi ek chadw yn ol. Ya awr, pa synwyr sydd i'n jneistr dalu 4s 4c y dydd i ni os y caiff ddigon o'r mathau hyn i weithio am 3s. He.I Gwyddom fod rhai wedi eu harwain i mewn'heb yn wybod iddynt ar y gostyng- iad fan ddechreuwyd y path hwn. A r cyfryw yr ydym yn cydymdeimlo ac yn cyd-ddyoddef, fel y gwyddont; ond am y rhai hyn sydd wedi dyfod i mewn y dyddiau diweddaf yma, ac yn cymeryd y gwaith am 3s. lie., a rhai o honynt a chanddynt berthynasau agos yn gweithio eisioes ar y gostyngiad, ac felly o angen- rheidrwydd yn gwybod am ein sefyllfa. Ni wvddom beth yn iawn i feddwl am danynt na? i ddweyd wrthynt, ond dy- munein gyflwyno cynwys y llineilau hyn i'w hystyriat thau: • wwr.-titivwoh ar awelon Eryri, C y cti \y¡ owynf inau hwy Bvi th^n t b'ada Brytbou A ro!d dd y marwol gl-vy' Clear out, hoys, heb fod yn hir yw dymun- iad GWEITHIWK HIE.

+ » P JLR T H S Y L L Y D D N eu Kirlyfr Dawrydiivl, sef HANES YR HOLL F Y D, Yn ttddurn-aig a Mapiau ILitùd paa y di- wedd -ir Burch JohxEm^k» Joxiis, A.C.,B.C., a'r PM-C"! J. ^PI..T'.ER JAMES. CYN ;VTSA V « Pftrthsvll^d-i 32 o Ranati, Is. ,( r UD. Ei bris vn gy?r harild yw 2, J.i uiuu i y cyhi <?ddwyr h t-b -u y cy- to dil va y ii\«]!ir caal y gwaith hwn yn III u a n u n g frdau arwy d AT J Crbaed.x-x yr, ne.i diwvyn.h.ili -t;z tn h w lylr- v. pi t wr neu d li.sbirthivr. Hefyd, gal: y c?fryw V1;Ilt Y, lediiannl ar y rf.ii'ritH'* <'intaf or F.-rtt.s-:ilvctd 1 j ed nfon at y C'U syll^d' h nw boll Wled- • drl, I) n.-o. d i Ti'<<vd a fhentr f ddae- «r R.-vdrf wvbod^th o hin8^w,.d, mumt [byd » llhd] hoii Cyf nliroodd, M .roedd, Lhnoe'V-S At »ay'<sd v Brd <\dsabvddO0* Rhydd gyi.-it hefy i o feoVlcg«(-th pob (iwlad, S«idd [sirj, PI f, Tr?f, Pontref, ac • rh^dd d or hyn j w r.rif g- Daiiaeth byw:. d v tri»:o'jon, &c., &c. Pob Ari-hp ioii [Ordcis] am :auo i w cyfeirio at cyhu::c' r ,— Griffit & Sons, Printers, Cvrmavop, Glsm.