Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
YLLWYNOG.
YLLWYNOG. Wrth ymdroi yn ol ac yn mlaen, ac o amgylch ogylch yr ogofeydd y crybvyllais am danynt yn fy "lith ddi- Weddaf, gau dremio ar yr arlJlcl mawr colofnog odciit naf, meg iis ckligon o wr- ihvynogaidd, td i fyned i lawr can belled a'r ghvyd a arweitiiri iddo, gan feddwl wrth gwrs ,nyned hyd at y pal; is, ond ar fy ngwaith yn dynesu o fewn ugnn llath iddo. dy;xa glamp o her. gi mtwr yn cyfarth. amaf nes dias- pedairi HIT LU yr adeilad o gongl i gougl, gan osod ci draed yn y tir fir fy ol. A ffwrdd a mi i gyfeiriad YstaLfera heibio y myr,eg'ys, a thros y prth- el, ar garlam gwyllt u'i flaen yn yr al < gr fit)-ioso movi- a thorais galon yi hen gi, druau, cya iddo gyrhaedd lianer y ffould i Y ia'yfera, a throdd yn ei ol ar ben y Mynydd Bach yn siomedig a llipa, gan duchan a chwynfan, ac Cofcyn ei dafod crogedig allan fel trwnc elephant wrth geiso (ill yr hen Lwynog. Yn wir, ni chefais v fata gwrs oddiar yr helfa annyben hun,) va y CLp-druin o honynt. G wast raff ar cilwys ac ochen- eidiau Y7 ceisio fy hela. Pe hie Belze- bub, pemeth y cythreuliaid, yn myned yn geriydd am d Ji-vrn a cha-iglu yn nghyd holl gcrgwn a bythea u i daear ac uffern, byddii ei holl wrhydri holwr- iaethol va hbour in v) in i amcanu fy -lladd. N-i, m-iraf lamu yn fy ughryfder o'fryn i fryn, ac o ard il i ardal mor •rhwydd ag anadlu modraf rwbio fy aghynffou vn nanedd y ,awl a fynwyf, a gallaf roddi bias fy nhafod a fy nant i'r sawl a ddewisvvyf heb yrigynghori a chig a gwaed o gwbl. Gyda hyn yna o awgrymiadau dilynaf hanes fy nhaith. Pan ir od.reu y tips, yn ngl)l wg adeilad mawreddog yn Y staiytera. arafais fy nghamrau, gan ddyfal j. beth allasai fod dyben yr ard.-lwyr i gi, Uv y fath deml odidog yn segur, yr ho a a ymgodai i'r nen fel btlchder y g <• ray. nvaeth ond wedi aros i g tel fy an idl ar biui y tips ar 01 yr hen gwrs doniol gan gi v p ilas, ffwrdd a mi etc heibio i g ,>1 y Wesley- aid, gin ffagio :r.t1 llvv/nr^i'di v pryd hwn nuii ar dduii ac agwedd .trwsiadus, a ssfais o fi -_c.il y deuii fivvj :111Gí:phen- edig,—rhifais le -eld ei hi, syll- ais ar ei thyrau a'i chol jfiiau, ac arogon- iant ei godi iowgrwydd m gan ymsynu mewn mudiadod beth a cllasai fod ei dyben. Yn mhen tipyn o ainsn- dyma rhyw ddyn boneddigaidd yr olwg yn dyfol yn mlaen, a gofynais bAh 0311 dyben yr adeilad, a'r holl ystafeSloed 1 a berthynai iddo, a'r rheswni na baas3ut yn ei or- phen. O. eba hwnw, dyr. anghyfarwydci y'ch chiym7t, maea del)yg,,gtil-4ifuc-i,,3-,cb- yn gofyn y fath gwestiyuau. Y gwir am yr adeilad yw hyn ddyn dyeithr, y mae flawer stori ar led o beri¡1 vnas i'r Aus- tralian Temple fawr h ;>n. ( idd ei henw oddiwrth gysylltiadau rh. person all a. thramoriaid myn rlf .i H' „jmo'r dirgel- Wch fodarncan cyf rwysddi-v g ^iewn golwg gan favourites y gwaith i g ulw y <, ,.p<le yn segur, er mwyn sy U, trwyaau y gharehoMe-s gweiniou a 13: t'uynaat iddi. Ereill a dybiant, am fod r. uft18 Y:1 isel, eu bod yn cidw y 3 y a segur hyd nes y ceir darlith eto yn >1 xaateg er ys- gafahan eu b--tiel-il a cliidw ariaa y *;oeyn- au a werthir i'r gwejtkvJr yn yr 'JJice, a gosc-d ar yr hysbvslei i I-o(- yr elw oddi wrthi tuag at ddileu Ci>*I<;d capal Panteg, pa un sydd yn ddiddyiei medd yr hanes, er's blynyddoedd. Ac mewn cysyllviad a'r ystafelloedd ivydd yn y deml hoii, y xx as amcan a dyben gosodedig i h"b un o h( nynt. Yn yr or- Uwchvstafell y cynolir cyfarfodydd cy- hoeddus gan stamps y gwaith. er tori adftnydd moasoldeb y lie "fel b >'r angen. Tn yr ystafell y pen hviul; y cedwir shale 81 scori cwrw y Rock. Yn yr ystafell aesaf imewn ar y 11 i w a,.i;ily y bydd y eadno gwyllt yn i higod gwyddau a thwrcis Ynysmeulwy i er mwyn cael lie cyfleus i r ce 'pt,o amboll fil ar yr ) amser drwg yma. Ar y llaw ddeheu y coir ystafell lie y mae ambell un yn "Led iwi y cyferfydd Stelodan y Rwrdtl i 1. Bvdd hwn yn fan cyfleus i aelod n'l b v:dd bresenoli eu hunain yn rjihol cyf;tfiod: fel na bo an o'r clic yu eisieu Fel y gallont wedi hyny, fel a.rfer, r.de i y contracts o adeil- adti ysgolion i gafrets y g &c. Ni ffdd dim \i; .y byd- awros bydd esh» atrs g-fter, ie i rywun yn per- thyn i'r clic, yn^-igeiimu 0 banau (!) yn liwch na'u cydyu i|;e.is\yr. bvddant yn sicro gael y amt <11 JVIue èllyf chapter and versr- 1 rrofi ('s •iogen. Er cy- tsriiydd i aeloaau y bwidd yr ydwyf yn dweyd hyn. LT Tybed fod trp.thhw! P'\Hf, anwe yn-gwybod tcri 11 twer ) u L, uth trymion ya myned i fa-tliu a cLyrml clicyddiaeth gwaith ? A ydyw irech-i.ilwyr y plvvyf yn ymwyborl 1 o'r ff-uth fod egwyddorion l tfa-gwahunol i e -vyddorion YmneillducJ yn llywodrueth; ,'uw»if rif o sielodau Svwrdd Ys.jol LU-agiwc I A fyddai yn itw; ao ya'onest i aelod o Fwrdd Ysgoi g a derby,a estimate a fyddai ugeiniau o bunau yn uwch na'i gydymgeisydd, i godi ysgolion yn y plwyf, er mwyn i'r aelod hwnw gael gwerthu nwydd neillduol iddo. Tynu mwy o drethi ar y plwyf er mwyn hui anles! dyna b -licy gogoneddus gan aelodau Bwrdd Ysgol, onide ? Diolch yn fawr i chwi, syr, ebe finau, am eich stori yn mrhylch y Temple. Deu- af yn fwy adnaby(!Ius a'r Ile bobynronyn. Dydd da i chwi, a ifwrdd a mi wed'yn i fyny dros vr heol i'r Commercial-place i g'-mol y siopan, ac eisteddais ar y wal o laer. y Golden Key. Wedi cael hamdden fan hyny am ychydig fynydau es i mewn am botelaid o bnp, i dafarn ar y Wern. Yr oedd hi -e-rbyn hyn yn hwyrhau ac yn tynu am stop tap, ond pan ar haner yfed y glasaid pop clywn lot o fenywod yn clebran yu iawn mewn ystafell arall yn y dafsrn. Yn wir, ddarllenydd, cefais fy nharo a syndod, a deallais eu bod un ac oil yn gwirio yr hen ddiareb Seisnig, When the wet is in t e wit is out.' Carwn ofyn i'r menywod hyn yn sobr a difrifol, os oedd dim peth cywilydd arnynt i ym- loddestan mewn eyfeddach ar yr adeg hono o'r nos? Ai dyna yr esiampl yr ydych yn fwriadu. roddi i'ch plant ? Fenywod anwyl, peidiwch gwthio eich plant i ufferii gyda'ch ymddygiadau gwarthus! Diwygiwoh, yn wir, neu byddaf yn sicr o'ch enwi bob un ar gy- toedd gwlad yn fy llithiau nesaf! Er mwyn cvsur eich aelwydydd, er mwyn anrhydedd yr arda!, ac er mwyn gogon- iant Duw a lies eich eneidiau, diwyg- ivrch Bwriadaf fyned i ddysgwyl am waith yr wythnos nesaf i lofa y Sci, ac os na fydd y job yn ateb, af wed'yn i'r Psyll Bach. Y LL WYNOG.
AT MR. JENKIN HOWELL, ABERDAR.
AT MR. JENKIN HOWELL, ABERDAR. SYE,—Y mae yn yr ardal yr wyf yn byw gyrndflithas gyfeillgar newydel ar gael ei sefyliii. Golyger ein bod yn cyt- lino i Ialti 23. y mis o gyfrand -liadau llawn, a'n b d ya derbyn aelodau ar raddeg is, mesys Is neu 6c y mis a rhoddi y claf-dal a'r tal angbiddol i wahaniaethu yn ol swm y cyfrandaliadau a delir i mewn hpfyd, fod y rheol yn caniatau i'r isel gyfrandabvyr hyn dalu y 2s, sef y yt I cyfrand:diad llawn, pan y byddont yn teimlo yn cryfleus, ac felly ddyfod mewn hawl i'r claf-d il a'r tal angladdol llawn. Y gofyn ia^ yw, a fyddai y fath reol yn debyg o gael ei chofrestru yn unol a I Ohyfraith y Cymdeithasau Cyfeillgar 1875 ? Bydd gair o eglurhad oddiwrth- ych, trwy gy frwng Y DAETAN, yn awdur- I dod ar y pwnc. OYMDKITHYDD.
.1HELYNTION TREFORIS.
HELYNTION TREFORIS. Yn mhob gwlad y megir glew/'medd hen ddiareb. Y mae plwyf Llangyfel ich hefyd wedi-nagu glewion, ac nid y lleiaf yn eu plith oedd Jenkin Jenkins, Ty'r- fordfawr, wedi hyny o America, ac yn awr ar ymdaith drwy fro ei enedigol wlad. Bu yma yn darlithio yn ddiweddar ar yr hyn ag oed 1 wedi ei weled a'i brofi yn nhir y Gorllewin pell. Gwertha lyfr hefyd ohanes ei fywyd wedi ei ysgrifenu ganddo ef ei hun, i geilw ef yn Hanes unwaith am Siencyn dd wywai th." Yn wir y mae Siencyn yn gymeriad hynod ydyw, o'r fath hynot if. Teirnlaf yn fa!ch o Mr. Jeiikitis, am mii Hen Groen ydyw, a gwyn fyd na fyddai genyf i ysgrifenu yn yr un cywair am yr oil o'r Crwyn. Fel y dywedais yn fy llith diweddaf, mi a ddyr- chafwn eu clodydd hyd y drydedd nef. D/na Dafi N iritgwydyr yn ddyn golygus gl&n yr olw- allanol arno, ond mor frwnt a Gipsy 0 fuchedd. Yn y synagog fawr Annibynol y ba yr hen ddyn yn darlithio. Dvrna. i chwi gape], ddarllenwyr, heb fod yn mhell o fod yn werth deng mil o bun- au- Pan fyddo'r Crwyn yn myned i wneuthur rhywbeth, mae yn rhaid ei gael •yn fwy ac yn well na neb arall. Mi glyw- ais i hen fachgen go hir ei ben yn dweyd mai er gogomant i ddynion ac nid i Dduw yr adeiladwyd y cathedral hwn. Cafodd y Dr. Weak yma codliver oil at ei fynych wendid. Y mae wedi gwneuthur strides rhyfeddol er pan adeiladwyd hwn. Mawr I can Lies iddo am hyny. Aed i'r lan i ben I pinacl cyfoeth a mawredd bydol; ond peidied a gormesu neb i brynu yn ei siop, ac edrych yn fanylach ar ol y llanc difarf yna sydd ganddo yn talu crots y cold rolls, neu yn hvtrach yn rhoddi cheques iddynt i fyned i'r siop. Bydd genyf erthyglau gwerth eu darllen ar y pwnc yma heb fod yn hir Yr hyn sydd fwyaf ar y wyneb yma heddyw ydyw y tawel siarad sydd gan aelodau ein cymdeithasau cyfeillgar. Y mae sorutiniso i fod ar waith y sub-com- loitt.,es fu yn rlvigdrefnu yrwyl a'r orym- daith fawr at ítB.yma. Ond piti am y bachgen John.hyny o Lansamled gafodd ei hüd-ddenu; i dalu yn mlaen llaw o'i hoced ei hun.. Yn roqtnd a'r het, fechgyn. Peidiweh bod mor galed at un gafodd ei dw}llo fel chwithau. Ond beth am y *nan<iqe'n,eTitf<inii? Ie,bethhefyd? Wel, dyma un petli-mae wedi myned i gynal rhwysg a mawredd dialw am dano, medd Pa^ u,1d Twin a^Harri. Y mae gwyr yr ALtwen w«di cael allan, er eu mawr ohd, mat ofer yw ymddiried mewn dyn yn ti" ledigieth Alltwenydd ac nid allan o le lan yma, dybiwn, yw cynghori y Tre- forioiaid am tod yn ochetgar. Y mae rhyw hen gred ya ffynu yn ein plith hefyd fod dyn yn onestach os bydd yn gyfoeth- og. Y mae yna yn gymaint fdlacj ag anffaeledigrwydd Pio Nono. Pa angen cael gwr yn berchen gwaith er ei addasu i fod yn drysorydd cymdeithas ddyngarol] Onid oes mwy i dalu i ddyn fel yma pan yn gwasanaethu y gyfrinfa yn y cyfarfod- ydd dosbarthol1 Tybiwn fod rhai o honoch chwi yn barod i ddweyd fod dyn fel yma yn gwasanaethu yn rhydd ac yn rhad. Ie, Harri, yn rhad-yr un mor rhad a Twm, a dim rhatach Os naw swllt i Twin, naw swllt i Harri hefyd. Yn awr, loys, once far all, peidiwch cy- meryd eich llusgo i ddyryswch gan ryw grach foneddwyr fel yma, a pheidiweh rhoddi gormod o'ch bryd ar Twm, yr hwn sydd ganddynt fel pawen cath i'w ca dw hwy rhag llosgi eu bysedd. Cofiwn weled mewn ystafell un gymdeithas lun llygad ar y nenfwd, ac yn argraffedig o gylch y llygad, Fy llygad i a wel bawb cedwch fy nghyfreithiau." Ofnwyf fod rhai o'r Treforisiaid yn credu nad oes neb yn gwylio eu symudiadau; ond mor wir a'u geni, cant eu talu yn eu coin eu hunain rhyw ddiwrnod. Pwy achos sydd i neb fetbu de til pwy a dd irlunir genym fel un a ddylai fod yn barch edig. Pa angen galw pwyllgor mewn siop cigydd yn y lie yma oedd i benderfynu pa un ai Harri ai Robyn ddylai fod? Ohid yw y gair parchedij ar unwaith yn llefaru drosto ei hun 1 Clywsom Jeri Bach yn gofyn i gigydd yn nhy Nans, beth oedd yr holl fwstwr a gedwid yn ei dy y noson flaenorol ? Pwyllgor oedd yn cyfarfod yno, meddai yntau i benderfynu pwy oedd y parch- edig, ond mi fydd acw fwy o stwr cyn cant gyfarfod eto. Pwy oedd yn y pwyll- gor ? medd Jeri. 0, y ddau frawd Shoni a Harri, Phil y Toddwr, Frank y Barbwr, a Robyn Got Las yn gadeirydd. Wel, beth oedd eu pender fyni ad yno ? Mynu gafael yn Netti o'r Fforest, meddai, ac os cant ei fod yn weithiwr yn un o'r gweith- feydd alcan, eu bod yn ymrwymo yn un- fryd i beidio gorphwys nes iddo gael y sack. Wel, meddai Jeri, pwy wyt ti yn farnu yw Netti ? Wn i ddim, meddai yntau, bu yma rai yn credu mai y Sau- euwr syd-d yn ymweled a'r lie yn amli ydyw, ond gwada hwnw; ac yr oedd y pwyllgor o'r fam- fod Nctti yn un o'r Crwyn, ac yn hen groen gwydn iawn. hefyd ond pwy bynag ydyw, y mae ei groen i fod ar werth. Ie, yn wir, meddai Jeri bach, ei. erlid sydd eisiau, y mae e's wedi trin ein meistri ni yn arw, beth bynag. Wrth y drws yn nghongl yr ys- tafell, eisteddai Netti, yn ol ei ii-fer, yn mwynhau 'scwrs y bechgyn, ond mor wir a bod y ty hwn yp ^rehfa anlladwyr, a bod Esau bach,' y darllenydd doniol, yn fab i'r hen Nans, bydd Netti yn rhoi yr hen score ar gefnau rhai o honynt os na ddiwygier. Os bydd i mi hefyd glywed fod rhai o'r gwragedd yma yn cymeryd up train, ac aelodau y pwyllgor yn cy- meryd train arall, er cyfarfod a'u gilydd mewn nythleoedd anllad yn nhref Aber- tawe, bydd i ni roddi ei hanes yn NHAR- IAN Y GWEITHIWR a Seren Gym.ru, fel y galloy byd bedyddiedigac anfedyddiedig wybodystrywiauytylwyth. Mae llosgi eu lluniau yn gosb rhy ysgafn, ond gwnawn yn ol y ffas;wn newydd cyhoeddwn eu hanes yn Gath, a mynegwn eu putach- losgach ffieidd-dra yn heolydd Ascelon. Ni fydd cyhoeddiad na phapyr newydd yn Nghymru lie na ddarllenir eu henwau. Wyr Treforis, byddwch wyliadwrus y mae cosp drom yn sicr o fod yn eich aros. Cofiwch, mai camddefn vddio ;eich rhodd- ion a'ch breintiau yr ydych. Diwygiwch, rhag cywilydd mynaf holl bolicemen tre Abertawe, a'r maer hefyd, i'ch hela y tro nesaf y bydd i chwi fyned i ymguddio tua'r Salubrious Passage acw—y ffau uffernol-eto dywedaf, rhag eich cywil- ydd, wyr a gwragedd. Cofiwch hyn eto, y mae y Llwynog wedi dyfod i'r Cwm, ac am y tro cyntaf yn fy mywyd yr wyf fi, hen amaethwr y Fforest, yn rhoddi gwa- hoddiad i'r Llwynog i ddyfod heibio yma. Dere, 0, Lwynog anwyl dere; rho help i mi i gosi y moch yma sydd yn drewi gwastadedd dyffryn Tawe a'u fiieidd-dra Paid bwrw fy nghais heibio yn ddisylw dilyn y Cwm i lawr i'r gwaelod, O Lwynog! a bydd i ti gael llechu tra yn aros o honot yma yn rhai o hen huts Ba- got yn y dydd, a'r nos, wrth gwrs, byddi di a minau wrth ein gwaith. Hyd hyny, dy ewyllysiwr da, NETTI O'R FFOREST.
YSTRADGYNLAIS. -..---..-
YSTRADGYNLAIS. MRI. VOL. -.Nid yn iynych y mae'r lie hwn yn cael llawer o sylw ar dudal- enau y DAIETIAN, ond nid am nad oes achos y mae hyny. Y mae Mr. Llwynog, ni welwn, wedi dyfod yn lied agos atom, ac y mae'r graig y mae ynddi yn ymyl; ond rhag ofn na chaiff hamdden i dalu ymweliad yma, mentraf ysgrifenu ych- ydig eiriau o helyntion mis Medi.. Lied dawel ydyw hi yma, ond er hyny y mae rhai yn terfysgu ac yn cadw tipyn baoh o dwrw diangenrhaid ond, druain o honynt, 'does neb yn ea gweled nac yu meddwl fawr am eu stwr. Y dydd o'r blaen bu yma ganfasso brwd iawn er mwyn atal agoria i Inn newydd yn ymyl gorsaf Ynyscedwyn. ar y Midltnd Railway. Aod o amgylch gyda'r f mean ) gael dig >n o enwau i atal ei agoriud a chaed enwau rhyw 233 o ddynion masw fel hwy eu hunain. Aed a'r pe'ition i'r cyfarfod, ond ni chaw sant amser braidd i agor eu geneuau yno nid yw y gwyr mawr yn talu fawr sylw i ffwlbri o eiddo penboethiaid dir- westol o'r fath. Bid siwr, yr oedd y dyn anturiaethus (oedd yn bwriadu agor y tafarndy er mwyn lies teithwyr) wedi bod a'i lygaid yn agored, ac wedi cael enwau rhyw nifer o bersonau cyfrifol yn y gymydogaeth ag oeddyrd yn ffafriol i'r fasnach feddwol, ac yn gweled priodoldeb neillduol i gael un yn gyfleus yn ymyl yr orsaf. Yr oeddwn yn dweyd mai dynion respectable oedd wedi arwyddo dros gael y tafarndy crybwylledig, yn cael ei headio (os gwir a glywais) gan Rector parchus y plwyf, ac ereill mewn sefyllfaoedd pwys- ig yn ei ddilyn. Ie: paham yr agorwch eich llygaid? Rector y plwyf Ie: beth sydd yn hyny ? Gwneud hyny er cyfleusderau i'r teith- wyr yr oeddid. Ac yr ydych yn gweled priodoldeb i'r magistrates wrando ar rai felly ar unwaith, oblegyd yr oeddynt yn gweled, fel y dywedodd un 0 honynt, mai dynion respectable oedd wedi ardystio dros ei gael; a rhoddasant ar ddeall yn lied fuan nad oedd y 233 oedd yn ei erbyn yn ddim yn y glorian ar gyfer y rhai oedd drosto. Deallwn hefyd fod aelodau o wahanol eglwysi Ymneillduol wedi gwneud eu goreu i geisio llesoli y genedl sydd yn codi, drwy roi digon o gyfleusderau iddynt gael y ddiod feddwol. Y mae aelodau o gapel Cwmgiedd (Hen Gorff) yn cael eu cynrychioli yn dda yn mysg y dynion respectable sydd drosto: mae yna dri, beth bynag, wedi gosod eu henwau wrth yr application.' Clywais fod y capel braidd yn rhy fawr,—fod yna ddarn yn yr ochr bellaf oddiwrth y pwlpud heb gadeiriau arno, a chan fod llwyddiant wedi dilyn eu hymdrechion yn yr hyn y maent wedi ei dreio eisioes, lied awgrym- wn iddynt ffordd i'w lenwi. Beth pe buasent yn agor counter yn y rhan wag hono i werthu diodydd meddwol, mi de- bygwn y gallent drwy ychydig ymdrech, wneud iddo dalu. Y maent yn debyg 0 lwyddo hefyd o flaen yr ynadon gan eu bod yn ddynion cyfrifol yn y plwyf. Clywais fod un dyn cyfrifol wedi ym- drecau, er's tro yn ol, i droi un capel yn Ystalyfera yn fragdy neu hotel, neu ryw- beth cyffelyb, ond i Satan wrthod ei dderbyn, a'i roi yn ol i Dduw. Chwareu teg iddo y mae tipyn bach mwy o honour ynddo ef na llawer sydd yn proffesu enw Crist arnynt. Os na lwyddant bydd cysojadeb perflfaith yn yr hyn y maent wedi ei wneud eisioeseu brodyr yn y capel, ya y capdyn gweddio am lwydd- iant yr efengyt, ac am atal meddwdod, a hwythau j, gyda hwy, tra y mae eu hanadl, yn ol fel y tystiasant y 3ydd o Fedi ar g'oedd y byd, dros lwyddiant y fasnach feddwol. Beth ddywed yr Arglwydd am hyn sydd gwestiwn i'w adael i'w cydwybodau hwy; ond dichon fod hono yn cysgu er's blynyddoedd.. Cofient na wna pwt o weddi yn y capel a chymuno gyda phobl Dduw ddim talu am y cwbl iddo er. Da genym, gan hyny, glywed fod cryn gyffro yn meddianu rhai aelodau am fod peth fel hyn yn cael ei ddyoddef, ac yn dangos fod yno dipyn 0 barch a gofal am ogon- iant Duw yn fwy nag am wyneb dyn, boed offeiriad, meddyg, ynad, neu arall. YSTRADWR.
Advertising
Ysgoldy Brytanaidd Brynaman. CYNELIR Eisteddfod yn y lie ucho*, dydd Sadwrn, i'ach»edd y 3?dd, 1877, pryd y gwobrwyir yr ymg-?iswyr llwyddianus mewn J&hyddiaetb, Barddoniaetb, Caniadaeth, &c PBIF DBARNAU. is a. 0. l'r Cor heb fod dan 60 mewn nifer a gano yn oreu Then roand abcut the Starry Throve' (Handel) 12 0 0 A. Medal arian i r Arweinvdd. I'r Cor heb fod dan 40 na thros 6) mewn nifer a gano yn oreu Let the Hills Resound,' ar y gei iau Cymreig (Brinley Richards) 6 0 0 Am y Traethawd goreu ar Y dull goreu i arddu Gardd y Gweithiwr '100 Am y Traethawd gor u ar Y D&ioni mae y gwahanol trreaduriaid asgellog yu ei vn,,uthur i ddyn' 0 15 0 Am y Gan oreu ar Gydweithrediad,' heb fod dan 80 n* (hros 100 o linellru 1 0 0 Am yr Hir a Thoddfrid (Beddi-graff) goreu i r diweddar David Williams, Caeglas 0 10 f Y mae y Frojrram yn cynwys yr holl fanyJion, i'w cael am geiniog a di jaai drwy y Post gan jr Ys'tifcnjdd, EYAN T. EYANS, Brynaman, R.S.O., Carmarthenshire. Pedwerydd Eisteddfod Flynyddol Gwauncaegurwen. CYNELIR jr Eisteddfod uohod iydd N-idolig c 1877, pryd y gwobrwjir yr ymgeiawyr buddugal mewn cerdd riaetb, barddoniaetb, &c PKIF DDAllN CORAWL. I'r Cor, hib fod dan 50 mewn nifer, gaio yn orea 'Requiem i r diweddar B rch J. Roberts Ieuac Gwyllt), gan J. Parry, gwobr Wyth Gini, a chadai. hardl i'r arweinyd i. Beirniaid — y Gerdduri^eth, Mr Thoa. Howells (Rywel Cynoo), Aboraman, Aberdsr y Frdd- oniaetb, &c Mr. D James (Dewi Iigo), Gwaun- aasgurwen, Brynaman, R SO Programmes alr h)[I f my lion dechreu Medi, 1877. JOHN JENKINS. Yag., M,;untpleai;ant, Brynaman, R.S.O. IRONMONGERY. OR H.LES REED, Ir nr,,onger, Aberdare, C has a vacancy for a respectable youth a a an apprentioe. Knowledge of Welsh desirable. PENYWERN, GER YSTALYFEBA MAE y lie byohan ard'eroh )g uchod yna** ar WER TH, gyda pbob peth a iddo. Peithjna i4do yn agos i ddwyerw oi& pori e stal traidd a weiir ar lan Tiwr, Beudy cyfleus, Tv Bach, Twlo Mic" Ty Gto» Gidr, &o. Ymofyner a'r perchenog, Mr. ROGER THOMAS, YeUlyfert* Oes y Byd i'r Iaith Gymraeg." EISTEDDFOD Ofid,-iriol Go n phymn i, IL gyneHr ja Ngbapel Sei. n, dydd LlUØf Hydref 29ain, 1877, pryd y gwobrwyir yr geiswyr buddugol mewn Barddoniaetb, aeth, Traethodau, &e. Am y traethawd goreu ar I Hanes Rhrmni' 2 '2 ] I'r Cor, ddim dan o rif, a gano yn oreu 'Then roucd about the Starr/ Throne,' Handel (Novel o s 10" A Chadair Hardd i r Arweia dd. I'r Cor o'r un Gynulleidfa, ddim dan 30 o rif, a gimo yn oreu I Darfu am y Cyflawn,' (Gwilym Cledsn) ..6 0 (Caniateir i'r Corau ddewis Arwein "dd) A. Chyfrol Hardd o c Gautata y Mab = Afradlon,lgan (i. Gwent, ilr Arweinydd. ;,1 Llywydd, Thomas J. Evaas, Ysw., arolyg* M ydd Gwaith Glo Hirwaun. Beirniaid y Gorddoriasth a'r Ganhdaeth, Jfc J R. H. Morris; y Traethodau a'r FurddoaiaoAf jj ,rdd on!" tht Mr T. Twynog Jeffreys a GwiIvm Craig y Ty1 a Tw) nog yn ucig ar Hanfls Rh ymai. J Perdonydd y dydd, Mr H. J. E igland, Treorci D S.—Gellir otel Copies o Darfu am y Cft* 'Jj iawn gan yr awdwr, lilr J. C^edan Wi)1iamg» Rhymci, pris 4o. i'r Corau. ] Beirniad y Canu MR RICHAKD H. Mos]Op Treorci. Pob hysbysrwydd pellach i'w cael gan it Ysgrifenydd. Progr ima yn barod, i w oael 00 y pris arferol. O. W, WALLTERS, Ysg, j 97, High-street, Rhymnf. li EISfEDDFOD Y CRWYS. fua. milidir o Stations Dunfant, L & N. W. Bjf a Gower Road, G. W. R. a L. & N. W. B. Tachwedd 19eg, 1877. ;> D >BNAU COHAWL. S B.- 4, 'Yn ddvfal gwyliiis am fy Nuw,' gan D. Jenkins, Treoastell 8 Requiem i r diwediar Ieuan Gwyllt,' I gan Joseph Parry 5 0 Beirniad Eos DAR. f Cynelir CyRgho-dd yn yr hwyr. Programme yn oynwys y manyiion i w c el gan FUEDERICK EVANS, 1 SETH P. JONES, Three Crosses, Penc!avdd, Nr. Swanaw. DRILL H iLL, MERTHYR. YD,)ED hlsbyi y oyndir Ei-teddfod øyø- JO yddol y I e uohod dydd Nadoli^. Rhturfvt U13in, 1877. Llywydd a beirniad yr Adroddiidau: THos. le &VA..NB, Yaw., arolygydd gwiith glo Hirwaun. Beirniad y Gadadaetb: JO-EPH ? ARRY, Y81r' ;Pfncerdd America), a Phroffeswr Cerddoriae* Prif Ysgol Cymru, Aberystwyth, PR!F DDARNAU CERDDOROL. I unrhyw Gor, heb fod dan 1 i, o rif, a gano yn oreu « Cydgar y Bradwjr,' fan Proffeawr Parry 25 0 0 s ;£6 i'r arweinydd. I'r Cor o'r un gynulleidfa, heb fod dan tO o rif, a gano yn oreu The Miner's Hymn,' sef yr emy n a ganwyd gan lo- w: r diangol gwaith glo Tynawydd 7 0 a Baton hardd gwerth j61 i'r arweinydd l'r Cor 0 Blant, heb fod dros 15 oad, a gono yn orc-u The Sleighing Glee," gan Proffeawr Parry. Gofyuir i gana Yn yohwanegol at yfeetynau uchod, y rhai .1., ±>fnewidir eleni, bydd Programmes yn bafod ieohrea Awst yn cynwys y gweddill, yn nghyds 'hob manylion pellach, i'w oael gan yr ysgdfell" yddion am y pris arferol. LEWIS ROBERTS, 69, Lower Thomas-street, Morthyft JOHN ELIAS HUGHES, 62, Brecon Read, Merthyr, YSgllo D.-S.-Gellir cael copiau o'r Miner's Hymst &m 2g. yr un, neu Is 60. am ddau ddwsin ao achod, gan Mr. Jno. Vaughan, 18, New Castle* street, Merthyr. PENUra, CASLLWCHWR. BYDDED hysbys y oyneiir Eisteddfod yn f lie uohod ar ddydd Nadolig, Bhagf^r J 25aia, 1877, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswy Jwyddianus mewn Cerddorweth, Barddoniaetb Rhyddiaeth, Gweiyddiaeth, &o. Pbip DDARNAXJ CORAWL. S a. ø, I'r Cor, heb fod dan 60 mewn rhif, a gano yn oreu Requiem i'r diweddar Bturch. J. Roberts (Ienan Gwyllt), gan Joseph Parry 8 0 Prif DDARN BARDDONAWL. Am y Farwnad oren i'r Parch. R. A. Jones, Bethesdi, Abertawe 1 10 0 Beirniad y Cyfansoddiadau, y Parch. J. Row- lands, Llanelli; y Ganiada^th, Mr. Isaao B. Howells (Perdonydd y Dyff yn), Pontymiatar. Mae y Programmes yn awr yn barod, ao i'W oael gan yr ysgrifeuydd am y pris arrerol trwy 7 Post. D. RBES, Ysg, Broad Oak Colliery, Lougbor. Gostyngiad mawr mewn Dillad Parod. DTMUNA R. JONES, Siop Dillad Rhad y G-weithiwr* 12, Duke &reet, Aberdar, Hysbysu ei gwsaieri ud Ei fod wedi GOSTWNG Dillad Dynion yn eu maintioli o £1 5s. i sBI 2s. 6c. y PAR, Am od yr amsar yn parhau it,r dylawd. CEttDDORIAETH NEW FDD. Allan o'r Waag, dwy Gan, vn v ddctu Nodiant, pris 6ch. yr un. Pwy sydd eisien Papyr Ne ^dd ? Gan EOS BRA.DWSN A Oes Cof am Danaf Fi ? Gan J. H. ROBERTS, A. R Penoerdd Gwynedd). H -fy1, 0 mor Hardd a Breuddwyd AweD. Pris 4c. Gan Proff. P niB Y. Cyhoeddedig gaa I, Jones, Printer, Treberbgtp