Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
14 articles on this Page
, Y RHYFEL. *.i nto# »;*.//•*…
Y RHYFEL. *.i nto# »;•* a—. T mae y Rwsiaid wedi gwneud camsyniad dirfawr yn Asia, ac wedi cael talu yn ddrud am hyny. Yn Zaidikan, oddeutu pump wytbnos yn ol, yr enillasant y diweddaf o res olyn- ol o fuddugoliaethau. Rhoddai y swydd- ogion Prydeinig ag oeddynt yn llygad- dystion o'r frwydr hono ganmoliaeth Echel i'r Rwsiaid am eu trefniadau xhagorol, effeitbioldeb eu magnelau, y dull dehenig y llywyddid en catrodau, yn Bghyda'r dull y gorchfygent yr oil o'n blaenau. Wedi hyny ymosodwyd ar y cyfryw gatrodau gan fyddinoedd lluosocach o'r Tyrciaid, y rhai a'u gyr- fisant yn ol dros yr holl linell o Batoum ar y dde, Kars yn y canolbarth, a Bayazid ar yr aswy end nis gellir dweyd eu bod wedi eu llwyr orchfygu mewn brwydr fawr derfynol. Cyn gynted ag y derbyniodd y Cadfridttg Tergukasoff adgyfuerthiad, dychwek odd er ryddhau y gallu bychain Rws- aidd a amgylchynid gan y Tyrciaid yn Bayazid, ac wedi brwydr galed a gallu llawer lluosocach o'r gelyn, llwyddodd i'w yru yn ol gyda cholled drom. Y mae y Rwsiaid wedi cyfodi gWar- chae Ears, ac y mae y fyddin Dyrcaidd a warcheid yno mewn cysylltiad yn awr a byddin Mukhftar Pacha, ac hys- 7sir eu bod wedi uno a'u gilydd i >dddi brwydr fawr i brif gorff y Rwsiaid. Y camsynied a gyflawnoda Rwsiaid oedd, rhanu eu byddinøedæ lifer gormodol o fan: adranau, cymer- i gormod 0 afael ar unwaith w iffrjf nerth y gelyn acynherwyda K„n crv^'r PHW 0 Ardahan, y maent wedi colli yr noil amddiffynfeydd a enillasant oddiwrth y Tyrciaid yn Asia. Yn Ewrop y maent yn llawer mwy llwyddianus. Y mae y Grand Diike erbyn hyn wedi sefydlu ei benoadlys yn Tirnova, ac hysbysir fod rhan o'i lyddin dan lywyddiaeth y Cadfridog Gurke,yn cynwys meirchfilwyr a chyf- legrwyr, ar eu taith i Slivno. Y mae y storm wedi peryglu eu eysylltiad a Roumania, ar y Danube. Nos Lun, y 9fed, pan yn ei huchder, bygythiai ddinystriad yr holl bont. Y mae bwrdd y pontoom haiarn mor isel, ac er yrboll ymdrech a wnaed i'w dyogelu, suddodd dan ran o honi yr ochrnesaf i Twrci, un oddeutu can' Hath o hyd, a'r Hall JIt Uai, yr hyn a rwystrodd yr holl weithrediadau am ddiwmod o leiaf. Mewn bryshysbys- iad o Constantinople am ddydd Sadwrn diweddaf, dywedir fod y Rwsiaid wedi dynesu at ymyl Rasgrad, ac fod brwydr bwysig ar gael ei hymladd yno. Os yw y Tyreiaid yn awyddus am ymladd, dyma gyfleustra rhagorol iddynt. Saif y lie hwn mewn man eyfleus rhwng y ddwy gaerfa gadarn, Rustchnk, a Shulma, tra y mae yn lie hollol anghyfleus i'r Rwsiaid i dderbyn cymorth o unrhyw gyfeiriad. Derbyn- ir y Rwsiaid gyda'r. brwdfrydedd a'r carsdigrwydd mwyaf yn mhob He gan y Bulgariaid, a rhoddir cymeradwy- aeth nchel iddynt am eu dysgybliaeth a'u hymarweddiad. Dywed hysbys- iadau o Constantinople eu bod wedi cyflawni creulonderau arswydus mewn rhai manan ond y mae yr holl dyst- ioliaethau ag y gellir ymddibynu '^tiijnt o faes y gwaed yn gwrthbrofi W gyhuddiadau a gynllunir gan Wd oPachas diegwyddor, er mwyn creu teimladau annymunol yn medd- yliau galluoedd Ewrop yn erbyn Rw.sia. Dywedir fod y Rwsiaid yn diarfogi y trigolion Tyrcaidd, yn tros- glwyddo eu harfau i'w cymydogion y pristionogion, ac yp eu bawdurdodi i'w defnyddio yn erbyn y blaenal. Pe buasai hyny yn wir, ni faasai yn un *hyfeddod/ £
.1 " ~. i J> AULU MAtf < TARIAN…
.1 i J> AULU MAtf < TARIAN Y GWEITHIWK.' r Rhif—VM. YR IRON GATE. jfiiaa r"Danufe, wedi rhedeg heibio i Vienna a Belgrade, yn rhedee trwv le aelwir yn Iron &ate, yr kffn sjdddd.arlan rhagorol o'r cjfryw. S y e eiwlr drrft ton adgas, y rhai sydd am ganrifoedd wedi eu tram- gwyddo a'u gormesu hwy a'u teidiau yn y modd mwyaf gwaradwyddus. Ond nid oes gwiiionedd yny cyhuddiad hwn eto o eiddo y Pachas. Cilia y mwyaf- rif o'r Tyreiaid ar ddynesiad y fyddin Rwsiaidd, ac ar rai amgylchiadau y mae yr ychydig o werth a adawant ar eu holau yn cael ei ysbeilio; ond nid heb achos. Cyn ymadael mae y Tyrc- iaid yn lladrata yr oil a allant oddiwrth eu cymydogion Cristionogol. Yn ami y maent wedi cymeryd yr holl anifeil. iaid am filldiroedd lawer o amgylch gyda hwy-eiddynt eu hnnain ac eiddo y Cristionogion; ond yr ychydig Dyrc- iaid sydd wedi sefyll en tir, fel y mae hanes am haner cant o denluoedd o honynt wedi sefyll yn yr un pentref, y maent yn mwynhau perffaith heddwch a phob breintiau, megys eu cymydog- ion Cristionogol, yn unol a gorchymyn y Czar.
BRWYDR YN TIRNOVA-COLL-I IAD…
BRWYDR YN TIRNOVA-COLL- IAD 12,000 0 RWSIAID. Un o'r hysbysiadau diweddaraf o Constantinople ydyw, fod brwydr wedi ei hymladd yn ogleddol i Tirnova, a .bod y Rwsiaid, dan y Grand Due Ni- cholas, wedi colli 12,000 o wyr, a'u bod wedi eu hamgylchu. Dywed gohebydd o bencadlys y Rws- iaid, fod ail bont dros y, Danube yn cael ei gwneud, yn uwch i fyny na'r un a ddefnyddir yn bresenol, ac o wneuthuriad gwell.
PWYLLGOR Y SLIDING SCALE.…
PWYLLGOR Y SLIDING SCALE. j Ymgyfarfyddodd Pwyllgor unol y Bwrdd Cymodol ddydd Mawrth di- weddaf, prif orchwyl yr hwn oedd pen- odi archwilwyr i edrych dros lyfrau y meistri, a dyfod obyd i gyfartalbris y glo am y chwe' mis yn diweddu Me- hefin.
—» MARWOLAETH BONEDDIGES .TRWY…
— » MARWOLAETH BONEDDIGES TRWY DAN. Prydnawn, dydd Sul djweddaf, Dvtner- odd dillad Miss Wayrse-, 89 0001 dan, a lioSgodd i'r fatb raddau fel y bu'farw yn fuan wedi byuy. Pr^swyliai yn Troedrhiwhirtrwyn^ynnghymydogaeth Pontypridd. ^oailldiav ar hug. J ain yn orllewinol i Sistova, ac wedi cy- meryd meddiant o'r dref. Y mae yn ymddangos na wnaeth y Tyrciaid yr un gwrthsafiad, ond yn hytrach encilio yn ystod y nos. Y mae cymeriad Nicopolis yn bwysig, yn gymaint a'i fod yn ei gwneud yn bosibl i'r Rwsiaid i anfon catrodau yn groes o Zarna Ma- gurelle. Sefydlwyd y dref gan Trojan. Mewn hysbysiad a dderbyniodd llywodraethRwsia oddiwrth y Cadfrid- og Zergukassolf, dywed fod sefyllfa Bayazid, pan yr aeth efe i'r dref, yn ddychrynllyd. Y cwbl yn ddinystr, a'r awyrgylch yn Ilawn sawyr oddiwrth gyrfF meirw, y rhai a arddaDgosent grenlonderau dyclirynllyd o ciddo y Tyrciaid. Fed arosiad niaith y milwyr yno yn anmhosibl.
DIWEDDARAP Y RtiYFEL.
DIWEDDARAP Y RtiYFEL. Y mae many lion cymeryd Nicopolis wedi cyrhaedd, y rhai a'n hysbysant fod ymladd caled wedi cymeryd lie, ond fod y fuddugoliatth wedi troi o du y Rwsiaid am bump o'r gloch boren dydd Llun diweddaf. Dywedir tod dan Pasha, a 6,000 o filwyr Tyrcaidd wedi eu cyniervd yn garcharorion. Croesodd y Rweiaid y Balkans, nid trwy Pass Chipka, ond trwy y Demir Capa Pass, llawer yn fwy dwyrein. Yr oedd y givrthdarawiad yn ddych- rynllyd, a gorfu i'r Rwsiaid encilio i r Balkans gyda cholliad dirfawr. Gad- awsant eu lladdedigion yn filoedd ar y maes.
tPRIF YSGOL CYMRU.
PRIF YSGOL CYMRU. Mae y dydd Mercher presenol wedi ei apwyntio gan y Due o Richmond a Gordon i dderbyn y cynrychiolwyr sydd i gyflwyno y ddeiseb oddiwrth jgyngorPf'f Ysgol Cymru, er ceisio grant o y flwyddyn tuag at gyrialiad y coleg, a 5,000 tuag at or- j(phf;niftd yr adeilad.
1 '-W' t - ;! / .•) : ; 1…
'-W' t .•) DAFAD CYNDDEIRldfeV r ""Boreu dydi Llun diweddaf deallwyd fod dafad pertbynol i Mr. R. Forrest, Greenwood, St. Fagan, ger Caerdyad, yn gyuddeiriog. Bu amryw yn dyst- ion o'r ffaith. Gwnaeth y ddafad ym- ■' i "I ■ I L .¥I' osodiad ar Mr. Lewis, bailiff, ac oni buasai iddo gael cynorthwy amserol, nid oes amheuaeth. na fnasai yn cael ei gnoi. Yna dechrenodd gnci y coed o'i amgylch, a tharaw ei phen yn erbyn y pyst, nes yr oedd yn gwaedu. Ewynai .0 amgylch ei genafi. Saethwyd y • ddafad, a chladdwyd hi ar unwaith.
,. STRIKE GLOWYR YN LANCA,SHIRE.
STRIKE GLOWYR YN LANCA- SHIRE. Cvfrifir fOl rhyw 15,000 o lowyr yn parhau allan yn N gorllewin Lancashire, ac y mae rhwng 3,000 a 4,000 o'r rhai hyny yn perthyn i'r undeb. Y mae y strike wedi parhaa yn awr ,am chwech wythnos, ac yn ystod yr amser Ipra y mae yr nndebwyr yn derbyn punt yr un, a dau swllt ar gyfer pob plentyn. Y mae lluaws o'r gweithwyr wedi ym- adael i wahanol barthau o'r wlad.
+— HEN DRADDODIAD.
+— HEN DRADDODIAD. Tra yr oedd rhai gweithwyr yn ddi- weddar yn cloddio yn Qld Town, East- bourne, daethant ar draws pentwr o esgyrn. Wedi eu casglu yn nghyd, anfonwyd hwynt at Dr. Ogier Ward i'w harchwilio, yr hwn a gafodd alian mai esgyrn dynol ac esgyrn ceffylan oeddynt. Yn eu bymyl helyd cafwyd ohwibanogl arian o wneuthuriad celf- ydd, yn nghyda llawddryll. Y mae dyfodiad o hyd i'r pethau hyn yn profi yr hen draddodiad sydd yn mhlith y triffolion. fod coach oedd vn colli ar unwaith yn -agos, i'r lie, ac na chlywyd son am danynt byth mwy.
GWEITHFAOL A MASNACAOL.
GWEITHFAOL A MASNACAOL. ABERDAR.-Nid oes un cyfnewidiad' gwerth ei zodi yn amgylchiadau peth- au yn Aberdar, gyda'r eithriad fod j*Jofeydd y Gadlys. wedi cerdded yn -wen am yr wythnos ddiweddaf. Yr oedd cyfarfod cyhoeddus wedi ei gy- hoeddi i gymeryd lie yn agos j'r gas worhs, Aberaman, dydd Linn diweddaf, on4 0 herwydd gwlybaniaeth yr hin, ni 9 ddaeth ond ychydig" o lowyr yn nghyd. Wedi cael gair neu ddan oddiwrth Mr. D. Morgan, Mountain Ash, ac 8. Daviesr Aberaman, penderfyuwyd go- hirio y cyfarfod hyd 10 o'r gloch dydd Llun nesaf, yn yr un lie. Taer ddymnnir ar i holl lowyr dyffryn Aber- dar, o Hirwain i Mountain Ash, i fod yn bresenol, yn gymaint ag y bydd amryw bethau o bwys yn cael eu pen- derfynu. Y mae teimlad cryf yn y He am ail gychwyn yr undeb. PLYMOUTH AC ABERDAR.-Y mae swyddogion' y glofeydd hyn yn ceisio WY 0 darbwyllo y glowyr y bydd y gweith- feydd yn sicr o gael eu hatal yn niwMd y mis presepol os na fydd iddynt weithio yn mlaen ar eu c)flogau pre- senol, scf deg y cant o dan holl weith- wyr ereill y dytfryr. Modd bynag, y grediniaeth gyflad>n yw, na chymer unrhyw ataliad Ie. MOUNTAINTAIN ASH.-Mae y tri mis prawf ar weithio y Double Shifft ar ben gyda diwedd y mis presenol, ac y mae cryn bryder yn cael ei deimlo yma yn nghylch yr hyn a wna y cwmni yn y dyfodol. Y mae yn sicr fod y prawf wedi bod yn golledus yn mbob ystyr. GLYN IUBBWY.—Ynddiweddar,daeth y meistri yma a'r "Billy Fair Play" i ymarferiad. Gosodwyd un i fyny yn Mhwll No. 15. Yr wythnos ddiweddaf rhoddwyd ef mewn gweithrediad, yr hyn a biofodd yn golledus iawn f' we, gweit-hwyr. Mae y glrywyr wedi gomt" gweilliio, v pwll ei gau, a r' 200 o ddwylaw w^di eu tafla a) waith. r « j CAERDYDC.—Y/ oedd yr rJlfofu'n glo o barthladd Caerdyad jr ddiweddaf yn llai o 4,009 o^jReUi ua t wythnos cyn hyny. Y mae masnach porthladd yn hynod wael.
+ MANION DIWEDDAKAF.
+ MANION DIWEDDAKAF. Yn Blackburn, cariwyd tri o weithwyr un felin ymaith gan y Uifogydd, a boddasant. Golchwyd rhan o reilffordd Lancashire a Wigan hefyJ vmaith gan y Uifogydd, a boddwyd llawer o dda gwerthfawr. Daeth cwch pysgota perthynol i Cei Newydd, y dydd o'r blaen o hyd i gorff melllw ar wyneb y d wtr, a bernir mai corff y ferch a goilwyd o Aberporth, rai wythnosau yn ol, ydyw. Dywedir fbd y cawoclydd miethlawn a gafwyd yn ystod yr wythnos a aeth heibio wedi gwnend lies dirfa,Wr i am- aethyddiaefch ac er y credir y bydd cynyrch ein cynanaf cartrefol yn fwy na'r llynedd, y mae pris y gwenith yn cadw i fyny, a hyny yn benaf o herwydd y gofyn cynyddol sydd am wenith, yn enwedig o Rwsia. J Yn Cwmamsn; ger ^Abeiliar, cyfar- fyddodd bachgen 14 oed, o'r enw Thomas Davies, a damwain y dydd o'r blaen yrhona derfynodd yn angenol iddo ddydd Snl. Yr oedd yn gweithio gyda I da4, a chafodd ei wasgu rhwng dwy ddram, trwy yr hyn y derbyniodd neweidiau a brofesan't yn angeool iddo. Y mae dyn o'r eaw Gudding wedi cyflawni jrD-&T^8t9„ yn myned oddiamgylch i dynu llunian. Dydd Gwener diweddaf, ynngwaith Alcan Aberdulais, daeth rhan o jly wheel fawr yn rhydd, tra yr oedd yr olwyn mewn Uawn ysgogiad, a thafio: wyd y darn drwy y to, yr hwn a ddis- gynodd trwy do arall i blith y gweith- wyr. Y mae yn hapus hysbysu n<\ ni- .weidwyd neb. Cymer rhai dyddiau i'w gosod yaiawa. Yn Skiweti, dydd Gwener diweddaf, cymerodd darawain otidus le ar reil- ffordd y Great Western. Tra yr oedd merch o'r eirtw Margaret Thomas, 16 oed, yu dychwel yd o fod. yn ymofyn dwfr yn y ffynon, wrth groesi i linell tarawyd. hi i lawr gan gerbydres, ac aeth y peiriant drosti. Lladdwyd un dan yr unrhyw amgylchiadau ychydig t,Y yn 01 yn yr un lie. Dywedir fod dwfr sulpheraUd wedi ei gnel allan ar y mynydd rhwng Itentre a Ferndale, a bod amryw ber- sonau wedi derbyn lleshad iachusol trwy ei- yfed. Y mae hysbyfeiad wedi cyrhaedd o Aden tod y llythyrlong Iudiaidd Chashmere, wedi rhedeg i dir yn Gu- ardafni, ap wedi myned yn ddrylliau. Goilwyd wyth o fywydau a'r llythyi"- godau.
MARWOLAETH MYNYDDOG.
MARWOLAETH MYNYDDOG. Y mae yn wir flin genym ei fodw^j dyfod i'n rhan yr wythnos bon o v f- nodi marwolaeth annysgwyliac Mynyddog. Bu farw yn ei gartrb — A Broa-y-gr "08, sir Drefaldwyn, ddydd S, ,r Fel .ygwyreioL d-irllenT tarawyd ef yn glaf tra ar ei yrav ydliadau Cymreig yr Uno' J, lie yeafodd dderbyn- iad gan filoedd o'i gyd- gr :e11.. Vrd oedd ond bron cyrhaedd };. ,) iyddiau. Ond, wele efe v. Cleddir ef ddydd Ian -.ylwadau pfjllach yn ein nesaf.
uJLWYNYPIA — RHYBUDD.
uJLWYNYPIA — RHYBUDD. ymunaf wnoud n hysbys i'r cyhoedd iyddaf n yn atebol am unrhyw ddyled i. gaiff fy ngwraig, Hannah Da vies, No. § J-aihlm Terrace, ar fy enw i ar ol y dyddlad presenoI, Gorph. iofed, 1877. 1 I EMANUEL DA VIES.