Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
11 articles on this Page
Advertising
*EHYWERN, GER YSTALYFERA. MAE Ix b chan ard .eroh jg ucfaod yn awr ar r KR f H, gyd* p ob pfth berthvn 1Itdo. Pe; to na i do n agos i ddvyerw o dir L%i-ejeta, raiid a we'ir nr ran Tr w gyd. yriycyflana, T' Btcb, Twto M. e T Glo, Ty 1s«> to. raofyn-r a'r petch-nog, Mr ROGEK THOMAS, V stalyfera. 'v.. Oes Byd i'r Iaith Gymraeg- EISTEPt'FOD Oadeiriol Gosen Rhymni, a gyne'ir a Ngbap*l Sei- n, dydd Llun, 29*in, 1877, prjd y g»obr > jir yr ym- JllSWyr bnddugol WflWfl Barddoniaeth, Caniad- thodau, &c. _<&xa y tra. lhawd gor»ru ar Hanes ftfjanV .220 I r Cor, ddira dan 4 orif, aganoyn 'Then r u-.d tbout the St»rrv •hftae/H-in 'el (Novel o s ..10 0 0 &Chadair Hardd i Arwein dd. 1 Cor o'r an Gynulleidfa, dditn dan I ag<no vn or^u Darfu am y jstown,' Gwilym ledan) 6 0 WHdateir i'r Cor*u ddewis Arwein dd) -y Chyfrol Hirdl o GaDtata y Mab gun G. G#ent, i'r Arv einvdd. llywjdd, Thomas J. Eva.s, Yaw., arolyg- Mi Ghraith 010 Hirwaun. Bemtiaid y G rddoria> th a'r Ganhdaeth, Mr 2» H. Morris v Traethodau a'r F" ddooiiOetb, Twynog Jeffreys a Gwilvm Craig y Tjlan, gTwyn og n unig ar Hanes Rhymei. I HFerdonyddy dydd, Mr H. J. Eog!and, Treorci ,0.8.-G«l(ir eel Copies o 'Darm am v Cyf- gan yr awdwr, Mr. J. Ciedati Williams, Jfcymni. pris 4c i'r Corau. •fcfiaiad y Cans: Mb RICHAKD H. MOBBIS, Treorci. Pob hysbysrwydd pellach i'w cael gan yr wgrtfmydd. Programs yn barod, i w cael am 9 Jrin arferol. v. W WALLTERS, Ysg 97, High-street, Rhymni. ElSIEDDFOD Y CRWYS. 249 milJdir o StationsDunfant, L & N. W. B" I Gower Road, G. W. R. a L. & N. W. R. Tachwedd 19 eg, 1877. D JiNAU CORAWL. £ 8. C. 'Yn ddtfal gwyli-ds am fy Nuw,' I D. Jenkins, Treoastell 8 0 0 Requiem i r diwed lat Ieuan Gwyllt,' &4 Joseph Parry .50 B*irnf*D: Eos DAR. Cynelir Cy«tfae dd yn yrhwyr. Programmes JUCynwyB y manf'ira i'w o«el gan F KEDEKICK EVANS, i „ SBTH P JONES, J *8Ka-> Three C'03«es Penc'awdd, Nr. Swansea. BRILL HOiL, MEEIHYa. BYDDED bysby^ y cyridir Ei teddf)d tIyn. yddol y ile uchod dydd Nadu Rhagf r a85h, 1877. gLlywydd a beirniad yr Adroddiadau: THOS. J. Ysw., arolygydd gw-iita glo Hirwaun. jBeirniad y Gaaiadaeth: JO-EPH PARHT, YSW., ff«noerdd America), a Phroffeswr Cerddoriaetb Yagol C ymru, Aberystwyth. FBtF DDARNAU CEaDDOROL. I onrhyw Gor, heb fod dan 1 0 o rif, *Jano fn oreu Cydgan y Uradwjr,' J* Proffeswr Parry • 25 0 0 » fr arweinydd. jTl Cor o'r tin gynnlleidfa, heb fod dan Sonf, a gano yn oreu The Miner's j ^pm,' sef yr emyn a ganwyd gan lo- dianirol gwaith glo Tynewydd 7 0 fl. fl^hudd gwerth £ 1 i'r arweinydd «* CJor o Blant, heb fod dros 15 oed, *8ono yn or^n 'The Sleighing Glee,' A Profies^r Parry. Gofynir i ganu '^pheaill •• ..300 ^.Ya yohwanegol at yteetynaa nohod, y rhai ni T^hewidir eleni, bydd Programmes yn barod ffyeq Awst yn oynwys y gweddill, yn nghyda Bianylion pellach, i'w cael gan yr ysgrifen- "*ioo am y pris arferol. LBWIS ROBERTS, 69, Lower Thomas-street, Merthyr, JOHN ELIAS HUGHES, 52, Brecon Road, Merthyr, Ysgn. It Gelhr cael copiau o'r I Miner's Hymn, yr nn, neu la. 6c. am ddan ddwsin ac §Wo(»an Mr. Jno. Yaoghan, 18, New Castle- Merthyr. PENUEL, ÇASLL WClIWR. ^fcYDDBD hysbys y cynelir Eisteddfod yn y *5 He uchod ar ddydd Nadolig, Rhagfyr y Sto, 1877, pryd y gwobrwyif yr ymgeiswy gyHjfltinfl mewn Cerddonietb, Barddomaeta ^fddiaeth, Gweiyddiaeth, &c. PRIF DDARNAU COBAWL. £ s. c. I'r Cor, beb fod dan 50 mewn rhif, •too yn oren Requiem i'r diweddar %«A. J. Roberts (Ieuan Gwyllt), gan ^■Bph Parry •• *• ..800 PJUF DDARN BARDOOKAWL. MbI T Farwnad oreu i'r Paroh. R. A. a^Bethesda, Abertawa 1 10 0 Mefcniad y Cyfansoddiadau, y Parch. J. Row- JJanelli; y Ganiada^th, Mr. lsaao R. ni>1. (Pardo,a,dd y Dyff yn), Pontymiater. ..MMyrrogrammeayTiawr yn barod, ao iw an yr ysgrifenydd am y pris arferol trwy y D. RJOIS, Tag t Broad Oak Colliery, Loughor. Gfctyngiad mawr mewn Dillad Parod. DTMTJNA R JONES, Dillad Rhad y Gweithiwr, 12, Duke Street, Aberdar, 4Hysbysu ei gwameriaid 1fod wedi GOSTWNG Dillad Dynion yn eu maintioli o el 5b. i £1 2s. 6c. y PAR, AID f jd yr amsar yn parhau mor dylawd. CEBDDOBIAETH NEWYDD. o'r Wasg, dwy Gan, yn y ddau Nodiant, pris 6oh. yr un. twy sydd eisien Papyr Newydd ? Gan BOS BRADWEN. A Oes Cof am Danaf Fi ? GallI. H. ROBERTS, A.R.A., (Pencerdd I Gwynedd). Hefyd, nior Hardd a Breuddwyd Awen. Pris 4c. Gan Proff. PaRRY. ^^tddsdig gan I. Joo69> Printer) Treteibttt, Pedwerydd Eisteddfod Flynyddol Gwauncaegfnrwen CYNELIR > r Eisteddfod uchod ydd Nadolig 1877, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr buddugol mewn cerddi riseth, batddoniaeth, &o PRIF DDARN CORAWL. I'r Cor, h)b fod dan 60 mewn nifer, a gano yn oreu C Requi;>m i r diweddar B rch J. Roberts Ieuan Gwyllt), gan J. Parry, gwobr Wyth Gini. a ohadair hardd i'r arweinyd Beimiaid -y Gerddori..eth, Mr Thos HoweDs (H ywel k' i:no, ), Aberamw, Aberdar; y F .rdd- ociafth, &o M".D James (Dewi I<go), Gwaun- aaegurwen, Brvnaman, R S.O Programmes a'r holl f^aylioa dechreu Medi, 1877. JOHN JENKINS. Ysg., M untp'easant, BrYllaman. R.S.O. PARTHSYLLYDD: Neu Eirlyfr Daearyddol, sef HANES YR HOLL FYD, Yn addurnedig a Mapiau Heirdd, gan y di wedd TR Barch. JoHNEML N J ONES, A.C., D.C., a'r Parch J. SPINTHEB JAMES. C7N WYSA y Parthsyllydd 32 o Eanau, Is. yr un. Ei bris yn ddw? gyfrol hardd > w £ i 2s. Dymuna y cyh< eddwyr h sby^u y cy- bordd yn gyffredinol y gellir cael y gwaith hwn yn rh -n u neu n g frolau drwy ddanfon at y cyboediwyr, neu drwy ymh' li afr unrh w lyfr- wsrtiwr neu ddosb^rthwr. Hefyd, gall y cifryw yd) nt yn feddianol ar y rhifynau c) ntaf o'r Parthsyllydd gatly gweddill drwy ddsnfon at y cJ hoedd wy r Cyn-ysa y Parthsyllydd' h<nc8 holl Wled- ydd, D nasoedd Trefyd.1, a Phentr fydd v ddae- ar. Rbydd wybodaeth o hins »wdd, maint [bvd a lied] holl Ynysoedd, Cyf ndiroedd, Moroedd, Llynoedd, ao Afonydd y Byd Adcabyddas. Rhydd gydriit hefvd o BoUogaeth pob GwJad, Swydd [sir J, Plwyf, Tref, Pentref, ac Ynys, a rhydd fcysb s wydd o'r hyn yw prif gynaliaeth byw) d y trigo ion, &c &c. Pob Arche ion [Orders] am dano i'w cyfeirio at y cyhoeddwy,— Griffiths & Sons, Printers, Cwmavon, Glam. Ysgoldy Brytanaidd Brynaman. CiNELIK Eisteddfod yn y lie ucho4, dydd Sadwrn, iach-edi y 3;dd, 18(7, pryd gwobrwyir yr ymg-iswyr llwyddianns mewn Rhyddiuetb, B-rddoniaetb, Caniadaeth, &c. PRIF DDAILNAU. X 8. C. I'r Cor heb fod dan 60 mewn nifer a gano yn oreu Then round abcut the Starry Throae' (Handel) 12 0 C A Medal arian i r Arweinydd. I'r Cor heb fod dan 40 na thros 6 > mewn nifer a gano yn oreu Ltt the Hills Resound,' ar y gei iau Cymreig (Brinley Richards) 'Vi 6 0 0 Am y TfHrthiwd gcreu ar 'Y dull goreu i arddu Gardd y Gweithiwr' 1 0 0 Am y Tratthawd gor u ar Y Daioni mae y gwahanol ereaduriaid asgellog yn ei vn.;ut?)ur i ddyn' 0 15 0 Am y Gan oreu ar Gydweitbrediad,' heb fod dan 8 ) u thros 100 o linollhu 1 0 0 Am yr Hir a Thoddaid (Beddt graff) goreu i r diweddar David Williams, Caeglas 0 10 ( Y maa y Program yn cynwys yr holl fanylion, i'w cael am geiniog a dijiai drwy y Post gaQ yr YsAtifanjdd, EVAN T. EVANS, I Brynaman, R.S.O., Carmarthenshire. BWRDD Y GOLYGYDD. Llith y Tramp i ymddangos yn ein nesaf. Trioedd Short Llygad Sharp a'i Gan wedi eu derbyn, yn nghydag eiddo Ysbryd y Ceiliog Coch, o Dreforis, Llith Shon o'r Cwm, &c., &c. Pob Gohebiaeth i'w chyfeirio, "Editor of the TAJIIAN, Aberdare, (Glam.) Pob archebien a thaliadau i'w hanion i Mills a Lynch, TABIAN Office, Aberdar Nid amddiflyn Ooren Tarias ond Tarian Cyfiawnder.
Y TRETHI YNBEDWELLTY.
Y TRETHI YNBEDWELLTY. Y mae llawer o ddynion yn eithai boddlon i fyw ar gynyrch gwyneb pob mater a gyfodir i sylw. Nid ydynt am gymeryd poen i chwilio i haeddianan crochlefau twyllodrus gorthrymwyr. Ni phwyllant i gydmaru y naill beth a'r llall, i gael cyfiawnder i'r golwg. Gadawant i'w teimladau ymgodi yn donau cynddeiriog wrth orchymyn yr awel deneuaf a ysgnbo dros wyneb cymdeithas. Ychydig amser yn ol, ymdrechodd y dosbarth llywodraethol yn mhlwyf Bedwellty, i gyfodi llef uchel, fod y 'trethi yn myned yn drwin o herwydd gweithrediadau y Bwrdd Ysgol. Y mae y Toriaid trwy y deyrnas wedi bod yn ddiwyd iawn i ledaenu rhag- farn yn erbyn byrddau ysgol trwy godi lief uchel yn nghylch pwys y dreth. Lief nid rheswm yw moddion y policy a ddefnyddiant hwy. Nid yw rheswm yn boblogaidd yn inhlith Toriaid. "What is the Cry ?" yw y cwestiwn mwyat pwysig hwy. As os gallant lwyddo i gael digon o ffyliaid i ddilyn eu gilydd mewn gweddi; neu osod i fyny lefau yn erbyn neu o blaid unrhyw beth, nid oes arnynt eisiau dim arall i ateb eu pwrpas. Ond hynod fod neb a alwant eu hunain yn Ymneilldnwyr rhyddfrydol yn givrando ar lefau Toriaidd. Rhy- feddach fyth fod rhai pregethwyr, y rhai na cheisiant ddeall gwell, yn uno a'r chorus Toriaidd, fel y mae rhai wedi gwnend yn nghylch y trethi yn Bedwellty, a manau ereill. Pan yr oedd Toriaeth Eglwysyddol yn teyrnasu am dair blynedd yn Mwrdd Ysgol Bedwellty, nid oedd neb yn eyfodi lief fod canoedd o bunau yn y flwyddyn 0 arian y trethdalwyr yn cael eu gwario ar swyddogaethau, yn mha rai yr oedd gwaith i raddau mawr yn absenol. Y pryd hwnw nid oedd un trethdalwr yn cael gweled ar fil y Mate collector faint o arian yn y bunt a delid tuag at y Bwrdd Ysgol. Yr oedd y swm yn cael ei gynwys o dan ryw enw arall. Ond pan y dechreuodd Rhyddfrydiaeth deyrnasu, yr oedd yn rhaid i'r trethdalwr gael gweled faint yn y bunt a dalai, efe at y Bwrdd Ys- gol. Nid ydym yn dweyd dim yn erbyn iddo gael gwybod. Ond yr ydym am alw sylw at amcan y Toriaid yn y mater hwn. Os oes rhyw ddrwg yn y ffaith fod y trethdalwyr yn gorfod rhoddi llawer o arian at ysgolion, trwy awdurdod y Bwrdd, ar y Toriaid yr oedd y bai yn y dechreu i beidio ymegnio i beidio cael Bwrdd. Gadawsant i fwrdd ddy- fod i fodolaeth yn hamddenol. A defnyddiasant ef wedi hyny fel y gwelent yn dda hyd y gallent. Ond y mae cwestiynau pwysig yn cyfodi mewn cysylltiad a'r dreth at addysg. Us yw yn ffaith fod addysg yn tueddu i leihau tlodi a drwg weith- redu mewn cymdeithas, yna y mae pob ceiniog a roddir at addysg, yn tueddu i leihau y dreth at y tlodion, ac at waith heddynadon a heddgeidwaid. Sut bynag am hyny, nid yw cyfan- swm y dreth at bob peth yn Bedwellty yn un rheswm i neb gyffroi yn fwy nag arferol. Yr oedd y dreth am bob peth yn 4s. 4c. yn y bunt, yn y fiwyddyn 1875, blwyddyn yn mha un yr oedd Toriaeth wrth eu bodd me?n swydd- ogaethau a mwyafrif. Yn 1876, wedi i'r rhod droi ychydig yn erbyn Toriaeth, 3s. 3e. yn y bunt oedd y dreth at bob peth, sef tair ceiniog ar ddeg yn y bunt yn llai na'r flwyddyn o'r blaen, yr un fwy Toriaidd. Eleni nid yw y dreth ond 3s. 5c. -yn y ljunt. Ond ni buasai yn rhagor na 3s. yn y bunt oni buasai fod y cwmniau yn yr Assess- ment Committee wedi Ileihau gwerth trethol eu meddianau eu bunain gymaint a £ 10,161 10s. Yn y flwyddyn 1875-6 gwerth trethol meddianau y plwyf oedd £95,806158. Ond gwerth trethol meddianau y plwyf yn y flwydd- yn 1876-7 yw £ 85,645 5s., neu £ 10,161 10s. yn llai na'r flwyddyn o'r blaen. Ymddengys fod y rhan fwyaf o aelodau y pwyllgor sydd yn penderfynu beth yw gwerth tretbiadol meddianau, yn perthyn i'r gwahanol gwmniau glo yn y plwyf. Deuddeg o bersonau sydd yn cyfansoddi y pwyllgor. Y cwm- niau glo a gynrychiolir gan y rban fwyaf o honynt. Pe rhoddid y cwbl o werth trethiadol eu meddianau hwy at eu gilydd, ni byddai yn rhagor na £45,256 15s. Gan hyny y mae gwerth trethiadol eu meddianau hwy oddeutu haner gwerth trethiadol holl feddianau y plwyf. Y mae pedwar boneddwr ar y pwyll- gor yn cynrychioli tri chwmni-Rymni Tredegar, a Phenycae. Yn y cynrych- ioliad hwn nid oes un arwydd fod sylw wedi cael ei wneud i sicrhau cynrych- ioliad, yn ol gradd meddianau. Y mae dau yn cynrychioli meddianau treth- iadol un cwmni, er nad yw y medd- ianau hyny yn fwy yn eu gwerth treth- iadol na Y,7,200 5s., tra y cynrychiolir gwerth trethiadol 0.616,853 5s. cwmni arall gan un, a £ 16,754 5s., sef gwerth trethiadol cwmni arall, gan un beth bynag, nid gan neb ond un o bwys swyddogol. Y mae y swm mawr o yn agos holl werth meddianau treth daliadol y plwyf, sef £40,388 10s., heb gynrych- ioliad ar yr Assessment Committee. Ac eto y bobl sydd wedi terfynu pethau fel hjn, sydd wedi bod yn crochlefain mai dynion a dalant drethi a ddylent fod yn aelodau yn y bwrdd ysgol. Clywsomfod un Ymneillduwr yn croch- lefain y cry hon gyda'r Toriaid ychydig amser yn ol. Pe byddai rhyw gynrych- ioliad teg o bob meddiant treth daliad- 01 yn bod, byddai rhyw reswm yn y cry. Heb hyny nid yw yn ddim gwell na screch wallgof dynion a deimlant eu bod yn colli y dydd ar dir eyfiawnder a gwirionedd. Dangosodd y pwyllgor dan sylw eu bod yn ystyried buddianau y cwmniau, pan y tynasant werth treth daliadol en meddianauhwy gymainta£10,16110s. yn y flwyddyn hou. Ond gadawsant werth treth daliadol meddianwyr bychain bron fel yroedd, er fod gwerth eu meddianau hwy gyda'n gilydd, bron yn haner boll werth treth daliadol y plwyt. Yr oedd lleihad y gwerthhwn yn meddianau y cwmnian, gymaint a thros ddeng mil o bunan, yn effeithio colled i'r dreth o yn agos bump ceiniog yn y bunt. Ac o herwydd y lleihad hwn y mae y pump ceiniog hyny yn cael ei osod ar feddianwyr bychain, meddianau pa rai a leiheir mewn gwerth trwy ddrygedd yr amseroedd fel ereill. Ond cedwir gwerth treth daliadol eu meddianau hwy i fyny. Digon gwir fod ganddynt hawl iapelio at bwyllgor yr Assessment, ond nid oes gan neb o honynt, oddieithr ychyd- ig nifer o'r rh-ii cyfoethocaf, un llais yn y pwyllgor fel aelodau. Nid ydym yn dweyd dim yn erbyn y ffaith fod ymdrechion a chyfalaf y cwmniau yn fuddiant mawr i'r cymyd- ogaethau. Nid ydym chwaith yn eu beio am geisio tynu eu meddianau anghynyrchiol o grafangau y dreth. Nid rhyfedd fod hyn yn bod ar amser gwasgedig fel yr un presenol, Ein hamcan yw dangos pa fodd y mae pwnc treth y plwyf yn sefyll, a galw sylw at ffeithiau gyda golwg ar swm y dreth, a chyda golwg ar gynrychioliad teg meddianau y plwyf i gyd, yn y pwyllgor sydd yn penderfynu ar werth trethol y meddianau. Nid ydym chwaith yn amheu eywiredd amean y boneddwyr sydd yn cyfansoddi y pwyll- gor hwnw. Nid. II ater amcan da a chywiredd nodwedd bersonol neb yw y mater, ond llywyddiaeth deg pob math o feddianau treth daliadol, yn ol eg- wyddor cynrychioliad o blaid yr hon yr ymresyma llywyddien presenol y pwyllgor. Un o'r pethau gwaethaf a all mawi- ion byd wneud, yw cynllunio a gweith- redu yn anheg. Creant ddigofaint a all fod yn ddystaw am amser. Ond ni ddylid edrych ar ei ddystawrwydd yn brawf o heddwch nac o absenoldeb defnyddiau canlyniadau niweidiol, nac o ansicrwydd ymddangosiad y canlyn. iadau hyny. Nid oes dim yn ddoethach i frenin- oedd gwaith a masnaoh, hyd yn nod at eu buddiant eu hunain, na gweithredu yn ol egwyddorion cyfiawnder a gwir- ionedd. Y mae yr ymherawdwyr mwyaf galluog, yn eistedd ar y gor- seddau mwyaf cadarn, wedi gwneud llongddrylliad o'u hawdurdod, ac o'u boll gysuron, yn nghyd a heddwch a buddianau eu deiliaid, trwy vosodt moesoldeb, dyng trwch, cyfiawnder, a gwirionedd, o dan eu traed. Cymered boneddwyr Bedwellty rybudd.
CWMPARC.
CWMPARC. Nos Sadwrn diweddaf, cynaliwyd cyf- arfod llenyddol yn ystafell eang a chyf- leus y Cwmdare Hotel. Etholwyd Mr. David Richards, overman glofa y Dar, i'r gadair, yr hwn a'i llanwodd mewn modd deheuig. Cafwyd cyfarfod o'r fath oreu yn mhob ystyr, gan fod ynddo ddigon o amrywiaeth i ateb chwaeth y gynulleidfa fawr oedd wedi dyfod yn nghyd. Caw- som adroddiadau campus, ac areithiau gwir dda, y canu o'r fath oreu, a gwnaeth yr offerynwyr eu rhan yn ardderchog, fel rhwng y naill a'r llall, darfu i ni dreulio dwy awi^iwrth fodd ein calon. Y mae cyfarfod o'r fath yn glod neillduol i'r rhai a gymerodd ran ynddo, ac yn adlewyrchu anrhydedd ar y gymydogaeth, agobeithio y gwel y cyfeillion talentog eu ffordd yn glir i fritho y gauaf dyfodol a chyfarfod- ydd o'r fath. Gwybrwywyd un cyfaill gan Miss Mathews, dros y gyfrinfa, am ei ffyddlondeb yn ystod y flwyddyn ddi- weddaf, a medal aur. Arweinydd y cyf- arfod oedd Mr. Jacob Morgan, a beirniad yr areithiau oedd Mr. John Davies. Ar ol canu Hen Wlad fy Nhadau' gan y dorf, terfynwyd un o'r cyfarfodydd goreu y bum ynddo erioed.—UN OEDD YNO.
PRIODAS.
PRIODAS. Medi 11 eg, yn Swyddfa'r Cofrestrydd, Merthyr, Mr. Thomas Williams, gynt o Rhuthinduon, plwyf Hangining, swydd Caerfyrddin, a Miss Mary Ann Thomas, Wind-street, Aberdar.
AT BWYLLGOR EISTEDDFOD UN-DEBOL…
AT BWYLLGOR EISTEDDFOD UN- DEBOL PONTYPRIDD. FONEDDIGION,—A fydd un o honoch gystal a rhoddi gwybod trwy golofnau y DARlAN gan bwy y mae'r cyfansoddiadau aflwyddianus, a pha un a ellir eu cael yn ol. Yr wyf wedi danfon at y beirniad (Caradog), a chefais atebiad yn ol. An- fonais ddwywaith at yr ysgrifenydd, gan amgau llythyrnod unwaith, ac unwaith at un o'r pwyllgor, gan amgau stamp, ond heb gael un atebiad yn ol. AUBER.
[ CWMBACH.
[ CWMBACH. Nos Lun, Medi lOfed, cynaliwyd cyf- arfod cyhoeddus gan drethdalwyr y ns uchod, er ystyried yr angen am oleuc* heolydd tywyllion a geirwon y He. Wedi ethol Mr. Davies, y postfeistr, i lywyddu, ac wedi iddo wneud rhai sylwadau ar y rhesymoldeb a'r buddioldeb o gael nwy i oleuo yr heolydd, yn enwedig yn ymanan hyny sydd yn beryglus i'w tramwyo an nosweithiau tywyllion yn y gauaf, galw- odd ar amryw ereill i ddweyd eu medd- yliau, pa rai ceddynt yn rhedeg i'r un cyfeiriad. Gwnaeth rai sylwadau miniog iawn fod y lie hwn yn cael ei esgeuluso yn fwy na rhanau ereill o'r plwyf, er fod y trethoedd mor drymion, os nad yn drymach, ar y dosbarth hwn ag ydynt at y rhanau hyny sydd yn derbyn pob rha- gorfraint a all yr awdurdodau estyn iddynt. Wedi hir siarad, pro and con., daethpwyd i'r penderfyniad o ethol cy- nrychiolwyr i'w hanfon i gyfarfod ag aelodau Bwrdd lechyd Aberdar, i osod y cais rhesymol hwn ger eu bron; ac nid ydym yn gweled un sail ganddynt ei omedd iddynt Bydd genym ragor i ddweyd ar y mater eto.—IOAN CYNON.
. RESOLVEN.
RESOLVEN. Nos Lun diweddaf, yn y Vaughan Arms, cawsom y pleser o wrando Mr. William Abraham, yr hwn, ar gais rhai o'r cyleillion, a dalodd ymweliad a'r lie, yn traddedi anerchiad ar Yr angenrheid- rwydd am undeb a chydweithrediad yn ein plith fel glowyr.' Cafwyd cynulliad da, ac ar ddiwedd y cyfarfod penderfyn- wyd ein bod yn ail ymaflyd yn yr Undeb, ac wedi cymeryd enwau y rhan fwyaf o'r gwyddfodolion, ac i luaws dalu ere blaendal. gwasgarwyd mewn awydd am gael cyfarfod yn fuan eto, a chan deimlo fod rhywbeth wedi ei wneud ac y dylesid ei wneud er ys tro. Dymunem weled ein cyfeillion yn mlaen y cwm yn galw cyfarfod arall, ac yn agor cyfrinfa, fel y gallom ffurfio dosbarth yn Nghwmnedd. Deallasom drwy Mr. Abraham nad oes dim yn ein lluddias i wneud hyny yn bresenol —UN OEDD YNO.
. PENDKRYN.
PENDKRYN. Nos Lun, Medi yr 17eg, yn nghapel y. Bedyddwyr yn y He uchod, traddododd y brawd John Eppynt Jones, Hirwaun, ddarlith ar 'Ddylanwad Ymarferiad.' Yn absenoldeb Mr. Jenkins, Trefole, llywyddwyd gan yr hen frawd difyr, Mr. Evan Evans, Hirwaun. Cafwyd darlith wir dda.-P.
TRECYNON, ABERDAR.-
TRECYNON, ABERDAR. Dydd Llun diweddaf, cynaliodd eglwya Bryn Seion, Trecynon, ei gwyl de flyn- yddol. pfyd y mwynhaodd yn agos i dri ehant o'r to a'r bara brith Yn yr hwyr, cynaliwyd cyngherdd, ac ymwelwyd a ar gan gor oapel Moriah, Llwydcoed,. Wedi i Mr. Charles, grocer, gymeryd y gadaiB lywyddol, a gwneud ychydig sylwadau buddiol, galwodd ar gor Llwydcoed i ber- fformio 'Cantata Joseph,'yr hyn awhaeth- ant yn fedrus iawn. Cyn diweddu, rhodd- wyd diolchgarwch i'r cadeirydd a'r bon- eddigesau fu yn gweini, yn nghyda tMr. Thomas, gof, am ei barodrwydd bob • amser yn rhoddi benthyg yr efail i ferwi y dwfr. Gorphenwyd yn brydlon, ac yc oedd pawb wedi eu boddloni yn fawr. IOAN.
« MARWOLAETFI 0 GYNDDEIR-IOGRWYDD.
« MARWOLAETFI 0 GYNDDEIR- IOGRWYDD. Dydd Sadwrn diweddaf, yn Casne- wydd, bu farw person o'r farwolaeth druenus, cynddeiriogrwydd Y trancedig oedd Emmanuel Hobbs, Granville-street, yr hwn oedd wedi bod yn gweithio yu Tredegar House. Oddeutu dau fis yn ol yr oedd Hobbs wedi ei gnoi ar ei fraich gan un o gwn Arglwydd Tredegar, a lladdwyd y ci. Ni welwyd un arwydd o anhwyldeb arno hyd y dyddiau di- weddaf, ond bu farw yn ydulltruenusaf, heb neb yn gallu gweini dim er ei les- iant.
Family Notices
GENEDIGAETHAU. Medi 3ydd, priod Mr John Curtis, grocer, Treorci, ar fab. Enwir ef yn James. I James bach b, Ilach y bo-hawddamor, Boed heid yma iddo Caed lor miri .n dad yn do, A'i dym r tit dd am dano. E. PUGH. Medi 9fed, priod Mr. R N. Morris, Treorci. Gelwir ei enw yn Henry. Henrv yn wir ydd yn anihej—bert iawn, Bri y ty bob ndeg Dyma fand o blurt gUndeg A rots J u* i Morris deg. Tair merch, a b ichg-n s'r hU8-yn leader I r t k Irdi n hapns; Dyma sain wn rh i'n h^b rus, WIIS ei Ln bpJd tl. surus. DBYW. Medi 3ydd, priod Mr John M. Jones, adeiladydd, Hirwaun, ar fab Enwir ef Evan Bevan. ENGLYNION I Mr. D'wid Hug es, 4 Unity-street, Ab< rd ie or enodigieth ei fab. Wel« dvfa phed i Dafjdi—o BS. Mewr. h nm.rdd-dw d Yo wi t->wr tiU^uro fydd, Ac hoeiiu !Jd.;oî gynyod Adenvdd ei I r f o d no- n gadarn I'w firo RhliO hut-, i rui-.ni,, Forh d.j i w ^yf^rwyddo BEDvonrWR,