Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
7 articles on this Page
CYMANFA GERDDOROL GWENT A…
CYMANFA GERDDOROL GWENT A MORGANWG-REHEARSAL TREORCI, RHONDDA. Cynaliwyd y rehearsal uchod nos Iau diweddaf, Gorphenaf 5ed, dan lywydd- iaeth ac arweini1,d yr un personau ag ar- ferol, sef, Mr. John a Mr. Prosser. Gan fod y rehewsal hon yn cael ei chynal yn nghanol y dosbarth, yr oeddwn yn dysg- wyl gweled cynulliad lluesog iawn ac y mae yn dda genyf allu dweyd na chefais fy siomi yn hollol. Yr oe id cerddorion y gwahanol gymydogaethau wedi dyfod yn nghyd gryn lawer yn fwy cryno nag arfer; a phe h- .asai diwygiad cyfatebol wedi cvTsevyu 1)13 yn mysg y dosbarth- V 1 iwn y pleser am dro j, •V 4 wedi ei larrw, ond y id yn rhy gynar eto i Myxgvy- hyny yn y cymydog- ;f;tin,r. hyn. Yr oedd y rehearsal hon yn wa,ei ei chynal am y tro ar -y noswaith y cynelir y society ami yn y rhan fwyaf o r eapalau, a thybiais inau mewncanlyniad-l dai hyny oedd yr achos fod mor ileied 0 ddosbarth neillduol yn nghyd ynddi; ond cefais ar ddeall drachem nad hyny oedd yr achos, gan fod y society wedi ei roddi heibio yn y rhan fwyaf o leoedd, 88 nad yn yr oil o honynt, am y noswaith hono. Eglurwyd i mi gan gyfaill cyfar- Wydd, fod y rehearsals hyn yii caw eu cynalyn eu tro ar bob noswaith o'r wyth- nos, a hyny er mwyn peidio myned ar draws cyfarfodydd sefydlog yr eglWysi end mor anfynych ag y byddo bosibl; 8AI am hyny, fod y cyfarfodydd a enwyd—y eyfarfod gweddi, y cyfarfod dirwestol, y tocieiy, &c., yn cael eu rhoddi heibio pan ddygwyddo y rehearsals ddisgyn ar yr un noswaith a hwy. Y mae swydd ion yr eglwysi i'w canmol yn fawr am gyanabod fet hyn, fod y cyfarfodydd canu cynull- eidfaol yn gydradd a'r cyfarfodydd ereill. Y maent yn gwneud yn dda cyn belled ag y mae hyn yn myned ond paham y maent hwy eu hunain yn cadw draw o hono ? Dywed pobl graffus mai yr unig greadur afresymol ag sydd YI1 alluog i rifo ydyw y fran, ac mai hyd dri y medr hithau rifo ac hyd y gallwn i weled, wrth edrych dros lawr y capel, nid oedd rhaid myned y tu allan i derfynau rhif- yddiaeth bran, i gael allan nifer y swydd- ogion eglwysig ag oeddynt yn bresenol yn rehearsal Treorci, Y mae yn gweddu 1 ni, y bobl gyffredin yma, beidio bod yn hyf iawn ar y gwyr da sydd yn myned i mewn ac allan o'n blaen ond hwyrach y goddefwch i mi roddi awgrym iddynt, mai nid diogel o gwbl ydyw gadael pobl ieuainc y gwahanol eglwysi i ddeall y gellir gwneud hebddynt hwy mewn un- rhyw fath o gyfarfodydd. Achwynir yn fawr y dyddiau hyn yn erbyn Plymouth- ism gohebwyr y Faner, ac nid yw yn an- mhosibl fod y syniadau hyn yn cael der- byniad gan lawer yn ein heglwysi. Cy- merer gofal, ynte, i ddiogelu y gwahanol swyddogaethau, trwy gyflawni y dyled- SWyddaU perthynol iddynt. Ar ol dechreu y cyfarfod, trwy ddar- llen a gweidio, canwyd Ardudwy yn gyntaf, a chafwyd drill rhagorol ami ac yn wir, nid heb ei fawr angen. iity na fyddai y cantorion yn rhoddi mwy o'u hamser hamddenol i ymarter yn y tonnu a!r anthemau cynwysedig yn y rhaglen; ac yn ol anogaeth briodol yr arweinydd, Sa sefydlu coran yr aelwyd yn inhob ty e y mae defnyddiau i hyny. Wedi hyny, canwyd Ewing, ac yna don na chynwysir VH y rhagien, sef Ramoth—hen fovourite, fel yr wyf yn deall, yn y dosbarth hwn —ac yna aed at waith mawr y rehearsal, sef y ddwy requiem. Canwyd rem"™ Maw Ddu yn llawer gwell nag yn y cyf- arfod blaenorol ac y mae y cantoiion yma yn addaw canu ami yn N ghymanfa Caerdydd na chlywyd o'i fath yn fynych. Am requiem Parry, yr oedd hon dan yr un anfantais ag ydoedd yr eiddo A law Ddu y tro o'r blaen gobeithio y ceir gwell canu ami y tro nesaf. Ar ol treulio cryn amser fel hyn gyda'r ddwy requiem, canwyd y don Mendelssohn, a hon, fedd- yliwn i yn sicr, oedd coron y cyfarfod álls well that ends well, a diwedd ar- dderchog i gyfarfod ag oedd trwyddo yn dda, oedd y oanu rhagorol a gafwyd ar y don hon. Ar ol anerchiad rhagorol, yr hwn oedd yn cynwys cynghorion angen- rheidiol iawn, gan y Parch. E. Pugh, a threfnu fod y rehearsal nesaf i gael ei chynal yn y Pentre, nos Fercher, y 19fed o'r mis presenol, terfynwyd y cyfarfod trwy weddi gan Mr. J. Williams, Ton, Ystrad. Dygwyd cyhuddiad gan rai cyfeillion yn y cyfarfod hwn yn erbyn amryw o'r cantorion, eu bod yn esgeuluso y cyfar- fodydd canu yn nhre. Yr oedd yr esgeu- luswyr hyn yn haeddu cerydd trwm am yr hyn oeddynt yn ddiffygiol ynddo, a gwnaed yn briodol iawn wrth alw sylw y dosbarth atynt ond dylid bod yn ofalus wrth geryddu, bob, amser i geryddu am ,yr hyn fyddo yn feius yn unig, ac na chysyllter bai a rinwedd a'u gilydd yn y cerydd. Yr oedd y rhai hyn rai o hyn- ynt beth bynag, yn gwneud yn iawn ac dda wrth ddyfod mor gyson i'r rehearsals, a phrin yr oedd yn deg danod hyny wrth eu ceryddu am esgeuluso yr ysgol gan. ,Beth bynag, gobeithio na wnaed dim niwed, a gobeithio hefyd nad wyf finau yn gwneud niwed wrth ymyryd fel hyn a dyledswyddau pobl ag ydynt yn meddu ar lawer mwy o aUu na mi i arwain a llywodraethu y cantorion yma. PEN PYCH.
[No title]
MRI. GOL. Y mae y madyn yn aros yn I hwy nag y meddyliodd yn y lIe hwn. Peth od yw cael croesaw mawr. Y mae Will fy nghefnder yn hynod garedig i mi, ac yn wir y mae y gaffer yma wedi cyn- yg gwaith i mi ond yr wyf wedi cael fy meddianu a digon o ras ataliol y tro hwn beth bynag i wrthod. Gall y lie hwn fod yn taro llawer, ond yr wyf wedi meddwl na wna ateb dim o honof fi. Nid yw y madyn yn caru bod dan ddeddf yn rhy gaetli. Mi aethym tin bore at ben y pwfl i gael golwg ar y lie, a phan yn myned, mi gwrddais a dyn yn dod yn fy erbyn. Meddyliais fy mod wedi ei weled o'r blaen yn rhyw le ond gyda hyn dpna. fe yn dechreu siarad a mi: yr oedd tipyn 0 lediaith ar y brawd wrth chwedleua • ac ar ol cyfarch ein gilydd fel hen gyfeillion, dyna fi yn gofyn iddo sut yr oedd efe yn ei gwneud hi yn y gwaith. Wei,' medd- ai, nid rhyw dda iawn yw hi yma;' a gofynai i nil os oeddwn yn meddwl dod i weithio yno. Dywedais fy mod yn mvned 1 ben y pwll i'r perwyl o gael gweled y gaffer, ac i gael siarad ag ef ar y pwnc. 'Wei,' meddai fy nghyfaill, 'ni cnyng- horwn di i ddechreu gweithio yma.' Gwn,1 meddai, 'dy fod yn llawer rhy ryddfrydig dy ysbryd, os nad wyt wedi cyfnewid llawer oddiar pan y buom yn gweithio gyda'n gilydd o'r blaen. 'Na, na, y mae yr hen ysbryd yma o hyd.' Wel,-meddai, 'fel hyn y mae hi yma, a chei di farnu. Os bydd eisiau colli di- wrnod arnat, a gofyn i'r awdurdodau am ei gael, bydd dy waith yn sicr o gael ei roddi i rywun arall, os y bydd yn ddigon da o le iddo drachwantu ynddo.' Yr oeddwn,' meddai, 'wedi gofyn am gaek oolli diwrnod, ac wedi cael turn i'r crotyn gydag un arall ond erbyn i mi fyned i'r gwaith yr oedd fy ngorchwyl wedi ei roddi i un arall.' 4 Fel yna, meddai y gwr, I y mae pethau yn myned yn nalaen yma.' 0, wel,' meddwn, ni wna hyna y tro i mi o gwbl, oblegyd yr wyf yn rhwym o gael ambell i ddiwmod i mi fy hun. Fel y gwyddoch, Mri. Gol., y mae yn rhaid i mi gael ambell i ddydd at len- yddiaeth, cyfansoddi ambell i bwt o gan, a phethau felly. Y mae tuedd mewn dynion, fel y gwyddoch chwi sydd yn darllen, gan mai pobl gall ydych chwi, i fyned i eitbafion bob aime brou. Yr oedd hi, er ys tipyn o amser yn ol yn Mlaenllechau, yn rhy ddrwg am esgeuluso y gwaith, a thrwy hyny yn peri colled mawr i'r perchenogion oblegyd yr oedd y ceffylau yn segur, yr hauliers a'r gweith- wyr hur yn cael eu talu fel arfer, a llawer heb fod yn y gwaith, ond yn meddwi, ac ereill yn rhy sal i fyned i'r gwaith o her- wydd effeithiau meddwdod. WeJ, y mae pethau fel yr uchod yn rhy ddrwg, ac yr wyf yn meddwl fod adgofion chwerw am y pethau uchod yn peri poen i lawer y dyddiau newynllyd hyn. Yr citiiafion arall ydyw hwn. Fe benderfynodd y gaffer i dori i lawr yr esgeuluso gwaith ag oedd yn y lie, a'r cynllun oedd rhoddi gwaithyr esgeuluswr i'r diwyd a'r gofalus. Yn hyn yr wyf yn ei gj meradwy ef ond yr wyf yn meddwl ei fod wedi cario ei gynllun yn rhy bell, pan y bydd dyn wedi gofyn am gael myned, ac eto yn colli ei waith. Dyma beth yw eithafioa, ie, a chnafdod i'r pen hefyd. • • '?' -• dyna sut y mae pethau yn sefyll yma, mai gwell i'r Llwynog beidio myned i'r caeth- iwed, rhag y bydd hi yn rhy gaeth amo i gael gyru gair i'r DAKIAN. Peth arall sydd yn y lie hwn na ddylai fe ddim bod, mae y tai yn rhy uchel o lawer yma, ac y mae yn naturiot gofyn pa le mae y bai yn gorphwys. Ai ar y perehenogion Yr wyf yn ateb, na; ond ar v gweithwyr sydd yma y mae'r bai. Yr wyf wedi cerdded llawer gwlad yn fy nydd, ac wedi ymdroi yn mhlith pob nation o weithwyr, ond rhai mwy diegwyddor nag sydd yma ni weliais erioed. Y mae yma fradwr- iaeth a dichell yn gweithio. Y maent yn myned at berchenogion y tai, ac yn cynyg mwy o ardreth am danynt na'r rhai sydd yn dygwydd byw ynddynt ar y pryd. Y mae rhyw huts o dai yn y lie, rhai ag y byddai y Llwynog yn scernio i feddwl byw ynddynt ond y maent yn lied uchel, ac nid oes neb yn gyfrifol am hyny ond y gweithwyr eu hunain. Ofer i'r gweith- wyr ddysgwyl peidio cael eu gorthrymu tra y byddont wrthi yn gweithio dan eu gilydd. Yr wyf wedi ysgrifenu llawer bellach yn erbyn y gaffers diegwydddor. Beth pe baem, Mri. Gol., yn troi dalen, a de- chreu ar y gweithwyr diegwyddor, canys y mae yn ein mysg genedlaeth luosog o'r rhai hyn i'w cael, a dichon fod gweith- wyr yn eodi tai eu gilydd mewn llawer cymydogaeth heblaw Blaenllechau. Wel, yn y dyfodol, galwn i weled v teuhi brad- wrus hyn. Dichon fod y bobl yn Nghwm- aman yn methu deall beth yw y rheswm fy mod cyhyd cyn dyfod yn fy ol, ac y mae llawer o honynt yn dysgwyl, gan fy mod wedi talu ymweliada'r lie, fyngweled yn dechreu ysgrifenu rhyw bethau am y lie. Wel, yr wyf yn deall mwy am y lie, a sut y mae pethan yn cael eu cario yn mlaen yno nag a feddyliech. Y mae rhai yn meddwl fod ofn Boss Cwmaman arnaf, ac nad ysgrifenaf ddim am dano yn yr herwydd. Na, nid felly hwyrach y bydd genyf air i'w draethu yn fy amser llwyn- ogaidd fy hun. Ond y mae yn rhaid i mi ddweyd hyn, wedi cael allan pa fodd y mae pethau yn sefyll, credwyf mai dyn go dda, teg iawn yw y Boss. Nid yw y Llwynog yn bwriadu trin pob Boss am ei fod yn gaffer, heb un rheswm arall. Yr wyf yn gobeithio y gwna barhau i ysgrifenu yn mlaen ar y pwnc sydd ganddo mewn 11aw. Os carech chwi gael barn y Madyn ar y contractors tanddaearol yma, barnwyf mai set sydd wedi gwneud drwg mawr i feistr a gweithiwr ydynt, and it is full time to get rid of them. Y mae rhai'n wedi cael llawer y arian mewn ffordd jyfedid iawn. Barnwch chwi pa fodd. Y m«ey Llwynogyn meddwl cadw at yr hyn sydd yn iawn. Gwelais lythyv doniol gan y Parch. J. Gwrhyd Lewis1 yn y DARIAN. Mawr mor ffolly mae, dynion, yn meddwl mai Llwynog yw hwn a'r Hall. Gwyr Cap. coch yn cyhuddolun gweinidog, a gwyr Cwmparc yn cyhuddo un arall. Y mae arnaf ofn os parhant i bregethu yr athrawiaeth hon yn hir, y gyrant y Madyn i gredu mai prfcgethwr yw ef ei hun, ac yn ei hurtwch yr a am daith jacyddol, a stico cadach gwyn am ei wddf er bed yn y style • os felly bydd ar ben arooch i gael pwt byth a lythyr gan y Llwynog. Ond y mae genyf un gair i'w ddweyd wrth Gwrhyd. Mi ddygwyddais gwrdd a'r undertaker ne vdd, ac yr ydym wedi setlo rhoddi i ti unnfa ar faes y DARIAN. Nid yw yr undertaker yn ysgrifenwr ei hun, ac felly yrwyf wedi addaw gwneud hyn iddo; ac wrth reswm, mi gaf fy nhalu yn dda ganddo. Ar ol gorphen trin Gwrhyd, y mae yn addaw rhoddi jobyn arall i mi. Nid oedd yr vndertaker yn wybo P- mai Llwynog oedd yn setlo y drafodaeth uchod. Terfynaf yn Jy fan hon yn swta, gan ddweyd fy mod yn cyfeirio fy nhrwyn i gyfeiriad Llwynypia, &c. LLWYNOG.
WAUNARLWYDD A GOWER ROAD.…
WAUNARLWYDD A GOWER ROAD. # Gan eich bod wedi enwi eich papyr yn DARIAN Y GWEITHIWBS ac wedi cymryd ein part ni mor dda o'r dechreu, gobeith- io y byddwch mor garedig a gadael i hen wr i ddweyd tipyn o'i brofiad ar yr hyn a welodd ac a glywodd yma. Wyf yn y gymydogaeth hon er's pump-ar-hugam o flynyddoedd. Mi fu'm yn gweithio yn yr hen Fynydd Bach gwelais lawer o fyn'd a d'od yno yn ein plith ni fel gweith- wyr, a pheth yn mhlith y meistri a'r gaffers. 'Rwy i yn cofio yn dda shwd yr oedden nhw yn ei thrafod hi yno un yn cael bara 'menyn, a'r llp-U yn cael crwst- yn sych, &c. Mi fu'm yn gweithio bron yn mhob gwaith yn y lie yn y pump mlynedd cyntaf ond yr wyf yn yr un man oddiar y pryd hyny, gyda un eithriad fach. Gellwcn feddwl fy mod wedi gwel- ed llawer o'r pryd hyny hyd yn awr; ond er cymaint a welais, yn wir i ch'i) nid wyf yn cofio i mi weled adeg mor wir dlawd arno ni, y gweithwyr. Gwelais lai o hir o ryw gymaint nac yn awr, yn gyffredinol; ond nid oedd y tai, a'r dillad, a'r 'scidiau, yn agos cuwch eu pris ag yn bresenol. Rhaid i fi ddweyd y fan hyn, syr, nad w' i ddim yn gwel'd dynion yn acto'n deg tuag at eu gilydd yn nghylch y tai yma. Pan aeth yr hiriau i'r lan, fe aeth y tai i'r lan hefyd, rhai o honynt o 8s. i 14s. v misar un naid. 'Does neb yma yn dweyd yn uwch yn erbyn y meistri, am eu bod yn tynu lawr, na rhai o berchenogion tai crwyn hwy, syr 1 Fe fu yn amser gwyoh yma tua pheder neu bum mlynedd yn ol. Yr oeddem yn cael hiriau da iawn, ac yn cael rhywbeth y pryd hyny am bobpeth a wneir. Ond erbyn heddyw, cael rhywbeth am wneud y peth mwyaf yw hi, a gwneud y pethau ereill i gyd am ddim. Y pryd hyny, yr oedd tipyn o undeb, tipyn a frawdgarwch, a thipyn o drefn yn ein plith ond erbyn heddyw "does yma nag undeb, brawdgarwch, na threfn. Yr w' i a rhai o'r hen gyfeillion yma yn dweyd mae gwynfyd na fuasem ni erioed heb weled yr undeb neu ynte, na fuasem yn ddigon call i'w chadw hi wedi ei chael. Tipyn gormod o stwr a fus oedd yn cael ei gadw gyda'r hen foneddiges ond, er hyny, hen foneddiges oedd hi, oblegyd os 'wrth ei gweitliredoedd yr adnabyddwch hi,' yr wyf yn sicr y gellir dweyd am yr hen lady mai d'od a dynion i garu eu gilydd, a dysgu pobl i wneud i ereill feiy carent i ereill wneud iddynt hwy, oedd ei hamcan er fod rhai pobl penwan yn trawsddodi ei hamcanion i ateb eu mympwy eu hunain. Nid an- mherffeithrwydd amcanion yr undeb oedd yn ei handwyo, ond ein anmher- ffeithrwydd ni, yn cario yr amcanion hyny allan. Ond erbyn heddyw, yr y'm ni yn y gwaith hwn yn credu yn hollol fod yn fil gwell i ni fod mewn undeb, er yn an- mherffaith, na bod heb un. HEN LOWB.
YN YR HAFOD.
YN YR HAFOD. MRI. GOL.-Pan yn anturio y waith gyntaf i'ch TARIAN boblogaidd, nid ydwyf yn gwybod a gaf ymddangos neu beidio mewn rhyw gongl fechan. Gan mae teithio o fan i fan ydwyf, dichon na chaf yr un croesaw a phe bawn yn arosol mewn rhyw dref neu bentref. Ond beth bynag am hyny, y Porth a'i helyntion gaiff fod dan sylw y waith hon. Y mae twrw mawr yn y lie hwn yn bresenol yn nghylch dosbarthu yr anan sydd wedi eu casglu gan y wlad tuag at y dynion sydd wedi bod ar eu goreu i gael y trueiniaid i ddiogelwch yn moddiad pwll y Tynewydd. Y mae wedi myned yn dwrw cyffredinol yma am fod yr arian yn cael eu rhanu yn annheg, meddant. Weithiau dan ddylanwad y breci, gwelir ambell un mor agored ei safn, a dweyd ei fod ef wedi cael £50 am ddim, ac ereill wedi bod yn ymdrechu a'u hoU allu, cyrff a meddwl, i gael y tru- einiaid tlodion i ddiddosrwydd, heb un sylw yn cael ei wneud o honynt. Cofied y dynion hyn sydd yn ymdrechu cael ar- ian y cyhoedd mewn ffordd anghyfiawn, eu bod yn tynu gwarth arnynt eu hunain, a'u plant ar eu holau, am oesau i ddyfod. A byddai yn dda i'r cyfryw, 06 ydynt wedi derbyn yr hyn ag y maeiit, i ddy- chwelyd yr 950 i'r newidwyr arian, yr un fath ag y dychwelodd Judas y 30 arian. Heblaw yr honwyr twyllodrus uchod, ceir rhyw wmredd ar enw'goruchwyl- wyr' a glo-berchenogion,' yn hoW rhyw hawl yn yr ysglyfaeth sydd i'w rhanu yn fuan, pan nad oeddynt wedi gwneud dim ond stwffio eu boliau, a rhwystro ereill i fyned yn y blaen. Trueni meddwl fod rhai mor ddiegwyddor a llusgo enwau o fath y merry man ac ereill, fel rhai teilwng. o gydnabyddiaeth yn yr ymgyrch hon, pa raigna wnaethant unrhyw les. Cofiwdh, fechgyn, pa rai sydd yn dosbarthu yr an- rhegion, fod llygaid y cyhoedd ar eich hoi, ac y cewch aeimlo yn chwerw ar ol hyn os bydd rhywbeth yn myned vn mlaen yn annheg. Paham na fyddai enwau T. Jones, Ysw., Maendy House; McMyrtrv, Ysw., a Mr. Galaway, arol- ygydd y llywodraeth, yn cael eu dwyn i sylw, fel rhai oedd wedi cynllunio y peirianau er codi y dwfr, er cael y tru- einiaid allan. Gwyddom, oni bai fod y dwfr wedi cyrhaedd eu level, nad oedd dim ond boddi i fod, oblegyd fe brofwyd hyny pan y tarawyd at y dynion. Gwir fod rhai goruchwylwyr wedi bod yna am amser hir ond eto, nid ydym yn cael iddynt ddwyn unrhyw ddyfais o honynt eu hunain a atebai unrhyw ddyben. Felly, parch lie b'o parch yn ddyledus. TEITHIWR.
PRIZE DRAWING PENTREBACH.'
PRIZE DRAWING PENTRE- BACH. A ganlyn ydyw rhes o'r ffigyrau llWYdd-j ianus yn y drawing uchod:— 10626 15002 7567 26430 23448 17128 11003 4536 14740 2506 3739 3380 31629 13622 26420 6818 9207 2195 6863 14995 1019 7033 20380 23772 11624 6879 21217 1127 17618 14358 8005 11822 26479 6141 21034 1479 11941 490 10845 6812 2330 730 8694 1480 9374 25102 2424 10911 1563 25027 26948 13985 8359 5141 2047 3848 10609 3146 10994 2395* 5223 9798 26983 9488 25055 18418 9695 6709 25594 11850 10722 23489 4943 2471 5894 1693 2639 12667 24881 26866 20560 2036 15718 31610 12280 6612 5049 11876 2087 6288 17435 10156 5074 7681 12632 5179 13288 10948 8700 1353 6225 18451 26394 4246 16930 25333 2437 2306 16208 1636 10176 22555 16654 2819 11453 3152 9554 10600 635 Archwiliwyd, a chafwyd yn gywir, PATFCFT. DA VTTT QOWTTR Vt:
Advertising
Teilwng gwobrwyo talent.' I TEMPERANCE HALL. CWMTWRCH. BYDDED hysbyg y cynelir Bisteddfod nx f lie uchod, dydd Sadwrn, GorphaMf 1877, pryd y gwobrwyir jr ymgelewyr i \BQ8 mewn Rbyddiaeth, Barddociaeui. CADICUI' *etlr, Ac. PK1P DDABNAU. £ •> 0» i'r Cor, heb fod dan 40 mewn nifer, « gaco vnoreu Clyw, O Dduw, fy lief- ftin,' allan o'r Oerdderfa, gan D. Jen* kins 6 0 0 Am y Trac-thowd goreu ar 'Ardderoh- a.g.wydd yr laith Gymraef' 10 0 Am y Bryddeet oran, heb fod droe 100 llinell, ar Gerddoriaeth 1 0 0 Llywydd: Dr. RBES, Tirbaoh. Arweinydd: Mr. L. BBBS, Brynhenllysg. Beiraiad: MYNVDDOG. Y gweddill o'r testynao, yn nghyda phob and. flion, fw gweled ar y Programme, yr hwa A fydd yn barod ar fyr, ao i'w gael trwy y Post dderbyniad tri stamp dimai gan yr yagnfanydd. WM. JONES (Gwilym Wyn), Brynhenllysg Colliery, Swansea Valley, Cwmtwrob. BEtHESDA. ABERCWMUQY, BYDDED hysbys y oynelir Cy&rfod Uett* yddol yn y lie uchod ar yr 20fed o Awsf. bryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr UvyddianOS mewn Cana, Adroda, ao Areitbio. pJUP DDABN CORAWL. I'r Cor, heb fod dan 40 mawn nifer, a gano yIt oren 'Molwch yr Arglwydd,' gan Joseph ParrV, sef anthem ar waredigaeth glowyr Tynewrdos gwobr £ 2, a 10s. i't arweinydd. 7 Beirniad: MB. W. JONES (Morgrugyn), Rhymney. Bydd y manylion i'w gweled ar y Programme yr hwn sydd yn awr yn barod, ao i'w gael gao jf ysgrifenydd am y pris arferol. IbNBT THOMAS, Ysg 66, John-street, Capcoch, Nr. Aherdare. CERDDOBIAETH HEWfDD. Allan o'r Wasg, dwy Gan, yn y ddau Nodiant, pris 6oh. yr un. Pwy sydd eisieu Papyr Nowydd ? i Gan EOS BRADWEN A Oes Cof am Danaf Fi ? Gan J. H. ROBERTS, A.R.A., (PenoerM Qwynedd). H«fyd, 0 mor Hardd a Breuddwyd Awes* Pris 4c. Gan Proff. PARRY. Cyhoeddedig gaa I. Jones, Printer, Treherbett. 4 Mor o gan yw Cymru gyd.' EISTEDDFOD GEKDDOBOL TREORCI. CYNELIR yr Eisteddfod aohod yn Ysgoldf Brytanaidd y Gweithwyr, dydd Linn, Awst Jfed, 1877, pryd y gwobrwyir yr ymgeiawyr bwM« agol ar y testynan oanlynol. I'r Cor, heb fod dan 40 mewn nifer, a gano yn oreu Clyw, 0 Dduw, fy Uefain,' o'r Gerddor& 0* 8 0 f a Baton hardd i'r arweinydd I'r Cor, heb fod dan 30 mewn nifer. M na droi 410 o'r Maan, a gano rn orea 4 Y ¥tjnon ger fy Mwth, o'r jerddor, gan Alaw Ddu .409 I'r Cor, heb fod dan 30 mewn aiter, na enillodd wobr o'r blaen, annoys wen clerusalem, fy nghart- gwfwl Kan Mason a e I'r Cor o Blentidian 16 oed, ao heb dan 30 mewn nifer, a gano yn orea cO aros gyda ni,' o'r Gerddorfa 1 0 I'r Cor o Blant, dan 16 oed, ac heb ad dan 30 mewn sibiri a o yn arm 4 000 Eno gwIS4, o swu v JmwbiH 1 I) Am fanyUon pellach gwel y programme, a hwa eUir gael am y pris arferol, oeidbg a dIiIIift. fan yr y sgrilenydd, Ar ddyrauniad amryw o arweinyddioa wrtaf blant, dymunaf hysbysu ein bod wedi newid 9 bsdwarydd dam ar yr {hysbfsiad uchod, fp Hadd a Gwynfyd,' gan G. Gwent, ao wediaoaflj yn ei le 0gyda ni,' o'r Gerddoraf. (9I||| yprogramme. Hef/d, nid yw y pwyllgor wedi arbed trattl M thrafferth mewn cyaylltiad a'r oystadleuwyr af f gwahanol Solos. Yr ydym wedi engago Mr. Ha J. England fel cyfeilydd i'r eisteddfod a'r KT> ngherdd, a thrwy hyny ni orfodir neb, ond rhocEpi perffaith ryddid i bawb a ddewiso i genu gy$K ohyfeilliant. Heblaw hyn, y mae ein be galhiog Mr. D. Jenkins, U.C.W., yn ddigoQMI brawf i bawb ein bod yn bwriadu cael ein fjd o'r radd flaenaf. Y mae rhagolygon y b y blaenaf a gynaliwyd yn Nhreorci erioed. T mae amryw o gorau ieuainc yn oyftym barotof erbyu dydd y frwydr. orbyn dy W. T. WATKIKB, Troorkov, via pon VICTORIA BALL, HIEWAUN. Cyfarfod Cystadluol CerddoroL rNos lau, Awst 9jed, 1877. LLYWYDD WM. WILLIAMS, YSW., Bryneynon House. BBIRNIAID: MR. W. PHILLIPS (GWILYM CYN ON), Abordar; MR. R. H. MORRIS, Treol oi.. PRIF ddarn Cerddorol, Clyw, O Dduw, tf llefaiu,' o'r Oe'ddorfa, gan Mr. D. Tre^aetell; gwobr X-5. Y manylion i'w cael gan yr yegrifenydd. RTCHABD LLEWELYN, Ysg" Brsson Road, Hirwaun. THOMAS RICHARDS, Trysorydd, St"ti,)t\ RnLd. Hirwaun. Allan o'r Wasg, pris Swllt, yr ail argrajjiad o'r YSGOL FARDDOL- GAN DAFYDD MORGANWG. ANFONER pob archabion at yr awdwr ne* yr a»graffydd. Anthem o Fawl (Oywrdleidfaol) ar Wared- igaeth y Glowyr, yn y Ddam, Nodiant. "MOLWCH YR ARGLWYDD." GAN JOSEPH PARRY, Mus. BAC. EWYDD ei chyhoeddi, pris 4c. IIW oboa 1^! vr Avrdwr a'r Llvfrwerthwyr.
"CONCWE3T AS Y TORI AID."
areffl. Dymunaf ddweyd eto nad wyf yn ■ ystyried offeiriaid Eglwys Loegr yn fwy o bechaduriaid na'r pregethwyr Ymneill- duol. Byddai yn hawdd i minau ddyfod a'r ysgrythyr, gan ofyn, pa le mae yr hyn sydd wir hanfodol mewn crefydd yn bod- oliyn mysg yr Ymneillduwyr, sef nndeb I Beth yr ydym i ddeall wrth Ymneiildu- aeth? Pa engreifftiau sydd genym o'r Beibl ? Digon. Enwn rai 1 Yr angyl- ion syrthiedig, Jeroboam a'r lloi aur yn Dan a Bethel, a wnaeth Israel yn Ym- neillduwyr a thwy y pechod ofnadwy hwnw, yn pechu yn erbyn yr Anfeidrol, fe'u gelwir trwy'r oil o r Gyfrol Sanct- aidd yn Jereboam, mab Nebat, yr hwn a wnaeth i Israel bechu." Ond beth sydd yn hanfodol er gwir santeiddrwydd y dydd heddyw? Bod yn Ymneillduwr. Yr oedd yr Apostol Paul yn gweled Ym- neillduaeth yn dyfod megys yn ei amser olaf, pan y mae yn ysgrifenu at Timothy ychydig cyn ei ferthyrdod, pan y mae yn dweyd, "Daw amseroedd enbyd yn y dyddiau diweddaf, pryd y bydd dynion yn pentyru dysgawdwyr (neu bregeth- wyr) iddynt eu hunain yn ol eu mympwy eu hunain," &c. Os yr wyf fi yn dweyd yn llyin, y mae Paul yn waeth. Defn- yddiodd eiriau celyd ofnadwy. Dywedwch tua diwedd yr erthygl fod Esgob Rhydychain yn cydnabod nerth y gwrthwynebiad sydd gan Ymneillduwyr 1 wasanaeth claddu'r Eglwys. Pa ym- resymiad sydd yn hynyna Fe gyd- nabydda Esgob Rhydychain hefyd fod liertn a gallu ofnadwy gan y diafol i ddi- nystrio pob peth sydd dda. Cofiwch mai cymeryd eich ysgrif fel yn ei geir- iad a wnaethum, ac mai yn ol yr ym- resymiad o honi yr ysgrifenais hyn. Gyda chofion atoch ac at bawb o ddar- llenwyr n DAIIIAX,—Yr eiddoch, AMICUS.